8 đức tính để lãnh đạo

8 đức tính để lãnh đạo
Trong môi trường kinh tế quá độ, một số lãnh đạo doanh nghiệp hay biện
minh cho hành động hoặc triết lý hành động của mình bằng câu: “Thương
trường là chiến trường”. Tuy nhiên nhận thức trên chỉ đúng trong một bối
cảnh, một khoảng thời gian ngắn và cá biệt.
Ernest Renan, một triết gia lớn, đã nói: “Khoa học mà không lương tâm chỉ là sự sụp đổ của tâm
hồn”, tư tưởng này cũng đúng trong lĩnh vực kinh tế hay làm kinh tế mà các nhà lãnh đạo và điều
hành nên để ý. Để lãnh đạo/điều hành thành công, cần dựa trên 8 đức tính: bình tĩnh, tự tin, can
đảm, lo xa, trân trọng, kiên định, chủ kiến và lương tâm.
8 đức tính này không phải là những điều xa xôi, khó khăn lắm mới có thể thực hiện được mà thật
ra nó đã tiềm ẩn trong ta. Chỉ có điều là liệu mỗi người đã nhận thức được đây là những đức tính
cần phải phát huy hay không. Các nhà lãnh đạo và điều hành thành công lừng lẫy trên thế giới,
và ngay ở VN trong lĩnh vực kinh tế, đã sử dụng các đức tính này một cách nhuần nhuyễn và đầy
nghệ thuật.
1. Trầm tĩnh
Doanh nghiệp là một quần thể con người với những mâu thuẫn nội tại phức tạp, và chịu những
tác động từ bên ngoài: cạnh tranh, quan liêu hành chính, công nợ khó đòi... Người lãnh đạo hay
người điều hành gặp muôn vàn điều bực dọc, khó khăn, nếu không bình tĩnh (trầm tĩnh) thì sự
sáng suốt sẽ mất đi, lúc đó sự quyết đoán sẽ trở thành võ đoán làm ức chế cấp dưới.
2. Tự tin và tin tưởng cấp dưới
Nhà lãnh đạo cần phải tự tin để tạo dựng niềm tin cho tập thể mình đang điều hành. Trong
những lúc doanh nghiệp đương đầu với khó khăn, sóng gió, sự tự tin (một phần lớn là nhờ sự
bình tĩnh/trầm tĩnh) giúp giữ vững được niềm tin, khơi động được sức mạnh tổng hợp của tập
thể.
Cứ hình dung vị tướng đưa quân sang sông trong một cơn bão táp, tự tin chờ quân sang đến nơi
mới đến phiên mình qua sông. Trong tình huống đó, đội hình của quân sang sông dù sóng gió
vẫn chỉnh tề, nhịp nhàng và đầy quả cảm trước khó khăn.
Sự tự tin của nhân viên còn được tạo ra khi người lãnh đạo và điều hành tin tưởng cấp dưới để
ủy quyền. Khi quân tướng đã một lòng, chiến thắng là điều có thể, rất có thể! Đây là một điều rất
quan trọng mà người lãnh đạo không nên bỏ qua.
3. Can đảm

Dám nhận sứ mệnh lãnh đạo và điều hành một tập thể, đó là sự can đảm. Bởi vì sự thành công
hay thất bại của người lãnh đạo đều có ảnh hưởng rất lớn tới từng cá nhân trong tập thể đó, từ
yếu tố tinh thần đến vấn đề kinh tế.
Can đảm để lắng nghe những phản biện của cấp dưới. Can đảm để sửa sai và công nhận sự sai
lầm của mình một cách chân tình. Người lãnh đạo và điều hành một khi đã biết dấn thân và chấp
nhận rủi ro thì đôi lúc cũng phải can đảm đưa ra những quyết định - đã được cân nhắc - dù
không được đa số đồng ý.
4. Lo xa
Hôm qua, hôm nay, ngày mai... có biết bao nhiêu rủi ro tiềm ẩn và cũng có nhiều cơ hội để phát
triển. Người lãnh đạo và điều hành phải biết giải bài toán tài chính rất mâu thuẫn: vừa hào sảng
lại vừa cần kiệm. Nhà lãnh đạo và điều hành phải biết biến mâu thuẫn thành sức mạnh cấp số
nhân, chuyển bại thành thắng, chuyển thắng thành thắng to mà nhân viên của mình không phải
quá gian khổ.
5. Trân trọng
Trân trọng không phải là một mỹ từ mà là một đức tính. Trong những bài phát biểu hay trong
những văn bản, mỹ từ “trân trọng” được sử dụng đến độ trở thành sáo rỗng. Thật ra, trân trọng là
một đức tính cơ bản của người lãnh đạo và điều hành, như Lưu Bị trân trọng Khổng Minh,
Nguyễn Huệ trân trọng danh sĩ Nguyễn Thiệp... Doanh nghiệp sẽ có sức mạnh nếu biết trân
trọng công sức từng con người, từng bộ phận trong tập thể đó. Sự trân trọng của người lãnh đạo
và điều hành càng được thể hiện rõ nét khi họ hiện diện, chỉ đạo, chia sẻ cùng cấp dưới trong
những lúc phải đối đầu với tình huống gian lao, khó khăn.
6. Kiên định
Kiên định không phải là bướng bỉnh, ngang tàng và nhất định không phải là ngông cuồng. Tính
kiên định hàm chứa một lý tưởng mà người lãnh đạo và điều hành nhận lãnh như một sứ mệnh
để phục vụ doanh nghiệp, tập thể mà mình là người đứng đầu.
Lịch sử đã chứng minh những thành công rực rỡ đòi hỏi sự kiên định. Thủ trưởng kiên định, cấp
dưới kiên định, tập thể kiên định trong bình tĩnh, tự tin, can đảm và biết lo xa trong sự trân trọng
công sức từng cá nhân.
7. Chủ kiến
Người lãnh đạo và điều hành luôn luôn có một bộ máy tham mưu giúp việc, nhưng nếu người

lãnh đạo và điều hành không có chủ kiến sẽ rất khổ cho cấp dưới. Có chủ kiến không phải là chủ
nghĩa anh hùng cá nhân. Lãnh đạo là người tư duy, hành động... dám thay đổi chủ kiến của mình
khi cần phải thay đổi. Chủ kiến và khiêm cung không mâu thuẫn.
8. Lương tâm
Lương tâm có thể nói vắn tắt là sống có đạo, đạo ở đây là đạo trời, đạo sư, đạo cha mẹ... Đây là
một tư tưởng thấm nhuần trong nền văn hóa của nhân loại. Làm kinh tế cũng thế. Có thể áp
dụng tư tưởng của Ernest Renan để nói rằng: “Kinh tế mà không lương tâm chỉ là sự sụp đổ của
tâm hồn”.
Nguồn : Thời báo kinh tế Sài Gòn