Kỹ thuật chăn nuôi dê cỏ, dê lai

Bộ nông nghiệp và PTNT
Ban điều hành chơng trình XĐGN
K
K
ỹ
ỹ


t
t
h
h
u
u
ậ
ậ
t
t


c
c
h
h
ă
ă
n
n


n

n
u
u
ô
ô
i
i
d
d
ê
ê


c
c
ỏ
ỏ
,
,


d
d
ê
ê


l
l
a

a
i
i
Dê cỏ và con lai
Cục khuyến nông và khuyến lâm
Hà nội - 1999
II. Phối giống
- Để tránh đồng huyết, hàng năm cần chuyển
đổi đực giống trong đàn cái hợp lý, không cho
dê đực giống là anh giao phối với em, hoặc dê
đực giống là bố giao phối con, cháu.
- Tuổi phối giống lần đầu đối với dê cái > 7
tháng tuổi; dê đực giống Bách Thảo, dê ngoại,
dê lai 8-9 tháng tuổi.
Dê đực giống Bách Thảo
- Cứ 18-21 ngày dê cái động dục 1 lần, mỗi lần
2-3 ngày. Phối giống vào ngày thứ 2 sau khi có
biểu hiện động dục nh thích gần con đực, dê
cái ve vẩy đuôi, kém ăn, nhảy lên lng con
khác; âm hộ sng, niêm mạc âm hộ đỏ, hồng,
niêm dịch từ âm đạo chảy ra.
Sau khi phối giống 18-20 ngày nếu không thụ
thai, dê cái sẽ động dục lại.
Dê thuộc loại nhai lại, tạp ăn. Dê dễ nuôi, sinh
sản nhanh, chống đỡ bệnh tật tốt, đầu t vốn
ban đầu ít, hiệu quả kinh tế cao, thời gian thu
hồi vốn nhanh.
Giống dê đang nuôi phổ biến hiện nay trong
nhân dân là giống dê Cỏ, tầm vóc nhỏ, năng
suất thịt thấp, cần đợc lai với giống dê Bách

Thảo, dê đực ngoại để có dê lai tầm vóc to, cho
nhiều thịt.
I. Chọn giống
1. Dê cái sinh sản
Thân hình thanh, mảnh, đầu nhỏ, nhẹ, da
mỏng, lông mịn.
Dê cái mắn đẻ (cứ 6 - 7 tháng/lứa, đẻ sai con,
nuôi con khéo, dê con mau lớn.)
2. Dê đực giống
Không dùng dê đực cỏ địa phơng làm giống,
nên chọn mua đực giống là dê Bách Thảo, có
tầm vóc to, thân hình cân đối, khoẻ mạnh,
không khuyết tật; đầu to ngắn, trán rộng, mắt
sáng, tinh nhanh; bốn chân thẳng, khoẻ, đi
đứng vững chắc, hai hòn cà đều, cân đối.
Cứ 20-25 dê cái cần 1 đực giống Bách Thảo
hoặc dê đực ngoại.
III. Thức ăn
Dê ăn đợc nhiều loại cỏ, lá cây nh lá xoan, lá
mít, lá dâm bụt, lá chuối, sắn dây, lá dâu, keo
dậu, sim mua.. và các loại cỏ trồng, cỏ tự
nhiên.
Thức ăn tinh gồm thóc, ngô, sắn, khoai lang,
lạc.. thức ăn củ nh bí đỏ, khoai lang tơi,
chuối... dê rất thích ăn.
- Không cho dê ăn thức ăn đã thối, mốc
hoặc lẫn đất, cát.
- Không chăn thả dê nơi trũng, lầy, có
nớc tù đọng để phòng ngừa bệnh giun
sán cho dê.

- Hàng ngày chăn thả từ 7-9 giờ/ ngày.
Mùa đông khô hanh, thiếu cỏ, ban đêm
cần cho dê ăn thêm 3-5kg cỏ, lá tơi/
con/ ngày. Cho uống nớc sạch thoả
mãn trớc khi chăn cũng nh sau khi dê
về chuồng.
- Cố định ống bơng muối trong chuồng
cho dê liếm láp, bổ sung, khoáng vi
lợng hàng ngày.
IV. Chăm sóc dê mẹ và dê lai
- Dê chửa 150 ngày (dao động từ 146 - 157) thì
đẻ. Sau khi đẻ cần lấy khăn mềm, sạch lau khô
lớp màng nhày ở mồm, mũi để tránh ngạt thở
dê con.
V. Chuồng trại
Nuôi dê phải làm chuồng sàn, cách mặt đất 50-
80cm. Chuồng luôn khô, sạch, thoáng mát mùa
hè và tránh đợc gió lùa mùa đông.
- Sàn bằng gỗ hoặc tre phẳng, chắc, có khe
rộng 1,5 - 2cm đủ lọt phân và tránh cho dê
không bị kẹt chân.
- Nên có ngăn riêng cho:
+ Dê đực giống, dê đực hậu bị
+ Dê chửa gần đẻ, dê mẹ và dê con dới
3 tuần tuổi.
+ Cho các loại dê khác.
- Có máng cỏ và máng uống nớc.
- Có sân chơi cao ráo, không đọng nớc. Định
kỳ lấy phân ra khỏi chuồng và vệ sinh tẩy uế
bằng vôi bột 1 tháng/ lần.

- Đảm bảo diện tích chuồng nuôi:
+ Dê trên 6 tháng tuổi : 0,7 - 1m
2
/ con
+ Dê dới 6 tháng tuổi: 0,3-0,5m
2
con.
VI. Phòng và trị bệnh.
- Phòng bệnh: định kỳ 6 tháng tiêm phòng và
các loại vacxin tụ huyết trùng... và tẩy giun sán
cho dê / 1 lần .
- Hàng ngày kiểm tra 2 lần trớc khi chăn thả
và sau khi về chuồng phát hiện những con dê
bỏ ăn, đau ốm, loét miệng, chớng bụng đầy
hơi để kịp thời trị bệnh.
- Sau khi đẻ 30 phút cho dê con bú sữa
đầu ngay nhằm tăng cờng sức khoẻ,
sức đề kháng dê con.
- Không cho dê mẹ ăn nhau thai. Cho dê
mẹ uống nớc ấm pha muối 0,5% hoặc
nớc đờng 10%.
- Nuôi nhốt dê mẹ và dê con tại chuồng
3-5 ngày đầu tiên với thức ăn xanh non,
ngon, dễ tiêu; sau đó chăn thả gần nhà
tối về chuồng cho dê mẹ ăn thêm 0,2-
0,3kg thức ăn xanh/ ngày.
- Đến 21-30 ngày tuổi cho dê con chăn
thả theo đàn.
Dê cái (Giống dê cỏ)
- Dê con lai sau 3 tháng tuổi, tách riêng

dê đực, cái, các loại dê lai trên 3 tháng
tuổi và dê thịt trớc khi bán 1-2 tháng
cần bổ sung thêm 0,1 - 0,3kg ngô,
khoai, sắn/ con/ ngày .