Vận dụng thủ tục phân tích trong quy trình kiểm toán báp cáo tài chính hợp nhất do Công ty TNHH Deloitte Việt Nam thực hiện

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN </b>

<b>1. Giới thiệu về đề tài </b>

Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, địi hỏi Chính phủ Việt Nam liên tục thay đổi

các chính sách kinh tế nhằm thích nghi với những quy định của “sân chơi” toàn cầu và

đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt về thị phần trong quá trình hội nhập. Nhiều lĩnh vực
kinh doanh khơng cịn được Nhà nước bảo hộ bằng những biện pháp tự vệ thương mại do

cam kết mở cửa đã được ký kết trong các hiệp định song phương, đa phương và trong

tiến trình gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Các công ty hàng đầu thế giới

lao vào những cuộc thơn tính quy mơ lớn, “bành trướng” thế lực và dành hầu hết thị phần

đang ngày càng nhỏ bé. Do đó, tập đồn kinh tế là một xu thế tất yếu, khi ở đó các đơn vị

thành viên hỗ trợ lẫn nhau để phát triển, hướng tới mục đích hoạt động chung của toàn

doanh nghiệp, song cũng đảm bảo lợi thế bản thân được duy trì.

Từ việc có các báo cáo quản trị, BCTC cho các chủ thể pháp nhân độc lập của các

doanh nghiệp riêng lẻ, giờ đây chúng ta cần chú trọng tới một loại BCTC khác đó là

BCTC hợp nhất một loại BCTC dành cho các tập đồn, tổ chức kinh tế gồm cơng ty mẹ

và các cơng ty con trong tập đồn. Do đó, kế tốn BCTC hợp nhất cũng đóng một phần

vơ cùng quan trọng, hỗ trợ các TĐKT, TCT có thể phản ánh được năng lực tài chính của

mình trước các nhà đầu tư và các chủ thể có mối quan tâm đến hoạt động của các tổ chức

kinh tế này.

Như vậy, cơng việc kiểm tốn BCTC hợp nhất đóng vai trị quan trọng từ xu thế

hình thành các Tập đoàn kinh tế ngày càng nhiều. Thủ tục phân tích thực sự hữu hiệu

trong kiểm tốn BCTC thơng thường vậy việc áp dụng nó vào kiểm tốn BCTC hợp nhất

sẽ có những khác biệt và thay đổi gì để phát huy được vai trị của nó? Việc nghiên cứu đề

<b>tài “Vận dụng thủ tục phân tích trong quy trình kiểm tốn báo cáo tài chính hợp </b>

<b>nhất do Công ty TNHH Deloitte Việt Nam thực hiện” là hết sức cần thiết và đã được </b>
Học viên lựa chọn làm đề tài nghiên cứu cho Luận văn này.

Trên cơ sở nghiên cứu một cách khoa học về thủ tục phân tích, Luận văn hướng tới

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

BCTC hợp nhất và vận dụng lý luận đó vào phân tích thực tiễn và đề xuất kiến nghị hồn

thiện các thủ tục này tại Cơng ty TNHH Deloitte Việt Nam.

<b>2. Cơ sở lý luận </b>

Đề tài đã giải thích đặc điểm chung của BCTC hợp nhất và ảnh hưởng của nó tới

việc vận dụng thủ tục phân tích trong kiểm tốn BCTC hợp nhất. Tiếp đến đề tài đã khái

quát cơ sở lý luận của thủ tục phân tích trong kiểm tốn BCTC hợp nhất. Trong đó, tác

giả đã khái quát được cơ sở lý luận của thủ tục phân tích trong kiểm tốn BCTC thơng

qua việc giải thích khái niệm, phân loại các phương pháp và rút ra vai trò của thủ tục

phân tích trong kiểm tốn BCTC.

<i>Thứ nhất, thủ tục phân tích giúp KTV có thể khoanh vùng phạm vi kiểm toán, xác </i>

định nội dung, lịch trình thực hiện kiểm tốn đặc biệt hữu hiệu ở phần tiền kiểm toán và

thiết lập kế hoạch, chương trình kiểm tốn.

<i>Thứ hai, thủ tục phân tích được sử dụng như một thử nghiệm cơ bản khi việc sử </i>

dụng thủ tục này có hiệu quả hơn so với kiểm tra chi tiết trong việc giảm bớt rủi ro phát

hiện liên quan đến cơ sở dẫn liệu của BCTC.

<i>Thứ ba, quy trình phân tích cịn rất hữu dụng khi được sử dụng để soát xét BCTC </i>

cuối cùng sau kiểm tốn.

Bên cạnh đó, tác giả đã nêu rõ các thủ tục phân tích được thực hiện xuyên suốt cuộc

kiểm toán BCTC hợp nhất, đồng thời so sánh được sự khác nhau của thủ tục phân tích

trong kiểm tốn BCTC thơng thường và BCTC hợp nhất.

<b>3. Thực trạng thủ tục phân tích trong quy trình kiểm toán BCTC hợp nhất tại </b>
<b>Deloitte </b>

<b> Tác giả đã giới thiệu về Công ty TNHH Deloitte Việt Nam, đặc điểm các khách </b>
hàng là các TCT, TĐKT mà Deloitte Việt Nam thực hiện và cho thấy Deloitte Việt Nam

có kinh nghiệm, chun mơn tốt về kiểm toán BCTC hợp nhất. Luận văn cũng nêu bật

được phương pháp tiếp cận rủi ro trong kiểm tốn, đặc trưng của Cơng ty TNHH Deloitte

Việt Nam. Deloitte Touch Tomatsu nhận thấy sự hiệu quả hơn khi tập trung công việc

kiểm tốn vào các vùng mà có nhiều rủi ro hơn mà trong đó chứa đựng khả năng cao hơn

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

những hướng xử lý đối với các rủi ro trong yếu trên báo cáo tài chính. Các sai sót trọng

yếu được nhận diện thơng qua quá trình đạt được sự hiểu biết xuyên suốt doanh nghiệp

và mơi trường hoạt động của nó. Ngay khi nhận diện được các rủi ro mà có thể phát sinh

các sai sót trọng yếu, kiểm tốn viên quyết định xem các rủi ro này có phải là rủi ro trọng

yếu khơng cái mà địi hỏi sự cân nhắc các thủ tục kiểm toán đặc biệt. Đáp lại những rủi ro

đã nhận diện có thể chứa đựng các sai sót trọng yếu, KTV sẽ thiết kế và thực hiện thêm

các thủ tục kiểm toán để có thể làm rõ về các rủi ro này. Đối với những vùng nhận diện

mà khơng có rủi ro trọng yếu, sẽ khơng có thêm bất cứ các thủ tục nào cần được hiện.

Với phương pháp kiểm toán theo hướng tiếp cận rủi ro của Công ty TNHH Deloitte Việt

Nam, thủ tục phân tích thể hiện được tầm quan trọng khi nó sẽ là một trong những thủ tục

hữu hiệu trong việc xác định các rủi ro trọng yếu.

Luận văn đã khái quát quy trình kiểm toán BCTC hợp nhất của Công ty TNHH

Deloitte Việt Nam đồng thời chỉ ra được thực trạng thủ tục phân tích thực hiện trong từ

giai đoạn thông qua các giấy tờ làm việc tại các TĐ, TCT lớn mà Deloitte trực tiếp thực

hiện là FPT, EVN và Tổng Công ty khí hóa lỏng miền Bắc.

Thủ tục phân tích áp dụng trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm tốn BCTC hợp nhất

bao gồm: phân tích các thơng tin tài chính và phi tài chính thu thập được và đánh giá sự

hợp lý thông qua hiểu biết của kiểm tốn viên về tập đồn; xác định phạm vi công việc

thực hiện tại các đơn vị trong tập đoàn thơng qua phân tích số liệu BCTC các chỉ tiêu:

doanh thu, lợi nhuận, tài sản... và đánh giá các rủi ro trong bản chất hoạt động của các

đơn vị đó; phân tích sơ bộ BCTC hợp nhất. Tất cả các bước này đều sử dụng thủ tục phân
tích để xác định rủi ro và các thủ tục cần thực hiện.

Trong thủ tục phân tích áp dụng trong giai đoạn thực hiện kiểm toán BCTC hợp

nhất, tác giả đã đưa dẫn chứng các giấy tờ làm việc của kiểm toán viên với đầy đủ các

phương pháp phân tích được sử dụng: phân tích xu hướng, phân tích tỷ suất, phân tích dự

báo. Các thủ tục này được thực hiện cụ thể trong từng phần hành kiểm toán. Luận văn đã

minh họa thủ tục phân tích chi tiết đối với khoản mục doanh thu của tập đồn FPT thơng

qua việc phân tích: doanh thu năm trước với năm nay, tỷ lệ lãi gộp, cơ cấu doanh thu cho

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Bên cạnh đó, thủ tục phân tích cơ bản được áp dụng đối với một số khoản mục, nghiệp vụ

đặc biệt trên BCTC hợp nhất như: lợi nhuận chưa thực hiện, lãi lỗ từ đầu tư vào công ty

liên doanh liên kết.

Thủ tục phân tích áp dụng sốt xét tổng thể trong giai đoạn kết thúc kiểm toán hỗ

trợ cho KTV đánh giá được rủi ro hoặc sai sót có ảnh hưởng trọng yếu đến BCTC hợp

nhất, liên quan đến số dư các TK, giao dịch và các thuyết minh tài chính cũng như liên

quan đến các cơ sở dữ liệu để thiết kế bổ sung chương trình kiểm tốn một cách hợp lý.

<b>4. Thảo luận các kết quả nghiên cứu, các giải pháp đề xuất và kết luận </b>

Thông qua nghiên cứu thực trạng thủ tục phân tích trong kiểm toán BCTC hợp nhất

tại Deloitte, tác giả đã đưa ra các đánh giá về thực trạng này bao gồm:

<i><b>Những kết quả đạt được </b></i>

- Tuân thủ đầy đủ chuẩn mực kiểm toán Việt Nam và hướng dẫn kiểm toán của

Deloitte toàn cầu

- Áp dụng hiệu quả thủ tục phân tích để phát hiện ra các rủi ro kiểm tốn

- Phần mềm kiểm toán hỗ trợ KTV các giấy tờ làm việc hiệu quả

- KTV linh động thực hiện được cơng việc của mình

<i><b>Những hạn chế cịn tồn tại </b></i>

- Thủ tục phân tích các chỉ số, tỷ suất và phân tích số liệu so sánh của nhiều năm,

hay so sánh với số kế hoạch, số toàn ngành trong quy trình kiểm tốn BCTC hợp nhất

thường rất ít được sử dụng.

-Thiếu hụt về nhân sự có năng lực phân tích tài chính để thực hiện các thủ tục phân

tích chuyên sâu các chỉ số, tỷ suất tài chính. Nhóm kiểm tốn sẽ phải thực hiện tồn bộ

các cơng việc từ đánh giá, nêu ra chương trình kiểm tốn, kiểm tốn chi tiết đến phân tích

BCTC hợp nhất sau kiểm tốn.

<i><b>Giải pháp </b></i>

- Tăng cường áp dụng các chỉ số phân tích hữu dụng trong phân tích BCTC hợp

<b>nhất </b>

- Xây dựng nguồn dữ liệu về các TCT, TĐKT trên mạng nội bộ làm dữ liệu tham

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<i><b>Kiến nghị </b></i>

- Nâng cao năng lực về phân tích tài chính cho các KTV tại công ty TNHH Deloitte
Việt Nam

<b>- Chú trọng bồi dưỡng bộ phận chuyên trách kiểm soát chất lượng thực hiện kiểm </b>
tốn thực hiện bởi cơng ty TNHH Deloitte Việt Nam

<b>- Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp quy về thủ tục phân tích trong kiểm tốn BCTC </b>
hợp nhất: các thủ tục thực hiện kiểm toán BCTC hợp nhất trong đó có trình bày các ví dụ

cụ thể cho các thuyết minh liên quan đến nội dung trong văn bản và soạn thảo các tài liệu

tham khảo, kinh nghiệm của các chuyên gia trong và ngoài trong lĩnh vực lập và tư vấn

</div>

<!--links-->