giao an sinh KI.1

Ngày soạn:
Phần I- Di truyền và biến dị
Chơng I- Các thí nghiệm của menđen
Tiết 1 Bài 1: Menđen và di truyền học
A. Mục tiêu.
1. Kiến thức:
- Học sinh trình bày đợc mục đích, nhiệm vụ và ý nghĩa của di truyền học.
- Nêu đợc công lao to lớn và trình bày đợc phơng pháp phân tích các thế hệ lai
của Menđen.
- Ghi nhớ và nhắc lại đợc một số thuật ngữ và kí hiệu trong di truyền học.
2. Kỹ năng:
- Rèn kỹ năng quan sát và phân tích.
- Phát triển t duy phân tích so sánh.
3. Thái độ: Xây dựng ý thức tự giác, thói quen học tập bộ môn.
B. Chuẩn bị.
- Tranh phóng to hình 1.2.
- Tranh ảnh hay chân dung Menđen.
C. hoạt động dạy - học.
1. Giới thiệu bài:
Di truyền học là ngành trẻ trong sinh học nhng chiếm vị trí quan trọng.
Men Đen - ngời khai sinh Di truyền học.
2. Bài mới.
Hoạt động dạy - học Nội dung
Hoạt động 1: Tìm hiểu di truyền học
1. Mục tiêu: Học sinh trình bày đợc mục đích, nhiệm vụ
và ý nghĩa của di truyền học.
I Di truyền học
2 Cách tiến hành:
- GV cho HS đọc khái niệm di truyền và biến dị mục I
SGK -> Trả lời câu hỏi
- Thế nào là di truyền và biến dị ?

- Cá nhân HS đọc SGK
- Đại diện 1 vài hs trả lời, hs khác nhận xét bổ sung.
- GV giải thích rõ mối quan hệ giữa hai hiện tợng này.
- Di truyền là hiện tợng
truyền đạt lại các tính trạng
của tổ tiên cho các thế hệ con
cháu.
- Biến dị là hiện tợng con sinh
ra khác với bố mẹ và khác
nhau ở nhiều chi tiết.
- Di truyền học nghiên cứu về
cơ sở vật chất, cơ chế, tính
- Yc hs liên hệ bản thân tìm ra những điểm di truyền và
biến dị
- GV cho HS làm bài tập SGK mục I bài 1
- Đại diện 1 vài hs trả lời, hs khác nhận xét bổ sung.
- Gv nhận xét chung -> hs tự rút ra kết luận
quy luật của hiện tợng di
truyền và biến dị.
- Di truyền học có vai trò
quan trọng trong chọn giống,
trong y học và đặc biệt là
công nghệ sinh học hiện đại.
Hoạt động 2: Menđen ng ời đặt nền móng cho di
truyền học
1. Mục tiêu: Nêu đợc công lao to lớn và trình bày đợc ph-
ơng pháp phân tích các thế hệ lai của Menđen.
II. Menđen ng ời đặt nền
móng cho di truyền học
2. Cách tiến hành:

- GV yêu cầu HS đọc tiểu sử Menđen và quan sát kĩ hình
1.2 và nêu nhận xét về đặc điểm của từng cặp tính trạng
đem lai?
- HS quan sát và phân tích H 1.2. -> Nhận xét về từng cặp
tính trạng đem lai .
- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK và nêu phơng
pháp nghiên cứu của Menđen?
- HS đọc kĩ thông tin SGK, trình bày nội dung cơ bản của
phơng pháp phân tích các thế hệ lai của Menđen
- 1 vài HS phát biểu, bổ sung
- GV nhận xét chung -> Hs tự rút ra kết luận
- GV giải thích vì sao menđen chọn đậu Hà Lan làm đối
tợng để nghiên cứu.
- Menđen (1822-1884)- ngời
đặt nền móng cho di truyền
học.
- Đối tợng nghiên cứu sự di
truyền của Menđen là cây
đậu Hà Lan.
- Menđen dùng phơng pháp
phân tích thế hệ lai và toán
thống kê để tìm ra các quy
luật di truyền.
Hoạt động 3: Tìm hiểu một số thuật ngữ và kí hiệu cơ
bản của Di truyền học
1. Mục tiêu: - Ghi nhớ và nhắc lại đợc một số thuật ngữ
và kí hiệu trong di truyền học.
III. Một số thuật ngữ và kí
hiệu cơ bản của Di truyền
học

2. Cách tiến hành:
- GV hớng dẫn HS nghiên cứu một số thuật ngữ.
- Yêu cầu HS lấy thêm VD minh hoạ cho từng thuật ngữ.
- HS thu nhận thông tin, ghi nhớ kiến thức.
- HS lấy VD cụ thể để minh hoạ.
- Khái niệm giống thuần chủng: GV giới thiệu cách làm
của Menđen để có giống thuần chủng về tính trạng nào
đó.
- GV giới thiệu một số kí hiệu.
- GV nêu cách viết công thức lai: mẹ thờng viết bên trái
dấu x, bố thờng viết bên phải. P: mẹ x bố
- HS ghi nhớ kiến thức
1. Một số thuật ngữ:
+ Tính trạng
+ Cặp tính trạng tơng phản
+ Nhân tố di truyền
+ Giống (dòng) thuần chủng.
2. Một số kí hiệu
P: Cặp bố mẹ xuất phát
x: Kí hiệu phép lai
G: Giao tử : Đực; : Cái
F: Thế hệ con (F
1
: con thứ 1
của P; F
2
con của F
2
tự thụ
phấn hoặc giao phấn giữa F

1
).
3. Kiểm tra - đánh giá.
- Yêu cầu HS trả lời câu hỏi 2, 3,4 SGK trang 7.
4. H ớng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Kẻ bảng 2 vào vở bài tập.
- Đọc trớc bài 2.
Ngày soạn:
Tiết 2 Bài 2: lai một cặp tính trạng
A. Mục tiêu.
1. Kiến thức:
- Học sinh trình bày và phân tích đợc thí nghiệm lai một cặp tính trạng của
Menđen.
- Trình bày đợc các khái niệm kiểu hình, kiểu gen, thể đồng hợp, thể dị hợp.
- Phát biểu đợc nội dung quy luật phân li.
- Giải thích đợc kết quả thí nghiệm theo quan điểm của Menđen.
2. Kỹ năng:
- Rèn kĩ năng phân tích số liệu và kênh hình.
3. Thái độ: Củng cố niềm tin khoa học khi nghiên cứu tính quy luật của hiện
tợng di truyền.
B. Chuẩn bị.
- Tranh phóng to hình 2.1; 2.2; 2.3 SGK.
C. hoạt động dạy - học.
1. Kiểm tra bài cũ
- Trình bày nội dung cơ bản của phơng pháp phân tích các thế hệ lai của
Menđen?
2. Vào bài: Bằng phân tích thế hệ lai, Menđen rút ra các quy luật di
truyền, đó là quy luật gì? Chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài hôm nay.
Hoạt động dạy - học Nội dung

Hoạt động 1: Tìm hiểu thí nghiệm của Menđen I. Thí nghiệm của Menđen
2. Cách tiến hành:
- GV hớng dẫn HS quan sát tranh H 2.1 và giới
thiệu sự tự thụ phấn nhân tạo trên hoa đậu Hà Lan
- HS quan sát tranh, theo dõi và ghi nhớ cách tiến
hành
a. Thí nghiệm:
- Lai 2 giống đậu Hà Lan khác nhau về
1 cặp tính trạng thuần chủng tơng phản
VD: P: Hoa đỏ x Hoa trắng
F
1
: Hoa đỏ
- GV giới thiệu kết quả thí nghiệm ở bảng 2 đồng
thời phân tích khái niệm kiểu hình, tính trạng
trội, lặn.
- HS ghi nhớ khái niệm.
- Yêu cầu HS: Xem bảng 2 và điền tỉ lệ các loại
kiểu hình ở F
2
vào ô trống.
- Nhận xét tỉ lệ kiểu hình ở F
1
; F
2
?
- Hs phân tích bảng số liệu, thảo luận nhóm ->
trình bày kết quả. Nhóm khác nhận xét bổ sung.
- GV nhấn mạnh về sự thay đổi giống làm bố và
làm mẹ thì kết quả phép lai vẫn không thay đổi.

- Yêu cầu HS làm bài tập điền từ SGK trang 9.
- Yêu cầu HS đọc lại nội dung bài tập sau khi đã
điền.
- GV nhận xét chung -> Hs tự rút ra kết luận
F
2
: 3 hoa đỏ: 1 hoa trắng
b. Các khái niệm:
- Kiểu hình là tổ hợp các tính trạng của
cơ thể.
- Tính trạng trội là tính trạng biểu hiện ở
F
1
.
- Tính trạng lặn là tính trạng đến F
2
mới
đợc biểu hiện.
c. Kết quả thí nghiệm - Kết luận:
Khi lai hai cơ thể bố mẹ khác
nhau về 1 cặp tính trạng thuần chủng t-
ơng phản thì F
1
đồng tính về tính trạng
của bố hoặc mẹ, F
2
có sự phân li theo tỉ
lệ trung bình 3 trội: 1 lặn.
Hoạt động 2: Tìm hiểu cách giải thích kết quả
thí nghiệm của Menđen

1. Mục tiêu: - Phát biểu đợc nội dung quy luật
phân li.
- Giải thích đợc kết quả thí nghiệm theo quan
điểm của Menđen.
I Menđen giải thích kết quả thí nghiệm
Theo Menđen:
- Mỗi tính trạng do một cặp nhân tố di
truyền quy định (sau này gọi là gen).
2 Cách tiến hành:
- GV hớng dẫn hs quan sát hình2.3 giải thích
quan niệm đơng thời và quan niệm của Menđen
- Do đâu tất cả các cây F
1
đều cho hoa đỏ?
- Yêu cầu HS:
- Hãy quan sát H 2.3 và cho biết: tỉ lệ các loại
giao tử ở F
1
và tỉ lệ các loại hợp tử F
2
?- Tại sao
F
2
lại có tỉ lệ 3 hoa đỏ: 1 hoa trắng?
- Hs quan sát, theo dõi sự hớng dẫn của GV, tìm
thông tin -> trả lời các câu hỏi.
- Một vài hs trả lời, hs khác nhận xét, bổ sung.
- Trong quá trình phát sinh giao tử, mỗi
nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di
truyền trong cặp nhân tố di truyền phân

li về một giao tử và giữ nguyên bản chất
nh.
ở cơ thể P thuần chủng - Trong quá trình
thụ tinh, các nhân tố di truyền tổ hợp lại
trong hợp tử thành từng cặp tơng ứng và
quy định kiểu hình của cơ thể.
- GV nêu rõ: khi F
1
hình thành giao tử, mỗi nhân
tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền phân li về
1 giao tử và giữ nguyên bản chất của P mà không
hoà lẫn vào nhau
- Hãy phát biểu nội dung quy luật phân li trong
quá trình phát sinh giao tử?
=> Sự phân li và tổ hợp của cặp nhân tố
di truyền (gen) quy định cặp tính trạng
thông qua quá trình phát sinh giao tử và
thụ tinh chính là cơ chế di truyền các
tính trạng.
- Nội dung quy luật phân li: trong quá
trình phát sinh giao tử, mỗi nhân tố di
- Một vài hs trả lời, hs khác nhận xét, bổ sung
Gv nhận xét. -> Hs tự rút ra kết luận
truyền phân li về một giao tử và giữ
nguyên bản chất nh ở cơ thể thuần
chủng của P
3. Kiểm tra đánh giá
- Trình bày thí nghiệm lai một cặp tính trạng và giải thích kết quả thí nghiệm
của Menđen?
- Phân biệt tính trạng trội, tính trạng lặn và cho VD minh hoạ.

4. H ớng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK
- Làm bài tập 4 (GV hớng dẫn cách quy ớc gen và viết sơ đồ lai)
Ngày soạn:
Tiết 3 Bài 3: lai một cặp tính trạng (tiếp)
A. Mục tiêu
1. Kiến thức:
+ HS trình bày đợc nội dung, mục đích và ứng dụng của phép lai phân tích.
+ Giải thích đợc vì sao qui luật phân li chỉ nghiệm đúng trong những ĐK
nhất định
+ Nêu đợc ý nghĩa của qui luật phân li đối với lĩnh vực sản xuất.
+ Phân biệt đợc sự di truyền trội không hoàn toàn với di truyền trội hoàn
toàn
2. Kĩ năng: + phát triển t duy nh phân tích, so sánh, Rèn kĩ năng hoạt động
nhóm
+ Luyện kĩ năng viết sơ đồ lai
3. Thái độ:
Củng cố niềm tin vào khoa học khi nghiên cứu tính qui luật của hiện tợng
sinh học
B. Đồ dùng dạy học
- Tranh minh hoạ lai phân tích
- Tranh phóng to H 3 SGK
C. Hoạt động Dạy - Học
1. Kiểm tra bài cũ
- Trình bày thí nghiệm lai một cặp tính trạng của Menđen.
- Giải thích kết quả thí nghiệm theo quan điểm của Međen
2. Vào bài:
Hoạt động dạy - học Nội dung
Hoạt động 1: Tìm hiểu về lai phân tích
1. Mục tiêu: HS trình bày đợc nội dung, mục đích và ứng

dụng của phép lai phân tích.
I. Lai phân tích
2. Cách tiến hành:
- GV y/c HS nêu tỉ lệ các loại hợp tử ở F
2
trong thí
nghiệm của Men Đen
- 1 HS nêu kết quả hợp tử ở F
2
có tỉ lệ :
1 AA : 2 Aa : 1 aa
- Từ kết quả trên GV phân tích các khái niệm : kiểu gen,
thể đồng hợp, thể dị hợp
- GV yêu cầu HS xác định kết quả của các phép lai:
- Các nhóm thảo luận viết sơ đồ lai của 2 trờng hợp và
nêu kết quả của từng trờng hợp
a) Một số khái niệm
- Kiểu gen: là tổ hợp toàn bộ các
gen trh tế bào của cơ thể
- Thể đồng hợp: kiểu gen chứa
cặp gen tơng ứng giống nhau
- Thể dị hợp: kiểu gen chứa cặp
gen tơng ứng khác nhau
b) Lai phân tích
- Là phép lai giữa cá thể mang
tính trạng trội cần xác định kiểu
gen với cá thể mang tính trạng lặn
+ Nếu kết quả phép lai đồng tính
- Đại diện 2 nhóm lên viết 2 sơ đồ lai. Các nhóm khác bổ
sung hoàn thiện đáp án

- Làm thế nào để xác định đợc kiểu gen của cá thể mang
tính trạng trội?
- HS căn cứ vào 2 sơ đồ lai thảo luận -> Tìm ra đáp án.
- GV y/c HS làm tiếp bài tập điền từ (trang 11)
- HS dựa vào phần mới học để điền các cụm từ vào các
khoảng trống
+ 1 đến 2 HS đọc lại khái niệm lai phân tích
thì cá thể mang tính trạng trội có
kiểu gen đồng hợp
+ Nếu kết quả phép lai phân tích
theo tỉ lệ 1 : 1 thì cá thể mang
tính trạng trội có kiểu gen dị hợp
Hoạt động 2: Tìm hiểu ý nghĩa của t ơng quan trội lặn
1. Mục tiêu: Nêu đợc vai trò của qui luật phân li đối với
sản xuất
II. ý nghĩa của t ơng quan trội
lặn
2. Cách tiến hành:
- GV y/c HS nghiên cứu thông tin SGK thảo luận:
+ Nêu tơng quan trội - lặn trong tự nhiên?
+ Xác định tính trạng trội và tính trạng lặn nhằm mục
đích gì?
+ Việc xác định độ thuần chủng của giống có ý nghĩa gì
trong sản xuất ?
+ Muốn xác định giống có thuần chủng hay không cần
phải thực hiện phép lai nào?
- HS tự thu nhận và xử lí thông tin
- Thảo luận nhóm, thống nhất đáp án
- Đại diện nhóm trình bày ý kiến
- Trong tự nhiên mối tơng quan

trội - lặn là phổ biến
- Tính trạng trội thờng là tính
trạng tốt cần xác định tính
trạng trội và tập trung nhiều gen
trội quí vào một kiểu gen tạo
giống có ý nghĩa kinh tế
- Trong chọn giống để tránh sự
phân li tính trạng phải kiểm tra độ
thuần chủng của giống
- Các nhóm khác bổ sung
Hoạt động 3: Tìm hiểu hiện t ợng trội không hoàn toàn
1. Mục tiêu: Phân biệt đợc hiện tợng di truyền trội không
hoàn toàn với trội hoàn toàn
II. Trội không hoàn toàn
2. Cách tiến hành:
- GV y/c HS quan sát H 3, nghiên cứu thông tin SGK
nêu sự khác nhau về kiểu hình ở F
1
; F
2
giữa trội không
hoàn toàn với thí nghiệm của Men Đen?
- HS tự thu nhận thông tin, kết hợp quan sát hình xác
định đợc kiểu hình của trội không hoàn toàn
- GV y/c HS làm bài tập điền từ
- HS hoàn thành bài tập -> đại diện trình bày, nhận xét.
- Em hiểu thế nào là trội không hoàn toàn?
- Trội không hoàn toàn là hiện t-
ợng di truyền trong đó kiểu hình
của F

1
biểu hiện tính trạng trung
gian giữa bố và mẹ, còn F
2
có tỉ lệ
kiểu hình là 1 : 2: 1
3. Kiểm tra - Đánh giá
Khoanh tròn vào chữ cái (a ; b ; c ) chỉ ý trả lời đúng
1. Khi cho cây cà chua thuần chủng quả đỏ lai phân tích. Kết quả thu đợc?
a.Toàn quả vàng b.Toàn quả đỏ
c. 1 quả đỏ : 1 quả vàng d.3 quả đỏ : 1 quả vàng
2. ở đậu Hà Lan, gen A qui định thân cao, gen a qui định thân thấp. Cho
lai cây thân cao với cây thân thấp F
1
thu đợc 51% cây thân cao : 49%
cây thân thấp kiểu gen của phép lai trên là:
a) P : AA : aa b) P : AA : Aa c) P : Aa : Aa d) P : Aa
: aa
4 . H ớng dẫn học ở nhà - Học bài, trả lời câu hỏi 1, 2 SGK
- Làm bài tập 3 vào vở bài tập
- Kẻ bảng 4 vào vở bài tập
Ngày soạn:

Tiết: 4 bài 4: lai hai cặp tính trạng
A. Mục tiêu
1. Kiến thức:
+ HS mô tả đợc thí nghiệm lai 2 cặp tính trạng của Men Đen
+ Phân tích kết quả thí nghiệm lai 2 cặp tính trạng của Men Đen
+ Phát biểu đợc nội dung qui luật phân li độc lập của Men Đen
+ Giải thích đợc biến dị tổ hợp

2. Kĩ năng:
+ Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình
+ Rèn kĩ năng phân tích kết quả thí nghiệm
B. Đồ dùng dạy học
- Bảng phụ ghi nội dung bảng 4
- Tranh phóng to H 4 SGK
C. Hoạt động Dạy Học
1. Kiểm tra bài cũ
- So sánh hiện tợng trội hoàn toàn và trội không hoàn toàn.
- Phép lai phân tích là gì? Phép lai phân tích đợc dùng trong trờng hợp
nào?
2. Mở bài: Khi tiến hành lai hai cặp tính trạng Menđen đã phát hiện ra
quy luật
phân li. Vậy nếu tiến hành lai hai cặp tính trạng thì sẽ nh thế nào?
Hoạt động dạy - học Nội dung
Hoạt động 1: Tìm hiểu thí nghiệm của Menđen
1. Mục tiêu: + Trình bày đợc thí nghiệm lai 2 cặp tính
trạng của Men Đen
I. Thí nghiệm của Menđen
+ phân tích kết quả thí nghiệm từ đó phát triển đợc nội
dung qui luật phân li độc lập
2. Cách tiến hành:
- GV y/c HS quan sát H.4 nghiên cứu thông tin SGK ->
trình bày thí nghiệm của Men Đen
- HS quan sát tranh thảo luận nhóm -> nêu thí nghiệm
- Từ kết quả thí nghiệm GV yêu cầu HS hoàn thiện bảng
4 (trang 15)
- GV treo bảng phụ gọi HS
lên điền
- Các nhóm thảo luận hoàn thành bảng 4

- Đại diện nhóm lên làm trên bảng. Các nhóm khác theo
dõi, bổ sung
- GV chốt lại kiến thức.
- Từ kết quả bảng 4 GV gọi 1 HS nhắc lại thí nghiệm
- 1 HS trình bày thí nghiệm
- HS khác ghi nhớ kiến thức
- GV phân tích cho HS thấy rõ tỉ lệ của từng cặp tính
trạng có mối tơng quan với tỉ lệ kiểu hình ở F
2
cụ thể nh
SGK (trang 15)
- GV cho HS làm bài tập điền vào chỗ trống
- HS vận dụng kiến thức ở mục a điền đợc cụm từ tích
tỉ lệ
- Căn cứ vào đâu Men Đen cho rằng các tính trạng màu
a) Thí nghiệm
- Lai 2 bố mẹ thuần chủng khác
nhau về 2 cặp tính trạng tơng
phản:
P: vàng, trơn x xanh, nhăn
F
1
: Vàng trơn
Cho F
1
tự thụ phấn
F
2
: 9 vàng, trơn
3 vàng, nhăn

3 xanh, trơn
1 xanh, nhăn
b) Qui luật phân li độc lập
- Nội dung: Các cặp nhân tố di
truyền đã phân li độc lập trong
quá tình phát sinh giao tử.
.
sắc và hình dạng hạt đậu di truyền độc lập với nhau?
Hoạt động 2: Tìm hiểu biến dị tổ hợp
1. Mục tiêu: Giải thích đợc biến dị tổ hợp
2. Cách tiến hành:
- GV y/c HS nghiên cứu lại kết quả thí nghiệm ở F
2
trả
lời các câu hỏi
+ Kiểu hình nào ở F
2
khác bố , mẹ ?
HS nêu đợc 2 kiểu hình là : vàng, nhăn và xanh, trơn và
chiếm tỉ lệ 6/16
- GV nhấn mạnh khái niệm biến dị tổ hợp đợc xác định
dựa vào kiểu hình khác bố mẹ.
I. Biến dị tổ hợp
- Biến dị tổ hợp là sự tổ hợp lại
các tính trạng của bố mẹ
- Nguyên nhân: có sự phân li độc
lập và tổ hợp lại các cặp tính
trạng làm xuất hiện các kiểu hình
khác P
Kết luận chung: HS đọc kết luận SGK

3. Kiểm tra - Đánh giá
1. Phát biểu nội dung qui luật phân li độc lập
2. Biến dị tổ hợp là gì? nó đợc xuất hiện ở hình thức sinh sản nào?
4. H ớng dẫn học ở nhà
Học bài theo nội dung SGK
- Đọc trớc bài 5
- Kẻ bảng 5 vào vở bài tập

Ngày soạn:
Tiết 5 bài 5 : lai hai cặp tính trạng (Tiếp theo)