BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ
HIỆU QUẢ LÃNH ĐẠO TRONG CÔNG TY TNHH THẾ LINH:
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
Ngành: QUẢN TRỊ KINH DOANH
Chương trình Điều hành cao cấp - EMBA
NGUYỄN PHƯỚC TÀI
TP. Hồ Chí Minh - năm 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
LUẬN VĂN THẠC SĨ
HIỆU QUẢ LÃNH ĐẠO TRONG CÔNG TY TNHH THẾ LINH:
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
Ngành: QUẢN TRỊ KINH DOANH
Chương trình Điều hành cao cấp - EMBA
Mã số: 8340101
NGUYỄN PHƯỚC TÀI
Người hướng dẫn khoa học: PGS, TS BÙI ANH TUẤN
TP. Hồ Chí Minh - năm 2019
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn này là cơng trình do tơi tự nghiên cứu kết hợp với sự
hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Bùi Anh Tuấn. Số liệu nêu trong luận văn được thu
thập từ nguồn thực tế, được công bố trên các báo cáo của các cơ quan nhà nước; được
đăng tải trên các tạp chí, báo chí, các website hợp pháp. Những thơng tin và nội dung
nêu trong đề tài đều dựa trên nghiên cứu thực tế và hồn tồn đúng với nguồn trích dẫn.
Hồ Chí Minh, ngày
tháng 04 năm 2019
Tác giả luận văn
NGUYỄN PHƯỚC TÀI
ii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ......................................................................................................... i
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ...................................................................................... v
DANH MỤC BẢNG, BIỂU, HÌNH VẼ .................................................................... vi
TĨM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ..................................................................... vii
LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI ....................................................................... 1
2. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU ..................................................... 3
2.1. Mục đích nghiên cứu ......................................................................................... 3
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu......................................................................................... 3
3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ..................................................... 5
3.1 Đối tượng nghiên cứu ........................................................................................ 5
3.2 Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................... 5
4. MÔ HÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .............................................. 6
4.1 Mơ hình nghiên cứu........................................................................................... 6
4.2 Quy trình và phương pháp nghiên cứu...................................................................... 7
5. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN ............................................................................. 10
TỔNG KẾT PHẦN ĐẦU CỦA LUẬN VĂN ....................................................... 11
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ LÃNH ĐẠO VÀ HIỆU QUẢ LÃNH ĐẠO
TRONG DOANH NGHIỆP ................................................................................... 12
1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ LÃNH ĐẠO ................................................ 12
1.1.1. Các khái niệm – quan niệm về lãnh đạo ................................................... 12
1.1.2. Các trường phái lý thuyết về lãnh đạo ..................................................... 15
1.1.2.1. Thuyết Vĩ nhân : Galton 1869, James 1880 ........................................ 15
1.1.2.2. Thuyết dựa trên đặc tính cá nhân-tố chất ........................................... 16
1.1.2.3. Lý thuyết lãnh đạo hành vi .................................................................. 17
1.1.2.4. Lý thuyết lãnh đạo tình huống ........................................................... 22
1.1.2.5 . Lý thuyết đường dẫn đến mục tiêu .................................................... 23
1.1.2.6. Lý thuyết lãnh đạo thuyết phục- cuốn hút – tầm nhìn ......................... 24
iii
1.1.2.7. Thuyết lãnh đạo biến đổi ..................................................................... 25
1.2. HIỆU QUẢ LÃNH ĐẠO VÀ CÁC TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ
LÃNH ĐẠO .............................................................................................................. 25
1.2.1. Hiệu quả lãnh đạo ......………………………………….………………. 25
1.2.2. Các tiêu chí đánh giá hiệu quả lãnh đạo ................................................. 26
1.2.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả lãnh đạo ....................................... 30
TÓM TẮT CHƯƠNG I ............................................................................................ 30
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ LÃNH ĐẠO CỦA CÔNG TY TNHH
THẾ LINH................................................................................................................ 31
2.1. TỔNG QUAN VÀ HIỆU QUẢ LÃNH ĐẠO TẠI CÔNG TY TNHH THẾ
LINH ........................................................................................................................ 31
2.1.1. Hình thành và phát triển Cơng ty TNHH Thế Linh .............................. 31
2.1.2. Hệ thống phân phối hàng hóa của Cơng ty TNHH Thế Linh ............. 35
2.1.3. Lãnh đạo tại Công ty TNHH Thế Linh .................................................. 36
2.1.4. Hiệu quả lãnh đạo và thành tựu của Công ty ........................................ 29
2.2. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ LÃNH ĐẠO TẠI CÔNG
TY TNHH THẾ LINH
37
2.3. NHỮNG HIỆU QUẢ LÃNH ĐẠO VÀ THÀNH TỰU ĐẠT ĐƯỢC ........ 42
2.4. CÁC TIÊU CHÍ ĐO LƯỜNG HIỆU QUẢ LÃNH ĐẠO TRONG CƠNG TY
TNHH THẾ LINH .................................................................................................. 45
2.5. NGHIÊN CỨU VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU............................................ 48
2.5.1. Các yêu tố ảnh hưởng đến hiệu quả lãnh đạo ........................................ 48
2.5.2. Hiệu quả lãnh đạo tại Công ty TNHH Thế Linh ................................... 49
2.5.2.1. Hiệu quả hoạt động của Cơng ty - Yếu tố tài chính ....................... 49
2.5.2.2. Sự nhiệt huyết, hài lòng, thỏa mãn, động lực của nhân viên cấp dưới tiêu chí phi tài chính ................................................................................................. 53
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ....................................................................................... 59
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NÂNG CAO HIỆU QUẢ
LÃNH ĐẠO TRONG CÔNG TY TNHH THẾ LINH ......................................... 60
3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY .......................................... 60
3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ
LÃNH ĐẠO TRONG CÔNG TY TNHH THẾ LINH ......................................... 61
iv
3.2.1. Tiếp tục hoàn thành các chỉ tiêu, chiến lược tài chính đã đưa ra, xây dựng
chiến lược và bám sát mục tiêu phát triển của Công ty ....................................... 61
3.2.2 Xây dựng văn hóa doanh nghiệp .............................................................. 62
3.2.3. Nâng cao hình ảnh lãnh đạo ................................................................... 64
3.2.4. Hồn thành các quy trình nội bộ, quy trình quản lý ........................... 65
3.2.5. Cải tạo môi trường làm việc tốt hơn, giảm áp lực công việc............... 67
3.2.6. Quản trị đội ngũ tuyển chọn, giữ chân những nhân viên xuất sắc..... 68
TỔNG QUAN KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ........................................................... 69
KẾT LUẬN .............................................................................................................. 70
DANH MỤC THAM KHẢO .................................................................................. 71
PHỤ LỤC ................................................................................................................ 73
v
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
CÔNG TY TNHH THẾ LINH
DN
THHH
MTV
LĐ
NLĐ
HQ-LĐ
DNNVV
QLNNL
DN
GDP
XNK
ASK
DTPT
KT
KN
QTNB
TC
SLT
: CÔNG TY TNHH MTV THẾ LINH
: Doanh nghiệp
: Trách nhiệm hữu hạn
: Một thành viên
: Lãnh đạo
: Nhà lãnh đạo
: Hiệu quả lãnh đạo
: Doanh nghiệp nhỏ và vừa
: Quản lý nguồn nhân lực
: Doanh nghiệp
: Tổng sản phẩm quốc nội
: Xuất nhập khẩu
: Thái độ- Kỹ năng – Kiến thức
: Đào tạo và phát triển
: Kiến thức
: Kỹ năng
: Quy trình nội bộ
: Tài chính
: Lý thuyết lãnh đạo tính huống (Situation
Leadership Theory)
vi
MỤC BẢNG, BIỂU, HÌNH VẼ
Hình 01: Mơ Hình nghiên cứu HQ-LĐ trong Công ty TNHH Thế Linh ................... 6
Bảng 1.1: Đặc tính cá nhân tố chất .......................................................................... 17
Hình 1.2. Lý thuyết lãnh đạo hành vi ...................................................................... 19
Hình 1.3. Lý thuyế lãnh đạo mạng lưới .................................................................... 21
Hình 2.1. Sơ đồ Cơng ty .......................................................................................... 32
Hình 2.2. Sơ đồ tổ chức Cơng ty 2016 ..................................................................... 34
Hình 2.3 Mơ hình nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến HQ-LĐ ........................... 41
Bảng 2.4 Số liệu doanh số và lợi nhuận tại Công ty ............................................... 51
Biểu 2.5. Biểu đồ doanh số và lợi nhuận ................................................................. 51
Biểu 2.6. Biểu đồ tỉ suất lợi nhuận
....................................................................... 52
Biểu 2.7. Biểu đồ về độ tuổi lao động tại Công ty .................................................. 54
Biểu 2.8. Biểu đồ về trình độ học vấn của nhân viên tại công ty ............................ 55
Biểu 2.9. Đánh giá sự hài lịng của nhân viên tại Cơng ty trong các chỉ tiêu phi tài chính
.................................................................................................................................. 56
vii
TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Đề tài "Hiệu quả Lãnh đạo trong Công ty TNHH Thế Linh: Thực trạng và giải
pháp ”, tác giả đã sử dụng các’8+ phương pháp tổng hợp một cách có hệ thống và cụ
thể các hiệu quả lãnh đạo của Công ty TNHH Thế Linh. Thông qua các đánh giá nghiên
cứu lý thuyết và thu thu thập dữ liệu điều tra thực tế tại Công ty TNHH Thế Linh để có
những dữ liệu hữu ích phục vụ việc nghiên cứu phân tích các thành cơng- hiệu quả cũng như đưa ra được những mặt chưa hiệu quả của việc lãnh đạo trong Công ty, từ các
thực trạng này đề tài cũng đưa ra được các kiến nghị giải pháp để xây dựng nâng cao
hiệu quả cho công tác quản trị điều hành của lãnh đạo trong Công ty TNHH MTV Thế
Linh trong thời gian sắp tới.
Về mặt chung đề tài đã đưa ra được hướng nghiên cứu về hiệu quả lãnh đạo của một
nhà quản trị trong một cơng ty. Việc này góp phần hồn thiện hơn cho các nghiên cứu
khoa học về nhà lãnh đạo nói chung và hiệu quả lãnh đạo nói riêng trong thời đại mới
vì đây chính là hệ quả của các khả năng, kỹ năng kết hợp với phong cách lãnh đạo với
những tình huống xảy ra thực tế tại doanh nghiệp của mình mà một nhà lãnh đạo đạt
được khi điều hành một tổ chức trong một không gian và thời gian cụ thể.
1
LỜI MỞ ĐẦU
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Với sự phát triển khơng ngừng của xã hội nói chung và các doanh nghiệp nói riêng,
hiện nay để một doanh nghiệp tồn tại và phát triển bền vững thì nhà lãnh đạo phải đưa
ra các định hướng, truyền cảm hứng hay động lực cho một cá nhân hay tập thể, những
quyết định tốt đưa ra mang đến hiệu quả thành công tốt nhằm phát triển công ty ngày
một lớn mạnh hơn. Năng lực lãnh đạo, kỹ năng lãnh đạo và các yếu tố khác như phong
cách, tình huống… ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả lãnh đạo trong doanh nghiệp, vấn
đề này từ lâu đã trở thành những đề tài nóng hổi, thu hút sự quan tâm không chỉ của các
học giả, các nhà nghiên cứu, mà còn thu hút sự quan tâm của lãnh đạo các doanh nghiệp
trong việc tìm hiểu áp dụng làm sao để có được hiệu quả lãnh đạo tốt nhất trong doanh
nghiệp đang điều hành. Thực tiễn đã chỉ ra rằng hiệu quả lãnh đạo của người đứng đầu
là nhân tố quyết định thành công của doanh nghiệp.
Hiện nay, doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm tới 98.1% (số liệu 2017 Tổng cục thống
kê), theo số liệu này thì DNNVV có chỉ số tăng nhanh nhưng cũng có những yếu tố bất
lợi như số doanh nghiệp ở Việt Nam quy mơ, năng lực cạnh tranh vẫn cịn yếu. Số liệu
từ Tổng cục Thống kê cho thấy 9 tháng đầu năm 2018 đã có 11.536 doanh nghiệp khó
khăn buộc phải ngừng hoạt động giải thể tăng 32,1% so với cùng kỳ năm 2017. Nguyên
nhân dẫn đến sự suy giảm trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nhỏ và vừa
được các chuyên gia kinh tế đánh giá là do hoạt động manh mún, quy mô nhỏ, công
nghệ lạc hậu, khó tiếp cận thị trường, nguồn vốn; và đặc biệt còn hạn chế trong năng lực
lãnh đạo, năng lực quản trị dẫn đến hiệu quả lãnh đạo kém không thể duy trì cơng ty
phát triển. Điều đáng chú ý là đa số các chủ doanh nghiệp, ngay cả những người có trình
độ học vấn từ cao đẳng và đại học trở lên thì cũng ít người được đào tạo chuyên sâu về
kiến thức kinh tế và quản trị doanh nghiệp hay kỹ năng lãnh đạo để áp dụng các kỹ năng
này vào thực tế doanh nghiệp đang hoạt động để đưa đến hiệu quả lãnh đạo tốt nhất của
nhà lãnh đạo tại doanh nghiệp
Công ty TNHH Thế Linh nằm trong phân khúc doanh nghiệp nhỏ và vừa là một
doanh nghiệp chuyên sản xuất các sản phẩm chăn ra gối nệm, được thành lập vào ngày
2
22/03/2006 hiện có trụ sở chính tại tỉnh Đồng Nai do Ông Phạm Thế Linh làm Giám
đốc. Trong thời gian hình thành và phát triển doanh nghiệp cũng phát triển không ngừng
từ một cơ sở thủ công nay đã là một doanh nghiệp có mặt hàng cung cấp cho hầu hết
các tỉnh thành trên toàn quốc và xuất khẩu. Cũng khơng nằm ngồi quy luật hoạt động
của nền kinh tế thị trường những năm gần đây, dưới sự cạnh tranh mạnh từ các doanh
nghiệp trong nước cũng như nước ngoài nhưng Công ty TNHH MTV Thế Linh đã không
ngừng đạt được những thành quả tích cực, hay nói cách khác Cơng ty Thế Linh đã có
những hiệu quả rất tích cực trong việc lãnh đạo của nhà điều hành, để đạt được Ơng
Linh , với vai trị là người điều hành doanh nghiệp, một giám đốc DNNVV đã có những
kỹ năng, khả năng và phong cách lãnh đạo vừa mang tính bao quát vừa mang tính tác
nghiệp, đưa ra những định hướng, quyết định vừa trực tiếp điều hành hoạt động sản xuất
kinh doanh, vừa thực hiện các hoạt động lãnh đạo con người trong doanh nghiệp trong
những tình huống cụ thể của từng thời điểm.
Để thực hiện tốt vai trị của mình, cần phải đưa ra các mục tiêu thực hiện thông qua
thái độ và phẩm chất nhằm lãnh đạo hiệu quả bản thân, lãnh đạo hiệu quả đội ngũ, lãnh
đạo hiệu quả cả tổ chức; duy trì và phát triển doanh nghiệp trên thị trường, mang đến
hiệu quả tốt nhất cho DN đem lại thu nhập chính đáng cho cán bộ công nhân và bản
thân cùng các thành viên khác trong DN.
Tuy nhiên trong quá trình phát triển của doanh nghiệp, việc lãnh đạo đem đến những
hiệu quả nhất định đã đạt được thì cịn nhiều điểm chưa đạt được, những điểm này được
tác giả dựa trên khảo sát thực tế tại doanh nghiệp và xét trên các tiêu chí hiệu quả lãnh
đạo được đặt ra đã thể hiện rõ, thơng qua đó cũng là một trong những thực trạng cần
phải khắc phục để nâng cao hơn nữa hiệu quả của việc lãnh đạo trong Công ty TNHH
Thế Linh trong thời gian tới nhằm đạt được mục tiêu chiến lược đề ra của Công ty.
Như vậy chúng ta thấy việc nghiên cứu của đề tài : “Hiệu quả Lãnh đạo trong Công
ty TNHH Thế Linh - Thực trạng và Giải pháp” mang tính hết sức thiết thực. Nghiên cứu
này không theo định hướng nghiên cứu các nhân tố tác động ảnh hưởng đến hiệu quả
lãnh đạo trong một doanh nghiệp mà thông qua các cơ sở lý thuyết, các học thuyết tác
giả đưa ra các tiêu chí, dựa trên những thực tiễn tại doanh nghiệp, nghiên cứu đánh giá
3
và chỉ ra các hiệu quả tốt đạt được và chưa được của việc lãnh đạo tại doanh nghiệp của
một nhà lãnh đạo. Qua đây, chúng ta có thể hệ thống hóa lại các hiệu quả dựa trên lý
luận và thực tế và có thể tìm ra các điểm mạnh, yếu những “khoảng trống” từ đó có thể
đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả lãnh đạo trong doanh nghiệp
được nghiên cứu nói riêng và các DNNVV nói chung trong thời gian hội nhập quốc tế
và cơng nghiệp 4.0 sắp tới
2. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
2.1 Mục đích nghiên cứu
Thơng qua việc nghiên cứu và đưa ra các tiêu chí, nhóm tiêu chí chỉ ra hiệu quả
lãnh đạo trong Công ty THNH MTV Thế Linh trong thời gian năm 2016-2018, dựa vào
các chỉ tiêu đánh giá này trên cơ sở lý luận và thực tiễn phân tích thực trạng điểm mạnh(
có hiệu quả đã đạt được) và yếu (chưa đạt được) từ đó đưa ra các giải pháp, kiến nghị
để lãnh đạo Công ty TNHH MTV Thế Linh điều chỉnh để đạt được hiệu quả tốt hơn
trong việc điều hành DN của mình.
2.2 Nhiệm vụ nghiên cứu
Để phù hợp với các mục đích nêu trên, đề tài có các nhiệm vụ nghiên cứu cụ thể
như sau:
Giới thiệu sơ lược về Công ty TNHH MTV Thế Linh, mơ hình tổ chức, thành
quả đạt được thông qua hiệu quả lãnh đạo của chủ DN trong những năm gần đây
và đặc biệt năm 2017-2018 để người đọc có thế nắm bắt được các yếu tố ảnh
hưởng đến hiệu quả lãnh đạo của người lãnh đạo đồng thời nhìn nhận về việc đạt
được của lãnh đạo DN trong thời gian qua.
Đưa ra được các tiêu chí, nhóm tiêu chí phân tích khái qt về hiệu quả lãnh đạo
của lãnh đạo trên phương diện công việc của DNNVV
Dựa trên các tiêu chí này làm rõ mục đích của việc sử dụng các tiêu chí để đánh
giá hiệu quả lãnh đạo.
4
Phân tích tình hình thực tiễn của DN (Cơng ty TNHH MTV Thế Linh) trong thời
gian qua đã thực hiện việc lãnh đạo của mình thơng qua các tiêu chí. Khảo sát
thực tế về thành cơng trong cơng việc tại DN về hiệu quả lãnh đạo đối với DN
trong thời gian qua
Nhận diện cơ hội và thách thức đối với Công ty TNHH Thế Linh đối với hiệu
quả lãnh đạo của mình.
Đề xuất các giải pháp về phía Cơng ty TNHH Thế Linh nhằm tận dụng điểm
mạnh khả năng lãnh đạo để đạt được hiệu quả cao nhất trong DN
3. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
3.1 Đối tượng nghiên cứu
Dựa trên các đối tượng nghiên cứu về các phong cách, kỹ năng lãnh đạo trong công
ty và các tình huống thực tế sẽ dẫn đến hiệu quả lãnh đạo, từ đó tác giả tập trung tìm
hiểu và phân tích các nhân tố hiệu quả trong lãnh đạo. Trong các đề tài nghiên cứu gần
đây thì rất ít nghiên cứu về hiệu quả lãnh đạo mà phần lớn chỉ đi tìm hiểu nghiên cứu về
các thành quả đạt được của lãnh đạo thông qua năng lực lãnh đạo, kỹ năng lãnh đạo tình
huống lãnh đạo (Đặng Ngọc Sự 2012) , phong cách lãnh đạo và các tác nhân khác ảnh
hưởng đến kết quả của hoạt dộng doanh nghiệp ( Nguyễn Minh Tâm 2009 , Nguyễn
Hữu Lam, Nguyễn Thùy Dung...) .... Vì vậy với chuyên đề đề tài này nhằm mở một
hướng nghiên cứu đối với hệ quả của các kỹ năng, khả năng, phong cách và tình huống
thực tế mà một nhà lãnh đạo đó được áp dụng vào việc quản lý lãnh đạo của mình trong
doanh nghiệp , chính vì thế đối tượng nghiên cứu của đề tài là các tiêu chí mà thơng
qua các tiêu chí này đánh giá được tính hiệu quả lãnh đạo trong một doanh nghiệp và cụ
thể là hiệu quả lãnh đạo trong Cơng ty TNHH MTV Thế Linh từ đó thấy được thực
trạng rút ra một số các kiến nghị, giải pháp đề xuất nâng cao hiệu quả của công tác này
trong q trình phát triển của Cơng ty và có thể ứng dụng trong các DNNVV hiện nay
tại Việt Nam
3.2 Phạm vi nghiên cứu
3.2.1
Phạm vi nội dung
5
Nghiên cứu thực tiễn hiệu quả lãnh đạo của Công ty TNHH Thế Linh qua quá trình
hình thành và phát triển có nhiều kết quả tốt và cũng có những hạn chế chưa tốt thông
qua việc điều hành lãnh đạo tại doanh nghiệp.
Các hiệu quả đạt được này là hệ quả của các phong cách lãnh đạo, năng lực lãnh đạo
kết hợp với các tình huống cụ thể của doanh nghiệp. Việc thực hiện đưa ra các tiêu chí
để đánh giá hiệu quả của một nhà lãnh đạo liên quan đến rất nhiều lĩnh vực năng lực
như kế hoạch, tổ chức, tính nhất qn sẵn lịng của tập thể, quản lý, giao tiếp, lợi nhuận
đạt được.... mà còn xử lý những vấn đề mới, phi truyền thống như lao động, mơi trường,
văn hóa, mơi trường bên ngồi, nội lực bên trong ...Có rất nhiều khía cạnh và vấn đề cần
phải nghiên cứu. Tuy nhiên, trong khuôn khổ về thời gian và khả năng của người viết,
và cũng phù hợp với mức độ yêu cầu của luận văn với hướng thực tế , tác giả chỉ phân
tích nội dung chính các khía cạnh như sau:
+ Hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp ( yếu tố tài chính)
+ Sự nhiệt huyết, hài lòng thỏa mãn và động lực của nhân viên cấp dưới ( yếu tố
phi tài chính)
+ Tư tưởng sẳn sàng đổi mới của tập thể nhân viên. (yếu tố phi tài chính(
3.2.2 Phạm vi khơng gian
Số liệu và dữ liệu trong bài là các số liệu tổng hợp, so sánh kết quả của công tác lãnh
đạo tại công ty Nghiên cứu dựa trên các dữ liệu thành quả đạt được và chưa được thực
tế trong điều hành sản xuất kinh doanh tại Cơng ty TNHH Thế Linh. Nghiên cứu có
tham khảo và khảo sát các tiêu chí và số liệu trực tiếp tại chổ cán bộ nhân viên hiện đang
làm việc tại cơng ty TNHH Thế Linh cho tính chính xác và tầm nhìn tổng thể hơn.
3.2.3 Phạm vi thời gian
Đề tài tập trung vào số liệu trong giai đoạn từ năm 2017 – 2018 về hiệu quả và sự
thay đổi của cơng tác lãnh đạo trong q trình phát triển Cơng ty TNHH Thế Linh năm
tác giả có thể đưa ra thêm các năm kế tiếp liền kề để có thêm số liệu đánh giá hiệu quả
lãnh đạo hiện tại, đồng thời đưa ra được giải pháp đẩy mạnh các nhân tố đặc điểm, phong
6
cách lãnh đạo nhằm phát triển hơn nữa hiệu quả lãnh đạo của nhà điều hành trong thời
gian sắp tới.
4 MƠ HÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
4.1. Mơ hình nghiên cứu :
Vai trò quan trọng của lãnh đạo trong tổ chức ngày càng được nghiên cứu sâu
hơn trong khoảng ba thập kỷ trở lại đây, đặc biệt là các nhiệm vụ của lãnh đạo như : xác
định mục tiêu tổ chức, phân bổ nguồn lực, đối phó với sự thay đổi bất thường của thị
trường, tạo dựng các mối quan hệ, đổi mới năng lực sản xuất và văn hóa tổ chức, khuyến
khích động viên người lao động ...các nghiên cứu này đã đóng góp khơng những cho bộ
mơn khoa học hành vi nhiều kiến thức hữu dụng mà còn là những kinh nghiệm được
đúc kết từ những giải pháp có cơ sở tin cậy giúp ích rất nhiều cho các nhà quản trị
(Norman, 2001). Thông qua tố chất của một nhà lãnh đạo, phong cách lãnh đạo, con
người và cơ sở vật chất của tổ chức… tất cả các yếu tố này quyết định thay đổi đáng kể
hiệu quả lãnh đạo của nhà quản trị. Dựa trên các học thuyết về lãnh đạo tình huống tác
giả xây dựng mơ hình nghiên cứu các hiệu quả lãnh đạo tại Cơng ty TNHH Thế Linh
như sau
MƠ HÌNH NGHIÊN CỨU HIỆU QUẢ LÃNH ĐẠO TRONG CƠNG TY THẾ LINH
Hình 01: nguồn tác giả
7
Dựa vào mơ hình nghiên cứu trên và các khung lý thuyết lãnh đạo tình huống thì
phong cách lãnh đạo theo Fiedler được chia thành hai phong cách chính đó là: Chú
trọng đến mối quan hệ (mối quan hệ giữa lãnh đạo và cấp dưới) và Chú trọng đến nhiệm
vụ (quan tâm đến năng suất). Thực tế khảo phỏng vấn chủ doanh nghiệp Ơng Phạm Thế
Linh thì phong cách lãnh đạo của Ơng chú trọng đến mối quan hệ.
-Tình huống lãnh đạo ảnh hưởng đến hiệu quả lãnh đạo, cũng theo học thuyết của
Fiedler thì có 3 tình huống cụ thể:
+ Mối quan hệ giữa người lãnh đạo và các thành viên trong nhóm. Mối quan hệ
này dựa trên mức độ tin cậy và tôn trọng lẫn nhau giữa người lãnh đạo và cấp dưới.
+ Cấu trúc nhiệm vụ. Cấu trúc này thể hiện cơng việc được giao có quy trình như
thế nào? Rõ ràng hay khơng rõ ràng. Như vậy cấu trúc nhiệm vụ cao muốn nói đến nhóm
được giao một nhiệm vụ cụ thể rõ ràng và ngược lại.
+Vị trí quyền lực (quyền lực từ vị trí người lãnh đạo đang nắm giữ). Quyền lực
từ vị trí thể hiện mức độ ảnh hưởng của người lãnh đạo đến các vấn đề như tuyển dụng,
sa thải, kỷ luận, thăng tiến và tăng lương.
- Hiệu quả lãnh đạo đạt được tác giả đưa ra 2 nhóm chính đó là các nhóm tài
chính và phi tài chính.
+ Nhóm tài chính chủ yếu thống kê các con số mà Công ty TNHH MTV Thế
Linh đã đạt được trong những năm cận kề 2018 cụ thể là 2016-2018 (Theo BCTC Cơng
ty đính kèm phụ lục)
+ Nhóm phi tài chính nghiên cứu về các hiệu quả lãnh đạo đã đạt được về sự hài
lòng, động lực, nhiệt huyết của nhân viên, tính sẵn sàng thay đổi mới của tập thể nhân
viên…
4.2. Quy trình và Phương pháp nghiên cứu.
Dựa vào mơ hình và các học thuyết về lãnh đạo tình huống ( SLT) tác giả thực
hiện quy trình nghiên cứu theo các bước sau:
+ Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả lãnh đạo bằng phương pháp khảo
sát và phỏng vấn trực tiếp lãnh đạo của Công ty TNHH MTV Thế Linh là Ông Phạm
Thế Linh.
8
+ Đưa ra các tiêu chí, các tiêu chí này là nền tản để dựa vào đánh giá hiệu quả
lãnh đạo trong doanh nghiệp.
+ Nguyên cứu thực trạng các hiệu quả đạt được của việc lãnh đạo tại Công ty
TNHH Thế Linh.
+ Thơng qua các tiêu chí tài chính và phi tài chính nói trên, đánh giá nhận xét
thực trạng các hiệu quả đạt được.
+ Đề xuất phương hướng để nâng cao hơn nữa hiệu quả lãnh đạo tại Công ty.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu này được sử dụng cả 2 phương pháp nghiên cứu định tính và nghiên
cứu định lượng, tuy nhiên phương pháp định lượng được ưu tiên hơn vì có một số câu
hỏi định tính được hồn chuyển theo định lượng. Trong quá trình thu thập dữ liệu sơ
cấp, phương pháp định tính được thực hiện qua việc phỏng vấn các tác nhân (cụ thể như
lãnh đạo).... trong khi đó, phương pháp định lượng được sử dụng qua việc phát bảng hỏi
với số lượng nhân viên các phòng ban và một số nhà quản lý, lãnh đạo các khối văn
phòng.
Thu thập số liệu sơ cấp:
Số liệu sơ cấp được thu thập từ việc khảo sát, phỏng vấn trực tiếp lãnh đạo, các nhân
viên văn phòng, lãnh đạo cấp trung… Tác giả sẽ trình bày chi tiết việc tổ chức các câu hỏi
khảo sát và phỏng vấn ở phần sau, những nhân viên được phỏng vấn là những người có
trình độ hiểu biết tương đối cao và có sự sẵn sàng hợp tác tốt, được sàng lọc từ các bộ
phận nghiệp vụ.
Thu thập số liệu thứ cấp:
Là tài liệu số liệu tham khảo mà tác giả tổng hợp từ những kết hoạt động của doanh
nghiệp như số liệu kế toán, các báo cáo, các chứng nhận...dưới dạng văn bản của các tác
giả khác.
Nguồn dữ liệu thứ cấp bên trong và bên ngồi chính bao gồm các tài liệu chính
thức như các văn bản chỉ thị, thơng báo, nội quy, trang webside Công ty, các thông tin
về thành quả Công ty Thế Linh đạt được như bằng khen giấy khen, chứng nhận ...được
các tổ chức thuộc cơ quan nhà nước và các tổ chức phi chính phủ trao tặng trong thời
9
gian hoạt động liên quan đến các yếu tố ảnh hưởng hiệu quả lãnh đạo hay liên quan trực
tiếp đến hiệu quả lãnh đạo của Ông Phạm Thế Linh.
Số liệu sơ cấp cũng được thu thập từ những số liệu kế toán, nhân sự , kinh doanh.
Những tài liệu lưu trữ về nhân sự, kế tốn của Cơng ty hay các danh hiệu, chứng nhận
của các tổ chức trao cho Doanh nghiệp cũng là nguồn tài liệu phong phú.
Thành phần tham gia nghiên cứu
Thành phần tham gia nghiên cứu là lãnh đạo cơng ty cụ thể là Ơng Phạm Thế Linh,
nhân viên các phịng ban thuộc khối văn phịng, cơng nhân trực tiếp sản xuất tại Công
ty TNHH MTV Thế Linh.
Tác giả đả làm 2 bảng khảo sát đó là:
Khảo sát mức độ hài lòng của nhân viên: Bảng khảo sát này được xây
dựng trên 6 nhóm câu hỏi về Văn hóa tổ chức; Phong cách lãnh đạo; Bản chất cơng việc;
Tiền lương; Đào tạo thăng tiến; Sự hài lịng.
Khảo sát về động lực làm việc và sẵn sàng thay đổi mới : Bảng khảo sát
này được xây dựng trên 8 nhóm câu hỏi khác nhau nhứ sau: Mơi trường làm việc; Mối
quan hệ với đồng nghiệp, cấp trên; Bố trí sử dụng lao động; tính sẵn sàng thay đổi
mới; Sự hứng thú trong công việc; Cơ hội thăng tiến và phát triển nghề nghiệp; sự
cơng nhận đóng góp cá nhân, trách nhiệm và động lực làm việc tại công ty.
- Hai bảng khảo sát này có các nhóm câu hỏi và câu hỏi khác biệt nhau rõ rệt với
bảng khảo sát đầu tiên chỉ ra được mức độ hài lịng của cán bộ nhân viên tại cơng ty,
bảng khảo sát thứ 2 chỉ ra được hai yếu tố đó là động lực làm việc của nhân viên và tính
sẵn sàng thay đổi mới.
- Thông qua hai bảng khảo sát này tác giả mong muốn làm rõ được các yếu tố chỉ
tiêu phi tài chính là đối tượng nghiên cứu chính của luận văn
Với mỗi nhân viên 2 bảng khảo sát, tác giả đã phát ra hơn 240 bảng hỏi cho các
nhân viên và các quản lý và công nhân sản xuất để tìm hiểu nghiên cứu về các yếu tố
ảnh hưởng đến hiệu quả hay trực tiếp là hiệu quả lãnh đạo tại Công ty.
Tác giả đã thu về 218 bảng hỏi, đây là một tỷ lệ rất cao vì đặc điểm cơng việc của
nhân viên khối văn phịng và cơng nhân sản xuất thật sự khơng có thời gian và không
10
muốn bị làm phiền vì những việc bên ngồi. Có kết quả này vì tác giả và cộng sự đã
kiên nhẫn trao bảng hỏi cho từng nhân viên và chờ họ trả lời và thu lại ngay sau đó và
hầu hết các nhân viên đã trả lời hết các câu hỏi trong bảng hỏi.
Phương pháp thu thập dữ liệu
Hình thức phổ biến để thu thập dữ liệu là thông qua bảng câu hỏi, phỏng vấn và
phân tích tài liệu. Nghiên cứu này đã sử dụng phương pháp định tính để tận dụng nguồn
dữ liệu sơ cấp và thứ cấp cũng như sử dụng những phương pháp sau đây để thu được
những thông tin, dữ liệu cần thiết.
Trong thời gian nghiên qua tác giả cũng đã thu thập các dữ liệu từ các buổi tiếp
xúc trực tiếp của các PSG TS Bùi Anh Tuấn và Nguyễn Xuân Minh và trên 25 học
viên eMBA K24 đã tham quan trao đổi làm việc thực tế với Ông Phạm Thế Linh về các
lĩnh vực quản trị và lãnh đạo tại doanh nghiệp. Đây cũng là một nguồn tư liệu quý giá
cho tác giả trong thực tế để có thêm những dữ liệu thực tế phục vụ cho nghiên cứu.
Công cụ nghiên cứu được sử dụng
Tác giả đã tiến hành một cuộc điều tra dùng bảng hỏi đối với CBNV và CN tại
Công ty TNHH MTV Thế Linh, trong đó người trả lời lựa chọn đánh giá theo thang
likert 05 điểm. Bảng hỏi nhằm mục đích đánh giá xem đối tượng nhân viên là ai? Độ
tuổi? Số năm cơng tác? Vị trí cơng tác? Trình độ học vấn… Cũng bằng cách tìm hiểu
đối tượng nhân viên, nghiên cứu sẽ thảo luận và tìm ra những nhân tố tác động tới động
lực, nhiệt huyết, tính sẵn sàng thay đổi mới, mức độ hài lịng của tồn thể CBCNV, đây
củng là hiệu quả lãnh đạo trong doanh nghiệp Thế Linh.
Các câu hỏi sẽ khảo sát và làm rõ về các yếu tố hay tiêu chí dẫn đến thành công
hiệu quả lãnh đạo của doanh nghiệp, đặc biệt là phần lớn các câu hỏi nhằm có thể thấy
các vấn đề liên quan đến nhóm tiêu chí phi tài chính nói trên
Xử lý dữ liệu và kết quả thống kê
Sau khi thu bảng câu hỏi, lập bảng cho các dữ liệu, tác giả tiến hành tóm tắt và
xử lý những câu trả lời của những người tham gia.
11
Các dữ liệu về những đánh giá của nhân viên ở các cấp độ được xem xét và đánh
giá chéo qua các nhân viên khác nhằm đảm bảo tính trung thực và khách quan của các
phiếu khảo sát.
Để dữ liệu khảo sát hàng loạt bằng bảng hỏi có giá trị và tin cậy, đối với mỗi câu
hỏi trong bản hỏi, người nghiên cứu đã sử dụng Thang Likert 5 điểm, bao gồm điểm
đầu là rất tiêu cực và điểm cuối là rất tích cực.
Những dữ liệu thu thập được sau đó được nhập vào phần mềm excel để xử lý và
sử dụng cho luận văn.
5. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN
Ngoài phần mở đầu và kết luận cũng như phụ lục và tài liệu tham khảo, phần nội
dung của luận văn được chia thành 4 chương chính như sau:
-
Chương I. Cơ sở lý luận về lãnh đạo và hiệu quả lãnh đạo trong doanh nghiệp
-
Chương II. Thực trạng hiệu quả lãnh đạo trong Công Ty Tnhh MTV Thế Linh
-
Chương III. Một số giải pháp và kiến nghị nâng cao hiệu quả lãnh đạo trong
Công ty TNHH MTV Thế Linh
-
Kết luận
TỔNG KẾT PHẦN MỞ ĐẦU LUẬN VĂN
Phần đầu của luận văn tác giả đưa ra được tổng quan về luận văn, nói lên được sự
cần thiết của đề tài mà tác giả nghiên cứu, các mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề
tài đưa ra được đối tượng nghiên cứu của để tài. Dựa vào đối tượng nghiên cứu tác giả
đã xây dựng được mơ hình nghiên cứu và lập quy trình nghiên cứu cụ thể để tiến hành
thực hiện cho luận văn này.
Ngoài ra trong phần mở đầu của luận văn tác giả cũng đưa tại đây kết cấu của luận
văn này nhằm người đọc nắm và hệ thống hóa được tồn bộ cấu trúc của luận văn và
các thơng điệp của tác giả truyền tại.
12
CHƯƠNG I:
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ LÃNH ĐẠO VÀ HIỆU QUẢ LÃNH ĐẠO TRONG
DOANH NGHIỆP
1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ VỀ LÃNH ĐẠO
1.1.1. Khái niệm - quan niệm vai trò về lãnh đạo
Theo John C.Maxwell . Lãnh đạo là gây ảnh hưởng – trg 21: Developing the
leader within you- Trong thực tế bất cứ tình huống nào, một nhóm từ hai người trở lên
ln ln có một người có ảnh hưởng nổi bật, người đó là lãnh đạo. Ta có thể thấy người
lãnh đạo sẽ nỗi lên một cách tự nhiên như trong một đám cháy mọi người mất bình tỉnh
khơng tìm được hướng giải quyết thì có một người hướng dẫn mọi người tổ chức chạy
thốt khỏi tai nại, người đó là người có tố chất lãnh đạo. Vì vậy mỗi chúng ta đều gây
ảnh hưởng hay bị ảnh hưởng từ người khác : hoặc là nhà lãnh đạo hoặc là người bị lãnh
đạo. (J.C.Maxwell)
Lãnh đạo – đây là chủ đề được quan tâm nghiên cứu của các nhà nghiên cứu nhà
triết học, và lịch sử học, đồng thời trong thế kỷ 20 mới có những cơng bố nghiên cứu
khoa học rộng rãi thực sự về lãnh đạo mặt dù từ ngàn xưa trong lịch sử lồi người đã có
những nhìn nhận, công nhận về những nhà lãnh đạo hay việc lãnh đạo trên thế giới trong
nhiều lĩnh vực khác nhau ví dụ như Thành Cát Tư Hãn, Napoleon, Hitle… càng về sau
các nhà nghiên cứu về lãnh đạo càng nhiều do dựa trên cách tiếp nhận khác nhau như từ
xã hội xung quanh, thời điểm nghiên cứu và trên phương diện tư tưởng triết học cá nhân
của mình nên các khái niệm định nghĩa cảng rối và chỉ được một bộ phận nào đó cơng
nhận tại một thời điểm nào đó mà thơi. Theo Bass và Stogdill (1990) thì có hàng trăm
định nghĩa về lãnh đạo và khơng có định nghĩa nào được chấp nhận rộng rãi.
Trong các nghiên cứu về lãnh đạo từ đầu thế kỷ XX - XXI các học giả và các nhà
nghiên cứu trên thế giới đã đưa rất nhiều định nghĩa khác nhau cho hai từ “lãnh đạo” và
những khái niệm, định nghĩa này cũng có ít nhiều thay đổi theo thời gian vì tính phù hợp
với môi trường phát triễn khoa học và xã hội con người . Ở đây, các khái niệm, định
nghĩa chúng ta cần nhận diện rõ là “nhà lãnh đạo “ (Danh từ) và “ Việc lãnh đạo”
(Động từ) có thể được tiếp cận dưới góc độ tố chất, góc độ hành vi, cũng có thể được
13
tiếp cận dưới góc độ gây ảnh hưởng hay góc độ sự tương tác qua lại. Thông qua đây
cùng xem xét và nghiên cứu một số quan điểm nổi bật về “việc lãnh đạo” hay “nhà lãnh
đạo” của các nhà nghiên cứu từ đầu thế kỷ XX – XXI như sau :
a) Lãnh đạo là một q trình qua đó một cá nhân ảnh hưởng đến một nhóm người khác
nhằm đạt mục tiêu chung. (northouse 2001)
b) Lãnh đạo là khả năng của một cá nhân nhằm gây ảnh hưởng, thúc đẩy, làm cho mọi
người góp phần vào hiệu quả và thành công của tổ chức họ đang làm thành viên ( House
-1999 )
c) Là công việc của người lãnh đạo nhằm tạo ra các điều kiện cho nhóm làm việc có hiệu
quả ( Ginneett -1996)
d) Mục đích của việc lãnh đạo là đạt được kết quả nhờ vào những người khác và phương
tiện của việc lãnh đạo là khả năng xây dựng được các nhóm có tính cố kết và định hướng
rõ ràng. Người lãnh đạo giỏi là người xây dựng được các nhóm làm việc có kết quả qua
các hoàn cảnh khác nhau ( Hogan-1994)
e) Lãnh đạo là quá trình làm cho mọi người trong tổ chức cảm nhận được những gì họ đang
làm, từ đó mọi người sẽ thấu hiểu và cam kết thực hiện những gì họ sẽ làm. ( Drath &
Palus- 1994)
f) Lãnh đạo là khả năng bứt phá khỏi văn hóa nhằm thực hiện một q trình thay đổi tiến
hóa mang tính thích ứng cao (E.H.Schein -1992)
g) Là các hành động tập trung nguồn lực tạo ra các cơ hội như mong muốn Campbell 1991)
h) Lãnh đạo là quá trình đưa ra mục tiêu để đạt tới thông qua nỗ lực của tập thể (Jacobs &
Jaques -1990)
i) Là việc biến đổi những người thuộc quyền, tạo ra những viễn cảnh của mục tiêu một
cách khả thi và chỉ dẫn, giúp đỡ họ đạt được mục tiêu ấy. (Bass-1985)
j) Lãnh đạo là quá trình ảnh hưởng tới những hoạt động của nhóm có tổ chức để đạt tới
mục tiêu. (Rauch & Behling -1984)
k) Lãnh đạo thuộc về những quan hệ của những cá nhân với nhau trong tổ chức , trong đó
một vài cá nhân thực hiện nhiệm vụ hỗ trợ hướng dẫn nhóm hướng đến việc hoàn thành
mục tiêu của tổ chức (Segal -1981)
14
l) Lãnh đạo là sự tác động nhằm gây ảnh hưởng đối với cấp dưới thông qua các chỉ đạo,
chỉ thị của tổ chức đưa ra. (D.Katz & Kahn -1978)
m) Lãnh đạo là một quá trình tưởng tác, tập hợp bởi nhiều cá thể với những giá trị và động
cơ nào đó, cùng với các nguồn lực về kinh tế, chính sách khác nhau trong bối cảnh mâu
thuẩn và cạnh tranh, nhằm thực hiện những mục tiêu do những người lãnh đạo và người
thừa hành tiến hành (Burn -1978)
n) Lãnh đạo là sự tương tác giữa những con người trong đó một người trình bày những
thơng tin để những người khác trở nên bị thuyết phục với những kết cục của anh ta...và
kết cục này sẽ được hoàn thiện khi đối tượng cư xử theo những điều được đề nghị hoặc
được đòi hỏi. (Jacobs-1970)
o) Là việc hướng dẫn và điều phối cơng việc của các thành viên trong nhóm (Fiedler 1967)
p) Lãnh đạo là ảnh hưởng (tác động) mang tính tương tác, được thực hiện trong một tình
huống, được chỉ đạo thơng qua q trình thơng tin để đạt tới những mục tiêu cụ thể
q) Lãnh đạo là dạng đặc biệt của quan hệ được đặc trưng bởi nhận thức của các thành viên
nhóm rằng: một thành viên khác của nhóm có quyền địi hỏi những dạng hành vi đối với
các thành viên khác trong hoạt động của họ như là một thành viên nhóm (Janda -1960)
r) Là một quá trình trong đó một đối tượng thuyết phục cấp dưới hành động theo như mong
muốn (Bennis-1959)
s) Là mối liên hệ giữa các cá nhân trong đó những người khác đồng ý làm theo vì họ tự
nguyện chứ khơng phải bị bắt buộc. (Merton-1957)
t) Quá trình gây ảnh hưởng đối với các hoạt động của tổ chức nhằm đạt tới mục tiêu đã
định. (Stogdill - 1950)
(Nguồn : Tổng hợp của tác giả)
Cịn theo quan điểm của John C. Maxwell thì lãnh đạo là khả năng thu phục nhân
tâm ( Phát triển kỹ năng lãnh đạo . trg 22)
Nhìn chung các khái niệm, định nghĩa về lãnh đạo có nhiều cách nhìn nhận khác
nhau , nhưng điều quan trọng chúng ta phải hiểu được rằng khơng có một định nghĩa
nào là hồn toàn đầy đủ. Theo tác giả, các quan niệm này tuy nhấn mạnh những sắc thái
khác nhau của lãnh đạo nhưng đều nói lên các yếu tố chung của nó là hiện tượng một cá
15
nhân hay một nhóm và q trình ảnh hưởng của cá nhân hay nhóm đó lên một nhóm
khác làm theo định hướng của mình . Theo quan điểm của tác giả dù nhìn nhận theo
cách nào, thì một nhà lãnh đạo phải là người đảm bảo được các yếu tố sau: tạo ra tầm
nhìn cho tổ chức, truyền cảm hứng và gây ảnh hưởng để mọi người thực hiện tầm nhìn
đó. Ba nhiệm vụ này kết hợp với nhau, tạo nên sự khác biệt của một nhà lãnh đạo với
bất kỳ ai. Người nhìn xa trơng rộng khơng phải là người lãnh đạo nếu anh ta không thể
truyền cảm hứng để mọi người xung quanh cùng thấy và hiểu để cùng đi theo thực hiện
tầm nhìn đó và ngược lại. Người tạo ra và duy trì được ảnh hưởng khơng phải là người
lãnh đạo nếu anh ta không thể tạo ra một tầm nhìn. Tầm nhìn, cảm hứng và ảnh hưởng
cần phải được thực hiện một cách khéo léo và bài bản, địi hỏi nhà lãnh đạo phải có
những phẩm chất và kỹ năng riêng biệt. Vì vậy, cơng việc lãnh đạo vừa mang tính chất
nghệ thuật, lại vừa mang tính chất khoa học.
Như vậy, thơng qua các khái niệm định nghĩa về nhà lãnh đạo thì theo cách hiểu
đơn giản nhất, việc lãnh đạo là quá trình gây ảnh hưởng, tác động (bằng cách tạo điều
kiện, môi trường, truyền cảm hứng… ) đến người khác để tìm kiếm sự tham gia tự nguyện
của họ nhằm đạt mục tiêu, nhiệm vụ, sứ mạng, của tổ chức đã đặt ra.
Vai trò của nhà lãnh đạo nhìn chung có hai vai trị chủ đạo đó là :
+ Đảm bảo cho nhu cầu của người lao động hài hoà với nhu cầu nhiệm vụ của tổ
chức
+ thực hiện chức năng động viên người lao động hoàn thành nhiệm vụ.
(nguồn: tác giả sưu tầm)
Trong thực tế ở một tổ chức hay doanh nghiệp luôn có sự biến động về con
người, hồn cảnh điều kiện cơng việc… rất đa dạng vì thế tổ chức và người lãnh đạo
phải luôn linh hoạt thực hiện tùy vào hồn cảnh chứ hồn tồn khơng cứng nhắc, cố
định để có được hiệu quả lãnh đạo tốt nhất.
1.1.2. Các trường phái lý thuyết về lãnh đạo:
Trong các trường phái đưa ra những lý thuyết về lãnh đạo nhìn chung bao gồm
có trường phái sau: Các thuyết về lãnh đạo dựa trên đặc tính cá nhân; các thuyết về
lãnh đạo dựa trên hành vi, tính cách ; các thuyết về lãnh đạo theo tình huống; các thuyết
16
ảnh hưởng, ngẫu nhiên ; các thuyết về lãnh đạo dựa trên mối quan hệ giữa lãnh đạo và
thuộc cấp, nghiệp vụ và một số lý thuyết về lãnh đạo mới.
Sự tiếp cận trên cho dù có những xu hướng khác nhau nhưng cốt lõi quan trọng
là các trường phái, các lý thuyết này khơng hồn tồn có sự tách biệt lẫn nhau và không
giới hạn vào thời gian. Được trình bày như sau:
1.1.2.1. Thuyết Vĩ Nhân : Galton 1869, James 1880
Dựa trên niềm tin cho rằng nhà lãnh đạo là những người đặc biệt, được sinh ra với
những phẩm chất bẩm sinh và chỉ để làm lãnh đạo. Việc sử dụng thuật ngữ “người đàn
ơng” (man) là có chủ đích bởi vì có giai đoạn, lãnh đạo được xem là một khái niệm dành
cho nam giới, và trong quân sự. Điều này đã dẫn đến sự ra đời của trường phái lãnh đạo
tiếp theo.
1.1.2.2. Thuyết dựa trên đặc tính cá nhân-tố chất
Một số đặc điểm về nhân cách có thể làm cho một người nào đó lên nắm giữ vai
trị lãnh đạo một cách rất tự nhiên. Đó là sự kết hợp của những đặc tính, phẩm chất phù
hợp tạo nên một nhà lãnh đạo . Người ta sinh ra là đã có những đặc điểm kế thừa, một
vài đặc điểm đó lại đặc biệt phù hợp với vai trò lãnh đạo. Những cá nhân lãnh đạo xuất
sắc thường là sự kết hợp đúng (hoặc đủ) những đặc điểm cá tính lãnh đạo có sẵn trong
chính bản thân họ. (Stogdill 1974)* . Stogdill phân biệt những đặc điểm cá tính và kỹ
năng chủ yếu đối với những người có tố chất lãnh đạo, hay người lãnh đạo bản thân phải
có tố chất mới làm được lãnh đạo
Theo Gareth R.Jones và Jenifer M. Goerge (2003), thì nhà lãnh đạo cần có 8 tố
chất sau:
Thơng minh – kiến thức chun mơn
Cá tính mạnh mẽ - Tự tin
Năng lực cao – Không bị áp lực
Đạo đức – Trưởng thành
Tuy nhiên, những cố gắng nhằm xác định những đặc điểm thường gắn kết với khả
năng lãnh đạo lại thành công hơn nhiều. Sáu đặc điểm gắn kết với khả năng lãnh đạo