Sáng kiến kinh nghiệm, SKKN - PHÁT HUY ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CHO HỌC SINH GIẢI BÀI TOÁN TIN HỌC TRÊN MÁY TÍNH

PHÁT HUY ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

CHO HỌC SINH GIẢI BÀI TỐN TIN HỌC TRÊN MÁY TÍNH
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI :
Việc đưa công nghệ thông tin vào trong giảng dạy nói chung đang được sự quan tâm
đặc biệt của ngành giáo dục. Với thực tế đó, địi hỏi cần phải nhanh chóng tiếp cận và phát
huy những ưu thế của lĩnh vực Công nghệ thông tin(CNTT) nhằm nâng cao chất lượng
giảng dạy. Nói như vậy là chúng ta phải biết tận dụng nó, biến nó thành cơng cụ phục vụ
hiệu quả cho sự nghiệp giáo dục.Việc đưa CNTT vào giảng dạy những năm gần đây đã
chứng minh công nghệ tin học đã đem lại hiệu quả rất lớn trong quá trình dạy và học. CNTT
là phương tiện để “xã hội thay đổi về cách quản lý, thay đổi về cách làm việc, thay đổi
phương pháp giảng dạy... ”. Mặt khác, ngành giáo dục và đào tạo đóng vai trò quan trọng
thúc đẩy sự phát triển của CNTT thông qua việc cung cấp nguồn nhân lực cho đất nước, cho
xã hội. Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng yêu cầu “đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong giáo dục
đào tạo ở tất cả các cấp học, bậc học, ngành học. Như vậy CNTT trở là một công cụ hỗ trợ
đắc lực nhất trong đổi mới phương pháp dạy học ở các môn”.
Việc sử dụng thành thạo các phần mềm trong hoạt động dạy học cũng là một yêu cầu
hết sức quan trọng trong đổi mới phương pháp dạy học nhằm tích cực hố các hoạt động của
học sinh với sự trợ giúp của các phương tiện dạy học hiện đại.
Ở nhà trường THPT CNTT đã được sử dụng vào hầu hết các bộ môn với sự hổ trợ của
các phần mềm: PowerPoint, Lecture maker, ViOlet, SketchPad, Cabri 3D, Vlab,
Crocodile Physics, Math Type, ... Tuy nhiên, trong quá trình ứng dụng CNTT - nhất là
đối các tiết bài tập vẫn cịn gặp khơng ít những khó khăn như: Làm sao học sinh hứng thú
tích cực tham gia giải bài tập, các bạn trong lớp có thể trao đổi nhóm một cách hiệu quả,
phát huy tính sáng tạo tư duy, học hỏi được nhiều phương pháp giải các bài toán từ bạn bè
thầy cơ. Từ đó rút kinh nghiệm cho bản thân tạo cho mình một kiến thức vững khi khi giải
quyết bài tốn khó. Để có một tiết bài tập như thế đòi hỏi giáo viên và học sinh phải chuẩn
bị cho tiết bài tập một cách kỹ càng và chu đáo. Số tiết lý thuyết trên lớp thì nhiều thường
giáo viên dạy bảng hoặc soạn giáo án điện tử bằng: PowerPoint, Lecture maker... Nhưng đối
với tiết bài tập thường rất khó soạn giáo án điện tử nên thường giáo viên cho học sinh giải
bài tập tại lớp với các dụng cụ thông thường là giấy bút bảng. Mặt khác một số giáo viên

đang bước đầu làm quen với việc soạn giảng bằng giáo án điện tử nên chưa có những kinh
Gv: Trần Quốc Minh – Trường THPT Trường Chinh
Trang 1


nghiệm trong việc ứng dụng CNTT vào trong tiết bài tập. Giúp học sinh tích cực tập trung,
trao đổi nhóm, nắm được phương pháp giải chung cho các dạng bài toán, đặc biệt là giải các
bài toán tin học cần phải thực thi trên máy tính, cần hiệu chỉnh, kiểm định... để thấy được
tính đúng đắn, cũng như phân tích được độ phức tạp của từng thuật toán khi giải một bài
tốn. Chính vì thế, trong đề tài này tơi xin trình bày một biện pháp nhỏ nhằm thiết kế một
tiết bài tập đối với bộ môn Tin học lớp 11 có hiệu quả mà đỡ tốn thời gian bằng việc kết hợp
phần mềm PowerPoint, phần mềm quản lý NetOp School v3.0, bộ dịch chương trình Turbo
Pascal 7.0 hoặc Free Pascal 2.0 và cùng một số phần mềm hỗ trợ trong thiết kế bài giảng.
Đây là một công việc dễ dàng và mang lại nhiều tiện ích vừa tiết kiệm thời gian, vừa tiết
kiệm công sức cho giáo viên khi đến tiết bài tập.
Năm học 2008 – 2009 và năm học 2009 – 2010 này tôi đã sử dụng phần mềm NetOp
School v3.0, PowerPoint,ViOlet, cùng một số phần mềm hổ trợ để thiết kế giáo án điện tử
và đã đạt được kết quả nhất định. NetOp School là một phần mềm giúp cho các giáo viên
có thể quản lý được các em học sinh thực hành trên phòng máy, giáo viên có thể theo dõi
học sinh làm bài trên máy, học sinh có thể trao đổi với các bạn trong lớp, trao đổi với giáo
viên thơng qua tiện ích chat có trong phần mềm NetOp School. Giáo viên cũng có thể kết
hợp máy chiếu soi các slide nhằm tăng hiệu suất học tập của học sinh. Việc thực hiện thao
tác thật dễ dàng nếu phòng máy đã cài đặt phần NetOp Teacher trên máy giáo viên và
NetOp Student trên các máy học sinh, với yêu cầu phòng máy phải được kết nối mạng LAN.
Với phần mềm này cho phép các giáo viên không phải mất nhiều thời gian để đi đến các
máy xem bài làm học sinh, hướng dẫn các em học sinh. Mà giáo viên có thể ngồi tại máy
giáo viên đã được cài đặt phần NetOp Teacher để hướng dẫn theo dõi học sinh làm bài, trao
đổi với học sinh nếu cần, mà không làm ảnh hưởng đến các học sinh khác đang giải bài tập.
Đặc biệt điểm mạnh của phần mềm này là cho phép đưa bài giải mẫu của giáo viên hoặc bài
giải của học sinh khá giỏi để cả lớp nhận xét đánh giá hoặc ghi chép. Đồng thời phần mềm

cho phép ghi và phát lại các thao tác của học sinh nào đó đang ngồi ở một máy bất kỳ khi
đang thực hành trong khoảng thời gian nào đó, hơn thế nữa phần mềm cho phép khóa bàn
phím, chuột của một hoặc cả phịng máy nếu giáo viên không muốn cho học sinh sử dụng
bàn phím, chuột và cịn nhiều tiện ích khác nữa ... Nhờ vậy thông qua phần mềm này giúp
giáo viên có thể thiết kế và tổ chức một tiết giải bài tập tại phòng máy với kết quả rất khả
quan.

Gv: Trần Quốc Minh – Trường THPT Trường Chinh
Trang 2


NetOp School là phần mềm công cụ giúp cho giáo viên có thể quản lý theo dõi được
q trình làm bài của học sinh trên máy tính một cách nhanh chóng và hiệu quả. Giúp giáo
viên tương tác trao đổi với học sinh, phù hợp với mọi đối tượng học sinh khá, trung bình,
yếu trong khi giải bài tập.
NetOp School có giao diện được thiết kế trực quan và dễ sử dụng, có ngơn ngữ giao
tiếp bằng tiếng Anh thì phần nào gây khó khăn cho những ai mới tiếp xúc lần đầu. Nhưng sẽ
rất dễ dàng cho những ai biết tìm tịi học hỏi. Với những tính năng trên khi tổ chức tiết bài
tập cho học sinh giải trực tiếp trên máy sẽ mang lại nhiều hữu ích, giờ học sẽ trở nên sống
động, thu hút sự chú ý của học sinh vào giải bài tập. Đây cũng là động lực thúc đẩy học sinh
phát huy tính sáng tạo, tự giác, tích cực trong học tập.
Mỗi phần mềm đều có những ưu điểm của mình, nếu kết hợp được các phần mềm đó
với nhau thì rất có hiệu quả. Từ suy nghĩ trên với việc được tham gia tập huấn các lớp bồi
dưỡng tin học, niềm đam mê trong ngành nên thúc đẩy tơi tìm tịi học hỏi nên đã sử dụng
thành thạo và kết hợp một số phần mềm tiện ích trong việc thiết kế giáo án điện tử, tổ chức
các tiết bài tập trên phòng máy mà theo bản thân tôi cảm thấy cần phải phát huy. Cách làm
đó có tác dụng thực sự cho việc nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập ở nhà trường
THPT.
2. PHẠM VI ĐỀ TÀI :
PowerPoint, Lecture maker, ViOlet, NetOp School... là những phần mềm công cụ

giúp cho giáo viên có thể tự xây dựng được các bài giảng trên máy tính, quản lý quan sát
học sinh khi thực hành, giải bài tập một cách nhanh chóng, chính xác và hiệu quả.
Với đề tài này, tơi khơng có tham vọng viết tất cả công dụng của các phần mềm trong
thiết kế giáo án điện tử, quản lý học sinh trên phòng máy, theo dõi trao đổi với học sinh khi
giải bài tập... Từ thực tế những việc đã làm được tôi mạnh dạn đưa ra những ý kiến để đồng
nghiệp cùng trao đổi bàn bạc, rút ra kinh ngiệm và vận dụng một cách có hiệu quả các
phương tiện hiện đại, công cụ phần mềm vào công tác chuyên môn nghiệp vụ. Đó chính là lí
do tơi chọn đề tài: “Phát huy ứng dụng công nghệ thông tin

cho học sinh giải bài toán tin học trên máy tính ”

Gv: Trần Quốc Minh – Trường THPT Trường Chinh
Trang 3


PHẦN I: THỰC TRẠNG
1. NGHIÊN CỨU TÌNH HÌNH:
Như tơi đã trình bày ở trên, sử dụng phần mềm và kết hợp các phần mềm tiện ích vào
thiết kế giáo án điện tử, khai thác các chức năng của các phần mềm để nhằm nâng cao chất
lượng học trên lớp, giải bài tập trên máy của học sinh là phương pháp mới cần được ứng
dụng để đem lại kết quả tốt nhất trong việc dạy và học của thầy và trò. Đó cịn là một cách
tiếp cận cơng nghệ thơng tin phát huy tính tích cực, chủ động, mạnh dạn tiếp thu và sử dụng
tin học trong nhà trường của cả giáo viên và học sinh.
a. Có thể nói khó khăn lớn nhất khi thực hiện giáo án điện tử (GAĐT), tổ chức tiết thực
hành, giải bài tập trên phòng máy tính đó là trang thiết bị, phương tiện và cách sử dụng phần
mềm tin học. Mặc dù trong xu thế CNTT phát triển như vũ bão hiện nay nhưng việc trang bị
những phương tiện giảng dạy như máy tính xách tay, máy chiếu đa chức năng (Multimedia
projector), phòng máy thực hành cho học sinh,... Vẫn còn là một vấn đề rất khó khăn với
ngành giáo dục nói chung và các trường THPT nói riêng.
b. Phần lớn các giáo viên ngại sử dụng GAĐT, sử dụng các thiết bị bổ trợ vì cho rằng

mất nhiều thời gian để chuẩn bị một bài giảng. Việc thực hiện một bài giảng, tổ chức một
tiết bài tập có ứng dụng CNTT một cách cơng phu bằng các dẫn chứng sống động trên màn
chiếu(slide) là một điều không phải dễ dàng đối với nhiều giáo viên. Để có một bài giảng
như thế địi hỏi phải mất nhiều thời gian chuẩn bị trong khi số tiết của mỗi giáo viên trong
tuần là khá lớn, trang thiết bị cịn thiếu nên giáo viên ít khi nghĩ đến điều này. Giáo viên còn
ngại sử dụng GAĐT, các phần mềm ứng dụng, phương tiện tin học, hơn nữa nhà quản lí
giáo dục cũng chưa mặn mà lắm với việc đầu tư những trang bị đắt tiền cho việc dạy và học.
c. Ngồi kiến thức chun mơn, để thực hiện được GAĐT, giáo viên cần phải trang bị
được cho mình những kiến thức căn bản về tin học, sử dụng thành thạo phần mềm Power
Point, Lecture maker, ViOlet, NetOp School... biết khai thác tài liệu phục vụ giảng dạy từ
nhiều nguồn khác nhau như sưu tầm trên Internet, từ các đĩa phim tài liệu, … Cơng việc này
địi hỏi giáo viên phải có niềm đam mê thật sự với cơng việc, sự sáng tạo, sự nhạy bén, tính
thẩm mỹ, chịu khó học hỏi từ bạn bè đồng nghiệp... để săn tìm tư liệu, phần mềm bổ trợ
phục vụ cho cơng tác giảng dạy. Trong khi trình độ sử dụng máy vi tính, sử dụng các phần
mềm tiện ích và khai thác thông tin từ mạng Internet của đa số giáo viên cịn hạn chế thì đây
cũng là một trở ngại không nhỏ đến việc dạy học bằng GAĐT hay tổ chức những tiết bài tập
trên phịng máy.
Gv: Trần Quốc Minh – Trường THPT Trường Chinh
Trang 4


d. Nhiều trường học trên địa bàn huyện đã được trang bị phịng máy vi tính, tuy nhiên
hầu như chưa khai thác được nhiều khả năng của máy tính mang lại. Vì tơi ở một trường
huyện nên có nhiều đối tượng học sinh học tập tại đây. Kiến thức học sinh cũng như thái độ
học tập quá chênh lệch. Chính vì thế hiệu quả của việc giảng dạy chưa thật sự thuyết phục,
giáo viên cũng khơng có điều kiện để tìm hiểu về kỹ năng sử dụng GAĐT, kỹ năng sử dụng
phần mềm tin học, sử dụng trang thiết bị tin học bổ trợ…
Chính vì những khó khăn trên mà việc ứng dụng CNTT trong dạy học trên địa bàn
huyện nói chung và trong trường nói riêng cịn rất hạn chế. Với số lượng máy chiếu đa năng
trong các trường ít ỏi như hiện nay thì việc đa số giáo viên biết soạn giảng GAĐT, biết sử

dụng thành thạo GAĐT, trang thiết bị bổ trợ, phần mềm tin học ứng dụng để dạy và học là
một mục tiêu mà cần phải một thời gian nữa mới có thể đạt được.
2. TRÌNH BÀY THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH :
Xuất phát từ những thực tế trên, trong q trình cơng tác giảng dạy, tơi nhận thấy có
một số kết quả sau:
- Giáo viên rất lúng túng trong việc khai thác CNTT cho tiết bài tập. Nhiều giáo viên tỏ
ra thiếu tự tin khi nhắc đến việc ứng dụng CNTT trong dạy học, thậm chí có người cịn cho
rằng khơng thể làm được. Chính vì ngun nhân họ chưa thật sự xem đó là công cụ quan
trọng cần phải nghiên cứu về cách sử dụng, kỹ năng thao tác và đào sâu chuyên môn CNTT.
- Việc vận dụng những phương pháp giải các bài toán tin học trong những năm vừa qua
chưa thật sự đem lại những kết quả cao, kéo theo chất lượng học sinh chưa thật sự tốt, học
sinh còn thiếu sự chủ động và tính sáng tạo, học tập cịn máy móc và ít hứng thú tự mình tư
duy, các em chỉ học được những gì cơ bản nhất chứ chưa có sự đầu tư, tìm tịi những tri thức
mới, chưa thực sự “hiểu” và “lĩnh hội” được phương pháp đưa thuật toán từ dạng sơ đồ
khối, thuật toán dạng liệt kê để đưa vào một ngơn ngữ lập trình viết thành một chương trình
giải bài tốn trên máy tính.
- Rất nhiều học sinh chưa được tiếp cận với cách giải bài toán tin học, rất lúng túng khi
xây dựng các biến, hằng, thủ tục, hàm... trong khi viết chương trình để giải bài tốn. Nhiều
em khơng biết bắt đầu từ đâu, viết như thế nào, thứ tự câu lệnh ra sao... Kết quả dẫn đến bài
giải của các em không hiệu quả, chưa chính xác, chương trình cịn mắc nhiều lỗi cú pháp
cũng như về lỗi ngữ nghĩa.
- Khảo sát hiệu quả từ phía học sinh cho thấy, nếu sử dụng phương pháp giải bài tập
theo phương pháp truyền thống với phấn trắng bảng đen thì hiệu quả mang lại dù có cao
Gv: Trần Quốc Minh – Trường THPT Trường Chinh
Trang 5


song cũng không đồng đều giữa các đối tượng học sinh, tính tích cực và hứng thú học tập
của học sinh cũng chưa cao.
Đây là kết quả thu được từ học sinh lớp 11A5, 11A6 trường THPT Trường Chinh qua

đợt kiểm tra thường xuyên sau khi học xong bài “CẤU TRÚC LẶP” bài 10 tin học 11 dành
cho THPT.

Lớp

Sĩ số

11A5
11A6

44
37

Giỏi
SL
5
3

Khá
%
11,4
8,1

SL
14
11

%
31,8
29,7

Trung bình
SL
%
18
40,9
17
46,0

Yếu - kém
SL
%
7
15,9
6
16,2

Rõ ràng khơng thể phủ nhận kết quả của cách giải bài tập theo phương pháp truyền
thống, song kết quả khảo sát như trên là chưa thực sự đồng đều và chưa thỏa lòng mong
muốn của giáo viên.
PHẦN II: BIỆN PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN KHẮC PHỤC THỰC TRẠNG
Hoạt động 1: Xây dựng sơ đồ thuật toán cho các bài tập:
Bước này là khâu chuẩn bị của giáo viên trước khi đến lớp, là bước quan trọng giúp học
sinh định hướng được cách giải quyết bài toán. Ở phần này giáo viên có thể soạn thành các
slide trên PowerPoint để trình chiếu bằng máy chiếu, nếu khơng có máy chiếu giáo viên có
thể dùng cơng cụ Demonstrate có trong NetOp School để soi Desktop của máy giáo viên các
máy tính trong phịng thực hành để học sinh thao khảo.
Lấy ví dụ trong tiết bài tập(tiết PPCT 23) sau khi học xong bài “ Kiểu mảng và biến có
chỉ số”, tôi tổ chức và thiết kế một tiết bài tập trên các slide trên phần mềm Power Point như
sau:

Slide 1:

Gv: Trần Quốc Minh – Trường THPT Trường Chinh
Trang 6


.

- Đây là Slide được chiếu
lên màn chiếu để học sinh
thấy được yêu cầu bài
toán.
- Giáo viên yêu cầu học
sinh xác định Input và
Output cho bài toán.
- Giáo viên cho xuất hiện
Input và Output để học
sinh thấy rõ yêu cầu của
bài tốn.

Slide 2:

Đây là Slide nhằm giúp học sinh nhìn thấy một cách trực quan hơn một hướng giải
quyết bài tốn dạng “kiểm tra tính chất của một dãy số”. Từ đó giúp học sinh tư duy, tích
cực trao đổi nhóm với bạn bè, với thầy cơ, thấy rõ được tính dừng, tính đúng đắn của thuật
tốn. Từ sơ đồ khối này học sinh trung bình cũng có thể vận dụng kiến thức đã học, dùng
ngơn ngữ lập trình để chuyển thành những câu lệnh theo một trình tự sao cho tạo thành một
chương trình giải bài tốn như u cầu của đề.
Đây chỉ là một cách giải bài toán dạng này, cịn nhiều cách giải khác mà tơi khơng đưa
ra. Trong q trình giải bài tập học sinh có thể sáng tạo ra nhiều phương pháp giải khác có

thể hay hơn, xúc tích hơn nhưng phải đảm bảo các tính chất: tính xác định, tính dừng và tính
đúng đắn.
 Hoạt động 2: Tổ chức thực hiện trên phòng máy:
Gv: Trần Quốc Minh – Trường THPT Trường Chinh
Trang 7


Cho học sinh ổn định ngồi vào bàn máy tính, cho học sinh khởi động máy xong. Giáo
viên yêu cầu học sinh tập trung lên màn chiếu, nếu khơng có máy chiếu giáo viên có thể
dùng cơng cụ Demonstrate của phần mềm NetOp School soi các Slide từ máy giáo viên lên
các máy học sinh để học sinh trao đổi và xác định yêu cầu bài toán và đưa ra hướng giải
quyết.
Sau khi cho 2 Slide xuất hiện và học sinh phát biểu, trao đổi nhóm xong, giáo viên
cho học sinh bắt đầu vận dụng kiến thức đã học về ngơn ngữ lập trình để diễn đạt thành các
câu lệnh, tạo thành một chương trình hồn chỉnh sao cho máy có thể hiểu, thực thi và đưa ra
được Input của bài toán.
Giáo viên bám sát hoạt động của lớp, bằng cách mở NetOp Teacher để quan sát các
cách giải quyết bài tốn sau khi có được thuật tốn dạng sơ đồ khối. Sau khi mở NetOp
Teacher thì mà hình xuất hiện như sau:

Giáo viên phải xác định vị trí máy tương ứng với tên máy hiện trong cửa sổ NetOp
Teacher để biết học sinh nào đang ngồi ở máy tên gì và học sinh đó đang làm những gì. Với
giao diện đồ họa của NetOp Teacher như trên thì phần nào cũng gây lúng túng cho giáo viên
mới sử dụng lần đầu. Do đó giáo viên nên sử dụng phần mềm một vài lần để biết chức năng
của nó. Có thể xem hướng dẫn sử dụng trên mạng Internet, có thể vào mạng Internet dùng
máy tìm kiếm, ví dụ như tơi vào trang www.google.com.vn để tìm hướng dẫn và tải phiên
bản NetOp School 3.0 hoặc các phiên bản mới hơn (có thể là phiên bản dùng thử vì đây là
phần mềm có bản quyền cần phải được đăng kí).

Gv: Trần Quốc Minh – Trường THPT Trường Chinh

Trang 8


Giả sử giáo viên muốn xem học sinh ngồi máy 06 đang giải bài toán như thế nào ta
chọn máy 06 sau đó chọn Control để xem bài làm của học sinh như thế nào? Có bị vướn
mắc chỗ nào không? Nếu giáo viên cần trao đổi với học sinh vào cơng cụ Chat như sau:

Giáo viên có thể vào mục Chat hoặc Sent Message để trao đổi phương pháp và kĩ năng
viết chương trình. Nếu học sinh lúng túng giáo viên có thể sử dụng cơng cụ Control với
tồn quyền điều khiển như đang ngồi trên máy học sinh, có thể biên dịch và hiệu chỉnh bài
làm của học sinh, giúp học sinh thấy được lỗi cú pháp hoặc lỗi ngữ nghĩa mà học sinh
không phát hiện được.
Việc theo dõi quá trình thực hành giải bài tập của học sinh trên máy giáo viên rất hữu ích:
 Học sinh tích cực tập trung giải bài tập vì ngại giáo viên phát hiện làm việc riêng hoặc
không làm bài tập.
 Giáo viên có thể trao đổi với học sinh trung bình, yếu, kém bằng cơng cụ Chat mà
điều đó nếu phát biểu bằng lời thì học sinh ngại mặt cảm với bạn bè.
 Giáo viên có thể tiết kiệm được thời gian đi lại giữa các máy để sửa bài cho học sinh,
bằng cách này giáo viên chỉ ngồi tại máy của mình để hiệu chỉnh bài làm của học sinh.
 Cịn rất nhiều tiện ích trong chương trình NetOp School mà tôi chưa ứng dụng vào
hoặc được bổ sung trong những phiên bản mới hơn mà tôi chưa khai thác.
Ví dụ: Tơi dùng cơng cụ Control để xem bài làm của học sinh trên máy 13 thì trên máy tơi
nhận được như sau:

Gv: Trần Quốc Minh – Trường THPT Trường Chinh
Trang 9


Nếu đây là một bài của học sinh khá giỏi, có phương pháp giải và kĩ năng lập trình tốt ta có
thể làm bài mẫu dùng máy chiếu soi lên màn chiếu để học sinh khác tham khảo và so sánh

với bài làm của mình. Tơi thấy cơng cụ này rất hữu ích khi học sinh so sánh được bài làm
của mình với bài tập mẫu giáo viên soi lên màn chiếu. Từ đó trao đổi với nhau rút ra kinh
nghiệm, học hỏi được nhiều phương pháp giải mới, kĩ năng lập trình mới ở nơi bạn bè thầy
cơ.
Hồn thành xong bài tập 1 tôi tiếp tục cho học sinh giải bài tập 2 dạng tương tự như bài
tập 1 thông qua 2 Slide tôi soi lên màn chiếu. Điều này sẽ làm rõ hơn yêu cầu và dễ dàng
hơn cho học sinh bắt tay vào viết chương trình giải bài tốn trực tiếp trên máy.

Gv: Trần Quốc Minh – Trường THPT Trường Chinh
Trang 10


Nội dung Slide 3 như sau:
- Tôi tiếp tục yêu cầu
học sinh
xác khi
định Input
Sau
học
và
Output
sinh
nhậncủa
xétbài
vàtốn.
đưa
-raSau
đóvàtơi
cho xuất
Input

Output
của
hiện
InputtơivàuOutput
bài tốn
cầu
như
học
học Slide
sinh bên
phátđể vấn
sinh
rõ u
cầuhọc
của
thuậtthấy
tốn,
cho
bài
sinhtốn.
trao đổi với nhau
và

đưa ra nhiều

phương

pháp

giải

quyết. Đặc biệt, điều
thú vị trong giải bài tốn tin học thì mỗi bài tốn có nhiều phương pháp giải khác nhau, mỗi
thuật tốn có độ phức tạp, tính tường minh khác nhau. Do đó giáo viên phải khéo léo, sáng
tạo theo học sinh, không nên cứng nhắc dễ dẫn đến sai sót trong khi giải toán. Sau khi học
sinh trao đổi, đưa ra nhận xét chung phương pháp giải tốn trên xong tơi cho xuất hiện slide
4 mơ phỏng thuật tốn bằng sơ đồ khối như sau:

Cũng như hướng giải quyết của bài toán 1 học sinh sẽ được trực tiếp làm bài trên máy
và trao đổi với bàn bè, trao đổi với giáo viên. Trong q trình học sinh giải bài tốn giáo
Gv: Trần Quốc Minh – Trường THPT Trường Chinh
Trang 11


viên theo quan sát cả lớp một cách tổng quát với phần mềm NetOp Teacher như hình như
sau:

Vẫn thực hiện hướng giải quyết như bài tốn 1, nếu cịn thời gian giáo viên sẽ test thử
các bài làm của học sinh, qua đó giáo viên đưa ra nhận xét các phương pháp mới lạ có thể
học sinh sáng tạo, khác với thuật toán sơ đồ khối giáo viên đưa ra trong slide. Qua đó giáo
viên và học sinh sẽ thu lượm và gặt hái được nhiều phương pháp giải mới và có thể hấp dẫn
hơn sơ đồ khối như tơi đã đưa ra. Điều đó gây nhiều hứng thú cho các em học sinh và giáo
viên khi tham gia giải bài tập theo phương pháp này. Theo tôi phương pháp giải bài toán
trực tiếp trên máy sẽ tạo cho học sinh sức sáng tạo, gây hứng thú cho học sinh tham gia giải
bài tập và đặc biệt tạo được vết nhớ lâu dài trong học sinh.

PHẦN III: KẾT QUẢ
Sau một quá trình nghiên cứu và vận dụng trong hai năm liền, tôi thấy các giáo viên
trường THPT Trường Chinh giảng dạy bằng GAĐT, kết hợp cho học sinh làm bài trên máy
tính hoặc dùng máy chiếu vật thể để đưa bài giải học sinh lên cho lớp thảo luận trao đổi. Tôi

đã thực hiện được nhiều tiết dạy bằng GAĐT kết giải bài tập trực tiếp trên máy tính tại
trường. Sau mỗi tiết dạy, tơi đã cùng các đồng chí giáo viên của tổ thảo luận, góp ý, rút kinh
nghiệm và đi đến nhận xét thống nhất: GAĐT, phần mềm ứng dụng và phương tiện hỗ trợ
dạy học... đã góp phần cải tiến rõ rệt chất lượng học tập của học sinh và nâng cao chất
lượng nghiệp vụ của giáo viên. Đến thời điểm hơm nay tồn thể tổ: Lý – Tin – Cơng nghệ
Gv: Trần Quốc Minh – Trường THPT Trường Chinh
Trang 12


trường THPT Trường Chinh đã sử dụng rộng rãi CNTT vào trong dạy học và trong năm học
2008 - 2009 cũng như năm học 2009 - 2010 này hầu hết các tiết thao giảng của giáo viên
đều có sử dụng GAĐT. Đồng thời ban giám hiệu nhà trường cũng đã tạo mọi điều kiện về
cơ sở vật chất cũng như khuyến khích giáo viên sử dụng GAĐT, đưa CNTT vào trong giảng
dạy.
Bên cạnh đó chất lượng khảo sát học sinh sau tiết dạy bài “KIỂU MẢNG” bài 11
tin học 11 dành cho THPT, tôi đã cho học sinh giải bài tập trực tiếp trên máy tính bằng
phương pháp như trên ở hai lớp khác nhau. Sau đó tơi đã khảo sát bằng bài kiểm tra thường
xuyên đã cho thấy việc giải bài tập trên máy theo phương pháp mới như trên đã góp phần
nâng cao chất lượng đại trà của học sinh, chất lượng học tập của học sinh cũng đồng đều
hơn. Cụ thể:

Lớp

Sĩ số

11A5
11A6

44
37

Giỏi
SL
11
7

%
25,0
19,0

Khá
SL
15
15

%
34,1
40,5

Trung bình
SL
%
17
38,6
13
35,1

Yếu - kém
SL
%

1
2,3
2
5,4

KẾT LUẬN
1. Thành công của giải pháp:
- Từ một phương pháp giải bài tập truyền thống là phấn trắng bảng đen đã thay bằng
phương pháp mới, đó là giải bài tốn trực tiếp trên máy nghĩa là ứng dụng CNTT vào
trong giảng dạy. Đổi mới hoàn toàn phương pháp đứng lớp phấn trắng bảng đen. Giải
pháp đề tài này dẫn dắt cho học sinh tìm ra phương pháp giải mới, phát huy được sức
sáng tạo, thúc đẩy tính tích cực, tạo niềm đam mê cho học sinh trong những tiết bài tập.
- Giúp giáo viên bám sát được học sinh, theo dõi quan sát và trao đổi kiến thức với
học sinh bằng một phương pháp mới đó là thơng qua cơng cụ phần mềm tiện ích giúp
các em học sinh yếu kém tự tin hơn, say mê tìm tịi học hỏi dễ dàng tiếp cận với giáo
viên, gây được hứng thú học tập cho các em, giúp các em tự giác, chủ động học tập hơn,
tự tìm cho mình phương pháp giải tốn phù hợp.
2. Phạm vi áp dụng:
- Đề tài này được áp dụng cho tất cả các trường học nói chung và trường THPT nói
riêng nếu thấy phù hợp.
- Giáo viên trực tiếp tham gia giảng dạy bằng giáo án điện tử, kết hợp phần mềm tin
học và đưa các thiết bị bổ trợ vào trong giảng dạy.
Gv: Trần Quốc Minh – Trường THPT Trường Chinh
Trang 13


3. Kiến nghị với nhà trường và với Sở Giáo dục và Đào tạo
- Tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương,các cấp quản lý giáo dục và liên kết
với phụ huynh học sinh để tăng cường hơn nữa các trang thiết bị hiện đại phục vụ cho
giáo dục.

- Tăng cường các đợt tập huấn chuyên đề về ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong dạy
học cho tồn thể giáo viên, nhằm tạo kiến thức kỹ năng về tin học giúp giáo viên tự tin,
sáng tạo ứng dụng CNTT vào trong giảng dạy.
- Có những biện pháp tích cực khuyến khích cán bộ giáo viên tự học tập nâng cao
trình độ tin học và xây dựng ý thức vận dụng CNTT vào dạy học, luôn xem việc ứng
dụng CNTT vào trong giảng dạy là giải pháp nâng cao hiệu quả dạy và học.
- Mặc dù đây chỉ là một giải pháp để nâng cao chất lượng dạy và học và tơi đã có
nhiều cố gắng trong việc chọn lọc giải pháp và kiến thức trình bày, nhưng chắc chắn
phương pháp đưa ra khơng tránh khỏi những thiếu sót khách quan. Qua đây tôi rất
mong nhận được những ý kiến đóng góp chân thành của hội đồng khoa học, của quý
thầy cô và các bạn đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn!
Ninh Sơn,

tháng

06

2010
Người viết

Trần Quốc Minh

Gv: Trần Quốc Minh – Trường THPT Trường Chinh
Trang 14

năm