(Luận văn thạc sĩ) giải pháp hoàn thiện chính sách tỷ giá hối đoái cho mục tiêu phát triển kinh tế tại việt nam

BQ GIAO Dl)C VA DAO T~O

'

TRUONG D~I HOC KINH TE TP. HO CHi MINH
KHOA SAU D~I HQC

NGO TAN THUAN
•

"

K

?

,

'

"

,

,

MOT
PHAP HOAN THIEN
SACH
. SO GIAI
." CHINH

K
,
,
TY GIA HOI DOAI CHO MUC
. TIEU PHAT TRIEN
KINH TE TAl
. VIETNAM
.
.

?

~

,

CHUYEN NGANH: TAl CHINH- Lu'U THONG TIJ~N T:Jt & TiN Dl)NG

MA

so

:5.02.09

"

...,

-

~

LUAN
VAN THAC
SI KINH TE
•
•

NGu'OI Hu'ONG DAN KHOA HOC: TS. TRAN HUY HOANG


,

"'

"'

?

~

'

1. TINH CAP THIET CUA DE TAl
Ty gia hO'i doai Ut m<)t khau xung ye"u, la c~u nO'i quan tr9ng d~ m<)t n€n
kinh te" h<)i nh~p voi n€n kinh te" the" gioi. Co m<)t chinh sach ty gia dung da:n se
gop ph~n quan trQng trong 6n dinh n€n kinh te" vi mo, thuc d~y san xua"t phat
•Jl
tnen.
Trong nhung nam qua, d~c bi~t la nhung nam d6i moi, chinh sach di€u

hanh ty gia cua chung ta da d~t du'<;jc nhi€u thanh cong dang khich 1~, gop ph~n
6n dinh n€n kinh te", dam bao tang tru'dng cao 6n dinh, thu hut m~nh ngu6n vO'n
d~u tu' cua nU'oc ngoai, t~o du'<;jc long tin dO'i voi nha d~u tu', d~y m~nh ho~t d<)ng
xua"t kh~u. l~m phat du'<;1c duy trl C1 muc dQ 6n dinh trong ph~m vi cho phep.
Tuy nhien, hi~n nay cd che" di€u hanh ty gia va chinh sach ty gia vfin chu'a
dap ling nhu c~u thlfc ti~n cua n€n kinh te" thi tru'ong, do do vi~c tie"p tl,1c nghien
cuu d€ hoan thi~n cd che" di€u hanh ty gia va chinh sach ty gia la m<)t yeu c~u
c~n thie"t khong nhung trong hi~n nay rna ca trong tu'dng lai. v oi t~m quan trQng
va y nghia do toi da ch9n d€ tai "M()t s6 ghii phap hoan thi~n chinh sach ty
gh1 cho ml}c tit~u phat tri~n kinh te' t~i Vi~t Nam"

2, MT)C I>ICH NGHIEN CUU
Tren cd sd ly lu~n v€ ty gia, nhung tu' li~u thlfc ti€n cua chinh sach ty gia hO'i
doai the" gioi va Vi~t Nam, tu do toi xac dinh ffil,lC tieu nghien cuu:
a. H~ th6ng l~i nhung va"n d€ ly lu~n cd ban v€ ty gia.
b. Phan tich chinh sach ty gia hO'i doai t~i Vi~t Nam trong thoi gian va anh
hu'dng cua no de"n n€n kinh te".
c. Xay dlfng h~ thO'ng cac giai phap nh~m hoan thi~n chinh sach ty gia, gop
ph~n vao m1,1c tieu phat tri~n kinh te" t~i Vi~t Nam.

3. I>OI Tu'QNG v A PH~M VI NGHIEN cuu
• Tren Cd sd ly lu~n. thlfc ti~n v€ ty gia hO'i doai va chinh sach ty gia (1
m<)t sO' nu'oc va Vi~t Nam, tu do du'a ra nhung giai phap hoan thi~n chinh
sach ty gia hO'i doai cua Vi~t Nam trong n€n kinh te" md.
• Nghien cuu ly lu~n v€ ty gia hO'i doai va toan b<) chinh sach ty gia hO'i
doai cua Vi~t Nam tu tru'oc de"n nay. E>6ng thoi nghien cuu kinh nghi~m
si't dl,lng ty gia hO'i doai trong xay dlfng va phat tri€n (1 m<)t sO' nu'oc g~n
gtli, tu'dng d6ng voi Vi~t N am. Tren cd sd ph an tich va danh gia nhung u'u

khuye't di€m trong dieu hanh ty ghi nltoc ta d;Jc bi~t trong nen kinh te' md.
Tu d6 dua ra nhfi'ng ghli pha p nh~m hoan thi~n chinh sach dieu hanh ty
gia h6i doai C1 Vi~t Nam trong hi~n t~i va tltdng lai phu hcung c~u, phu h
4. PmfONG PHAP NGHIEN CUU

sa

Be tai d-ga tren cd sd phltdng phap duy v~t bi~n chung, duy v~t lich
ke't
hhd6 dua r a cac gilti phap hoan thi~n chinh sach ty gia h6i doai C1 nuoc ta.
5. GIOI THitU VE KET CAU LU~N VAN
Lu~n van g611')3 chltdng:

- Chudng 1: T6ng quan ly lu~n ve ty gia h6i doai.
- Chudng 2: Th-gc tr~ng ve chinh sach ty gia h6i doai C1 Vi~t Nam trong thoi
g1an qua.
- Chudng 3: M()t s6 giai phap g6p ph~n hoan thi~n chinh sach ty gia h6i
doai cho ml;lc tieu phat tri€n kinh te' t~i Vi~t Nam.


cAc cHff VIET TAT
NH
NHNN
NHTM
NHTW
TCTD

TGHD
VND
JPY
USD
TTTTLNH
TTGDNT
CCTTQT
XNK
CCTM
XHCN
TBCN
PMD
MD
CNH

DQc Ia
DQC Ia
DQC Ia
DQcla
DQC la
DQC Ia
DQC Ia
DQcla
DQcla
DQcla
DQC Ia
DQC Ia
DQC Ia
DQC Ia
DQC la

TBCN
DQC la
DQcla
DQC la

Ngan hang
Ngan hang nha nu'oc
Ngan hang thuong m~i
Ngan hang trung uong
T6 chuc tin d1;1ng
Ty ghi h6i dmii
D6ng Vi~t Nam
D6ng Yen Nh~t
D6ng do la My
Thj tru'ong ti€n t~ lien ngan hang
Trung tam gia djch ngo~i t~
Can can thanh toan qu6c te'
Xu!t nh~p khffu
Cac can thu'ong m~i
Xa h()i chu nghia
Tu ban chu nghia
Phi m~u djch
M~u djch
Cong nghi~p h6a


MlJC LlJC
,{'

~

"

?

,

,.,

,

'

CHUONG 1: TONG LUL}N VE TY GIA HOI DOAI VA
,
,
?
,
CHINH SA CH TY GIA ........................................................................................ 1
1.1.

?

,

,.,

,

' ? ? ,

'

TY GIA HOI DOAI VA VAl TRO CUA TY GIA TRONG
NEN KINH TE MO ................................................................................... 1
~

,..,

,

?

~

A

?

K

,

·,

1.1.1. KHAI NI~M VE TY GIA HOI BOAI. .................................................... 1
-'

?

-'

A

1.1.2. CAC LOAI TY GIA THONG D{JNG ...................................................... 2
. ~ c h~m h th itc
~
. ~ th'! tntong
' ............................................... .. 2
va' ty• g1a
1.1.2.1. T y• g1a
A c h uyen
..:!
h"''
01. ................................................. . 2
1.1.2.2. C an cit~ vao p h u'dng tHfn
~
1
~
•
h
-<'•
1.1.2.3. C an cit vao V1tfC quan y ngo~1 01. .................................................. .. 3
A th an h toan
~
-<'
quoc
te-<'...................................... . 3
1.1.2.4. C an cit~ vao p h u'dng tlttn
~ ngo~1 h"''

1em mua b an
01. ......................................... . 3
1.1.2.5. C an cit~ vao th'01 d'..:!
A Vl;l k'm h doan h ngo~1 h"''
1.1.2.6. C an cit~ vao ng h'1tfP
01. .................................... . 4
..,
~ ,
'
K
K•
,
1.1.2.7. Can cit vao thl!c chat cua ty gm hm doa1. ......................................... .4
0

v

'

v

'

v

'

v

'

0

?

A

0

0

0

0

v

.

'

?

?

,

K

1.1.3. CAC CHE

1.1.3.1. Che" d(>
1.1.3.2. Che" d(>
1. 1.3 .3 . Ch e"' dA9

"'

?

• ,

I

,

BQ TY GIA ............................................................................ 4
ty gia tha n5i. ......................................................................... 4
ty gia c6 djnh .......................................................................... 5
..:!•
? 1y~ ........................................................ . 6
ty? g1a~ th?a no1
co~ quan
0

~

' ? ? ,

K?

1.1.4. VAl TRO CUA TY GIA TRONG NEN KINH TE MO ........................... 6

~ dA
• t•y g1a
·~h"''d
~·d"'
1141
. . . . Tac
Qng cua
01 oa1
en XNK ............................................. . 6
1.1.4.2. Ty gia h6i doai va san lu'qng cong an vi~c lam, l~m phat. ................ 7
,

K

K

?

,

"

K?,

1.1.5. CAC YEU TO Cd BAN TAC BQNG BEN TY GIA .............................. 8
1.1.5.1. Can can thanh toan ............................................................. ~ ............... 8
1.1.5.1.1. Tai khoan vang lai .......................................................................... 8
. ~ Ca• t·~rl
a. M .~
uC g1a

uvng d"''
01 ................................................................................ . 9
b. Cac bi~n phap bao h(> ................................................................................ 9
A 1y~ u'a th~1ch ha' ng ng o ~1· s o Vv1
A' h'
c. T am
a n g nAQ1· .......................................... . 10
d. Nang sua't lao d(>ng ................................................................................. 10
1.1.5.1.2. Tai khoan vein .................................................................................... 10


1.1.5 .1.3. Tfti kholm thanh tmin chinh thuc ........................................................ 10
1.1.5.2.

Ty lt% 1~mphat .................................................................................... 11

1.1.5.3.

Lai sua't............................................................................................... 12

1.1.5.4.

Cac ye'u tO'khac ................................................................................. 13

a. Dl! bao trong tu'dng 1ai ............................................................................. 13
b. Ye'u tO' tiim 1y ........................................................................................... 13
c. Nha nuoc can thit%p bAng hanh chfnh ...................................................... 13
1.2.

so

KINH NGHI¢M QUAN LY NG041 HOI (j MOT
NUOC
TRONG KHU V{.!C ..•....•••.•........•..•....•........•..•.......••..........•....••....•......•.. 13

1.2.1. cHfNH sAcH QUAN LY NGOAI HOI d cAc Nude TRONG KHU
VljC ......................................................................................................... 13
, h sac
' h quan
• 1y' ngo~I. h 01
,..-. llv T rung Q uoc
"' .................................... . 14
1.2 . 1. 1 . Chm
1.2.1.2. Chinh sach qmln 1y ngo~i hO'i (J Nh~n Ban ........................................ 14
' h quan
• 1'y ngo~I. h"''
"' ...................................... .. 15
01 ll
v H'an Quoc
1.2 . 1.3 . Ch ,In h sac

Tu

CHfNH sAcH QUAN L Y NGOAI HOI d cAc
1.2.2. NHAN XET RUT RA
NUOC TRONG KHU VljC ................................................................. J ... 15
1.3.

BAI HOC KINH NGHI¢M TU CUQC KHUNG HOANG TAl CHINH
A

"
"
,
TIEN T~ T41 DONG NAMA ................................................................ 16
A

?

A

?

?

1.3.1. NGUYEN NHAN CUA KHUNG HOANG ............................................ 16
1.3.2. NHUNG KINH NGHI~M RUT RA CHO VI~T NAM TRONG VI~C EHEU
HANH CHINH SACH QUAN L Y NGOAI HOI .................................... 17
'

,

,

CHu'ONG 2: THVC

?

,

,.(

TR~NG VE CHINH SACH TGHD VA TGHD fJ VItT

....

NAM TRONG TH(ji GIAN QUA .................ã....ã.ã...ã........ã..................... 20
2.1. DIEN BIEN TGHD (j VIÂT NAM TRONG THOI GIAN QUA ............ 20
2.1.1. DIEN BIEN T'Y GIA HOI E>OAI GIAI E>OAN TRUOC TRANG
3/1989- THOI KY KE ROACH HOA TAP TRUNG NEN KINH TE ............. 20


2.1.2. DIEN BIEN T'Y GIA HOI BOAI GIAI BOAN TU TRANG 311989
BEN NAy- THOI KY NEN KINH TE vAN HANH THEO co CHE
THJ TRUONG VOl BJNH Hu'ONG XHCN ...................................................... 22
2.1.2.1. Thoi ky "tha n6i" ty ghi 1989-1992 ...................................................... 22
2.1.2.2. Giai do~n tu 1992 d6n khi n6 ra cu()c khi'mg hoang ali chinh Bong NamA
(thang 7/1997) .................................................................................................... 23
2.1.2.3. Giai do~n tu thang 7/1997 d6n thang 0211999 ...................................... 26
2.1.2.4. Giai do~n tu ngay 26/0311999 d6n nay ................................................. 27
,

,

,

,

?

,

,..,

?

,

"

2.2. DANH GIA CHINH SACH TY GIA HOI DOAI CUA VI~T NAM ..... 30
2.2.1. NHUNG THANH QUA BAT Bu'QC TRONG VI~C THljC HI~N
cHiNH sAcH TY GIA THA Nch c6 slj BIEU TIET cuA NHA Nu'dc .... 30
2.2.2. NHUNG TON TAI TRONG vr~c xAY Dl)'NG v A BIEU HANH
CHINH SACH TY GIA ..................................................................................... 31
,

,

?

,

2.2.2.1. Vi~c xac dinh ty gia chua thich ung voi cung c~ u ngo~i t~ .................. 31
2.2.2.2. Ch~m thay d6i ty gia theo muc d9 cua ph at ......................................... 32
2.2.2.3. Chinh sach ty gia thi6u g~n b6 ch~t che voi chinh sach Iai sua't.. ........ 32
2.2.2.4. Ho~t d()ng dt! bao ty gia h~u nhu' khong t6n t~i ................................... 33

CHu'ONG3:
MOT SO GIAI PHAP GOP PHAN HOAN THI~N CHINH SACH TY GIA HOI
,

"
,
,Q
,..,
"
DOAI CHO MlJC TIEU PHAT TRIEN KINH TE T~I VI~T NAM .......... 35
"'

3.1.

,..,

?

,

~

,

~

-'

'

~

"

,

,

?

,

A

TRI~T

CAC QUAN DIEM CAN QUAN
,

,

?

~

,

A

TRONG

VI~C HO~CH

DJNH

,

CHINH SA CH TY G lA .............................................................................. 35
A?

,

?

,

,

K

,

3.1.1. Ml,JC TIEU CUA CHINH SACH TY GIA HOI BOAI .......................... 35
-'

~

,f/

,

A~,

~

'

A

3.1.2. CAC QUAN DIEM CAN QUAN TRI~T BE GOP PHAN HOAN THI~N
K
,
CHINH SACH TY GIA HOI BOAI.. ...................................................... 35
3.1.2.1. Nhii'ng quan di€m chung .................................................................... 36
3 .1.2.2. Nhii'ng quan di€m trong vi~c ll;ia ch<;>n che' d9 ty gia ......................... 36
,[!
trong VH(C
. " d';:,
. ~ ................................ .. 37
- quan d'tern
teu ch?m h ty? gta
3 . 1.2 .3 . Nhti'ng
,

,

?

,


3.2.

BJNH HUONG CHINH sACH T'Y GIA

,.t

~

'

?

"'

d VIeT NAM ......................... 37
?

~

"

~

K

3.2.1. TIEP TUC
. DUY TRI Cd CHE, TY GIA THA NOI CO SU. BIEU TIET
?

A

'

y"f /

CAN THIJ;P CUA NHA NudC ............................................................. 37
3.2.2. TH{jC HieN CHINH SACH BA NGOAI Te ......................................... 38

?

-'

?

A

A

TY GIA CUA VI~T NAM HI.eN NAY .................................................. 39
3.3.1. xAc BJNH MDC TY arA HOI BoAr CHfNH THUC v A cAc GIAI PHAP
KINH TE vi M6 KEM THEO ............ ;.................................................. 39
' d.~ll h ffiuC
.~ t?
. ' h 01
,-. d oai
' . Ch'Illh th·~
3 .3. 1. 1. X ac
y g1a
uC ......................................... .. 40
3.3.1.2. Cac giai phap vi m6 di kern voi che' dQ ty gia du'<;Jc llfa chQn .......... .40
3.3.2. GIAI PHAP CHO vrec BIEU CHiNH TY GIA CHO GIAI
BOAN TOI ......................................................................................................... 42
3.3.2.1. Giai phap cho vi~c danh gia tlnh hlnh tru'oc va sau khi thlfc hi~n di~u chinh
ty gia .................................................................................................. 42

3.3.2.2. M9t s6 giai phap nh~m nang cao nang llfc cac cong;._cd ban trong can thi~p
' t y gta ..........................................................................................
e.y.
vao
. 43
3.3.2.2.1. Cong c1:1 nghi~p v1:1 thi tru'ong md ...................................................... 43
3.3.2.2.2. Cong c1:1 Hii sufft ................................................................................. 44
3.3.2.2.3. Cong c1:1 hanh chinh ........................................................................... 45
?

• '

3.3.3. PHOI H0P cAc cHfNH sAcH KINH TE vi M6 HE HOAT BONG CAN
THI.eP VAO TY GIA BAT HI.eu QUA CAO ....................................... 45
3.3.3.1. Khong ngung chu trQng hoan thi~n cong c1:1 nghi~p v1:1
'
th'~ tru'ong
mo llQl t~ .......................................................................... .. 45
3.3.3.2. B6i voi chinh sach tai chinh, ngu6n v6n trong nu'oc
la giai phap kha di cho vi~c bu dii:p thie'u hl)t ngan sach .................. 46
A

'

?

?

/

".

A

?

"

3.3.4. PHA GIA NHO, GIAI PHAP TOI uu BE TAI TR<;j XK v A THAM H{JT
'
" THl.fdNG MAI ..................................................................... 46
CAN
CAN


3.3.5. ROAN CHiNH THl TRu'CJNG NGOAI T~ LIEN NGAN HANG ........ .47
3.3.6. THl/C HI~N VI~C QUAN Li CHAT CHE VAY N(J VA VI~N TR(J Nu'OC
NGOAI .................................................................................................... 48
3.3.6.1 Thtfc hi~n qmln If ch~t che vay n3.3.6.2. Thlfc hi~n qmln li ch~t che cac khoan vi~n tr'

A

'

K,:?

~

A

3.3.7. ROAN THieN THl TRu'vi~c THl/C HI~N cHiNH sAcH NGOAI HOI c6 HI~u QuA ........ 49
"'K?

,

~?-'

K

3.3.8. MOT SO GIAI PHAP VE QUAN L Y NGOAI HOI. .............................. 50
3.3.8.1. Thu hut ngo;;ti t~ vao tay Nha nu'oc ................................................... 50
3.3.8.2. Quan ly tO't dlf tru ngo;;ti hO'i.. ............................................................. 50
~

"

KET LU~N .......................................................................................................... 51


Ml}t sd gidi phdp hoan thi~n chfnh sach tY gia hf/i doai cho m11-c tieu phdt triin kinh te' t{li Vi~t Nam

CHU'ONG 1:
A!

~

"

?

,

K

,

'

,

,

?

,

TONG LU~N VE TY GIA HOI I>OAI VA CHINH SACH TY GIA
?

,

,..,

,

' ? ? ,

'

,.,!'

~

,

1.1. TY GIA HOI DOAI VA VAl TRO CUA TY GIA HOI DOAI TRONG NEN
~

?

KINHTE MO.
A~?,,.,!'

,

,

1.1.1. KHAI NEM VE TY GIA HOI DOAI
Ngay nay, cac quan h~ kinh t~ tren mQi linh Vl}'C cua m(>t mtoc ngay cang md r(>ng ra
cac nttoc, do d6 vffn d€ thanh toan, dinh gia, so sanh phan tich, danh gia v€ mi_it gia
tri va hi~u qua trd nen phuc t~p hdn. Xet tren ph~m vi thi tru'ong m(>t nude, cac
phttdng ti~n thanh toan qu6c t~ dttqc mua va ban tren thi tru'ong hO'i doai b~ng ti€n
t~ qu6c gia cua m9t nu'oc theo m(>t ty gia nhfft dinh. Do d6, c6 th~ hi~u ty gia Ia gia
ca m(>t ddn vi ti€n t~ m(>t nu'oc bi~u hi~n b~ng s6 lttqng ddn vi ti€n t~ m(>t nu'oc
khac, hay b~ng s6 lu'qng ngo~i t~ nh~n dttqc khi d6i m(>t ddn vi n(>i t~ jhoi_ic b~ng s6
lttqng n(>i t~ nh~n dttqc khi d6i m9t ddn vi ngo~i t~. Cac nu'oc c6 gia tri d6ng n(>i t~
thffp hdn gia tri ngo~i t~, thttong su d1;1ng each thu hai./

M(>t d6ng ti€n hay m(>t lu'qng d6ng ti€n nao d6 d6i dttqc bao nhieu m(>t d6ng ti€n
khac dttqc gQi la ty 1~ gia ca trao d6i gifi'a cac d6ng ti€n voi nhau hay gQi tAt la ty
gia hO'i doai hoi_ic ngAn gQn hdn la ty gia. Nhtt v~y chung ta c6 th~ dinh nghia ty gia
nhu' sau: "Ty gh1 Ia ghi ca ciia mqt d6ng ti@n dti«jc biiu thi thong qua mqt d6ng
ti@n khac".
Vi d1;1:

Ty gia cua ngay 31/12/20011a:
Ma NT

Ten

USD

us

EUR

EURO

ngoc;~i t~

Mua vao
DOLLAR 15.060
13.218,8

.-Chuyen
khoim

Ban ra

15.083

15.085

/

13.258,58 13.445,14
/

JPY

JAPANESE

YEN 112,68

113,82

115,66

DEM

DEUTSCHE

MARK 6.731,55

6.779

6.874,39

FRF

FRENCH

2.021,25

~.049,69

FRANC ~.007,1

trang 1


Ml)t sd gidi phap hoan thi~n chfnh sdch ry gid hOI dodi cho m~,tc tieu phat triin kinh te' tr,zi Vi~t Nam
FRANCE 8.882,92

CHF

SWISS

GBP

BRITISH

~UD

~UST.DOLLAR

CAD

CANADIAN

HKD

8.945,54

POUND ~1.568,16 ~1.720,2

~2.026,42

7.655,23

7.778,71

DOLLAR 9.326,2

9.410,9

9.562,68

HONGKONG

DOLLAR 1.905,56

1.918,99

1.949,95

SGD

SINGAPORE

DOLLAR 8.027,33

8.083,92

8.214,3

lHB

THAI

334,82

348,48

VND

~lET

1

1

,

7.601,64

9.071,66

BAHT 331,47
NAM

DONG1

?

,

A

1.1.2. CAC LOAI TY GIA THONG DVNG
1.1.2.1. Ty ghi chinh thuc va ty gia thj trtiang
- Ty gia chfnh thric: Bay Ia ty ghi do ngan hang TW cong b6. Ty ghi chinh thuc
c6 tac d1;1ng:
• La ty gia dung d€ tinh va thu thue' xu!t nh~p kh~u ciing nhu' cac ho~t d()ng
khac c6 lien quan.
•

Ty gia chinh thuc Ia ty gia chu~n d€ hlnh thanh cac ty gia tren thi tru'C1ng ho'i
doai.

Ty gia chinh thuc Ia cong Cl;l d€ di€u chinh m~nh me cac m~t ho~t d()ng cua
n€n kinh te' d~c bi<%t trong linh vlfc ngo~i thu'dng.
- Ty gia tht tru?mg: Ia ty gia hlnh thanh tren thi tnl'C1ng h6i doai hay thi tru'C1ng lien
ngan hang.
•

1.1.2.2. Can cu vao phtidng ti~n chuyin ngo~i ho'i
- Ty gia di?n hffi (Telegraphic- transfer rate): la ty gia mua ban ngo~i h6i trong

d6 ngan hang chuy€n ti€n b~ng di<%n. Ty gia nay nhanh chong va chinh xac Ia cd s(J
d€ xac djnh cac lo~i ty gia khac.
- Ty gia thu hffi (Mail transfer rate) Ia ty gia mua ban trong d6 ngan hang chuy€n
ti€n b~ng thu', ty gia thu' h6i thu'C1ng thffp hdn ty gia di<%n ho'i.

trang 2


Ml)t so' gidi phdp holm thi¢n chfnh sach tY gia hO'i doai cho mr,tc tieu phdt triln kinh te' tt;~i Vi¢t Nam

1.1.2.3. Can cu vao vi~c qmin Iy ngol,li ho1
- Ty gid co' dtnh (Fixed exchange rate) Ia ty ghi hinh thanh trong che' d9 ti€n t~
Bretton Woods. Ty ghi c6 dinh chinh Ia ty gia chinh thuc
- Ty gid thd ndi (Floating exchange rate) Ia ty gia hinh thanh W phat tren thi
tntong rna nha mtoc khong chiu trach nhi~m quan ly bie'n d()ng ty gia nay. Sau khi
che' d() ti€n t~ Bretton Wood SlJP d6 cac mtoc tu' ban khong cam ke't gifi' vfi'ng ty gia
c6 dinh, d6ng ti€n cac nttoc ttt ban
do tha n6i, nen ty gia tha n6i thttong Ngan

w

hang TW se quy dinh bien d() dao d()ng so voi ty gia chinh thuc d~ xac dinh giOi h~n
t6i thi~u cho ty gia mua va gioi h~n t6i da cho ty gia ban tren thi trttong cfing chinh
la ty ghi tt! do.
- Ty gid thd ndi c6 qudn ly (Managed Floating exchange rate) la ty du'thanh do quan h~ cung cdu tren thi tru'ong c6 st;t di€u tie't quan ly cua Nha nttoc
nh~m 6n djnh ty ghi tren thi tru'ong.
1.1.2.4. Can cti' vao phlidng ti~n thanh tmin qu6c te'
- Ty gia sec la ty gia mua ban cac

lo~i

sec

ngo~i t~.

- Ty gia h6i phie'u Ia ty gia mua ban cac lo~i h6i phie'u tra ngay, ho~c hfii
phie'u ky h~n b~ng ngo~i t~.
- Ty gia chuy~n khoan la ty gia mua ban ngo~i h6i thong qua chuy~n khoan
gifi'a cac ngan hang vOi nhau.
- Ty gia ti€n m~t Ia ty gh'i mua ban ngo~i hfii b~ng ti€n m~t. Thong thu'ong ty
gia ti€n m~t nho hon ty gia chuy~n khoan vi ngan hang phai thu 1~ phi khi tht;tc hi~n
nghi~p VlJ chuy~n ti€n.

1.1.2.5. Can cti' vao thoi diim mua ban ngol,li hffi
- Ty gia md cil'a (Opening rate) Ia ty ghi mua ban ngo~i h6i cua chuye'n giao
djch ddu tien trong ngay.
- Ty gia dong cil'a (Closing rate) Ia ty gia mua ban ngo~i h6i cua chuye'n giao
dich cu6i cung trong cung ngay.
- Ty gia giao ngay (spot exchange rate) Ia ty gia mua ban ngo~i hfii rna vi~c
giao nh~n ngo~i h6i du'ngay.

trang 3


M9t sff gidi phap hoim thi~n chfnh sdch tY gid hffi dodi cho m~;~c tieu phdt triln kinh te' tgi Vi~t Nam

- Ty ghi c6 ky h~n (forward exchange rate) Ia ty gia rnua ban ngo~i hO'i rna
vi~c giao nh~n ngo~i hO'i se du'<;1c thlfc hi~n theo thoi h~n trong h<;1p d6ng.

1.1.2.6. Can ell' vao nghi~p Vl} kinh doanh ngo~i ho'i
- Ty gia rnua (buying rate) Ia ty gia ngan hang rnua vao ngo~i hO'i, chinh Ia ty
ghi ban ciia khach hang.
- Ty gia ban (selling rate) la ty ghi ngan hang ban ra ngo~i hO'i chinh Ia ty gia
rnua ciia khach hang
Ty gia ban luon IOn hdn ty gia rnua ph~n chenh l~ch chinh Ia thu nh~ p ciia
ngan hang trong ho~t d9ng kinh doanh ngo~i hO'i (SPREAD).

1.1.2.7. Can ell' vao thtfe eha't eiia ty gbi ho'i doai
- Ty gia hO'i doai danh nghia: La ty gia du<;1c sii' d1;1ng hang ngay trong giao
dich tren thi tru'ong ngo~i hO'i. Ty gia danh nghia chinh la gia ciia rnbi€u thi thong qua d6ng ti~n khac rna khong d~ c~p d€n tu'dng quan sue rnua hang
hoa va dich Vl;l giii'a chung.
- Ty gia hO'i doai thlfc: La ty gia danh nghia du'<;1c di~u chinh bCJi tu'dng quan
gia ca trong nu'oc va ngoai nu'oc.
Khi ty gia danh nghia tang hay ghlrn khong nhfft thi€t phiH d6ng nghia voi sv
gia tang hay giarn sue c~nh tranh thu'dng rn~i quO'c te'. Vi v~y, ty gia hO'i doai thlfc
du'<;1c su d1;1ng d€ do Iuong sue c~nh tranh thu'dng rn~i quO'c t€ ciia rn,

"'

,...

?

,

1.1.3. CAC CHE DO TY GIA

1.1.3.1. Che' d() ty gia tha nfli
La rnv~n d9ng rnTW khong can thi~p vao thi tru'ong ngo~i t~, khong c~n d€n bi~n phap quan ly ngo~i
hO'i cling nhu' nhii'ng bi~n phap hanh chinh nhfirn tac d9ng vao ty gia. L<;1i th€ ciia ch€
d9 ty gia nay Ia can can thanh toan quO'c t€ se do nhu c~u ciia thi tru'ong xac l~p th€
can bfing. N€u thi tru'ong ho~t d9ng c6 hi~u qua va cd ch€ ty gia tha n6i thi se kh6fi:g
c6 cd hkhong bi anh hu'CJng bCJi cac Iu6ng vO'n tu ben ngoai va nhu' v~y Ngan hang TW c6
th€ theo du6i rnti~n t~ ciia quO'c gia khac.

trang 4


Ml)t so' gidi phdp haem thi~n chfnh sdch

tY gid hOI dodi cho mf!,c tieu phdt triin kinh te' tg,i Vi~t Nam

M~it h(;ln che' ctia che' d9 ty ghi tha n6i la m9i ho(;lt d<)ng trong n€n kinh te' thi

tntong k€

ca ty ghi khong phai hie nao ciing v~n hanh m<)t each thu~n lqi rna thttong

xay ra nhii'ng mau thu§:n d§:n de'n slf bie'n d<)ng, hdn nii'a, thi trttong luon c6 nhi€u rtii
ro se d§:n de'n ty gia h6i doai a muc khong phu hn€n kinh te', nhtt v~y. khuynh httong ctia ty gia trong tttdng lai se kh6 dlf doan va se
gay kh6 khan cho vil$c l~p ke' ho(;lch va tinh gia ca, slf tv do ho(;lt d()ng ctia chinh
sach ti€n tl$ trong nttoc c6 th€ hi l(;lm d1;1ng, chAng h(;ln Chinh phti do khong c6 trach

nhil$m phai ngan ch~n slf ma't gia ctia d6ng ti€n, nen d~ thlfc hil$n vil$c l(;lm phat qua
dttong ngan sach va ti€n tl$.
1.1.3.2. Che' d() ty gia c6 dinh
La m<)t che' d<) ty gia h6i doai rna trong d6 Nha nttoc rna Cl;l th€ la Ngan hang
TW tuyen b6 se duy trl ty gia hO'i doai giii'a d6ng ti€n ctia qu6c gia minh voi m<)t
d6ng ti€n nao d6 ho~c theo m<)t r6 cac d6ng ti€n nao d6 a m<)t muc d() cO' djnh
khong d6i. V€ cd ban nhii'ng lttqng cung cffu vfin t6n t(;li tren thi trttong ngo(;li tl$ va
chi ph6i sO' lttqng ngo(;li tl$ tren thi trttong. Ne'u cung tren thi trttong Ion hdn cffu a
muc ty gia cO' djnh d6 thi Ngan hang TW se dam bao mua he't sO' lttqng dtt cung
ngo(;li tl$. Ne'u cung tren thi trttong nho hdn cffu a muc ty gia cO' djnh d6 thi Ngan
hang TW se dam bao ban ra m<)t

s6 ngo(;li t<$ bilng voi sO' cung dang thie'u. Biing

each thttong xuyen can thil$p vao thi trttong ngo(;li t<$ d€ thlfc hil$n cac ho(;lt d<)ng mua
hay ban lttqng ngo(;li tl$ dtt thua hay thie'u h1;1t voi muc ty gia hO'i doai cO' djnh da
cong b6.

lfu diim: V Oi cd che' ty gia c6 dinh se t(;lo cho cac doanh nghil$p c6 cd sa d€
l~p ke' ho(;lch va tinh toan gia nhtt v~y thuc d§:y dffu ttl va thttdng ffi(;li qu6c te'.

Nhll(lc diim: Ty gia h6i doai c6 dinh c6 th€ lam ngttoi ta tu bovil$c dffu cd, thi
trttong se bu6n te, ra't kh6 xac djnh ty gia t6i ttu cho m<)t n€n kinh te', ty gia h6i doai

c6 dinh c6 th€ Ut quan trQng nhttng n6 khong quye't dinh ty gia h6i doai
thlfc te'. Duy trl chinh sach ty gia h6i doai c6 dinh doi hoi Ngan hang TW phai luon
danh nghia

san sang can thil$p vao thi trttong ngo(;li hO'i d€ bao dam muc ty gia cO' djnh va muc
d<) dn can thil$p thi ciing ra't kh6 xac djnh.

D€

san sang can thil$p, Ngan hang TW

phai duy tri m<)t muc nha't dinh v€ dlf trii' ngo(;li h6i, nhtt v~y chi phi v€ quan ly tai
san se tang len va con phai phl;l thu<)c vao chinh sach ti€n tl$ ctia m<)t qu6c gia khac.
Slf ph1;1 thu<)c c6 th€ dttqc ly giai nhtt sau:
Mu6n dlf trii' phai tim d6ng ti€n dlf trii' va d6ng ti€n nay ta't nhien phai chie'm
m<)t ty 11$ ra't IOn trong cd ca'u dlf trii' va hil$n nay d6ng USD c6 ttu the' hdn ca la vi n6
la m<)t d6ng ti€n m(;lnh va 6n djnh. Nhtt v~y la da dtta d6ng USD lam d6ng ti€n dlf

trang 5


M9t sif gidi phdp holm thi?n chfnh sdch tY gid hOI dodi cho m¥c tieu phdt triln kinh te' tgi Vi?t Nam

trii' ho~c thanh toan qu6c te'. £>~ cho dt! trii' the' gioi tang len theo s1,1' tang tntCJng ciia
thttong m~i qu6c te', nu'oc My, ngu'oi cung ung dt! trii' qu6c te' bu()c phili b()i chi can
din thanh toan ciia mlnh d~ cho cac nu'oc khac c6 USD dt! trii'. Nhu'ng s6Iuqng USD
trong dt! trii' ciia cac nu'oc dmg tang thl tren thi truong d6ng E>ola My dmg ma't gia,
ngoai ra My c6 th~ dung d6ng ti~n ciia mlnh d€ chi tieu thao tung cac s1,1' vi~c nh~m
ffil}C dich chinh trj, kinh te', quan s1,1'. M~t khac, trong khi can can thanh toan qu6c te'
ciia My thu'ong xuyen b()i chi, thl can can thanh toan qu6c te' cua cac nu'oc cong
nghi~p Ion nhu' Nh~t, E>uc, thuong xuyen b()i thu, che' d() ty gia

c6 djnh khong th~ l~p

l~i the' can b~ng.

1.1.3.3. Che' d() ty ghi tha nE>ay Ia che' d() ke't h
c6 djnh.

Ty ghi h6i doai se tl! xac djnh tren thi tru'ong theo quy dinh lu~t cung du va duqc
bie'n d()ng trong m()t bien d() nha't dinh. Chinh phii chi can thi~p vao thi tru'ong khi ty
gia h6i doai c6 nhii'ng bie'n d()ng m~nh ch~ng h~n Nha nu'oc se xac dinh va cong b6
l~i muc ty gia h6i doai ci1ng nhu' bien d() dao d()ng cho phep. Trong che' d() ty gia
linh ho~t c6 quan ly, d~c bi~t Ia trong cac n~n kinh te' cftn phai si't dl}ng cac bi~n
phap hanh chinh trong vi~c di~u hanh ty gia h6i doai, vi~c dt! bao s1,1' bie'n d()ng ty
gia trong tu'ong lai la m()t va'n d~ ra't kh6 th1,1'c hi~n bCJi vi vi~c di~u hanh chinh sach
ty gia Ia d~ d~t toi ml}c tieu vi mo ciia n~n kinh te', nhttng song song d6 con phai
giup bao v~ n~n kinh te' trong nhii'ng tlnh hu6ng nha't djnh. Vi dl}: dung tru'oc tlnh
hu6ng phai di~u chinh giam gia d6ng n()i t~ nh~m kich thich n~n kinh te' tang san
luqng, t~o them cong an vi~c lam. Nhttng vi~c giam gia d6ng n()i t~ se gay kh6 khan
cho cac doanh nghi~p da de'n ky tra nnha't djnh Chinh phii c6 th~ di~u chinh tang gia n()i t~ d~ cuu cac Doanh nghi~p rna
t~m hoan th1,1'c hi~n ml}c tieu dai h~n ciia n~n kinh te'. Nhu v~y trong che' d() linh
ho~t c6 quan ly vi~c can thi~p dfin de'n nhii'ng bie'n d()ng ciia ty gia tren thi truong

con tuy thu()c vao tftm nhln ciia cac nha di~u hanh chinh sach kinh te' vi mo. Tu ba
che' d() ty gia vua neu tren cho tha'y vi~c xac djnh chinh sach ti~n t~ dung d~n trong
d6 c6 chinh sach ty gia, hi~n Ia m()t va'n d~ ra't quan tr<;mg va cftn thie't d6i voi ba't cu
lo~i hlnh kinh te' nao.
' ? ? ,

~

K?

1.1.4. VAl TRO CUA TY GIA TRONG NEN KINH TE

MO

1.1.4.1 Tac d()ng ciia ty gia ho'i doai de'n XNK

trang 6


MQt s6 gidi phdp hoim thi~n chfnh sdch tY gid ht/i dodi cho m~:tc tieu phdt triln kinh tt tt;ti Vi~t Nam

Ty gia h6i dmii c6 tac d()ng to IOn d6i vOi quan h~ thu'ong m~i qu6c te", d6i voi
XUat nh~p khffu hang h6a, djch Vl;l CUa qu6c gia, V~ ly thuye"t ne"u cac ye"u t6 khac
khong d6i khi ty gia c6 sv Sl;lt giam (theo phuong phap ye"t gia trvc tie"p) c6 nghia la
d6ng n()i t~ tang gia, nhu' v~y se lam giam xua"t khffu va tang nh~p khffu lam cho can
din thu'ong m~i c6 th~ xa"u di. Ngu'dBng n(}i t~ giam gia du'a de"n xufft khffu tang, can din thu'dng m~i se du'Vi du: nam 1994, voi muc ty gia h6i doai la 1USD=10.500VND, 1 xe o to con
voi gia 30.000USD c6 th~ du'la 315 tri~u dBng. E>e"n nam 1998, vOi muc ty gia 1USD=13.500VND thl ciing chie"c
xe a"y chi c6 th~ nh~p khffu va ban voi gia t6i thi~u la 405 tri~u d6ng. Ngu'ta"n g~o voi chi phi san xufft la 3,5 tri~u d6ng c6 th~ xufft khffu voi ty gia
1USD=10.500VND rna c6 Uii voi gia khmlng 340USD vao nam 1994, nhu'ng voi ty
gia 1USD=13.500 VND nam 1998 va ne"u cac ye"u t6 khac la khong d6i thl da c6 th€
xuat khffu rna c6 lai voi gia khoang 260USD. Tu d6, ne"u cac ye"u t6 khac la khong
d6i thl khi ty gia tang tu 1USD=10.500VND de"n 1USD=13.500 VND (USD tang gia
hay VND Sl;lt gia) da lam cho hang nh~p khffu trd nen dii:t hon, con hang xufft khffu
trd nen re hon, tu d6 c6 th~ lam giam nh~p khffu va tang xufft khffu. Ke"t qua se
ngu'

1.1.4.2 Ty gia ho'i doai va san lliQ'ng cong an vi~c lam l~m phat
Ty gia h6i doai c6 tac d()ng m~nh me de"n m<;>i khia c~nh cua n~n kinh te" nhu' m~t
b~ng gia ca trong nuoc, l~m phat, cong an vi~c lam hay tha't nghi~p, chAng h~n khi
d6ng n()i t~ giam gia so voi ngo~i t~ thl cac m~t hang nh~p khffu nhu' v~t tu', nguyen
li~u san xuat se dfit hon, lam cho gia thanh san phffm tang, dffy m~t b~ng gia ca
trong nu'oc len cao gay sue ep d6i vOi l~m phat. Tuy nhien, ne"u cac lanh vvc san
xuat chu ye"u dva tren ngu6n lvc trong nu'oc thl sv tang gia cua hang nh~p khffu se
giup tang kha nang C~nh tranh cua lanh VlfC nay, giup phat tri~n san xufft, san lu'qu6c gia tang, t~o them cong an, vi~c lam. Ngunghia la d6ng n()i t~ tang gia so vOi ngo~i t~ thl hang nh~p khffu se re hon, keo m~t
b~ng gia ca xu6ng lam cho tlnh hlnh l~m phat bot cang thiing. Vi~c phan tich v~ ty
gia h6i doai n6i rieng va chinh sach quan ly ngo~i h6i n6i chung phai du'cac mo hlnh kinh te' vi mo cua n~n kinh te'. Nhu' v~y khi mu6n danh gia tac d()ng cua
ty gia h6i doai ta phai xet nhi~u ye'u t6 trong m()t b6i canh nhfft djnh thl moi rut ra
nhung ke't lu~n tu'ong d6i chinh xac. Hon nua cac n~n kinh te' khac nhau thl phai c6
m()t che" d() ty gia phu htrung bao cffp thl ty gia khong du'trang 7


M9t so' gidi phdp hoan thi~n chfnh sdch tY gid ho'i dodi cho m¥c tieu phdt triin kinh te' tgi Vi~t Nam

cd ban gia ca Ut m9t ph(;lm tru khong du'trung bao dip. Trong n6n kinh te' thi tru'ong phat tri€n, h~u he't m<;>i thfmh ph~n ye'u

t6 cfiu thlmh n6n kinh te' da du'tai chinh, ti6n t<$ rna Nha nu'oc sti' dl)ng trong can thi<$p, di6u hanh n6n kinh te' da dl;lt
de'n muc phat tri€n cao va kha hoan thi<$n, ne'u co nhfi'ng sai l<$ch trong ty gia thi chi
gay anh hu'CJng xfiu de'n m9t vai khia qnh nao do trong n6n kinh te' ho~c gay nen

nhii'ng chao dao nho va thu'ong du'
kiP

thoi b~ng vi<$c di€u chinh l(;li

chinh sach, dttcac n6n kinh te' chuy€n d6i trong do co Vi<$t Nam thi ye'u t6 gia ca trong n6n kinh te'
VO cung quan tr<;>ng, ne'u khong ki€m soat du'nguy hl;li cho n€n kinh te'. Vi<$t Nam da tung bu'oc thoat khoi khung hoang va phat
tri€n di len nho vao 6n dinh gia ca trong n6n kinh te'. Nh~n thuc vai tro quan tr<;>ng
tren day cua ty gia cho nen vfin d€ d~t ra la phai h;ta ch<;>n m9t ty gia phai phu hthong qua do d€ CO tac d(}ng tich Cl;l'C de'n cac khia C(;lnh CUa n6n kinh te'.
,

~

~

?

,

A

A,

?

,

1.1.5. CAC YEU TO CO BAN TAC DONG DEN TY GIA
1.1.5.1. Can din thanh toan
Can can thanh toan qu6c te' chinh Ia nhii'ng ghi chep v€ cac giao dich rna cu'
dan va Chinh phu cua m()t nu'oc thlfc hi<$n voi the' gioi ben ngoai trong m9t khoang
thai gian nhfft dinh, thttong la m9t nam.
Can can thanh toan thttong du'sau:
1.1.5.1.1. Tai khodn viing lai

Tai khoan nay ghi chep cac ho(;lt d9ng huon ban hang hoa dich Vl), thu nh~p

tu d~u tu' va cac khmln chuy€n giao. Ngu'oi ta co th€ chia tai khoan vang lai thanh
hai khmln m1:1c nho hi€n thi nhii'ng phan nhom chinh nay. Thu nhfft, can can thu'ong
ffi(;li bao ham tfit ca cac hot;tt d()ng trao d6i hang hoa, nghia Ia xufit va nh~p nhii'ng
hang hoa hii'u hinh, dich Vl) trong do xufit khffu du'ghi "nti6n vay cua ngu'oi nu'o~ ngoai hay cho ngu'oi nu'oc ngoai vay, c6 tuc ... Thu hai la
nhii'ng khoan chuy€n giao (thu rong hay chi rong) bao g6m cac khoan chuy€n giao
cua tll' nhan (vi dl) t~ng phffm do than nhan nu'oc ngoai gCJi v€, nhii'ng nha d~u tu'
nu'oc ngoai chuy€n nhii'ng khoan thu nh~p cua h<;> v€ nu'oc, ... ) va chuy€n giao cua
Chinh phu (vi dl) nhii'ng khoan trphil cho cac chttong trinh qu6c te' ... )

trang 8


M9t sd gidi phdp hoim thi~n chinh sdch tY gid hdi dodi cho m¥c tieu phdt tritn kinh te t[Ji Vi~t Nam

Nhu da trlnh bay, thanh phffn cd ban trong tai khoan vang lai chinh la can din

thu'dng m~i. Chinh vi v~y, cac ye'u to' c6 kha nang tac d<)ng la thay d6i tinh hinh xua't

- nh~p khffu so voi nhau se la nhung ye'u to' cd ban tac d<)ng de'n ty gia ho'i doai. Cl;l
th~ la bao gcSm cac ye'u to' cd ban sau:

a. Muc gia cii tlldng dol.
M<)t Slf tang len trong muc gia tudng do'i (j trong nude so voi muc gia tren th!
truC1ng the' gioi (c6 nghia la hang nh~p khffu se c6 xu huang re hdn va hang xua't
khffu se trd nen d~t hdn) se lam tang nhu cffu nh~p khffu va lam giam kha nang xua't
khffu cua quo'c gia. Tu d6, lam giam cung va tang cffu ngo~i t~, lam d6ng ngo~i t~ c6
xu huong tang gia hay dcSng n<)i t~ c6 xu huang giam gia, ye'u to' gia ca chinh la ye'u
to' cd ban t~o ra mQt trong nhung xufft phat di~m quan tn~ng d~ xac d!nh ty gia din
b~ng (j muc bao nhieu trong dai h~n.
M<)t quan ni~m ddn gian xufft phat tu ye'u to' gia ca c6 ten la quy lu~t m()t gia
(law of one price). Quy lu~t m<)t gia duxac dinh d muc duy nha't sao cho hang h6a dugiOi cung vOi m()t gia quy d6i nhu nhau rna khong tinh de'n hang h6a. Do d6, nude
nao san xufft ne'u hang h6a d6 gio'ng nhau v€ phffm cha't, quy each. Vi dl;l: 1 ta'n g~o
ban tren thi truong the' giOi vdi 300USD va cling m<)t ta'n g~o vdi phffm cha't nhu v~y
duUSD va VND phai la 1USD=12.000VND (trong thlfc te', quy lu~t m<)t gia dud1,mg cho m<)t r6 hang h6a nhfft dinh).
M<)t slf md r()ng quy lu~t m<)t gia tfft ye'u d~n de'n m9t ke't lu~n gQi la thuye't
ngang gia sue mua, thuye't PPP (Purchasing Power Parity). Thuye't PPP dubi~u nhu sau: Ty gia ho'i doai giua ti€n t~ trong nuoc va dcSng ngo~i t~ se du
chinh d~ phan anh dung v€ chenh l~ch muc gia (j trong nude va thi truC1ng the' gidi.
Ne'u g9i n, n*, Eb E 1+1 Iffn lut~i va ty gia tudng lai thi thuye't PPP c6 th~ di€n ta nhu sau:
7t - 7t

•

Et+I
= ____:
. :. :. -Et
. _____:. .
Et

Tuy nhien, nhung b~ng chung thlfc nghi~m luon cho thffy c6 slf sai bi~t Ion
giua phudng trlnh cua thuye't ppp voi thlfc te' do gia ca chi la m<)t trong cac bie'n so'
c6 kha nang tac d<)ng de'n ty gia.

b. Cac bi?n phap biio hQ

trang 9


Mt)t so' gidi phdp hoim thi?n chinh sdch

tY gid hdi dodi cho mr,tc tieu phdt triin kinh te' t(li Vi?t Nam

M()t sl)' gia tang cac bi<%n phap bao h9 se lam hang ngo~i nh~p trd nen dih hon
va lam giam nh~p khffu. Tit d6, lam giiim cffu ngo~i t<%, lam d6ng ngo~i t<% c6 xu
huang s1;1t gia hay d6ng n()i t<% c6 xu huang tang gia. Ngu'bao h9 du
c. Tam ly 1ia thich hlmg ngof!-i so vfli hlmg nl)i.
Ne'u Him ly ngu'oi tieu dung tta thich hang ngo~i hon sovoi hang n()i se lam
tang cffu nh~p khffu. Tit d6 lam tang cffu ngo~i t<%, lam d6ng ngo~i t<% c6 xu hu'ong

tang gia hay d6ng n9i t<% c6 xu httong giam gia. Ngu'ngo~i so voi hang n()i c6 xu httong giam se lam d$ng n()i t<% c6 xu httong giam se
lam d6ng n()i t<% c6 xu httong tang gia.
d. Niing sudt lao dl)ng
Ne'u nang sua't lao d()ng trong nu'oc c6 sl)' gia tang se lam cho mile gia tu'ong d6i c6
xu httong s1;1t giam, lam d6ng ngo~i t<% c6 xu hu'ong giam hay d6ng n()i t<% c6 xu
httong tang gia.
1.1.5.1.2. Tai khodn vfln:
Tai khoan nay ghi chep cac giao dich c6 lien quan de'n vi<%c mua ban tai san
gifi'a n~n kinh te' trong nu'oc va nu'oc ngoai ciing nhu' s6 ti~n cho vay ho~c di vay c6
lien quan de'n nu'oc ngoai. Khi c6 m9t lu6ng v6n chay vao, n6 du'n6 cung ling ngo~i t<% cho dan cu' trong nu'oc. Lu6ng v6n chay ra du'vi n6 lam giam lu'1.1.5.1.3. Tai khodn thanh toan chinh thuc
Tai khoan nay ghi chep cac giao dich do Ngan hang TW thay m~t Chinh phil
thl)'c hi<%n. Bao g6m nhfi'ng thay d6i trong dl)' trfi' Chinh thuc v~ vang va ngo~i t<%,
nhfi'ng khoan di vay ctia nude ngoai va cac giao dich voi quy ti~n t<% qu6c te'. Nhung
giao dich lam tang dlf trfi' chinh du'ngo~i t<% ctia dan cu' trong nu'oc, con nhfi'ng giao dich lam giam dlf trfi' chinh thuc
du'Can can thanh toan chung bao g6m ta't ca cac khoan chi (thanh toan hang h6a
va dich v1;1 nh~p khffu, mua tai san nttoc ngoai ... ) d day, ngu'oi ta sti' d1;1ng phttong
phap ke' toan kep, nghla la m6i giao dich d~u du'Chinh vi v~y. can can thanh toan chung phai luon luon can bAng.

trang 10


Mt)t sd gidi phdp holm thi~n chinh sdch tY gid hOI dodi cho mt,tc tieu phdt triin kinh te' tr;ti Vi~t Nam

Nhin chung, bfft ky ye'u tO' nao c6 kha nang tac d()ng lam thay d6i tinh hinh
thu chi trong cac tai khoan cua can can thanh toan thi d€u c6 th~ lam thay d6i (m()t
s6 ly thuye't khi d€ c~p de'n cac ye'u tO' anh hu'CJng de'n ty gia h6i doai c6 th~ trinh
bay g6m c6 cac ye'u tO' nhu': can din thanh toan, ty 1~ ll;lm phat, anh hu'CJng cua Hii
sufft ... Nhu' v~y, cac ly thuye't nay da xem can can thanh toan chi la m()t trong hang
lo1;1t cac ye'u tO' tac d()ng de'n ty gia hO'i doai. Nhu'ng c6 th~ nh~n thffy ding, ne'u m()t
n€n kinh te' hoan toan dong cua, khong c6 bfft ky m()t giao dich nao voi the' giOi ben
ngoai thi cho du cac bie'n sO' trong n€n kinh te' nhu' l1;1m phat, lai sufft hay bfft ky m<')t
bie'n s6 nao khac du c6 sv thay d6i m1;1nh each mffy ciing ch~ng c6 cai gi g<;>i la ty
gia d~ tac d()ng lam thay d6i. SCi di, cac bie'n sO' nhu' l1;1m phat lai sufft hay bfft ky m()t
bie'n s6 nao khac c6 kha nang tac d()ng lam thay d6i ty gia la do tfft ca nhii'ng bie'n
sO' nay khi thay d6i d€u c6 it nhi€u tac d()ng lam thay d6i cac giao dich cua qu6c gia
voi the' giOi ben ngoai, tuc la lam thay d6i can can thanh toan. Til' d6 lam thay d6i
tinh hinh cung cffu ngo1;1i t~ va tac d()ng de'n ty gia hO'i doai. Do d6, chi cffn tie'p c~n
vao can can thanh toan la c6 th~ chi ra m()t each tu'ong d6i cac ye'u tO' co ban tac
d()ng de'n ty gia. Di€u quan tr<;>ng la phai tim ra cho du'<;Jc cac ll;l'c nAm dAng sau
nhii'ng thay d6i trong can can thanh toan va chung ta ciing se thffy rAng cac ll;l'c nay
khong gi khac hon chinh la cac bie'n sO' nhu' l1;1m phat, lai sufft ... nhu' se thffy du'oi
day.

1.1.5.2. Ty I~ h,tm phat
M()t sl;l' tang muc gia tu'ong dO'i (J trong nu'oc so voi gia tren thi tru'ong the' giOi
(c6 nghia la hang nh~p khffu c6 xu hu'ong re bon MRg- va hang xufft khffu se c6 xu
hu'ong d3:t bon) se lam tang nhu cffu nh~p khffu va lam giam kha nang xufft khffu
hang hoa cua m()t qu6c gia. Til' d6 lam giam cung va tang cffu ngo1;1i t~, lam d6ng
ngo1;1i t~ c6 xu hu'ong tang gia, d6ng n()i t~ c6 xu hu'ong giam gia. Ye'u tO' gia ca
chinh la ye'u t6 co ban t1;1o ra m()t trong nhii'ng xufft phat di~m quan tr<;>ng d~ xac dinh
ty gia can bAng Ci muc bao nhieu trong dai h1;1n. Nhu' v~y, v€ dai h1;1n, m()t sv tang len
cua muc gia (J m<')t nu'oc (tu'ong dO'i so vOi muc gia (J nu'oc ngoai) se lam cho d6ng
ti€n cua nu'oc d6 giam gia, trong khi m()t sv giam xu6ng cua muc gia tu'ong dO'i (J

m()t nu'oc se lam cho d6Q.g ti€n nu'oc d6 tang gia.
N6i m()t each khac di, trong di€u ki~n Cl;lnh tranh, thong thu'ong muc d() l1;1m phat cua
hai nu'oc ne'u khac nhau lam cho ngang sue mua cua hai d6ng ti€n d6 bi pha vo, tuc
la lam thay d6i TGHD. Muc chenh l~ch l1;1m phat cang cao thi kha nang thay d6i ty
gia cang IOn.

trang 11


Mot sd gidi phdp hoan thifn chfnh sach tY gia hOI doai cho m~:tc tieu phdt triin kinh te' tt;ti Vift Nam

1.1.5.3. Lai suiit
Chia kh6a d~ hi~u du'qc tac d(>ng cua nhfi'ng thay d6i tu'dng dO'i v€ H'ii sufft
danh nghia gifi'a cac nu'oc dO'i voi ty ghi hO'i doai cua ddng ti€n qu6c gia d ch6 phO'i
hc:Jp slf tac d(>ng cua thuye't PPP va hi~u ling Fisher t6ng quat (ty gia hO'i doai se
chuy~n dich ra sao d~ lam giam nhfi'ng sai bi~t v€ gia ca hay l~m phat va vi~c tang

mile l~m phat iJ trong nu'oc lien quan de'n Hii sufft mtoc ngoai nhu' the' nao. Ne'u bo
qua tfft ca rui ro ngoai rui ro v€ ty gia thi di€u ki~n ngang b~ng Hii sufft se du'qc tinh
nhu' sau:
E* -E

i=i*+--E

•
Trong d6 .t la Hii sufft trong nu'oc, i* la Hii sufft nu'oc ngoai, E* la TGHE> ky
vqng khi tai san nay tOi h~n va E la TGHD giao ngay t~i thoi di~m nay.
M(>t ke't lu~n c6 th~ du'c:Jc rut ra la: "Hi~u ling Fisher qu6c te' kh~ng dinh ti€n
t~ c6 Hii sufft thffp se c6 gia hdn so voi ti€n t~ c6 H'ii sufft cao ".
Phu'dng trinh nay cling cho bie't la di€u ki~n ngang b~ng Hii sufft dung khi Hii

sufft trong nu'oc b~ng voi Hii sufft nu'oc ngoai c(>ng voi ty 1~ mfft gia ky vqng cua
ddng n(>i t~ (ty 1~ mfft gia nay b~ng voi ty 1~ tang gia ky VQng cua ngo~i t~). N6i
each khac, khi thi tru'ong tai chinh ho~t d(>ng hi~u qua (tile la di€u ki~n ngang b~ng
Hii sufft dung) thi khoan khac bi~t gifi'a Hii sufft phan anh ty 1~ thay d6i ky vqng
TGHD:
.

..

z-z =

E* -E

E

Cac phu'dng trinh tren cho thffy r~ng dO'i voi cac gia tri cho tru'oc cua Hii sufft
nu'oc ngoai (i*) va TGHD ky vqng dai h~n (E*), TGHD din b~ng (E) nghich bie'n voi

Hii sufft trong nu'oc. Ne'u Hii sufft trong nu'oc tang l~n, cac di€u ki~nf\hac khong d6i,
vO'n se d6 vao trong nu'oc, nang cao cung ngo~i hO'i va lam cho ddng n(>i t~ tang gia
(E giam). Hdn nfi'a, dO'i vOi bfft ky gia tri cho tru'oc nao cua Hii sufft trong nu'oc, m(>t
slf tang len cua Iai sufft nu'oc ngoai hay cua TGHD ky vqng (tile la sl:l' tang len cua ty
1~ mfft gia ky vqng cua ddng n(>i t~) se lam cho TGHD can b~ng tang len. Di€u nay
xay ra khi ~i* > 0 hay ~E* > 0 t~o ra m(>t dong vO'n ra di lam tang cao cftu ngo~i t~
va gay ra slf tang len trong gia ngo~i t~ (E).
N6i m(>t each ng~n gqn, Hii sufft chinh la gia ca cua vO'n, vl the' H'ii sufft la m(>t
ye'u t6 hang dffu c6 kha nang tac d(>ng lam thay d6i tinh hinh cac giao dich trong tai
khoan vO'n. Ne'u Hii sufft trong nu'oc cao hdn so voi Hii sufft nu'oc ngoai hay Iai sufft
ngo~i t~, se dfrn de'n nhfi'ng dong vO'n chay vao hay se lam chuy~n h6a nang lu'qng

trang 12


Mi)t s(J' gidi phdp haem thi~n chinh sach tY giti hOt dotii cho mf:lC tieu phdt triln kinh te' tr;li Vi~t Nam

ngo~i t~ trong n€n kinh te' sang d6ng n()i t~ d~ hudng Hli sua't cao hon. E>i€u nay lam

tang cung ngot;ti t~ tren thi truong (cling c6 nghia lam tang c~u nO'i vdi d6ng n()i t~).
Tu d6 d6ng ngot;ti t~ se c6 xu hudng giam gia tren thi truong hay d6ng n()i t~ se tang
gia va nguqc lt;ti.

1.1.5.4. Cac ye'u to' khac
a. Dl/ bao trong tlldng lai
Nhii'ng dt,i bao rna Cl;l th~ la dt,i bao v€ bie'n d()ng cua ty gia trong tuong lai se
c6 tac d()ng de'n nhii'ng dong vO'n. Ne'u ty gia hO'i doai duqc dt,i bao la c6 sl,l' gia tang
trong tttong lai (tuc dt,i bao d6ng ngo~i t~ c6 sl,l' tang gia hay d6ng n()i t~ sl;lt gia) se
lam tang cac dong vO'n chay ra khoi n€n kinh te' hay se lam chuy~n h6a nhii'ng dong
n()i t~ sang ngot;ti t~ d~ bao toan gia tri ti€n t~ m()t each t6t nha't va hudng chenh
l~ch ty gia. Tu d6 lam tang c~u ngot;ti t~ tren thi truong va d6ng ngot;ti t~ c6 xu
hudng tang gia hay d6ng n()i t~ c6 xu hudng giam gia. Trong truong hqp nguqc lt;ti,
ne'u ty gia hO'i doai duqc dt,i bao la c6 sl,l' Sl;lt giam trong tuong lai se lam d6ng ngot;ti
t~ c6 xu hudng giam gia hay d6ng n()i t~ c6 xu hudng tang gia tuc thoi.
b. Ytu tfi tam lj

M()t ye'u tO' cuO'i cling c~n phai d€ c~p de'n trong nhii'ng ye'u tO' co ban c6 kha
nang tac d()ng de'n Sl,l' v~n d()ng cua nhii'ng dong vO'n la Him ly cua nhii'ng nguoi sd
hii'u vO'n. Ne'u nhii'ng nguoi sd hii'u vO'n c6 tam ly giam sl,l' tin tudng v€ m()t d6ng ti€n
d6 c6 xu hudng giam gia tren thi truong.

c. Nha nlluc can thifp bling hlmh chinh

Se thie'u s6t ne'u khong nha:c de'n sl,l' can thi~p b~ng hanh chinh cua Nha nude cling
la m()t ye'u tO' quan tn.mg tac d()ng de'n ty gia hO'i doai. Ye'u t6 nay chinh la m()t cong
Cl;l di€u hanh ty gia h6i doai rna h~u nhu qu6c gia nao cling sii' dl;lng, chi khac nhau a
IDUC d() sfr dl;lng cong Cl;l rna thoi.
1\.

?

"

,..,

?

,

,

1.2 KINH NGHIEM QUAN LY NGO~I HOI (j CAC NUOC TRONG KHU VljC
1.2.1 CHINH SACH QUAN LV NGOAI HOI (J CAC NUOC TRONG KHU vue
Trong H'inh vl,l'c quan ly ngot;ti hO'i, hi~n nay c6 nhi€u nude trong khu vl,l'c c6
trlnh d() phat triSn hon Vi~t Nam, c6 nhi€u nguyen nhan diln de'n st,i thanh cong cua
cac nude nay. Vi~c tlm hi~u nhii'ng kinh nghi~m quan ly cua h<;> cha:c cha:n se giup

trang 13


Milt stf gidi phdp holm thi?n chfnh sach ry gia hOI doai cho m~,tc tieu phdt triin kinh te' tr;li Vi?t Nam

chung ta rut ra nhii'ng di€u c6 y nghia, b6 feb cho qua trlnh d6i moi va hoan thi<$n

chfnh sach quan ly ngot;ti hO'i cua ta.
1.2.1.1. Chinh sach qmin ly ngo~i hO'i lJ Trung QuO'c
Giai dot;tn d~u cua thoi ky ddi moi 1986-1993, Trung Qu6c thlfc hi<$n chinh
sach qmin ly ngot;ti hO'i voi n9i dung md r9ng quan hi$ thu'dng mt;ti xufft nh~p khfiu
hang h6a, d~u tu' tu' ban cho cac thanh ph~n kinh te' voi ml.Jc dich d~y mt;tnh phat
trien kinh te', thu hut v6n d~u tu' C1 nu'oc ngoai. De'n cu6i nam 1993 Trung Qu6c ap
dtJng chinh sach quan ly ngot;ti h6i voi n9i dung quan ly g3:t gao tu' ban va cac Iu6ng
v~n d9ng ngot;ti hO'i. Tren Hinh th6 Trung Qu6c sii' dtJng d6ng nhan dan t<$. Tfft ca cac
t6 chuc ddn vi kinh te' c6 thu ngot;ti t<$ phai ban lt;ti cho ngan hang theo ty gia thi
tru'ong. Khi c6 nhu c~u chi tieu ngot;ti t<$ h<;ip ly thl du'<;ic ngan hang ban lt;ti sO' ngot;ti
t<$ cffn thie't cho vi<$c sii' dtJng. Song song d6 tang cu'ong quan ly vi<$c vay n<;1 nu'oc
ngoai, xac djnh r5 trach nhi<$m cua ngu'oi di vay. Thie't l~p thi tru'ong hO'i doai, duy trl
ty gia hO'i doai h<;ip ly va tu'dng d6i 6n djnh, ty gia du'<;ic xac djnh can cu vao tlnh
hlnh cung c~u ngot;ti t<$ tren thi tru'ong va ty gia giii'a d6ng USD voi cac d6ng ti€n
khac.
1.2.1.2. Chinh sach quan ly ngo~i hO'i lJ Nh~n Ban.
Nh~t Ban hi<$n Ia m9t nu'oc cong nghi<$p phat trien, co kim ngt;tch xufft kh~u
dung d~u the' giOi, chfnh sach quan ly ngot;ti hO'i vOi ml.Jc tieu kiem soat du'<;ic ngot;ti
h6i, ngot;ti thu'dng de tt;to can b~ng trong can can thanh toan qu6c te', 6n dinh ti€n t<$.
Trong lu~t kiem soat ngot;ti h6i, ngot;ti thu'dng, Nh~t Ban quy dinh r5 cac d6i tu'<;ing
chiu slf di€u chinh cua chinh sach quan ly ngot;ti h6i la nguoi ell' tru va nguoi khong
ell' tru. Nhii'ng nguoi nay co ngot;ti t<$ d€u phai md tai khoan ngot;ti t<$, phai ban cho
quy hO'i doai, lu~t con quy dinh cac phu'dng ti<$n thu9c pht;tm vi quan ly ngot;ti h6i,
cac phu'dng thuc thlfc hi<$n thanh toan cfing nhu' cac ht;tn che'. Ch~ng ht;tn nhu' nguoi
cu' tru khong du'd6ng trong thu'dng mt;ti qu6c te' d€u c6 slf chffp thu~n cua BQ Thu'dng mt;ti va Cong
ngh<$ Qu6c te'.
N6i chung, chfnh sach quan ly ngot;ti hO'i cua Nh~t Ban cho phep vi<$c tlf do
kinh doanh xufft nh~p khfiu hang h6a, djch Vl.J, ngot;ti t<$ nhttng phai n~m trong khuon
khd kiem soat cua Chinh phu. M<;>i hot;tt d9ng giao dich thanh tmin voi nu'oc ngoai

d€u du'<;ic thlfc hi<$n qua ngan sach kinh doanh ngot;ti h6i, tren Hinh th6 Nh~t Ban chi
sii' d1,mg d6ng Yen. Tu quy 2/1998, chfnh sach quan ly ngot;ti hO'i cua Nh~t Ban co
tfnh chfft md r9ng hdn cho vi<$c thanh toan qu6c te', Chfnh phu cho phep cac Cong ty

trang 14


Ml)t sa' gidi phdp hoim thi¢n chinh sdch

tY gid hO'i dodi cho m~c tieu phdt triin kinh te' tr;~i Vi¢t Nam

du'phai thong qua h<$ tho'ng ngan hang TW.

1.2.1.3. Chinh sach qmin ly ngo~i hol i'J Han Quo'c
Tu tntoc nhung nam 1980, Han Qu6c c6 che' d() qmln ly ngo£.li ho'i voi n()i
dung ki~m smit ch~t che cac Iudng ngo£.li h6i, de'n giua nhung nam 1980 n~n kinh te'
Han Qu6c tang tntdng m£.1nh, cho de'n nam 1990 Han Qu6c noi lOng d~n vi<$c t~p
trung ngo(_li ho'i xuc tie'n qua trlnh t1f do h6a giao dich ngo(_li hO'i va qu6c te' h6a thi
tn.tong v6n. Cac Cong ty trong nlioc dlid6ng ngo£.li t<$ C1 thi trliong nlioc ngoai cho phep nglioi khong eli tru dli
thi trliC1ng chung khoan trong nlioc. Theo lu~t quan ly ngo£.li ho'i cua Han Qu6c, va"n
d~ cd ban trong lu~t nay Ia xac dinh che' d() ty gia sao cho phil hphat tri~n kinh te' va phan anh chung xu the' tren thi trliong h6i doai qu6c te'. Nam
1980 che' d() ty gia dlih£.1n che' nha"t dinh, d~c bi<$t Ia khong tinh de'n slf bie'n d()ng cung c~u tren thi trliong
h6i doai. Be'n thang 311991 h<$ th6ng ty gia blnh quan tren thi trliC1ng da dlidvng. Khi tlnh hlnh thi trliong ti~n t<$ va thi trliC1ng ho'i doai trong nlioc thay d6i,
Chinh phu Han Qu6c ap dvng che' d() ty gia ho'i doai tha n6i nam 1992.

1.2.2. NHAN XET RUT RA TU CHINH SACH QUAN
NU'dC TRONG KHU VlJC

LV NGOAI HOI (j

CAC

Tu cac chinh sach quan ly ngo(_li h6i cua cac nlioc trong khu vlfc rna ta vua
xem xet, chung ta c6 th~ rut ra m()t s6 nh~n xet.
•

Chinh sach quan ly ngo£.li h6i cua cac nlioc nay d~u phan dinh r5 d6i tliquan Iy ngo£.li h6i, d6 la: nglioi eli tru va nglioi khong eli tru. B6i tliphlidng ti<$n quan ly ngo£.li h6i d~u Ia ngo'.li t<$, cac chung tu c6 gia tri ngo£.li
t~, kim khi quy, da quy.

•

Cac nlioc dang phat tri~n d~u xac dinh ty gia theo cd che' linh ho£.1t voi slf
qmin ly vi mo cua Nha nlioc: nho chinh sach ty gia nay Nha nlioc c6 th~ d'.lt
dlito an.

•

Chinh sach quan ly ngo£.li ho'i luon di~u chinh phil htri~n kinh te': vi<$c linh ho£.1t di~u chinh chinh sach quan ly ngo£.li h6i dli
h

chinh sach lai sua"t. Khi cffn ngudn d~u tli nlioc ngoai thl thlfc hi<$n chinh sach

trang 15


Ml)t si1 gidi phap hoim thi~n chfnh sach tY gia hO'i doai cho m¥c tieu phdt triln kinh te' t(Ji Vi~t Nam

qufm ly ngo(.li h6i voi n9i dung md r9ng quan h~ thu'ong m(.li, noi long vi~c
quan ly d6i voi d~u tu' tu' ban, t(.lo thu~n ld1;1ng ngo(.li t~ tren Hinh thd qu6c gia. Khi cac lu6ng v6n ngo(.li t~ tu nu'oc
ngoai du'cang phat tri€n, ngo(.li t~ tren thi tru'ong n9i dja du'cung ngo(.li t~ kha IOn, cong nche' quan ly ngo(.li h6i voi n9i dung quan ly chi;tt che cac ho(.lt d9ng ddu tu'
nu'oc ngoai va cac ngu6n vay v6n ciia nu'oc ngoai, trong lanh thd qu6c gia chi
sii' d1;1ng d6ng n9i t~ duy trl ty gia h6i doai 6n djnh.

1.3. BAI HOC KINH NGHIEM TU cuoc KHUNG HOANG TAl CHINH TIEN
TE T~I DONG NAMA.
Giai do(.ln th~p nien 80 va th~p nien 90, khu vl;l'c kinh te' Bong Nam A du'danh gia Ia c6 sl;l' phat tri€n nhanh chong, thu hut nhi€u v6n d~u tu' ciia nu'oc ngoai,
m9t

s6 nu'oc da du'
th~n ky trong vi~c thuc dffy kinh te' phat tri€n nhu' flai Loan, H6ng Kong, Singapore,

Han Qu6c. Tuy nhien, n€n kinh te' ciia hQ trong nhii'ng th~p nien 90 dl;l'a ra't nhi€u
vao ngu6n v6n vay n6ng CUa nu'OC ngoai d~u tu' VaO cac Iinh VlJ'C CO nhi€u rui

fO

nhu'

kinh doanh dja 6c, ba't d9ng san va m9t ph~n d~ bu diip cac khoan b9i chi ciia can
can thanh toan. Khi ngu6n v6n vay nu'oc ngoai khong sii' d1;1ng hi~u qua ta't ye'u se
d~n de'n ma't can d6i trong chi tra, b9i chi can can thanh toan gay sue ep giam gia

d6ng ti€n ciia nu'oc hQ, lam anh hu'dng day chuy€n de'n cac nu'oc trong khu vl;l'c, gay
ra nguyen nhan khiing hofmg tai chinh ti€n t~ vao cu6i nam 1997.

1.3.1. NGUYEN NHAN CUA KHUNG HOANG
- Cac nu'oc thu'ong xuyen bi b9i chi can can thanh toan vang lai: trong su6t
nhii'ng nam d~u th~p ky 90, can can thanh toan vang lai ciia cac nu'oc Thailand,
Indonesia, Philipine, Malaysia, tu nam 1991 - 1996 d€u b9i chi lien t1;1c. Do b9i chi
cho nen cac nu'oc nay tim each huy d9ng cac ngu6n v6n nu'oc ngoai nh~m bu diip

s6

b9i chi d6 nhung do quan ly va sii' d1;1ng v6n vay khong c6 hi~u qua nen du'a de'n
khiing hoang.

- Ty lf ngiin h{ln qua cao: Trong thoi ky nay ngu6n v6n nu'oc ngoai chay vao
cac nu'oc trong khu vl;l'c, rna cac lu6ng v6n ngiin h£.1n tu' nhan c6 ty 1~ cang tang, giii'a
nhii'ng nam 1990- 1996 lu6ng v6n d~u tu' vao chung khoan cung voi cac khoan vay
nga:n h£.1n chie'm 56% tdng s6 ngu6n v6n chay vao Indonesia, 50% vao Thailand va
28% chay vao Malaysia.
trang 16