BÁO CÁO MÔ TẢ BIỆN PHÁP
Dạy học dự án theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất học sinh
trong môn Ngữ văn 9: Thiết kế cẩm nang du lịch Yên Bái.
Năm học 2020 - 2021
Họ và tên: ..............................................................
Trình độ chuyên môn: Đại học Sư phạm Ngữ văn.
Đơn vị công tác: ................................................
I. Phần mở đầu:
Trong những năm gần đây, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư ra đời
khiến nền kinh tế tri thức phát triển mạnh mẽ, đồng thời, những biến đổi về khí
hậu, tình trạng cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh, những biến
động về kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội đã đặt ra rất nhiều những cơ hội và
thách thức cho toàn nhân loại. Để đảm bảo phát triển bền vững, rất nhiều quốc
gia trên thế giới đã không ngừng đổi mới giáo dục và đào tạo, nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực, trang bị cho thế hệ tương lai nền tảng văn hóa vững chắc
và năng lực thích ứng cao trước mọi biến động của thiên nhiên và xã hội.
Nằm trong xu thế đó, Đảng và nhà nước ta đã cho xây dựng và ban hành
Chương trình giáo dục phổ thơng mới 2018 đảm bảo mục tiêu phát triển năng
lực, phẩm chất cho người học. Từ đó đến nay, ngành Giáo dục và Đào tạo cùng
với các đơn vị trường học, cán bộ quản lí, giáo viên đang từng bước tiếp cận với
các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, kiểm tra, đánh giá học sinh theo
định hướng mới.
Để thay đổi động cơ học tập, tạo hứng thú, phát huy tính tích cực, chủ
động, sáng tạo của học sinh, nhất là nâng cao tính ứng dụng của mơn Ngữ văn
trong đời sống hàng ngày qua những hoạt động học tập thiết thực, tôi đã xây
dựng ý tưởng triển khai biện pháp Dạy học dự án theo định hướng phát triển
năng lực, phẩm chất học sinh trong môn Ngữ văn 9: Thiết kế cẩm nang du lịch
Yên Bái trong năm học 2020 – 2021.
II. Nội dung:
1. Mục đích:
- Thực hiện tốt kế hoạch, nhiệm vụ năm học 2020 – 2021 của ngành GD&ĐT
và trường THCS Thị trấn Cổ Phúc về việc đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức
dạy học và kiểm tra đánh giá học sinh, chuẩn bị điều kiện triển khai chương trình
giáo dục phổ thơng mới đối với cấp THCS vào năm học 2021 – 2022.
- Tổ chức dạy học theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất học sinh.
Thay đổi động cơ, hứng thú học tập, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo
của học sinh trong các hoạt động học tập.
1
- Góp phần định hướng lại vai trị của mơn Ngữ văn trong nhà trường phổ
thông, trở thành một môn học thú vị, có tính thực tiễn cao.
2. Nội dung:
Như chúng ta đã biết, trong chương trình Ngữ văn 8, học sinh đã được tìm
hiểu, học cách tạo lập một văn bản thuyết minh theo đúng đặc trưng thể loại.
Lên đầu lớp 9, các em tiếp tục được nhắc lại, mở rộng và nâng cao các thao tác,
kĩ năng tạo lập văn bản thuyết minh hoàn chỉnh hơn. Để thực hiện chủ trương
đổi mới mục tiêu, phương pháp, hình thức tổ chức dạy học và đánh giá kết quả
học tập của học sinh theo định hướng phát triển năng lực, phẩm chất học sinh,
tôi đã xây dựng ý tưởng thực hiện dự án thiết kế cẩm nang/tạp chí du lịch Yên
Bái đối với học sinh lớp 9A – Trường THCS Thị trấn Cổ Phúc.
* Quy trình thực hiện:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ.
- Dự án: Thiết kế một cuốn tạp chí hoặc cẩm nang du lịch tỉnh Yên Bái.
- Sản phẩm:
+ Hình thức: Cuốn tập có thiết kế nội dung, hình ảnh minh họa phù hợp,
thẩm mĩ; có thể thiết kế bằng các ứng dụng CNTT hoặc viết/vẽ tay.
+ Nội dung: Các địa điểm du lịch thiên nhiên, văn hóa, lịch sử, các phong
tục, lễ hội, trang phục truyền thống dân tộc, các đặc sản, các món ăn,… nổi
tiếng, độc đáo của tỉnh Yên Bái.
+ Báo cáo thuyết trình sản phẩm.
- Thời gian thực hiện: 2 tuần.
Bước 2: Hướng dẫn học sinh tổ chức nhóm, phân tích các nguồn lực của
nhóm cũng như năng lực của các thành viên trong nhóm để xây dựng ý tưởng,
phân cơng nhiệm vụ cho các thành viên một cách hợp lí, đảm bảo hiệu quả.
Bước 3: Các nhóm triển khai thực hiện nhiệm vụ, hồn thiện sản phẩm.
- Học sinh khai thác, tìm kiếm thơng tin từ các nguồn tài liệu: Sách, báo,
tạp chí, mạng Internet, thầy cơ, những người có kinh nghiệm, hoặc chính những
trải nghiệm của bản thân,…
- Tập hợp, chọn lọc, xử lí thơng tin phù hợp.
- Thiết kế sản phẩm.
- Điều chỉnh, hoàn thiện sản phẩm.
Bước 4: Tổ chức triển lãm, bình chọn sản phẩm.
- Các nhóm học sinh thuyết trình về quá trình, kết quả thực hiện nhiệm vụ,
trưng bày sản phẩm nhóm.
- Tổ chức cho học sinh bình chọn, đánh giá sản phẩm của các nhóm.
- GV nhận xét, đánh giá, cho điểm.
+ Giáo viên chỉ cho điểm tổng = Số thành viên nhóm x 10 điểm.
2
+ Nhóm tự đánh giá q trình thực hiện và mức độ hoàn thành nhiệm vụ
của các thành viên để cho điểm từng thành viên trong nhóm.
+ Báo kết quả cho giáo viên.
* Điều kiện thực hiện dự án:
- Giáo viên có hiểu biết về phương pháp dạy học dự án, lựa chọn được chủ
đề dạy học phù hợp, có sự liên kết chặt chẽ giữa lí thuyết với thực hành, có tính
thực tiễn, xã hội cao, có khả năng tạo ra các sản phẩm có giá trị, gần gũi với đời
sống hàng ngày của người học.
- Học sinh ham học hỏi, có ý thức tự giác, trách nhiệm, hợp tác trong học tập.
- Dự án được tổ chức triển khai thực hiện trong thời gian 1 – 2 tuần.
* Tính mới của dự án:
- Dự án được xây dựng, triển khai thực hiện theo đúng mục tiêu, quan điểm
đổi mới của Chương trình giáo dục phổ thơng tổng thể và Chương trình giáo dục
phổ thơng mơn Ngữ văn 2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
- Đặc biệt các em được vận dụng các kiến thức, kĩ năng đã tích lũy trong
q trình học tập vào trải nghiệm, thực hiện các hoạt động, công việc trong đời
sống hàng ngày, làm ra một sản phẩm có tính thực tiễn cao, phù hợp với tình
hình thực tế địa phương.
- Phát triển toàn diện năng lực, phẩm chất của người học:
Năng lực chung:
+ Kĩ năng tự chủ trong khai thác, tìm kiếm, xử lí thơng tin;
+ Tổ chức, xây dựng kế hoạch, phân cơng nhiệm vụ, triển khai các hoạt
động trong nhóm học tập;
+ Hệ thống, sơ đồ hóa nội dung kiến thức, thiết kế sản phẩm học tập theo
định hướng;
+ Kĩ năng giao tiếp, thuyết trình, lắng nghe, chia sẻ,…
Năng lực chuyên biệt:
+ Phát triển năng lực sử dụng ngôn ngữ, tạo lập văn bản thuyết minh theo
định hướng, mục tiêu môn Ngữ văn 9;
+ Vận dụng kiến thức để xây dựng sản phẩm nhằm phát triển các năng lực
về khoa học, công nghệ, tin học, thẩm mĩ.
Phẩm chất:
+ Bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên, cuộc sống, tự hào về vẻ đẹp và con
người quê hương Yên Bái;
+ Ý thức chăm chỉ, tự giác, trách nhiệm trong thực hiện nhiệm của vụ cá
nhân và tập thể nhóm học tập;
+ Tinh thần cầu thị, trung thực trong học tập và hợp tác.
- Tích hợp liên mơn, giáo dục địa phương:
3
+ Để hoàn thành sản phẩm dự án, học sinh cần kết hợp vận dụng các kiến
thức, kĩ năng được học ở các mơn Lịch sử, Địa lí, Tin học.
+ Nội dung dự án trực tiếp huy động các kiến thức về giáo dục địa phương
học sinh được học hoặc tìm hiểu từ trong đời sống thực tế.
3. Khả năng áp dụng của biện pháp:
Biện pháp phù hợp để triển khai đối với bộ mơn Ngữ văn nói riêng và các
mơn học khác nói chung. Đối với các trường học, học sinh vùng sâu, vùng xa,
vùng đặc biệt khó khăn các em vẫn có thể xây dựng sản phẩm bằng tranh vẽ
minh họa, hình ảnh sưu tầm,…
4. Hiệu quả, lợi ích thu được sau khi triển khai thực hiện biện pháp:
- Thứ nhất, dự án góp phần thay đổi phương pháp, hình thức tổ chức dạy
học cũng như kiểm tra, đánh giá học sinh theo đúng định hướng phát triển năng
lực, phẩm chất học sinh.
- Thứ hai, học sinh rất hứng thú, tích cực, say mê, thể hiện những năng
khiếu, sáng tạo độc đáo, có kĩ năng sử dụng thành thạo các ứng dụng CNTT
trong quá trình thực hiện dự án.
- Thứ ba, qua thực hiện dự án, học sinh rèn luyện được năng lực sử dụng
ngôn ngữ, tạo lập văn bản thuyết minh, tính ứng dụng của văn bản thuyết minh
vào thực tế đời sống.
- Thứ tư, tích lũy được thêm rất nhiều hiểu biết, kiến thức về địa lí, lịch sử,
văn hóa địa phương.
Kết quả đánh giá học sinh sau thực hiện dự án
Lớp
TSHS
9A
40
Kết quả đánh giá
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu, kém
23
16
1
0
III. Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền:
Tôi xin cam kết biện pháp “Dạy học dự án theo định hướng phát triển
năng lực, phẩm chất học sinh trong môn Ngữ văn 9: Thiết kế cẩm nang du lịch
Yên Bái” là của cá nhân tôi trực tiếp áp dụng, triển khai tại đơn vị nhà trường,
không sao chép dưới bất cứ hình thức nào và khơng vi phạm bản quyền. Nếu sai,
cá nhân tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm./.
Cổ Phúc, ngày 02 tháng 12 năm 2020
NGƯỜI BÁO CÁO
XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNG
4
Đỗ Thành Long
Trần Thu Huyền
5
PHỤ LỤC
Một số hình ảnh thực hiện dự án:
6
7
8
9
10
____________________________________
11