SKKN thiết kế trò chơi góp phần đổi mời phương pháp dạy học trong giờ học toán lớp 3

1- Lý do chọn đề tài

Phần mở đầu

Đất nớc ta đang trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện
đại hóa, hội nhập với các nớc trong khu vực và trên thế
giới. Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xà hội đối với
giáo dục, từ những năm 199- Bộ giáo dục và đào tạo đÃ
bắt đầu xây dựng kế hoạch cải cách chơng trình tiểu
học hệ 165 tuần. Năm 1995 Bộ đà khởi xởng đặt vấn
đề cho chơng trình tiểu học năm 2000. Sau 5 năm thực
hiện, theo quyết định của Chính phủ năm 2002.
Chơng trình 2000 đà đợc tiến hành dạy trên phạm vi
toàn quốc.
Nội dung chơng trình thay đổi đòi hỏi phơng pháp
dạy học cũng phải đổi mới Phát huy tính tích cực, chủ
động và sáng tạo của học sinh trên cơ sở khai thác triệt
để các đặc điểm tâm sinh lý của học sinh tiểu học là
phơng hớng đổi mới phơng pháp dạy và học môn Toán ở
bậc tiểu học. Một trong những biện pháp chủ yếu để
đạt đợc mục đích trên là gây cho học sinh hứng thú học
tập. Tạo niềm tin, niềm vui bằng cách lôi cuốn các em
vào những trò chơi toán học hấp dẫn, phù hợp với trình
độ nhận thức, đặc điểm lứa tuổi các em trong giờ học
tóan, đặc biệt là ở các lớp đầu cấp.
Là một giáo viên tiểu học (hiện đang đợc phân công
dạy lớp 3) bản thân tôi nhận thấy rằng. Muốn dạy tốt chơng trình mới nói chung và chơng trình toán 3 nói riêng
không những ngời giáo viên phải nắm vững nội dung chơng trình mà còn phải năng động, sáng tạo để vận


dụng linh hoạt những phơng pháp, hình thức tổ chức

dạy học phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả dạy học.
Xuất phát từ những lý do trên tôi đà chọn đề tài.
Thiết kế trò chơi góp phần đổi mời phơng pháp
dạy học trong giờ học toán lớp 3.
II- Mục đích nghiên cứu:

1- Tìm hiểu hệ thống nội dung, phơng pháp, hình
thức tổ chức dạy học toán 3. Chơng trình 2000
2- Tìm hiểu những thuận lợi, khó khăn của giáo viên
và học sinh khi thiết kế, sử dụng trò chơi trong giờ học
toán.
3- Nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ s
phạm của bản thân, bớc đầu tập dợt nghiên cứu khoa
học, làm cơ sở cho việc học tập và nghiên cứu trong quá
trình công tác sau này.
III- Nhiệm vụ nghiên cứu:

Đết đạt đợc mục đích trên tôi cần thực hiện những
nhiệm vụ sau
1- Tìm hiểu tầm quan trọng của đổi mới phơng
pháp dạy học
2- Tìm hiểu các quan điểm chỉ đạo đổi mới phơng
pháp dạy học nói chung và dạy học Toán nói riêng.
3- Tìm hiểu các giải pháp đổi mới
4- Tìm hiểu ý nghĩa, tác dụng của trò chơi học toán
5- Tìm hiểu thực trạng dạy học, nhng thuận lợi và khó
khăn của giáo viên cùng học sinh khi sử dụng, thiết kế trò
chơi học tập.
IV- Phơng pháp nghiên cứu:

1- Phơng pháp nghiên cứu tài liệu
2- Phơng pháp điều tra, quan sát
3- Phơng pháp tổng kết kinh nghiệm

Phần nội dung
Chơng I - Cơ sở lý luận và thực tiễn
I- Vai trò của đổi mới phơng pháp dạy học

1- Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của công cuộc
đổi mới đất nớc cần có những con ngời lao động năng
động, tự tin, linh hoạt, sáng tạo, sẵn sàng thích ứng với
điều kiện đổi mới đang diễn ra hàng ngày. Trong khi
đó cách dạy truyền thống có sự mất cân đối giữa họat
động dạy của thầy và hoạt động học của trò, có những
hạn chế nhất định nh tiếp thu tri thức thụ động, hạn chế
phát triển t duy, không bộc lộ và phát triển năng lực cá
nhân. Vì vậy cùng với việc đổi mới nội dung chơng
trình chỉ đổi mới phơng háp dạy học có một vị trí hết
sức quan trọng và cần thiết góp phần thực hiện mục tiêu
giáo dục, quyết định chất lợng dạy học.
2- Một số quan điểm chỉ đạo mới:
Đổi mới phơng pháp dạy học là đa phơng pháp dạy
học mới vào nhà trờng trên cở phát huy mặt tích cực của
phơng pháp truyền thống để nâng cao chất lợng dạy
học, nâng cao hiệu quả đào tạo của giáo dục.


Trong quá trình dạy học nói chung và dạy học toán nói
riêng giáo viên là ngời tổ chức, hớng dẫn hoạt động học

của học sinh, mọi học sinh đều hoạt động học tập để
phát triển nâng lực cá nhân. Giáo viên tổ chức, hớng dẫn
học sinh huy động vốn hiểu biết và kinh nghiệm bản
thân để học sinh chiếm lĩnh tri thức tôi vận dụng các tri
thức đó trong thực hành. Tạo cho học sinh thói quen làm
việc tự giác, chủ động, không rập khuôn, máy móc, biết
tự đánh giá và đánh giá kết quả học tập của mình, của
bạn. Đặc biệt là giúp học sinh có niềm tin, niềm vui trong
học tập. Đồng thời tạo điều kiện để học sinh phát huy
năng lực sở trờng của mình, biết vận dụng kiến thức mới
trong bài học vào thực tế đời sống xà hội.
Đổi mới phơng pháp dạy học toán ở tiểu học không loại
bỏ phơng pháp dạy học truyền thống mà phải vận dụng
một cách hợp lý mặt tích cực của phơng pháp dạy học cũ
để tổ chức cho học sinh hoạt động học tập theo kiểm
mới, tạo điều kiện cho từng học sinh đợc tham gia giải
quyết vấn đề từ đó mà thu nhận tri thức mới và rèn
luyện kỹ năng mới.
Toán lớp 3 là một phận không thể thiếu của chơng
trình toán tiểu học. Định hớng của phơng pháp dạy học
toán 3 là dạy học dựa vào các hoạt động học tập tích cực,
chủ động, sáng tạo của học sinh. Cụ thể, giáo
viên phải tổ chức hớng dẫn cho học sinh hoạt động dới sự
trợ giúp của dụng cụ, đồ dùng học tập để từng học sinh
hoặc từng nhóm học sinh phát hiện và chiếm lĩnh nội
dung học tập rồi thực hành vận dụng nội dung đó theo
năng lực của từng cá nhân.
3- Giải pháp đổi mới:
3.1 Đổi mới nhận thức của cán bộ quản lý giáo
dục và giáo viên:

Coi việc đổi mới phơng pháp dạy học nh điều kiện
tiên quyết đảm bảo thắng lợi của đổi mới giáo dục hiện
nay. Khẳng định quyết tâm và trách nhiệm cđa c¸c cÊp


thuộc ngành giáo dục - đào tạo trong đổi mới cách dạy,
cách học ở tiểu học. Xác định đổi mới phơng pháp dạy
học là một qúa trình lâu dài, phải rất kiên trì, phải ủng
hộ và khuyến khích, sự chủ động, sáng tạo của giáo viên
và học sinh. Tránh bảo thủ, áp đặt
3.2 Đổi mới nội dung giáo dục
Lựa chọn các nội dung cơ bản, thiết thực, tính giản
song mang tính tích hợp trong từng bài, từng chủ đề,
tăng các hoạt động thực hành, vận dụng theo điều kiện
của địa phơng và của đối tợng học sinh.
3.3 Đổi mới hình thức tổ chức dạy học
Phối hợp hợp lý các hình thức dạy học cá nhâ, dạy học
theo nhóm, dạy học cả lớp, dạy học ở hiện trờng (ở cơ sở
sản xuất, bảo tàng địa phơng, ở vờng trờng) dạy học
có sử dụng trò chơi học tập.
Các lớp 1,2,3 việc sử dụng trò chơi học tập rất phù hợp
với đặc điểm lứa tuổi các em vì với các em Học mà
chơi, chơi mà học. Giáo viên không nên sử dụng một phơng pháp, hình thức dạy học duy nhất trong các giờ lên
lớp mà phải biết kết hợp đan xen các phơng pháp, hình
thức dạy học khác nhau nhằm giúp học sinh tËp trung chó
ý cao, t¹o høng thó häc tËp.
Tuy nhiên việc kết hợp các hình thức dạy học trong giờ
lên lớp còn phụ thuộc vào nội dung tiết học, đối tợng học
sinh để giờ dạy học sinh đạt kết quả cao thì ngời giáo
viên cần lựa chọn một cách linh hoạt, sáng tạo phơng

pháp, hình thức tổ chức dạy học.
3.4 Đổi mới môi trờng giáo dục:
Muốn đổi mới phơng pháp dạy học thì cần đến môi
trờng lớp học (phòng học) xây dựng mỗi phòng là một môi
trờng giáo dục (Sử dụng lực lợng và không gian lớp học để
tổ chức các hoạt động giáo dục gắn với các t liƯu, ph¬ng
tiƯn…


3.5 Đổi mới cơ sở vật chất và thiết bị giáo dục:
- Khuyến khích sử dụng hợp lý các đồ dùng dạy học, đồ
dùng học tập, sử dụng các phiếu học tập, với thực hành
- Động viên tạo điều kiện cho giáo viên và cha mạ học
sinh tự làm lấy một số đồ dùng học tập.
- Tăng dần việc sử dụng các băng tiếng, băng hình, đĩa
CD trong dạy học.

- Từng bớc tổ chức các phòng chuyên dụng.
- Từng bớc tổ chức các phòng chuyên dụng phục vụ
cho các đồ dùng dạy học tự chọn ở tiểu học.
3.6- Đổi mới cách kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
của học sinh:

Phối hợp nhiều hình thức kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập nh kiểm tra thờng xuyên, kiểm tra định kỳ, kiểm
tra viết. Phối hợp các hình thức tự luận và trắc nghiệm.
3.7- Phối hợp về đào tạo bồi dỡng giáo viên.
Xuất phát từ nhu cầu phát triển của xà hội đòi hỏi nội
dung chơng trình thay đổi dẫn đến phơng pháp , phơng tiện dạy học phải đổi mới. Vì vậy giáo viên phải có
trình độ ngang tầm với sự phát triển chung của xà hội.

- Đồi với giáo viên cha có trình độ chuẩn cần cho đi
đào tạo, bồi dỡng để đảm bảo dạy đúng, dạy đủ các
môn học theo chơng trình quy định.
- Đào tạo chuẩn, nâng cao trình độ tuyển sinh sát
thực, có chính sách, có chính sách thu hút ngời tài vào
ngành nghề s phạm vì Thầy có giỏi, thị trò mới giỏi.
- Vậy nội dung, phơng pháp dạy học theo chơng trình
vichs giáo khoa mới ở tiêu học vào trớng phạm, đổi mới nội
dung, phơng pháp trong trờng s phạm.
II - ý nghĩa tác dụng của trò chơi học toán:

Học sinh tiểu học luôn luôn hiếu động, ham chơi,
thích cái mới lạ nhng lại chóng chán. Đối với trẻ trò chơi là
phát hiện mới, kích thích tính tò mò, muốn tìm hiểu
khám phá. Do vậy quan điểm Thông qua hoạt động vui
chơi để tiến hành hoạt động học tập.


Phù hợp với nhà trờng tiểu học. Trong quá trình dạy
học toán ở tiểu học sử dụng trò chơi học tập có nhiều tác
dụng, trò chơi học tập có nhiều tác dụng nh: Giúp học
sinh thay đổi hoạt động trong giờ học, làm cho giờ học
bớt căng thẳng, tạo cảm giác thoải mái, dễ chịu học sinh
tiếp thu kiến thức nhẹ nhàng, gây hứng thú học tập.
- Kích thích sự tìm tòi, tạo cơ hội để học sinh tự thể
hiện mình.
- Thông qua trò chơi, học sinh vận dụng kiến thức
năng nổ hoạt bát, kích thích trí tởng tợng, trí nhớ. Từ đó
phát triển t duy mềm dẻo, học tập cách xử lý thông minh
trong những tình huống phức tạp.

Tăng cờng khả năng vận dụng trong cuộc sống dễ
dàng thích hợp điều kiện đổi mới của xà hội.
- Ngoài ra,Thông qua hoạt động trò chơi giúp các em
phát triển đợc nhiều phẩm chất đạo đức nh tình Đoàn
kết thân ái, long trug thực, tinh thần cộng đông trách
nhiệm.
III - Thực trạng dạy và học:

Qua dự giờ thăm lớp, trao đổi với giáo viên lớp 3, qua
tìm hiểu sáh, tài liệu, qua kinh nghiệm thực tế giảng
dạy ở trởng tôi nhận thấy:
Các hình thức tổ chức hoạt động học tập trong giờ
học toán còn đơn điệu, nghèo nàn. Việc sử dụng hình
thức trò chơi trong dạy học toán cha thật sự đợc chú
trọng. Sở dĩ có tình trạng trên là do mỗi đồng chí giáo
viên cha thấy hết ý nghĩa, tác dụng của trò chơi trong
dạy học toán. Tài liệu nói về hình thức tổ chức học tập là
hiếm có một số tài liệu, dự án đ ra các hình thức trò
chơi ch phong phú, cha sát thực, không mang tính khả
thi.
Bên cạnh đó giáo viên không đợc tập huấn về thiết kế
trò chơi khi trình độ giáo viên không đồng đều.
Thực tế thờng những đồng chí giáo viên có năng lực
chuyên môn, kinh nghiệm s phạm ít đợc phân công d¹y


lớp 2,3 (Do quan điểm của cán bộ quản lý nhà trờng cho
rằng chơng trình lớp 2,3 dễ hơn so với các lớp khác).Cũng
có những đồng chí giáo viên dạy lớp 3 có sáng kiến kinh
nghiệm hay, song cha đợc tổ chức đánh giá tổng kết

mà chỉ viết rổi gửi đi thi ở trờng, phòng, hoặc sở giáo
dục. Đợc công bốgiải thởng mà cha tổ chức hội thảo, ch đợc xây dựng thàh quy trình. Do vậy sáng kiến hay chỉ
dừng lại ở mức phong cách, trình độ riêng của mỗi giáo
viên mà cha nhân đợc đại trà.
Một bộ phận giáo viên khi dạy chơng trình toàn 3 cha
linh hoạt lựa chọn hình thức dạy học phù hợp với nội dung
và đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh chỉ thiên về
yêu cầu học học sinh ghi nhớ tri thức, nắm phơng pháp
giải quyết rồi tái hiện để giải quyết bài tập tơng tự một
cách cứng nhắc không tạo ra và duy trì sự hứng thú, tích
cực học tập của học sinh.

Một số giáo viên đà bắt đầuchú ý đến việc thiết kế
trò chơi trong việc dạy học toán những cha sử dụng thờng
xuyên mà chỉ mang tính chất đối phó trong giờ thao
giảng.
Về phía học sinh: Do địa bàn miền núi vùng cao kinh
tế còn nhiều khó khăn. Đa số học sinh đến trờng gia
đình chỉ quan tâm khi các em vào lớp 1 từ lớp 2,3 trở lên
phó mặc nhà trờng. Số học sinh tích cực học tập tự giác
cha nhiều. Mặc dù chơng trình 2000 có quan tâm đúng
mức tới việc rèn luyện khả năng diễn đạt, ứng xử, giải
quyết các tình huống có vấn đề song bản thân các em
ít đợc giao tiếp nên thờng thiếu tự tin, khả năng diễn đạt
mạch lạc yếu. Các em không có sân chơi lành mạnh cho
lứa tuổi tiểu học để đợc bộc lộ, để đợc thể hiện mình.
Trò chơi đợc sử dụng trong học tập tạo hứng thú cho
các em, giúp các em yêu thích say mê môn học nhng nếu
không dùng thờng xuyên thích hợp thì thao t¸c cđa c¸c
em bì ngì, lóng tóng.

Từ nhu cầu thực tế đặt ra, tôi nhận thâý việc thiết
kế trò chơi góp phần đổi mới phơng pháp dạy học, nâng
cao chất lợng, hiệu quả dạy học môn toán nói chung và
môn toán lớp 3 nói riêng.
Chơng II Thiết kế trò chơi học toán lớp 3
I -Nguyên tắc thiết kế:

1. Nguyên tắc vừa sức, dễ thực hiện:
- Mỗi trò chơiphải củng cố đợc một nội dung toán học
cụ thể trong chơng trình (Có thể là kiến thức kiểm tra
bµi cị, kiÕn thøc bµi míi, kiÕn thøc thùc hµnh luyện
tập)
Toán 3 chơng trình 2000 đợc chia thành 5 mạch kiến
thức: Số học và yếu tố đại số, đại lợng và đo đại lợng,
yếu tố hình học và yếu tố thống kê, các dạng toán giải.
Các trò chơi đợc xây dựng từ dạng bài tập có chọn lọc
của các tiết trong 5 mạch kiến thức nhng có thể mang
những cái tên gọi cảm, gây hứng thú góp phần hình
thành, củng cố hoặc hệ thống kiến thức.
- Các trò chơi phải giúp học sinh rèn luyện kỹ năng
toán học phát triển t duy trí tuệ, óc phân tích t duy sáng
tạo.
- Trò chơi phải phù hợp với quỹ thời gian (sử dơng trong
giê häc tõ 5 - 10 phót) thÝch hỵp với môi trờng học tập.
- Trò chơi có sức hấp dẫn, thu hút đợc sự tham gia của
học sinh tạo không khí vui vẻ thỏai mái.
- Trò chơi cần phải gần gũi, sát thực phù hợp với tâm lý
tuổi học sinh lớp 3Tổ chức trò chơi không quá cầu kỳ

phức tạp.
2. Nguyên tắc khai thác và thực hành:
- Sử dụng triệt để yêu cầu, nội dung kiến thức cơ
bản cũng nh đồ dùng, phơng tiện có sẵn của môn học
(nh ở th viện, đồ dùng của giáo viên, học sinh)
- Các đồ dùng tự làm đợc giáo viên khai thác từ những
vật liệu gần gũi xung quanh (Từ các nguyên liệu sẵn có
nh hộp bánh, đầu gỗ, đầu nứa, nắp chai, giÊy b×a…)


sao cho đồ dùng vứa đảm bảo tính khoa học, tính thẩm
mĩ nhng ít tốn kém.
II- Các trò chơi học toán:

A- Trò chơi có nội dung số học và các yếu tố đại
số:
1- Trò chơi thứ nhất: Xếp hàng thứ tự
*Mục đích trò chơi: Giúp học sinh củng cố cách so
sánh và sắp xếp các số theo theo thứ tự từ bé đến lớn và
ngợc lại:
* Thời gian chơi: 5phút
* Chuẩn bị chơi: Giáo viên chuẩn bị hai lá cờ
hiệu( cờ giấy nhỏ, hai lá có màu khác nhau)
- Mỗi ®éi 5 m¶nh bÝa cã kÝch thíc 10 x15 cm trong
mỗi mảnh bìa có ghi các số:
Ví dụ: Tiết 1: Dọc viết và so sánh các số có 3 chữ số
bài tập 5 trang 3 (sách giáo khoa phần 1)
Sắp xếp các số theo thứ tự:
Khi tổ chức trò chơi giáo viên có thể chuẩn bị nội
dung ghi trong

bìa: 537,
162,
573,
621,
126
Chọn đội chơi: Mỗi đội 5 em; các em tự đặt tên cho
đội chơi của mình (Ví dụ tên gọi tơng ứng với màu sắc
của cờ hiệu nh: Đội xanh- đội đỏ)
* Cách chơi: Hai đội trởng lên nhận và phát triển cho
mỗi bạn ở đội mình. Giáo viên yêu cầu hai đội quan sát,
tự so sánh các số vừa nhận đợc trong nhóm với nhau (1-2
phút)
- Quy ớc, khi cô hô lệnh và giờ 2 lá cờ trên 2 tay có về
2 phía (sang ngang) yêu cầu các con nghe, giơ biển lên
cao và xếp mỗi đội một hàng ngang, điểm mốc bắt
đầu từ cô giáo. Khi cô đa 2 lá cờ song song về phía trớc
các con tập hợp hàng dọc.
- Giáo viên bắt đầu hô các cách khác nhau nh Tập
hợp theo thứ tự từ bé đến lớn, Tập hợp theo thứ tự từ lớn
đến bé Sau 3,4 lần xếp hàng có thể đổi biến của các


em trong đội rồi tiếp tục chơi.

Ban th ký ghi kết quả và tổng kết điểm
Mỗi lần xếp hàng đúng thứ tự, xếp nhanh, không ồn
ào lộn xộn ghi 10 điểm. Xếp chậm, không thẳng hàng,
mất trật tự trừ 2 điểm. Đội nào xếp sai không ghi điểm.
Sau 5 phút kết thức trò chơi đội nào nhiều điểm sẽ
thắng cuộc

* Trò chơi có thể sử dụng tơng tự ở tiết 94 (bài tập 2
trang 12, sách giáo khóa 1), tiết 130 (bài tập 3- trang 58
sách giáo khoa tập 2).
2- Trò chơi thứ 2: Nhanh tay kéo tay
- Phát triển năng lực t duy (trí tởng tợng, tính cẩn
thận
* Chuẩn bị: Tùy từng bài cụ thể giáo viên chuẩn bị néi
dung ghi trong phiÕu häc tËp.
VÝ dô: TiÕt 9 (trang 11 sách giáo khoa tập 1)
Giáo viên chuẩn bị một số phiếu có hình vẽ sau để
học sinh chơi trò chơi:

- Học sinh:
Bút màu
* Cách chơi: Chơi thi đua giữa các nhóm
Chia lớp thành các nhón nhỏ, mỗi nhóm khoảng 5 em.
Giáo viên phát phiếu và yêu cầu các nhóm quan sát kỹ nội
dung hình vẽ giáo viên đọc lệnh. HÃy tô màu 1/3 số hình
tam giác trong hình vẻ bằng các cách khác nhau. Các
nhóm thảo luận, phân công nhau tô màu, sau 5 phút yêu
cầu các nhóm dừng bút. Nhóm nào tô nhiều cách, tô đẹp
thì thắng cuộc( nếu trong cùng một nhóm một cách tô
đợc lặp lại từ hai lần trở lên thì vẫn chỉ tính là mét):


Nhóm thắng sẽ đợc tặng bút chì, bút màu ( trò chơi có
thể thay thế cho bài tập 4 - tiết 9 hay tiến hành tơng tự
với bài tập3 tiết 13, bµi tËp 4 tiÕt 31, bµi 4 tiÕt 23)
3. Trò chơi thứ 3: Kết Bạn
* Mục đích chơi: Rèn luyện cũng cố khả năng tính

nhẫm nhanh các phép tính cộng, trừ ( số tròn trục tròn
trăm ) hoặc nhân chia.
- Luyện tác phong nhanh nhẹn, luyện tinh mắt.
* Chuẩn bị chơi: Giáo viên chuẩn bị 10 đến 15 tấm
thẻ hình nhữ nhật có kích thớc10 x15cm, có dây đeo
mỗi tấm thẻ đều ghi một phép tính hoặc kết quả tơng
ứng với phép tính
Ví dụ: Tiết 2: Cộng trừ các số có 3 chữ số không nhớ.
(trang 4- sách giao khoa tập 1)- Bài tập 1
Giáo viên chuẩn bị nội dung ghi trong thẻ nh sau
300
+400
700
-400

500
+40
700

300

504

540

142

100-200500 +
20
4

* Thời gian chơi: Trừ 5 đến 7 phút
100+20
+4

480

* Cách chơi: Học sinh xung phong lên rút thẻ của
mình sau đó tất cả đội chơi thành vòng tròn, các em
đeo thẻ trớc ngực, mỗi em tự quan sát nội dung ghi trong
thẻ của mình, của bạn. Tính nhầm kết quả hoặc tìm
phép tính tơng ứng với kết quả ghi trên thẻ của mình.
Yêu cầu cả đội vừa lặc lò cò, vừa hát và vỗ tay cùng
cả lớp Lặc lò cò cho cái gió nó khỏe đi xen kẽ cho nó
khỏe cái gió. Khi giáo viên bất ngờ hô Tìm bạn ! Tìm
bạn các em phải nhanh chóng tìm và chạy về với bạn


đeo thẻ có kết quả hoặc phép tính tơng ứng với kết quả,
phép tính ghi trên thẻ mình đeo. Những ai tìm đúng,
tìm nhanh bạn mình nhất trí thì đợc ghi điểm 10. Bạn
nào tìm sai thì phải tự nhẩm lại để tìm đúng bạn
mình.
Sau một lợt, giáo viên có thể đổi biển lẫn lộn để các
em tiếp tục chơi hoặc nhóm khác chơi.
(Trò chơi có thể sử dụng tơng tự ở tiết 128)
4- Trò chơi thứ 4: Giành cờ chiến thắng
* Mục đích chơi: Củng cố khái niệm giảm đi một số
lần và gấp lên một số lần.
- Luyện cách xử lý linh hoạt
* Chuẩn bị chơi:

Giáo viên chuẩn bÞ mét sè phiÕu häc tËp cã thĨ cã néi
dung nh sau:
Phiếu 1
Gấp 5 lần
thêm 20
gấp 6 lần
bớt 15
Phiếu 2
Bớt 14
gấp 7 lần

gấp 4 lần

giảm 8 lần

thêm 4

Phiếu 3:
Bớt 27
giảm 9 lần

gấp 4 lần

gấp 6 lần

gấp 3 lần

Phiếu này ứng với trờng hợp mỗi dÃy bàn có 5 bàn học
sinh)
* Cách chơi: Giáo viên phát cho các học sinh ngồi

đầu dÃy, mỗi em một phiếu. Em ngồi đầu dÃy làm phép
tính đầu tiên rồi viết kết quả vào hình tròn sau đó
chuyểng ngay phiếu cho bạn thứ hai trong dÃy ®Ó tÝnh
tiÕp. Cø nh vËy cho ®Õn häc sinh cuèi cïng cña d·y.


Nếu nhóm nào về đích trớc (làm nhanh và đúng
nhất, thì thắng cuộc, giành đợc cờ chiến thắng đợc
phần thởng bút chì, thớc kẻ).
Trong trờng hợp các đội cùng làm xong một lúc thì
đội nào kết quả đúng, trật tự khi chơi sẽ thắng cuộc.
(Trò chơi có thể sử dụng trong tiÕt 33- trang 37, tiÕt
29 trang 33, s¸ch gi¸o khoa phần 1) .
5- Trò chơi thứ 5: (Su tầm trong Hệ thống trò chơi
củng cố 5 mạch kiến thức toán tiểu học của tác giả Trần
Ngọc Lan)
* Mục đích chơi: Giúp học sinh nắm vững cấu tạo số
tự nhiên có 4 chữ số.
* Chuẩn bị chơi: Giáo viên chuẩn bị 4 con xúc sắc
bằng gỗ hình lập phơng trên các mặt có ghi các số trong
khoảng 0- 0
Học sinh chuẩn bị giấy nháp, bút và quan sát sẵn
sàng.
* Cách chơi: Chơi theo kiểu đồng đội, mỗi đội 3 em
(2 đội thi đua) cả lớp quan sát, khuyến khích, cổ vũ. Hai
đỗi xếp thành 2 hàng, giáo viên đứng giữa và gieo đồng
chơi 4 con súc sắc. Các em ở 2 đội sẽ bàn nhau (hoặc
phân công) viết tất cả các con số có 4 chữ số đó và góp
kết quả lại. Su 2 phút thì tất cả dừng bút và nộp kết quả
viết cho cô giáo.

Trong một đội nếu kết quả bằng nhau thì chỉ tính
điểm một lần, giáo viên thống kê kết quả, mỗi kết quả
đúng ghi 10 ®iĨm. NÕu cã ®éi nép kÕt
qu¶ khi cha hÕt giê và đầy đủ thì đợc cộng thêm một
điểm (trò chơi đợc sử dụng tiết 87)
6. Trò chơi thứ 6
* Mục đích chơi: giúp HS cũng cố phân tích số có 4
chữ số thành tổng của của các nghìn, trăm trục, đơn vị
và ngợc lại.
- Phát triển năng lực phân tích, tổng hợp, rèn luyện
tác phong nhanh nhẹn


* Chuẩn bị chơi
Giáo viên chuẩn bị hai bản phụ hoặc hai tờ giấy rô ki
và có nội dung giống nhau, một số mảnh giấy ghi chép
kết quả tơng ứng với nội dung đó.
Học sinh chuẩn bị phấn
Thời gian chơi 3 - 5 phút
* Cách chơi: chơi theo kiểu đồng đội, chia lớp thành
2 nhóm, mỗi nhóm chọn đội chơi.( 5 - 10 em ) các em
còn lại cổ vũ cho đội mình.
Hai đội xếp thành 2 hàng dọc, đội trởng lên nhận và
phát cho mỗi bạn trong đội mình một mÃnh giấy ghi kết
quả tơng ứng nội dung ghi trên bảng. Các em đọc, so
sánh tìm vị trí số mình cần đứng.
Khi giáo viên có hiệu lệnh phất cờ chơi, yêu cầu lần lợt
từng bạn trong đội lên điền kết quả trong giấy của mình
bảng phụ treo trên lớp. Bạn thứ nhất điền xong quay
xuống nhanh chóng và vỗ tay cho bạn thứ 2 bạn thứ 2 lên

điềncứ thế tiếp tục cho đến hết.
Học sinh dới lớp và giáo viên đámh giá, thống kê điểm,
đội nào nhiều điểm xẽ thắng.
7. Trò chơi thứ 7
Giải đáp nhanh
* Mục đích chơi:
- Luyện kĩ năng tính nhẫm các phép tính : cộng trừ
nhân chia trong bản.
* Thời gian chơi ( 5 - 7 phút )
* Chuẩn bị: Chọn hai đội chơi, mỗi đội tự đặt tên
cho mình.
Từ Ban giám khảo, th ký, các emcònlại cổ vũ cho đội
mình.
* Cách chơi: Chơi thi đua giữa hai nhóm, đại diện 2
em ỏan tù tì xem bên nào ra đề trớc. Nhóm trứ nhất nêu
tên một phép nhân, chia, đà học hay phép tính cộng đÃ
học các số tròn trục, tròn trăm. Nhóm thứ 2 trả lời kết
quả, nếu nói sai thì khán giả đợc trả lời
Sau khi trả lời, nhóm thứ 2 nêu nhanh một phép tính
khác yêu cầu nhóm thứ nhất trả lời, Tiến hành tơng tự


sau 5 phút thì dừng lại, ban th ký tổng hợp xem 2 nhóm
có bao nhiêu kết quả đúng, mỗi kết quả đúng
ghi 10 điểm, nhóm nào đợc nhiều điểm thì xẽ
thắng.
8. Trò chơi 8
Lắp hình
* Mục đích yêu cầu: Giúp HS rèn luyện kĩ năng nhân
phẩm với số tròn chục, tròn trăm, nhân số có 2 chữ số với

số có 1 chữ số.
- Phát triển năng lực t duy, giúp các em có tinh thần
Đoàn kết
* Cách chuẩn bị: Giáo viên chuâne bị một số tấm
bìa nhỏ hình vuông nh sau :
40x

8

500

80

8
80

400x

0

10

62x4

6

3

6

5

21x

11x

6
30x

500x

17x

24

41x

* Cách chơi: Chơithi đua giữa các nhóm, chia lớp
thành các nhóm nhỏ giáo viên phát cho mỗi nhóm 9 tấm
bìa.Các nhóm thi đua ghép các phép tính với kết quả
để tạo thành 1 hình vuông lớn, mhóm nào ghép xong trớc
xẽ đợc phần thởng ( trò chơi cã thĨ sư dơng trong tiÕt 7 )
tïy theo tr×nh độ đối tợng HS, giáo viên có thể thay đổi
nội dung đà ghi trong các tấm bìa.
9. Trò chơi 9
Bắc mặt nạ thông thái
* Mục đích chơi: Giúp HS củng cè l¹i thø tù thùc hiƯn
phÐp tÝnh trong biĨu thøc
- Rèn luyện kĩ năng quan sát, khả năng diễn đạt m¹ch
l¹c, tù tin

* Chuẩn bị chơi: Giáo viên chuẩn bị 4 hình mặt nạ,
một bên có hình mặt cời, một bên có hình mặt mếu, 4
bảng con.
* - Chọn 3 đội chơi mỗi đội khoảng 3 em, chọn bạn
th ký, Ban giám khảo, các em còn lại là cổ động viên.
* Cách chơi: Chơi thi đua giữa các đội chơi- Giáo
viên lần lợt xuất hiện bảng con. Mỗi lần giáo viên xuất hiện
một bảng con, các đội quan
sát nội dung khi giáo viên có tín hiệu đội nào thấy thực
hiện đúng thì giơ mặt cời, nếu cho là thực hiện sai thì
giơ mặt mếu. Giáo viên có thể nêu câu hỏi chất vấn
thêm để các em nhớ lại thứ tự thực hiện các phép tính
trong một biểu thức nh:Vì sao đội em cho là đúng?
hoặc căn cứ vào đâu mà đội cho là sai?
- Giáo viên cũng đa đáp án bằng cách quay mặt nạ.
Ban th ký tổng hợp sau cuộc chơi, mỗi lần trả đúng
quay mặt nạ đúng thì xẽ đợc 10 điểm, đội nào đợcnhiều điểm thì sẽ thắng cuộc, đợc phần thởng.
10. Trò chơi 10 Tìm ngôi sao sáng.
* Mục đích chơi: Cũng cố về nhận biết, giá trị các số
la mÃ.
- Tạo hứng thú học tập, rèn luyện và phát triển năng
lực t duy.
* HS chuẩn bị mỗi em 5 que tÝnh
* Thêi gian ch¬i: 3 - 5 phút.
* Cách chơi: Chơi thi đua giữa các cá nhân
Các em đặt que tính lên bàn, khi giáo viên nêu lên
lịch học thi nhau xếp xem ai làm nhanh nhất, đúng nhất.
- Giáo viên nêu lên, hÃy dùng 5 que tính để xếp thành

số 14.
Họ sinh thi xếp

Em nào làm xong trớc sau mỗi lần giáo viên yêu cầu


thì có tín hiệu, giáo viên quan sát nhận xét và tổng hợp
kết quả, nếu em nào làm nhanh, sạch đẹp thì sẽ đợc
phần thởng
B. Trò chơi có nội dung về đại lơng, đo đại lợng.
* Yếu tố thống kê.
1. Trò chơi thứ nhất:
Tìm đờng đi đúng.
* Mục đích chơi: Cũng cố biểu tợng về thời gian
* Chuẩn bị: Học tập có vẽ mô hình đồng hồ và thời
gian tơng øng
- B¶ng phơ cã néi dung gièng phiÕu häc tËp.
* Cách chơi: Chia lớp thành các nhóm nhỏ, các nhóm tự
bàn bạc, thảo luận và nối theo mẫu. Các nhóm thi đua
xem nhóm nào xếp đúng, nhanh nhất sau 3 - 4 phút yêu
cầu các nhóm dừng bút, giáo viên chữa bài trên bảng phụ.

Các nhóm đổi chéo bài và chấm điểm, mỗi đờng đi
đúng sẽ đợc
10 điểm, nhóm nào nhiều điểm nhất sẽ thắng cuộc.
2. Trò chơi 2: Su tầm cũng cố trò chơi 5 mặt kiến
thức ở tiểu học tác giả Trần Ngọc Lan
* Yêu cầu: Ngời chơi biết cách xem giờ, nắm vững
nguyên tắc quay của đồng hồ, có tinh thần hợp tác, ý
thức tổ chức, tác phong nhanh nhĐn.

* Thêi gian ch¬i: 5 - 10 phót
* Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị 2 đội chơi, mỗi đội
18 em yêu cầu mỗi em tự chuận bị cho mình một cái mũ
trên đó ghi số từ 1 đến 12. Năm em mang mũ có hình
mũi tên, một em mang mũ hình bông hoa ( đứng làm trụ
quay của 2 kim giờ - phút ) chẳng hạn nh hình vẽ.
* Luật chơi: Hai đội xếp thành vòng tròn nh hình vẽ
bông, trớc khi bắt đầu, nếu thấy cần thiết giáo viên có
thể gợi ý bởi các câu hỏi. Khi đồng hồ chạy thì kim đồng
hồ chỉ gì? kim ngắn chỉ gì?, kim dài chỉ gì?cô giáo
hô hai đội chủ ýbây giừ là 12 giờ 15 phút hÃy mau thể


hiện , hÃy mau thể hiện Cô và hai bạn đợc chọn làm th
ký quan sát kết quả thể hiện của hai đội (các chữ số
ngồi im, trực kim ngồi im, thực chất có 5 bạn gồm kim
ngắn và kim dài 3 bạn là di chuyển. Khi nghe cô hô chú ý
thì năm bạn đứng dậy, khi nghe hô xong thì nhẹ nhàng
di chuyển sao cho tới vị trí cần thiÕt råi ngåi xuèng. Cø
nh vËy sau 3 - 4 phút lần chơi có cùng các bạn th ký tổng
kết xem đội nào duy chuyển nhanh, gọn, mỗi lần thì ®ỵc 10 ®iĨm, nÕu quay ®óng giê nhng lén xén, lúng túng
trừ 2 điểm, đội nhiều điểm hơn sẽ thắng, đội thua sẽ
phải đọc 3 lần bài.
Chơng III. Hớng dẫn sử dụng các trò chơi
1. Các trò chơi có sử dụng bìa giấy giáo viên su tầm
vỏ hộp, bánh kẹo, vỏ bìa hộp giấy đựng hàng sau đó
cắt theo kích thớc phù hợp. Rồi dán giấy trắng hoặc giấy
màu để ghi số, có thể giờ sử dụng lâu dài mà chỉ cần
thay lợt giấy đà viết số.
2. Trò chơi 8: Giáo viên có thể tạo nên những tấm bìa

nhỏ bằng cách sau.
Trên tấm bìa to hình vuông, giáo viên kẻ từng các ô
và viết các số, phép tính nh hình vẽ dới đây, sau đó
cắt thành 9 hình vuông nhỏ.
3- Trò chơi 4: Làm suca sắc bằng gỗ có thể khó khăn
do dụng cụ tiện gọt còn thiếu, Có thể làm súc sắc bằng
bìa cứng theo hình vẽ sau và dán lại. Viết các chữ số vào
các mặt.
Học sinh mỗi nhóm chuẩn bị 3 tờ giấy ô li, bút, keo
dán.

- Giáo viên chia lớp thành 2 đội, 2 đội tự chọn tên đặt
cho đội mình, ví dụ. Vành Anh, Vành khuyên, mỗi đội
cử 3 em đại diện lên chơi số còn lại làm cổ động viên
cho đội nhà.
* Cách chơi: Khi giáo viên có hiệu lệnh bắt đầu chơi,
mỗi đội chơi lần lợt rút để đọc, hội ý, giải và ghi nhanh


vào giấy, Các đội bắt đầu giải từ đề 1 (từ dễ đến khó)
giải xong đề 1 thì dán lên Đỉnh núi số 1, sau đó tiếp
tục rút, đọc và giải đề 2. Nếu đội nào giải nhanh hơn
có quyền rút đề 3 giải để giải. Trờng hợp hai đội giải
đề 1 và 2 xong cùng thời gian thì giáo viên cùng cả lớp
kiểm tra xem hai đội ngũ giải đúng cha, nếu đội nào
giải cha đúng thì không đợc quyền giải đề 3. Nếu cả 2
đội giải đúng đề 1 và 2 thì cả hai cùng đọc và giải đề
3 (giáo viên đọc để cho hai đội giải). Đội nào giải đúng
cả 3 đề, xong trớc thì sẽ là đội Chinh phục đợc đỉnh
cao, thắng cuộc sẽ đợc nhận phần thởng khích lệ nh bút

chì, thớc kẻ.

Phần kết luận


I- Kết luận chung về đề tài:

Qua quá trình tìm hiểu, nghiên cứu đề tài, bản
thân tôi nhận thấy việc đa hình thức trò chơi vào trong
giờ học toán ở tiểu học nói chung và giờ học toán lớp 3 nói
riêng là rất cần thiết. Bởi vì sử dụng trò chơi học tập
không chỉ giúp học sinh nắm đợc, củng cố đợc nội dung
kiến thức toán một cách nhẹ nhàng mà còn giúp học sinh
phát triển năng lực t duy, phát triển trí tởng tợng, khả
năng diễn đạt mạch lạc và nhất là tạo hứng thú học tập,
tạo niềm vui, lòng say mê học tập. Từ đó rèn luyện đức
tính chăm chỉ, tự tin, năng động sáng tạo góp phần rèn
luyện cho học sinh có những đức tính, phẩm chất và
phong cách làm việc của ngời lao động mới. Mặc dù đÃ
rất cố gắng nhng do thời gian nghiên cứu cha nhiều, kinh
nghiệm và trình độ của bản thân còn hạn chế nên trong
phạm vi đề tài này tôi mới xây dựng đợc một số trò chơi
nhằm góp phần đổi mới phơng pháp, nâng cao hiệu quả
dạy học sự trên đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh
lớp ba, dựa vào nội dung chơng trình cũng nh điều kiện
thực tế ở địa phơng tôi công tác. Tuy vậy đây cũng là
việc làm thiết thực giúp nâng cao nghiệp vụ s phạm cho
bản thân đà tham gia công tác giảng dạy tốt hơn. Bớc
đầu tập dợt giúp tôi chuẩn bị tâm thế tiếp tục tìm
hiểu, nghiên cứu nội dung, phơng pháp, hình thức tổ

chức dạy học toán trong chơng trình tiểu học ở các lớp
khác.
II- ý kiến đề xuất

Đổi mới hình thức tổ chức dạy học là một trong các
giải pháp quan trọng để đổi mới phơng pháp dạy học.
Trò chơi học tập là một hình thức dạy hữu ích đối với trẻ
tiểu học. Song hiện nay đa số giáo viên tiểu học còn thờ
ơ hoặc mơ hồ với việc sử dụng trò chơi trong giờ học
toán. Vì vậy để góp phần làm phong phú hình thức tổ
chức dạy học thì bản thân ngời giáo viên cần yêu nghề,
tâm huyết với nghề để có thể khắc phục những khó
khăn về cơ sở vật chất, tâm huyết với nghề để có thể
khắc phục những khó khăn về cơ sở vật chất, phơng
tiện dạy học, năng động, linh họat phát huy vốn có ở địa
phơng sử dụng vật liệu đơn giản để tự tạo ra các đồ


dùng trực quan, Đạo cụ thích hợp sử dụng trong các trò
chơi học tập tạo hứng thú học tập cho học sinh.
+ Đề nghị Ban soạn thảo chơng trình tiểu học cần
biên soạn các tài liệu hớng dẫn, thiết kế trò chơi trong giờ
học phổ biến rộng rÃi để giáo viên tham khảo.
+ Đề nghị các cấp lÃnh đạo cần có kế hoạch triển
khai các chuyên đề, dự án hoặc tổ chức hội thảo để
giáo viên tiểu học có thể tiếp cận, trao đổi, học hỏi cách
thức, kinh nghiệm, sáng kiến về thiết kế và sử dụng trò
chơi học tập góp phần đổi mới phơng pháp dạy học.