Tải Chất hiện thực và chất lãng mạn trong truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam - Dàn ý + 3 bài văn mẫu lớp 11

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Chất hiện thực và chất lãng mạn trong truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam</b>
<b>Ngữ văn 12</b>

<b>Dàn ý chi tiết</b>
<b>1. Mở bài</b>

- Giới thiệu tác giả Thạch Lam và tác phẩm Hai đứa trẻ
- Chất hiện thực và lãng mạn trong truyện ngắn

<b>2. Thân bài</b>
2.1 Chất hiện thực

– Tác phẩm trước hết là câu chuyện về một ngày tàn, một phiên chợ tàn, những
cuộc đời tàn

- Hình ảnh ngày tàn: tiếng trống thu khơng; mặt trời lặn; bóng tối nhanh chóng
ngập tràn.

- Hình ảnh phiên chợ tàn: người về hết và tiếng ồn ào cũng mất. Trên đất chỉ cịn
rác rưởi; hình ảnh mấy đứa trẻ con đi lại tìm tịi. Tất cả gợi sự buồn tẻ, nghèo nàn.

- Hình ảnh những kiếp người tàn; Một nhóm nhân vật lặng lẽ trong bóng tối, ít nói
năng, ít hành động. Ngày lao động vất vả, đêm xuống bn bán kiếm thêm nhưng rất ế
ẩm. Cuộc sống mịn mỏi, tẻ nhạt quẩn quanh trong kiếp nghèo.

– Tác phẩm còn là câu chuyện về niềm khát khao vươn tới cuộc sống tốt đẹp hơn
(chú ý hình ảnh đồn tàu và sự chờ đợi háo hức của người dân phố huyện hướng về
đoàn tàu, đặc biệt chú ý tâm trạng của hai chị em Liên).

2.2 Chất lãng mạn

* Chất lãng mạn trong bức tranh thiên nhiên trong cảnh chiều tàn:

- Âm thanh "tiếng trống thu không", "từng tiếng một vang ra để gọi buổi chiều",
tiếng muỗi vo ve, kéo theo một loạt các âm thanh như tiếng chó sủa, tiếng ếch nhái,
tiếng đàn bầu, tiếng trống cầm canh.

=> Tạo cảm giác chậm rãi, yên ắng, mang đến cảm giác buồn man mác.
- Màu sắc:

+ Màu đỏ trong "phương tây đỏ rực như lửa cháy" khi ánh hồng hơn bng
xuống rồi dần dịu lại bằng một màu hồng phơn phớt của "những đám mây ánh hồng
như hòn than sắp tàn".

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

=> Làm hiện rõ sự thay đổi của thời gian và cảnh sắc làng quê Việt Nam trong
khoảnh khắc chuyển giao giữa ngày và đêm một cách tinh tế và nhẹ nhàng.

=> Cách miêu tả âm thanh và màu sắc của Thạch Lam tạo nên một bức tranh thiên
nhiên phố huyện đầy lãng mạn mà không làm mất đi cái hiện thực về một làng quê
nghèo khó, tối tăm, tàn tạ.

* Chất lãng mạn trong bức tranh tâm hồn Liên:
- Vẻ đẹp của một tâm hồn tinh tế nhạy cảm:

+ "Thấy lòng buồn man mác trước cái giờ khắc của ngày tàn"

+ Ngửi thấy"một thứ mùi âm ẩm bốc lên, hơi nóng của ban ngày lẫn mùi cát bụi
quen thuộc quá...", nhưng trong tâm hồn tươi đẹp và lãng mạn của Liên thì đó lại là
thứ mùi quen thuộc, gắn bó vơ cùng của nơi phố huyện nghèo khó mà chị đã sinh sống
suốt mấy năm, đó "là mùi riêng của đất, của quê hương".

- Vẻ đẹp của tâm hồn nhân hậu yêu thương con người, đồng cảm sâu sắc với
những kiếp người tàn nơi phố huyện.

* Chất lãng mạn trong cảnh chờ tàu:

- Chuyến tàu ấy mang đến một thứ ánh sáng khác hẳn với những thứ ánh sáng leo
lét, lốm đốm, buồn chán nơi phố huyện.

=> Ánh sáng của con tàu chính là đại diện cho niềm hy vọng thoát khỏi cuộc sống
bế tắc, tối tăm, là khát khao đổi đời của những số phận cơ cực.

- Với Liên chuyến tàu đêm vừa là niềm hy vọng, vừa gợi lại cho Liên những ký ức
tươi đẹp về một cuộc sống sung sướng ở thủ đô, mà theo như chị thì "con tàu như đã
mang một chút thế giới khác đi qua", khác hẳn cái làng quê tối tăm, nghèo nàn này.

* Chất lãng mạn đến từ cách sử dụng ngôn từ, giọng điệu:

- Giọng văn đầy chất thơ, giàu tính nhạc và sự kết hợp tinh tế trong cách miêu tả,
sử dụng hình ảnh

- Cách hành văn chậm rãi, suy tư với màu sắc u buồn lãng mạn, làm nổi bật lên
chủ đề của tác phẩm.

<b>3. Kết bài</b>

- Khái quát lại vấn đề
<b>Bài làm</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

con người luôn luôn là một phương tiện thẩm mĩ mà ở đó chất thơ và chất hiện thực
hịa quyện với nhau. Để làm rõ điều vừa nói, “hai đứa trẻ” của Thạch Lam sẽ là một

dẫn chứng.

Hai đứa trẻ vừa là bức tranh hiện thực phố huyện nghèo, vừa như một bài thơ trữ
tình đặc sắc. Tác phẩm đã gieo vào lòng người đọc một nỗi buồn bâng khuâng day dứt
về đời sống con người.

Bức tranh hiện thực nơi phố huyện nghèo xơ nghèo xác và lại càng xơ xác tiêu
điều hơn từ cái nhìn của nhà văn. Đó là lúc hồng hơn của một ngày tàn nơi miền q
<i>“mặt trời đã lấp sau rặng tre, nhìn lên chỉ thấy khóm tre màu đen kịt trên nền trời</i>
<i>phớt hồng”. Dàn nhạc của ếch nhái bắt đầu văng vẳng kêu ran ngoài đồng, thế cũng đủ</i>
làm thành buổi chiều êm như ru, như bao chiều khác.

Là một mơ típ nghệ thuật, cái phố huyện hẻo lánh hiện ra trong khung cảnh chợ
vãn của buổi chiều, chỉ còn lèo tèo vài ba người bán hàng đang thu dọn, vài đứa trẻ
nghèo thu lượm các thứ phế phẩm lặt vặt... Cái bức tranh ấy đã một lần hiện lên trong
“gió lạnh đầu mùa’’ nhưng sao nó vẫn nhuốm một nỗi buồn khó tả vào cái giờ khắc
của ngày tàn trong Hai đứa trẻ.

Song bức tranh phố huyện ấy không chỉ là cảnh vật mà là bức tranh cuộc sống của
con người. Một hiện thực nơi miền quê hẻo lánh, một chút của chốn kinh thành được
mang tới từ con tàu đêm đêm. Cuộc sống phố huyện có gì? Đó là hoạt động kiếm sống
của những người mà trong mắt Liên, nhân vật trung tâm của tác phẩm đã quá quen
thuộc, mỗi người đã có một thói quen. Như bác phở Siêu, chị Tí, bố con người hát
xẩm, cụ Thi điên và ngay cả Liên. Việc chủ yếu cũng chỉ là nghe tiếng trống thu khơng
thì đóng cửa qn mà đợi chờ. Hiện thực khơng làm ta ngỡ ngàng đó là một phố huyện
nghèo với những người cần cù lao động một cách lầm lũi đáng thương.

Nhưng tất cả những hiện thực như thế đều đặt trong con mắt quan sát chất chứa
trong chất văn lãng mạn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

cái nhìn cảnh vật khác nhau nhưng điều có phần thi vị hóa nhờ những câu văn tươi
mát, uyển chuyển.

Có buổi chiều nào êm như ru trong cách nhìn của Nam Cao, Vũ Trọng Phụng? Chỉ
có tâm hồn lãng mạn Thạch Lam mới có cái mượt mà đượm chất thơ như thế.

Sự tài tình chính là ở chỗ nhà văn vừa hòa nhập hai tâm hồn quan sát - nhà văn và
nhân vật là một. Hiểu là nhà văn quan sát cũng đúng mà hiểu là cảnh vật diễn ra trong
mắt của nhân vật Liên cũng chẳng sai. Ta thấy rõ điều đó qua cái giật mình của nhân
<i>vật. “Liên mải ngồi quên mất! Bây giờ Liên vội vàng vào thắp đèn xếp những quả sơn</i>
<i>đen lại”.</i>

<i>Trời bắt đầu đêm, một đêm mùa hạ “êm như nhung và thoảng qua gió mát”.</i>
Những câu văn như vậy có rất nhiều và được dùng một cách chính xác đạt đến mẫu
mực. Phải chăng cảm nhận ấy xuất phát từ tâm hồn nhà văn cũng chính là từ tâm hồn
<i>nhân vật Liên khi phố huyện đã chìm trong im lìm của vắng lặng. Trong con mắt “dõi</i>
<i>theo những bóng người về muộn từ từ trong đêm”.</i>

Nếu như đầu tối phố huyện cịn được “trang hồng” bằng những ánh đèn hắt ra từ
những quán bên đường thì bây giờ chỉ cịn là bóng đêm. Chỉ một vài tia sáng le lói từ
khe cửa nhà ai thành từng vệt. Con mắt thơ mộng đâu chỉ dừng ở những ánh sáng rất
<i>thực mà tìm đến cái mong manh của đốm sáng. Đó là ánh sáng tuy “ngàn sao đua</i>
<i>nhau nhấp nháy” nhưng vẫn còn là hữu hạn trong nền trời vô hạn. Ánh sao vẫn cô</i>
đơn, ánh sáng của thứ đom đóm lập lịe trong kẽ lu bàng lại càng gợi buồn khó tả. Ánh
sáng hiếm hoi của thiên nhiên được nhà văn “chớp nhanh” trong cái nhìn lãng mạn.
Chất thơ chính là ở đó. Vừa có cái hiện thực vừa có sự bay bổng của con người bứt
phá lên và nằm lại trên trang văn. Nhưng tất cả vẫn là cái thường nhật diễn ra trong
cảnh sống vốn quẩn quanh lầm lũi.

Ánh đèn của chị Tí đủ sáng một khoảnh nhỏ. Nếu quan sát từ xa, ta sẽ thấy một

bức tranh khá hoàn chỉnh về mặt nghệ thuật với hai “gam màu” sáng tối. Khuôn mặt
người phụ nữ chân quê chất phác đã trải qua một người bươn chải với cuộc sống để
kiếm bát cơm, manh áo. Cuộc sống gia đình bận rộn tối tăm, nhưng tối nào chị cũng
góp một ánh đèn như thế. Tuy để thêm thu nhập, nhưmg hình như họ chỉ bán cho lấy
lệ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

đêm là một nơi để họ sống... Âm thanh của cuộc sống phát ra từ hình những lời đối
thoại, những hoạt động của con người nơi đây. Mỗi người đều góp một thứ ánh sáng,
một chút hương vị, âm thanh. Tất cả tạo nên một bức tranh phố nghèo.

Chỉ một vài nét chấm phá nhưng tất cả những con người nhỏ nhoi có mặt trong tác
phẩm đã làm nên bức tranh tổng thế của cuộc sống.

Nếu như ở Nam Cao là những cảnh sống hiện thực khốn khổ với nước mắt và cái
đói, miếng ăn và áp bức thì cuộc sống hiện thực trong văn Thạch Lam được “đo” bằng
một đơn vị “lãng mạn” nhất định. Nét bút của ông đã phác họa nột cách rất nhẹ nhàng
uyển chuyển. Phố huyện nghèo và cũng có rất nhiều lí do để người dân phải lao vào
cuộc bon chen giành giật sự sinh tồn. Nhưng ở đây là một không khí chan hịa thực sự,
ấm áp tình người và mỗi người khi ra về chắc chắn vần giữ được sự ấm áp quen thân
dù rất buồn.

Sự hài hòa giữa hiện thực và lãng mạn đã giúp Thạch Lam có được chất văn nhẹ
nhàng thanh thoát, ẩn hiện “bộ mặt buồn” nhân hậu tuyệt vời của ông.

Trở lại với cách sinh hoạt ban đêm nơi phố huyện, chất lãng mạn không dừng lại ở
cảnh bao quát mà đắm lại ở những trang viết về chị em Liên. Đây chính là điểm nhấn
nhà văn đã tập trung khắc họa. Liên gây ấn tượng với người đọc bởi nội tâm sâu sắc
của một con người đa cảm.

Khi màn đêm đã bắt đầu buông xuống cũng chính là lúc Liên thấy lịng buồn man

mác trước cái giờ khắc của ngày tàn. Cảm giác buồn ấy gợi lên từ cảnh phố huyện xơ
xác trong tiếng trống thu không vang vọng như hút hồn người. Bất giác, một cảnh
tượng làm chị không khỏi chạnh niềm thương. Đó là những chú bé nheo nhóc, nhớn
nhác giữa chợ đã vắng từ lâu để nhặt những mẩu que kem và những gì có ích cho
chúng. Ấn tượng đầu tiên là Liên có một tấm lịng chẳng trẻ con chút nào. Nỗi lòng
buồn của Liên báo hiệu một sự “trưởng thành” về tâm sinh lí.

Bức tranh phố huyện nghèo hẻo lánh, ẩn khuất trong bóng tối hư vơ của phố
huyện. Cuộc sống phố huyện đã ăn sâu trong tâm trí Liên. Tưởng như nếu có thiếu hụt
một thứ gì của cảnh ngoài kia, Liên đã thốt lên rồi.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Cuộc sống của từng người đã góp nên thành cuộc sống cùa cả một cộng đồng nhỏ
nhoi ở một vùng quê nghèo khó. Từ những mảnh đời cũng giống như Liên cùng chung
môi trường sống, ta thấy một điểm chung rất rõ, đó là sự quanh quẩn chật hẹp của môi
trường xã hội. Ngày lại ngày vẫn chỉ là cái chợ tiêu điều, vài dãy hàng quán với những
khoảng đất trống “lác đa lác đác trước lều” và những “con người ấy” mà thơi.

Nhưng ở Liên lại có một sự khác lạ. Một hành động tưởng như quái gở và vơ
nghĩa, đó là “đợi tàu”. Nhưng đó mới chính là chiều sâu của tác phẩm khi tác giả khắc
họa hình ảnh Liên đợi tàu với một niềm háo hức rất trẻ con. Chờ đợi kiên trì mặt đăm
chiêu đón nhận, săn tìm một tín hiệu vui.

Và con tàu đã đến đúng như sự mong mỏi, đợi chờ, như một thống niềm vui
nhưng rồi cũng chợt tắt. Tàu hơm nay không đông khách, ánh sáng của toa tàu cũng
kém đi. Điều đó làm lịng Liên dấy lên nỗi buồn vơ hình. Con tàu vơ cảm lầm lũi mang
đến niềm vui duy nhất nhưng lại gợi thêm nỗi buồn khó tả. Tiếng rầm rầm của tàu đã
khuất sau màn đêm dày đặc, khơng gian của phố huyện thống xao động rồi lại trở về
như cũ. Tâm trạng của Liên bây giờ chẳng biết vui hay buồn, khi niềm vui do Liên tạo
ra vụt đến, vụt đi. Nhưng vui buồn mà làm gì, khi tất cả đều chìm trong cái ao tù cuộc
sống bé nhỏ của con người, cịn con người thì chỉ biết bằng lòng, cam chịu hằng ngày

<i>chuyến tàu đêm vẫn là niềm mong mỏi của Liên. Khiến “Liên thấy mình sống giữa</i>
<i>bao nhiêu sự xa xơi”, nhưng rồi Liên cũng phải “ngập vào giấc ngủ yên tĩnh, cũng yên</i>
<i>tĩnh như đêm ở trong phố, tĩnh mịch và đầy bóng tối”. Tương lai của Liên, một cô bé,</i>
chưa đến tuổi thành niên, có khác gì tương lai chị Dậu trong “Tắt đèn” của Ngô Tất
Tố, một tác phẩm cùng một bối cảnh xã hội, khi vùng chạy ra giữa đêm tối, tối đen
như cái tiền đồ của chị. Với chị Dậu phía trước khơng le lói một ánh sáng nào thì khác
gì Liên, ánh sáng phía trước chỉ là ảo vọng dẫu cuộc đời hai con người này cùng tầng
lớp xuất thân khác nhau.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

huyện nghèo “Liên” là mảng màu chủ đạo tạo nên chất hiện thực và chất lãng mạn
trong thiên truyện, tạo nên bằng một cuộc đời, tạo nên như là người dẫn chuyện.

Thành công của Thạch Lam chính là sự kết hợp hài hịa giữa bút pháp lãng mạn
với xu hướng hiện thực, nhân đạo. Chính điều này đã tạo cho mỗi tác phẩm của ơng
một sức sống trường tồn trong lịng người. Tình người của nhà văn với nhân vật đã
đưa ý nghĩa truyện lên một tầng cao mới.

Mấy mươi năm sau, khi xã hội đã thay đổi về chất so với thời những con người
<i>như chị em Liên sống. Tố Hữu định nghĩa “Thơ là hiện thực, thơ là cuộc đời còn là</i>
<i>thơ nữa”. Nhưng khi đối chiếu truyện ngắn “Hai đứa trẻ” và nhiều thiên truyện khác</i>
của Thạch Lam, ta vẫn thấy chúng có đầy đủ những yếu tố mang phong vị cùa một bài
thơ trữ tình đặc sắc mà lại hiện thực sâu sắc.

<b>Bài làm 2</b>

Nhớ tới nhà văn Thạch Lam người ta không chỉ nhớ tới một giọng văn trong sáng,
giản dị, thâm trầm nhưng sâu sắc mà người ta cịn nhớ tới ơng với những truyện ngắn
có sự kết hợp giữa chất hiện thực và chất lãng mạn. "Hai đứa trẻ" là một truyện ngắn
như vậy.

Tác phẩm được in trong tập "Nắng trong vườn" (1938), truyện ngắn này vừa tái
hiện bức tranh của một phổ huyện nghèo lại vừa như một bài thơ trữ tình đầy xót
thương. Chất hiện thực chính là hiện thực cuộc sống, là những gì chân thật nhất, không
tô vẽ. Chất hiện thực của truyện ngắn này được thể hiện qua cuộc sống của những con
người nơi phố huyện. Đó là những con người tàn sống trong cái ao đời phẳng lặng.

Chị Tí ngày đi mò cua bắt tép, tối đến chị mới dọn hàng nước, ngày nào cũng dọn
hàng từ chập tối cho đến đêm mà cũng chẳng được bao nhiêu. Vị khách hàng của chị
rất hiếm hoi. Chị bán nước cho mấy người phu gạo, phu xe, thỉnh thoảng có mấy chú
lính lệ trong huyện hay người nhà thầy thừa đi gọi chân tổ tôm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Chợ họp giữa phố đã vãn từ lâu, trên đất chỉ còn lại rác rưởi, vỏ bưởi, lá nhân và lá
mía. Người ta nói để biết mức sống của người dân ở một nơi người ta dựa vào cảnh
họp chợ. Nhưng ở đây Thạch Lam lại miêu tả cảnh chợ tàn ở phố huyện Tất cả những
con người ấy đều kiểm sống bằng nghề buôn bán nhỏ, manh mún, cuộc sống thì lay
lắt, gợi một sự đáng thương đến tội nghiệp.

Đó là bức tranh hiện thực về con người và bức tranh về cảnh vật thiên nhiên nơi
đây cũng không tươi sáng là bao. Từng tiếng trơng thu khơng vang ra để gọi buổi
chiều, có âm thanh nhưng không gian hết sức tĩnh lặng. m thanh của tiếng ếch nhái,
tiểng muỗi vo ve không đủ phá tan đi bầu tĩnh lặng đó. Chừng ấy những con người chỉ
trông chờ vào chuyến tàu đêm đi qua phố huyện để có được một chút ánh sáng và sự
sống.

Bên cạnh chất hiện thực, chất lãng mạn của truyện ngắn này cũng được tác giả thể
hiện khá rõ nét.

Chất lãng mạn được bộc lộ qua những diễn biến tâm lý của nhân vật, qua bức
tranh thiên nhiên, qua giọng điệu, ngơn ngữ tác phẩm. Trước tiên, bằng giọng điệu tâm
tình đầy cảm xúc, Thạch Lam đã dẫn dắt chúng ta vào một bức tranh quê khá yên bình

nhưng cũng đầy thơ mộng. Miền quê ấy có "phương tây đỏ rực như lửa cháy và những
đám mây ánh hồng như hoàng hôn sắp tàn". Hay việc nhà văn đã miêu tả buổi chiều ấy
thấm đượm cả hồn quê: "Chiều, chiều rồi. Một chiều êm ả như ru, văng vẳng tiếng ếch
nhái kêu ran ngồi đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào". Miền q ấy khơng có những
ánh đèn sáng trưng mà chỉ có những khe sáng, hột sáng. Nhà văn miêu tả buổi đêm ở
phổ huyện thật lãng mạn và trữ tình: "Trời đã bắt đầu đếm, một đêm mùa hạ êm như
nhung và thoảng qua gió mát". "Vịm trời hàn ngàn ngôi sao gánh nhau lấp lánh, lẫn
với vệt sáng của những con đom đóm bay là là trên mặt đất hay len vào những cành
cây". Chị em Liên thì ngước mắt nhìn các vì sao để tìm sống Ngân Hà và con vịt theo
sau ơng Thần Nơng. Có thể nói, bức tranh q ấy đã góp một phần khơng nhỏ vào tính
chất lãng mạn của truyện ngắn này.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

hương này. Liên rất thương những đứa trẻ nhặt nhạnh. sau phiên chợ nhưng chính chị
cũng khơng có gì để cho chúng. Liên thương những kiếp người tàn tạ trong cuộc sống
mịn mỏi này trong đó có cả bản thân mình. Chị là một người nhân ái và có lịng trắc
ẩn. Khi đồn tàu đêm đi qua, Liên chưa bao giờ nhận thấy phố huyện tối đến thế, ngọn
đèn chị Tỉ lại yếu ớt đến như vậy. Trong giấc mơ chập chờn, chị thấy mình giống như
ngọn đèn hàng nước của mẹ con họ càng cố gắng tỏa sáng thì lại càng nhỏ bé, yếu ớt.

"Hai đứa trẻ" được đánh giá là truyện khơng có cốt truyện mà chỉ có một sự kiện
duy nhất, đó là sự kiện đại đoàn tàu của chị em Liên. Giọng văn bàng bạc, nhẹ nhàng
thẩm đượm màu sắc trữ tình thơ mộng. Có thể nói chất hiện thực và chất lãng mạn đã
quyện hịa vào nhau để tạo nên thành cơng của tác phẩm nói riêng và thành cơng trong
sự nghiệp văn chương của Thạch Lam nói riêng.

<b>Bài làm 3</b>

Một tác phẩm truyện thì cần có một cốt truyện nhất định để từ đó người đọc thấy
được những tư tưởng tình cảm mà nhà văn muốn truyền đạt thế nhưng riêng Thạch
Lam thì ông vượt qua giới hạn ấy để làm nên tác phẩm Hai đứa trẻ giống như một bài

thơ đượm buồn. Truyện ngắn Thạch Lam khơng có cốt truyện thế nhưng nó vẫn hấp
dẫn người đọc. Khơng những giá trị hiện thực sâu sắc mà ở đây chúng ta còn thấy lấp
lánh những giá trị lãng mạn.

Cơ sở của chất lãng mạn trong Hai đứa trẻ là có từ văn phong của Thạch Lam.
Ơng tham gia Tự lực văn đồn cùng hai anh của mình là Nhất Linh và Hồng Đạo.
Chính vì thế mà văn phong Thạch Lam cũng bị ảnh hưởng bởi tính lãng mạn trong văn
của Tự lực văn đồn. Hai người anh của ơng chủ trương theo lãng mạn mà những tác
phẩm tiêu biểu như hồn bướm mơ tiên. Có lẽ thế trong tác phẩm của mình Thạch Lam
cũng ít nhiều thể hiện những cảm hứng lãng mạn trong đó. Có thể nói nhà văn Thạch
Lam nói hiện thực nhưng cũng lại có những yếu tố lãng mạn dựa trên những hiện thực
ấy. Và phải chăng điều đó chính là để khắc phục mặt hạn chế của văn học phê phán?
Nó mang lại những màu sắc mới cho giá trị hiện thực. Phố huyện nghèo kia tuy nghèo
khổ nhưng nó vẫn hiện lên như một bức họa đồng quê, tuy buồn nhưng mà đẹp.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Trước hết chất lãng mạn thể hiện rõ trong bức tranh phố huyện khi chiều xuống và
tâm trạng của Liên cũng hiện lên thật rất rõ. Cảnh phố huyện được nhà văn Thạch Lam
vẽ lên với những màu sắc và âm thanh rõ rệt thể hiện sự tàn tạ của buổi chiều đã đến
tất cả từ hình ảnh cho đến đường nét đều thể hiện sự lụi tàn đó.

Màu sắc đường nét của bức tranh chiều xuống được thể hiện trong những màu
sắc của những ánh hồng hơn trên phố huyện. Hồng hơn ấy không được vẽ lên bởi
ánh mặt trời như trong thơ ca thường hay nói. Ở đây Thạch Lam đã vẽ lên những áng
mây màu hồng như những ánh than sắp tàn. Màu hồng ấy phải chăng chính là sự thơ
mộng trong văn Thạch Lam, khiến cho nó êm dịu ngọt ngào hơn. Trên cái nền trời với
những áng mây như hòn than sắp tàn ấy chúng ta lại thấy đường nét của những dãy tre
làng in hình trên cái nền trời ấy. Phương Tây với những hình ảnh ấy hiện lên thật sự
báo hiệu một ngày tàn đã đến. Hình ảnh ấy báo hiệu một ngày tàn rơi rụng sắp đến.
Mọi hình ảnh đường nét hay sự vận động của nó đều hướng đến một khoảnh khắc khi
ánh nắng tắt xuống nhường khơng gian cho bóng đêm chuẩn bị bng xuống.

Bức tranh ấy khơng chỉ có màu sắc đường nét âm thanh mà cịn có những âm
thanh trên khơng gian phố huyện. Âm thanh ấy chính là những tiếng trống thu khơng
trên cái chịi huyện nghèo “từng tiếng một vang ra để gọi buổi chiều”. Đó cịn là âm
thanh của tiếng ếch nhái kêu ran ngồi cánh đồng rồi lại là những âm thanh của tiếng
muỗi vo ve trong gian hàng nhà Liên. Những âm thanh ấy rời rạc thể hiện sự buồn bã
của một buổi chiều tàn.

Có thể nói qua tất cả những màu sắc, đường nét, âm thanh của những tiếng ếch
nhái kêu ran ngồi cánh đồng thì chúng ta thấy được một bức họa đồng quê do chính
tay người nghệ sĩ tài hoa Thạch Lam vẽ nên. Bức họa ấy tuy đẹp nhưng lại đượm buồn
và chính vì thế mà Liên một cô gái tưởng rằng vô tư nhưng trước những diễn biến của
cuộc sống nghèo khổ khiến cho cơ lớn trước tuổi. Có thể nói trước giờ khắc ngày tàn
Liên thấy lịng mình buồn man mác. Đó chính là những cái tâm tư tình cảm của một cơ
gái trước giờ khắc ngày tàn. Phải chăng cô cũng đang cảm nhận được nhịp sống tù
đọng ở đây, hay đây chính là những nét lãng mạn mà nhà văn đã kì cơng gây dựng?

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

im ắng đến lạ kỳ. Trên cái nền ấy hình ảnh những cậu bé nghèo lom khom nhặt những
cái có thể cịn dùng được của buổi chợ mà khiến cho lịng Liên thương xót chúng. Thật
ra thì Liên cũng đâu có kém gì họ vì thế cho nên Liên cũng khơng thể giúp được
những đứa trẻ ấy.

Cảnh ban đêm hiện lên thật sự đen tối, với những hình ảnh lãng mạn hiện thực
đói nghèo cứ thế hiện lên êm ả biết nhường nào, nghèo khổ thật đấy nhưng người ta
biết sống có tình người với nhau và vẫn mong chờ vào một ngày mai tươi sáng. Trong
cái bức tranh đêm tối ấy những chi tiết ánh sáng được nhà văn Thạch Lam nhắc đến
nhiều nhất nhưng đó chỉ là những khe sáng những hột sáng, ánh sáng của những ngôi
sao. Có thể nói rằng nói thế nhà văn nhằm thể hiện bóng tối của nơi đây. Ánh sáng tuy
được nhắc đến nhiều như thế nhưng lại không thể thấy được sự tươi sáng trong khu
phố mà chỉ toàn thấy những hình ảnh của ban đêm “tối hết cả”. Chính bởi lẽ đó mà ban

đêm bắt đầu ập xuống với cái màn đêm tưởng chừng như khơng đáy đó: “Một đêm
mùa hạ êm như nhung và thoảng qua gió mát”. Hay là hình ảnh của bầu trời với “hàng
ngàn ngơi sao ganh nhau lấp lánh”.

Trên cái nền ấy những hình của những con người với những ngành nghề khác
nhau nhưng lại sống một cuộc đời nghèo khổ giống nhau. Và Liên một cô gái nhỏ tuổi
cũng như nhận ra những nỗi vất vả của những con người nơi đây. Nào là chị Tý, gia
đình bác Xẩm, bác Siêu và bà cụ Thi điên. Tất cả những con người ấy khiến cho chúng
ta như thấy được những cuộc sống của con người trong phố huyện. Họ đại diện cho
những con người nơi đây. Họ có thể đổi nghề cho nhau chứ không thể đổi phận cho
nhau được. Thế nhưng tất cả những con người ấy vẫn cứ lầm lũi trong bóng tối để
mong một điều gì đó tươi sáng hơn đến với cuộc sống của họ. Đó chính là nét lãng
mạn trong cái hiện thực tâm tối ấy.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

Qua đây ta thấy Hai đứa trẻ giống như một bài thơ đượm buồn, bởi vì sao, vì
qua những chất lãng mạn trong truyện mà ta thấy câu chuyện lại giống như một bài thơ
với nhịp điệu êm ả, dịu dàng, những hình ảnh mang màu sắc của thơ. Đồng thời qua
đây nhà văn đã mang đến một hiện thực nghèo khổ bần cùng nhưng vẫn thi vị bởi
những chất lãng mạn của vẻ đẹp tâm hồn con người nơi đây. Họ luôn mong chờ một
tương lai tươi sáng hơn.

</div>

<!--links-->