Cảnh báo với kem trộn làm trắng da

Cảnh báo với kem trộn làm trắng da

“Trắng như bông bưởi” là mơ ước của nhiều phụ nữ. Tuy nhiên, để có
làn da mịn màng, trắng trẻo, không nám, không mụn, nhiều cô gái đã liều
mình làm đẹp cấp tốc bằng các loại kem trộn mà thực chất chỉ là hỗn hợp
những hóa chất và chất tẩy rửa.
Dễ như mua kem trộn
Thấy tôi tỏ vẻ rầu rĩ khi trên mặt tự nhiên nổi hàng loạt “những bông hoa
nhỏ”, Nhung - cô cháu gái đang học lớp 12 ở huyện Phong Điền, TP. Cần Thơ tỏ
ra sành điệu: “Út lo gì, mai con đem cho Út một chai kem con mua ở chợ huyện,
vừa trắng da, vừa trị mụn mà lại rẻ tiền. Đảm bảo, chỉ vài ngày sau, da mặt Út sẽ
đẹp như da em bé”. Và để chứng minh, Nhung tự hào khoe làn da mịn màng, trắng
hồng của mình.

Hai ngày sau, Nhung đưa cho tôi một hỗn hợp đựng trong… lọ đựng phim
chụp ảnh, không nhãn mác, không hướng dẫn sử dụng, không ngày tháng, nơi sản
xuất. Nhung cho biết: “Giá hũ kem này chỉ 10.000đ, Út cứ dùng thử, nếu hợp thì
mua chai lớn mà xài, trong xóm nhiều người xài loại kem này lắm”.
Không dám đem gương mặt mình ra làm “thí nghiệm”, tôi bắt đầu tìm hiểu
về loại kem trộn này. Sau hai ngày bị thuyết phục, chị Nguyễn Thị T.H. - nguyên
chủ một tiệm uốn tóc, massage trên đường Mậu Thân (nay đã giải nghệ) đồng ý
dẫn tôi đi tìm hiểu thị trường kem trộn, mỹ phẩm “bình dân”. Đầu tiên là tiệm bán
hàng Đ.P. trên đường Ngô Quyền, Q.Ninh Kiều, TP. Cần Thơ. Đây là cửa hàng
lớn, chuyên cung cấp các loại dụng cụ, nguyên, vật liệu làm đẹp với giá “mềm”
cho các tiệm cắt, uốn tóc, massage, làm đẹp ở Q.Ninh Kiều và một số quận huyện
lân cận. Tôi hỏi mua hai loại kem trắng da, một sử dụng cho toàn thân, một sử
dụng cho mặt, người bán đem ra bốn-năm tuýp kem, hộp kem với nhiều nhãn mác
khác nhau và hướng dẫn cách pha trộn, sử dụng. Tương tự như vậy, chỉ từ 20.000đ
đến 40.000đ, chúng tôi cũng mua được loại kem trộn sẵn một cách dễ dàng tại các
chợ vùng ven như Cái Răng, Phong Điền và Bình Thủy của TP. Cần Thơ. Đó là
các loại kem có thành phần cortibion (corticoid), becozym, aspirin PH8, vitamine

E… đem trộn với nhiều loại kem khác nhau để tạo thành một sản phẩm có tác
dụng cực mạnh.

H. cho biết, hồi còn “hành nghề”, H. bán kem trộn trắng da cho khá nhiều
khách. Chỉ trong vòng một tuần, kem sẽ có tác dụng đáng kể trên mặt. Trong vòng
từ ba đến năm ngày, nếu mặt có mụn, thì những mụt mụn sẽ nhanh chóng biến mất,
chỉ khoảng 10 ngày sau, làn da sẽ mỏng đi và trắng dần ra, nếu chịu khó che kín
khi ra nắng và xài thêm kem dưỡng thì được cải thiện rõ rệt. Tuy nhiên, tùy theo tỷ
lệ pha trộn, chỉ vài tháng sau, điểm hẹn chung của những người sử dụng kem trộn
thường là trong Bệnh viện (BV) Da Liễu hoặc các phòng mạch điều trị về da.
“Riêng loại kem làm trắng toàn thân cấp tốc thì còn “dữ dội” hơn. Nhiều người
mua về tự tay trộn, bôi, vì không có nghề nên khi ra “thành phẩm” thì thân thể họ
có khi loang lổ như... chó đốm. Có người không chịu nổi sức nóng và ảnh hưởng
của thuốc nên ngã bệnh luôn sau đó” - H. kể.
Tàn tạ vì corticoid
Tôi mang hũ kem cháu gái "tiếp thị" đến BV Da Liễu TP. Cần Thơ, nhờ tư
vấn. BS Khưu Kim Xuyến - Phó giám đốc BV cho biết, đây là loại kem trộn, vốn
rất phổ biến trong những năm gần đây. Mỗi năm, BV Da Liễu và các phòng mạch
tư về da liễu đã tiếp nhận và chữa trị hàng trăm ca dị ứng kem trộn. Tại phòng
chăm sóc da, tôi gặp C. - một bệnh nhân ngụ tại huyện Phong Điền, TP. Cần Thơ
đang điều trị mụn trứng cá do dị ứng kem trộn. C. kể: "Hồi đầu năm, nghe các bạn
chỉ, em mua kem trộn ở chợ về xài. Hai tháng đầu, da mặt mịn hơn, các nốt mụn
cũng biến mất, nhưng sang tháng thứ ba thì trên hai gò má em xuất hiện hàng chục
nốt mụn li ti, rồi những nốt mụn mủ, mụn đầu đen mọc ra ngày càng nhiều, em
càng bôi thì mật độ mụn càng dày đặc". Cho đến khi gương mặt C. sần lên như
cơm cháy, gia đình mới đưa em đến khám ở BV Da Liễu.
Hậu quả của việc sử dụng kem trộn là những gương mặt như “cơm cháy”
Theo BS Xuyến, tình trạng trứng cá nói trên là do dị ứng thuốc bôi có trong
kem trộn. Khi bị mụn, nám hay muốn tẩy trắng, chị em phụ nữ thường tự ý bôi
kem, thuốc theo mách bảo, và thông thường các loại kem này đều có corticoid -

một loại đề-xa (dexamethasone) còn gọi là hạt dưa, có tác dụng kháng viêm tại
chỗ.
Tuy nhiên, bên cạnh hiệu quả tạm thời, việc sử dụng kem trộn có corticoid
sẽ kéo theo các tác dụng phụ như teo da, rạn nứt da, mụn mủ, giãn mạch (biểu hiện
bằng những mạch máu hồng li ti trên hai má mà người ta cho là đẹp) rối loạn sắc
tố được biểu hiện với hình ảnh các vùng da đen và trắng hoặc trắng và đỏ xen kẽ
nhau, nhạy cảm ánh sáng. Có bệnh nhân còn lâm vào tình trạng rất nguy hiểm
khác là lệ thuộc corticoid, nghĩa là sau khi sử dụng kem trộn có corticoid thì làn da
rất khó thích ứng với sản phẩm nào khác, làm cho việc điều trị kéo dài, tốn kém.
Khi chúng tôi đề cập đến việc quản lý loại kem trộn trắng da này, một
chuyên viên Phòng Quản lý dược, Sở Y tế TP. Cần Thơ cho biết, hiện tại trên thị
trường có hàng trăm sản phẩm kem tẩy, kem dưỡng khác nhau. Chỉ riêng sáu
tháng đầu năm 2010, tại Cần Thơ có thêm 117 sản phẩm mỹ phẩm được đăng ký
mới, tuy nhiên, lực lượng chức năng chỉ có thể kiểm tra được các thành phần công
bố, định lượng, định tính trên sản phẩm và một số chất cực độc như chì, arsen
(thạch tín) chứ chưa đủ điều kiện và khả năng kiểm tra các hóa chất, dược chất
khác.
Ông Trần Hữu Bình - Chánh thanh tra Sở Y tế TP. Cần Thơ thừa nhận, vì
lực lượng mỏng, lại tập trung cho công tác kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm,
nên đến nay, ngoài việc kiểm tra một vài cơ sở sản xuất, Sở Y tế Cần Thơ cũng
chưa tiến hành kiểm tra các sản phẩm làm đẹp trên thị trường.