Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (710.44 KB, 28 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM NGHỆ THUẬT TRUNG ƯƠNG </b>
<b>CƠNG TR NH NÀY ĐÃ ĐƯ C HỒN THIỆN TẠI </b>
<b>TRƯỜNG SƯ PHẠM NGHỆ THUẬT TRUNG ƯƠNG </b>
<b> PGS.TS Đào Đăng Phượng </b>
<b>P ả b ệ 1 PGS.TS. Nguyễn Thị Huệ </b>
Tr Đạ Vă ó Hà ộ
<b>P ả b ệ 2 TS. Đỗ Quang Minh </b>
Tr Đạ S p ạm ệ t uật
Tru ơ
Luậ vă đ ợ bả vệ tr Hộ đồ ấm luậ vă t ạ sĩ tạ Tr
ĐHSP ệ t uật Tru ơ
Và ồ 14h00 ày 28 t á 08 ăm 2019
<b>MỞ ĐẦU </b>
<b>1. Lý do chọn đề tài </b>
Lễ ộ Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m tổ
ứ đợt tr một ăm đó là và á ày 14, 15 t á G ê (âm lị )
Lễ ộ p át l ơ và á ày 18 đế ày 20 t á 8 (âm lị ) Lễ ộ truyề
t ố và Lễ ỗ Đứ T á Trầ để t ở , tr â ô đứ to l ủ
Đứ T á Trầ , đồ t p át uy đạ lý “Uố uồ ”, óp
p ầ đáp ứ u ầu vă ó tâm l ủ â â và u á t ập
p ơ . Tr lễ ộ ễ ra n ều ạt độ vă ó â Lễ r
ệu, lễ â ơ , tế lễ… Tr đó lễ r và lễ r ệu là ữ
nghi lễ đặ tr v ý ĩ tô v ô l , tà , đứ ủ Đứ T á Trầ ;
đồ t ầu “m t uậ , ó ị ”, “quố t á , â ”. Bê ạ đó
ị ễn ra ều trò ơ m đậm màu sắ vă ó â truyề t ố
ơ t , ơ , é , t vă ệ, bịt mắt đập êu, bắt
vịt ,... t đấu t là một ạt độ vă ó rất ó ý ĩ
ằm tá ệ tà t l ợ quâ sự ủ Trầ H Đạ . Đặ b ệt và Tý
ày Rằm t á G ê à ăm ò mở Lễ p át l ơ b lộ đầu xuâ ủ
Đứ T á Trầ â â và u á t ập p ơ , đồ t ô lạ
truyề t ố lị sử à ù ủ â tộ , ắ ở t ế ệ áu b ết xây
ự ữ l ơ để đề p ò ó b b ế .
Tuy vậy v sự p át tr ể ủ tế xã ộ u ầu về à ơ và
t m lễ ộ ày à tă . Đ ều đó ế lễ ộ ó u ày à
bị t ơ mạ ó , mai một ầ bả sắ r ê , một số b ểu ệ p ả ảm
tr lễ ộ bó t á , xó t ẻ, v ết s , đốt mã, ém t ề lẻ xuố xuố
ế , xả rá bừ bã , lợ ụ trò ơ ủ lễ ộ để tổ ứ bạ , á độ,
bày bá à r ây mất trật tự , ô vệ s t à t ự p ẩm,
ây ô ễm mô tr … ữ b ểu ệ ày đ ợ v t uầ p ,
<b>2. Tình hình nghiên cứu </b>
<i>T u L , Đặ Vă Lu (1984), Lễ hội truyền thống và hiện đại, </i>
<i> xb Vă ó [15]. Cuố sá đề ập đế đô ét về quá trì p át tr ển của </i>
hộ ; đặ tr , ứ ă , ấu trú ủa hội; vấ đề tổ chức hội; tô tạ á
tí lịch sử và v ệc phục hồi á ày ộ là p ơ t ứ á ục chủ ĩ
cộng sả â â l động; xây ự á ày ộ tr xã ội m i.
<i>Cá tá ả Lê Hồ Lý ( ủ b ê ), uyễ T ị H ơ L ê (2011), Lễ </i>
<i>hội lịch sử ở đồng bằng và trung du Bắc Bộ, xb Vă ó â tộ [17], trong </i>
uố sá ày tá ả luậ vă đặ b ệt qu tâm đế ơ 1 Đô đ ều về lị
sử lễ ộ . Tr đó đ sâu và p â tí qu đ ểm ì ậ về lễ ộ lị sử
ủ á à ê ứu, ộ u ủ lễ ộ lị sử, ý ĩ ủ lễ ộ lị sử.
P ầ ộ u lễ ộ đ ợ là x ơ số ủ lễ ộ , đặ b ệt ộ u uố
sá ũ ẳ đị ữ â vật truyề t ố và ả ữ â vật lị sử
ó t ật ũ đ ợ â â t êu ệt rất ều t ết làm vẻ đẹp và tí
á ủ ù trở lê l t ê ơ . Trầ H Đạ là một â vật
+ Cá ơ trì l ê qu đến Trầ H Đạ và nghi thức th Đức
T á Trần.
<i> ăm 2010, Trần triều Hưng Đạo Đại Vương trong tâm thức dân tộc </i>
<i>Việt, Nxb Vă á â tộ , tá ả Hồ Đứ T đã s u tầm, b ê s ạ [40]. </i>
Cuố sá t ệu sơ l ợ về Trầ tr ều ở ệp, qu ệ ò tộ ; về
t â t ế Trầ H Đạ Đạ V ơ tr sự ệp vă trị - võ ô ; về lị
sử tr ều Trầ và H Đạ Đạ V ơ tr tâm t ứ â tộ V ệt, từ đề t
<i>đế b ý, t tị , m ễu b ý, tí ỡ lễ ộ , t ơ vă ... </i>
+ Ng à r ò một số ê ứu tr ợp về quả lý lễ ộ
<i> P ạm Vă S (2018), Quản lý lễ hội đền Trần xã Tiến Đức, huyện Hưng </i>
<i>Hà, tỉnh Thái Bình, Luậ vă t ạ sỹ uyê à Quả lý vă ó , Tr </i>
Đạ S p ạm ệ t uật Tru ơ [30]. Luậ vă đã ê ứu ơ sở lý
luậ và ơ sở p áp lý về quả lý lễ ộ , tổ qu về lễ ộ đề Trầ ; p â tí
t ự trạ và đ r p ơ và ả p áp để â ệu quả quả lý lễ
ộ đề Trầ .
ằm â ất l ợ , ệu quả ô tá quả lý lễ ộ . Đây là đề tà m và
ó đề tà à ê ứu tr đó.
<b>3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu </b>
<i><b>3.1. Mụ đí h n hiên ứu </b></i>
N ê ứu, ả sát, p â tí đá á t ự trạ ô tá tổ ứ ,
quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m và
đề xuất ữ ả p áp â ất l ợ quả lý lễ ộ tr t t .
<i><b>3.2. hi m vụ n hiên ứu </b></i>
- ê ứu ữ vấ đề hung về quả lý lễ ộ và á quát về lễ ộ
đề Trầ T ơ , tr đó ó Cá á ệm ơ bả l ê qu đế đề tà , á
vă bả quả lý lễ ộ và ộ u quả lý lễ ộ truyề t ố .
- P â tí , đá á t ự trạ quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ , xã â
Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m.
- Đề xuất á ả p áp â ất l ợ quả lý lễ ộ đề Trầ
T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m.
<b>4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu </b>
<i><b>4.1. ối t ợn n hiên ứu </b></i>
Cô tá quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â ,
tỉ Hà m.
<i><b>4.2. Phạm vi n hiên ứu </b></i>
<b>- K ô Lễ ộ đề Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â , </b>
<i><b>tỉ Hà m. </b></i>
<i><b>- T Từ ăm 2015 đế y, là mố t ể từ tí </b></i>
<b>- ộ u Luậ vă tập tru ê ứu về ô tá quả lý lễ ộ đề </b>
<i><b>Trầ T ơ xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m. </b></i>
<b>5. Phương pháp nghiên cứu </b>
<b>- P ơ p áp p â , tí tổ ợp t l ệu: Từ ữ t l ệu t u t ập đ ợ </b>
tá ả luậ vă tổ ợp, p â tí và đ r ữ đá á u về t ự
trạ quả lý và đề xuất ữ ả p áp tr v ệ tổ ứ quả lý lễ ộ truyề
<b>t ố đề Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m ệ y. </b>
- P ơ p áp đ ề ã Tá ả t ế à đ ề ã ả sát, t âm ập
t ự tế và t ễ r lễ ộ . Tá ả t ế à á t tá ụp ả ,
âm, p ỏ vấ sâu, tr ầu ý ế bằ bả ỏ v á à quả lý,
<b> â đị p ơ , u á về t m ự lễ ộ . </b>
<b>- P ơ p áp t ếp ậ l ê à Vă ó , Sử , Quả lý vă </b>
ó ... ằm tìm ểu và ê ứu lễ ộ đề Trầ T ơ một á t à ệ
ụ t ể Sự ì t à và p át tr ể ủ lễ ộ đề Trầ T ơ , v trò và
<b> á trị ủ lễ ộ đề Trầ T ơ . </b>
<b>6. Những đóng góp của Luận văn </b>
ự và à t ệ ệ t ố í sá p áp luật về quả lý lễ ộ ó u và
quả lý lễ ộ trê đị bà tỉ Hà m ó r ê .
- Luậ vă bổ su t êm ữ luậ ứ óp p ầ t ự ệ tốt
ơ ô tá quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ .
- Là uồ tà l ệu t m ả tr lĩ vự vă ó ó u và quả
sả vă ó ó r ê , óp p ầ bả tồ và p át uy á trị sả vă ó ủ
tỉ Hà m.
<b>7. Bố cục của Luận văn </b>
à p ầ Mở đầu, Kết luậ , Tà l ệu t m ả và P ụ lụ , Luậ vă
ết ấu t à 03 C ơ , ụ t ể s u
C ơ 1. K á quát chung về quả lý lễ ộ và lễ ộ đề Trầ T ơ
C ơ 2. T ự trạ quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ
C ơ 3. G ả p áp â ất l ợ quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ
<b>Chương 1 </b>
<b>KHÁI QUÁT CHUNG VỀ QUẢN LÝ LỄ HỘI </b>
<b> VÀ LỄ HỘI ĐỀN TRẦN THƯƠNG </b>
<b>1.1. Một số khái niệm liên quan </b>
<i><b>1.1.1. Di sản văn hóa </b></i>
D sả vă ó là một bộ p ậ qu tr ì t à ê bả sắ vă
ó ủ mỗ â tộ , mỗ quố .
Từ á qu đ ểm ủ á à đ tr , tá ả luậ vă đ
r qu đ ểm ủ mì về sả vă ó D sả vă ó í là á sả
vă ó vật t ể và sả vă ó p vật t ể, là t à quả ủ á t ế ệ
ô t à ì ăm tr quá trì ự và ữ để lạ . Quan
đ ểm ày sẽ đ ợ tá ả sử ụ để ì ậ đá á lễ ộ đề Trầ
T ơ là một sả vă ó ô ỉ ủ â â xã â Đạ , uyệ
Qu p â tí qu đ ểm trê , ú t t ấy vă ó p vật t ể
là sả p ẩm t t ầ ắ v đ số ủ ộ đồ â ó á trị lị
sử, vă ó , , p ả á trì độ p át tr ể đặ tr ủ một ộ
đồ , một â tộ . Lễ ộ là một bộ p ậ qu tr ấu t à sả vă ó
p vật t ể ủ mỗ â tộ , là sự sá tạ và tr truyề á trị vă ó từ t ế
<b> ệ ày s t ế ệ á . </b>
Đố ếu v á ệm đ ợ đề ập ở trê , ó t ể t ấy lễ ộ đề Trầ
T ơ là sả vă ó p vật t ể, là một tr ữ ì t ứ b ểu đạt
l u ữ vă ó â tộ .
<i><b>1.1.3. Lễ hội </b></i>
Lễ ộ là ì t ứ s ạt vă ó ộ đồ , là sả p ẩm t t ầ
ủ â đ ợ ì t à và p át tr ể tr quá trì lị sử lâu à .
Mỗ lễ ộ đều ó đặ tr r ê .
u tổ ứ ữ t ứ (p ầ lễ) về ữ â vật đ ợ tô t , sù
bá từ đó t ể ệ ữ v ủ bả t â và ủ ộ đồ , ũ là ơ
mà ộ đồ ù u tổ ứ á trò ơ , mú át, s ạt vă ó
(p ầ ộ )... m đậm màu sắ â truyề t ố . Qu đ ểm ày sẽ
đ ợ tá ả sử ụ để ì ậ á vấ đề ê ứu ủ lễ ộ đề Trầ
T ơ , b ồm ấu trú ủ lễ ộ , â vật tr lễ ộ . Từ đó đị ì
p ơ p áp t ếp ậ về lễ ộ và quả lý lễ ộ một á t à ệ .
<i><b>1.1.4. Quản lý </b></i>
K á ệm “quả lý” ệ ó ều á ểu á u ù t e
á t ếp ậ à t ì quả lý ũ đ ợ ểu là ữ ạt độ tá động ó
mụ đí ủ ủ t ể quả lý lê đố t ợ bị quả lý để đạt đ ợ mụ đí
ất đị t ô qu ệ t ố p áp luật và á quy đị ó tí p áp lý. K á
ệm ày sẽ là ô ụ để tá ả sử ụ tr quá trì ê ứu ữ
vấ đề về ô tá quả lý, quả lý lễ ộ , quả lý sả . T ô qu á
ệm “quả lý”, tá ả luậ vă u trú p ạm v , ạ , ộ àm ủ ô
tá quả lý lễ ộ ; từ đó ó ữ đị ụ t ể để tr ể ữ ộ
u t ếp t e ở ơ 2 và ơ 3 ủ luậ vă .
<i><b>1.1.5. Quản lý lễ hội </b></i>
Quả lý lễ ộ là một lĩ vự ụ t ể ủ vă ó . Tr đ ạ ệ
nay, quả lý lễ ộ là một yêu ầu m tí tất yếu á qu . Cù v
v ệ b à á vă bả p áp luật, à tạ r một à l p áp lý
t à , mở rộ v ệ bả tồ và p át uy bả sắ vă ó lễ ộ đ ợ
ộ đồ tr , đồ t óp p ầ p át tr ể tế, xã ộ ủ từ
đị p ơ ó r ê , ủ ả ó u .
Quả lý lễ hội vừ đảm bả đ ợ đặ tr vă ó tâm l , u ầu
sinh hoạt tí ỡ , tơ á ; đảm bả tí t ê ủ á lễ cổ truyền,
giữ ì đ ợc nhữ á trị tốt đẹp của lễ hộ , đồng th i phải ă ặn
kịp th i những lợi dụng niềm t tô á và lễ hộ để m u lợi bất í và v
phạm p áp luật, dung tục ó á s ạt trong một ô t ê ễn
ra lễ hội.
<b>1.2. Các văn bản quản lý về lễ hội </b>
<i><b>1.2.1. Cá văn bản ủa un n </b></i>
Tr ều ăm qu Đả và à ta đã b à và tr ể
Bộ Vă ó , T ể t và Du lị ũ b à ều vă bả , t ô
t , quy đị … đầy đủ, t ết về ô tá quả lý á sả vă
ó , đặ b ệt là ô tá quả lý, tổ ứ và t ự ệ ếp số vă m
tr v ệ tổ ứ á lễ ộ trê đị bà ả ó t ể ể đế
ày 22 t á 12 ăm 2015 Bộ Vă ó , T ể t và Du lị b à
T ô t số 15/2015/TT-BVHTTDL quy đị về đị về tổ ứ lễ ộ , trong
đó quy đị t ết một số đ ều về v ệ tổ ứ lễ ộ . lễ đ ợ t ế à
tr tr , trê ơ sở bả tồ và p át uy á á trị vă ó truyề t ố tốt
đẹp, l ạ bỏ ặ t y t ế ữ tập tụ ô ò p ù ợp. P ầ ộ đảm
bả vu t ơ , là mạ , đ ạ về ì t ứ , p ù ợp v quy mô tí ất,
đặ đ ểm ủ lễ ộ ; uyế í tổ ứ á ạt độ vă ó , vă ệ
â truyề t ố .
Vậy ú t ó t ể t ấy Đả và à c rất qu tâm đế ô tá
quả lý và tổ chức lễ hội óp p ầ á ụ truyề t ố , ữ ì và p át uy
bả sắ vă ó â tộ , đáp ứ u ầu tí ỡ ủ â â . Tr
ữ vấ đề ấp bá , tì ì t ự trạ ủ lễ ộ ệ y ê oi việc
p át tr ể vă ó , bảo tồ á sả vă ó là một nhiệm vụ rất quan tr ng,
đ ợc thể hiện bằng việ l ê tục cập nhật thực tiễ và đ ều chỉ á í
sá vă ó và quả lý vă ó ó u ũ tr lĩ vực quả lý lễ
hộ ó r ê .
<i><b>1.2.2. Cá văn bản hỉ đạo ủa địa h n </b></i>
Để uẩ bị tốt v ệ tổ ứ , quả lý lễ ộ đề Trầ T ơng
<b>1.3. Nội dung quản lý lễ hội </b>
Vậ ụ ộ u ơ bả tạ đ ều 54 ủ luật D sả vă ó và ạt
độ quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ , tá ả luậ vă tập tru và ê
ứu á ộ u sau:
1) C ủ t ể quả lý và ơ ế p ố ợp
2) uồ lự ơ sở vật ất và tà í
3) Cá ạt độ quả lý lễ ộ
- Tuyê truyề , t ệu về lễ ộ .
- Quả lý uồ tà í tạ lễ ộ .
- Quả lý ị vụ, mô tr , trật tự tr lễ ộ .
- V trò ủ ộ đồ tr lễ ộ .
- T tr , ểm tr và t đu e t ở .
<i>1.4.1.1. Đặc điểm tự nhiên </i>
Huyệ Lý â ằm ở p í Đô ủ tỉ Hà m, trê ữu ạ
sô Hồ , p í Bắ áp v t à p ố H Yê , p í Đô Bắ áp
uyệ T ê Lữ (đều t uộ tỉ H Yê ) và sô Hồ , p í Tây và Tây
Bắ áp uyệ Duy T ê , sô C âu, p í Tây m áp uyệ Bì Lụ và
uyệ Mỹ Lộ (tỉ m Đị ), cù v sô C âu G làm đ p â
r tự ê . P í Đơ , á ị sô Hồ là uyệ H Hà và Vũ
T (tỉ T á Bì ). Huyệ Lý â á t à p ố P ủ Lý 14 kmvề p í Tây.
Xã â Đạ ở vị trí p í Đô ủ uyệ Lý â , là ơ ằm ữ
sô Hồ và ê Lo Xuyê . P í m và p í Tây m áp v uyệ
Bì Lụ , lấy sô C âu làm r . P í Bắ và Đô bắ áp xã Đạ
Lý và C â Lý. P í Đô và Đô m áp sô Hồ và T á Bì . P í
Tây áp xã Bắ Lý.
<i>1.4.1.2. Về văn hóa - kinh tế, xã hội </i>
Về vă ó : Huyệ Lý â ó bề ày truyề t ố lị sử vă ó
b ồm ả vă ó vật t ể và vă ó p vật t ể.
<i>Về tế - xã ộ Đây là vù kin tế ủ yếu â là làm ô </i>
ệp, ây lú ó vị trí đặ b ệt qu tr đế đ số â â .
<i><b>1.4.2. Di tí h Quố ia đặ bi t đền ần h n </b></i>
Đề Trầ T ơ , tr t uộ t ô M ễu, xã Trầ T ơ , tổ
T ổ Ố , uyệ m Xan , p ủ Lý â , tỉ Hà ộ ( y là t ô Trầ
V ữ á trị về , lị sử, vă ó đặ sắ , ăm 1989 đề
Trầ T ơ đã đ ợ Bộ Vă ó - T ô t xếp ạ là D tí lị sử - Vă
ó ấp quố . ày 23/12/2015, T ủ t C í p ủ đã ý Quyết đị số
2367/QĐ-TT xếp ạ D tí lị sử và ế trú ệ t uật đề Trầ T ơ
xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m là D tí Quố đặ b ệt.
<i><b>1.4.3. Lễ hội đền ần h n </b></i>
<i>1.4.3.1. Lịch sử hình thành lễ hội đền Trần Thương </i>
Lễ ộ đề Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ Hà m
tổ ứ một ăm đợt và t á G ê và t á Tám âm lị (lễ ộ t á
G ê và lễ ộ t á Tám). Lễ ộ t á G ê là sự tá ệ lạ tụ mở
l ơ để quâ ủ quâ độ à Trầ s u ế t ắ ặ uyê
-Mô lầ t ứ 3 và ăm 1288, ẩ sâu bê tr ủ lễ ộ t á G ê
í là lễ ộ ầu mù ủ â ô ệp.
Lễ ộ đề Trầ T ơ ó sự ết ợp p p ú, đ ạ ữ vă
ó ổ truyề và vă ó ệ đạ . Để bả tồ , p át uy ữ á trị sả
vă ó , đồ t tuyê truyề á ụ truyề t ố yêu ố ặ
ạ xâm ủ ô t ày 23 t á 01 ăm 2017 Bộ Vă ó , T ể t
và Du lị ô ậ lễ ộ đề Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â ,
tỉ Hà m đ ợ đ và D mụ sả vă ó p vật t ể quố .
<i>1.4.3.2. Đặc điểm của lễ hội đền Trần Thương </i>
+ P ầ lễ là p ầ t ê . Cá t ứ tr p ầ lễ ồm lễ á yết
đầu ăm x p át l ơ , lễ p át l ơ , lễ ập l ơ , lễ tế á, lễ tế qu ,
+ P ầ ộ : D ễ r tr ơ í vu vẻ, t ả má l tr . P ầ
ộ ồm ều á trò ơ m đậm á trị vă ó â truyề t ố
ủ V ệt Ké , đấu vật, đá t , , ầu ều bắt
vịt, bịt mắt bắt ê, đẩy ậy, t vă ệ... và á lễ ễ x tâm l ,
t đồ , mú át â t u út â và u á t ập p ơ về
ự lễ ộ .
<i><b>1.4.4. hữn iá t ị ủa lễ hội đền ần h n </b></i>
<i>1.4.4.1. Giá trị lịch sử </i>
<i>1.4.4.2. Giá trị văn hóa </i>
<i>1.4.4.3. Giá trị khoa học </i>
<b>1.5. Vai trị của quản lý đối với lễ hội đền Trần Thương </b>
<i><b>1.5.1. Quản lý lễ hội gó hần bảo tồn và hát huy di sản văn hóa dân tộ </b></i>
V ệ quả lý tốt lễ ộ đề Trầ T ơ úp ô tá bả tồ
sả lễ ộ đề Trầ T ơ đạt đ ợ ữ mụ t êu ụ t ể s u
Xây ự và ỉ đạ t ự ệ quy ạ , ế ạ , í sá , bả
tồ và p át uy lễ ộ đề Trầ T ơ .
Tổ ứ ỉ đạ á ạt độ bả vệ và p át uy á trị độ đá ủ lễ
ộ đề Trầ T ơ , tuyê truyề p ổ b ế á ụ p áp luật về quả lý
sả ó u và quả lý lễ ộ ó r ê t đô đả á bộ quả lý vă ó ,
í quyề đị p ơ , â và u á t ập p ơ .
Huy độ sử ụ á uồ lự để bả vệ và p át uy á trị lễ ộ
<i><b>1.5.2. Gó hần iữ ìn an ninh, đảm bảo an sinh, an toàn xã hội </b></i>
Lễ ộ t là ơ tập tru đô , à p ầ lễ t ì lễ ộ
ũ là ơ ễ r á ạt độ ó tí ộ ảm, ộ mệ á s ạt
ó tí tập t ể ạt độ ă uố , t tà , á trò ơ ả trí... Bê ạ
mặt tí ự t ì mặt trá ủ á ạt độ tập t ể đô tạ lễ ộ , ếu
ô đ ợ qu tâm quả lý tốt sẽ t v ệ làm mất trật tự ủ
đị p ơ , ả ở đế s , t à xã ộ tạ ữ ơ ễ ra lễ
ộ . Vì vậy, v ệ quả lý lễ ộ ó v trị đặ b ệt qu tr tr v ệ ữ
ì , đảm bả s , t à lễ ộ . Cô tá quả lý tạ lễ ộ đề
Trầ T ơ à trở lê đặ b ệt qu tr đố v vấ đề , s
và t à xã ộ . Bở đây là một lễ ộ l , ó sự ả ở sâu sắ tr g
tâm t ứ â , ó sự ết ố v á lễ ộ và tí t Đứ T á Trầ
và tí ỡ t m u.
<i><b>1.5.3. ảm bảo ôn tá tổ hứ và iới thi u về lễ hội, Di tí h Quố ia đặ </b></i>
<i><b>bi t đền ần h n </b></i>
Quả lý lễ ộ úp lễ ộ đề Trầ T ơ đ ợ t ự ệ t e
đú ế ạ và ị bả đề r . T ô qu ô tá quả lý, p â đị rõ
ứ ă ệm vụ ủ từ tổ ứ , á â t m tổ ứ lễ ộ . V ệ
xây ự ế ạ tổ ứ lễ ộ úp p â đị rõ v trò, ứ ă , ệm
V v ệ uy trì lễ ộ à ăm và v ệ tí đề Trầ T ơ đ ợ
ô ậ là D tí Quố đặ b ệt đã óp p ầ tí ự làm ệ mạ
và quy mô ủ lễ ộ đề Trầ T ơ ày à p át tr ể . Đ ều ày
óp p ầ tí ự ả t ệ vị trí ủ lễ ộ và D tí Quố đặ b ệt
đề Trầ T ơ .
<i><b> iểu kết </b></i>
ơ 1 đã tập tru ê ứu á á ệm l ê qu đế đề tà để làm
ô ụ tr quá trì ê ứu D sả vă ó , sả vă ó phi
vật t ể, lễ ộ , quả lý lễ ộ ... Đồ t , tá ả luậ vă tập tru ên
ứu á vă bả củ Đả , ủ à về ô tá quả lý lễ ộ truyề
t ố ó u và lễ ộ tỉ Hà m ó r ê . Trê ơ sở đó tá ả xá
đị và t uyết u p â tí ủ đề tà , tập tru và ữ ộ u
ơ bả s u đây Tr ể và b à á vă bả l ê qu đế tổ ứ lễ
ội; quả lý, bả vệ và p át uy á trị lễ ộ ; tuyê truyề , t ệu về lễ
ộ ; quả lý uồ tà í tạ lễ ộ ; quả lý ị vụ, mô tr ,
trật tự tr lễ ộ ; v trò ủ ộ đồ tr lễ ộ ; t tr , ểm tr và
t đu e t ở .
<b>Chương 2 </b>
<b>THỰC TRẠNG QUẢN LÝ LỄ HỘI ĐỀN TRẦN THƯƠNG </b>
<b>2.1. Chủ thể quản lý và cơ chế phối hợp </b>
<i><b>2.1.1. Chủ thể quản lý nhà n ớ </b></i>
<i>2.1.1.1. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch </i>
ị đị số 79/2017/ Đ-CP, ày 17 t á 7 ăm 2017 ủ C í
p ủ quy đị ứ ă , ệm vụ, quyề ạ và ơ ấu tổ ứ ủ Bộ Vă
ó , T ể t và Du lị . Bộ Vă ó , T ể t và Du lị là ơ qu uyê
mô ủ C í p ủ ịu trá ệm quả lý à về vă ó ó u
và lễ ộ ó r ê . Bộ là ơ qu t m m u C í p ủ quả lý à
về vă ó , b à á í sá quả lý lễ ộ tr đó ó lễ ộ truyề
t ố , trì C í p ủ p ê uyệt á ủ tr ơ , á í sá về lễ ộ .
C ứ ă quả lý lễ ộ ủ Bộ Vă ó , T ể t và Du lị : B à
Quy ế tổ ứ , quả lý lễ ộ làm ơ sở p áp lý để t ự ệ ứ ă
quả lý à về lễ ộ truyề t ố ; p â ấp t ự ệ ứ
ă quả lý lễ ộ (p â ấp quả lý), ứ ă quả lý lễ ộ Cụ
Vă ó ơ sở ịu trá ệm. Cá đị p ơ t ự ệ quả lý á lễ ộ
tuâ t e Quy ế tổ ứ , quả lý lễ ộ Bộ Vă ó , T ể t và Du lị
b à ; t ự ệ ứ ă ểm tr , ám sát ạt độ quả lý à
về lễ ộ t e quy đị ủ C í p ủ và Quy ế ủ Bộ đã b à , xử
p ạt à í đố v á à v v p ạm. C ỉ đạ , đ ều à á ơ qu
quả lý ấp UB D ấp tỉ , Sở Vă ó , T ể t và Du Lị về
uyê mô tr quả lý lễ ộ t e sự p â ấp quả lý tr Quy ế tổ
ứ và quả lý lễ ộ mà Bộ đã b à .
<i>2.1.1.2. Cục Di sản văn hóa </i>
<i>2.1.1.3. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Nam </i>
Sở Vă ó , T ể t và Du lị tỉ Hà m là đơ vị trự t ếp tr ể
á vă bả quả lý à về lễ ộ trê đị bà tỉ Hà m. T m
m u UB D tỉ Hà m tr v ệ xây ự á vă bả quả lý ó
u và đặ b ệt lễ ộ ó r ê . Sở Vă ó , T ể t và Du lị tỉ Hà
<i>2.1.1.4. Phịng Văn hóa và Thơng tin huyện Lý Nhân </i>
P ị Vă ó và T ơ t uyệ Lý â là ơ qu trự t ếp quả
lý à về lễ ộ truyề t ố đề Trầ T ơ , t ự ệ ức ă
quả lý và về mặt uyê mô . H t t à á vă bả
luật, quy ế, quy đị ... t e đú đị ủ Đả ; à ; củ Bộ
VHTT&DL; Sở Vă ó , T ể t và Du lị v đảm bả đ ợ ét
vă ó đặ tr , p ù ợp v t uầ p mỹ tụ ủ đị p ơ mì .
<i>2.1.1.5. Ủy ban nhân dân xã Nhân Đạo </i>
UB D xã â Đạ ủ trì p ố ợp v á b à , á đ à t ể
và â â xã â Đạ ù á ơ qu ứ ă ủ uyệ để tổ ứ
tốt lễ ộ truyề t ố Xây ự ế ạ ù BQL tí uy độ
lự l ợ tổ ứ á ạt độ ủ lễ ộ ; t à lập á t ểu b p ụ vụ lễ
ộ ; tổ ứ á trò ơ â ằm tạ í t ế vu t ơ , sô độ và là
mạ trong lễ ộ ; p át độ p trà vệ s đ là õ xóm trê đị
bà xã và u tí ; uẩ bị lự l ợ tập luyệ á t ứ truyề t ố
về tế, lễ, r ... c ử á ụ ó uy tí , sứ ỏe mặ tr p ụ à lễ để
t m tế lễ và p át l ơ â â ù á t ập p ơ ; bố trí đủ
lự l ợ v ệ tổ ứ á trì p ầ lễ á yết, lễ r the đú
lễ truyề t ố ; đ ều độ lực l ợ â quâ , ô xã, sự ỉ
đạ và p ố ợp ủ B ỉ uy quâ sự uyệ , ô uyệ đảm bả tốt
ô tá trật tự , t à xã ộ tr , tr và s u lễ ộ ; xử lý tr ệt để
ô để à ất, ó à v quậy p á, à ề mê tí ị đ và
tí và u vự à lễ tr t tổ ứ lễ ộ ; k ểm tr , tu sử đề
<i>2.1.1.6. Ban Tổ chức lễ hội </i>
p át l ơ đề Trầ T ơ ăm 2018 t e đú ộ u ị bả , t à
và đạt ệu quả .
<i>2.1.1.7. Các đơn vị liên quan tham gia </i>
à ra ò ó á đơ vị á t m và ù p ố ợp t ự ệ :
Vă p ò HĐ D&UB D uyệ ; Đà Truyề t uyệ Lý â ; Cô
uyệ Lý â ; P ị Tà í - Kế ạ uyệ ; P ò Y tế, Trung
tâm Y tế uyệ ; Đ ệ lự uyệ Lý â ; P ò K tế - Hạ tầ uyệ ;
P ò Tà uyê & Mô tr uyệ ; P ò ộ vụ; P ò G á ụ và
Đà tạ ; B Quả lý ự á uyệ ; à đề . Cá đơ vị ày đ ợ p â ô
ệm vụ ụ t ể và ịu trá ệm tr UBD uyệ Lý â và BTC lễ
ộ . ệm vụ ụ t ể đ ợ t ể ệ rõ Kế ạ số 16/KH-UB D ày 29
t á 01 ăm 2018 ủ UB D uyệ Lý â về v ệ tổ ứ Lễ ộ p át
l ơ Đứ T á Trầ đề Trầ T ơ ăm Mậu Tuất 2018 và Kế ạ số
92/KH-UB D ày 30 t á 8 ăm 2018 ủ UB D uyệ Lý â về v ệ tổ
ứ Lễ ộ truyề t ố đề Trầ T ơ và Lễ ỗ Đứ T á Trầ ăm 2018.
<i><b>2.1.3. C hế hối hợ iữa á hủ thể quản lý </b></i>
C ủ t ể quả lý à p ố ợp t e p ơ t ứ từ trê xuố (từ
Lễ ộ đề Trầ T ơ t ự ệ v ệ quả lý và tổ ứ t e mô
ì p ố ết ợp ữ sự quả lý, đ ều t ết ợp lý ủ í quyề á ấp
v tự quả ủ ộ đồ và là mơ ì í tr ô tá quả lý, tổ
ứ lễ ộ đề Trầ T ơ ện nay.
<b>2.2. Nguồn lực cơ sở vật chất và tài chính </b>
<i><b>2.2.1. C sở vật hất </b></i>
đá ộ , lố lê xuố xây ạ đặ . P í Tây ò ó một ế ỏ, lò
ế ì t , t à ế đ ợ è bằ đá ộ . K ả sâ đề rộ
ả 600 m2<sub>, t à bộ sâ đề đ ợ lát bằ l ạ ạ đỏ và đ ợ lợp má </sub>
tô , rất t uậ lợ v ệ tổ ứ á ỳ lễ ộ l Lễ p át l ơ và Lễ
ỗ Đứ T á Trầ .
Cá ơ trì p ụ ậ qu tí N à á , à sắp lễ, à
t ề tế, à m u, à bếp, u đốt s , u à bếp, u vệ s ... đ ợ quy
ạ ợp lý đáp ứ u ầu ủ u á h và ịp ễ r lễ ộ . Hệ t ố
ơ sở vật ất : L máy, âm t á sá , bà ế, uố , quạt,
p ô bạt, mâm đĩ , ếu tế, trố , rạp tr à m u, lắp đặt ệ t ố đ ệ
Hệ t ố á tuyế đ t ô rất t uậ lợ ả đ bộ và
đ t ủy.
Hệ t ố à à , à tr để p ụ vụ u ầu ă uố và l u trú ủ
u á t ập p ơ ơ bả đã đáp ứ l ợ u á về t m ự lễ ộ .
<i><b>2.2.2. uồn lự tài hính </b></i>
<i><b> uồ lự tà í để uy trì và đảm bả ơ tá tổ ứ lễ ội là từ </b></i>
á uồ p í: Nhà ấp; uồ t u từ á ị vụ trô p ơ
t ệ t ô , ị vụ bá à , v ết s , ụp ả ... uồ từ xã ộ ó ;
t ề ô đứ , ủ yếu là ự và uồ t u từ uồ xã ộ ó . Kinh
p í t u đ ợ từ uồ xã ộ ó ả 1,5 tỷ đế 2 tỷ trê một ăm.
<b>2.3. Hoạt động quản lý lễ hội đền Trần Thương </b>
<i><b>2.3.1. Côn tá t iển khai và ban hành á văn bản quản lý </b></i>
<i>2.3.1.1. Triển khai các văn bản của cấp trên </i>
110/2018/ Đ-CP ày 29/8/2018 ủ C í p ủ Quy đị về quả lý và tổ
ứ lễ ộ . C ỉ t ị số 265/CT-BVHTTDL ày 18 t á 12 ăm 2012 ủ
Bộ Vă ó , T ể t và Du lị về v ệ tă ô tá quả lý, tổ ứ
và t ự ệ ếp số vă m tr ạt độ lễ ộ . T ô t số
15/2015/TT-BVHTTDL ày 22 t á 12 ăm 2015 ủ Bộ Vă ó , T ể
t và Du lị b à quy đị về tổ ứ lễ ộ . Hà ăm UBND uyệ
Lý â đều b à á ế ạ về v ệ tổ ứ lễ ộ trê đị bà uyệ
ó u và Lễ ộ p át l ơ Đề Trầ T ơ , Lễ ộ truyề t ố đề
Trầ T ơ và Lễ ỗ Đứ T á Trầ ó r ê . Từ đó ệm vụ ủ á
b à , tổ ứ , á â đ ợ p â ô t ết, ụ t ể ê v ệ tổ ứ
lễ ộ p ả đảm bả đú g quy đị . Tr số đó v ệ tr ể ị đị số
110/2018/ Đ-CP ày 29/8/2018 ủ C í p ủ Quy đị về quả lý và tổ
ứ lễ ộ đã đạt đ ợ ết quả ất đị . Trê ơ sở vă bả ày đị p ơ
đã t à lập đ ợ BTC Lễ ộ p át l ơ đề Trầ T ơ , Lễ ộ truyề
t ố và Lễ ỗ Đứ T á Trầ , xây ự đ ợ ị bả , t m m u
UB D tỉ tr ô tá ệ t à bộ máy tổ ứ lễ ộ quả lý ặt ẽ
á ộ u tr lễ ộ , đảm bả trật tự, ữ ì t uầ p , mỹ
tụ ủ đị p ơ tạ á lễ ộ tr đó ó lễ ộ đề Trầ T ơ .
<i>2.3.1.2. Ban hành các văn bản quản lý </i>
Từ ữ vă bả ỉ đạ u ủ Đả , à , à ăm UBND
uyệ Lý â đã b à ữ vă bả quyết đị , kế ạ ... về tổ
ứ , quả lý Lễ ộ p át l ơ đề Trầ T ơ , Lễ ộ truyề t ố và Lễ
ỗ Đứ T á Trầ : Quyết đị số 68/2018/QĐ-UB D ày 23 t á
01 ăm 2018 về v ệ t à lập B Tổ ứ Lễ ộ p át l ơ đề Trầ
T ơ ăm 2018. Quyết đị số 6146/QĐ-UB D ày 6 t á 9 ăm 2018
về v ệ t à lập B Tổ ứ lễ ộ truyề t ố đề Trầ T ơ và Lễ ỗ
Đứ T á Trầ ăm 2018. Tr á quyết đị p â ô rõ ệm vụ ủ
á t à v ê tr B tổ ứ lễ ộ úp quả lý, đ ều à tốt t e
V ệ b à á vă bả ỉ đạ , ế ạ đ ợ UB D tỉ Hà m,
UB D uyệ Lý â ; Sở Vă ó , T ể t và Du lị tỉ Hà m... rất
qu tâm và trú tr . Cá vă bả , ế ạ rất t ết êu rõ mụ đí , yêu
ầu, t , đị đ ểm, ệm vụ ủ á ơ qu t à v ê , p í tổ
ứ ... đây là đ ều ệ để tổ ứ tốt lễ ộ đề Trầ T ơ .
<i><b>2.3.2. Quản lý, bảo v và hát huy iá t ị lễ hội </b></i>
UBND tỉ Hà m giao cho Sở Vă ó , T ể t và Du lị xây
ự quy đị bả vệ u D tí Quố đặ b ệt đề Trầ T ơ . UBND
tỉ Hà m và Sở Vă ó , T ể t và Du lị Hà m đã b à á
vă bả l ê qu đế v ệ tổ ứ á ạt độ vă ó tạ u tí vì
vậy ơ tá quả lý tí và tổ ứ lễ ộ ầ đ và ề ếp và ày à
p át tr ể . Từ quy ạ tổ t ể mà C í p ủ đã p ê uyệt, tỉ Hà m
xây ự từ ạ mụ s u
Đề Trầ T ơ đ ợ à qu tâm đầu t tu bổ, tô tạ t à bộ
p ầ ế trú í ủ ô đề Cu Đệ ất, Đệ ị, Đệ t m, ế ,
ả vũ, đ và đề , mô ộ và mô ạ .
B Quả lý Di tí Quố đặ b ệt Đề Trầ T ơ , P ị Vă
ó và T ô t uyệ Lý â , Sở Vă ó , T ể t và Du lị tỉ Hà
Xây ự đ ộ bộ, ệ t ố ấp t át , ệ t ố đ đ ệ ,
sâ tổ ứ lễ ộ , t ợ đà p ù đ êu, một số ô trì p ụ vụ lễ ộ truyề
t ố đề Trầ T ơ . â ấp, ả tạ , xây ự một số tuyế đ
t ô qu u vự tí đề Trầ T ơ và mở rộ , ả tạ đ l ê
t ô v đề Trầ ủ tỉ m Đị , mụ đí tạ đ ều ệ t uậ lợ u
á uyể ễ à tr quá trì đ lạ . C đế y tất ả á tuyế
đ và u tí đã đ ợ quy ạ và â ấp, mở rộ , trả ự à
t à , p ụ vụ â ơ đây và u á về ự lễ ộ .
Trê ơ sở v ệ quy ạ u tí quố đặ b ệt và ú tr p át
tr ể lễ ộ đề Trầ T ơ ê lễ ộ đề Trầ T ơ đã đ ợ á
ấp quả lý và ộ đồ đặ b ệt qu tâm. Lễ ộ đề Trầ T ơ ô
ỉ trở t à D sả vă ó p vật t ể ấp quố mà ệ y đã ó tá
độ sâu rộ tr đ số ủ ộ đồ .
<i>2.3.2.2. Sưu tầm và bảo quản các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể trong lễ hội </i>
S u tầm và bả quả á sả vă ó vật t ể và p vật t ể tr lễ
ộ đề Trầ T ơ là vấ đề ầ đ ợ qu tâm. Cá sả vă ó vật t ể
và p vật t ể ệ y đ đứ tr uy ơ bị m một, mất đ vĩ
v ễ vì ý t ứ bả tồ và ữ ì ủ và t ử t á ủ t
. Cô tá s u tầm và bả quả á sả vă ó vật t ể và p vật t ể
ủ lễ ộ đề Trầ T ơ K ệu, đồ t tự, óe, mú át và á trò
ơ â , ễ x , ầu đồ ... đ ợ á ấp í quyề ũ
ộ đồ â â rất qu tâm và u t y úp sứ để bả tồ .
sả đó đ ợ ụ t ể ó tr đ số ộ đồ . Lễ ộ đề Trầ T ơ
ữ ộ u ụ t ể tr v ệ bả tồ ở ạ “độ ” lễ ộ đề
Trầ T ơ ó t ể ể đế Bả tồ á ễ x tâm l át lả lè ,
á trò ơ â , é , đẩy ậy, bịt mắt bắt ê, bơ ả , đặ b ệt là
ơ t ằm tá ệ tà t l ợ quâ sự và tô v ô đứ ủ
H Đạ Đạ V ơ Trầ Quố Tuấ ... Bê ạ đó v ệ bả tồ , tổ ứ
á ạt độ tr p ầ lễ và p ầ ộ ằm uyể tả đặ tr tí
ỡ t m u ầu đồ , át vă ... mụ đí là để ợ T á M u
qu á bà ầu vă ổ, á đ ệu ầu, xá t ợ ịp ẩy rộ rà . Đây là
ữ b ểu ệ ụ t ể t ấy lễ ộ đề Trầ T ơ đã và đ đ ợ bả
tồ t e ì t ứ “bả tồ ạ độ ”.
<i><b>2.3.2.3. Quản lý hoạt động tơn giáo, tín ngưỡng trong lễ hội </b></i>
Cá ấp quả lý đã ó ữ b ệ p áp tí ự , á t ứ tổ ứ ó
vă á và , đảm bả êm tr p ầ lễ và vu t ơ p ầ ộ ,
ê quyết, êm ắ ẹp và xử lý á à quá , trô ữ xe, ị vụ...
lấ ếm lò đ , vỉ è ả ở đế t ô và mỹ qu tr ịp
tổ ứ lễ ộ . Đề p ò ạ bạ trá ì , mó tú “ ặt ém” u á .
Cấm vứt rá t ả bừ bã , cầ tr bị đủ á t ù rá ô ộ ở ữ
ơ ầ t ết. P â u rõ á ốt bá à ; á quá ă ; quá bá đồ l u
ệm; u v ết s , u ó s , t ề và . Đảm bả t à trật tự tr u
tí , ô ạt độ mê tí ị đ , ạ ế đốt và mã... mặt á ầ
ấ ỉ ệ t ợ đổ t ề lẻ, rắ rả t ề lẻ trà l tạ lễ ộ và ơ t tự
ây p ả ảm tr lễ ộ .
Tuy ê v ó một số ạt độ tí ỡ tr lễ ộ ó sự b ế
t lợ ụ để uộ lợ bả t â để p ụ vụ lợ í r ê ủ
. Một số đế v lễ ộ ỉ m ầu tà , ầu lộ , ầu m y mắ
<i><b>2.3.3. uyên t uyền, iới thi u về lễ hội </b></i>
Đà Truyề t uyệ Lý â , Đà Truyề t xã â Đạ , p ố ợp
ù nhau s ạ bà , v ết bà về lễ ộ đề Trầ T ơ để đ t tuyê
truyề về mụ đí , ý ĩ và t tổ ứ lễ ộ ... để úp m
tr , à tỉ t ậm í ả bà V ệt ều và à ểu rõ về
ý ĩ ủ lễ ộ đền Trầ T ơ . Đà p át t uyệ Lý â , Đà p át
t xã â Đạ tổ ứ p át t à ày tr t ễ r lễ
ộ đề Trầ T ơ về á vấ đề s u: G t ệu về ý ĩ lị sử ủ Di
tí Quố đặ b ệt đề Trầ T ơ , xã â Đạ , uyệ Lý â , tỉ
Hà m; t ệu về â vật t p ụ và lò b ết ơ sâu sắ t â
vật; i t ệu về lễ ộ đề Trầ T ơ , ý ĩ và á trị ủ lễ ộ tr
đ số vă ó ủ ộ đồ . Trá ệm ủ m â đố v v ệ
bả tồ và p át uy á á trị sả vă ó p vật t ể...
à v ệ quả bá, tuyê truyề trự t ếp tạ á lễ ộ t ì v ệ tuyê
truyề , quả bá trê á p ơ t ệ t ô t đạ ú á ất
Facebook, Zalo, Viber, Website... ũ đ ợ trú tr . Ban Tổ ứ , P ò
Vă ó và T ơ t uyệ Lý â t u t ập, đă tả á ữ l ệu, t , ì
ả , bà v ết trê ổ t ô t đ ệ tử uyệ Lý â , UB D tỉ Hà m,
Sở Vă ó , T ể t và Du lị tỉ Hà m, Đà P át t và Truyề ì
Hà m. Đồ t tuyê truyề , quả bá trê ệ t ố ấ p ẩm làm
b ể ỉ , bả t ệu quả bá về tí và lễ ộ , bă đĩ ì , t
Bê ạ đó, á bá nh Bá đ ệ tử VTV, Tạp í đ ệ tử T ế ,
Bá Hà m, T ô tấ xã V ệt m, Bá â â , Bá P áp luật V ệt
Nam và á đà truyề ì ủ Tru ơ VTV, truyề ì Quố ộ
V ệt m... ũ đã đ à l ạt á t , bà v ết, t ệu về lễ ộ đề
Trầ T ơ trê á ê truyề ì ủ mì v mụ đí t ệu v
tất ả m â tr và à b ết đế lễ ộ đề Trầ T ơ .
á đơ vị ồm Đà P át t và Truyề ì tỉ Hà m; Sở Vă ó ,
T ể t và Du lị tỉ Hà m xây ự ộ u và t ự ệ làm á
t p m t l ệu, p m p ó sự t ệu về tí đề Trầ T ơ và
lễ ộ đền Trầ T ơ .
Cô tá tuyê truyề , t ệu và quả bá về lễ ộ đề Trầ
T ơ trê m p ơ t ệ t ô t đạ ú đ ợ đó là ệm vụ
à đầu tr ạt độ quả lý à về lễ ộ ệ y và ó ệu quả
rõ ét. Từ v ệ tuyê truyề , t ệu về lễ ộ đề Trầ T ơ mà â
â và u á t ập p ơ về t m ự lễ ộ ày à đơ , mụ đí
ủ là để ểu rõ ơ về lễ ộ , á trị ủ lễ ộ để từ đó â ý t ứ
ữ ì , p át uy á trị ủ tí và lễ ộ .
<i><b>2.3.4. Quản lý n uồn tài hính tại lễ hội </b></i>
Lễ ộ đề Trầ T ơ ễ r đợt trê ăm và đ ợ tổ ứ y
tạ u D tí Quố đặ b ệt đề Trầ T ơ ơ t tự H Đạ Đạ
V ơ Trầ Quố Tuấ ù á t lĩ và quyế ủ à . Hà
ăm lễ ộ đó và ụ ì l ợt u á về t m ự. V ệ quả lý tà
í ủ lễ ộ đề Trầ T ơ là vấ đề đ ợ xá đị rất ầ t ết và là
uồ lự qu tr v ệ tổ ứ lễ ộ t à ô . Tổ ứ á ạt
Có t ể t ấy v ệ t u, ủ lễ ộ đề Trầ T ơ t ự ệ t e
quy ế â ủ ô ó quả lý ặt ẽ t ết. Hà ăm, sẽ t ế
à ểm tr đị ỳ v ệ sử ụ uồ quỹ để đảm bả v ệ t u, đú
quy đị ê ơ ó tì trạ buô lỏ , t ất t át p í.
<i><b>2.3.5. Quản lý dị h vụ, mơi t n , an ninh t ật tự t on lễ hội </b></i>
<i>2.3.5.1. Quản lý các hoạt động dịch vụ </i>
Quả lý á ạt độ ị vụ tạ lễ ộ đề Trầ T ơ là vấ đề
BTC luô qu tâm và ỉ đạ sát s , ị vụ tốt sẽ t u út đ ợ á u
lị đế v lễ ộ ày à đô , ó tâm lý rất yê tâm về ự lễ ộ .
óm sả p ẩm à ó p ụ vụ u á và ý m ết t ự ệ đú quy
đị ủ p áp luật về á đ ều ệ .
<i>2.3.5.2. Quản lý vệ sinh môi trường </i>
Quả lý vệ s mô tr là ạt độ t xuyê , l ê tụ và luô
đ ợ qu tâm ám sát trự t ếp ủ BQL, ủ đị p ơ tr ữ ịp
ễ r lễ ộ . Ý t ứ bả vệ mô tr tạ á tí và lễ ộ ó u
luô đ ợ trú tr và qu tâm. G ữ ì mơ tr sạ , đẹp, tr là
tr u vự ễ r lễ ộ sẽ tạ đ ợ ấ t ợ tốt â và u
á t ập p ơ về t m ự lễ ộ . Tr ữ ày ễ r lễ ộ , để
đảm bả tốt v ệ quả lý vệ s mô tr , tổ ô tá và BTC t
<b>Trong ữ ăm qu , ô tá quả lý ị vụ, mô tr , an ninh </b>
trật tự tr lễ ộ đề Trầ T ơ đã ó ều uyể b ế tí ự . Hì
ả rá t ả vứt bừ bã , vứt đồ ú lễ, đ vệ s ô đú ỗ... ơ bả
đã ấm ứt, óp p ầ bả đảm ô ây ô ễm mô tr , ả ở g
đế mô tr , ả qu xu qu tr và à u tí . Đây là t êu
í qu tr để t u út á t m qu u lị , â về ự lễ ộ óp
p ầ “tô đ ểm” bứ tr lễ ộ t êm đẹp. D vậy, v ệ ữ ì mô tr
xanh - sạ - đẹp, ô vứt rá bừ bã , ô vứt t ề lẻ xuố ế , ồ...
để â ất l ợ mô tr tự ê tr ạt độ tổ ứ lễ ộ
trê đị bà tỉ là v ệ làm ầ đ ợ â rộ ...
<i>2.3.5.3. Đảm bảo an ninh trật tự </i>
ất l ợ ... Trê á tuyế đ và lễ ộ , p ả đảm bả t àn giao
t ô , ô để ù tắ , ô xảy r t ạ t ô , ô lấ ếm
lò đ tr ữ ày tổ ứ lễ ộ .
<i><b>2.3.6. Vai t ò ủa ộn đồn dân </b></i>
Lễ ộ đề Trầ T ơ ậ đ ợ sự qu tâm rất l ủ á ấp
quả lý, ủ â , ủ á ệp, á mạ t quâ ... Một
mặt á ơ qu quả lý à ó í sá ụ t ể tạ đ ều ệ
â ù t m tổ ứ mở rộ quy mô lễ ộ đề Trầ T ơ ,
mặt á ũ ậ đ ợ sự ủ ộ ả về vật ất và t t ầ từ p í á tổ
ứ , á â , á ệp, á à ả tâm... Tổ ứ lễ ộ đề Trầ
T ơ à uồ p í ủ à ấp ò ó uồ p í huy
độ từ uồ xã ộ ó . Cơ tá xã ộ ó á ạt độ ủ lễ ộ đề
Trầ T ơ t ự ất là đ ạ ó á ủ t ể t m tổ ứ quả lý,
đ ều à lễ ộ , b ồm á lự l ợ xã ộ , á tập t ể, á â , t e sự
, quả lý u ủ ơ qu ứ ă , là b ế á ạt độ lễ ộ
trở t à ạt độ ủ t à â , t à xã ộ , đ ợ xã ộ qu tâm đế .
Cô tá xã ộ ó lễ ộ là một sự s sẻ, là sự u t y óp sứ ủ tất ả
m đố t ợ , m lự l ợ , m tầ l p ủ â â .
ị đị số 69/2008/ Đ-CP, ày 30-5-2008, ủ C í p ủ về
í sá uyế í xã ộ ó đố v á ạt độ tr lĩ vự á
ụ , ạy ề, y tế, vă ó , t ể t , mơ tr . Ở Đ ều 57, Mụ 2 ủ Luật
D sả vă ó ó rõ “ à uyế í và tạ đ ều ệ á
ộ về vă và ệ t uật, và ô ệ t m á ạt độ
bả vệ và p át uy á trị sả vă ó . à uyế í v ệ xã ộ
ó ạt độ bả vệ và p át uy á trị sả vă ó ”. Tuyê truyề , vậ
độ â â và á à ả tâm t m đó óp, tà trợ p í, ơ sở
vật ất v ệc tu bổ, tô tạ tí và v ệ tổ ứ lễ ộ v p ơ
âm “ à và â â ù làm” ằm bả tồ và p át uy á trị lễ
ộ truyề t ố . Đố v lễ ộ đề Trầ T ơ p í p ầ l â
â , á t ập p ơ , á mạ t quâ , á ệp tự uyệ
ủ ộ bằ rất ều ì t ứ Cô đứ t ề , mu ệ vật... Ng à r
<i><b>2.3.7. Thanh t a, kiểm t a và thi đua khen th ởn </b></i>
ễ x ... the đú ế ạ , ơ trì BTC yêu ầu. ữ ạt
độ ày tá độ , ả ở t ế à đố v ộ đồ â và u á
t ập p ơ .
T tr , ểm tr vấ đề bả vệ mô tr , an ninh tr ịp tổ
ứ lễ ộ . BTC p â ô ệm vụ từ bộ p ậ ; bả vệ tốt mô
tr xu qu tr và à u tí ; ữ ì ả qu s t á
trong suốt t ễ r lễ ộ ; tuyê truyề , êm ấm á à v
xả rá bừ bã , mất vệ s , ô ễm mô tr , ô vẽ, v ết, bô
bẩ lê ệ vật, đồ t , á ô trì ế trú ủ u tí , ữ ì
ả qu , mô tr x , sạ , đẹp tr uô v ê u tí ơ tổ
lễ ộ ... t xuyê ắ ở ịp t quét , t u m rá t ả ,
à vệ s ô ộ tr suốt quá trì ễ r lễ ộ . Lễ ộ truyề
t ố đề Trầ T ơ t u út đô đả â và u á t ập
p ơ về t m ự, vì t ế ơ trá ỏ xảy r tì trạ e lấ , xô
đẩy, mất trật tự , ù tắ t ô , t ạ , và á ệ t ợ p ả
ảm lừ đả , mó tú , bắt ẹt á , bó t á , xăm quẻ, đổ t ề lẻ... vậy
để ă ặ ữ t êu ự p át s tr quá trì tổ ứ lễ ộ , đ à
ô tá t xuyê ểm tr và ắ ở ữ t à v ê t m tổ
ứ lễ ộ đảm bả trật tự, t à t ơ , p ị ố áy
ổ, trô p ơ t ệ đ lạ , ô lấ ếm lò đ , vỉ è...
Cô tá t đu e t ở tr ữ ăm ầ đây ũ đ ợ
Ban Tổ ứ rất qu tâm và e t ở độ v ê ịp t ữ tổ
Cô tá t tr , ểm tr ám sát và t đu e t ở ủ lễ
ộ đề Trầ T ơ vừ đá á đ ợ ữ mặt tí ự đồ t
k ắ p ụ ữ ạ ế p át s tr lễ ộ , từ đó rút ệm
ữ mù lễ ộ s u, đặ b ệt là đố v lễ ộ đề Trầ T ơ t uộ lễ
ộ truyề t ố ấp quố .
<b>2.4. Đánh giá chung về công tác quản lý lễ hội đền Trần Thương </b>
<i><b>2.4.1. Ưu điểm </b></i>
truyề t ố đề Trầ T ơ . Từ t ự tế t ấy v trò quả lý ủ à
rất qu tr tr v ệ bả tồ và p át uy ữ á trị sả vă
hó p vật t ể đặ b ệt là á lễ ộ truyề t ố . Tuy ê , ếu ủ t ể
quả lý à t ệp và quá sâu t ì đế v trò ủ ủ t ể ộ
đồ ô đ ợ p át uy mạ mẽ. Vì vậy, p ả ó ơ ế p ố ợp à ò
ữ ủ t ể quả lý à và ủ t ể quả lý ộ đồ tr v ệ tổ
ứ và quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ để ó t ể p át uy ết v trò ủ ủ
t ể ộ đồ làm tă tí â tr v ệ tổ ứ lễ ộ . Đố v ô
tá quả lý á ạt độ ủ lễ ộ ếu ó sự ết ợp ặt ẽ ữ ơ qu
Tà í t u và ủ lễ ộ đ ợ ểm ê ô và bà giao cho
B quả lý tí quố đặ b ệt đề Trầ T ơ quả lý đảm bả đú quy
đị , đú mụ đí , ơ , m bạ . Cô tá t , ểm tr , t đu
khen t ơ p ả êm tứ , ịp t ; á ạt độ vă ó và á ị vụ vă
ó đ ợ tă ặt ẽ ơ , ê á ệ t ợ t êu ự , trá ì ơ
ị tồ tạ đ ều ày óp p ầ tạ ê sự là mạ tr mô tr lễ ộ .
Lễ ộ m tì ất ủ ộ đồ ê v ệ tổ ứ lễ ộ ó u và
lễ ộ đề Trầ T ơ ó r ê ô ỉ ậ đ ợ sự qu tâm ủ á ấp
í quyề mà ị ủ ả t à t ể â â , tập t ể, á â , ệp, á
à ả tâm t xuyê ô đứ để tô tạ và bả tồ u tí . Đồ
t , t ô qu v ệ tổ ứ lễ ộ đã óp p ầ ủ ố t t ầ đ à ết,
á ụ truyề t ố vă ó , đạ lý, uố uồ ủ â tộ , óp
p ầ bả tồ sả vă ó ở p ơ ệ D sả vă ó vật t ể và
sả vă ó p vật t ể.
<i><b>2.4.2. Hạn hế </b></i>
T ứ ất, á ị vụ tr lễ ộ p p ú.
T ứ , vấ đề vệ s mô tr tạ lễ ộ đề Trầ T ơ ầ đ ợ
qu tâm ơ u .
T ứ t , v ệ bố trí ơ tổ ứ p ầ lễ và p ầ ộ t ự sự
ợp lý.
T ứ ăm, sự p ố ợp ữa á t à v ê tr BTC và ộ đồ đị
p ơ đ ợ ịp à , đồ bộ, xá đị rõ tầm qu tr ủ
ộ đồ â đị p ơ mặ ù là ủ t ể sá tạ , là â tố qu
tr tạ ê sự t à ô ủ lễ ộ .
T ứ sáu, ô tá t tr , ểm tr , xử lý ữ à v v p ạm p áp
luật về quả lý và tổ ứ lễ ộ ò đ ợ êm.
N uyê â ủ yếu ủ ữ ạ ế trê : K quy ạ ô
ễ r á ạt độ ủ lễ ộ , BTC tí đế u vự ị vụ à
à , à ỉ, quá ă , u bá à l u ệm, u v ết s … tr u vự tổ
ứ lễ ộ , vì vậy đế tì trạ ơ đáp ứ đ ợ u ầu tố t ểu ủ
ộ đồ ơ đây và á t m qu về ự lễ ộ .
Vai trò ủ t ể quả lý lễ ộ ủ ộ đồ â ò m ạt. BTC lễ
ộ mặ ù ều t à p ầ ủ yếu là á ơ qu quả lý à .
<i><b>2.4.3. hữn vấn đề đặt a </b></i>
Cô tá quả lý à về lễ ộ đề Trầ T ơ đ ợ á ơ
Tr ữ ày ễ r lễ ộ , một số á â tự tă á ị vụ
á ử xe, đồ lễ, đồ uố …
K p í tổ ứ lễ ộ lấy từ uồ p í ủ B quả lý tí
Quố đặ b ệt đề Trầ T ơ , à đề và uồ xã ộ ó .
Cộ đồ ó v trị l tr v ệ bả tồ , p át uy á trị vă ó lễ
ộ đề Trầ T ơ và p ả ó sự ết ợp ặt ẽ v ủ t ể quả lý à .
<i><b> iểu kết </b></i>
V ệ quả lý á ạt độ ủ lễ ội đề Trầ T ơ p ả ó sự
quả lý ủ ủ t ể à , ủ t ể quả lý ủ ộ đồ â . C í vì
vậy p ả ó sự p ố ợp ặt ẽ ữ á ủ t ể quả lý từ trê xuố , tuy
ê v p ả p â rõ ệm vụ, quyề ạ , ứ ă quả lý ủ á ủ
t ể quả lý để óp p ầ tạ ê sự t à ô ủ lễ ộ .
H ệu quả ạt độ ủ ô tá quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ p ả
ể đế á uồ lự ơ sở vật ất, uồ lự tà í ; xây ự ế
ạ , tr ể và b à á vă bả quả lý; quả lý bả vệ và p át uy
á trị ủ lễ ộ đề Trầ T ơ xây ự quy ạ u tí và
quả lý lễ ộ , s u tầm và bả quả á sả vă ó vật t ể và p vật t ể,
quả lý ạt độ tơ á , tí ỡ tr lễ ộ ; , tuyê truyề
t ệu quả bá về lễ ộ ; bả vệ mô tr xã ộ và ô ủ lễ
ộ ụ t ể ô tá , á ạt độ ị vụ, ô tá trật tự an ninh và
t à vệ s t ự p ẩm p ả đảm bả ; uồ tà í t u, p ả ô
m bạ p â bổ rõ rà .
đ ểm, ữ ạ ế tr và ữ vấ đề đặt r tr ô tá quả lý lễ
ộ ó u và lễ ộ đề Trầ T ơ ó r ê . Qu đó ầ ó ữ ả
p áp tốt ất tr v ệ â ệu quả ô tá quả lý lễ ộ đề Trầ
T ơ ệ y.
<b>Chương 3 </b>
<b>GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯ NG QUẢN LÝ LỄ HỘI </b>
<b> ĐỀN TRẦN THƯƠNG </b>
<b>3.1. Những yếu tố tác động đến quản lý lễ hội đền Trần Thương hiện nay </b>
<i><b>3.1.1. Yếu tố khá h quan </b></i>
Tr ữ ăm ầ đây, sự t y đổ ủ đ số tế - xã ộ
đã ả ở đế ạt độ vă ó , tí ỡ ủ â đặ b ệt
là lễ ộ . Lễ ộ một sả p ẩm vă ó ủ một ộ đồ , ó t ể
b ế đổ tr ữ t y đổ ủ xã ộ . Sự p át tr ể ủ xã ộ tất yếu
đ t sự p át tr ể , mở rộ í t í nhu ầu ủ . C í vì
vậy ạt độ ủ lễ ộ ũ ầ đ ợ đ ều ỉ p ù ợp u ầu m .
Để tổ ứ t à ô lễ ộ , BTC ă ứ và ữ đ ều ệ
á qu yếu tố bê à tá độ và ả ở t ô tá tổ
ứ và quả lý lễ ộ ; đ ều ệ về tự ê , mô tr , t ê t , ị
bệ ... đây là một tr ữ đ ều ệ qu tr à đầu v ệ tổ
ứ lễ ộ .
Cơ ế í sá ủ Đả , à và í quyề đị p ơ
đố v v ệ p át tr ể vă ó .
Đ ều ệ về ơ sở vật ất đị p ơ t uậ lợ v ệ tổ ứ lễ ộ .
Huyệ Lý â ó r ê và tỉ Hà m ó u ó ều tí ,
t ắ và á sả vă ó p vật t ể, ê ó đ ều ệ ết ố sả
vă ó v u. Đây là ơ ộ để BTC lễ ộ đề Trầ T ơ ó đ ều ệ
kết ố v sả vă ó á , tạ r tí l ê tụ và l ề mạ ấp
á t m qu tr và à .
<i><b>3.1.2. Yếu tố hủ quan </b></i>
Yếu tố ủ qu ằm í tr á trị ộ tạ ủ lễ ộ đề Trầ
T ơ Lễ ộ đề Trầ T ơ là lễ ộ truyề t ố ó từ à trăm ăm
tr , là ơ trở về uồ ộ , là ịp â t ở đế ô l ủ
Đứ T á Trầ , là ơ l u ữ đậm ét ữ s ạt vă ó tí ỡ
t Đứ T á Trầ và tí ỡ t M u.
Lễ ộ ô ữ bả l u đ ợ ữ yếu tố truyề t ố mà ị
góp p ầ tí ự tr quá trì xây ự và p át tr ể tế xã ộ , á
ụ vă ó truyề t ố â â tr vù ũ tr ả . Lễ
ộ ơ ậy t t ầ yêu quê ơ , đất , lò tự à về truyề t ố
đấu tr ố ặ ạ xâm.
v quy mô l đã t u út đ ợ đô đả â â và u á t ập p ơ
về ự lễ ộ .
Một số â và á ộ tr ịp tổ ứ lễ ộ ý t ứ
, ấp à tốt ữ yêu ầu và quy đị ủ BTC lễ ộ đề
r . Tr quá trì , làm ị vụ đã tự ý tă á á mặt à
ị vụ, ô êm yết á, xả rá t ả bừ bã , lấ ếm vỉ è, lò đ
làm ả ở đế t ô , vì t ế mà làm ả ở ô ỏ đế ô
tá quả lý và tổ ứ lễ ộ .
Một số ơ qu , đơ vị, á bộ làm ô tá quả lý và tổ ứ lễ ộ
ó p ầ ơ ủ qu . H rằ lễ ộ truyề t ố đề Trầ T ơ ăm
à ũ đ ợ tổ ứ ê ô ó sự t y đổ ều.
<b>3.2. Định hướng và nhiệm vụ </b>
<i><b>3.2.1. ịnh h ớn </b></i>
Xây ự p ơ ằm p át uy ô tá quả lý ủ à
và v ệ t m tí ự ủ ộ đồ đị p ơ tr v ệ quả
lý, tổ ứ lễ ộ đề Trầ T ơ và ô tá tu bổ, tô tạ u D tí
Quố đặ b ệt đề Trầ T ơ .
P át tr ể , p ụ ồ và quả lý á trò ơ â , á ễ x
â , á ạt độ vă ó ... t e t đã bị m một. Lễ ộ đ ợ
tổ ứ t e đú quy đị ủ à , p ù ợp v tì ì tập quá
ủ đị p ơ mì để uy trì và p át tr ể á á trị vă ó ủ lễ ộ
truyề t ố đề Trầ T ơ đặ b ệt p ả ố ữ b ểu ệ t êu ự ,
t ơ mạ ó ị tồ tạ tr ịp tổ ứ lễ ộ .
<i><b>3.2.2. hi m vụ </b></i>
<i><b> D sả vă á p vật t ể ó u , lễ ộ đề Trầ T ơ ó </b></i>
r ê là tà sả quý á mà ô t đã ày ô xây ự , ì ữ và
truyề lạ á t ế ệ. Trá ệm ủ ú t là t ếp ố ô v ệ ủ
á bậ t ề â , ì ữ và p át uy á trị ủ ữ sả đó, đồ t
bồ đắp, sá tạ ê ữ á trị vă ó m tr truyề lạ áu
mai sau.
<b>3.3. Một số giải pháp </b>
<i><b>3.3.1. hóm iải há với hủ thể quản lý </b></i>
<i>3.3.1.1. Kiện toàn Ban Tổ chức và điều hành lễ hội </i>
<i>3.3.1.2. Nâng cao năng lực của các chủ thể tham gia quản lý lễ hội </i>
<i><b>3.3.2. hóm iải há về n uồn lự sở vật hất và tài hính </b></i>
<i>3.3.2.1. Tăng cường cơ sở vật chất phục vụ lễ hội </i>
<i>3.3.2.2. Bổ sung và sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính </i>
<i><b>3.3.3. hóm iải há về hoạt độn quản lý lễ hội </b></i>
<i>3.3.3.1. Hoàn thiện và bổ sung các văn bản về quản lý lễ hội </i>
<i>3.3.3.2. Đẩy mạnh công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị lễ hội </i>
<i>3.3.3.3. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục ý thức gìn giữ lễ hội </i>
<i>3.3.3.5. Phát huy vai trị của cộng đồng </i>
<i>3.3.3.6. Đẩy mạnh cơng tác thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động tổ chức lễ hội </i>
<i><b> iểu kết </b></i>
Từ ữ t ự trạ quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ và á yếu tố tá
độ đế quả lý lễ ộ đề Trầ T ơ yếu tố á qu , ủ qu
tr ữ ăm ầ đây, qu v ệ ê ứu ủ tá ả luậ vă từ đó tá
ả đã đ r á ả p áp để ằm â ệu quả quả lý óp p ầ ữ
ì và p át uy á trị ủ á sả vă ó p vật t ể t êu b ểu là lễ ộ
<i><b>KẾT LUẬN </b></i>
Lễ ộ là ạt độ m tí ộ đồ , là ịp â t ể ệ đạ lý
“Uố uồ ” để bày tỏ lò t à í , sự tr â ủ â â đố v
á vị ù ó ô v , đá đuổ ặ ạ xâm ữ yê b õ . Lễ
ộ đề Trầ T ơ là lễ ộ t êu b ểu ủ tỉ Hà m, đ ợ tổ ứ ỳ
tr ăm và t á G ê và t á Tám âm lị . Lễ ộ đề Trầ T ơ là để
t ở ô đứ ủ ù â tộ H Đạ Đạ V ơ Trầ
Quố Tuấ mà đã đ ợ â â t tô lê là bậ t á â . Từ á ạt độ tổ
ứ lễ ộ truyề t ố đã óp p ầ l u ữ bả tồ và p át uy á á trị độ
đá vă ó ủ â tộ . N ê ứu về lễ ộ truyề t ố đề Trầ T ơ , tá
giả luậ vă đã tập tru ê ứu và một số ữ vấ đề í s u
Vấ đề á quát u về quả lý lễ ộ và lễ ộ đề Trầ T ơ .
Về t ự trạ ô tá quả lý lễ ộ .
Từ ữ ơ sở lý luậ ở ơ 1, t ự trạ quả lý lễ ộ ở ơ
2, t ì ở ơ 3 tá ả đ r á ả p áp để â ất l ợ quả lý
lễ ộ đề Trầ T ơ .