(Luận văn thạc sĩ) một số giải pháp chủ yếu để quản lý có hiệu quả ngành điện lực việt nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (8.24 MB, 200 trang )
BO GIAO DUC vA DAO T~O
TRUONG D~I H()C KINH TE THANH PHO HO CHi MINH
NGUYEN HUU QUYEN
0
A
A-'
?
d
A 1
?
I
?
I
MOT
SO GIAI PHAP CHU YEU DE QUAN LY
•
CO HIEU
. QUA NGANH OlEN
. LliC
. VIET
. NAM
"'
?
,
Chuyen nganh: KINH TE, QUAN LY
& KE HO~CH HOA KINH TE QUOC DAN
Ma s6
: 5 . 02 . 05
LU~N AN TIEN ST KINH TE
r-----BQ GIAO Dl,JC \r, .
TRUCJNG OH KINH :
THu'
"• ·
vn,-:·
Gl16fCJ1.J
NGUOI Hu'ONG DAN KHOA H()C:
1. TS. LETHE GIOI
2. TS.
vo XUAN TIEN
TP. Hfi Chi Minh, nam 2002
LOICAMDOAN
Toi xin cam doan day la cong tdnh nghien cuu cua
rieng toi. Cic n()i dung, ke't qua neu trong lu~n an la
trung thljc va chu'a tung du'<;Jc ai cong b6 trong b!t ky
cong tdnh nghien cU'u dtp qu6c gia nao khac.
TAC GIA
NGUYEN HUU QUYEN
Ml)C Ll)C
Trang
TRANG PHlJ BIA
LOICAMDOAN
DANH MlJC cA.c KY Hitu, cA.c CHUA VIET TAT
DANHMlJC CAC BANG
DANH MlJC CAC HINH
DANH MlJC CAC so DO
?
~
MO DA u ....................
CHUONG 1- co
.
1
sa LY LU~N VE QUAN LY, QUAN LY NGANH,
VA QUAN LY NGANH DitN Ll)'C . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1. Ly lu~n co ban v~ quan ly va quan ly nganh (kinh te'"-ky thu~t) . . . .
5
~'
? ~~y . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
111
. . . Kh a1
mym co b?an ve~ quan
5
1.1.2. Quan ly nganh (kinh te'"-ky thu~t) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
1.2. Quan ly nganh dil$n ll;l'c. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
23
1.2.1. Nhung d~c di~m trong hoc:t t d<)ng ciia nganh dil$n hjc. . . . . . . . .
23
1.2.2. M<)t s6 va'n d~ chii ye'"u v~ quan ly nganh dil$n ll;l'c. . . . . . . . . .
26
1.2.3. Phan tich nhung va'n d~ chii ye'"u trong quan ly nganh dil$n ltfc . . . .
29
1.3. T6m t~t Chuang 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
49
'A
CHUONG 2: THl)'C TR~NG HO~T DONG QUAN LY NGANH
Dl~~N Ll)'C VItT NAM THOI GIAN QUA . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1. Lich stl' phat tri€n nganh di~n ltfc Vi~t nam. . . . . . . . . . . . . . .
51
2.1.1. Di~n ltfc mi~n B~c tntoc ngay th6ng nh!t d!t mtoc. . . . . . . . . .
51
2.1.2. Di~n hjc mi~n Nam tntoc ngay th6ng nh!t d!t mtoc. . . . . . . . . .
54
2.1.3. Nganh Di~n Vi~t nam sau ngay th6ng nh!t d!t nuoc. . . . . . . . . .
55
2.2. Stf phat tri€n t6 chuc quan ly nganh di~n hjc va st;t ra doi cua T6ng
"
Cong
ty
n·"
vH(n
1ljc V""
I~t nam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61
2.3. Nhung m~t t6n t<;ti trong quan ly nganh di~n lt;tc Vi~t nam thoi gian
qua . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ·. . .
2.3.1. Chinh sach gia ban di~n va nhung m~t t6n t<;ti. . . . . . . . . . . . .
67
67
2.3.2. T6 chuc quan ly qua trlnh san xu!t kinh doanh trong nganh di~n va
;:, t<;t1.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- ton
nhung
m<;tt
74
2.3.3. V!n d~ quan ly phia nhu c§u va nhung m~t t6n t<;ti . . . . . . . . . .
85
2.3.4. Tlnh hlnh ngu6n v6n va ngu6n nhan lt;tc cua nganh di~n ltfc . . . .
91
2.4. T6m t~t Chuang 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
95
,..
, ....,
?
,
?
,..,
1'\?
?
,
,
CHUONG 3- MQT SO GIAI PHAP CHU YEU DE QUAN LY CO
HitU QUA NGANH DI}tN Ll)'C VItT NAM . . . . . . . . . . . . . . .
3.1. Dt;t bao cung- c§u va cac chuang trlnh ngu6n, luoi di~n . . . . . . . .
97
' cung- cau
;:, ve;:, d"I~n
" ...................... .
3 . 1. 1 . D lj b ao
97
3.1.2. Cac chuang trlnh phat tri€n ngu6n di~n . . . . . . . . . . . . .
100
3.1.3. Cac chuang trlnh phat tri€n lttoi di~n . . . . . . . . . . . . . .
102
3.2. M()t s6 giai phap chtl ye'u d€ quan ly c6 hi~u qua nganh di~n ltfc. . .
103
3.2.1. Giai phap v~ chinh sach gia ban di~n. . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2.2. Giai phap
di~n
t6 chuc quan ly qua
trlnh san xua't kinh doanh trong nganh
103
116
ll;(c . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2.3. Giai phap tri€n khai chuang trlnh quan ly phia nhu c~u -DSM.
134
3.2.4. Gicli phap phat tri€n ngu6n v6n va ngu6n nhan Ivc trong nganh di~n
141
3.3. T6m Hit Chuang 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
146
"'
KET
,...
LU~N
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
A
'
?
-'
?
149
DANH Ml)C CONG TRINH CUA TAC GIA . . . . . . . . . . . . . . .
151
.......................
152
'
TAl
~
,...
LI~U
?
THAM KHAO ...
PHAN PHl) Ll) C
DANH MTJC
cAc KY Hitu, cAc cHf1 VIET TAT
A)
ADB
:Asia Development Bank (Ngan hang Phat tri€n Chau
BOT
:Build-Operate-Transfer (Xay dl;ing-Di€u h~mh qm1n ly-Chuy€n giao)
cent
: don vi ti€n t~ My tinh b[ing cent
DSM
:Demand Side Management (Quan ly phia nhu c~u)
D VT
: don vi tinh
d
: d6ng
GDP
: Gross of Domestic Product (T6ng San ph§m qu6c n()i)
IPP
: Independent Power Producers (Nha san xua't di~n d()c l~p)
km
:ki-lo-met (don vi do chi€u dai)
kV
:ki-lO-Volt (don vi do
kVA
:ki-lO-Volt-Ampere (dung ht<;5ng may bi6n ap)
kW
:ki-lo-Watt (don vi do cong sua't di~n nang)
kWh
: ki-lo-Watt-giO (don vi do san lu'<;5ng di~n nang)
m3
:met kh6i (don vi do th€ tich)
MVA
:Mega- Volt -Ampere (dung lu'<;5ng may bi6n ap)
MW
: Mega -Watt (don vi do cong sua't di~n)
ODA
:Official Development Assistancy (Vi~n tr<;5 phat tri€n chinh thuc)
di~n
ap)
?
UBND : Uy ban Nhan dan
USD
: do-la My (don vi do di€n t~ My)
V
: Volt (don vi do di~n th6)
VAT
: Value Add Tax (Thu6 gia tri gia tang)
W
:Watt (don vi do cong sua't di~n nang)
WB
:World Bank (Ngan hang Tht gioi)
,
?
DANH Ml)C CAC BANG
Trang
Bang 2.1-
Bang tho'ng ke san ht<;5ng di~n phan pho'i cho cac nganh ngh~
kinh t€ quo'c dan (nam 1975-2000)
58
Bang 2.2-
Chi phi va gia thanh san xua't kinh doanh di~n
77
Bang 2.3
Chi tieu t1 1~ t6n tha't di~n nang va gia ban di~n binh quan
T6ng Cong ty giao cho cac Cong ty Bi~n hfc
hi~n
di~n
78
Bang 2.4-
Thlfc
Bang 2.5-
Thlfc hi~n chi tieu t6n tha't di~n nang
80
Bang 2.6-
Muc gia ban di~n n()i b() a'n djnh cho cac Cong ty Bi~n llfc
82
Bang 2.7-
Bang so sanh ti~n Iuong nam 1999 cua cac Cong ty Bi~n llfc
83
Bang 2.8-
Phat tri~n khach hang cua cac Cong ty Bi~n hfc Vi~t nam
chi tieu gia ban
binh quan
86
(nam 1995-2000)
Bang 2.9-
79
Bi~n thu'ong ph5m cua cac Cong ty Bi~n hfc Vi~t nam (nam
1995-2000)
87
Bang 2.10-
Tlnh hinh tai chinh 1995-1999
91
Bang 2.11-
Tinh hinh dao
Bang 2.12-
Co ca'u llfc lu'<;5ng lao d()ng nganh di~n nam 1994 va nam 2000
93
Bang 3.1-
Dv bao nhu c~u di~n theo cac vi6n canh kinh t€
98
Bang 3.2-
Ngu6n vo'n va sll' dl;lng ngu6n vo'n giai do(;ln 2001-2005
142
Bang 3.3-
Ngu6n vo'n va slt dl;lng ngu6n vo'n giai do(;ln 2006-2010
142
Bang 3.4-
Nhu c~u va co ca'u lao d()ng nam 2005 va 2010
144
t~w
trong nganh
di~n
tu nam 1997-1999
93
DANH Ml)C CAC HINH
Trang
Hlnh 1.1.
Qua trlnh qwin ly
Hlnh 1.2.
Chu trlnh co ban san xua't -kinh doanh di~n
Hlnh 1.3.
Mo hlnh quan
ly
8
san xua't kinh doanh di~n ki€u d<)c quy€n
36
37
hQp nha't th~ng
Hlnh 1.4.
Mo hlnh quan
Hlnh 1.5.
Mo hlnh quan
ly san xua't kinh doanh di~n md khau san xua't
40
ly
san xua't kinh doanh di~n c~nh tranh khau
42
ly
san xua't kinh doanh di~n ki€u c~nh tranh
43
ban huon
Hlnh 1.6.
Mo hlnh quan
hoan toan
DANH Ml)C CAC
so DO
Trang
So d6 1.1
So d6 qmin ly nganh t6ng quat
22
So d6 2.1
So d6 qmln ly nganh di~n llfc Vi~t nam hi~n nay (chi xet
64
trong phqm vi qua trlnh san xua"t kinh doanh di~n)
So d6 2.2
So d6 t6 chri'c T6ng Cong ty Di~n llfc Vi~t nam
66
So d6 2.3
So d6 hqch toan hi~n t?i cua T6ng Cong ty Di~n llfc Vi~t nam
74
So d6 3.1
So d6 quan ly hqch toan cai tie'n cua T6ng Cong ty Di~n llfc
127
Vi~t
nam (Giai doqn chua hlnh thanh thi tru'ong cqnh tranh
san phffm di~n)
So d6 3.2
So d6 di~n bie'n hoqt d()ng cua thi tru'ong Cqnh tranh san
phffm di~n
132
Trong Ban d€ cu'dng bao cao sach lu'<;Jc cua Dang C<)ng san Nga, tdnh bay
tc:ti Dc:ti h<)i I§n thu III cua Qu6c te' C<)ng san, d ml,lc "Cd sd v~t cha't cua chu
nghia xa h<)i va ke' hoc:tch di~n khi h6a nu'oc Nga", Le-nin da vie't:
"Mqt nin dr;li cong nghi¢p thich hqp vai trinh dq ky thu(it hi¢n dr;li va c6 kha
nang cai tc;w duqc nang nghi¢p, d6 la vi¢c di¢n khi h6a toan nuac N ga" r251 .
Loi trich d~n trong bai vie't cua Le-nin neu tren da chi r6 t§m quan trQng
cua nganh di~n va phai Ut nganh di tru'oc m<)t buoc d~ thuc dffy cac nganh khac
cung phat tri~n.
d
Vi~t nam cling v~y, vai tro cua nganh di~n ll;l'c trong slf
nghi~p xay dl;l'ng va bao v~ da't nu'oc la ra't IOn, vi di~n lien quan de'n mQi hoc:tt
d<)ng kinh te', chinh tri, xa h<)i, an ninh, qu6c phong, va doi s6ng nhan dan. PhĐn
md dĐu cua Diiu l Cung zing va Sit d~:tng di¢n, ban hanh kern theo Nghj djnh 80-
HDBT ngay 19107/1983 cua H<)i d6ng B9 tru'dng (nay la Chinh Phu) c6 neu:
"Di¢n nang la dc;mg nang luqng rflt qui, mqt loc;li v(it tu ky thu(it c6 tinh chlit
chie'n
[Lt(/C
dung lam dqng
[1/C
trong tdt
CQ CclC
nganh kinh tf quae dan,
CO
Vj tr{
quan trrng trong vi¢c tang cuong quo'c phong, cung co' an ninh va nang cao doi
song ella Nhan dan ...
iJ nu6c
ta, di¢n nang la tai san xa hqi chu nght:a, mri
nganh, mri nguoi phdi c6 trach nhi¢m bao v¢ va sil d~:tng di¢n vai hi¢u qua kinh
te' cao nha't" [211 .
Voi vi tri d6 cua nganh di~n, vi~c nghien cuu tim mQi each d~ phat tri~n
nganh nay luon du'<;Jc Dang, nha nu'oc, va mQi ngu'oi cung quan Him.
Y NGHIA KHOA HQC CUA LU!N AN
Trong hdn 50 nam lich su hinh thanh va phat tri~n, nganh di~n ll;l'c Vi~t
nam c6 nhfi'ng buoc tie'n va dong nhfi'ng vai tro nha't dinh trong sl;l' nghi~p xay
dl;fng, bao v~ da't nu'oc. Tuy nhien, ben cc:tnh nhfi'ng thanh qua nhu' ngay nay,
cling nen nghiem kh~c nhln nh~n m<)t thl;l'c te' ding trong hoc:tt d<)ng quan ly
nganh di~n ll;l'c hi~n v~n con nhfi'ng m~t t6n tc:ti, va nhin chung chua dap ung
1
du<;jc Iqp thoi cac yeu c~u ngay cang tang cua xa h()i. D6 chinh la ly do U(t ye'u
d~ lu~n an nay ra doi, vdi ten: "MOT
so GIAI PHAP CHU YEU DE QUAN LY co
HI.tU QUA NGANH DI.tN Ll}C VI.tT NAM".
Vi~c nghien cuu thlfc trc:tng hoc:tt d()ng qmin ly nganh di~n Ivc d~ d~ xua't
du<;1c nhung giai phap quan ly c6 hi~u qua nganh di~n se mang m()t y nghia khoa
hQc ra't IOn trong thvc ti~n. vl n6 se lam phat tri~n nganh di~n, dap ung cac nhu
c~u phat tri~n n~n kinh te' qu6c dan.
PH~M VI NGHIEN CUU CUA LU!N AN
Xua't phat tu vai tro mlii nhQn cua nganh di~n trong n~n kinh te', khi n6i v~
quan ly nganh di~n, c~n phai hi~u phai lam the' nao d6 d~ hoc:tt d()ng cua nganh
di~n hudng v~ nhung ml,lc tieu mong mu6n m()t each hi~u qua nha't tren co sd
nhung mlfc tieu chung cua nha nude v~ phat tri~n n~n kinh te' qu6c dan. V di y
ngh!a d6, quan ly nganh di~n se bao g6m nhi~u llnh vvc ra't da dc:tng, phong phil,
va di~n ra tren phc:tm vi r()ng. Vl the', lu~n an se gidi hc:tn phc:tm vi nghien cuu C5
m()t sO' n()i dung chu ye'u nha't, elf th~ la: (1) Roan thi~n m()t ph~n co che' chu
ye'u nha't cua chinh phu d6i vdi quan ly nganh di~n. d6 la chinh sach gia di~n;
(2) T6 chuc quan ly qua trlnh san xua't kinh doanh cua nganh di~n llfc h<;1p ly va
c6 hi~ll qua; (3) Quan ly nhu c~u sll' dl,lng di~n sao cho hu'dng v~ l<;1i ich xa h()i
cao nha't; (4) Phat tri~n ngu6n llfc trong nganh di~n, vdi y nghia d6 la nhung
di~u ki~n c~n d~ thlfc hi~n cac ml,IC tieu. Tuy nhien, lu~n an nay chi nghien cuu
v~ ngu6n v6n va ngu6n nhan llfc, vl day la hai thanh tO' quan trQng trong llfc
lu'<;1ng san xua't cua nganh di~n nude ta hi~n nay. Co sd v~t cha't va slf ung dl,lng
khoa hQc ky thu~t trong nganh di~n cling ra't quan trQng, nhung chung dang phat
tri~n mc:tnh va c6 san d cac qu6c gia tren the' gidi, va chung ta c6 th~ du'<;jc thua
hu'dng khi c6 v6n va nhan h!c t6t. Vl the', chung toi khong nghien cuu sau vao
nhung ye'u t6 nay (hon nua, day la cling m()t llnh vlfc IOn, mu6n di sau c~n c6
2
c6ng trlnh nghien cuu rieng).
Lu~n
an nay cling gioi
h~n
nghien cuu cac
ho~t
d()ng di~n llfc chu ye'u, g6m: san xua't, truy~n tai, va phan ph6i di~n nang. Tu
ph~m vi nghien cuu tren, lu~n an se rut ra nhung m~t t6n t~i tu thlfc tr~ng ho~t
d()ng quan ly nganh di~n llfc hi~n nay va d~ xua't cac giai phap d€ qmin ly
nganh
di~n
llfc c6
hi~u
qua hon.
Ml)C TIEU CUA LU!N AN
( 1) V~
C(J
SO ly [u(in, lam fO nhung lu~n di€m khoa hQC V~ quan ly, quan ly
nganh, trong d6 lam ro nhung va'n d~ chu ye'u trong vi~c quan ly nganh d()c
quy~n thu§n tuy, tu d6, lam ro nhung va'n d~ trong quan ly nganh di~n llfc.
(2) V~ phdn thl:(c tdn, chi ra du<;c nhung thlfc tr~ng ho~t d()ng quan ly
nganh
di~n
llfc
Vi~t
nam thoi gian qua. Tuy nhien, theo nhu' ph~m vi nghien cuu
da xac d!nh, ph§n nay chi nghien cuu va phan tich nhung thlfc tr~ng chu ye'u lien
quan de'n Vi~C thlfc hi~n cac ml,lC tieu CUa nganh di~n, nhu': chinh sach gia di~n
cua nha nu'oc, t6 chuc quan ly qua trlnh san xua't kinh doanh trong nganh di~n,
dinh huang nhu c§u sli' dl,lng di~n v~ l<;i ich xa h()i cao nha't. Ben cc;tnh d6, phan
tich nhung di€m chinh v~ tlnh hlnh cac ngu6n llfc trong nganh di~n, Cl;l th€ la tlnh
hlnh tai chinh va ngu6n nhan llfc. Voi ml,lC tieu nay, lu~n an se kh6ng di vao
nghien cuu c6ng vi~c quan ly cac ho~t d()ng tac nghi~p, nhu': khao sat thie't ke',
d§u tu' xay dlfng co ban, hanh chanh, can b(), nghi~p v1:1 kinh doanh, ...
(3) V~ gidi phap, d~ xua't m()t sO' giai phap chu ye'u d€ quan ly c6 hi~u qua
nganh Di~n llfc
Vi~t
nam trong nhung nam toi day.
PHUONG PHAP NGHIEN CUU LU!N AN
Phuong pha p nghien cuu du'QC sli' dl,lng trong lu~n an la: ( 1) Phan tich, t6ng
h<;p va l~p lu~n 16-gic dlfa tren quan di€m duy v~t bi~n chung, duy v~t lich sli'
cua chu nghia Mac-Lenin; (2) Qua trlnh phan tich thlfc tr~ng va d~ xua't cac giai
phap cling con dlfa tren nhung co sd ly lu~n can ban v~ quan ly, tlnh hlnh thlfc
3
t€, va cac thong tin thu cffp thu th~p du'QC du'oi d<;tng s6li~u, mo hlnh, tai li~u, va
cac cong trlnh nghien cuu khac da cong b6; (3) Thu th~p, danh gia va hta chQn
1
nhfi'ng y kie'"n cua cac chuyen gia nghien cuu va cac chuyen gia dang cong tac
trong kh5p nganh di~n htc Vi~t nam (ke'"t h<;jp tham khao nhfi'ng kinh nghi~m thl;l'c
ti€n quan ly nganh di~n cua cac nu'oc tren the'" gioi).
Ngu6n s6 li~u trong lu~n an nay du'QC trich d§:n tu cac bao cao cua T6ng
Cong ty Di~n Ivc Vi~t nam, cac bai vie'"t tren cac T<;tp chi Di~n ll;l'c, t<;tp chi Di~n
& doi s6ng cua H()i Di~n Ivc Vi~t nam, cling m()t s6 bao chi khac. Rieng cac s6
li~u nam 2000 la s6 li~u uoc tinh vl chua c6 s6 li~u chinh thuc du'Qc cong b6 va
ngoai ra, c6 m()t s6lo<;ti s6Ii~u khac chung toi tv thu th~p t<;ti cac don
vi thanh
vien thu()c T6ng Cong ty Di~n Ivc Vi~t nam.
KET CAU CUA LU!N AN
Ngoai ph~n mo d~u (4 trang), ke'"t lu~n (2 trang), danh illl;IC tai li~u tham
khao (54 tai li~u), phl;l h,lC (19 phl,lll,lC), lu~n an CO khfSi lu'Qng 144 trang, 6 hlnh,
6 so d6, 16 bang va c6 ke'"t ca'u nhu' sau:
cHVdNG I: co
sa LY LUAN vE: QUAN LY, QUAN LY NGANH, vA QUAN LY
NGANH DI.f;N UjC
CHUONG 2: TH1jC TRh.NG HOh. T DONG QUAN L Y NGANH DI.f;N L1jC VI.f;T
NAM THCJI GIAN QUA
cHVdNG 3: MOT
so orAr PHAP CHU YEU DE QUAN LY c6 Hr.f;u QUA NGANH
DI.f;N L1jC VI.f;T NAM.
4
1.1. Ly lu~n co ban v~ quan
ly va quan ly nganh (kinh te'-ky
thu~t)
1.1.1. Khai ni~m co ban v~ quan ly:
Nhung b~ng chung trong lich sli' nghien cuu v~ qm1n ly cua nhan loc:ti cho
tha'y d6 la m<)t llnh vvc ra't phuc tc:tp, th~ hi~n qua vi~c nhi~u nha nghien cuu
phai giai thich quan ly b~ng nhi~u each tie'p c~n khac nhau.
Voi each tie'p c~n tu hanh vi
ca nhan, Frederic Wilson Taylor vie't:
"... qudn
ly la bie't dur;c chinh xac ddu b~n mwfn nguai khac lam, va sau d6 hilu dur;c
rting hr; dii hoan thanh cong vi~c mqt each ttft nhflt va re nhfit" [271 . Cach tie'p c~n
nay giai thich du<;jc sv hoan thanh mt;tc tieu va vai tro cua con nguoi trong quan
ly, g6m: nguoi quan ly lam cho nguoi bi quan ly thvc hi~n mt;tc tieu va nguoi bi
quan ly thl thlfc
hi~n
mt;tc tieu. Ben C(;lnh d6, each giai thich nay cling neu du'QC
tieu chu~n hi~u qua cua quan ly khi d~ c~p de'n S\f "t6t nha't" va "re nha't". Tuy
nhien, each giai thich nhu v~y duong nhu chi mu6n nha'n mc:tnh vai tro cua con
ngu'oi trong vi~c thlfc hi~n mt;tc tieu, rna chua n6i r5 phuong thuc thvc hi~n mt;tc
tieu c~n phai dlfa tren nhung co sd nao, cilng nhu' chua d~ c~p de'n nhung gl c6
th~ anh huang de'n mt;tc tieu. Trong t~p nghi lu~n cua mlnh, Socrates vie't:
" ... nhilng ngu(Ji bie't each sU: d~:tng con nguai, se diiu khiin cong vi~c ho(ic ca
nhan ho(lc tqp thi mqt each sang suo't, trong khi nhilng nguai khong bie't lam nhu
v(ly, se mile sai ldm trong vi~c diiu hanh cd hai cong vi~c nay" [271 . Cach giai
thich thai so khai nay cilng tuong t\f nhu' tren, tuc Ia chi giai thich du<;1c vai tro
cua con nguoi va quan ly con ngu'oi trong quan ly, chi neu du<;1c h~ lu~n cu6i
cling CUa quan ly rna chua giai thich dUQC n<)i dung CUa qmtn ly la gl.
V oi each tie'p c~n theo vai tro cua ngu'oi qmln ly, giao su Henry Mintzberg
d D<;1i hQc McGill, da mo ta vai tro cua nha quan ly thanh cac nh6m: vai tro quan
h~ ca nhan, vai tro thong tin, va vai tro quye't dinh. Cach tie'p c~n nay c6 y nghia
5
cao khi cac nha qmln ly c6 th~ ttj xem xet hanh vi cua mlnh so voi cac vai tro da
du'<;1c mo t:L Tuy nhien, ngu'oi ta ci1ng da phat hi~n ra du'<;1c con nhi€u lo~i vai tro
khong c6 trong mo ta, c6 le do nhung m§u nghien cuu cua giao su' nay chu'a h(>i
t\1 d~y du cac vai tro cua nguoi quan ly v6n ra't phong phu.
V oi each tie'p c~n theo vi~c ra quye't dinh, Hi bert Simon c6 neu quan diem
cho r~ng toan b(> qua trlnh quan ly la t~p h<;1p cua nhung quye't dinh [271 , vl the',
c~n t~p trung vao vi~c nghien cuu ra quye't dinh. Theo Simon, cac quye't dinh c6
the chia th~mh hai nh6m: nh6m quye't dinh v€ nhung mt;tc tieu cu6i cung cua t6
chile va nh6m quye't dinh lien quan de'n vi~c thtfc hi~n cac mt;tc tieu d6. L~p lu~n
nay cling the hi~n Stf h<;Jp ly, nhu'ng fO rang cong Vi~c quan ly thl l~i bao g6m
nhi€u va'n d€ bon. Cac nha quan ly se d~ dang ra quye't dinh ne'u c6 du thong tin,
mt;tc tieu ro rang, co ca'u t6 chile thu~n l<;1i. Cai kh6 khong phai la vi~c ra quye't
dinh rna l~i la nhung ti€n d€ cho vi~c ra quye't dinh trong quan ly. Chinh vl the',
vi~c ra quye't dinh c6 the du<;1c nh~n dinh la m(>t tieu diem kha nho trong vi~c
phan tich ban cha't cua quan ly; d6ng thai, cling ra't mo h6 khi phai thtjc hi~n tieu
diem nay trong di€u ki~n thie'u cac ti€n d€ c~n thie't.
M(>t each tie'p c~n khac la dtja vao toan hQc. Cach tie'p c~n nay cho r~ng
ne'u nhu' mQi cong vi~c quan ly la m(>t qua trlnh lo-gic thl n6 c6 the du'<;1c bieu thi
du'oi cac ky. hi~U va cac quan h~ toan hQC, VI the', nen dung toan hQC de chi ra
each thtjc hi~n cac mt;tc tieu cua quan ly. Khong ai phil nh~n vai tro cua toan hQC
trong mQi linh vtfc doi s6ng xa h(>i, trong d6 c6 quan ly. Nhung quan ly rna chi
du'<_jc quan sat du'oi g6c nhln cua toan hQC thl du'ong nhu' ma't di tinh ngh~ thu~t
cua n6. Vl the', c6 le chi nen xem toan hQC Ia nhung cong Cl) pht;tc Vl) cho vi~c
thl)'c hi~n cac mt;tc tieu quan ly thl t6t hon. Di€u nay cling du'<;1c giao su' Harold
Koontz vie't trong m(>t bai bao n6i tie'ng vao thang 12-1961 1491 •
6
Cach tiep c~n theo qua trlnh qmin ly (tac nghi~p) thU<;1i chu tntong t~p h<;ip
nhil'ng kien thuc thich h<;ip v~ qmin ly b~ng each lien h~ n6 voi ngh~ nghi~p
qmln ly (tuc nhil'ng cong vi~c rna nhil'ng nguoi qmin ly lam). Theo d6, d€ di den
ffil,IC tieu, ngu'oi quan ly phai thl,l'c
Fayol
[!?],[
491
,
hi~n
m()t qua trlnh quan ly, rna theo Hen-ri
g6m cac chile nang: hO<;lCh dinh, t6 chuc, di~u khi€n, ki€m tra, va
sau nay nhi~u nha nghien cuu khac neu chi tie't hon la ho<;1ch dinh, t6 chile, nhan
sl,l', Hinh d<;1o va ki€m tra. Cach tiep c~n nay hi~n nay du<;5c xem la d~ hi€u cho
cac nha quan ly trong thl,l'c hanh vl n6 th€ hi~n nhil'ng cong vi~c clin thiet cua
m()t nha quan ly. Tuy nhien, each tie'p c~n nay cfing chila cai 16i cua quan ly vl
ly thuye't va thl,l'c hanh quan ly khong bao gio d6ng nha't voi nhau du'<;ic.
Ngoai ra, nguoi ta cfing n6i de'n vi~c quan ly clin phai dl,l'a vao vi~c phan
tich nhil'ng kinh nghi~m va cac ye'u t6 ng§u nhien tu cac tlnh hu6ng Cl,l the', thl se
CO nhil'ng giai phap thich h<;jp de' d<;lt ffil,IC tieu trong nhil'ng hoan canh tu'dng tl,l'.
Tuy nhien, each tie'p c~n nay da the' hi~n m()t nhu'<;ic di€m la du'ong nhu' d6ng
nha't khoa hQC quan ly VOi thl,l'c hanh quan ly, trong khi d6, thl,l'c hanh quan ly
mang tinh ngh~ thu~t ra't cao, khong th€ ap dl,lng nhil'ng gl da xay ra (J cac tru'ong
h<;ip trong qua khu d€ ap dl,lng cho cac tru'ong h<;ip hi~n t(;li, du di~n bie'n ra't
tu'ong tl,l'. Ngay ca Hen-ri Fayol cfing thua nh~n di~u nay khi n6i r~ng: "Cdc
nguyen tdc la linh hoqt va c6 khd nang thfch ling cho mQi yeu cdu: win d~ la bitt
lam thf nao di lc;i d~;tng chung, rna ddu do fa mqt ngh~ thwJ_t kh6, doi hoi
thong minh, kinh nghi~m, tfnh kien quyft va
Slf CCtn
Slf
xfing"l 8J.
T6ng h<;ip nhil'ng each tiep c~n tren, chung ta nhln nh~n r~ng lf\lh vl,l'c quan
ly luon luon chua dl,l'ng hai n()i dung chinh: (1) va'n d~ ml,lc tieu d~t ra; va (2)
phu'ong thuc t6t nha't d€ d<;lt du'<;jc ffil,IC tieu d6. Voi y nghia nay, c6 th€ hi€u quan
ly la m()t qua trlnh bao g6m cac chile nang rna nhil'ng nguoi quan ly phai thl,l'c
hi~n de' s~p xep, t6 chuc, khai thac, sll' dl,lng cac ngu6n ll,l'c (g6m nhan ll,l'c, v~t
7
h,tc, t~li h,tc) m<)t each huu hi~u nha't nh~m dC;lt du'
m9i t6 chuc tu nho de'n IOn, tu m<)t co sd kinh doanh nho de'n m<)t doanh nghi~p
hay m<)t nganh kinh te', d~u lu6n phai ho(;lt d<)ng trong st,t tac d<)ng tu cac ye'u t6
ben ngoai. Chung c6 the tac d<)ng lam bie'n d6i ho~c chi ph6i mvc tieu cua t6
chuc, d6ng thai chung cfing c6 the tac d<)ng trt,tc tie'p de'n qua trlnh quan ly dang
di~n ra, lam can trd qua trlnh di de'n m1;1c tieu. Hlnh 1.1 sau day cho phep chung
ta hlnh dung du'
NGUONLVC
- Nhan h!c
-
V~t
YEU TO BEN NGOAI
~l
l
QUA TRINH
?
,
QUANLY
hfc
- Tai hfc
---j...,. :
St,t tac d9ng
••~""--Ill-•
:Duong dftn ditu vao, ditu ra
Hznh 1.1: Qua trznh qudn ly
M9i qua trlnh quan ly d~u lam bie'n d6i cac ye'u t6 d~u vao de cho ra nhung
ke't qua d d~u ra cua qua trlnh quan ly d6. Khi n6i de'n ke't qua, chung ta hieu
r~ng n6 bao ham muc d<) cac mvc tieu cua qua trlnh quan ly da du'
Nhu'ng, theo Hibert Simon 1271 , thl tieu chufin co ban cua quan ly phai la hi~u qua
chu kh6ng chi la ke't qua. Hi~u qua bao ham qui m6 rna cac
ffil;!C
tieu da d(;lt toi
c6 st,t lien quan (st,t so sanh) voi nhung ye'u t6 d d~u vao da t6n hao cho qua trlnh
qmln ly d6. D6i voi cac t6 chuc kinh doanh thu~n tuy, thl va'n d~ hi~u qua d~
dang du'
8
tieu chu~n hi~u qua ham y sv Iva ch9n nhung kha nang se mang l1;ti lqi ich tai
chinh t6i da. Nhu' the', khi rna cac ye'u t6 d~u vao va d~u ra d6u c6 th6 qui ra
ti6n, thl tieu chu~n hi~u qua d~ dang ap dl;lng cho vi~c danh gia qua trlnh quan
ly. Tuy nhien, khi chung ta md r(>ng ye'u t6 d~u vao ra khoi ph1;tm vi c6 th6 danh
gia du'qc b~ng ti6n thl ta't dfin de'n kh6 lu'<;ing h6a du'<;jc tieu chu~n hi~u qua cua
qua trlnh quan ly. Ben Cl;tnh d6, d6i voi cac t6 chtl'c phi kinh doanh ho~c t6 chtl'c
kinh doanh nhu'ng mang n~ng tinh cha't dich Vl;l cong ich, thl ml;lc tieu d~t ra
khong phai luc nao cling Cl;l th6 va qui ra ti6n du'QC, Va VI the', mtl'c dQ ffil;IC tieu
d1;tt du'<;ic (ke't qua) cling khong th€ qui ra ti6n. Til d6, se ra't kh6 c6 th€ so sanh
ke't qua voi cac ye'u t6 d~u vao d€ c6 th€ danh gia tieu chu~n hi~u qua m(>t each
toan h9c. Trong thvc te', d6 danh gia tieu chu~n hi~u qua trong nhung tru'ong h<;1p
nhu' the', ngoai nhung chi tieu c6 th6 luqng h6a duqc, ngu'oi ta con phai dva vao
nhung chi tieu dtnh tfnh, ho~c cling c6 th€
danh gia mtl'c dQ CUa CaC ffil;IC tieu da thlfc
c6 g~ng xay dlfng nen cac chi s6 d€
hi~n
du'QC.
Tieu chu~n hi~u qua ct'1a qua trlnh quan ly Ia ra't quan tr9ng, vl ne'u khong
dn de'n hi~u qua (ttl'c la d1;tt du'<;ic ke't qua ba't cha'p sv quan tam de'n cac ye'u t6
d~u vao) thl ngu'oi ta cling ch&ng c~n quan tam de'n quan ly, nghia Ia, quan ly Ia
phai tlm each t6t nha't d6 d1;tt duqc nhung ml;lc tieu.
1.1.2. Quan ly ngimh (kinh te'-ky thu~H):
Tren day, chung ta da nghieh ctl'u va hi6u ro ban cha't cua quan ly. D6 la
m(>t qua trlnh phuc t1;tp. Muc d9 phuc t1;tp d6 pht,t thu(>c nhi6u vao qui mo cua t6
chtl'c c~n quan ly. N(>i dung quan ly d ca'p d9 m(>t ccJ sd hay m(>t doanh nghi~p se
don gian hcJn quan ly C5 ca'p d9 m(>t nganh. Vl the', chung ta c~n ban v6 ban cha't
cua m(>t nganh. Do d6i tu'qng va ph1;tm vi nghien ctl'u cua lu~n an nay la ho1;tt
u(>ng quan ly nganh ui~n llfc Vi~t nam, rna thl,l'c cha't chu ye'u la T6ng Cong ty
9
Di~n
h!c
Vi~t
nam (cac ddn vi khac tham gia vao cac ho?t d<)ng
nay ra't h?n ch€) - la nganh d<)c quy€n tu tntoc de'n nay, nen
di~n
h!c
hi~n
a m1;1c nay, sau khi
phan lo?i cac d?ng nganh, chung t6i chi neu chi tie't nhung d~c di~m trong ho?t
d<)ng cua d?ng nganh dQC quy€n thu~n tuy d~ phl;IC Vl;l cho Vi~c lam fO nhfi'ng Cd
so khoa hQc v€ qulm ly nganh di~n ll;l'c o m1;1c sau.
1.1.2.1. Khai nifm va phan lo{li cac d{lng nganh:
M<)t nganh la m<)t t~p h
doanh nghi~p trong m<)t nganh khong nha't thie't phai ho? t d<)ng giO'ng nhau va
cling cung ca'p nhung san ph
cung ca'p m<)t lo?i san phfim nao d6 cho xa h<)i, nha't Ia cac nganh d<)c quy€n
thu~n tuy. Nhu' v~y, trong khai ni~m nganh, chung ta tha'y n6 c6 hai ye'u tO': thu
nhat, d6 la m<)t t~p h
Can eli vao qui m6, sO'luqng cac doanh nghi~p trong nganh, tinh cha't san
phfim nganh cung ca'p ra, va d~c di€m kinh t€ cua ho?t d<)ng san xua't kinh doanh
trong nganh, nguoi ta phan bi~t thanh 5 lo?i nganh (xe'p theo thu tl;l' tang d~n v€
tinh cha't d<)c quy€n): nganh C?nh tranh thu~n tuy, nganh C?nh tranh mang tinh
d<)c quy€n, nganh thi€u sO' d<)c quy€n
di
bi~t, nganh thi€u sO' d<)c quy€n thu~n
tuy, va nganh d<)c quy€n thu~n tuy.
St! hlnh thanh nen m<)t sO' nganh d<)c quy€n thu~n tuy la m<)t trong nhung
tat ye'u, luon lu6n t6n t?i va xay ra trong n€n kinh t€ cua cac quO'c gia khac
nhau, ba't lu~n n€n kinh t€ v~n hanh theo cd ch€ nao. M<)t nganh d<)c quy€n
thu~n tuy, ne'u t6n t?i, se c6 du'
10
dinh s6lu<;Jng va gia ca hang h6a cung ung cho xa h9i. Tuy nhien, ngay nay, hffu
nhu' khong con sl,l' thao tung do d9c quy~n thuffn tuy nua vl chung se chiu sl;l' chi
ph6i bdi cac lu~t ch6ng d9c quy~n ho~c cac quy dinh khac cila chfnh phil (j cac
qu6c gia. Chinh vl the", sl,( d9c quy~n thuffn tu y, ne"u c6, thu'ong chi t6n t~i du'<;jc
trong m9t khoang thai gian ng~n nh!t dinh, tru'oc khi chiu nhung chi ph6i cila
chinh phil. Xu!t phat tu d6, d mQt nganh dQC quy~n thu'ong t6n t~i ll,l'c can trd d6i
voi
sv phat tri€n cua ll,l'c lu'<;Jng san xua"t, do kern thu hut sv dffu tu' d€ tlm kie"m
l<;Ji the" d9c quy~n vl chi phi dffu tu' thu'ong r!t cao nhu'ng l<;Ji the" d9c quy~n d~t
du<;jc se khong tu'cJng xung. Sl,l' mCJ r9ng dffu tu' chi c6 th~ phat tri~n m~nh khi
trong nganh d9c quy~n c6 du'<;Jc nhung h6 tr<;J nha"t dinh cila chinh phil C1 qu6c gia
d6. Cung vl v~y, doi voi m(>t
s6 nganh mui nhQn cua
n~n kinh te", nganh ho~t
dQng cong ich, ho~C nganh phl;lC VlJ cac nhu cffu ti<%n ich cila Xa hQi, d nhi~U
qu6c gia, nha nu'oc d~u d9c quy~n trong quan ly san xua"t kinh doanh d~ c6 th€
chi phfSi ho~t dQng va ffilJC tieu cila nganh d6 SaO cho CO th~ dap ung du'QC nhung
ffilJC tieu sau xa hcJn CUa Xa hQi.
So voi cac nganh khac, cac nganh d9c quy~n thuffn tuy luon ho~t d9ng voi
trach nhi<%m xa h9i va
d~o
due kinh doanh cao hon muc thong thu'ong. Trach
nhi¢m xii h9i (J day du<;Jc hi~u nhu' m9t sl;l' ganh vac tl;l' giac cac trach nhi<%m khac,
ngoai nhung trach nhi<%m v~ kinh te" va phap ly. Trach nhi<%m xa h9i cila nganh
g~n li~n voi illlJC tieu ho~t dQng cila n6. Tuy nhien, d~ hoan thanh trach nhi<%m
xa hQi, nganh OQC quy~n thuffn tuy phai san sang cha"p nh~n hy sinh m9t s6l<;Ji
ich kinh te" d~ d~t du'<;Jc nhung l<;Ji ich xa h9i. Nhung ly do Cl;l th~ v~ sl,l' ganh chiu
trach nhi<%m xa h9i va
d~o
due kinh doanh cao la:
(1) Nganh dQc quy~n thuffn tuy la ngu'oi ban duy nh!t san phffm cua mlnh
tren thi tru'ong cho ca xa h9i tieu thl], nen khong th~ bo m~c cac trach nhi<%m
11
khac ngoai trach nhi~m kinh t€ va phap ly.
(2) Ap h;tc cua xa h()i d6i voi nganh d()c quy~n thu§n tuy se n~ng hdn VI
mQi nguoi thuong c6 cam giac
bi nganh d6 l()ng quy~n. De'n m()t mile d() nao d6,
khach hang khong chi tl;i' minh gay ap h;tc, rna con dl;i'a vao cac ye'u t6 khac d~
tang ap ll;i'c d6, nha't la nha nu'oc, phap lu~t, cong lu~n, du' lu~n.
(3) Nganh d()c quy6n thu§n tuy khong th~ VI m()t ly do hi6m khich voi m()t
khach hang nao d6 rna than nhien thl;i'c hi~n vi~c ngu'ng cung ca'p san ph£m dich
Vl} cho khach hang d6, VI lam nhu the' se vi ph<;tm de'n va'n d~ d<;to due kinh
doanh (khach hang d6 se khong th~ mua san ph£m dich Vl} 0 dau nua).
1.1.2.2. Quan ly nganh:
Quan ly nganh khong tach roi ban cha't cua va'n d~ quan ly, tile la hu'dng v~
ml;IC
fieu CUa nganh b~ng each ChQn ffiQt phztang thlic thf:(c hi?n
ml;IC
tieu t6i u'u
tren cd so sa:p xe'p, t6 chile, khai thac va stt dl}ng cac ngu6n ll;i'c cua nganh m()t
each huu hi~u, k~
ca vi~c lam cho chung phat tri~n them. Voi n()i dung co ban la
ffil;lC tieu Va phu'dng thuc thl;i'c
hi~n
ffil}C tieu, qua tdnh quan ly nganh fO rang se
bao g6m sl;i' tham gia tac d()ng cua nhi~u chu th~ khac nhau, nhu': chinh phu, cac
co quan quan ly nganh, k~ ca chinh quy~n dia phuong cling c6 nhung vai tro
nha't dinh khi quan ly nganh theo lanh th6. Ph§n tdnh bay tie'p theo day se d~
C~ p chi tie't hdn V~ ffil;lC tieu nganh Va phu'dng thuc hoan thanh ffil}C tieu, trong
d6, di sau hon vao nhung va'n d~ lien quan de'n nganh d()c quy~n thu§n tuy, d~
lam ti6n d~ cho vi~c phan tich ho<;tt d()ng quan ly nganh di~n ll;i'c
a m1;1c sau d6.
MZJC tieu cua m()t nganh c6 th~ se bao g6m nhi~u khia C<;tnh: kinh t€, xa
h()i, chinh tri, ... Tuy theo t§m quan trQng cua nganh trong n~n kinh t€ qu6c dan
Va ffiUC dQ anh hu'ong CUa n6 dQ'i voi nhfi'ng nganh khac rna ffil;lC tieu cua nganh
se du'QC nha'n m<;tnh 0 g6c d() nao. Khi t§m quan trQng va sl;i' anh hu'ong cua
12
nganh cao de'n m()t muc d() nao d6 (nha't la nhfi'ng nganh d()c quy~n) thl chinh
phu se c6 can thi~p it nhi~u vao ho~t d()ng cua nganh, nh~m chi phO'i va di~u
hoa cac lo~i ffil;lC tieu cua nganh d6. Vl the', vi~c xac dinh ffil;lC tieu cua m()t
nganh trong tung giai do~n c1:1 th€ phai dl)'a tren nhfi'ng dinh huang chie'n lu'
trong n~n kinh te' quO'c dan.
DO'i voi m()t nganh d()c quy~n thu~n tuy, ne'u dung tren g6c d() kinh te', n6
ra't muO'n tO'i da h6a 1<;5i nhu~n b~ng each ll)'a chQn muc san lu'<;5ng rna t(;li d6
doanh thu bien b~ng chi phi bien [81 . Tuy nhien, khong m()t nha nu'oc (J ba't ky
quO'c gia nao cha'p nh~n d€ tlnh hlnh d6 di~n bie'n m()t each tl)' phat, rna thu'ong
sii' dvng quy~n ll)'c cua mlnh d€ ki€m soat sl)' d()c quy~n d6, thong thu'ong va chu
ye'u la qua chlnh sach gia ca. Trong thl)'c ti~n cua cac nu'oc, nha nu'oc thu'ong sii'
dvng m()t trong bO'n phu'ong phap ki€m soat d()c quy~n b~ng chinh sach gia cd
sau day (ho~c ke't h
muc gia sao cho mang l~i hi~u qua cho xa h()i cao nha't, d6ng thoi nha nu'oc thLfc
hi~n chinh sach bu 16 cho nganh d()c quy~n d6. Truong h
tha'y trong cac co che' quan ly kinh te' theo mo hlnh bao ca'p. Nha nu'oc d~t n~ng
mvc tieu xa h()i han
vi~c
h(;lch toan kinh doanh cua cac nganh. Vl
v~y,
nganh
d()c quy~n thu~n tuy nay thu'ong phai thu()c sd hfi'u nha nu'oc.
2- Dam bao cho nganh san xua't theo muc c~u tren thi tru'ong va ban voi
muc gia tu'ong duong voi chi phi nganh d6 bo ra.
Vi~c
dinh gia ban dl)'a vao chi
phi d6 c6 th€ la: (1) chi phi da d~u tu', tuc gia ban chi nh~m mvc dich mang l~i
khoan doanh thu d€ bu d~p du'
13
se dftu tu' trong tu'ong lai), tuc la nhffn m~nh de'n kha nang tai san xua't md rong.
3- Nha nu'oc cho a p dvng h~ th6ng gia hai thimh phdn. Gia hai thimh phdn
la moth~ th6ng gia, rna trong d6, ngu'ai stl' dvng phai tnl mot
s6 ti~n c6 dinh d€
du'QC vao h~ th6ng dich VlJ, va sau d6 phai tra them mot IDUC gia theo don vi san
phffm. Khi d6, muc gia nay moi thlfc Slf phan anh chi phi bien cho qua trlnh san
xua't. Vi dv nhu' C1 m9t
s6 qu6c gia, cac khach hang mua
di~n phai tra ti~n di~n
g6m hai thanh phftn: (1) mot khoan ti~n tra cho muc cong sua't dang ky du h<;> c6
th€ khong stl' dvng di~n (do cac nganh di~n v§:n phai dftu tu' d€ s~n sang phat ra
di~n voi muc cong sua't khach hang d6 dang ky mua); va (2) mot khoan ti~n tra
cho san lu'qng di~n tieu thv thlfc te' (stl' dl;lng bao nhieu tra bffy nhieu theo don
gia cho tung kWh di~n). Nhu vgy, mf!,C tieu cua gia hai thimh phdn la dung so'
tiin co' dinh di trd cha chi phf co' dtnh va sau d6 thu muc gia bien di bu lqi chi
phf bien. Gia hai thanh phdn dur;tc szl df!,ng nhu la m9t laqi thue' gl)p danh vaa
ngu(Ji szl df!,ng h¢ th6ng d{ch Vf!, l81 .
4- Nha nu'oc cho ap dvng gia theo thai di€m d€ phu hqp voi chi phi bien
cua xa hoi. Giai phap nay thu'ang du'qc cac qu6c gia ap dvng cho cac doanh
nghi~p nganh di~n llfc, bu'u di~n, thong tin. Vi dv, nganh di~n phai duong dftu
voi kh6 khan la phai dap ling duqc muc cftu cao nhu'ng l<;d t~p trung vao mot
s6
thai di€m trong ngay, thai gian con l~i trong ngay, muc cftu c6 th€ thffp hon
nhi~u. Chinh vl the', nha nude c6 th€ cho ap dvng gia ban theo gia cao di€m.
Vi¢c ap d(it gia thea gi(J caa diim chfnh la m9t cht d9 phan bi¢t d6i xzl gia cd,
thea d6 nhilng ngu&i szl df!,ng trang thai gian caa diim phdi trd muc gia caa han
di phdn anh dung chi phf bien caa han trang vi¢c cung ling cha h9 Pli.
Phztdng thuc thlfc hifn mlJc tieu cila nganh thlfc chfft la vi~c s~p xe'p, t6
chuc, khai thac, stl' dvng cac ngu6n llfc cua nganh mot each hfi'u hi~u nhiim
hu'ong v~ nhfi'ng ml:Jc tieu da d~t ra voi hi~u qua cao, d6ng thai lam phat tri€n
14
