Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (949.59 KB, 33 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1></div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2></div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>
<b>2</b> <b>2</b>
Xác lập bất đẳng thức dạng:
( ) ( ) ; .
<i><b>f x</b></i> <i><b>M f x</b></i> <i><b>m</b></i> <i><b>x D</b></i>
Muốn tìm GTLN-GTNN của hàm số ( ) trên miền ,
ta thực hiện các bước:
Từ định nghĩa max ( ),min ( ),với ( )
trên ta suy ra BĐT sau:
m in ( ) ( ) max ( ),
<i><b>x</b></i>
<i><b>x</b></i>
<i><b>D</b></i>
<i><b>D</b></i>
<i><b>D</b></i>
<i><b>x D</b></i> <i><b>f</b></i> <i><b>x</b></i>
<i><b>f x</b></i> <i><b>f</b></i>
<i><b>x</b></i> <i><b>f x</b></i> <i><b>f x</b></i>
<i><b>x</b></i> <i><b>f x liên tục</b></i>
<i><b>D</b></i>
<i><b>D</b></i>
<i><b>x</b></i>
Giả sử tồn tại max ( ),min ( ).
Khi đó: 1) Để chứng minh ( ) ,
ch
Từ ta suy ra kế
ỉ cần chứng minh
Meänh
:
2) Để chứng minh ( ) ,
t
đề:
quaû sau:
<i><b>x D</b></i>
<i><b>x D</b></i> <i><b>f x</b></i> <i><b>f x</b></i>
<i><b>f x</b></i> <i><b>x D</b></i>
<i><b>f x</b></i>
chỉ cần chứng minh:
3) Phương trình ( ) có nghiệm
<i><b>x D</b></i>
<i><b>f x</b></i> <i><b>m</b></i> <i><b>x D</b></i>
=
min ( ) .
<i><b>x D</b></i> <i><b>f x</b></i>
max ( ) .
<i><b>x D</b></i> <i><b>f x</b></i>
min ( ) max ( ).
<i><b>x D</b></i> <i><b>f x</b></i> <i><b>m</b></i> <i><b>x D</b></i> <i><b>f x</b></i>
( ) ,
max ( )
PT: ( ) có nghiệm .
( ) ,
min ( )
PT: ( ) có nghiệm .
<i><b>x D</b></i>
<i><b>x D</b></i>
<i><b>f x</b></i> <i><b>M x D</b></i>
<i><b>f x</b></i> <i><b>M</b></i>
<i><b>f x</b></i> <i><b>M</b></i> <i><b>x D</b></i>
<i><b>f x</b></i> <i><b>m x D</b></i>
<i><b>f x</b></i> <i><b>m</b></i>
<i><b>f x</b></i> <i><b>m</b></i> <i><b>x D</b></i>
= <sub> </sub>
=
= <sub> </sub>
=
<b>2</b>
<b>2</b>
<b>4</b>
Từ gt
suy r
Cho , và .
Tìm GTNN của .
Một HS đã lập luận như sa
a > 0. Áp dụng BĐT Cauchy cho 2
số dương và ta có: 2. Vậy m
u:
in .
<i><b>x y</b></i> <i><b>x y</b></i>
<i><b>P</b></i> <i><b>xy</b></i>
<i><b>xy</b></i>
<i><b>xy</b></i> <i><b>P</b></i> <i><b>P</b></i>
<i><b>y</b></i>
<i><b>x</b></i>
<i><b>x</b></i>
<i><b>y</b></i>
<b>0</b>
<b>1</b>
<b>1</b>
<b>2</b>
<b>1</b>
> + =
= +
³ =
g
KQ đúng la
Cách giả
ø:min
i trên sai
k
.
hi .
<i><b>P</b></i> <b>17</b> <i><b>x</b></i> <i><b>y</b></i> <b>1</b>
<b>4</b> <b>2</b>
= = =
m số .
đẳng t
Tìm giá trị
hức Cauchy ch
nhỏ nhất của khi ; .
o hai số dương,
ta có:
. ,mà
Một HS đã giải như
.
Vậy
sau:
min
<i><b>y x</b></i>
<i><b>x</b></i>
<i><b>y</b></i> <i><b>x</b></i>
<i><b>y x</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>y</b></i>
<i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i>
<b>2</b> <b>2</b>
<b>6</b>
<b>2</b>
<b>1</b> <b>1</b> <b><sub>6</sub></b>
<b>1</b>
<b>6</b>
<b>2</b> <b>2</b> <b>6</b> <b>2</b>
= +
ộ
ẻ + Ơ
= + = ị ³
ë
)
; <i><b>y 2 6</b></i>.
é + ¥
êë
Do hàm số có chu kì 2 nên ta chỉ cần xét
; . Điều kiện 0 sin , cos nê
Gia
n ;
ûi:
.
<i><b>x</b></i> <b>0 2</b> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i> <b>1</b> <i><b>x</b></i> <b>0</b>
<b>2</b>
p
é <sub>p</sub> ù
é ù <sub>ê</sub> <sub>ú</sub>
Ỵ <sub>ë</sub> p<sub>û</sub> £ £ Ỵ
ê ú
ë û
g
;
sin sin
Ta có . Mà ( ) .
cos cos
Vaäy min .
Tìm min :
<i><b>x</b></i>
<i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i>
<i><b>y</b></i> <i><b>y</b></i>
<i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i>
<b>1</b> <b>0</b> <b>1</b>
<b>1</b>
B.C.S
;
Ta coù . sin . cos ( )(sin cos )
Hay .c
Tìm
os( ) .
Mà .
Vậy max .
max :
<i><b>x</b></i>
<i><b>y</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i>
<i><b>y</b></i> <i><b>x</b></i>
<i><b>y</b></i>
<i><b>y</b></i>
<i><b>y</b></i>
<b>4</b>
<b>4</b>
<b>4</b>
<b>0</b>
<b>2</b>
<b>1</b> <b>1</b> <b>1 1</b>
<b>2 2</b> <b>8</b>
<b>4</b>
<b>8</b>
<b>4</b>
<b>8</b>
é <sub>p</sub>ù
ê ú
Ỵ ê ú<sub>ë</sub> <sub>û</sub>
= + £ + +
p
£ - £
Tìm GTLN và GTNN của hàm số: <i><b>y</b></i> = sin . cos<i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i> + cos . sin<i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i>
Do hàm số có chu kì 2 nên ta chỉ cần xét
sin
; . Mặt khác phải có điều kiện neân ; .
cos
Từ điều kiện, suy ra , mặt khác ( ) . V
Giải:
ậy mi
<i><b>x</b></i>
<i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i>
<i><b>x</b></i>
<i><b>y</b></i> <i><b>y</b></i>
<b>0</b>
<b>0 2</b> <b>0</b>
<b>2</b>
<b>0</b>
<b>0</b> <b>0</b> <b>0</b>
p
ì é ù
ï ³ p
ï
é ù <sub>ê</sub> <sub>ú</sub>
Ỵ <sub>ë</sub> p<sub>û</sub> <sub>í</sub> Ỵ
ê ú
ï <sub>³</sub> <sub>ë</sub> <sub>û</sub>
ïỵ
³ =
g
g n <i><b>y 0</b></i>= .
;
Áp dụng BĐT Bunhiacopxki, ta coù:
(sin cos )(sin cos ) sin cos
.sin . Mặt khác .
Vậy max .
<i><b>x</b></i>
<i><b>y</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i>
<i><b>y</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>y</b></i>
<i><b>y</b></i>
<b>2</b> <b>2</b>
<b>4</b> <b>4</b>
<b>4</b>
<b>0</b>
<b>2</b>
<b>2</b> <b>2</b> <b>2</b> <b>2</b>
<b>4</b> <b>4</b>
<b>2</b>
é <sub>p</sub>ù
ê ú
Ỵ ê ú<sub>ë</sub> <sub>û</sub>
£ + + = +
ỉ <sub>p</sub> ư<sub>÷</sub> ỉ ư<sub>p</sub> <sub>÷</sub>
5
Tìm GTLN và GTNN của hàm soá: <i><b>y</b></i> cos<b>6</b><i><b>x</b></i> sin<b>5</b> <i><b>x</b></i>
=
-6 5 6 5
2 2
<i><b>x</b></i>
<i><b>x</b></i>
2
<i><b>x</b></i>
<i><b>x</b></i>
PT 4 có nghiệm.
4 (4 ) 0, .
PT: 4 (4 ) 0 có nghiệm.
0
16(4 ) 0
Giaûi:
(1)
0
<i><b>x</b></i>
<i><b>y</b></i> <i><b>x</b></i>
<i><b>y</b></i>
<i><b>y</b></i>
<i><b>x</b></i> <i><b>ax</b></i> <i><b>b</b></i> <i><b>x</b></i>
<i><b>x</b></i> <i><b>ax</b></i> <i><b>b</b></i>
2
2
1, .
min 1.
PT 1 có nghiệm.
4( 1) 0 (2)
Giải HPT (1) và (2) ta được:
4 4
; .
3 3
4 4
Vậy và
3 3
<i><b>x</b></i>
<i><b>y</b></i> <i><b>x</b></i>
<i><b>y</b></i>
<i><b>y</b></i>
<i><b>a</b></i> <i><b>b</b></i>
<i><b>a</b></i> <i><b>a</b></i>
<i><b>b</b></i> <i><b>b</b></i>
<i><b>a</b></i> <i><b>a</b></i>
<i><b>b</b></i> <i><b>b</b></i>
−
= −
= −
= − + =
= = −
= =
= = −
= =
Muốn tìm GTLN-GTNN của hàm số ( ) trên miền ,
ta thực hiện các bước:
<i><b>y f x</b></i>= <i><b>D</b></i>
Căn cứ vào BBT rồi kết luận max ( ),min ( )
(nếu có).
<i><b>x D</b></i>
1) GTLN-GTNN của hàm số trên một đoạn bao giờ
cũng tồn tại; trên một khoảng hoặc nửa khoảng thì chưa chắc.
2) Khi ; thì khơng nhất thiết lập BBT (Quy tắc-SGK).
3
liên tục
<i><b>D a b</b></i><sub>= </sub>
6 6
4 4
Bảng biến thiên
( )
<i><b>f t</b></i>
<i><b>f t</b></i>
4
5
6
6
1) Định để phương trình có nghiệm.
2) Tìm miền giá trị của hàm số (1).
5
3) Chứng
Bài tốn t
minh rằng:
rên có
1; .
6
thể được cho dưới cá
4)
c dạng:
Cho hàm số:
sin c
<i><b>m</b></i> <i><b>y m</b></i>
<i><b>y</b></i> <i><b>x</b></i>
<i><b>y</b></i> <i><b>x</b></i>
=
= + <sub>os</sub>6 <sub>(sin</sub>4 <sub>cos ) 1</sub>4
( là tham số).
Định để hàm số xác định với mọi thuộc .
<i><b>x m</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>m</b></i>
<i><b>m</b></i>
<i><b>m</b></i> <i><b>x</b></i>
2 2
2
1
Đặt ,vì 0 .
2 4
2 2 1
Do đó ( ) với 0; .
2 4
<i><b>x y</b></i>
<i><b>t xy</b></i> <i><b>xy</b></i>
<i><b>t</b></i>
<i><b>P f t</b></i> <i><b>t</b></i>
<i><b>t</b></i>
+
= <sub></sub> <sub></sub> =
−
= = <sub> </sub> <sub></sub>
+ <sub></sub> <sub></sub>
( ) 0, 0; .
4
(2 )
Laäp BBT, suy ra:
0
0
1
+ max 1 khi 1
1
, 0
0
2 1
min khi .
3 2
<i><b>f t</b></i> <i><b>t</b></i>
<i><b>t</b></i>
<i><b>x</b></i>
<i><b>xy</b></i>
<i><b>y</b></i>
<i><b>P</b></i> <i><b>x y</b></i>
<i><b>x</b></i>
<i><b>x y</b></i>
<i><b>y</b></i>
<i><b>P</b></i> <i><b>x y</b></i>
2
Tập xác định: 3;6
Đổi biến số: Đặt ,
tìm miền giá trị của ? 3;3 2 .
Hàm số đã cho trở thành:
1
( ) ( 2 9
6
)
2
3
<i><b>D</b></i>
<i><b> t</b></i> <i><b>t</b></i>
<i><b>g t</b></i> <i><b>t</b></i> <i><b>t</b></i>
<i><b>t</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i>
= −<sub></sub> <sub></sub>
= − +
= + +
+
Khảo sát chiều biến thiên của <i><b>g(t)</b></i> trên 3;3 2<sub></sub> <sub></sub>
<i><b>x D</b></i>
<i><b>x D</b></i>
( )
<i><b>g t</b></i>
Bảng biến thiên
( )
<i><b>g t</b></i>
3
6 2 9
2
−
<i><b>x D</b></i>
<i><b>x D</b></i>
( )
<i><b>g t</b></i>
( )
<i><b>g t</b></i>
Bài tốn trên cịn được cho dưới dạng:
1) Tìm miền giá trị của hàm số.
2) Định để pt:
3) Chứng minh bất
3 6 (3 )(6
đẳng t
) có nghi
hức:
6 2 9
ệm
3, 3;6 .
2
.
<i><b>m</b></i>
<i><b>x</b></i>
<i><b>y</b></i> <i><b>x</b></i>
<i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>m</b></i>
−
+ + − − + − =
1 1
Chứng minh rằng: 1+cos cos2 cos3 0; .
2 3
<i><b>x</b></i> + <i><b>x</b></i> + <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i>
= + +
1 1
Xeùt hàm số: ( ) 1+cos cos2 cos3 .
2 3
Để chứng minh ( ) 0; ta chỉ cần chứng minh
min ( ) 0.
<i><b>x</b></i>
<i><b>f x</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i>
<i><b>f x</b></i> <i><b>x</b></i>
<i><b>f x</b></i>
2 3 3 2
Đổi biến: Đặt cos ; 1;1 .
Hàm số ( ) trở thành:
1 1 4 1
( ) 1 (2 1) (4 3 ) .
2 3 3 2
<i><b>t</b></i> <i><b>x t</b></i>
<i><b>f x</b></i>
<i><b>g t</b></i> <i><b>t</b></i> <i><b>t</b></i> <i><b>t</b></i> <i><b>t</b></i> <i><b>t</b></i> <i><b>t</b></i>
= −<sub></sub> <sub></sub>
2
( ) 4 2 2 (2 1).
0 1;1
( ) 0
1 1;1
2
<i><b>g t</b></i> <i><b>t</b></i> <i><b>t</b></i> <i><b>t t</b></i>
<i><b>t</b></i>
<i><b>g t</b></i>
<i><b>t</b></i>
= + = +
<sub>=</sub> <sub> −</sub><sub></sub><sub></sub> <sub></sub><sub></sub>
<sub>= </sub>
= − −<sub></sub> <sub></sub>
1 1 7
Ta coù: (0) ;
2 2 2
1 17
( 1) ; (1) .
6 6
1
Vaäy min ( ) ( ) 0, .
6
<i><b>g</b></i> <i><b>g</b></i>
<i><b>g</b></i> <i><b>g</b></i>
<i><b>f x</b></i> <i><b>f x</b></i> <i><b>x</b></i>
= <sub></sub> − <sub></sub> =
− = =
Các bài toán liên quan đến GTLN-GTNN:
1) Tìm miền giá trị của hàm số.
2) Chứng minh bất đẳng thức.
3) Định để pt có nghiệm.
4) Định tham số để BPT có nghiệm:
( )
<i><b>f x</b></i> = <i><b>m</b></i>
BPT ( ) có nghiệm max ( ) .
BPT ( ) có nghiệm min ( ) .
<i><b>x D</b></i>
<i><b>x D</b></i>
<i><b>f x</b></i> <i><b>x D</b></i> <i><b>f x</b></i>
<i><b>f x</b></i> <i><b>x D</b></i> <i><b>f x</b></i>
2
2
6 2 3
4 4
2 7 23
1) Tìm GTLN, GTNN của hàm số .
2 10
2) Tìm GTLN, GTNN của hàm số 4(1 ) khi 1;1 .
3) Cho haøm soá: sin cos .sin .cos , .
Biện luận theo GTLN, GTNN của
<i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i>
<i><b>y</b></i>
<i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i>
<i><b>y x</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i>
<i><b>y</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x m</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x x</b></i>
<i><b>m</b></i>
+ +
=
+ +
= + − −<sub></sub> <sub></sub>
= + +
hàm số.
4) Tìm để pt sau có nghiệm:
1 1 2 2 1 1 1 .
3
5) Cho > 0 vaø .
2
Tìm GTNN của
<i><b>m</b></i>
<i><b>m</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i> <i><b>x</b></i>
<i><b>x, y, z </b></i> <i><b>x + y + z</b></i>
<i><b>1 1 1</b></i>
<i><b>P = x + y + z + + + .</b></i>
<i><b>x y z</b></i>
+ − − + = − + + − −