THỰC TRẠNG THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TẠI NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG ĐỐNG ĐA

THỰC TRẠNG THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TẠI NGÂN HÀNG
CÔNG THƯƠNG ĐỐNG ĐA
I. Khái Quát hoạt động kinh tế xã hội Quận Đống Đa.
Đống Đa là một trong bẩy quận nội thành của thành phố Hà Nội, có mật độ
dân cư đông đúc, diện tích rộng với khu công nghiệp lớn, tập trung nhiều nhà máy
lớn sản xuất công nghiệp như ngành cơ khí, chế biến cao su, may mặc, giầy da...
Đống Đa mang tính đặc thù là khu trung tâm sản xuất công nghiệp và tiểu thủ công
nghiệp của thành phố, lại là một trong những quận có diện tích lớn, cho nên hoạt
động kinh tế trên địa bàn quận rất sôi động với tất cả các thành phần kinh tế, nhất
là khu vực kinh tế tư nhân, cá thể có khả năng tiềm tàng rất lớn. Phần lớn các
doanh nghiệp quốc doanh là một số lượng lớn các công ty tư nhân đóng trên địa
bàn quận đều mở tài khoản và thực hiện thanh toán tại Ngân hàng Công thương
Đống Đa. Được tự do cạnh tranh, bình đẳng trước pháp luật cho nên tất cả các
thành phần kinh tế, hộ sản xuất cá thể, tư nhân có vốn, có khả năng sản xuất kinh
doanh đều vươn ra thị trường.
Theo báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ kinh tế, xã hội 6 tháng đầu năm
2000 và phương hướng nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2000 của uỷ ban nhân dân quận
Đống Đa về tình hình sản xuất kinh doanh :
- Sản xuất công nghiệp 6 tháng đầu năm 2000 là 82 tỷ 999 triệu đạt 41% kế
hoạch năm.
- Kinh tế tập thể tăng 34%so với cùng kỳ, tập trung ở các hợp tác xã đã cổ
phần hoá
- Kinh tế cá thể tăng 41% so với cùng kỳ.
Nhìn chung trong 6 tháng đầu năm 2000 kinh tế trong quận tiếp tục tăng
trưởng. Tuy nhiên một số doanh nghiệp nhà nước trong quận có phần chững lại,
kinh doanh hiệu quả thấp. Quận đã tập trung tìm biện pháp tháo gỡ, củng cố để các
doanh nghiệp phấn đấu đến cuối năm 2000 giá trị sản lượng công nghiệp đạt
114.802.000.000 = 59% kế hoạch năm, tăng 20,7% so với cùng kỳ năm 1999. Giá
trị xuất khẩu tăng 28,8% so với năm 1999.
Đống Đa là quận có nhiều khu dân cư lớn như Kim Liên, Trung Tự, Giảng
Võ, Vĩnh Hồ, Thành Công... và nhiều khu tập trung sản xuất kinh doanh như Nam

Đồng, Tôn Đức Thắng, Khâm Thiên... nhất là thành phần kinh tế tư nhân, hộ kinh
doanh cá thể. Đa số các hộ gia đình có thu nhập trên trung bình trở lên và rất nhiều
hộ có thu nhập cao, có nhu cầu chi tiêu, thanh toán rất lớn. Trình độ dân trí đã cao
hơn, nhất là trong thời đại kĩ thuật thông tin nghe nhìn như hiện nay.
Ngân hàng Công thương Đống Đa đóng trên địa điểm được coi là trung tâm
địa bàn quận, là một đơn vị kinh doanh tiền tệ tín dụng đã góp phần quan trọng
trong việc đáp ứng nhu cầu vốn và thanh toán giúp cho các doanh nghiệp, cá nhân
tham gia đẩy nhanh tốc độ luân chuyển vốn, thanh toán kịp thời góp phần thúc đẩy
kinh tế trong quận đạt hiệu quả cao.
II. Khái quát tình hình hoạt động của Ngân hàng Công thương Đống Đa.
1. Mô hình tổ chức:
Ngân hàng Công thương Đống Đa được thành lập ngày 01/08/1988 là một
doanh nghiệp nhà nước thực hiện chức năng kinh doanh tiền tệ, tín dụng và dịch vụ
ngân hàng đối với các tổ chức doanh nghiệp, cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế
trong nước, đáp ứng nhu cầu vay vốn ngắn hạn trung và dài hạn (kể cả ngoại tệ)
của mọi thành phần kinh tế có nhu cầu về vốn và thanh toán trong nền kinh tế.
Sự chuyển mình của cơ chế thị trường đã đặt các ngân hàng vào một môi
trường mới, môi trường mà ở đó chỉ có chỗ đứng cho những ngân hàng nhạy bén,
năng động và sáng tạo. Ngân hàng Công thương Đống Đa ngoài chức năng đi vay
để cho vay, còn tổ chức tốt dịch vụ thanh toán qua ngân hàng, làm nhiệm vụ bảo
lãnh, dự thầu... Giúp cho các doanh nghiệp, cá nhân mở rộng hoạt động kinh doanh
của mình để cung cấp sản phẩm, dịch vụ cho xã hội, nhằm thúc đẩy nền kinh tế thị
trường ngày càng phát triển.
Ngân hàng Công thương Đống Đa là một chi nhánh ngân hàng quận trực
thuộc Ngân hàng công thương Việt Nam. Cho nên Ngân hàng Công thương Đống
Đa là một đơn vị hạch toán nội bộ, trực tiếp kinh doanh tiền tệ, dịch vụ ngân hàng
trên địa bàn quận Đống Đa.
Ngân hàng Công thương Đống Đa có quy mô tương đối lớn khoảng 300
cán bộ nhân viên. Ngân hàng gồm có ban giám đốc với 1 giám đốc và 3 phó giám
đốc. Các phòng ban chức năng đảm nhiệm công việc kinh doanh tuỳ từng nội

dung. Hoạt động bao gồm :
1. Phòng kế toán - tài chính.
2. Phòng kinh doanh.
3. Phòng nguồn vốn.
4. Phòng kho quỹ tiền tệ.
5. Phòng Tổ chức - Hành chính.
6. Phòng thanh toán quốc tế.
7. Phòng kiểm soát.
Với 2 phòng giao dịch:
a. Phòng giao dịch Kim liên.
b. Phòng giao dịch Cát linh.
Dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Ban giám đốc Ngân hàng Công thương
Đống Đa, các phòng ban phối kết hợp chặt chẽ để hoạt động, làm tốt chức năng
kinh doanh của ngân hàng là đi vay để cho vay, làm dịch vụ thanh toán đảm bảo an
toàn vốn vay, thu hồi cả gốc và lãi, tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng và thu
lợi nhuận của ngân hàng cao. Bằng cách luôn đổi mới phong cách lề lối làm việc,
trân trọng khách hàng, nâng cao uy tín của ngân hàng đối với khách hàng, đưa
khoa học công nghệ tin học mới vào khâu thanh toán. Thực hiện thanh toán nhanh,
kịp thời, an toàn cho khách hàng và ngân hàng góp phần không nhỏ trong công
cuộc phát triển kinh tế nhiều thành phần, thúc đẩy sản xuất, dịch vụ của nước ta
ngày càng phát triển.
2. Hoạt động nguồn vốn.
Nhận thức được tầm quan trọng về công tác nguồn vốn của ngân hàng là
“đi vay để cho vay” nên ngay từ đầu năm Ngân hàng Công thương Đống Đa đã đặc
biệt quan tâm bằng mọi biện pháp duy trì và không ngừng tăng trưởng nguồn vốn.
Vì vậy nguồn vốn của ngân hàng là những giá trị tiền tệ do ngân hàng tạo lập và
huy động được để cho vay, đầu tư và thực hiện các nghiệp vụ tài chính khác.
Nguồn vốn tiền gửi chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng nguồn vốn huy động
tiền gửi của Ngân hàng phải kể đến nguồn tiền gửi tiết kiệm. Để khai thác tối đa
nguồn tiền gửi này, Ngân hàng Công thương Đống Đa đã đưa ra nhiều hình thức

huy động tiết kiệm như tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn, có kỳ hạn 3 tháng. 6
tháng, 9 tháng, 1 năm và tiền gửi tiết kiệm bằng ngoại tệ. Song song với việc đa
dạng hoá các hình thức huy động vốn tiền gửi tiết kiệm, Ngân hàng đã mở rộng
mạng lưới thu hút tiền gửi tiết kiệm đến tận các Phường trong Quận đống đa.
Trong những năm qua Ngân hàng Công thương Đống Đa đã có nhứng khoản chi
lớn để tu bổ, nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật cho các Qũy tiết kiệm cũ, mở thêm
các quỹ tiết kiệm mới, nâng tổng số qũy tiết kiệm của Ngân hàng lên 14 Quỹ. Hầu
hết các qũy được xây dựng đẹp. ở vị trí thuận tiện, với đội ngũ nhân viên lịch sự
trong giao tiếp đối với khách hàng nên đã thu hút thêm nhiều khách hàng tới gửi
tiền ở Ngân hàng.
Nguồn vốn là cơ sở để thành lập và tổ chức các hoạt động kinh doanh của
ngân hàng, vì đối tượng kinh doanh của ngân hàng là tiền tệ. Nếu nguồn vốn dồi
dào, ngân hàng có điều kiện mở rộng quy mô tín dụng để thoả mãn tối đa nhu cầu
về vốn trên địa bàn quận mà vẫn đảm bảo khả năng thanh toán chi trả cho đơn vị,
mặt khác nó quyết định khả năng cạnh tranh của ngân hàng trên thị trường.
Nhận thức được vai trò cần thiết, quan trọng của nguồn vốn trong kinh
doanh, Ngân hàng Công thương Đống Đa luôn quan tâm, chỉ đạo công tác huy
động vốn trên địa bàn một cách tích cực, bằng nhiều biện pháp:
- Tuyên truyền, quảng cáo trên truyền hình, báo chí để thu hút khách hàng
để mở tài khoản tiền gửi cá nhân và các tổ chức kinh tế. Với tháI độ tiếp khách
nhiệt tình, văn minh, phục vụ khách hàng nhanh, đảm bảo chính xác và an toàn,
thủ tục mở tài khoản đơn giản tránh phiền hà để thu hút được nguồn vốn nhàn rỗi
trong dân cư.
Với việc đa dạng hoá các hình thức huy động vốn và mở rộng mạng lưới huy
động vốn trên địa bàn Quận đã thu hút thêm nhiều khách hàng đến mở tài khoản tại
Ngân hàng, nâng số tài khoản hoạt động từ 1706 tài khoản vào cuối năm 1998 lên
1824 tài khoản vào cuối năm 1999. Đến ngày 30/6/2000 tổng số tài khoản tiền gửi
đã tăng lên 2102 tài khoản, tăng 278 tài khoản so với năm 1999.
Kết cấu vốn lưu động của Ngân hàng Công thương Đống Đa thời gian qua
được phản ánh qua biểu sau:

Đơn vị : tỷ đồng.
Thời gian
Chỉ tiêu
1996 1997 1998 1999 30/6/2000
1. Tiền gửi của các TCKT 201 339 436 347 429
2. Tiền gửi dân cư và tiền
gửi khác
628 850 859 1171 1240
Tổng nguồn vốn 892 1189 1295 1518 1669
Theo bảng số liệu trên chúng ta thấy rằng tổng nguồn vốn huy động của
Ngân hàng có chiều hướng gia tăng nhanh. Chỉ trong vòng 04 năm từ 1996 đến
2000 nguồn vốn huy động đã tăng hơn gấp đôi. Trong đó nguồn vốn của các tổ
chức kinh tế có chiều hướng gia tăng nhưng còn chậm. Trong thời gian gần đây do
nguồn gửi tiết kiệm của Ngân hàng gia tăng mạnh Ngân hàng đã giảm bớt hình
thức huy động bằng kỳ phiếu.
3. Công tác sử dụng vốn.
Với nguồn vốn huy động được trên địa bàn quận là chủ yếu, Ngân hàng
Công thương Đống Đa đã sử dụng một cách tối đa để đáp ứng nhu cầu vay vốn:
ngắn hạn, trung hạn, dàI hạn của các đơn vị kinh tế và cá nhân... trong quận bằng
nhiều hình thức: cho vay ngắn hạn, cho vay đầu tư các dự án, cho vay sinh viên,
tạo công ăn việc làm, cho vay hộ sản xuất, cầm cố...
Do tình hình sản xuất kinh doanh, dịch vụ của các thành phần kinh tế trong
quận có nhiều biến động. Cụ thể về sản xuất công nghiệp: các doanh nghiệp sản
xuất (quốc doanh và tư nhân) kỹ thuật công nghệ lạc hậu, chậm đổi mới, thiếu vốn
đầu tư... dẫn đến sản xuất hàng hoá trong một số doanh nghiệp trong quận sản
phẩm sản xuất ra bị ứ đọng, chậm tiêu thụ gây ảnh hưởng không nhỏ cho việc kinh
doanh của ngân hàng và đơn vị kinh tế.
Nhưng với đội ngũ cán bộ tín dụng có trình độ nghiệp vụ chuyên sâu và
nhiệt tình, có đạo đức tốt nên Ngân hàng Công thương Đống Đa đã mở rộng thị
trường tín dụng. Cán bộ tín dụng đã trực tiếp tiếp cận với doanh nghiệp và cá nhân

để nắm vững tình hình các đối tượng có nhu cầu xin vay vốn, giúp cho việc phát
tiền vay của ngân hàng mang lạI hiệu quả kinh tế cao, đảm bảo an toàn vốn vay
của ngân hàng, hạn chế rủi ro ở mức thấp nhất, giúp cho các đơn vị, cá nhân tìm ra
hướng đI mới phù hợp với kinh tế thị trường, cải thiện đời sống kinh tế xã hội.
Để đáp ứng nhu cầu vốn lưu động và vốn cố định của khách hàng Ngân hàng
tiến hành cấp tín dụng với thời hạn ngắn, trung và dài hạn. Trong các loại hình cho
vay này thì tín dụng ngắn hạn bao giờ cũng chiếm tỷ trọng lớn hơn so với tín dụng
trung và dài hạn. Thực tế đó thể hiện qua biểu sau:
Đơn vị : tỷ đồng
Chỉ tiêu 1996 1997 1998 1999 30/6/2000
1. Dư nợ ngắn hạn 414 474 503 573 588
2. Dư nợ trung và dài hạn 62 67 100 121 183
Tổng dư nợ 476 541 603 694 771
Theo biểu trên thì dư nợ ngắn hạn và trung dài hạn đều có chiều hướng gia
tăng.
Mặc dù nhu cầu vay vốn trung dài hạn lớn nhưng Ngân hàng vẫn không có
đủ nguồn vốn trung dài hạn để đáp ứng nhu cầu vay này. Trong thời gian qua Ngân
hàng tuy đã thực hiện cấp tín dụng bằng ngoại tệ nhưng loại tín dụng này vẫn chưa
phát huy được hiệu quả do nguồn vốn ngoại tệ của Ngân hàng còn rất hạn hẹp,
Ngân hàng phải thường xuyên nhận vốn điều hoà từ Ngân hàng Công thương trung
ương, trong nhiều trường hợp Ngân hàng phải cho khách hàng vay VND để mua
ngoại tệ.
Thấy được tầm quan trọng của thành phần kinh tế quốc doanh đối với nền
kinh tế, trong quan hệ tín dụng với thành phần kinh tế này Ngân hàng Công thương
Đống Đa đã tập trung một khối lượng vốn lớn để thoả mãn nhu cầu vốn lưu động
và vốn cố định cho các doanh nghiệp làm ăn thực sự có hiệu quả để giúp doanh
nghiệp có đủ sức vươn lên đứng vững trên thị trường.
4. Kinh doanh đối ngoại.
Chín tháng đầu năm 2000 kinh doanh đối ngoại thu được kết quả đáng kể,
thông qua hoạt động đối ngoại uy tín của Ngân hàng Công thương Đống Đa ngày

càng được nâng cao, thu hút được thêm nhiều khách hàng. Lĩnh vực kinh doanh
đối ngoại đã thu được 1852 triệu đồng, bao gồm phí thanh toán mở L/C và lãi mua
bán, cụ thể:
- Đã mở 290 L/C nhập khẩu, số tiền là 18.528.040 USD cho 22 khách hàng.
- Đã mở được 8 L/C xuất khẩu, số tiền là 646.814 USD.
- Thu dịch vụ phí thanh toán quốc tế đạt 1348 triệu Đồng, bằng 124% so
với 9 tháng đầu năm 1999.
Kinh doanh ngoại tệ:
- Tổng doanh số mua vào 20.991.548 USD và 2.183.881 DEM bằng 136%
so với cùng kỳ năm 1999.
Tổng số doanh số bán ra là 22.142.062 USD và 2.146.604 DEM bằng
128% so với cùng kỳ năm 1999. Chênh lệch lãi 387 triệu Đồng chi trả kiều hối.
- Ngân hàng nhận số tiền 196.527 USD và 758.193 DEM
- Trả số tiền 193.927 USD và 755.950 DEM.
Hoạt động kinh doanh đối ngoại là nghiệp vụ tuy còn mới nhưng đã có
nhiều triển vọng phát triển có hiệu quả. Thời gian qua ngoại tệ khan hiếm, nhưng
chi nhánh đã tích cực khai thác bằng nhiều nguồn để tăng khả năng thanh toán
bằng ngoại tệ đáp ứng được nhu cầu nhập vật tư hàng hoá của doanh nghiệp cũng
như nhu cầu thanh toán kiều hối cho dân cư, Chi nhánh đã sử dụng nguồn ngoại tệ
từ quỹ điều hoà của Trung ương cho vay có hiệu quả tăng vòng quay vốn ngoại tệ.
5. Công tác thanh toán:
Trong công tác thanh toán Ngân hàng Công thương Đống Đa luôn đặt việc
phục vụ khách hàng với chất lượng cao, gây lòng tin với khách hàng là mục tiêu
hàng đầu để thực hiện. Đào tạo đội ngũ thanh toán viên có trình độ nghiệp vụ thành
thạo, thái độ phục vụ nghiêm túc, nhiệt tình, hướng dẫn khách hàng nắm vững thủ
tục thanh toán không dùng tiền mặt trong giao dịch. Bên cạnh việc đào tạo con
người, Ngân hàng còn trang bị hệ thống vi tính, thực hiện việc nối mạng trong toàn
chi nhánh để cung cấp thông tin nhanh, chính xác để lãnh đạo chỉ đạo việc kinh
doanh hoạt động của Ngân hàng được tốt.
Việc ngân hàng áp dụng thanh toán liên hàng đIện tử, thanh toán bù trừ qua

vi tính (giao nhận qua đĩa mềm) đã đẩy nhanh tốc độ thanh toán rút ngắn thời gian
chu chuyển vốn của khách hàng, đảm bảo an toàn cao, ít sai sót gây lòng tin và uy
tín với khách hàng.
6. Kết quả tài chính:
Năm 1998 thu nhập cả năm đạt 98 tỷ đồng trong đó:
Thu lãi cho vay: 53,8 tỷ đồng
Thu lãi điều chuyển vốn : 40,6 tỷ đồng
Thu phí dịch vụ và bảo lãnh: 3,6 tỷ đồng
Năm 1999 thu nhập cả năm đạt 111 tỷ đồng trong đó:
Thu lãi cho vay: 60,6 tỷ đồng
Thu lãi điều chuyển vốn: 45,2 tỷ đồng