Ngữ văn tự chọn 11( từ tiết 8 đến tiết 11)

Ngày dạy: tại lớp 11B7 - Sĩ số:

Tiết 8: Thạch Lam và Hai đứa trẻ
I. Mục tiêu bài học
1/ Kiến thức - Giúp HS:
- Nắm đợc bức tranh phố huyện với cảnh ngày tàn, chợ tàn, những kiếp ngời
tàn qua cảm nhận của hai đứa trẻ.
- Niềm xót xa, thơng cảm của nhà văn trớc cuộc sống quẩn quanh, tù đọng của
những ngời lao động nghèo nơi phố huyện và sự trân trọng nâng niu những
khát vọng nhỏ bé nhng tơi sáng của họ.
- Tác phẩm đậm đà yếu tố hiện thực vừa phảng phất chất lãng mạn, chất thơ; là
truyện tâm tình với lối kể thủ thỉ nh một lời tâm sự.
- Tích hợp với kiến thức môi trờng.
2/ Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng đọc hiểu tác phẩm theo đặc trng thể loại;
phân tích tâm trạng nhân vật trong tác phẩm.
3/ Thái độ: HS luôn có thái độ trân trọng ớc mơ, niềm tin của những con ngời
nghèo khổ.
II. Chuẩn bị của GV- HS
+ GV: Bài soạn, SGK ngữ văn 11 chuẩn.
+ HS : Vở ghi, SGK ngữ văn 11 chuẩn, vở soạn.
III. Tiến trình dạy học
1. Kiểm tra bài cũ.
2. Bài mới.
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cơ bản
Hoạt động 1 .
Học sinh nhắc lại những kiến thức
cơ bản về Thạch Lam

H/s làm việc cá nhân => giáo viên
nhận xét và chốt kiến thức
I. Tiểu dẫn.

1. Tác giả.
- Thạch lam: 1910-1942. Tên khai
sinh Nguyễn Tờng Vinh, sau đổi là
Nguyễn Tờng Lân. Bút danh Việt
Sinh.
- Tuy là thành viên của nhóm Tự lực
văn đoàn
( em ruột của Nhất Linh - Hoàng
Đạo), nhng văn chơng của Thạch Lam
lại hớng về cuộc sống của tầng lớp
tiểu t sản, tri thức nghèo và ngời lao
động.
- Sở trờng viết truyện ngắn: Loại
truyện tâm tình, truyện không có
truyện. Hai yếu tố hiện thực và lãng
- Trong chơng trình ngữ văn THCS
em đã đợc học những tác phẩm nào
của Thạch Lam?
CH : Cho biết những nét cơ bản về
tác phẩm Hai đứa trẻ của Thạch
Lam ?
Hoạt động 2 : Tóm tắt t/p Hai đứa trẻ
của Thạch Lam ?
Hoạt động 3 : Tìm hiểu văn bản
CH bức tranh đời sống phố huyện
nghèo lúc chiều tối và đêm xuống đợc
miêu tả nh thế nào ?
- màu sắc
- âm thanh
- cảnh vật

mạn trữ tình luôn đan cài, xen kẽ vào
nhau tạo nên nét đặc thù khó lẫn trong
phong cách nghệ thuật của ông.
- Thế giới nhân vật thờng là tầng lớp
tiểu t sản nghèo tầng lớp nông dân với
cuộc sống vất vả, cực nhọc, bế tắc. Vì
vậy nhân vật thờng mang tâm trạng
cảm xúc, cảm giác nhiều hơn là t duy.
- Thạch Lam là ngời đem chất thơ vào
văn xuôi. Hầu hết các tác phẩm của
ông đều đợc viết với tấm lòng đôn
hậu, nhậy cảm , tinh tế với mọi biến
thái tâm trạng của lòng ngời.
2. Các tác phẩm chính:
+ Gió lạnh đầu mùa: Truyện ngắn
1937
+ Nắng trong vờn: Truyện ngắn 1938
+ Ngày mới: Tiểu thuyết 1939
+ Theo dòng: Bình luận văn học 1941
+ Sợi tóc: Tập truyện ngắn 1942
+ Hà Nội băm sáu phố phờng: Bút ký
1943
+ Hà Nội ban đêm: Phóng sự 1936
+ Một tháng ở nhà thơng: Phóng sự
1937
3. Giới thiệu tác phẩm: Hai đứa trẻ.
- Xuất xứ: In trong tập Nắng trong v-
ờn 1938
- Bút pháp: Hiện thực và lãng mạn trữ
tình

- ND : Tác phẩm là bức tranh hiện
thực về cuộc sống của những ngời dân
nghèo ở một phố huyên nhỏ. Mổc dù
sống trong nghèo đói tăm tối, bế tắc
nhng họ vẫn luôn ớc mơ về cuộc sống
tốt đẹp,tơi sáng hơn.
II. Đọc- hiểu văn bản
Thể loại. Truyện ngắn trữ tình.
III. Tìm hiểu văn bản
1.Bức tranh đời sống nơi phố huyện
CH : Cảnh đêm tối đợc miêu tả nh thế
nào ?
nghèo.
a) Cảnh vật lúc chiều tối và đêm
xuống.
* Cảnh ngày tàn
- Âm thanh:
+ Tiếng trống thu không
+ Tiếng ếch nhái.
+ Tiếng muỗi vo ve.
- Hình ảnh: Phơng tây đỏ rực
- Một chiều êm ả nh ru và thoảng qua
gió mát..
-> Cảnh vật đẹp và buồn, rất quen
thuộc ở mỗi miền quê Việt Nam.
* Cảnh chợ tàn
- Chợ đã vãn từ lâu,
- Trên đất chỉ còn rác rởi, vỏ bởi, vỏ
thị và lá nhãn
- Mấy đứa trẻ con nhà nghèo nhặt

nhạnh thanh nứa, ...
-> Cảnh chợ tàn ở phố huyện Cẩm
Giàng và cũng là của nhiều phố huyện
nghèo ngày xa
* Cảnh đêm tối
Bóng tối ánh sáng
- Trời nhá nhem
tối
-Đờng phố và
các ngõ con chứa
đầy bóng tối
- Tối hết cả con
đờng
=> Bóng tối bao
trùm tất cả (cảnh
thiên nhiên và
con ngời).
- ánh sáng chỉ hé
ở khe cửa; chấm
lửa nhỏ ở bếp
lửa bác phở Siêu;
tha thớt từng hột
sáng lọt qua
phên nứa;
=> ánh sáng thì
yếu ớt, le lói
=> Bóng tối át cả ánh sáng, một vài
ánh sáng nhỏ nhoi khiến bóng tối càng
thêm dày đặc. Tóm lại: Cảnh vật lúc
chiều tối và đêm xuống gần gũi, thân

thiết, bình dị và nên thơ, gợi nỗi buồn
man.
3/ Củng cố
- Nắm đợc nội dung bài học
- Vài nét về tác giả - tác phẩm
4/ Hớng dẫn học bài ở nhà.
- HS học bài,
- Chuẩn bị bài giờ sau học tiếp