Bài giảng tài chính-tiền tệ

1
TÀI CHÍNH - TIỀN TỆ
Số tiết: 60
Số chương: 10

2
GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ MÔN HỌC
1. Mục tiêu học tập
2. Điều kiện cần thiết để học tập
3. Yêu cầu đối với sinh viên
4. Đánh giá kết quả học tập
5. Nội dung môn học
6. Tài liệu học tập

3
MỤC TIÊU HỌC TẬP
- Giúp sinh viên khối kinh tế nắm được những nội dung cơ bản
về Tài chính, Tiền tệ về mặt lý thuyết
- Giúp sinh viên có khả năng nghe, đọc và hiểu các vấn đề liên
quan đến tài chính - tiền tệ trong thực tế trên các phương tiện
thông tin (TV, đài, báo,…)

4
ĐIỀU KIỆN HỌC TẬP
Để học tốt môn học này, yêu cầu sinh viên đã học các
môn:
1. Triết học
2. Kinh tế chính trị
3. Kinh tế vĩ mô
4. Kinh tế quốc tế

5
YÊU CẦU ĐỐI VỚI SINH VIÊN
1. Tham gia nghe giảng ở trên lớp (tối thiểu 80% số tiết)
2. Ôn bài cũ và đọc bài mới trước khi lên lớp
3. Tham gia thảo luận, phát biểu, đóng góp ý kiến trong
quá trình học tập
4. Làm đầy đủ bài tập liên quan đến môn học
5. Làm và nộp đúng hạn bài tập lớn

6
ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP
1. Bài tập lớn 20%
2. Thi cuối kỳ 80%
(Lưu ý: Trong quá trình học tập, sinh viên thường xuyên phát
biểu sẽ được cộng điểm bài tập lớn)

7
NỘI DUNG MÔN HỌC
Môn học gồm 10 chương
1. Tổng quan về tài chính
2. Tổng quan về tiền tệ
3. Ngân sách nhà nước
4. Tài chính doanh nghiệp
5. Các định chế tài chính trung gian
6. Thị trường tài chính
7. Ngân hàng thương mại
8. Ngân hàng trung ương và chính sách tiền tệ
9. Tài chính quốc tế
10. Công tác kiểm tra tài chính

8
TÀI LIỆU HỌC TẬP
1. Frederic S.Mishkin. 2001. Tiền tệ, ngân hàng và thị
trường tài chính. Nhà xuất bản khoa học kỹ thuật. Hà
nội.
2. PGS. TS. Dương Đăng Chinh. 2003. Lý thuyết tài
chính. Nhà xuất bản Tài chính. Hà nội.
3. PGS.TS. Nguyễn Đăng Dờn. 2004. Tiền tệ - ngân hàng.
Nhà xuất bản Thống kê. Hà nội.
4. TS. Nguyễn Minh Kiều. 2006. Tiền tệ - ngân hàng. Nhà
xuất bản Thống kê. Hà nội.
5. GS.TS. Dương Thị Bình Minh,TS.Sử Đình Thành.
2004. Lý thuyết tài chính tiền tệ. Nhà xuất bản Thống kê.
Hà nội.

9
TÀI LIỆU HỌC TẬP (tt)
6. TS. Nguyễn Thị Mùi. 2001. Lý thuyết tiền tệ và ngân
hàng. Nhà xuất bản Xây dựng. Hà nội
7. TS. Nguyễn Thị Mùi. 2004. Nghiệp vụ ngân hàng
thương mại. Nhà xuất bản Thống kê. Hà nội.
8. TS. Nguyễn Hữu Tài. 2002. Lý thuyết tài chính tiền tệ.
Nhà xuất bản Thống kê. Hà nội.
9. PGS.TS. Lê Văn Tề, TS. Nguyễn Văn Hà. 2004. Lý
thuyết tài chính tiền tệ. Nhà xuất bản Thống kê. Hà nội.
10. Tạp chí chuyên ngành: Tạp chí tài chính, Thời báo
tài chính, Thời báo kinh tế Việt nam, Tạp chí ngân hàng,
Tạp chí Thị trường tài chính-tiền tệ, …

10
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ TÀI CHÍNH
( 5 TIẾT )

11
MỤC TIÊU CỦA CHƯƠNG
Sinh viên nắm được các nội dung cơ bản sau:
1. Tiền đề ra đời, tồn tại và phát triển của Tài chính
2. Biểu hiện bên ngoài và bản chất bên trong của Tài
chính
3. Chức năng của Tài chính ( Hiểu và nắm được mối
quan hệ giữa các chức năng)
4. Các khâu trong hệ thống tài chính nước ta hiện nay
5. Khái niệm và nội dung của chính sách tài chính quốc
gia

12
NỘI DUNG CỦA CHƯƠNG
1. Khái niệm Tài chính
2. Tiền đề ra đời, tồn tại và phát triển của Tài chính
3. Chức năng của Tài chính
4. Hệ thống tài chính
5. Chính sách Tài chính quốc gia

13
BIỂU HIỆN BÊN NGOÀI CỦA TÀI CHÍNH
- Các hoạt động thu chi bằng tiền của các chủ thể
trong xã hội
- Sự vận động của tiền tệ ( nguồn tài chính) từ nơi

này sang nơi khác trong xã hội
- Sự tạo lập ( hình thành), sử dụng (phân phối) các
quỹ tiền tệ trong xã hội

14
NGUỒN TÀI CHÍNH
Nguồn tài chính là khả năng tài chính mà các chủ thể
trong xã hội có thể khai thác, sử dụng nhằm thực
hiện các mục đích
của mình

15
QUỸ TIỀN TỆ
Quỹ tiền tệ là một lượng nhất định các nguồn tài chính
được dùng cho một
mục đích nhất định.

16
Đặc điểm: 3
1. Các quỹ tiền tệ luôn luôn biểu hiện các quan hệ sở hữu
2. Các quỹ tiền tệ bao giờ cũng thể hiện tính mục đích của
nguồn tài chính.
3. Tất cả các quỹ tiền tệ đều vận động thường xuyên, tức là
chúng luôn luôn được tạo lập và sử dụng.

17
BẢN CHẤT CỦA TÀI CHÍNH ( NỘI DUNG BÊN
TRONG CỦA TÀI CHÍNH)
Nguồn tài chính trong xã hội luôn vận động một cách
liên tục và trong mối quan hệ chằng chịt, đa dạng giữa

các chủ thể trong xã hội dẫn tới việc làm thay đổi lợi ích
kinh tế của các chủ thể đó
thể hiện và phản ánh các quan hệ kinh tế giữa các chủ
thể trong quá trình phân phối các nguồn tài chính

18
TÀI CHÍNH được hiểu như sau:
Tài chính thể hiện ra là sự vận động của vốn tiền tệ diễn ra ở mọi
chủ thể trong xã hội. Nó phản ánh tổng hợp các mối quan hệ kinh
tế nảy sinh trong phân phối các nguồn tài chính thông qua việc
tạo lập hay sử dụng các quỹ tiền tệ nhằm đáp ứng các nhu cầu
khác nhau của các chủ thể trong xã hội.

19
TIỀN ĐỀ RA ĐỜI, TỒN TẠI VÀ PHÁT TRIỂN
CỦA TÀI CHÍNH
1. Nền sản xuất hàng hóa - tiền tệ
 tiền đề tiên quyết
2. Nhà nước  tiền đề định hướng

20
CHỨC NĂNG CỦA TÀI CHÍNH
1. Chức năng phân phối
2. Chức năng giám đốc

21
CHỨC NĂNG PHÂN PHỐI
1. Khái niệm
2. Đối tượng phân phối
3. Chủ thể phân phối

4. Kết quả phân phối
5. Đặc điểm phân phối

22
KHÁI NIỆM
Chức năng phân phối của tài chính là chức năng mà nhờ vào
đó, các nguồn tài lực đại diện cho những bộ phận của cải xã
hội được đưa vào các quỹ tiền tệ khác nhau để sử dụng cho
những mục đích khác nhau và những lợi ích khác nhau của
đời sống xã hội

23
ĐỐI TƯỢNG PHÂN PHỐI: các nguồn tài chính
Nội dung:
1. GDP
2. Phần tiết kiệm
3. Tài sản từ nước ngoài chuyển về và từ trong nước chuyển
ra
4. Tài nguyên

24
CHỦ THỂ PHÂN PHỐI
1. Chủ thể có quyền sở hữu nguồn tài chính
2. Chủ thể có quyền sử dụng nguồn tài chính
3. Chủ thể có quyền lực chính trị
4. Chủ thể chịu sự ràng buộc bởi các quan hệ xã hội

25
KẾT QUẢ PHÂN PHỐI
Sự hình thành (tạo lập) hoặc sử dụng các quỹ tiền tệ ở

các chủ thể trong xã hội nhằm những mục đích đã định.