Tiet 10 vao phu chua trinh

ã Năm 1533, một võ quan triều Nguyễn là Nguyễn
Kim chạy vào Thanh Hoá, lập một ngời thuộc dòng
dõi nhà Lê lên làm vua lấy danh n ghĩa Phù Lê diệt
Mạc.
ã Năm 1545, Nguyễn Kim chết, con rể là Trịnh Kiểm
đợc cử lên thay nắm toàn bộ binh quyền, con thứ
của Nguyễn Kim là Nguyễn Hoàng đợc cử vào trấn
thủ Thuận Hoá, Quảng Nam.
ã Đầu thế kỷ XVII, cuộc chiến tranh giữa hai thế lực
Trịnh Nguyễn bùng nổ. Sau gần nửa thế kỷ chiến
tranh, hai bên lấy sông Gianh ( Quảng Bình) làm
ranh giới. Ngoài Bắc, Trịnh Tùng xng Vơng, xây v
ơng phủ cạnh cung điện vua Lê, nắm toàn bộ
quyền thống trị nhng vẫn phải dựa vào danh nghĩa
vua Lê, nhân dân gọi là vua Lê- chúa TrÞnh”.


(Trích Thợng kinh ký sự)

Lê Hữu Trác


Hải Thợng
LÃn Ông

Lê Hữu Trác
( 17241791)


I/ Tìm hiểu chung
HÃy nêu

những
nét
chính
về tác
giả Lê
Hữu
Trác?
Chữ LÃn
trong tên
hiệu của
Lê Hữu
Trác có ý
nghĩa gì?

1.Tiểu dẫn
Lê Hữu Trác( 1724-1791)
Quê: Liêu Xá, Đờng Hào, phủ Thợng Hồng,
trấn hải Dơng.
Hiệu: Hải Thợng LÃn Ông( ông già lời ở đất Th
ợng Hồng).
Gia đình có truyền thống khoa bảng.
Ông vừa là một danh y, vừa là một nhà văn
tài hoa.
Tác phẩm chính: Hải Thợng y tông tâm lĩnh
gồm 66 quyển. Quyển cuối là Thợng Kinh ký
sự.
LÃn: Lời
Chữ này trong tên hiệu Hải Thợng LÃn Ông
thể hiện rõ con ngời Lê Hữu Trác: ghét danh
lợi, yêu thích cuộc sống bình dị, thanh

nhàn.


TượngưLêưHữuưTrácưtạiưquêưnhà


2. Tri thức đọchiểu
EmưđÃưbiếtưưnhữngưgìưvềưthểư
kýư,ưkýưTrungưđạiưViệtưNamưvàư
vịưtríưcủaưThượngưkinhưkýưsựư
trongưthểưloạiưnày?
-Ký: Là thể loại văn xuôi tự sự, dùng để
ghi chép những sự việc có thật và bộc
lộ những khuynh hớng t tởng, những
cảm xúc của ngời viết.
-Ký của Việt Nam thực sự ra đời vào thế
kỷ XVIII.
-Thợng kinh ký sự đánh dấu sự phát triển
mới của thể ký Việt Nam thời Trung đại.
Tác phẩm có sự kết hợp nhiều bút pháp
nghệ thuật: du ký, nhật ký, håi ký, ký


3. Tóm tắt tác phẩm Thợng
Kinh ký sự
Tác phẩm mở đầu bằng cảnh sống
thanh nhàn ở Hơng Sơn của Lê
Hữu Trác. Bỗng có lệnh triệu vào
kinh chữa bệnh cho Thế tử Cán, Lê
Hữu Trác phải lên đờng.

Tác phẩm ghi lại những điều mắt
thấy tai nghe của Lê Hữu Trác từ
khi nhận đợc lệnh vào kinh chữa
bệnh cho Thế tử Cán ( ngày 12
tháng giêng năm Nhâm Dần 1782
cho đến lúc xong việc về tới nhà ở
Hơng Sơn ngày 2 tháng 11, tæng


II/ Đọc hiểu
1.Vị trí đoạn trích:
Đoạn trích nằm ở phần đầu của tác
phẩm. Sau khi đến kinh đô, Lê Hữu
Trác đợc mời đến ở nhà ngời em của
Quận Huy Hoàng Đình Bảo. Tiếp theo
đó tác giả bắt đầu vào phủ chúa để
khám bệnh cho thế tử Cán. Đoạn trích
thuật lại việc Lê Hữu Trác vào phủ chúa
Trịnh.


2. Bức tranh hiện thực:
a. Quang cảnh phủ
Chúa
Quang cảnh
phủ chúa
Trịnh đợc
miêu tả nh
thế nào?

Emưcóư
nhậnưxétư
gìưvềư
cáchưviếtư
củaưtácư
giả?

- Đó là một nơi thâm nghiêm, vô
cùng xa hoa, tráng lệ.
-Màu sắc chủ đạo: đỏ, vàng rực rỡ
-Không khí: ngào ngạt mùi hơng nh
ng tù đọng, ngột ngạt.
-=> Quang cảnh vơng giả nhng
không trong lành.

Miêu tả một cách chi tiết, cụ
thể, tiêu biểu, sắc sảo.


b. Cuộc sống, cung cách sinh hoạt nơi
phủ chúa
-Là nơi quyền uy tối thợng,
Cuộc sống trong
nhiều phép tắc, luật lệ.
phủ chúa đợc
miêu tả nh thế
nào?

Các từ Thánh chỉ,
Thánh thợng,

Thánh thể
trong đoạn
trích chỉ ai?
dụng ý của tác
giả?

-Cuộc sống xa hoa, hởng lạc
nhng thiếu sinh khí .

-Thánh : dùng để chỉ nhà
vua
- Trong đoạn trích: các từ
trên dùng để chỉ nhà
chúa.


Phđ­chóa­TrÞnh­(­tranh­vÏ­thÕ­kû­XVII)


Từ quang cảnh
và cuộc sống
nơi phủ chúa
Trịnh, em thấy
đợc điều gì?

Quang cảnh và cuộc sống
đó cho thấy uy thế
nghiêng trời, lấn lớt cả
cung vua của phủ chúa
Trịnh.

... Vào dịp Tết Trung thu, chúa phát gấm làm
hàng trăm, hàng ngàn cái đèn lồng tinh xảo
tuyệt vời, mỗi cái giá đến mấy chục lạng...
(ưThượngưkinhưkýưsự)
... Trong phủ chúa có đến bốn, năm trăm hoạn
quan, ngạo mạn, hách dịch...; cả nớc căm ghét,
ghê tởm chóng...”


3. Thái độ và nhân cách của Lê
Hữu Trác
Cách miêu
tả của tác
giả cho
thấy thái
độ của
ông về
cuộc sống
nơi phủ
chúa nh
chithế
tiếtnào?
nào
thể hiện rõ
nhất con ngời
Lê Hữu Trác?

khi vào phủ chúa Trịnh
Thái độ: - Không đồng tình với cảnh

sống xa hoa nhng ốm yếu và thiếu sinh
khí nơi phủ chúa .
- Dửng dng, thờ ơ với những quyến
rũ của danh lợi ở phủ chúa.
Cuộc đấu tranh nội tâm của tác giả
khi bắt mạch kê đơn cho Thế tử Cán.


Từ việc phân
tích đoạn
trích, hÃy
nhận xét về
con ngời Lê
Hữu Trác?

- Một thầy thuốc có kiến thức y
học uyên thâm, dày giặn kinh
nghiệm chữa bệnh, một thầy
thuốc có y đức cao ®Đp.
-Mét con ngêi khinh thêng danh
lỵi, hiĨu thÊu lÏ ®êi nên chỉ
muốn sống cuộc sống thanh
đạm, trong sạch.
- Một cây bút ký sự tài hoa, sắc
sảo.
=> Lê Hữu Trác- Một nhân cách
sáng trong, đẹp đẽ.


4. Nghệ thuật viết ký của Lê

Hữu Trác

HÃy khái quát lại những nét nổi
bật về nghệ thuật viết ký của
Lê Hữu Trác?

- Sự quan sát tỉ mỉ, nhạy bén, ghi chép trung thực,
miêu tả sinh động.
- Lựa chọn các chi tiết đặc sắc làm nổi bật cái thần
của sự việc.
- Nhân vật tác giả bộc lộ rõ, sinh động dấu ấn cá
nhân. Sự đan xen các suy nghĩ, tâm trạng tạo ra
màu sắc trữ tình và khuynh hớng t
tởng rõ nét cho tác phẩm.
- Lối trần thuật hấp dẫn.


III/ Tổng kết:
1. Nội dung: Đoạn trích đà dựng lên một bức tranh
sinh động, chân thực về cuộc sống xa hoa,
quyền quý ở phủ chúa Trịnh đồng thời bộc lộ rõ
nét thái độ,
tâm trạng, nhân cách Lê Hữu
Trác

2. Nghệ thuật:
Tác phẩm bám chặt vào ngời thật, việc
thật nên có giá trị nh những t liệu lịch sử
quý giá, có ý nghĩa và tác dụng rất lớn đối
với sự sáng tạo nghƯ tht vỊ sau.

IV/ Luyện tập
HÃy so sánh đoạn trích Vào phủ chúa
Trịnh với một tác phẩm ( hoặc đoạn
trích ) ký của văn học Trung đại Việt
Nam mà em đà học và nêu nhận xét về
nét đặc sắc của đoạn trích này?
HÃy dựng lại hình tợng nhân vật Lê
Hữu Trác qua đoạn trích Vào phủ
chúa Trịnh ?

HÃy tập viết một ký sự ngắn, đề tài tự
chọn





2.