Nguyễn ái Quốc với tổ chức Hội những người Việt Nam yêu nước tại Pháp (1917 - 1923).

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

NGUYIM AI QUOC vdi TO CHOC HOI NHDMG

<b>NGUdl VIST MAM YEU MUdC TAI</b>

<b> ?HAP</b>

<b> (1917 - 1923) </b>

NGUYEN VAN KHANH*

NGUYEN MANH CONG**

<i>Qua nhimg tdi lieu md chung toi co duac, cho din nay, vdn con co mot soy kiin </i>
<i>khac nhau vi thai diim thdnh Idp vd ten goi ciia to chirc Hoi nhung nguoi Viet Nam </i>

<i>yeu nuoc tai Phap. Cdc y kiin dii khac nhau nhung diu rdt nhdt tri rdng, viec tdi lap </i>

<i>hay thdnh lap mot to chirc cua nhimg ngirai Viet Nam yeu nuac tai Phdp gan Hen vai </i>
<i>nhung hogt dong yeu nuoc cua Nguyin Ai Quoc a Phdp tir nam 1917 den nam 1923. </i>
<i>Trong bdi viet nay, chiing toi muon tiep tiic gop bdn vi vdn de do. </i>

Nhiing tai lieu co nhieu y kien khac nhau
<i>do la: Sach Kiiu bdo vd qui hirang cua Uy </i>
ban ve nguoi Viet Nam a nuoc ngoai (Nxb
Tre, Thanh ph6 H6 Chi Minh, 2006, tr.300),
viet: Thing 1 - 1919, hoi doan ra doi liy ten la

<i>Nhom ngirai An Nam yeu nuac, do Nguyen </i>

Ai Qu6c va mot s6 nguoi cimg chi huong
<i>thanh lip. Nhom nguai An Nam yeu nuoc la </i>
<i>hoi lien thin cua Hoi nguai Viet Nam tai </i>

<i>Phdp ngay nay. </i>

<i>Sach Ho Chi Minh mot cuoc dai cua </i>

"William J. Duiker, (Hyperion New York
2000, tr.37-38) vilt: "Miia he nam 1919, dugc
hai d6ng sir Ion tu6i d6ng y, Thanh da thanh
lip mot 16 chirc mcM cua nhirng nguoi Viet

*, ** Bao tang Ho Chi Minh

<i>Nam s6ng tai Phap - Hoi nhiing ngirai yen </i>

<i>nuoc An Nam... 6ng Trinh va Phan Van </i>

Truong trong danh sach la nhiing nguoi lanh
<i>dao ciia t6 chirc, nhung Thanh voi tu each la </i>
thuky".

<i>Sich Nhirng mau chuyen vi doi hogt dong </i>

<i>cita Ho Chu tich cua Tran Dan Tien (Nxb Su </i>

that Ha Noi, 1975, tr.31-32) vilt: Ong
<i>Nguyen t6 chiic Nhom ngirai Viet Nam yeu </i>

<i>nuac' vao liic chien tranh cham dut; Nhirng </i>

doan dai bieu cac nuoc thing tran va cac nuoc
bai tran den Vecxay hgp Hoi nghi boa binh.

<i>Sach Nguyen Ai Quoc tai Pari 1917- 1923 </i>
ciia Thu Trang (Nxb Th6ng hn ly luan. Ha
Noi. 1989) dua ra Bao cao ciia mat thim Phap

giri Bg Thugc dia. ngay 30 - 1 - 1920 co doan
nhu sau: "Theo sir dieu tra ve nhirng hanh vi
ciia nhieu nguoi An Nam, phin img ciia hg ve

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

TRAO DOI

<i>Ban yeu cdu ciia nguoi D6ng Duong, thi ket </i>

qua cho biet linh h6n ciia nhirng nguoi nay
chinh la Nguyen Ai Qu6c. Ong nay tu noi la
<i>Tong thu ky cua NJiom nguai An Nam yeu </i>

<i>nude. \a d6ng thoi ciing li thu ky cua Nhom </i>

<i>nhirng ngrai cdch mgng An Ngm. </i>

Vin de dat ra la:

T6 chirc hoi cua nhung nguoi Viet nam
yeu nuoc a Phip thanh lip vao thing 1 - 1919
hay mua He nim 1919?

<i>Nguyen Ai Qu6c da tii lip Hoi nguoi An </i>

<i>Nam yiu nuac hay thanh lip Nhom ngrai An </i>

<i>Nam yeu nude"! </i>

<b>1. Cong dong nguoi Viet Nam tai Phap </b>
<b>dSu thi ky XX </b>

Nhung nam diu the ky XX, mot s6 nguoi
Viet Nam xuit duong sang s6ng va lam viec
tai nuac Phap. Hg thugc cac thanh phin: thuy
thu. lieu thircmg, tbcif thu cong. giup viec trong
gia dinh nguoi Phip, sinh vien va mgi s6 tri
thirc... Hg s6ng rii rac nhieu noi tren dit Phip,
s6 lugng khoing vii tram nguoi, d6ng nhit la

<i>a cac hii cing Marseille, Le Havre, Bordeaux </i>

hoac nhiing noi co truong hgc nhu Pans,
Montpellier, Toulouse,... Phin d6ng trong s6
hg CO tinh thin yeu nuoc, nhung \ i n chua co
sir lien he vcM nhau, chua tip hgp thanh mot
hoi doan.

Den dau nam 1912, nho u>' hn cua nha yeu
<i>nucic Phan Chiu Trinh. Hoi ngirai An Nam </i>

<i>yeu nuac' dugc tlianb lap do 6ng Phan Vin </i>

Truong lam Hoi truong".

<i>Nhiing boat dgng ciia Hoi ngirai An Nam </i>

<i>yeu nude da tac dgng manh toi ca trong nuoc. </i>

<i>Vi the. nam 1913, Viet Nam Quang phuc hoi </i>

da phai nguoi sang Pari dua thu cho 6ng Phan
Chiu Trinh de lien ket boat dgng.

Chinh quyen Phip lo ngai nhiing boat
<i>dgng cua Hoi ngiroi An Nam yiu nude va di </i>
hm each ngan cin nhirng boat dgng cua Hoi.
Hg vu cho hai 6ng Phan Van Truong va Phan
Chau Trinh co quan he \'cM Dire "im muu
chinh tri ch6ng nuac Phip"". Thing 9 - 1914,
Chinh phu Phip da bit giam ca hai ong \'a
<i>cim Hoi nguai An Nam yiu nude hoat dgng. </i>

Sir kien Phan Chiu Trinh va Phan Vin
Truong bi bit giam da lam cho nhieu nguoi
Phap hen bg phin d6i. Hoi nhin quyen va
nhieu chinh khich thugc Ding Xa hoi Phip
da can thiep. Vi the, gin mot nam sau, thing
7-1915, chinh quyen Phip bugc phai tra lai tu
do cho hai 6ng.

Sau khi dugc tra tu do, de trinh nha cim
quyen Phip kiem co bat giam tro lai, bai 6ng
<i>da tranh boat dgng c6ng khai. Vi the Hoi ngiroi </i>

<i>An Nam yiu nuoc vin chua boat dgng tro lai. </i>

<i>Trong chien tranh the gioi thir nhit. Phip </i>
tham gia chien tranh. De lim bia do dan cho
"nuoc me"", hang van nguoi din thugc dia
trong do co nhin din D6ng Duong bi chinh

quyen thuc din bat dua sang Phip. Hang
ngin nguoi da phii ra Iran va bo xac tren
chien truong. Hang van nguoi da phii vao
lam viec cue nhgc trong cic nha may qu6c
phong va cic c6ng viec khic phuc vu lien
tuyen. Den nam 1917, nguoi Viet Nam a
Phip ting len voi s6 lugng khoing chin van
nguoi^. Cuoc diu tranh cho vin de dgc lip
dan tgc, truoc bet la b i o ve quyen Ich ciia
nguoi Viet Nam ngay tren dit Phip ducrc dit

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

ra ngay cang cip thiet Tuy vay, Phan Chau
Trinh va Phan Van Truong vin chua e6ng
<i>khai lanh dao Hoi ngirai An Nam yeu nuac </i>
boat dgng tro lai.

<b>2. Nguyen Ai Quoc voi to chiic hoi cua </b>
<b>nhuTig nguoi Viet Nam yeu nuffc tai Phap </b>
<b>nhuTignam 1917-1923 </b>

Ngiy 5 - 6 - 1 9 1 1 , Nguyen Tat Thanh liy
ten li Vin Ba, lim phu bep tren tau L'Amiral
Latouche-Treville cua hang Chargeurs
Reunis. da tam biet T6 qu6c de ra nuoc ngoai
tim duong cim nuoc.

Ngay 6-7-1911, tau cap ben
Micxiy-Phap. Nguyen Tit Thinh liic niy chua quen
biet nguoi Viet Nam nio s6ng tren dit Phip,
ngoii nha yeu nuoc Phan Chiu Trinh, nguoi

ban d6ng khoa voi cu thin sinh ra anh. Diu
nam 1911, Phan Chiu Trinh sang Phap cu tni.
Viec Phan Chiu Trinh di Phap thi anh Thinh
da nghe tin, nhung anh Thanh di Phap thi cu
Phan kh6ng biet*.

Nguyen Til Thinh da kh6ng dimg lai 6
Phap. Khoang cu6i nim 1912, anh sang My,
diu nam 1914 sang nuoc Anh.

Ngay khi den nuoc Phip, Nguyen Tit
Thanh da co lien he voi nhi yeu nuoc Phan
Chiu Trinh. Trong thoi gian s6ng va lam
viec 6 nuoc My va 6 nuoc Anh. Nguyen Tit
Thanh vin thuong xuyen lien he voi nha
>'eu nuoc Phan Chiu Trinh qua thu tir. Nho
do. anh biet Luat su Phan Vin Truong.
Ngugc lai Luat su Phan Vin Truong va nha
>eu nuoc Phan Chiu Trinh ciing biet din
Nguyen Tit Thinh la mot ngiroi yeu nuoc
"hang say"".

Nhung nim thing s6ng 6 nuoc Anh,
Nguyin Tit Thanh da hch luy them nhimg
hilu bill ve che do chinh tri cua xa hoi tu san,
vl diu tranh giira giai cap v6 sin va giai cip
tu sin, giura chinh qu6c va thugc dia, nhit la
trang bi cho minh v6n tieng Anh vung vang.
Nhung 6 nuoc Anh, Nguyen Tit Thanh van bi
each biet voi hnh hinh frong nuoc; kh6ng lien

<i>he dugc vai d6ng bio minh 6 noi dit khich </i>
que nguoi; xa nhirng nha yeu nuoc luu vong;
kho khan frong viec di siu dm hieu ke thii
true tiep ip buc, boc lot din tgc minh de co
the chgn lira con duong cuu nuoc dung dan.

Nhin thay nuoc Phip la noi co nhiing dieu
kien khich quan thuin loi c6 the dap img cho
nhirng boat dgng ciia minh, Khoang cu6i nam
1917^, Nguyen Tit Thanh fro lai nuoc Phap de
CO dieu kien true tiep hoat dgng frong phong
frao Viet kieu va phong frio c6ng nhin Phap.

Thoi gian diu den Pari, khi chua c6 giiy ta
hgp phip, Nguyen Tit Thanh da dugc cac
d6ng chi trong Ban don tiep nhung nguoi lao
dgng nhap cu cua Ding Xa hoi Phap giup da.
Trong khi cho cac d6ng chi hm cho giiy lo
quan dich hgp phip, anh da phii s6ng in nau.
ban che di lai de tranh sir kiem tra cua cinh
sat Cuoc s6ng cua anh liic do gap rit nhieu
kho khan, •vira boat dgng chinh tri, vira phai
kiem s6ng mot each chit vat, khi tiii lam thue
cho mot hieu inh, khi thi ve thue cho mgi
xuong d6 c6 my nghe Tmng Hoa... Nhung
Nguyen Tit Thanh van kien tri, hang say hgc
tip va boat dgng; thuong xu>'en gap go voi
nhung nguoi Viet Nam 6 Phip co frr tuong hln
bg nhu Phan Chiu Trinh. Phan \^an Truong.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

TRAO DOI

Phan Chiu Trinh liic niy da dugc Chinh
phu Phap fra tu do nhung Bg Thugc dia Phap
cat khoan trg cip. Cu phii kiem s6ng bang
nghe thg anh do 6ng Nguyen Dinh Khanh
(hre Khinh Ky) tru\en da>'. Nguyen Tit
Thanh khi moi den Pari, da nhin dugc sir giup
do cua cu Phan vi dugc cu Phan da>' lai cho
nghe thg anh.

Ong Phan Van Truong khi ra tu sire khoe
bi giim sut, nhung chinh quyen Phip vin bit
phai tai ngu vi dugc chuyen sang lam phien
dich tieng Viet o xuong dong tau ciia quin dgi
Phap tai Tuludo. Den thing 4-1919, ong moi
dugc xuit ngii. Tro lai Pari, 6ng thue ngoi nha
s6 6, Vila do G6balanh o Quin 13 Pari va
moi Phan Chiu Trinh ciing Nguyen Tit
Thanh ve 6 cung. Noi diy tro thanh diem hoi
lu cua nhieu ngucri Viet Nam \'eu nuac sinh
s6ng tren dit Phap.

Nam 1919, Nguyen Tit TTianh gia nhap Ding
Xa hoi Phip. Khi ducTc hoi ve ly do gia nhap
<i>Dang, Anh tra loi: \i di\' la to chirc duy nhit a </i>
Phap benli x'uc niroc loi, la l6 chirc du>' nhat theo
du6i ly tucmg cao quy ciia Dai cich mang Phap:
"Tu do, Binh ding. Bic ai".

Sau chien tranh the gicri thu nhit diu nim
1919. dai bieu chinh phu cic nuoc tham gia
chien tranh den Vecxiy - Phip hgp boi nghj
hoa binh. Thuc chit hoi nghi na\' li noi chia
phan giira cic nuac de qu6c thing Iran \'a frut
hau qui chien tranh len diu nliin din cic
nucic thua Iran \a cic din tgc bi ip birc. \'an
kien chinh cua hoi nghi la Hiep uoc Vecxiy
xac djnh su that bai cua nuoc Dire \'a cac
nuoc d6ng minh cua Dire, phin chia lai bin

<i>d6 the giai theo hucmg co Igi cho cic nuoc de </i>
qu6c thing Iran, chu yeu la My. Anh. Phap.

Nhung nguoi \'eu nuoc Trieu Tien. Ai
Cap. Trung Qu6c \ a 57 dai bieu dai dien cho
chung tgc da den s6ng o cic thugc dja cua
My. Anh. Phip \a quin dio .Angti dua v'eu
sach cua minh den Hoi nghi va mong dugc
xem xet, giii quyet

Nhin thiy di}' li mot dip thuin Igi cho
viec van dgng du luan the gioi \'i nhin dan
Phap iing hg nen dgc lap tu do cua din tgc
Viet Nam, Nguyen Tat Thanh da de nghi
Phan Chiu Trinh \'i Phan Vin Trucmg ciing
dimg ra thanh lip mot hoi doan cua ngucri
Viet Nam de dua nhirng \eu sich cua nhin
dan Viet Nam den Hoi nghi Vecxi}'. Nhung
hai ong cho ring do la mot \'iec lam khong co

ket qui. nen di khong tan thanh. Vi the //()/

<i>ngroi An Nam yeu niroe kb6ng ducTC tii lap. </i>

Dimg truoc hoan cinh do, Nguyen Tat Thanh
<i>da ciing vai mot s6 nguoi yeu nuoc fre tu6i </i>
<i>dimg ra thanh lip Nhom ngirai An Nam yeu </i>

<i>nude. Chu truong cua Nhom ngrai An Nam </i>
<i>yeu nuoc la \'in dgng d6ng bio doin ket </i>

ch6ng che do ip birc thuc dan Phip. tranh thu
sir d6ng tinh, iing hg cua nhin din Phap \a
nhin din cac nuoc. doi dgc lip tu do \ a lh6ng
nhat dit nuoc. Trong danh sach nhiing nguoi
linh dao hoi. Ngu\'en Til Thanh lim thu ky''.

Nguyen Tit Thanh da thuyet phuc hai nhi
\'eu nuoc Phan Chiu Trinh \ i Phan \'an
Truong dii hai 6ng kh6ng tin thinh nhimg
vin ciing voi Nguyen Tit Thanh thao ra ban
Yeu sich tim diem cua nhin din An Nam giri

<i>loi Hoi nghi Vecxiy^ Duoi bin \'cu sach, </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Nguyen Tit Thanh ky- ten: Nguyen Ai Qu6c.
Di>- la lin diu tien ten ggi Ngu> en .Ai Quoc
xuit hien. Ngu\en Tat Thinh gui bin Yeu
<i>sach toi Hoi nghi. </i>

"\'eu sach con dugc Nguyen Tit Thanh b6
<i>hen ra thue m 6.000 to duoi dang tru>'en don </i>
<i>bang tieng Phip. \6i ba khu6n in khac nhau. </i>
<i>Hai khu6n m cimg mang mot diu de: Xliung </i>

<i>yen sdch cua nhdn ddn An Nam. duoi viet </i>

"Thay mat NTiom nguoi \"eu nuoc .An Nam:
Nguyen Ai Qu6c"". Mot khu6n in mang diu de:

<i>Q(\in ciia dd)i toe An Nam. duoi viet: "Tha}' </i>

mat nhin din An Nam: Nguyen .Ai Qu6c"".
Sau khi ban Yeu sach bang tieng Phap
dugc in fren bio ngay 18-6-1919. Nguyen Tit
Thanh con tu ta\- \ iet Yeu sich bang hai thii
heng: mgi ban bang chii: qu6c ngir theo the
<i>\'an \ in. nhan de I let Nam yeu cdu ea va. mot </i>
<i>bin cbij Hin nhan de An Nam nhdn ddn thinh </i>

<i>ngryin thu. chup in thanh tru\en don. </i>

Nguyen Tit Thanh da cimg \oi mot s6 kieu
<i>bao frong Nhom ngiroi An Nam yen nude dem </i>
phan phat frong cic cuoc hoi hgp. mil tinh.
cac bu6i sinh boat ciu lac bg.

Tm Yeu sach dua den Hoi nghi \'ecxi\'
kh6ng dugc h6i im. nhung da tic dgng manh
<i>me den nguoi Met Nam a frong nuoc va nuoc </i>

<i>ngoai. Thuc din Phip Mja lo sg \'ua cho theo </i>
doi nhirng nguoi frong ng6i nha s6 6 \'illa do
G6boIanh. Mja dieu fra xem Ngu\'en .Ai Qu6e
dich thuc la ai. NTiirng phan img cua chinh
<i>quyen thugc dia o Dong Duong d6i vai ban </i>
Yeu sach \a \'iec tim kiem lai lich Ngu\'en .Ai
Qu6c lam tang them sir chu y ciia du luan
frons nuoc d6i \'6i bin Yeu sach. \ i lim tins

them long kinh frgng. tin tuong cua nhin dan
<i>\'iet Nam d6i vcA Nguyen Ai Quoc. </i>

Trong mot lin den theo doi bu6i noi
<i>chuyen a Hoi truong Hooctiqmnto tai Pari. </i>
\ien mat thim Phip P6n .4cnu chmen theo doi
nguoi Met Nam s6ng 6 Pari, tan mat chimg
kiln NguN'ln Tit Thanh dang phin phit lru> en
don in ban Yeu sach cho nhirng nguoi co mat
da phai th6t len du cim: Con nguoi thanh nien
manh khinh \a di>' sue s6ng nay co the la
nguoi se dit chir thip cao chung len nen th6ng
<i>tri cua chiing ta a D6ng Duong. </i>

<i>Tir thuc te hinh dgng vk diu tranh cua </i>
Nguyen Ai Quoc, cac nhin \'ien mil tham
Phip da nhin dinh anh thue su la linh h6n ciia

<i>Xliom ngiroi An Nam yeu nuac tai Phap. </i>

<i>Ke thira Nlwm ngiroi An Xam yeu nirdc la </i>

<i>Hoi ngiroi Viet Nam tai Phdp (den nam 1955 la </i>
<i>Hoi Lien hiep Viet kiiu tai Phdp) \cM duong loi </i>

ro rang ch6ng thuc din. tranh thu sir d6ng tinh
ung hg ciia cic doan the. nhin din Phip \ i the
<i>gioi. doan ket voi tit ca dong bao \'eu nucrc. ca </i>
nhiing nguoi co nhirng buoc di khac nhau nhung
cimg muc dich hu(5ng \e T6 qu6c Viet Nam. gin
<i>bo vai dong bio frong nuoc. TTiuc te qui frinh </i>
phat tnen ciia each mang Viet Nam. qua hai
cuoc khang chien chong xam luge \ a sir nghiep
<i>xay dung va bao \-e T6 quoc nga\' na)' da chimg </i>
minh sir dong g6p sue nguoi. sire cua cua Viet
kieu yeu nuoc 6 Phap.

1. Theo tu lieu ciia Hoi nguai Viet Nam tai Phap
<i>2. NTiirng sang lap \ ien cua Hoi ngirai An Nam </i>

<i>yeu mrdc la cac ong Phan Chau Trinh. Phan Van </i>

Truong. Nguyen Dinh Khanh (tuc Khanh Ky)

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

TRAO OOl

<i>3. Theo sach Nguyen Ai Quoc tgi Pari </i>

<i>1917-1923 CLia Thu Trang, Nxb Thong tin ly luan. Ha </i>

Noi. 1989 CO dua ra mot bao cao long quat ve sir

kiem tra so linh kho do va thg nguai Dong
Duong tai Phap. ky ten Guesde, da viet: "Vao
thang 11 nam 1917. khi toi nhan chirc Giam doc
Tong thanh tra loan Dong Duong thi co 45.000
nguai, va so thg cung tuong duong, long so gan
90.000 nguai. Con so nay khong chenh lech gi
may, so vai luc ky hiep uac dinh chien vao
thang 11 nam 1918"

<i>4. Uy ban ve nguai Viet Nam a nuac </i>
<i>ngoai: Kieu bdo vd que hirang, Nxb Tre, </i>
Thanh ph6 H6 Chi Minh, 2006, vilt: "La
nguai yeu nuac nhiet tinh, anh den Pari bat
lien lac ngay voi Hoi nguai An Nam yeu
nuac va giir quan he lot vai cac ong Phan
Chau Trinh va Phan Van Truong"'

<i>Sach Hd Chi Minh cua William J. Duiker, </i>
Hyperion New York 2000, con viet: "Thanh
da lai Pari gap Phan Chau Trinh. Cha ciia
Thanh da dua cho Thanh thu gich thieu gui
nguai ban ciing do ph6 bang trucjc khi Thanh
rai Viet Nam""

5. Ve thai gian Nguyen Tat Thanh tir nuac
Anil Ira lai nuac Phap co nhieu y kien khac nhau.
song so dong cac nha nghien cim cho rang
Nguyen Tat Thanh fro lai Phap vao klioang cuoi
nam 1917

6. Uy ban vl nguai Viet Nam a nuac ngoai:

<i>Kieu bdo vd que huang, Nxb Tre, Thanh pho </i>

H6 Chi Minh. 2006

<i>7. Theo Tran Dan Tien: "Y kien dua ra yeu </i>
cau do ong Nguyen de ra nhung lai do luat su
Phan Van Truong viet \'i liic ba\' bay gia ong
<i>Nguyen chua viet dugc lieng Phap"". Nhirng mdu </i>

<i>chuyen ve dai hogt dong ciia Ho Chit tjch, ST, </i>

II, I975.tr.29.

<b>CHU TRUOTNG CUA DANG... </b>

<i>(Tiep theo trang 8) </i>

<i>Ngay 4-12-1953, Liiit cii cich mgng dat da </i>
dugc Quoc hoi nhit tri th6ng qua Qua 7 thing
hen hanh cii cich mgng dit (2 dgt) 6 270 xa
thugc 2 tinh Thii Ngin'en \ i Thanh Hoi da dem
lai 44.500 ha mgng dit va 10.000 triu bo cho
nong din.

Cimg voi viec 16 chuc sin xuit n6ng nghiep.
<i>Chinh phu chu truong xdy dung vd cimg co cdc </i>

<i>doanh nghiep quoc gia nhim muc dich xiy dung </i>

va phat tnen bg phan kinh te nhi nuoc - chu the
quin ly xa hoi. lanh dao \a giup do kinh te hgp tic
xa va kmh te tu nhin phat trien theo phuong chim
chinh sach va ke hoach kinh te ciia Chinh phiu tich
luy von vi ting thu cho Nha nuoc; che do hanh
chinh cung cip buoc dau dugc khac phuc.

V(M chu truong dung din va cich chi dao linh
boat ciia Dang va Chinh phiu cic hoat dgng kinh
te - tii chinh da lim cho nen kinh te khang chien
ciia la kh6ng ngimg phit trien: can bing thu chi
ngan sach, hen te 6n dinh. sin xuit phat trien. doi
s6ng nhin din vi quin dgi dugc cii thien. Til ci
nhiing n6 lire ve kinh te da gop phin quan frgng
vao sir bien d6i xa hoi fren cac mat chinh tri,
quin sir. van boa. ngoai giao dua tcM cic thing Igi
tir Viet Bac "mo cb6n giac Phap"' den Dien Bien
Phu "Iimg li\' nim chiu chin dgng dia ciu"".

<i>1. Van kien Qudn sir ciia Ddng {\9A5-\950),'H\h </i>
QDND,H, 1976, tr. 134-135

<i>2. Vdn kien Ddng ve khdng chien chong thirc ddn </i>
/'/idp, Tap II (1951-1954), ST, H, 1988, tr.l27

<i>3. Nguyen Tri Dinh (chu bien): Lich sir kinh te </i>

<i>quoc ddn, Nxb Giao due, H, 1996, tr.268 </i>

<i>4. Vien Sir hoc: Viet Nam nhimg sir kien lich sir </i>

<i>(1945-1975), Nxb Giao due, H, 2002, tr.l 17 </i>

<i>5. Hd ChiMmh Todn tctp, CTQG, H, 2000, T.6, tr.440. </i>

</div>

<!--links-->
<a href='.29'> I975.tr.29. </a>