Bệnh hại cây rau màu

đại học cần thơ
đại học cần thơ đại học cần thơ
đại học cần thơ -
--
- khoa nông nghiệp
khoa nông nghiệp khoa nông nghiệp
khoa nông nghiệp


giáo trình giảng dạy trực tuyến
Đờng 3/2, Tp. Cần Thơ. Tel: 84 71 831005, Fax: 84 71 830814
Website: email:
,






Bệnh chuyên khoa
Bệnh chuyên khoaBệnh chuyên khoa
Bệnh chuyên khoa




Chơng 7:
Bệnh hại cây rau màu


Giáo Trình Bệnh Cây Chuyen Khoa

168
CHƯƠNG VII


BỆNH HẠI RAU CẢI


BỆNH PHẤN TRẮNG (Downy Mildew)

Đây là bệnh thường gây hại nghiêm trọng trong các líp ương các loại rau cải. Bệnh
có thể làm chết cây con, hay hạn chế sự phát triển của cây sau khi trồng, nên làm làm
giảm sản lượng.

I. TRIỆU CHỨNG:

Bệnh có thể tấn công tất cả các bộ phận trên mặt đất của cây. Đốm bệnh lúc đầu
nhỏ, sậm màu, sau đó phát triển lớn thành vùng vàng bất đònh. Đặc điểm để hận diện
bệnh là trên vùng bệnh có khuẩn ty và bào tử nấm màu trắng phát triển. Ở các lá dưới
khi nhiễm bệnh, nấm có thể phát triển vào bên trong làm mô bò đổi màu và hoại đi.

Bệnh gây hại trên nhiều loại cải, như: cải bông, cải bắp, cải bẹ trắng.

II. TÁC NHÂN:

Do nấm Peronospora parasitica. Nấm lưu tồn bằng bào tử nghỉ (resting spore) ở
trong đất và trong xác lá cây bệnh. Nấm cũng có thể lưu tồn và lây lan trên các cây trồng
liên tục. Nấm lây lan chủ yếu bằng bào tử theo gió.

Nấm gây bệnh có thể phát triển ở nhiệt độ 25-38
o

C, phát triển nhanh nhất ở nhiệt độ
26-28
o
C. Gieo sạ quá dày hay tưới ẩm hoặc khi thời tiết ẩm là điều kiện thích hợp cho
bệnh.

Ngoài gây hại trực tiếp, nấm còn tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh thối nhủn tác
hại trong quá trình vận chuyển và tồn trử.

III. BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ:

- Chọn giống ít nhiễm bệnh để trồng.

- Tiêu hủy xác lá cây bệnh.

- Không gieo sạ quá dày, tránh ẩm độ tăng cao trong líp ương.
Giáo Trình Bệnh Cây Chuyen Khoa
169

- Phun ngừa đònh kỳ cây con trong líp ương hay đôi khi phải phun cho tất cả cây sau
khi trồng ở những khu vực có điều kiện thuận hợp cho bệnh phát triển, bằng các loại
thuốc như: Ridomyl 72WP, Mancozeb, Captafol 80 WP, Captan 80 WP,pha loãng ở nồng
độ 0,2-0,3% đònh kỳ hàng tuần.



BỆNH HÉO VÀNG (Fusarium Yellows)


Bệnh rất phổ biến trên các loại cải, nhưng thường thấy gây hại nặng nhất trên cải

bắp.

I. TRIỆU CHỨNG:

Cây bệnh có lá màu xanh hơi vàng đến vàng. Thường lá dưới bò vàng trước rồi
rụng đi, để thân trơ ra với một ít lá đọt. Cây con bò nhiễm có thể bò héo chết. Nhiễm nhẹ
hơn làm cây bò lùn, phát triển không cân đối, bò uống cong về một bên. Bổ dọc thân hay
cuống lá, thấy mạch dẩn nhựa bò đổi nâu; khi nếm thấy lá có vò đắng.

II. TÁC NHÂN:

Do nấm Fusarium oxysporum f. conglutinans (Wr.) Snyder & Hansen.

Đây là loại nấm lưu tồn trong đất và có thể lưu tồn nhiều năm trong đất. Khi có
điều kiện thích hợp, nấm sẽ phát triển và xâm nhiễm qua hệ rễ hay qua vết thương ở rễ
và phát triển lan dần vào mạch nhựa của rễ và thân.


III. BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ:

- Có thể chọn một số giống cải bắp ít nhiễm để trồng.

- Tránh gây nhiều thương tổn cho rễ khi nhổ và trồng cây con.

- Tránh trồng liên tục nhiều năm trên một lô đất.

- Không để đất trồng bò ngập úng, làm tổn thương rễ, giúp nấm có điều kiện xâm
nhập và phát triển.

Giáo Trình Bệnh Cây Chuyen Khoa

170
- Xử lý tưới đất bằng Rovral 50WP, 2-4g/5m!S2!s đất, hay bằng Derasal 60WP pha
nước ở nồng độ 0,1% .
BỆNH SƯNG RỄ (Clubroot)

Bệnh gây hại trên nhiều loại cải như cải bắp, cải bông, cải bẹ xanh, cải củ.

Bệnh đã gây hại đáng kể cho vùng trồng rau cải ở huyện Thủ đức, thành phố Hồ
Chí Minh vào những năm 1981-1982.


I. TRIỆU CHỨNG:

Bệnh gây hại chủ yếu ở hệ thống rễ, rễ bò biến dạng, phát triển bướu hay bò sưng
phồng.

Trên cải bông và cải bắp, cả rễ chính và rễ thứ cấp hoàn toàn bò sưng phồng
trong khi trên các loại cải khác thường chỉ rễ chính hay chỉ rễ thứ cấp bò sưng mà thôi.
Do hệ rễ bò sưng, không đãm bảo đầy đủ chức năng, nên cây có thể có biểu hiện kém phát
triển hay bò héo. Những biểu hiện bên trên mặt đất này lúc đầu không thấy được, chỉ khi
hệ rễ bò sưng nghiêm trọng các biểu hiện này mới lộ ra.

II. TÁC NHÂN:

Do nấm Plasmodiophora brassicae Wor. Nấm sau khi xâm nhiễm vào rễ cây sẽ
sinh sản vô số bào tử nghỉ (resting spore)trong tế bào của rễ cây. Rễ bệnh sau khi bò phân
rã sẽ phóng thích bào tử nghỉ vào đất. Các bào tử nghỉ có thể lưu tồn rất lâu trong đất (10
năm) và khi có cây trồng sẽ phát triển thành động bào tử để gây hại.

III. BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ:

- Dùng đất mới làm líp ương.

- Khử đất bằng vôi cũng có thể làm giảm mật số mầm bệnh.

- Khử khô hạt trước khi gieo bằng Thiram (2-2,5g/kg hạt giống) hay nhúng cây con
vào dung dòch thuốc trước khi đem trồng.

- Nhổ và tiêu hủy các cây bệnh.
Giáo Trình Bệnh Cây Chuyen Khoa
171
BỆNH ĐỐM VÀNG (Alternaria Leaf Spot, Black Leaf Spot)

Bệnh có thể gây hại trên nhiều loại cải, thường thấy nặng nhất trên cải bắp, nhất
là trong mùa mưa.

I. TRIỆU CHỨNG:

Vết bệnh thường xuất hiện trên lá. Đốm bệnh có hình bầu dục, đường kính 2-3mm,
đôi khi lớn đến 1cm. Đốm có màu nâu xám hay nâu đỏ, bên trong có các vòng đồng tâm
khá rõ nét. Vết bệnh hơi lõm xuống. Ở vết bệnh củ, tâm vết bệnh thường bò rách đi.
Vùng mô lá có nhiều vết bệnh sẽ bò vàng úa hay đỏ úa, lá bệnh sẽ bò rụng đi.

Bệnh thường phát triển từ các lá gốc lan dần lên các lá trên.


II. TÁC NHÂN:

Do nấm Alternaria brassicae (Berk) Bolle. Nấm bệnh phát triển mạnh trong điều
kiện nóng ẩm như vào đầu hay cuối mùa mưa. Cây bón quá nhiều phân đạm hay trồng

dày, bệnh cũng dễ phát triển.

Nấm lưu tồn chủ yếu trong xác lá bệnh, bào tử lây lan theo gió, mưa. Bào tử nấm
cũng có thể lưu tồn trong đất 2-3 năm.

III. BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ:

- Tiêu hủy xác lá bệnh.

- Phun các loại thuốc như Thiram, Zineb, Copper- Zinc hay Rovral ở nồng độ pha
loãng 0,2% .


`BỆNH CHÁY LÁ (Thối đen, Black Rot)

Đây là bệnh khá phổ biến, nhất là trên cải bắp. Bệnh làm cháy lá, giãm trọng
lượng của bắp cải.

I. TRIỆU CHỨNG:

Bệnh có thể phát triển trên cây con, nhưng thường gây hại nặng trên cây ở giai
đoạn cuốn bắp.