CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh Phúc
ĐÁP ÁN ĐỀ THI TỐT NGHIỆP CAO ĐẲNG NGHỀ KHÓA II
(2008 - 2011)
NGHỀ: NGUỘI SỬA CHỮA MÁY CÔNG CỤ
MÔN THI: LÝ THUYẾT CHUYÊN MÔN NGHỀ
Mã đề thi: DA SCMCC – LT32
Câu 1: (3 điểm)
Trình bày các yêu cầu kỹ thuật của hộp tốc độ trong máy công cụ? Các dạng
hư hỏng thông thường của hộp nguyên nhân và cách sửa chữa các sai hỏng trên?
Trả lời:
Yêu cầu kỹ thuật của hộp tốc độ trong máy công cụ
- Truyền động êm
- Đủ số, đúng tốc độ
- Chuyển đổi tốc độ nhẹ nhàng, chính xác
Các dạng hư hỏng thông thường của hộp tốc độ trong máy công cụ
DẠNG HỎNG NGUYÊN NHÂN KHẮC PHỤC
- Động cơ điện quay,
tay gạt đặt vào đúng vị
trí nhưng trục chính
không quay
- Mòn các đĩa khớp ly hợp,
đĩa ma sát
- Then ở khớp ly hợp bị
đứt
- Đứt chốt an toàn
- Đứt then trên trục động
cơ
- Mài sửa, thay các lá thép ma sát
- Thay then mới
- Thay chốt mới
-Thay then mới
- Sang số nặng - Trục then hoa xây sát
- Khe hở giữa lỗ bánh răng
di trượt và trục quá nhỏ
- Trục bị cong
- Thiếu dầu bôi trơn
- Tháo trục đánh bóng
- Mài trục tăng khe hở giữa trục với
lỗ bánh răng di trượt
- Nắn trục hoặc thay mới
- Làm sạch bổ sung thêm dầu bôi trơn
- Hộp tốc độ nóng quá
(t > 60
0
C)
- Không đủ dầu bôi trơn
trong hộp
- Khe hở cạnh răng của
môt hoặc nhiều cặp bánh
răng trong hộp nhỏ quá
hoặc không có khe hở
- Đổ thêm dầu bôi trơn
- Tháo hộp tốc độ kiểm tra khe hở
cạnh răng của các bộ truyền
- Nếu có thể kiểm tra các bánh răng
về mức đọ hở cạnh răng theo tiêu
chuẩn sai số lớn thì phải thay thế
- Đổi tay gạt theo vị
trí sang số mà tốc độ
trục chính không thay
đổi
- Thên để lắp tay gạt vào
trục gạt số bị đứt
- Gãy ngàm gạt
- Thay then
- Sửa chữa bằng hàn và gia công cơ
để đạt các yêu cầu kỹ thuật
- Vị trí tay gạt sang số
không phù hợp với tốc
độ thực tế của trục
chính(điện áp không
đổi)
Rãnh then tay gạt không
đúng vị trí
Hàn lấp rãnh then cũ và gia công rãnh
mới cho phù hợp
- Không gạt được tay
gạt sang số
Ngàm gạt vỡ làm cho
mảnh vỡ kẹt vào vị trí rãnh
then hoa trên trục hoặc
bánh răng
Tháo hộp sửa chữa các sai hỏng
- Cài tay gạt vào đúng
vị trí, các trục không
quay được
Vào đồng thời 2 hay nhiều
tốc độ
Điều chỉnh cơ cấu khoá lẫn nhau :
loại trừ khả năng 2 hay nhiều tốc độ
có thể vào cùng 1 lúc
- Hộp tốc độ tự ngắt
các chuyển động
- Các bánh răng không vào
hết khớp hoàn toàn khi
máy đang chạy có một vài
cặp tự động ra khỏi khớp
- Các trục không // với
nhau nên phát sinh lực
chiều trục
- Kéo dài hoặc rút ngắn tay đòn ngàm
gạt và khớp theo chiều trục
- Kiểm tra doa lại lỗ lắp trục
Câu 2: (2 điểm)
Hãy trình bày các dạng hỏng cơ bản thường gặp của mối ghép ren, phương
pháp khắc phục các dạng hỏng trên?
Trong quá trình sử dụng mối ghép bằng ren thường có những dạng sai hỏng sau:
Ren bị mòn , đứt mẻ trên bu lông hoăc trục có ren
Có thể tiến hành sửa chữa bằng một số cách như sau :
- Tiện bỏ toàn bộ ren cũ, cắt ren mới có kích thước nhỏ hơn và thay đổi đai ốc cho
phù hợp. Nếu ren cũ đã được tôi cứng thì trước khi sửa phải tiến hành ủ cho mềm
Trường hợp đặc biệt có thể mạ lại.
Thực hiện khoan, sửa hết ren cũ, làm lại ren mới và thay bu lông hoặc vít cấy
cho phù hợp. Nếu không cho phép thay bu lông hoặc vít cấy thì tiến hành làm rộng
lỗ cấy nút ren vào chi tiết có ren cũ sau đó làm lại ren mới cho phù hợp. Các nút
ren có thẻ làm bằng bạc sau đó ép chặt vào và hàn lên phần có ren cũ
Nếu vít cấy bị cong thì phải thay mới
- Nếu không cho phép tiện nhỏ thì phải hàn đắp và tiện lại ren theo kích thước cũ
Ren trong lỗ bị mòn, đứt mẻ :
Thân bu lông bị cong
Nắn bằng bàn ép kiểu vít me hoặc ê tô . Để tránh hỏng ren khi nắn chú ý
dùng đệm mềm khi kẹp chặt chi tiết
Có chất cặn bẩn tại các chi tiết có ren
Dùng ta rô hoặc bàn ren làm lại cả ren trên trục và ren trong lỗ
Đầu bu lông hoặc đai ốc bị biến dạng
Có thể sửa chữa bằng hàn đắp sau đó gia công lại kích thước ban đầu
Sửa chữa kích thước nhỏ hơn và dùng chìa khóa vặn có kích thước nhỏ hơn
Các chi tiết có ren bị nứt vỡ
Nếu là chi tiết không quan trọng có thể tiến hành hàn vá. Nếu là chi tiết quan trọng
phải tiến hành thay thế
Ren đổ méo do quá tải
Tùy theo điều kiện cụ thể để lựa chon một trong các phương án trên
Chết ren (Ren bị chặt cứng không tháo ra được)
Ngâm chi tiết trong dầu , xăng sau đó văn ra bằng chìa khóa văn hợp lý . Có thể kết
hợp với gõ đập hoặc đốt nóng khi tháo
Câu 3: (2 điểm)
Trình bày các bước để thực hiện khi lắp ổ trượt nguyên?
Trả lời:
Quá trính lắp ổ nguyên gồm các việc sau: ép ống lót vào chi tiết bao, kẹp
chặt để chống xoay và sửa lỗ.
Tùy theo kích thước ổ trượt nguyên và độ dôi trong mối ghép có thể lắp ép ở
nhiệt độ thường hoặc phải nung nóng trước chi tiết bao hoặc làm lạnh ổ nguyên.
Khi lắp ép ổ nguyên vào lỗ có thể dùng trục gá hoặc đồ gá chuyên dùng khác. Cách
lắp ép ống lót vào chi tiết bao đơn giản nhất là dùng mũi đột vào búa. Nếu độ dôi
trong mối ghép nhỏ, chiều dày thành ống tương đối lớn và tay nghề thợ khá thì
cách lắp này đạt hiệu quả kinh tế và kĩ thuật cao.
Có thể dùng bạc hoặc chốt dẫn hướng để đảm bảo phương chuyển động của
ổ nguyên khi lắp ép được đúng và tránh được tình trạng cong vênh ổ. Tuy vậy,
cách này có nhược điểm là đương kính trong của ống lót có thể bị bóp nhỏ va sai
lệch về hình dáng. Vì vậy khi độ dôi tương đối lớn (0.05
÷
0,10 mm) ta có thể dùng
trục gá để lắp ống lót nhằm tránh cho nó khỏi bị vênh, xước, chùn, đặc biệt là khi
ghép ống lót có thành mỏng.
Ổ nguyên được lồng vào phần hình trụ đã được mài nhẵn của trục gá 1. Trục gá
được định tâm chính xác trong giá đỡ hoặc trên lõi 2. Dưới áp lực của chày ép hoặc
khi quay đai ốc, trục gá 1 sẽ đi xuống, kéo theo ổ nguyên và ép nó vào lỗ của chi
tiết bao.
Hà nội, ngày……..tháng……năm 2011
HIỆU TRƯỞNG CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG THI TIỂU BAN RA ĐỀ THI