Phòng bệnh táo bón ở người cao tuổi

Phòng bệnh táo bón ở người cao tuổi














Táo bón là một bệnh thường gặp thuộc hệ thống
đường tiêu hóa. Bệnh táo bón có thể gặp ở mọi
lứa tuổi nhưng người cao tuổi (NCT) bị táo bón
chiếm tỷ lệ nhiều hơn. Bình thường một người có
thể đi ngoài có thể từ 1-3 lần trong một ngày hoặc
trên 3 lần trong một tuần. Được gọi là bị táo bón
khi quá 3 ngày chưa đi ngoài hoặc đi ngoài dưới 3
lần trong một tuần, có thể có từng cơn đau quặn
bụng, phân rắn, mỗi khi đi ngoài phải rặn mạnh.

Nguyên nhân gây táo bón ở NCT

Thức ăn, nước uống sau khi vào đường tiêu hóa đa
phần sẽ được hấp thu ở ruột non, phần còn lại và các
chất cặn bã sẽ dồn xuống đại tràng. Tại đại tràng, số
còn lại của chất dinh dưỡng sẽ được hấp thu tiếp tục,

chất cặn bã, các chất độc do vi sinh vật và quá trình
chuyển hóa sinh ra sẽ được đào thải ra ngoài. Nếu
chất cặn bã kèm theo các chất độc hại lưu lại trong
đại tràng càng lâu làm ảnh hưởng đáng kể đến sức
khỏe. Khi nước trong chất thải bị hấp thu tiếp thì làm
cho phân rắn lại rất khó đi ngoài. Có nhiều nguyên
nhân gây nên táo bón:

Do suy giảm chức năng sinh lý: càng nhiều tuổi thì
chức năng sinh lý sẽ giảm dần theo năm tháng như:
cơ hoành, cơ vùng xương chậu yếu đi, các dịch bài
tiết của đường ruột cũng giảm đáng kể như: dịch vị,
dịch mật, dịch ruột; sự co bóp của cơ trơn đường tiêu
hóa ngày càng yếu dần hoặc có hiện tượng nứt nẻ
hậu môn...

Do chế độ dinh dưỡng không hợp lý: do yêu cầu
trong điều trị một bệnh nào đó nhưng người bệnh lại
kiêng khem quá mức; ăn ít hoặc chán không muốn ăn
nên chất cặn bã ít, phân ít không tạo được phản xạ
co bóp của đại tràng. Ăn những loại thức ăn có nhiều
chất béo như: bơ, sữa, đường tinh chế và thức ăn ít
chất xơ, ăn nhiều chất cay, nóng (ớt, hành, hồ tiêu),
uống nhiều rượu, bia.

Lượng nước đưa vào trong cơ thể hàng ngày không
đủ sự cần thiết để tiêu hóa thức ăn. Hiện tượng này
thường gặp ở những người lười uống nước (sợ đi
tiểu nhiều lần), ăn ít rau, quả.

Ít vận động. Hầu hết NCT đã nhận thức được vận
động làm cho mọi cơ quan của cơ thể hoạt động đều
đặn, nhưng có những trường hợp vì lý do nào đó ít
vận động, ví dụ như: đau khớp gối mạn tính, đau
lưng, chân yếu khó đi lại thì rất dễ xảy ra táo bón. Một
số NCT ngại đi ngoài với nhiều lý do khác nhau như
nhà vệ sinh bẩn, đi lại khó khăn, nhất là nhà vệ sinh ở
một số vùng nông thôn, miền núi, ngồi lâu trong nhà
vệ sinh gây mệt mỏi…

- Do tác dụng phụ của thuốc như thuốc có chất
tannin, thuốc chống trầm cảm, thuốc bao bọc niêm
mạc dạ dày có chứa nhôm, lạm dụng một số thuốc có
tác dụng nhuận tràng, do dùng nhiều quá không có
tác dụng nhuận tràng như mong muốn.

Hậu quả của táo bón ở NCT

Táo bón thường xuyên sẽ gây ra nhiều hậu quả xấu
cho NCT. Phân và các chất cặn bã, chất độc do các
vi sinh vật trong đường ruột bài tiết ra không được
tống ra theo phân mà đọng lại thời gian lâu ở đại
tràng, trực tràng, cơ thể hấp thu cùng với nước gây
độc hại cho cơ thể làm cho người bệnh lúc nào cũng
thấy mệt mỏi, lười ăn, chán ăn, thậm chí bỏ bữa.
Bệnh hay gặp nhất của táo bón dài ngày là bệnh trĩ.

Bệnh trĩ có hai loại là trĩ nội và trĩ ngoại. Trĩ nội là do
sự giãn quá mức của đám rối tĩnh mạch trực tràng,
hậu quả là mỗi lần đi ngoài ra máu tươi trong hoặc

sau khi đi ngoài. Đôi khi búi trĩ thòi ra, không tự lên
được mà phải dùng tay đẩy nó lên. Động tác đẩy búi
trĩ lên bằng tay rất dễ gây nhiễm trùng nguy hiểm, đặc
biệt là nhiễm trùng huyết. Táo bón cũng là một trong
những nguyên nhân gây viêm đại tràng mạn tính, ung
thư đại tràng. Một số người bị tăng huyết áp mạn tính