Bảo vệ nhà đầu tư: Góc nhìn từ Đạo luật Sarbanes-Oxley

Bảo vệ nhà đầu tư: Góc nhìn từ
Đạo luật Sarbanes-Oxley

Đạo luật Sarbanes-Oxley có thể là sự tham khảo hữu ích cho
những nhà quản lý thị trường chứng khoán Việt Nam
Sau sự sụp đổ gây chấn động nước Mỹ của nhiều tập đoàn
lớn như: Enron, WorldCom, Peregrine Systems..., nước Mỹ
mới ban hành một đạo luật nhằm ngăn chặn những gian dối
tài chính và bảo vệ nhà đầu tư tốt hơn.

Đạo luật Sarbanes-Oxley (hay còn gọi là Sarbox, SOX) có thể là
sự tham khảo hữu ích cho những nhà quản lý thị trường chứng
khoán Việt Nam, nhất là trong bối cảnh hiện nay khi mà liên tục
xảy ra những scandal không đáng có.

Được Quốc hội Mỹ thông qua ngày 30/7/2002, đạo luật được bảo
trợ bởi nguyên Thượng nghị sỹ bang Maryland, Paul Sarbanes và
Nghị sỹ Michael Oxley, và là một trong những luật căn bản của
nghề kế toán, kiểm toán.

Dài 66 trang, đạo được cho là một sự bổ sung quan trọng nhất
trong Luật Chứng khoán Mỹ, nhằm mang lại tính minh bạch cho
thị trường chứng khoán.

Mục tiêu chính của đạo luật này nhằm bảo vệ lợi ích của các nhà
đầu tư bằng cách buộc các công ty đại chúng phải đảm bảo sự
minh bạch hơn của các báo cáo, các thông tin tài chính khi công
bố.

Đồng thời, đạo luật cũng bổ sung thêm các quy định ràng buộc
trách nhiệm cá nhân của giám đốc điều hành và giám đốc tài

chính đối với độ tin cậy của báo cáo tài chính, bênh cạnh đó yêu
cầu các công ty đại chúng phải có những thay đổi trong kiểm soát
nội bộ, đặc biệt là kiểm soát công tác kế toán.

Cũng nhờ đạo luật này, vị trí và thị thế của kiểm toán viên được
đặt ở vị trí trung tâm, là cầu nối quan trọng tạo nên những bản
báo cáo tài chính có tính độc lập cao và mức độ tin tưởng cao
hơn.

Đạo luật Sarbanes-Oxley có 6 điểm quan trọng

Một là, các giám đốc điều hành, giám đốc tài chính phải trực tiếp
ký vào các báo cáo tài chính được ban hành chính thức và đảm
bảo tính trung thực của bản báo cáo đó. Nếu có những sai phạm,
thì họ có thể phải ngồi tù.

Hai là, các công ty phải lập ra ban giám sát kế toán thực hiện
chức năng giám sát hoạt động kết toán trong nội bộ của tập đoàn,
đồng thời giám sát chặt hoạt động của các công ty kiểm toán cho
tập đoàn đó.

Ba là, các công ty kiểm toán không được thực hiện tất cả các
nghiệp vụ kiểm toán của một tập đoàn mà phải chia phần việc
cho các công ty kiểm toán khác để tránh tình trạng tập trung lợi
ích có thể dẫn tới những tiêu cực có thể xảy ra.

Bốn là, ban giám đốc công ty không được quyền quyết định chọn
hay chấm dứt hợp đồng với công ty kiểm toán, mà quyết định này
thuộc về ban kiểm toán của công ty.

Năm là, hàng năm, các công ty phải có báo cáo kiểm soát nội bộ,
trong đó các thông tin về tình hình tài chính của công ty phải có
sự chứng thực của công ty kiểm toán.

Sáu là, các tội danh liên quan đến các thay đổi, hủy hồ sơ, tài liệu
hay cản trở gây ảnh hưởng pháp lý điều tra có thể bị phạt tù lên
đến 20 năm (Mục 802).