Tải bản đầy đủ (.pdf) (68 trang)

Chuyên đề 3 HHKG góc trong không gian đáp án

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.4 MB, 68 trang )

TÀI LIỆU ƠN THI THPTQG 2021

HHKG - GĨC TRONG KHƠNG GIAN

Chuyên đề 3

TÀI LIỆU DÀNH CHO ĐỐI TƯỢNG HỌC SINH KHÁ – GIỎI
Dạng 1. Góc của đường thẳng với đường thẳng
Để tính góc giữa hai đường thẳng d1 , d 2 trong khơng gian ta có thể thực hiện theo hai cách
Cách 1. Tìm góc giữa hai đường thẳng d1 , d 2 bằng cách chọn một điểm O thích hợp ( O thường nằm trên
d1

một trong hai đường thẳng).

d'1
O
d'2
d2

Từ O dựng các đường thẳng d1' , d 2' lần lượt song song ( có thể trịng nếu O nằm trên một trong hai đường
thẳng) với d1 và d 2 . Góc giữa hai đường thẳng d1' , d 2' chính là góc giữa hai đường thẳng d1 , d 2 .
Lưu ý 1: Để tính góc này ta thường sử dụng định lí cơsin trong tam giác
cos A 

b2  c2  a2
.
2bc

 
Cách 2. Tìm hai vec tơ chỉ phương u1 , u2 của hai đường thẳng d1 , d 2
 


u1.u2
Khi đó góc giữa hai đường thẳng d1 , d 2 xác định bởi cos  d1 , d 2     .
u1 u2
  
  
Lưu ý 2: Để tính u1 u2 , u1 , u2 ta chọn ba vec tơ a, b, c khơng đồng phẳng mà có thể tính được độ dài và góc
  
 
giữa chúng,sau đó biểu thị các vec tơ u1 , u2 qua các vec tơ a, b, c rồi thực hiện các tính tốn.

Câu 1.

(Đề Tham Khảo 2018) Cho tứ diện OABC có OA, OB, OC đơi một vng góc với nhau và
OA  OB  OC . Gọi M là trung điểm của BC (tham khảo hình vẽ bên dưới). Góc giữa hai
đường thẳng OM và AB bằng

A. 450

B. 900

C. 300
Lời giải

D. 600

Chọn D

Facebook Nguyễn Vương  Trang 1



NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489

Đặt OA  a suy ra OB  OC  a và AB  BC  AC  a 2
Gọi N là trung điểm AC ta có MN / / AB và MN 

a 2
2


OM , AB   
OM , MN  . Xét OMN
Suy ra góc 
a 2
nên O M N là tam giác đều
2
  600 . Vậy 
OM , AB   
OM , MN   600
Suy ra OMN

Trong tam giác O M N có ON  OM  MN 

Câu 2.

ABCD
(THPT

Quy
Đôn
Điện

Biên
2019)
Cho
tứ
diện
với
3
  DAB
  600 , CD  AD . Gọi  là góc giữa hai đường thẳng AB và CD . Chọn
AC  AD, CAB
2
khẳng định đúng về góc  .
A. cos  

3
4

B. 300

C. 600

D. cos  

1
4

Lời giải
Chọn D

       

Ta có AB. CD  AB. AD  AC  AB. AD  AB. AC  AB. AD. cos 600  AB. AC.cos 600





3
1
 AB. AD. cos 600  AB. AD.cos 600 
AB. AD
2
4
 
 
AB.CD 1
1
cos AB, CD 

 cos 
AB.CD 4
4



Câu 3.



(THPT Hồng Hoa Thám Hưng n 2019) Cho hình hộp chữ nhật ABCD. ABC D , biết đáy
ABCD là hình vng. Tính góc giữa AC và BD .


Trang 2 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  />

TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2021

A. 90 .

B. 30 .

C. 60 .
Lời giải

D. 45 .

Vì ABCD là hình vng nên BD  AC .
Mặt khác AA   ABCD   BD  AA .
 BD  AC
Ta có 
 BD   AAC   BD  AC .
 BD  AA '
Do đó góc giữa AC và BD bằng 90 .
Câu 4.

(Chuyên KHTN 2019) Cho tứ diện ABCD có AB  CD  2a . Gọi M , N lần lượt là trung điểm
AD và BC . Biết MN  a 3 , góc giữa hai đường thẳng AB và CD bằng.

A. 450 .

B. 900 .


C. 600 .
Lời giải

D. 300 .


AB, CD  PM
, PN .
Gọi P là trung điểm AC , ta có PM //CD và PN //AB , suy ra 



 



Dễ thấy PM  PN  a .

Xét PMN ta có cos MPN

PM 2  PN 2  MN 2 a 2  a 2  3a 2
1


2 PM .PN
2.a.a
2

  1200  
 MPN

AB, CD  1800  1200  600 .



Câu 5.



(Chuyên Lương Văn Chánh Phú Yên 2019) Cho hình lập phương ABCD. ABC D ; gọi M là
trung điểm của BC  . Góc giữa hai đường thẳng AM và BC  bằng
A. 45 .
B. 90 .
C. 30 .
D. 60 .
Lời giải
Facebook Nguyễn Vương 3


NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489
B

C

N
A
D
B'

C'


M

A'

D'

Giả sử cạnh của hình lập phương là a  0 .
Gọi N là trung điểm đoạn thẳng BB . Khi đó, MN //BC  nên  AM , BC     AM , MN  .
Xét tam giác ABM vuông tại B ta có: AM  AB2  BM 2  a 2 

Xét tam giác AAM vng tại A ta có: AM  AA2  AM 2  a 2 

Có AN  AM 

a2 a 5
.

4
2

5a 2 3a
 .
2
4

a 5
BC  a 2
; MN 
.


2
2
2

Trong tam giác AMN ta có:
9a 2 2a 2 5a 2


2
MA  MN  AN
1
4
4  6a . 4
cos 
AMN 
.
 4

2
2.MA.MN
4 6a 2
3a a 2
2
2. .
2 2
2

2

2


Suy ra 
AMN  45 .
Vậy  AM , BC     AM , MN   
AMN  45 .
Câu 6.

(Chun

Hạ

Long

-

2018)

Cho

hình

chóp

S . ABC



độ

dài


các

SA  SB  SC  AB  AC  a và BC  a 2 . Góc giữa hai đường thẳng AB và SC là?
A. 45 .
B. 90 .
C. 60 .
D. 30 .
Lời giải

Trang 4 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  />
cạnh


TÀI LIỆU ƠN THI THPTQG 2021

Ta có BC  a 2 nên tam giác ABC vng tại A . Vì SA  SB  SC  a nên hình chiếu vng
góc của S lên  ABC  trùng với tâm I của đường tròn ngoại tiếp tam giác ABC .
Tam giác ABC vuông tại A nên I là trung điểm của BC .
 
AB.SC
 
Ta có cos  AB, SC   cos AB, SC 
.
AB.SC
    
 
1  
1
a2

AB.SC  AB SI  IC  AB.SI   BA.BC   BA.BC.cos 45   .
2
2
2
2
a
1
cos  AB, SC   22   
AB, SC   60 .
2
a
 
AB.SC
 
Cách 2: cos  AB, SC   cos AB, SC 
AB.SC
      
 
a2
Ta có AB.SC  SB  SA SC  SB.SC  SA.SC  SB.SC .cos 90  SA.SC .cos 60   .
2


















a 2
2
1
Khi đó cos  AB, SC   2 
a
2
Câu 7.

(Chuyên Đh Vinh 2018) Cho hình lăng trụ tam giác đều ABC . ABC  có AB  a và AA  2 a .
Góc giữa hai đường thẳng AB và BC  bằng

A. 60 .

B. 45 .

C. 90 .
Lời giải

D. 30 .

     
       

Ta có AB.BC   AB  BB BC  CC   AB.BC  AB.CC   BB.BC  BB.CC 







       
a2
3a 2
.
 AB.BC  AB.CC   BB.BC  BB.CC     0  0  2a 2 
2
2

Facebook Nguyễn Vương 5


NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489

3a 2
 
 
AB.BC 
1
2
Suy ra cos AB, BC     
  
AB, BC    60 .

AB . BC  a 3.a 3 2



Câu 8.



(Kim Liên - Hà Nội - 2018) Cho tứ diện ABCD có DA  DB  DC  AC  AB  a , 
ABC  45 .
Tính góc giữa hai đường thẳng AB và DC .
A. 60 .
B. 120 .
C. 90 .
D. 30 .
Lời giải
Ta có tam giác ABC vuông cân tại A , tam giác BDC vuông cân tại D .
        
Ta có AB.CD  DB  DA CD  DB.CD  DA.CD





 
   
 
1
 DB CD cos DB, CD  DA CD cos DA, CD   a 2 .
2

 
   
 
 
AB.CD
1
Mặt khác ta lại có AB.CD  AB CD cos AB.CD  cos AB, CD     
2
AB CD
 
 AB, DC  120   AB, CD   60 .













Câu 9.










(Chuyên Trần Phú - Hải Phịng - 2018) Cho hình lập phương ABCD. ABCD . Gọi M , N lần
lượt là trung điểm của AD , BB. Cosin của góc hợp bởi MN và AC ' bằng
A.

3
.
3

B.

2
.
3

5
.
3
Lời giải

C.

D.

2
.
4


* Xét hình lập phương ABCD. ABCD cạnh a .
     
  
  
* Đặt a  AB, b  AD, c  AA  a  b  c  a, a.b  b.c  a.c  0 .
* Ta có:
       1  1 

1
1
a 3
MN  AN  AM  AB  BN  AM  a  b  c  MN  a 2  a 2  a 2 
2
2
4
4
2
      

AC   AB  AD  AA  a  b  c  AC   a 2  a 2  a 2  a 3
 
1
1
AC .MN  a 2  a 2  a 2  a 2
2
2
 
MN . AC 
 

2
.
cos  MN ; AC    cos MN ; AC     
3
MN . AC 





Trang 6 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  />

TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2021

Câu 10.

(Cụm 5 Trường Chuyên - ĐBSH - 2018) Cho hình chóp S . ABCD có đáy là hình chữ nhật,
AB  2a , BC  a . Hình chiếu vng góc H của đỉnh S trên mặt phẳng đáy là trung điểm của
cạnh AB , góc giữa đường thẳng SC và mặt phẳng đáy bằng 600 . Tính cosin góc giữa hai đường
thẳng SB và AC
A.

2
.
7

2
.
35


B.

  60
 SC ,  ABCD     SC , CH   SCH
cos  SB, AC  

 
SB. AC

2
.
5
Lời giải
C.

0

D.

2
.
7

.

SB. AC
             
SB. AC  SH  HB AB  BC  SH . AB  SH .BC  HB. AB  HB.BC








    1
 HB. AB  HB.BC  AB 2  2a 2
2

 a 6.
AC  a 5 , CH  a 2  a 2  a 2 , SH  CH .tan SCH





2

SB  SH 2  HB 2  a 6  a 2  a 7 .
 
SB. AC
2
2a 2
cos  SB, AC  
.


SB. AC a 7.a 5
35


Câu 11.

(Chuyên Thái Bình - 2018) Cho hình chóp tứ giác đều S . ABCD có đáy ABCD là hình vng,
E là điểm đối xứng của D qua trung điểm SA . Gọi M , N lần lượt là trung điểm của AE và
BC . Góc giữa hai đường thẳng MN và BD bằng
A. 90 .
B. 60 .
C. 45 .
D. 75 .
Lời giải

Facebook Nguyễn Vương 7


NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489

Gọi I là trung điểm SA thì IMNC là hình bình hành nên MN // IC .
Ta có BD   SAC   BD  IC mà MN // IC  BD  MN nên góc giữa hai đường thẳng MN
và BD bằng 90 .

 
Cách khác: có thể dùng hệ trục tọa độ của lớp 12, tính tích vơ hướng BD.MN  0 .

Câu 12.

(Chun Thái Bình - 2018) Cho hình chóp đều S . ABCD có tất cả các cạnh đều bằng a . Gọi
M , N lần lượt là trung điểm của AD và SD . Số đo của góc giữa hai đường thẳng MN và SC

A. 45 .
B. 60 .

C. 30 .
D. 90 .
Lời giải

Gọi P là trung điểm của CD .
Ta có: NP // SC   MN , SC    MN , NP  .
Xét tam giác MNP ta có: MN 
 MN 2  NP 2 

a 2
a
a
, NP  , MP 
2
2
2

a2 a2 a2


 MP 2  MNP vuông tại N
4
4
2

  90   MN , SC    MN , NP   90 .
 MNP

Trang 8 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  />


TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2021

Câu 13.

(Sở Quảng Nam - 2018) Cho hình lăng trụ ABC . ABC  có đáy ABC là tam giác vuông tại A ,
AB  a , AC  a 3 . Hình chiếu vng góc của A lên mặt phẳng  ABC  là trung điểm H của
BC , AH  a 3 . Gọi  là góc giữa hai đường thẳng AB và BC . Tính cos  .

A. cos  

1
.
2

B. cos  

6
.
8

C. cos  

6
.
4

D. cos  

3
.

2

Lời giải

  
Gọi E là trung điểm của AC ; D và K là các điểm thỏa BD  HK  AB .

C .
Ta có BK   ABC  và BD / / AB   AB, BC    BD, BC   DB
Ta tính được BC  2a  BH  a ; BD  AB 

a 3 

2

 a 2  2a.

CD  AC 2  AD 2  3a 2  4a 2  a 7 ; CK  CE 2  EK 2 

3a 2 9a 2

 a 3.
4
4

BC  BK 2  CK 2  3a 2  3a 2  a 6.


D 
cos CB

Câu 14.

BD 2  BC 2  CD 2 4a 2  6a 2  7 a 2
6


.
2.BD.BC
8
2.2a.a 6

(Sở Yên Bái - 2018) Cho tứ diện đều ABCD , M là trung điểm của cạnh BC . Tính giá trị của

cos  AB, DM  .
A.

3
.
2

B.

3
.
6

C.

1
.

2

D.

2
.
2

Lời giải

Giả sử cạnh của tứ diện đều bằng a.
Gọi N là trung điểm của AC .


Khi đó: AB
, DM  MN
, DM



 



Facebook Nguyễn Vương 9


NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489

Ta có: MN 


a
a 3
, DM  DN 
.
2
2

a2
MN  MD  ND
3

4
cos NM
D


.
2.MN .MD
6
a a 3
2. .
2 2
2

Vậy cos AB, DM  
Câu 15.

2


2

3
.
6

(Sở Nam Định - 2018) Cho hình lăng trụ ABC. ABC  có đáy ABC là tam giác đều cạnh a , tam
giác ABC đều nằm trong mặt phẳng vng góc với  ABC  . M là trung điểm cạnh CC  . Tính
cosin góc  giữa hai đường thẳng AA và BM .
A. cos 

2 22
.
11

B. cos 

33
.
11

C. cos 

11
.
11

D. cos 

22

.
11

Lời giải

a 3
và AH  BC , AH  BC  BC   AAH   BC  AA hay
2
BC  BB . Do đó: BCC B là hình chữ nhật.

Ta có: AH  AH 

a 2 .6
22
a 3
a 6
 BM  a 2 
a
.
. 2
16
4
2
2
    
3a 2
Xét: AA.BM  AA. BC  CM  0  AA.CM 
.
4
Khi đó: CC   AA 




Suy ra cos  AA, BM  

Câu 16.



3a 2
4
a 6 a 22
.
2
4



33
.
11

(Sở Hà Tĩnh - 2018) Cho hình lăng trụ tam giác đều ABC.MNP có tất cả các cạnh bằng nhau.
Gọi I là trung điểm cạnh AC . Côsin của góc giữa hai đường thẳng NC và BI bằng
A.

6
.
4


B.

15
.
5

6
.
2
Lời giải

C.

D.

Giả sử các cạnh của lăng trụ bằng a .
Trang 10 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  />
10
.
4


TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2021

Gọi K là trung điểm của MP  BI / / NK   NC , BI    NC , NK  .
ABC.MNP là lăng trụ tam giác đều  CP   MNP 

CK  CP 2  PK 2 

a 5

2

CN  CP 2  NP 2  a 2
NK  NP 2  KP 2 


cos CNK

Câu 17.

a 3
2

NC 2  NK 2  CK 2
6
.

4
2 NC.NK

(Chuyên Biên Hòa - Hà Nam - 2020) Cho tứ diện đều ABCD , M là trung điểm của cạnh BC .
Khi đó cos  AB, DM  bằng
A.

2
.
2

B.


3
.
6

1
.
2
Lời giải

C.

D.

3
.
2

Chọn B

Gọi N là trung điểm của AC. Suy ra MN // AB
Do đó: cos  AB, DM   cos  MN , DM 
Gọi a là độ dài cạnh của tứ diện đều ABCD , suy ra MN 

a 3
a
; ND  MD 
2
2

Facebook Nguyễn Vương 11



NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489


Trong tam giác MND ta có: cos NMD

MN 2  MD 2  ND 2
3

2.MN .MD
6

 3.
cos  AB, DM   cos NMD
6

Câu 18.

(ĐHQG Hà Nội - 2020) Cho hình chóp S . ABCD có đáy hình vng. Cho tam giác SAB vng
tại S và góc SBA bằng 300 . Mặt phẳng  SAB  vng góc mặt phẳng đáy. Gọi M , N là trung
điểm AB, BC . Tìm cosin góc tạo bởi hai đường thẳng  SM , DN  .
A.

2
.
5

B.


1
.
5

C.

1
.
3

D.

2
.
3

Lời giải
Chọn B
 SAB    ABCD 

Trong  SAB  , kẻ SH  AB tại H . Ta có:  SAB    ABCD   AB  SH   ABCD  .

 SH   SAB  , SH  AB
Kẻ tia Az // SH và chọn hệ trục tọa độ Axyz như hình vẽ sau đây.

  a.cos 300  a 3 .
Trong tam giác SAB vuông tại S , SB  AB.cos SBA
2
a 3.
  3a và SH  BH .sin SBA

Trong tam giác SBH vuông tại H , BH  SB.cos SBH
4
4

AH  AB  BH  a 

 a a 3
3a a
 a 
  H  0; ; 0   S  0; ;
 .
4 4
 4 
 4 4 

 a 
a

M  0; ;0  , D  a;0;0  , N  ; a;0  .
 2 
2

  a a 3 
Ta có: SM   0; ; 
,
4 
 4

 
SM .DN


a2
  a
1

4
DN    ; a;0   cos  SM , DN  


.
SN .DN
a a 5
5
 2

.
2 2

Trang 12 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  />

TÀI LIỆU ƠN THI THPTQG 2021

Dạng 2. Góc của đường thẳng với mặt phẳng
Góc giữa đường thẳng d và mặt phẳng (P) là góc giữa d và
hình chiếu của nó trên mặt phẳng (P)
Gọi  là góc giữa d và mặt phẳng (P) thì 0    90
Đầu tiên tìm giao điểm của d và (P) gọi là điểm A.
Trên d chọn điểm B khác A, dựng BH vuông góc với (P) tại H. Suy ra AH là hình chiếu vng góc của d
trên mặt phẳng (P).
.

Vậy góc giữa d và (P) là góc BAH
Nếu khi xác định góc giữa d và (P) khó q ( khơng chọn được điểm B để dựng BH vng góc với (P)), thì
ta sử dụng cơng thức sau đây. Gọi  là góc giữa d và (P) suy ra:
. sin  

d  M ,  P 

AM
Ta phải chọn điểm M trên d, mà có thể tính khoảng cách được đến mặt phẳng (P). Còn A là giao điểm của d
và mặt phẳng (P).

Câu 1.

(Đề Minh Họa 2020 Lần 1) Cho hình chóp S .ABCD có đáy là hình vng cạnh

3a , SA

vng góc với mặt phẳng đáy và SA  2a . Góc giữa SC và mặt phẳng (ABCD) bằng

A. 450 .

B. 600 .

C. 300 .

D. 900 .

Lời giải
Chọn C




Ta có SA  (ABCD) nên ta có (SC ,(ABCD ))  SCA

tan SCA
Câu 2.

SA

AC

2a
3a. 2



1
3

  300
 SCA

(Đề Tham Khảo 2020 Lần 2) Cho hình chóp S . ABC có SA vng góc với mặt phẳng  ABC  ,

SA  a 2, tam giác ABC vuông cân tại B và AC  2a (minh họa nhứ hình bên). Góc giữa đường
thẳng SB và mặt phẳng  ABC  bằng
Facebook Nguyễn Vương 13


NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489


A. 30.

B. 45.

C. 60 .
Lời giải

D. 90 .

Chọn B
SB   ABC   B 
  AB là hình chiếu của SB trên mặt phẳng  ABC 
SA   ABC 


 
SB,  ABC    SBA

Ta có

2

Do tam giác ABC vng cân tại B  AB2  BC2  AC2 2AB2   2a 2AB2  4a2  AB  a 2.
  45.
Xét tam giác vng SAB vng tại A, có SA  AB  a 2  SAB vuông cân tại A  SBA

Câu 3.

(Mã 101 - 2020 Lần 1) Cho hình chóp S . ABC có đáy ABC là tam giác vuông tại B , AB  a ,

BC  2a , SA vng góc với mặt phẳng đáy và SA  15a (tham khảo hình bên).
S

C

A

B

Góc giữa đường thẳng SC và mặt phẳng đáy bằng
A. 45 .
B. 30 .
C. 60 .
D. 90 .
Lời giải
Chọn C
Do SA vng góc với mặt phẳng đáy nên AC là hình chiếu vng góc của SC lên mặt phẳng


.
; ABC   SC
; AC  SCA
đáy. Từ đó suy ra: SC



 




Trong tam giác ABC vng tại B có: AC  AB 2  BC 2  a 2  4a 2  5a .

Trong tam giác SAC vng tại A có: tan SCA



SA
15a
  60 .

 3  SCA
AC
5a




; ABC   60 .
Vậy SC
Câu 4.

(Mã 102 - 2020 Lần 1) Cho hình chóp S. ABC có đáy là tam giác vng tại B ,
AB  3a, BC  3a, SA vuông góc với mặt phẳng đáy và SA  2a (tham khảo hình vẽ).

Trang 14 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  />

TÀI LIỆU ƠN THI THPTQG 2021

Góc giữa đường thẳng SC và mặt phẳng đáy bằng
A. 60 .


B. 450 .

C. 300 .
Lời giải

D. 900 .

Chọn C


Ta có:  SC; ABC   SCA

tan SCA

SA

AC

2a
2
3a    3a

2



3
  300.
 SCA

3

Vậy  SC; ABC   30o .

Câu 5.

(Mã 103 - 2020 Lần 1) Cho hình chóp S . ABC và có đáy ABC là tam giác vng tại

B, AB  a, BC  3a; SA vng góc với mặt phẳng đáy và SA  30a (tham khảo hình bên). Góc
giữa đường thẳng SC và mặt đáy bằng

A. 45 .

B. 90 .

C. 60 .
Lời giải

D. 30 .

Chọn C

Do AC là hình chiếu vng góc của SC trên mặt phẳng  ABC  nên 
SC ,  ABC    SCA
Ta có: AC  AB 2  BC 2  a 10
Khi đó tan SCA 
Câu 6.

SA a 30
  600 .


 3  SCA
AC a 10

(Mã 104 - 2020 Lần 1) Cho hình chóp S . ABC có đáy ABC là tam giác vuông tại B , AB  a ;

BC  a 2 ; SA vng góc với mặt phẳng đáy và SA  a . Góc giữa đường thẳng SC và đáy bằng
A. 900 .
B. 450 .
C. 600 .
D. 300 .
Lời giải
Chọn D
Facebook Nguyễn Vương 15


NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489

.
Ta có : Góc SC và đáy là góc SCA
Xét tam giác SCA vng tại A có:
AB 2  BC 2  a 3
  SA  a  SCA
  300 .
tan SCA
AC a 3
AC 

Câu 7.


(Mã 101 – 2020 Lần 2) Cho hình hộp chữ nhật ABCD. ABC D có AB  BC  a, AA  6a
(tham khảo hình dưới). Góc giữa đường thẳng AC và mặt phẳng  ABCD  bằng:

A. 60 .

B. 90 .

C. 30 .
Lời giải

D. 45 .

Chọn A

Ta có góc giữa đường thẳng AC và mặt phẳng  ABCD  bằng góc giữa AC và AC và bằng góc

ACA .
Ta có AC  AB 2  BC 2  a 2 .
Xét tam giác ACA có tan 
ACA 

AA
6a

 3
ACA  60 .
AC
2a

Vậy góc AC và mặt phẳng  ABCD  và bằng 60 .


Trang 16 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  />

TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2021

Câu 8.

(Mã 102 - 2020 Lần 2) Cho hình hộp chữ nhật ABCD. A ' B ' C ' D ' có AB  a , AD  2 2a ,
AA '  3a (tham khảo hình bên). Góc giữa đường thẳng A ' C và mặt phẳng  ABCD  bằng

A. 45 .

B. 90 .

C. 60 .

D. 30 .

Lời giải
Chọn D
Ta thấy: hình chiếu của A ' C xuống  ABCD  là AC do đó
A ' CA .
 A ' C ;  ABCD     A ' C ; AC   

Ta có: AC  AB 2  AD 2  3a .
Xét tam giác A ' CA vuông tại C ta có:
tan  A ' CA  

A' A
3a

3


AC
3a
3


A ' CA  30 .
Câu 9.

(Mã 103 - 2020 Lần 2) Cho hình hộp chữ nhật ABCD. ABCD , có AB  AA  a , AD  a 2
(tham khảo hình vẽ). Góc giữa đường thẳng AC và mặt phẳng  ABCD  bằng

A. 30 .

B. 45 .

C. 90 .
Lời giải

D. 60 .

Chọn A
Vì ABCD là hình chữ nhật, có AB  a , AD  a 2 nên



AC  BD  AB 2  AD 2  a 2  a 2




2

a 3

Ta có  AC ;  ABCD     AC ; CA   
ACA
Facebook Nguyễn Vương 17


NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489

Do tam giác AAC vuông tại A nên tan 
AAC 
Câu 10.

(Mã

104

-

2020

Lần

Cho

2)


AA
a
1
AAC  30 .


 
AC a 3
3

hình

hộp

chữ

nhật

ABCD. A BC  D



AB  a, AD  3a, AA  2 3a (tham khảo hình vẽ).

Góc giữa đường thẳng AC và mặt phẳng  ABCD  bằng
A. 45 .

B. 30 .


C. 60 .
Lời giải

D. 90 .

Chọn C

Do A A   ABCD  nên AC là hình chiếu của AC lên mặt phẳng  ABCD 

suy ra góc giữa đường thẳng AC và mặt phẳng  ABCD  bằng A
CA .

ACA 
Có tan 

Câu 11.

A A

AC

A A
2

AB  AD

2




2 3a
a2 



3a



2

 3
ACA  60 .

(Mã 103 2018) Cho hình chóp S. ABC có đáy là tam giác vuông tại C , AC  a , BC  2a , SA
vng góc với mặt phẳng đáy và SA  a . Góc giữa đường thẳng SB và mặt phẳng đáy bằng
A. 60
B. 90
C. 30
D. 45
Lời giải
Chọn C

Có SA   ABC  nên AB là hình chiếu của SA trên mặt phẳng  ABC  .
Trang 18 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  />

TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2021




.
 SB
,  ABC   SB
, AB  SBA



 



Mặt khác có ABC vng tại C nên AB  AC 2  BC 2  a 3 .

  SA  1 nên SB
Khi đó tan SBA
,  ABC   30 .
AB
3



Câu 12.



(Mã 102 - 2019) Cho hình chóp S.ABC có SA vng góc với mặt phẳng  ABC  , SA  2a , tam
giác ABC vuông tại B , AB  a và BC  3a (minh họa như hình vẽ bên).

Góc giữa đường thẳng SC và mặt phẳng  ABC  bằng
A. 30 .


B. 60 .

C. 45 .
Lời giải

D. 90 .

Chọn C
Vì SA vng góc với mặt phẳng  ABC  , suy ra góc giữa đường thẳng SC và mặt phẳng  ABC 

.
bằng SCA

Mà tan SCA

SA
2a

1.
2
AC
a  3a 2

  45 .
Vậy SCA
Câu 13.

(Cụm Liên Trường Hải Phòng 2019) Cho khối chóp S. ABC có SA   ABC  , tam giác ABC
vuông tại B , AC  2a , BC  a , SB  2a 3 . Tính góc giữa SA và mặt phẳng  SBC  .

A. 45 .

B. 30 .

C. 60 .
Lời giải

D. 90 .

Trong  SAB kẻ AH  SB  H  SB .
Facebook Nguyễn Vương 19


NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489

SA  BC

Vì 
 BC   SAB   BC  AH .



 AB  BC
Mà SB  AH do cách dựng nên AH   SBC  , hay H là hình chiếu của A lên  SBC  suy ra

ASH hay góc 
ASB .
góc giữa SA và  SBC  là góc 
Tam giác ABC vuông ở B  AB  AC 2  BC 2  a 3
AB 1

Tam giác SAB vuông ở A  sin 
ASB 
 
ASB  30
SB 2

Câu 14.

(Chun Bắc Ninh 2019) Cho hình chóp SABCD có đáy là hình thang vng tại 1và B .
AB  BC  a, AD  2a . Biết SA vng góc với đáy ( ABCD ) và SA  a . Gọi M , N lần lượt là
trung điểm SB, CD . Tính sin góc giữa đường thẳng MN và mặt phẳng ( SAC )
A.

5
5

B.

55
10

3 5
10
Lời giải

C.

D.

2 5

5

Chọn C

Ta gọi E , F lần lượt là trung điểm của SC AB .
Ta có ME / / NF ( do cùng song song với BC . Nên tứ giác MENF là hình thang,
 MF / ISA
và 
 MF  ( ABCD ) hay tứ giác MENF là hình thang vng tại M , F
 SA  ( ABCD )
Gọi K  NF  AC , I  EK  M thì I  MN  ( SAC )
 NC  AC
Ta có: 
 NC  ( SAC ) hay E là hình chiếu vng góc của N lên ( SAC )
 NC  SA
Từ đó ta có được, góc giữa MN và ( SAC ) là góc giữa MN và CI
Suy ra, gọi Q là góc giữa MN và ( SAC ) thì sin  
NC 

2
1
a 2 IN KN
2
a 10
;
CD 
MF 2  FN 2 

 2  IN  MN 
2

2
3
3
M ME
3

Vậy sin  
Câu 15.

CN
IN

CN 3 5
.

IN
10

(Mã 102 - 2018) Cho hình chóp S. ABCD có đáy là hình vng cạnh a , SA vng góc với mặt
phẳng đáy và SA  2a . Góc giữa đường thẳng SC và mặt phẳng đáy bằng
A. 45
B. 60
C. 30
D. 90
Lời giải

Trang 20 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  />

TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2021


Chọn A

.
Do SA   ABCD  nên góc giữa đường thẳng SC và mặt phẳng đáy bằng góc SCA
  45 .
  SA  1  SCA
Ta có SA  2a , AC  2a  tan SCA
AC
Vậy góc giữa đường thẳng SC và và mặt phẳng đáy bằng bằng 45 .
Câu 16.

(Mã 101 - 2018) Cho hình chóp S.ABCD có đáy là hình vng cạnh a , SA vng góc với mặt
phẳng đáy và SB  2a . Góc giữa đường thẳng SB và mặt phẳng đáy bằng
A. 45
B. 60
C. 90
D. 30
Lời giải
Chọn B

.
Do SA   ABCD  nên góc giữa đường thẳng SB và mặt phẳng đáy bằng góc SBA
  60 .
  AB  1  SBA
Ta có cos SBA
SB 2
Vậy góc giữa đường thẳng SB và và mặt phẳng đáy bằng bằng 60 .
Câu 17.

(Mã 101 - 2019) Cho hình chóp S. ABC có SA vng góc với mặt phẳng  ABC  , SA  2a , tam

giác ABC vuông tại B, AB  a 3 và BC  a (minh họa như hình vẽ bên). Góc giữa đường
thẳng SC và mặt phẳng  ABC  bằng:

A. 450 .

B. 300 .

C. 600 .
Lời giải

D. 900 .

Chọn A
Ta có SA   ABC  nên AC là hình chiếu của SC lên mặt phẳng  ABC  .
Facebook Nguyễn Vương 21


NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489

.
Do đó  SC ,  ABC     SC , AC   SCA

Tam giác ABC vuông tại B , AB  a 3 và BC  a nên AC  AB 2  BC 2  4a 2  2a .
  450 .
Do đó tam giác SAC vng cân tại A nên SCA
Vậy  SC ,  ABC    450 .
Câu 18.

(Đề Tham Khảo 2018) Cho hình chóp tứ giác đều S . ABCD có tất cả các cạnh bằng a . Gọi M
là trung điểm của SD (tham khảo hình vẽ bên). Tang của góc giữa đường thẳng B M và mặt

phẳng  ABCD bằng

A.

2
2

B.

3
3

2
3
Lời giải

C.

D.

1
3

Chọn D

a2 a 2

2
2
Gọi M là trung điểm của OD ta có MH / / SO nên H là hình chiếu của M lên mặt phẳng

Gọi O là tâm của hình vng. Ta có SO   ABCD  và SO  a 2 

 ABCD

và MH 

1
a 2
.
SO 
2
4

.
Do đó góc giữa đường thẳng BM và mặt phẳng ( ABCD ) là MBH
a 2
MH
1

Khi đó ta có tan MBH 
 4  .
BH 3a 2 3
4

Vậy tang của góc giữa đường thẳng BM và mặt phẳng  ABCD bằng

1
3

Trang 22 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  />


TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2021

Câu 19.

(Mã 104 - 2019) Cho hình chóp S. ABC có SA vng góc với mặt phẳng  ABC  , SA  2a , tam
giác ABC vuông cân tại B và AB  a 2 (minh họa như hình vẽ bên). Góc giữa đường thẳng SC
và mặt phẳng  ABC  bằng

A. 30o .

B. 90o .

C. 60o .
Lời giải

D. 45o .

Chọn D
Ta có SA   ABC  nên đường thẳng AC là hình chiếu vng góc của đường thẳng SC lên mặt
phẳng  ABC  .


 (tam giác SAC vuông tại A ).
Do đó,   SC
,  ABC   SC
, AC  SCA




 



Tam giác ABC vuông cân tại B nên AC  AB 2  2a .
  SA  1 nên   45o .
Suy ra tan SCA
AC
Câu 20.

(Sở Vĩnh Phúc 2019) Cho hình chóp tứ giác đều S. ABCD có tất cả các cạnh bằng 2a . Gọi M
là trung điểm của SD Tính tan của góc giữa đường thẳng BM và mặt phẳng  ABCD  .
A.

2
.
2

B.

3
.
3

2
.
3
Lời giải

C.


D.

1
.
3

Trong tam giác SOD dựng MH //SO, H  OD ta có MH   ABCD  .

.
Vậy góc tạo bởi BM và mặt phẳng  ABCD  là MBH
Ta có MH 
BH 

1
1
1
a 2
.
SO 
SD 2  OD 2 
4a 2  2a 2 
2
2
2
2

3
3
3a 2

.
BD  2a 2 
4
4
2
Facebook Nguyễn Vương 23


NGUYỄN BẢO VƯƠNG - 0946798489


Vậy tan MBH

Câu 21.

MH 1
 .
BH 3

(Chun Bắc Giang 2019) Cho hình chóp S . ABCD có đáy ABCD là hình vng cạnh a và

a 6
. Tính góc giữa SC và  ABCD  .
3
B. 60
C. 75
Lời giải

SA   ABCD  . Biết SA 


A. 30

D. 45

Chọn A

Ta có AC  a 2
Vì AC là hình chiếu của SC lên  ABCD  nên góc giữa SC và  ABCD  là góc giữa SC và AC
a 6
  300
  3  3 . Suy ra SCA
Xét SAC vng tại A, ta có: tan SCA
3
a 2

Câu 22.

(Chuyên Hùng Vương Gia Lai 2019) Cho hình chóp S. ABCD có đáy ABCD là hình vng
cạnh a , SA vng góc với đáy và SA  a 3 . Gọi  là góc giữa SD và  SAC  . Giá trị sin 
bằng
A.

2
.
4

B.

2
.

2

3
.
2
Lời giải
C.

D.

2
.
3

 DO  AC
 DO   ABCD  .
Gọi O  AC  BD . Ta có: 
 DO  SA  SA   ABCD  

Trang 24 Fanpage Nguyễn Bảo Vương  />

TÀI LIỆU ÔN THI THPTQG 2021

  .
 SO là hình chiếu của SD lên mặt phẳng  SAC   
SD;  SAC    
SD; SO   DSO
Xét SAD vuông tại A : SD  3a 2  a 2  2a .
Xét SOD vuông tại O : có SD  2a , OD 
Câu 23.


a 2
  DO  2 .
 sin   sin DSO
2
SD
4

(Sở Bắc Giang 2019) Cho hình chóp tam giác S. ABC có đáy là tam giác đều cạnh a . Tam giác
SAB cân tại S và thuộc mặt phẳng vuông góc với đáy. Biết SC tạo với mặt phẳng đáy một góc
60 , gọi M là trung điểm của BC . Gọi  là góc giữa đường thẳng SM và mặt phẳng  ABC  .

Tính cos  .
A. cos  

6
.
3

B. cos  

3
.
3

C. cos  

3
.
10


D. cos  

1
.
10

Lời giải

Gọi H là trung điểm AB dễ thấy SH   ABC  .
  60 .
SC tạo với mặt phẳng đáy một góc 60 suy ra SCH
Có HC 

a 3
  3a .
 SH  HC . tan SCH
2
2

 , HM 
Dễ thấy   SMH
Câu 24.

1
a
a 10
HM
1
AC   SM 

 cos  

.
2
2
2
SM
10

(THCS - THPT Nguyễn Khuyến 2019) Cho hình chóp tứ giác đều S. ABCD có AB  a , O là
trung điểm AC và SO  b . Gọi

 ABCD 
A.

   là

đường thẳng đi qua C ,

 

chứa trong mặt phẳng

a 14
. Giá trị lượng giác cos   SA ,     bằng
6
2a
a
a
B.

.
C.
.
D.
.
2
2
2
2
2
3 2 a  4b
3 2 a  4b
3 4b  2 a 2
Lời giải

và khoảng cách từ O đến    là

2a
3 4b 2  2 a 2

.

Facebook Nguyễn Vương 25


×