Tiet 64 rung xa nu

Chúc mừng năm mới 2011

VẠN SỰ NHƯ Ý



2010

Giáo viên: Hà Huyền Hoài
Hà

Trường THPT Vân
Canh


* Kiểm tra bài cũ:

Nêu ý nghóa nhan
đề “Vợ nhặt” ?

Thời gian – 3
phút


Đáp
án:
 Nhan đề độc đáo, mới lạ,

chỉ có hai từ nhưng ý nghóa
sâu sắc.
 Sự kết hợp hai yếu tố đối

lập “vợ – trang trọng” – “nhặt –
châm biếm” – tiếng cười hài
hước, xót xa.
 Thân phận con người rẻ
mạc, hèn mọn, sáng ngời tình
thương đồng loại …


Tiết 64 - 65:

nu

Rừng xà
- Nguyễn Trung
Thành-


A. ĐỌC – TÌM HIỂU
I. Tác giả
CHUNG
: :
Hãy trình bày
những hiểu
biết của em
về nhà văn
Nguyễn Trung
Thành?


75 tuổi vẫn miệt mài học

Nhà văn Nguyên Ngọc kể về quá trình tự học của mình cứ nhẹ
nhàng như không: “Tôi chỉ học đến tương đương lớp 10, lớp 11 bây giờ,
sau đó đi bộ đội miết. Rồi tập kết ra Bắc. Năm 1954, về Tạp chí Văn Nghệ
Quân Đội, gặp một tủ sách mênh mông, như vớ được vàng tôi miệt mài
đọc. Không chỉ đọc văn học, tôi tìm đọc cả các sách khoa học xã hội và
khoa học tự nhiên. Tôi cũng học được rất nhiều trong tiếp xúc với các
bậc đàn anh và bạn bè trong nghề hàng ngày. Và còn một trường học
lớn, bất tận: học trong dân, những ngày tháng chiến tranh và cả hôm
nay. Tôi biết ơn những người thầy ngay từ bậc tiểu học và trung học đã
dạy cho tơi ý chí tự học và phương pháp tự học suốt đời. Vốn ngoại ngữ
có được ở trường thời ấy và cố gắng tự học thêm về sau cũng đã là một
chỗ dựa vững chắc cho việc thường xuyên tự học...”.
Say mê những chuyến đi, năm 2007, rồi đầu năm 2008, ông nhà văn Việt
Nam 76 tuổi lại cùng Codominas - nhà dân tộc học 86 tuổi, người Pháp
tìm về vùng rừng núi miền Trung mà cả hai đều vơ cùng gắn bó. Giữa cái
kho vơ tận về văn hóa ấy, ơng vừa học từ người đồng nghiệp, vừa học từ
đồng bào dân tộc. Lại những tri thức mới tươi ròng sự sống, lại niềm vui
lấp lánh trong mắt ông khi phát hiện ra những nét sâu sắc và thú vị trong
văn hóa Tây Ngun. “Con người mà khơng cịn ham tìm hiểu thì sẽ chết
về mặt trí tuệ, rồi tâm hồn cũng khô cằn đi” - ông bộc bạch.


I. Tác giả:
- Tên thật Nguyễn Văn Báu – sinh
1932
- Bút danh : Nguyên Ngọc, Nguyễn
- Quê: Quảng Nam – Đà Nẵng
Trung Thành.
- Gia nhập quân đội, làm phóng
viên báo Quân đội. Hoạt động

chủ
yếu
ở viết
Tây Nguyên.
- Sáng
tác
về hai cuộc
kháng chiến vó đại của dân
tộc mang đậm chất sử thi.


2. Truyện ngắn “Rừng xà
nu”:
a. Hoàn cảnh sáng
tác:
- 1965 – Mỹ ồ ạt đổ quân và
bãi biển Chu Lai – Đà Nẵng ->
cuộc kháng chiến gay go ác
liệt.
b. Tóm tắt:

ẩm “Rừng xà nu” được viết trong hoàn cảnh nào? Nh
n Trung Thành khai thác đề tài gì? Hãy tóm tắt taùc


Tóm tắt
Truyện kể về nhân vật Tnú – dân tộc
Strá – người dân làng Xô Man ở Tây Nguyên.
Anh tham gia CM. Giặc bắt vợ con anh, đánh
đập dã man để dụ bắt anh. Chứng kiến cảnh

đau lòng ấy anh không chịu nổi, xông ra cứu
mẹ con Mai nhưng anh không cứu được. Vợ con
chết, anh bị giặc bắt, tra tấn dã man, đốt 10
ngón tay anh bằng nhựa xà nu. Dân làng cứu
anh, anh gia nhập quân giải phóng. Sau ba
năm, anh về thăm làng một đêm. Trong đêm
ấy, cụ Mết triệu tập cả bản làng và kể
chuyện Tnú cho dân làng nghe để giáo dục
truyền thống anh hùng bất khuất. Sáng hôm


II. Phân tích:
1. Hình tượng rừng xà nu:Đọc diễn
cảm
Xuyên xuốt tác phẩm : Mở đầu –
rừng xà nu bị bắn phá.
Kết thúc – rừng xà nu nối
tiếp chạy đến chân trời -> vừa
mang ý nghóa cụ thể lại vừa
tượng trưng.
Cây xà nu, rừng xà nu
xuất hiện ở vị trí nào?
Có ý nghóa gì ?


a. Thiên nhiên Tây
Nguyên:
- Cây xà nu – cây thông, gỗ và
nhựa rất quý, sinh sôi nảy nở
rất khoẻ.

Đọc diễn
- Cây xà nu ngọn xanh
cảm
rờn, hình mũi tên lao
thẳng -> NT so sánh.
- Đại bác không giết nổi,
ưỡn tấm ngực lớn che
chở cho làng -> NT nhân
hoá.

Tìm những chi tiết miêu tả cây xà nu? Nhà
thuật gì để khắc hoạ cây xà nu, rừng xà nu?


Rừng xà nu có sức sống mãnh liệt,
chịu sự tàn phá huỷ
diệt
nhưng
không
chịu khuất phục.
b. Con
người
Tây
Nguyên:
- Cây xà nu (ẩn dụ) : dân
làng Xô Man và đồng bào
Tây Nguyên.
- Ham ánh sáng trời như
Tnú và dân làng Xô Man
yêu cuộc sống tự do.

- “ vươn lên rất nhanh, thay thế nhiều
cây ngã”: thế hệ sau tiếp bước thế
hệ trước.
Hình tượng cây xà nu tượng trưng cho
cuộc sống và phẩm chất của dân
làng Xô Man qua nhiều thế hệ bất
khuất, kiên trung.


2. Nhân vật Tnú:
a. Cảnh ngộ: Miêu tả qua lời cụ Mết
- Cha mẹ mất sớm, đời cực khổ, gặp
nhiều bất hạnh.
- Bụng sạch như nước suối.
-> Cảnh ngộ
buồn tủi.
b. Tính cách:
- Tuổi nhỏ làm liên lạc cho cán bộ Quyết
-> Gan góc, táo bạo.
- Trưởng thành là một chiến só CM kiên
cường:

ày hiểu biết của em về nhân vật Tnú? Chi tiết nà
c phẩm thể hiện chân dung, lai lịch, tính cách của Tn


+ Dũng cảm, trung thực.
+ Cùng Mai tiếp tế cho cán bộ.
+ Gắn bó trung thành với CM – không
khai “ lưng hằn lên những vết chém

của kẻ thù”.
Là một người có tính cách mạnh mẽ,
giàu lòng yêu nước căm thù giặc, dũng
cảm,
có tính kỉ luật cao.
c.
Số phận:
- Tuổi thơ Tnú – Mai đẹp thơ mộng,thắm
thiết nghóa tình.
Mốivà
tìnhcon
sáng
trong.giết.
- Mai
bị giặc
-> Bi kịch gia đình.

Trình bày hiểu biết của em về nhân vật Tnu
trong tác phẩm thể hiện số phận của Tnuù?


- Bản thân Tnú: 10 ngón tay -> 10 ngọn
đuốc -> Sự tàn bạo của kẻ thù; khí phách,
dũng Hình
cảm,
kiên
cường
của Tnú.
ảnh
gây

ấn tượng
mạnh. Tnú là
biểu tượng chói sáng của Chủ nghóa anh
hùng cách mạng của đồng bào Tây
Nguyên -> Tnú là một trong những
3. Nhân
vậthùng
cụ Mết,
Dít, cho cộng đồng
người anh
tiêu biểu
bé
Heng:
a.
Cụ
Tây
Mết:
Nguyên ( tính sử thi).

- Ngoại hình : cụ già khoẻ mạnh, so sánh với
cây
xàđộng:
nu cổchỉ
thụ huy,
… đoàn kết, kể
- Hành
… trải qua nhiều đau khổ, từng
-chuyện
Cuộc đời:
chứng kiến nhiều cái chết bi thương của

dân làng ( Tnú).
Trình bày hiểu biết của em về nhân vật Cụ Mết?
át nào thể hiện chân dung, lai lịch, tính cách của Cu
ết


Cụ Mết

Cụ Mết tên thật là Đinh Mơn, mất năm
2000. Từ thời chiến tranh, ông nổi tiếng
đến mức Pháp đã từng mời về giao chức
và phong hàm thiếu tướng nhưng ông
không về. Ít người biết rằng ông không biết
chữ, là Trung đội trưởng tuyên truyền vũ
trang khi được Pháp mời về phong hàm
thiếu tướng. Sau này làm đến chức Chủ
tịch Ủy ban MTTQ huyện, ông chỉ biết mỗi
một chữ Mết khi ký vào văn bản, cịn tất cả
ơng chỉ truyền đạt bằng... nói. Ơng đã
sống một cuộc đời bình dị và lặng lẽ cho
đến khi Yàng gọi dù nhắc đến tên ông, gần
như con dân nước Việt ai cũng phải biết
bởi sự chắp cánh của nhà văn Nguyên
Ngọc...


Cụ Mết đại diện cho thế hệ CM đi
trước, là chỗ dựa tinh thần cho dân
làng.
b.

Dít:
- Là em gái Mai, là cô gái trẻ, giàu nghị
lực, tính cảm trong sáng. So sánh – cây xà
trưởng
thành.
-nu
Là
cán bộ
chính trị -> tính nguyên tắc
cao…
-- Gan
rỏi,
kiên
quyết.
Lớndạ,
lênrắn
cùng
với
cuộc
đấu tranh, trưởng
thành từ chính trong cuộc chiến ác liệt.
Dít là nhân vật đại diện cho thế hệ trẻ
có nhiều triển vọng.
Trình bày hiểu biết của em về nhân vật Dít?
tiết nào thể hiện chân dung, lai lịch, tính cách của


c. Bé Heng:
- Xuất hiện nhiều ở phần đầu câu
chuyện, đóng vai hướng dẫn Tnú trở về.

Tượng trưng cho lứa cây xà nu mới lớn, còn
mang trong mình bao sinh lực và nhựa sống,
hứa hẹn sẽ trở thành những cây xà nu
mạnh mẽ và bất tử.

Họ tượng trưng cho con người Tây
Nguyên có sức sống mãnh liệt, yêu
buôn làng, yêu tự do, ….
Bé Heng tượng trưng cho ai? Bé Heng mang nhữ
phẩm chất gìï?

Các nhân vật Cụ Mết, Tnú, Mai, Dít, Heng tượn
cho ai? Họ mang phẩm chất gìï?


Cụ Mết
Con trai và con
dâu

Rừng xà nu


Anh Rươn - con trai cả cụ Mết-nguyên Giám đốc
Trung tâm Y tế huyện, có vợ làm cùng cơ quan
là người Thái Bình cưới nhau từ hồi ngồi Bắc
rồi đưa nhau về quê chồng. Anh chị sinh được
ba người con, con trai cả đang là Trưởng phịng
Kinh tế huyện, có vợ là Phó Hiệu trưởng Trường
Dân tộc Nội trú tỉnh, con trai thứ hai đang học
bác sĩ tại Huế, có vợ người Hà Tĩnh là giáo viên

mầm non và con trai út là Cơng an xã, cũng đã
có vợ con.


Câu hỏi 1: Em hãy khái quát
giá trị nội dung và nghệ thuật
tác phẩm ?
Câu hỏi 2: Theo em chi tiết nào
trong tác phẩm thể hiện rõ
nhất giá trị hiện thực và nhân
đạo của tác phẩm ?


III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
Đậm chất sử thi ( cốt truyện,
chủ đề, nhân vật, ngôn
ngữ, cách trần thuật…)
2. Nội dung:
- Rừng xà nu -> cuộc sống –
phẩm chất – con người Tây
Nguyên.
- Cuộc đời Tnú điển hình cho số
phận và con đường đi của cả cộng
đồng.
- Tập thể nhân vật trong truyện
đều là những người anh hùng.
Đó là chủ nghóa anh hùng cách
mạng.

* Ghi nhớ: Sách giáo khoa
trang 49.
* Dặn dò:
 Tóm tắt và thuộc các dẫn
chứng quan trọng về các nhân
vật chính (Tnú, cụ Mết, Dít, Heng ,
Mai, …)
 Làm các bài tập trang 49 - Sgk.
 Soạn bài: “Bắt sấu rừng U
Minh Hạ” của Sơn Nam.