Đảng đối lập kiểm soát chính quyền - tình huống chính trị đặc biệt của Nhật Bản.

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (150.03 KB, 6 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

M r

NGHIEN ClAJ KHaA HOC

DANG DOI LAP KIEM SCAT CHINH QUYEN - TINH HUONG CHINH TRj DAC

BIET CUA NHAT BAN

HO VIET HANH*

TVTgay 30 thang 8 nam 2009, Nhat Ban

± T tien hanh cuoc tong tuySn cur'" thii 
hai trong thap nien dau the ky 21. K8t qua
ciia cuoc Tong tuyen cir nay da tao ra mot
tinh huong chinh tri dac biet. Do la, Ian dSu
tien trong hon 50 nam cam quyen gan nhu
lien tuc dang Dan chu Tir do (DCTD) da
phai chuyen giao quyen dieu hanh dat nuac
sang tay mot dang khac dang - dang Dan chu
(DC). Nguai dan Nhat Ban goi ngay Dang
dan chu chien thang la mot ngay c6 y nghTa
lich su". Chien thang nay la diem ket thiic ciia
mot qua trinh tranh cu ngoan muc, nhung
moi chi la sir khai dau cho mot hanh trinh
gian truan hon, do la virc day nen kinh te
dang sa sut, dua Nhat Ban thoat khoi con
suy thoai toi te nhat ke tir sau Chien tranh
Th8 gioi lin thu hai, va thirc hien nhung lai
hua da dua ho len nam quyen. Tinh huong
nay cung dat ra nhieu bien so cho chinh
truong Nhat Ban trong tuong lai.

• Ti^n sT, Pho Vien trucmg Vien Nghien ciiu Dong BSc A
' " Ngiiai Nhat Ban goi cuoc bSu cur Ha Nghj vien ciia ho
la Tong tuyen cir

1. Nguyen nhan chu yeu giup dang Dan 
chu gianh thang loi

Truac het, chiing ta thay rang, nhung loi
hiia ciia Dang DC trong dot tong tuyen cii
vira qua da dem lai nhijng hy vong nhat dinh
cho cu tri Nhat Ban tir do gop phan tao nen
chien thang vang dpi cho dang nay. Dang
DC hira rang se: phuc hung kinh te, cai each
xa hoi sau rong, nang mire luang toi thieu,
gia tang phu cap gia dinh, trg cap huu tri va
nguai gia. Cu the la: nang muc luang toi
thieu len 1000 Yen/ 1 gia; trg cap cho nguai
ve huu toi thieu 67500 Yen/lthang; trg c4p
cho tre em 320000 Yen/lthang nhSm khuyin
khich phu nir sinh con, khac phuc tinh trang
gia hoa dan so. Tuy nhien, neu so sanh vai
nhirng lai hua cua dang nay dugc dua ra
trong cuoc bau cu each day 4 nam (11/2005)
thi nhu-ng lai hira trong Ian truac cung cu th6
va an tugng khong kem. Vi du, lAn truac
dang nay cam ket cat giam chi tieu cong
cong 10% trong nam sau bau cir va giam ty
le thit nghiep tir muc tren 5% xu6ng con
4,5% trong vong 4 nam ti6p theo. Han nCra,

cij tri Nhat Ban cung hieu rSng mot khi thuc

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Nghien citu khoa hoc

su nam quyen thi viec dang DC thuc hien
nhirng lofi hira do la hoan toan khong de
dang. Vi do la nhirng van de kho va dang
DC Cling chua c6 dugc nhiing duang huang
ro rang de giai quyet nhirng cam ket do.
Chung ta biet rang vai kinh nghiem lanh dao
lau nam dang DCTD vira qua da chi den 5%
tong thu nhap quoc dan cho goi kich cau
(mot khoan chi rat Ian- My chi 2% da c6
hieu qua) song van khong thu dugc hieu qua,
kinh te dat nuac van trong vong kho khan.
Cung can noi them rang, Dang DC dugc cir
tri biet den nhieu khong phai do dang nay c6
nhirng duofng huang kha thi de giai quyet
nhirng van de ho quan tarn ma a cho ho da
chi ra chinh xac nhiJng yeu kem cua dang
Dan chii Tir do cam quyen. The nhung, Ian
truac dang DC tham bai con Ian nay lai
gianh thang Igi vang dpi.

Nhu vay, ta phai tiep can nguyen nhan
thang Igi cua dang DC a phuong dien khac.
Phai chang, do chinh la su yeu kem ciia dang 
DCTD.

Neu nhu Ian truac, (cuoc tong tuyen cir

11/2005) duai sir lanh dao cua Thu tuang
Koizumi cu tri Nhat Ban ky vong a sir doi
mai ciia dang DCTD, mot dang lanh dao day
dan kinh nghiem c6 the dem lai sue bat cho
dSt nuac ho thi Ian nay cu tri chi nhin thay
nhirng khilm khuylt cua dang, nhieu cir tri
khong tin tuang vao kha nang cua dang
trong viec giai quyet nhirng van de ma ho
quan tam. Thu tuang Koizumi da tirng c6
cau noi noi tilng la: doi mai dang DCTD
truac khi thay d6i dat nuac. Truac them
cuoc bSu cu do, cu tri Nhat Ban dugc tiep

can tran ngap thong tin ve sir dau tranh quyet
liet trong noi bg dang DCTD cam quyen
xoay quanh viec tu nhan hoa nganh biru dien
nhu la bilu hien cua doi mai. Hang chuc
Nghi sT quoc hoi la nhirng dang vien ky cuu
cua dang DCTD da bj duoi ra khoi dang nay
vi da chong lai chii truong doi mai ciia dang
do Thu tuang Koizumi khoi xuang. Con a
cuoc Tong tuyen cir vira dien ra, tinh hinh da
khac hSn. Cir tri Nhat Ban duang nhu khong
con tin rang dang DCTD c6 the giiip dat
nuac vugt qua dugc kho khan. Co hai dang
Ion, trong khi thieu long tin vao mot dang thi
tit yeu sir lira chgn cua cu tri se tap trung
nhieu vao dang kia. Day chinh la ly do true
tiep va chu yeu khien dang Dan chu gianh
thang Igi.

Tuy nhien, se la khong day du khi khong
de cap den mot nguyen nhan khac la tac
dgng cua viec thay doi the thirc bau cir Ha
nghi vien do lien minh 7 dang tien hanh sau
Ian that bai dau tien cua dang DCTD vao
nam 1993. Ngay 28 thang 7 nam 1993, Dang
Xa hoi - Dan chu. Dang Phuc sinh, Dang
Tien phong, Komeito, Tan Dang Nhat Ban,
Dang Dan chu - Xa hoi chu nghia va Lien
minh xa hoi dan chii da ra thong bao ve
quyet dinh thanh lap Chinh phii lien minh de
tien hanh cai each chinh tri, mot cuoc cai
each triet de, kien quyet, quan triet ca viec
xem xet lai he thong bau cir, lam trong sach
chinh tri, ngan chan nan hoi 16. Luat bau cir
sira doi nam 1994, dugc ap dung Ian dau
tien trong cuoc tong tuyen cir ngay
20.10.1996 xac dinh so ghe Ha nghi vien chi
con 500. Luc nay, Nhat Ban Ian dau tien ap

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Nghien cicii khoa hoc

dung chc do bau cir ket hop giti'a khu virc biiu
cir nho (300 ghe) voi khu virc bau cir theo ty
Ic (200 ghe). M6i cii' tri se dong thai bo hai
hi phieu: mot ghi ten irng cir vien (khu virc
biiu cir nho) va mot ghi ten chfnh dang (khu
virc theo ty le). Cii nuac chia lam 300 khu
virc biiu cir nho, moi khu virc chi chon mot

nghi sy. Nguai cao phieu nhitt trung cir, song
phiii diit It nhitt 1/6 so phieu bitu, neu khong.
phai bilu liii. Bon muoi biiy tinh va thanh pho
true thuoc dugc chia liim 11 khu virc biiu cir
theo ty le (Tokyo vii Hokkaido lii 2 dan vi
doc lap). Luat bitu cir mai. dugc sira doi vao
ngay 27/1/2000 vii dirge iip dung Ian ditu tien
trong cuoc bau cir ngiiy 25/6/2000 da rut so
nghi sy citu ihanh nen Hii nghi vien xuong
con 480 iighi sy. Tuy nhien, ciich thuc bitu
cit van nhu Luat bitu cir sira doi niim 1994.
Ditc diem Ion nhitt ciia chc do bitu cir theo
luitt niim 1994 la mot chfnh khiich c6 the
dong thai iing cir a ci'i hai khu virc - dieu niiy 
tiio dieu kien cho nguai ciia ciic diing phiii
thitt biii a khu vuc bitu cir nho vitn c6 khii
ni'mg tra ihiinh nghi sy Hii nghi vien a khu
vuc theo ty le. Vice thay doi phuang thirc lira
chgn Hii nghi sy ciia Nhat Biin ihirc sir dil ira
thanh diem dot phii trong ciii ciich chfnh tri a
nuac niiy viio cuoi the ky XX do ch6:

(1) Hiin che viec vi phiim nguyen tac cong
biing trong bitu cir;

(2) Dat tidn de cho viec hinh thanh mot ca
Ciiu chfnh tri hai diing thay nhau cam quyen
tir do loai bo nhung thoi hu tiit xitu do Diing

DCTD niim doc quydn liinh diio dii'l nuac

trong mot thoi gian dai.'"

2. Diing Dan chii duong dau voi thach 
thiic

Thach thirc tong quat doi vai dang DC khi
nam qu\en chinh la lam the nao de thuc hien
lai hira da dua ra trong qua trinh tranh cir.
Chiing ta thay rang khong phiii bao gia cac
nha chinh tri cung nhat nhat tlurc hien nhu'ng
da lai hira voi cir tri khi hg nam quyen. Co
truong hgp. tham chi hg con lam ngirgc lai
180 do. Khi chuyen do xay ra, nguai ta hay
quy vao viec cac nha chinh tri chi hira de thu
phieu ling hg. Tuy nhien, nhin khach quan,
ta CO the thay c6 ba ly do khien cho c6 sir sai
lech giira lai hira va viec lam ciia hg. Do la:
thir nhiit. diing lii c6 the hg hira de nham
nhiin dugc sir iing hg ciia cir tri; thir hai, do
liic hira hg khong phai la ngirofi dang nam
quyen nen khong c6 dii triii nghiem de nhan
thirc diing van de nen phai thay doi khi vao
vice; thir ba. khi hg bitt tay thirc hien lai hira
thi thuc tien da thay doi nen hg huge phiii
dieu chinh muc tieu cung nhu phuang thirc
cho phii hgp vai tinh hinh mai. Quan triet
each nhin nhan do, sau day chung ta du doan
phuong thirc diing DC duang dau vai thiich
thirc chii yeu trong thai gian toi.

Trong ITnh vuc doi noi, thach thirc Ian
nhat hien nay ciia diing cam quyen la giiii
quyet Ciic kho khan kinh te ciia Nhat Ban.
Dang DC da the hien quan diem: Giai quyet
nan that nghiep hien len toi 5.7% lit chia

' " Xem them: Ho Viet Hanh, The che tam quyen phdn lap 
h'hal Ban.Nxh. KHXH. Ha Noi 2008, tr. 68-69

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Nghien cicu khoa hoc

khoa cho su tang truong, lay lai niem tin ciia
nguai dan va kich cau tieu thu noi dia.

Co nhieu quan diem cho rang de giai
quyet dugc nhiing thach thirc Ian hien nay
ciia Nhat Ban, thi can phai c6 nguon lire tai
chinh trong khi nguon thu chua thay dang
DC chi ra ro rang va c6 tinh thuyet phuc.
Dang chi noi mot each chung chung nguon
thu se lay tir viec tiet kiem, chong lang phi
trong chi cong. Tuy nhien, theo each nghi
thong thuofng thi de tang thu mot each don
gian nhat thi chinh phii phai tang thue.
Nhung tang thue thi se anh huong den quyen
Igi ciia cac doi tugng chiu thue va dang se c6
the danh mat sir iing hg ciia mot bg phan cir
tri trong khi bau cir Thuong nghi vien dang
den gan. Va neu xir ly khong kheo thi cuoc
bau cir d6 diing that bai va se roi vao tinh the

nhu dang DCTD truac cuoc Tong tuyen cir
vira qua.

Mot so nha phan tich cho rang, de vuc
day nen kinh te, dang Dan chu se van phai di
con duang ma dang DCTD da di, c6 nghla la
each thirc thuc hien nhirng muc tieu kinh te
se khong thay doi. Dung la nhu vay, neu
nhu chiing ta nhan thay rang muc tieu xac
dinh phuang thirc thi dieu nay lai cang ro
hon. Cac muc tieu kinh te cua dang DC se
khong CO thay doi dang ke do cho: Nhii-ng
dang vien giir cuang vi chu chot ciia dang
DC deu xuat than tir dang DCTD nen Igi ich
giai tang ma dang nay dai dien khong khac
nhieu dang DCTD. Dieu nay dugc minh
chirng phan nao qua sir kien Chii tich cu cua
dang DC la ong Ozawa da c6 y dinh tham
gia vao lien minh cam quyen cua dang

DCTD vao thang 10/2007 duai thai Thii

tuang Fukuda.

Ngoai ra, de giai quyet kho khan kinh te
do, dang DC khong thi ne tranh viec thuc
hien mot cuoc cai each ca ban mang tinh
kinh xk, - chinh tri cua no. Do la giai quyet tot 
moi quan he tam giac quyen lire hien van
dang di8u hanh dat nuac nay. Tam giac

quyen lire do gom giai chfnh tri, giai kinh
doanh va giai quan chirc da dugc khang dinh
la CO cong Ian tao nen sir than ky cua Nhat
Ban. Song chinh moi quan he ciia ba giai do
cQng da va dang chiu sir chi trich nhu la
nguyen nhan dan den sir tri tre cua Nhat Ban
trong nhung nam qua. Dang Dan chii tu do
cam quyen truac day da tim each khac phuc
phan nao sir thieu sot cua moi quan he do
qua viec gia tang sire manh cho giai chinh trj
trong qua trinh hinh thanh cac chinh sach.
Bien phap cu the dang Dan chu Tu do da
thuc hien la gia tang ve so lugng cac quan
chirc chinh tri a cac bg (bo nhiem them 
nhieu thir truofng chinh trj). Tai day, ve van
de nay, Thu tuang mai Hatoyama cung se
tim bien phap tuang tu de nang cao nang lire
va kha nang irng pho cua giai chinh tri truac
mot the giai bien dgng nhanh nhu ngay nay.
Tuy nhien, vai tu each la dang \h.n d^u tien 
len nam quyen, dang DC se c6 nhirng buac
di manh dan hon trong viec giam bat m6i
quan he tien bac giira giai doanh nghiep va
giai chinh tri cung nhu sir moc ngoac thong
qua chirc trach dam nhiem cua giai kinh
doanh va giai quan chirc.

Trong ITnh vuc d6i ngoai, dang DC hira la
xay dung dugc quan he binh dSng va cong

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Nghien citu khoa hoc

bang vai My, ciing nhu chii trgng hon den
Chau A.

Ve quan he vai My, mac dii tuyen bo
hiing hon va ro rang nhu vay song ngay sau
khi CO ket qua dac cir Thu tuang Hatoyama
da CO nhirng tuyen bo mem deo hon. Trong
do khang dinh quan he vai My van la nen
tiing trong quan he doi ngoai ciia Nhat Ban.
Tuyen bo nay ciing vai vi the thuc te cua
Nhat Ban cho thay truac mat quan he My
-Nhat se khong c6 nhu'ng sir thay doi Ian.
Nguai ta ciing khong the loai trir chu truong
khong ung hg viec tiep nhien lieu cho cac
phuang tien tren bien cua quan doi My trong
cuoc chien chong khiing bo o Afghanistan
cung CO the thay doi.

Tuy nhien, cam ket cua chinh quyen mai
se chu trgng nhieu hon den khu vuc chau A
la tuang doi ro rang va c6 can cir. Ly do true
tiep, quyet dinh c6 y nghla kinh te la vai tu
each mot quoc gia dua nhieu vao xuat khau
trong khi thi truong nhap khau hang hoa chu
yeu cua Nhat Ban truac kia la My va Chau
Au lien tuc giiim sut. De phat trien, Nhat
Ban khong the c6 con duong nao khac la tim
dau ra cho san pham cua hg. Kich cau noi

dia la each ma mgi quoc gia trong d6 c6
Nhat Ban phai tinh tai trong boi canh kho
khan hien nay. Tuy nhien, cau trong nuac
cua Nhat Ban khong the giai quyet dugc bai
toan tang truong do dan so khong Ian lai c6
xu huang giam lien tuc. Dieu do khien cho
chinh quyen mai phai chap nhan mot quan
diem mai trong giai doanh nhan Nhat Ban la
chu trgng den cau noi khu vuc - Chau A. O
day cung luu y them rang viec chu y den thj

trirang khu vuc, quan tam nhieu hon den
chau A khong phiii den dang DC cam quyen
Ian nay moi dugc dat ra ma nhieu Thii tuang
cua dang DCTD da de cap den.

Trong qua trinh duong dau vai cac thach
thirc dang DC se c6 mot so thuan Igi va kho
khan. Dang dan chii c6 hai thuan Igi Ion nhat
trong viec dieu hanh dat nuac la: thir nhat,
dang da thay the dang cam quyen Dan chu tu
do khi dang do bi cir tri cho rang khong con
dii kha nang giai quyet nhirng thach thirc ma
nuac Nhat Ban phai duong dau. Dieu do,
khien cho chi mot thanh cong nho ciia dang
nay trong dieu hanh dat nuac ciing se gianh
dugc sir ling hg Ian cua hg; hai la, dang dang
nam da so tai Hai nghi vien va uu the trong
Thugng nghi vien nen ciic chinh sach ciia
dang se khong gap tra ngai Ian khi trien

khai.

Dang Dan chu cung se gap ba kho khan
Ian. Do la: thu nhat, viec tim lai giai cho cho
Nhat Ban de vugt qua nhung thach thirc hien
nay la qua kho; thir hai, dang DC hinh thanh
tren ca so cua mot so dang nho nen khi giai
quyet cac van de c6 the c6 nhQng sir bat
dong y kien. Do la chua ke den dang nay con
CO y dinh thanh lap lien minh cam quyen voi
sir tham gia ciia mot so dang khac c6 nhirng
y kien khong dong thuan tren mot so van de
cu the; thir ba, day la Ian dau tien dang Dan
chii dieu hanh chinh quyen nen chua c6 kinh
nghiem trong khi khong loai trir sir bat hgp
tac CO the c6 ciia doi ngu quan chirc da dugc
hinh thanh duai thai dang Dan chii tu do
cam quyen trong mot thai gian dai.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Nghien cihi khoa hoc

Duong dau vai nhirng thach thirc to Ion
nhu va\' nhung ciing voi cir tri Nhat Ban.
chiing ta ky vong rang dang DC vai sire tre
ciia mot diing Ian dau tien cam quyen c6 the
cheo lai con thuyen Nhat Biin \'ugt qua
ghenh thac.

3. NhQng kjch ban trong tuong lai

Nhu vay. chung ta thay mot trong hai bg
phan cau thanh chu yeu ciia he thong chinh
tri Nhat Biin sau cuoc tong tuyen cir vira qua
la he thong dang da c6 nhirng bien doi quan
trgng. Do chinh la sir xuat hien hai dang Ian
thay cho he thong mot dang chiem uu the
truac day. Chiing ta nha lai rang tinh hinh
hien nay khac xa vai Ian mat quyen lanh dao
vao nam 1993 ciia Dang DCTD. Khi do
dang DCTD mat da so tuyet doi trong Ha
nghi vien nhung van la diing nam da so
tuong doi nghta la van la dang nam nhieu
ghe nhat trong Ha nghj vien nhung khong
qua ban. Lan do 7 dang nho da lien minh lai
de gianh quyen thanh lap chinh phii. con lan
nay dang DCTD da bj mat ca vj tri da s6
tuong doi. Dang DCTD chi c6 119 ghi trong
khi dang DC chiem toi 308 ghe tren tong s6
480 ghe ciia Ha nghi vien.

Tinh huong chinh tri dac biet nay se cho
thay CO khii nang dien ra ba kich ban trong
tuong lai gan ciia Nhat Biin:

Kich ban thu nhat: dang DCTD se tilp tuc 
suy yeu. tan ra thanh cac dang nho va khong
CO kha nang canh tranh vai dang DC. N6u
kich ban nay xay ra. Nhat Ban lai tra lai thai
ky mot dang lan chi phoi chinh quyin nhu
giai doan dang DCTD cSm quyin truac day.

Kich ban thi'c hai: dang DCTD chinh don 
lai dugc hang ngii trong khi dang DC khong
gianh dugc sir tin tuang cua cir tri trong viec
dieu hanh dat nuac nen bi that bai trong cuoc
bau cir Thugng nghj vien vao thang 7 nam
2010. Liic nay cue dien 2 dang lan canh
tranh nhau tren chinh truong Nhat Ban se c6
cho dirng vung chae hon.

Kich ban thii- ba: diing DC TD lien minh 
\ a i diing DC de ciing dieu hanh chinh
quyen. Neu kich biin nay dien ra thi ve lau
dai he thong diing Nhat Biin se tra lai mo
hinh mot dang chiem uu the tren chinh
truan a.

TAI LIEU THAM KHAO

1. Khac biet lan trong chinh sach cjiioc phong 
- an ninh cua cac chinh dang Nhat Ban. Tai lieu 
tham khao dac biet ciia TTXVN ngay 19/8/2009.

2. Xung quanh cuoc bau cu Ha vien Nhat 
Ban: Tai lieu tham khiio dac biet ciia TTXVN 
ngay 5/9/2009.

"v\ WW.kanlci.go.jp

'\\\\^\.mo\\\.iio.]p

\\ \ \ \ \ . S i i n u i i j l . L ! ( t . j | ' )

wuw.shugiin.go.jp.
'shugim.eo.jp
3.

5.
6.
7.

hup
hup
hup
hup
Imp

</div>


<a href=''> WW.kanlci.go.jp </a>