1 1 1CHỦ đề văn 7 kì 1 (1)

Ngày dạy: Tuần 1, 2
CHỦ ĐỀ 1:
VĂN BẢN NHẬT DỤNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ VĂN BẢN
Thời lượng: 08 tiết
Số bài: 06
I.
CƠ SỞ HÌNH THÀNH CHỦ ĐỀ
- Cơng văn 3280 của Bộ giáo dục về tinh giảm chương trình Ngữ văn 7.
- Các văn bản nhật dụng và các bài học tập làm văn về tạo lập văn bản trong chương trình
Ngữ văn lớp 7 ở SGK hiện hành.
- Tài liệu tham khảo: Tư liệu Ngữ văn 7, SGV Ngữ văn 7, Đọc- hiểu văn bản Ngữ văn 7
và một số tài liệu tham khảo khác.
II. THỜI GIAN DỰ KIẾN
- Chủ đề gồm 08 tiết. Nội dung từng tiết được phân chia như sau:
Tiết

Nội dung

1

Khái quát chủ đề - Đọc hiểu văn bản Cổng trường mở ra.

2

Đọc hiểu văn bản Mẹ tôi

3,4

Ghi chú

Đọc hiểu văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê.

5

Liên kết trong văn bản.

6

Bố cục trong văn bản

7

Mạch lạc trong văn bản.

Tổng kết chủ đề + Luyện tập tổng hợp + Kiểm tra đánh giá.
Bước 1: Xác định chuẩn kiến thức, kĩ năng, thái độ của chủ đề:
a. Kiến thức:
- Hiểu được đặc điểm của văn bản nhật dụng và đặc trưng qua các tác phẩm cụ thể.
- Nắm vững nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa của các văn bản nhật dụng trong chương trình.
- HS nắm được những yêu cầu cơ bản khi tạo lập văn bản như: tính liên kết, bố cục và sự mạch
lạc của văn bản. Hiểu được muốn đạt được mục đính giao tiếp thì văn bản phải có tính liên kết,
có bố cuc rõ ràng và có sự mạch lạc trong văn bản.
b. Kĩ năng:
- Biết cách đọc - hiểu văn bản nhật dụng.
- Vận dụng kiến thức tổng hợp để làm các bài tập nhận diện thông hiểu và tạo lập được văn bản
ở các mức độ từ đoạn văn đến bài văn.
c. Thái độ: Bồi dưỡng tìnhcảm gia đình, tình yêu thương con người, trân trọng những giá trị
nhân văn tốt đẹp qua văn chương và cuộc sống… Giáo dục HS ý thức tạo lập văn bản khi nói và
viết, nghiêm túc khi học tập bộ mơn và vận dụng vào cuộc sống.
d. Định hướng phát triển năng lực HS:
- Năng lực trình bày suy nghĩ, nêu và giải quyết vấn đề

- Năng lực hợp tác, trao đổi, thảo luận về nội dung bài học
- Phát triển năng lực giao tiếp, năng lực giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình học bài
- Năng lực biết làm và làm thành thạo công việc, năng lực sáng tạo và khẳng định bản thân
8


- Năng lực phân tích ngơn ngữ ,giao tiếp ...
- Năng lực làm bài tâp,lắng nghe ,ghi tích cực ...
- Năng lực làm việc độc lập, trình bày ý kiến cá nhân.
- Năng lực giải quyết tình huống, năng lực phát hiện, thể hiện chính kiến, giao tiếp, năng lực
biết làm thành thạo cơng việc được giao, năng lực thích ứng với hoàn cảnh.
- Năng lự tư duy, thẩm mĩ…
Bước 2: Bảng mô tả các mức độ đánh giá theo định hướng năng lực của chủ đề:
Nội dung
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng
Vận dụng cao
- Tác giả Nhớ
được - Hiểu được sự - Vận dụng hiểu biết - Vận dụng hiểu
hoàn cảnh những nét chính ảnh hưởng của về tác giả, tác phẩm, biết về tác giả, tác
sáng tác
về tác giả, tác tác giả tới giá trị hoàn cảnh ra đời… để phẩm, hoàn cảnh
phẩm (cuộc đời, nội dung và ý phân tích, lí giải giá trị ra đời… để phân
sự nghiệp, hồn nghĩa của các nội dung, nghệ thuật tích, lí giải giá trị
cảnh sáng tác, văn bản.
của văn bản.
nội dung, nghệ
…)
tht của văn bản

khơng có trong
SGK
- Thể loại Nhận diện được Hiểu được ai tro Vận dụng những hiểu Vận dụng những
văn bản
thể loại cụ thể của thể loại trong biết về thể loại để lí hiểu biết về đặc
trong văn bản và việc thể hiện nội giải, phân tích giá trị trưng thể loại để
đặc trưng của thể dung tư tưởng nội dung và nghệ thuật tạo lập văn bản
loại đó.
cảm xúc của các trong các văn bản.
khác.
văn bản.
- Đề tài, - Nhận diện được Hiểu được ý Vận dụng những hiểu Vận dụng những
chủ đề, cảm xúc chủ đạo nghĩa của đề tài, biết về đề tài chủ đề hiểu biết về đề tài,
cảm xúc trong từng văn chủ đề, cảm xúc để lí giải, phân tích giá chủ đề để đọc –
chủ
bản.
chủ đạo của các trị nội dung và nghệ hiểu văn bản khác
đạo…
văn bản đối với thuật trong các văn cùng chủ đề, đề
bản thân và cuộc bản
tài.
sống
- Ý nghĩa - Nhận biết được Hiểu được vai - Cảm nhận được ý - Trình bày những
nội dung những hình ảnh/ trị, tác dụng của nghĩa của một số từ kiến giải riêng,
- Giá trị chi tiết tiêu biểu, các chi tiết, hình ngữ, hình ảnh/ chi tiết những phát hiện
nghệ
trong tác phẩm.
ảnh, câu văn đối đặc sắc trong văn bản. sáng tạo về văn
thuật
Nhớ

được với việc thể hiện - Trình bày được cảm bản
những câu văn nội dung tư nhận, ấn tượng của cá - Đọc - hiểu các
hay có giá trị
tưởng của tác nhân về giá trị nội văn bản khác có
- Nhận diện được phẩm.
dung và nghệ thuật cùng nội dung ý
những yếu tố
của văn bản.
nghĩa. Biết so
nghệ thuật được
- Đọc diễn cảm tác sánh được các văn
tác giả sử dụng
phẩm
bản đó.
trong các chi tiết,
- Vận dụng tri
hình ảnh.
thức đọc hiểu văn
bản để kiến tạo


Các yêu
cầu khi
tạo
lập
văn bản:
tính liên
kết, tính
mạch lạc
và chủ đề

của văn
bản.

- Nhận biết được
tính liên kết, tính
mạch lạc và chủ
đề của văn bản đã
cho trong các
phần ngữ liệu.

Hiểu được vai
trò của tính liên
kết, mạch lạc và
bố cục khi tạo
lập văn bản trong
q trình giao
tiếp.

-

Vận dụng được những
hiểu biết về tính liên
kết, mạch lạc, bố cục
khi đọc hiểu được văn
bản khác và tạo lập
được các văn bản đảm
bảo các yêu cầu về
tính liên kết, mạch lạc
và bố cục văn bản.

những giá trị sống
của cá nhân
- Viết văn, vẽ
tranh…
- Nghiên cứu KH,
dự án…
- Trình bày những
kiến giải riêng,
những phát hiện
sáng tạo khi tạo
lập văn bản .
- So sánh các văn
bản đảm bảo các
yêu cầu trên với
các văn bản ko có
liên kết, mạch
lạc…

Câu hỏi định tính, định lượng
Bài tập thực hành
- Trắc nghiệm KQ (về tác giả, tác - Hồ sơ (tập hợp các sản phẩm thực hành)
phẩm, đặc điểm thể loại, chi tiết - Bài tập dự án (nghiên cứu so sánh tác
nghệ thuật…)
phẩm, nhân vật theo chủ đề)
- Câu tự luận trả lời ngắn (lí giải, - Bài trình bày miệng (thuyết trình, trao đổi
phát hiện, nhận xét, đánh giá…)
thảo luận, trình bày về một vấn đề…)
- Bài tạo lập văn bản (trình bày cảm
nhận, kiến giải riêng của cá nhân…)
- Phiếu quan sát làm việc nhóm (trao

đổi, thảo luận về các giá trị tác
phẩm…)
Câu hỏi và bài tập minh họa:
Văn bản 1: Bài “Cổng trường mở ra” (Lí Lan)
Nhận biết
- Nêu hiểu biết về
tác giả?
- Xác định phương
thức biểu đạt của
văn bản?
- Văn bản được
viết theo thể loại
gì?
- Văn bản được
đọc với giọng điệu
như thế nào?
- Nêu chủ đề của

Thông hiểu
- Hồn cảnh của tác giả
có ảnh được đến cảm xúc
trong văn bản khơng?
- Văn bản có bố cục mấy
phần? Căn cứ xác định bố
cục của văn bản?
- Tác giả đưa ra quan
điểm gì về nhà trường và
giáo dục? Câu văn nào
nói lên điều đó?
- Ở đoạn văn tiếp theo,

tác giả tập trung làm sáng

Vận dụng thấp
- Kể tên một số tác phẩm
khác của nhà văn Lí
Lan? Kể tên các văn bản
cùng đề tài.
- Trong phần mở đầu,
người mẹ xuất hiện với
tâm trạng gì?
- Nghệ thuật diễn đạt
trong phần này có gì đặc
biệt? Điều đó có tác
dụng gì?
- Chỉ rõ mạch cảm xúc

Vận dụng cao
- Theo em, hình ảnh
thế giới diệu kì mà
người mẹ ở đây nói
đến là gì? Hãy liên
hệ đến bản thân để
chứng tỏ cho điều
đó.
- Ngày khai trường
ở Việt Nam chúng
ta diễn ra như thế
nào?
- Ngày khai trường

văn bản.
- Tìm những chi
tiết, hình ảnh đặc
sắc trong văn bản.
- Câu văn nào thể
hiện nội dung tư
tưởng của văn
bản?

tỏ nội dung nào?
- Tác giả đã dùng những
câu văn nào để đưa ra ý
kiến của mình?
- Em có nhận xét gì về
các phép tu từ được sử
dụng trong đoạn văn bản
này?
- Kết thúc văn bản người
mẹ nhắn nhủ con điều
gì?

suy nghĩ của người mẹ
trong đêm trước ngày
khai trường của con?
- Việc mẹ nói về ngày
khai trường ở Nhật có ý
nghĩa như thế nào?
- Theo em, văn bản này
có ý nghĩa ntn?

-Điền vào sơ đồ thể hiện
hệ thống các phần của
văn bản?

đầu tiên của em như
thế nào? Viết đoạn
văn kể về ngày khai
trường đầu tiên của
mình?

Văn bản 2: Mẹ tơi ( Et-mơn-đơ đơ A-mi-xi)
Nhận biết
- Trình bày những
hiểu biết của em
về tác giả?
- Nêu xuất xứ của
văn bản?
- Văn bản được
đọc với giọng điệu
như thế nào?
- Văn bản viết
theo hình thức
nào?
Văn bản viết về
chủ đề gì?

Thơng hiểu
Vận dụng thấp
Vận dụng cao
?Vì sao người bố lại viết - Sưu tầm những câu - Hãy lí giải tại sao

thư cho con?
chuyện, văn bản khác người bố không trực
? Nội dung bức thư của trong tác phẩm Những tiếp nói với con mà lại
người bố?
tấm lòng cao cả?
lựa chọn cách viết
? Người bố hồi tưởng về - Theo em người mẹ có thư?
mẹ qua những chi tiết vai trò như thế nào ?Em đã bao giờ phạm
nào?
trong cuộc sống của lỗi với mẹ chưa? Khi
? Người bố đã vẽ ra viễn mỗi người?
đó em có hành động
cảnh gì cho con khi -.Theo em người bố ở gì?
khơng cịn mẹ?
đây là người như thế ? Qua văn bản hãy rút
?Tìm nhưng câu văn thể nào?
ra bài học cho bản
hiện thái độ của bố?
? Tại sao đọc xong bức thân trong cuộc sống
? Nhận xét về nghệ thuật thư En-ri-cô lại xúc
của đoạn này?
động như vậy?
? Người bố có sự thay
- Trình bày cảm nhận
đổi giọng điệu như thế
của em về nội dung, ý
nào trong bức thư?
nghĩa văn bản?
Văn bản 3: Bài “Cuộc chia tay của những con búp bê”(Khánh Hồi)

Nhận biết
- Trình bày những
hiểu biết của em
về tác giả?
- Hoàn cảnh sáng
tác văn bản?
- Văn bản viết
theo thể loại nào?
- Xác định phương
thức biểu đạt của
văn bản?

Thơng hiểu
- Văn bản NL về vấn
đề gì?
- Văn bản có mấy
cảnh chia tay đó là
những cuộc chia tay
nào?
- Tác giả đã dùng
những chi tiết nào để
diễn tả tâm trang của
người anh, người

Vận dụng thấp
- Kể tên một số tác
phẩm nghị luận xã hội
khác cùng viết về đề tài.
- Trong phần mở đầu,
tác giả dẫn dắt vào vấn

đề như thế nào?
- Giải thích nhan đề của
văn bản?
- Theo em những con
búp bê có vai trị gì

Vận dụng cao
?Theo em cuộc chia tay
nào xúc động nhất? Hãy
lí giải?
- Viết đoạn văn nêu cảm
nhận của em về nhân vật
Thủy
? Thi viết vẽ tranh, sáng
tác thơ ca về đề tại gia
đình?


- Văn bản được em?
trong câu chuyện?
đọc với giọng điệu - Nhận xét về tình - Theo em, văn bản này
như thế nào?
cảm anh em của có ý nghĩa ntn?
Thành và Thủy qua - Chỉ rõ tâm trạng của
các chi tiết đó?
người anh trong đoạn?
- Em có nhận xét gì - Theo em tại sao tác giả
về nghệ thuật của lại xen lẫn những đoạn
đoạn văn trên?
miêu tả? Vai trò của nó?

Tập làm văn: Liên kết trong văn bản Bố cục, mạch lạc trong văn bản.
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng thấp
Vận dụng cao
- Nếu đoạn văn - Muốn đoạn văn hiểu - Hãy sửa lại đoạn văn - Hãy đối chiếu với đoạn
viết như vậy thì được cần phải có để En có thể hiểu được văn trong văn bản "Mẹ tơi"
có tính liên kết những tính chất gì?
ý bố?
và nhận xét vì sao đoạn văn
chưa?
- Em hiểu liên kết - Hãy chỉ ra sự thiếu vừa đọc trở nên khó hiểu?
- Văn bản cần có nghĩa là gì?
liên kết trong đoạn văn? - Tạo lập đoạn văn theo
sự liên kết về
- Liên kết có vai trị Sửa lại để trở thành 1 chủ đề và chỉ ra tính liện
những mặt nào?
ntn trong văn bản?
đoạn văn có nghĩa?
kết của đoạn văn đó?
- Như vậy để tạo sự
liên kết của VB (trên)
ta làm thế nào?
- Cho biết 2 câu - Theo em việc sắp - Hãy sắp xếp lại nội - Vì sao khi xây dựng văn
chuyện trên có bố xếp nội dung lá đơn dung lá đơn ấy cho phù bản, cần phải quan tâm tới
cục khơng? Cách theo trình tự như vậy hợp.
bố cục?
kể trên khơng hợp có hợp lí khơng? Vì -Hãy sắp xếp lại bố cục - Tìm những VD thực tế để
lí ở chỗ nào?
sao?

của 2 văn bản đó?
chứng minh vai trị - tác
- Bố cục thong - Nêu nhiệm vụ của - Qua đó em rút ra được dụng của bố cục trong văn
thường của một mỗi phần trong các điều gì khi trình bày 1
bản .
văn bản có mấy văn bản tự sự, miêu văn bản?
- Kể lại câu chuyện Cuộc
phần?
tả đã học.
chia tay của nhng con
bỳp bờ theo mt b cc
khỏc
- Mạch lạc là - Vậy khái niệm - Toàn bộ sự việc trong - Có người nói mạch lạc là
mạch lạc trong văn văn bản “Cuộc chia tay sự tiếp nối của các câu, các
g×?
bản được hiểu ntn?
…búp bê’’ xoay quanh ý theo 1 trình tự hợp lí. Em
có tán thành khơng? Vì
- Hãy xác định - Mạch lạc có cần sự việc chính nào?
mạch lạc trong thiết trong văn bản - Em có nhận xét gì về sao?
mối liên hệ giữa các - Hãy viết một đoạn văn có
văn bản có tính khơng?
chất gì trong các - Nêu những điều phần .các đoạn, các câu tính mạch lạc và chỉ ra tính
mạch lạc trong đoạn văn
tính chất kể dưới kiện để văn bản có trong văn bản .
tính mạch lạc?
- Như vậy trong văn bản vừa viết.
đây?
sẽ đồng thời tồn tại
những yêu cầu nào .

CHỦ ĐỀ:


VĂN BẢN NHẬT DỤNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ VĂN BẢN
MÔN NGỮ VĂN –LỚP 7
Thời gian dạy học: 8 tiết
Số bài: 06 bài học chính thức
Tiết 1:
Văn bản

CỔNG TRƯỜNG MỞ RA
(Lý Lan)

A. Mục tiêu
1. Kiến thức
- Cảm nhận và hiểu được những tình cảm sâu sắc của cha mẹ đối với con cái từ tâm trạng của một
người mẹ trong đêm trước ngày khai trường của con; ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc
đời mỗi người, nhất là đối với tuổi thiếu niên và nhi đồng.
- Nắm được lời văn biểu hiện tâm trạng người mẹ đối với con trong văn bản.
2. Kĩ năng
- Đọc - hiểu một văn bản biểu cảm được viết như những dịng nhật kí của người mẹ.
- Phân tích một số chi tiết tiêu biểu diễn tả tâm trạng của người mẹ trong đêm chuẩn bị cho ngày
khai trường đầu tiên của con.
- Liên hệ vận dụng khi viết một bài văn biểu cảm.
3. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực trình bày suy nghĩ, nêu và giải quyết vấn đề
- Năng lực hợp tác, trao đổi, thảo luận về nội dung bài học
- Phát triển năng lực giao tiếp, năng lực giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình học bài
- Năng lực biết làm và làm thành thạo công việc, năng lực sáng tạo và khẳng định bản thân
- Năng lực phân tích ngơn ngữ ,giao tiếp ...

- Năng lực làm bài tâp. ,lắng nghe ,ghi tích cực ...
- Năng lực làm việc độc lập , trình bày ý kiến cá nhân.
- Năng lực giải quyết tình huống, năng lực phát hiện, thể hiện chính kiến, giao tiếp, năng lực biết
làm thành thạo công việc được giao, năng lực thích ứng với hồn cảnh
4. Thái độ
- Hiểu và trân trọng những tình cảm thiêng liêng của cha mẹ dành cho con cái.
- Có ý thức học tập tốt hơn để cha mẹ vui lòng.
B. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
1. Đối với giáo viên: Bài soạn, SGK, SGV, CKTKN, máy chiếu, bảng phụ, tài liệu tham khảo.
2. Đối với học sinh: SGK, VBT, soạn bài theo câu hỏi SGK, chuẩn bị theo phiếu học tập đã
hướng dẫn ở nhà.
C. Phương pháp
- Đọc sáng tạo, vấn đáp, đàm thoại, giảng bình, tổ chức HS hoạt động tiếp nhận tác phẩm.
- Động não, trình bày 1 phút, đặt câu hỏi, thảo luận nhóm.
D. Tiến trình bài dạy
1. Ổn định tổ chức (1 phút)


2. Kiểm tra bài cũ (2 phút): Kiểm tra sách vở, bài soạn của HS
3. Bài mới (42 phút)
Hoạt động khởi động
- Khái quát chủ đề: Ở chương trình lớp 6 các em đã biết thế nào là văn bản Nhật dụng và cũng
đã được tìm hiểu một số văn bản Nhật dụng rồi. Ở chương trình lớp 7 chúng ta có bốn văn bản nhật
dụng, ba văn bản đầu với đề tài về Nhà trường, gia đình và trẻ em chúng ta sẽ đi tìm hiểu ở chủ đề 1
này, cịn một văn bản về đề tài văn hóa chúng ta sẽ tìm hiểu ở học kỳ II.
- Vào bài: Mỗi người chúng ta ai cũng có những kỉ niệm về thời thơ ấu, lần đầu tiên được cắp
sách đi tới trường với biết bao nhiêu sự ngỡ ngàng và rụt rè. Có lẽ, ai cũng có một thời như vậy. Là khi
lần đầu tiên được mặc bộ đồng phục đẹp, tóc được tết gọn gàng để đi cùng mẹ tới trường- nơi đầu tiên
dạy chúng ta cách trưởng thành và làm những người công dân tốt.
Và “Cổng trường mà ra” là một bài bút kí ghi lại tâm trạng của một người mẹ trong đêm chuẩn

bị cho con trước ngày khai trường vào lớp Một. Khơng có sự kiện, khơng có cốt truyện nhưng văn bản
này vẫn hấp dẩn chúng ta, bởi vì từng câu văn, từng dịng chữ dạt dào biết bao nỗi niềm tâm sự của một
người mẹ rất mực thương yêu con.
Đứa con trong bài văn là một cậu bé chuẩn bị vào lớp Một. Còn chúng ta, những học sinh lớp
Bảy, đã qua lớp Một từ lâu rồi, vậy khi đọc bài văn “cổng trường mở ra” các em có cảm nhận như thế
nào? Bây giờ chúng ta cùng đi tìm hiểu vb qua tiết học hơm nay.

Hoạt động hình thành kiến thức mới
- Mục tiêu: trang bị cho học sinh những kiến thức mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập
nêu ra ở hoạt động khởi động.
- Phương pháp: thuyết trình, pháp vấn, gợi mở, phân tích, nêu vấn đề, giảng bình, thảo luận
nhóm…
- Kĩ thuật:Kĩ thuật hỏi và trả lời, trình bày một phút, chia nhóm, giao nhiệm vụ
- Phương tiện: Máy chiếu, phiếu học tập
- Thời gian :
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

I.

MỤC TIÊU CẦN ĐẠT

Giới thiệu chung

?Tác giả của văn bản này là ai?
- Nhà văn Lý Lan sinh ngày 16 tháng 7 năm 1957(59 tuổi) tại
Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.
- Bà là giáo viên tiếng Anh, nhà văn, nhà thơ, và là một dịch
giả nổi tiếng với truyện Harry Potter bản tiếng Việt. Bà có rất
nhiều tác phẩm viết cho lứa tuổi học trò như: Tập truyện thiếu
nhi “Ngôi Nhà Trong Cỏ” (NXB Kim Đồng, Hà Nội, 1984)

được giải thưởng văn học thiếu nhi của Hội Nhà văn Việt Nam;
“Bí mật giữa tơi và thằn lằn đen” (NXB Văn Nghệ - 2008).
?Em biết gì về xuất xứ của văn bản: Cổng trường mở ra"?
- Bút kí “Cổng trường mở ra” của nhà văn Lý Lan được in trên
báo “Yêu trẻ” - TP.HCM số 166 ngày 1/9/2000. Khi bắt đầu
chương trình cải cách, lập tức, “Cổng trường mở ra” được
chọn làm bài giảng đầu tiên trong sách Ngữ văn lớp 7 (khoảng
2002, 2003). Khi đó, nhà văn Lý Lan đang du học nước ngoài.
II. Đọc - hiểu văn bản

1. Tác giả: Lý Lan
- Sinh ngày 16 tháng 7 năm
1957 (59 tuổi) tại Thủ Dầu
Một, tỉnh Bình Dương.

2. Tác phẩm
- Trích từ báo Yêu trẻ số 166
TPHCM ngày 1/9/2000


GV hd đọc: giọng dịu dàng, chậm rãi, đôi khi thì thầm, thể hiện
được tình cảm tha thiết, tâm trạng bâng khuâng, xao xuyến của
người mẹ trong đêm không ngủ được.
- GV đọc 1 đoạn, HS đọc nối tiếp đến hết.
- HS nhận xét. GV sửa chữa.
?Tìm và giải nghĩa một số từ biểu hiện tâm trạng của mẹ và
con trong văn bản.
- Chú thích: háo hức, bận tâm, nhạy cảm.
?Từ văn bản đã đọc, hãy tóm tắt đại ý của bài văn bằng 1 câu
ngắn gọn?

- Văn bản viết về tâm trạng của người mẹ trong đêm không
ngủ trước ngày khai trường đầu tiên của con.
?Nội dung của văn bản đề cập đến vấn đề gì? Thuộc kiểu văn
bản nào đã học ở kì II-lớp 6? Hãy nhắc lại đặc trưng của văn
bản ấy?
- Đề cập đến vai trò của giáo dục, quan hệ giữa gia đình, nhà
trường và trẻ em.
- Đó là văn bản nhật dụng (đề cập đến những vấn đề vừa quen
thuộc vừa gần gũi hàng ngày, vừa có ý nghĩa lâu dài, trọng đại
mà tất cả chúng ta cùng quan tâm hướng tới).
?Xác định bố cục VB? Nêu nội dung từng phần?

1. Đọc - chú thích
2. Thể loại, bố cục

* Thể loại: Bút kí- Biểu cảm;
kiểu văn bản nhật dụng

* Bố cục: 2 phần
- P1: từ đầu -> ngày đầu năm
học: tâm trạng của hai mẹ
con trong đêm trước con vào
lớp 1.
- P2: còn lại: ấn tượng tuổi
thơ và liên tưởng của mẹ

3. Phân tích
Chia lớp thành 3 nhóm để thảo luận
Nhóm 1: Tìm hiểu Tình cảm của mẹ dành cho con được thể
hiện qua những hành động nào?

Nhóm 2: Tìm hiểu về tâm trạng của con trước ngày khai
trường
Nhóm 3: Tìm hiểu về tâm trạng người mẹ trong đêm trước
ngày khai trường của con?
Bàn bạc, thảo luận, làm việc nhóm
? Hãy cho biết qua lời kể của mẹ, cuộc sống của cậu bé trong
buổi tối trước ngày khai giảng đầu tiên vào lớp 1 hiện ra qua
các chi tiết nào ?
? Các chi tiết trên cho thấy tâm trạng của cậu bé trước ngày
khai trg đầu tiên ntn?
?Vào hôm trước ngày khai trường đầu tiên của con, người mẹ
đã làm những cơng việc gì?
- Trìu mến quan sát những việc làm của cậu bé lớp 1
(giúp mẹ thu dọn đồ chơi từ chiều, háo hức về việc ngày mai
thức dậy cho kịp giờ...)
- Vỗ về để con ngủ, đắp mền cho con, buông mùng, ém góc
cẩn thận.
- Xem lại những thứ đã chuẩn bị cho con ngày đầu tiên đến

a- Tâm trạng của hai mẹ
con:
* Người con:
+ giấc ngủ đến dễ dàng như
uống 1 li sữa
+ Chỉ bận tâm việc dạy sao
cho kịp giờ
+ Hăng hái dọn đồ chơi, c.bị
sách vở cùng mẹ
-> con: háo hức nhưng
thanh thản, nhẹ nhàng, vô

tư.
* Người mẹ:
+ Mọi ngày: dọn dẹp, làm
việc riêng của mìh
+ Tối nay: trìu mến quan sát
con, đắp mền, buông mùng,
vỗ về cho con ngủ, xem lại
những thứ đã chuẩn bị cho
con... trằn trọc ko ngủ được,
ko tập trung vào việc gì,...


trường.
- Đại diện trình bày, nhận xét
? Nhận xét về MT miêu tả nhân vật của tg?
? Qua những chi tiết này, em thấy đc tâm trạng và tình cảm của
người mẹ dành cho con ntn?
Gv bình:Lấy sự kiện là đêm trước ngày đầu tiên bước vào lớp
1 của con, tùy bút CTMR ko nói nhiều về đứa con mà tập
trung nói về tâm trạng của ng mẹ. Với cách miêu tả tâm lí nvật
rất tinh tế, VB có nhiều chi tiết kể cụ thể về sự trằn trọc của ng
mẹ, những cử chỉ chăm chút của mẹ với con.Thậm chí khi mọi
việc xong xi, mẹ vẫn ko sao ngủ đc. Ngày con vào lớp 1 đã
trở thành - 1 sự kiện trọng đại không chỉ của riêng con.
?Người mẹ đã trằn trọc suy nghĩ về những điều gì?
- Cái ấn tượng khắc sâu mãi mãi trong lòng 1 con người về cái
ngày " hôm nay tôi đi học " ấy, mẹ muốn nhẹ nhàng cẩn thận
và tự nhiên ghi vào lịng con.
- Mẹ nghe nói ở Nhật...
?Từ suy nghĩ ấy người mẹ đã hồi tưởng về điều gì?

- Cứ nhắm mắt lại là dường như vang lên tiếng...
- Mẹ cịn nhớ sự nơn nao, hồi hộp khi cùng...
->Hồi tưởng lại kỉ niệm sâu đậm, không thể nào quên của bản
thân về ngày đầu tiên đi học.
GV cung cấp thêm thông tin về tác giả Lý Lan: Nhà văn Lý
Lan tâm sự: “Đó là một bài văn tơi viết khoảng mười năm
trước, lúc cháu tôi sắp vào lớp một. Tôi chứng kiến tất cả sự
chuẩn bị và cảm thông nỗi lịng của em tơi. Chị em tơi mồ cơi
mẹ khi cịn q nhỏ, các em tơi khơng hề có niềm hạnh phúc
được mẹ cầm tay dẫn đến trường. Hình ảnh đó là nỗi khao khát
mà khi làm mẹ em tơi mới thực hiện được. Mãi mãi hình ảnh
mẹ đưa con đến trường là biểu tượng đẹp nhất trong xã hội
loài người.”
? Lời văn trong bài có phải là lời người mẹ đang nói trực tiếp
với con khơng? Theo em người mẹ đang tâm sự với ai? Cách
viết này có tác dụng gì? (HS khá - giỏi)
GV bình:Người mẹ khơng trực tiếp nói với con mà thực ra là
đang tâm sự với chính mình như những dịng nhật ký nhỏ nhẹ,
tâm tình, sâu lắng, tác giả đã miêu tả và làm nổi bật tâm trạng
người mẹ. Người viết đi vào thế giới tâm hồn của người mẹ để
miêu tả 1 cách tinh tế những bâng khuâng, xao xuyến; những
nôn nao, hồi hộp của người mẹ trong đêm trước ngày khai
trường của con; những điều mà nhiều khi khơng thể nói trực
tiếp được
?Ngày khai trường ở Nhật bản diễn ra ntn? Em nhận thấy ở
nước ta ngày khai trường có diễn ra như vậy không? Hãy

- 2 tâm trạng khác nhau ->
phù hợp tâm lí
+ NT: Miêu tả tâm lí nhân vật

rất tinh tế
-> Mẹ hồi hộp, phấp phỏng;
mẹ quan tâm và dành cho con
những tình cảm dịu ngọt
nhất.

- Mẹ nơn nao nghĩ về ngày
khai trường năm xưa của
chính mình.
- Cứ nhắm mắt lại là mẹ
dường như nghe tiếng đọc
bài trầm bổng: “Hằng năm,
cứ vào cuối thu… dài và hẹp
”
- Mẹ còn nhớ sự nôn nao, hồi
hộp...nỗi chơi vơi, hốt
hoảng...
+ NT:Sử dụng nhiều động từ
chỉ trạng thái: háo hức, trằn
trọc, xao xuyến, hồi hộp, hốt
hoảng, nôn nao để miêu tả
diễn biến tâm trạng nhân vật.
-> Mẹ thao thức, nôn nao,
triền miên trong suy nghĩ về
thời thơ ấu của mình
+ Mẹ muốn nhẹ nhàng và
cẩn thận, tự nhiên ghi vào
trong lòng con
-> Mẹ gửi gắm mơ ước vào
con chứa chan bao hi vọng.

+ NT: Sử dụng lời văn độc
thoại làm nổi bật tâm trạng,


miêu tả 1 vài chi tiết mà em cho là ấn tượng nhất trong ngày tình cảm và những điều thầm
khai trường mà em đã tham gia?
kín khó nói bằng lời trực tiếp
- HS phát biểu ý kiến theo SGK /7
1 cách tự nhiên.
- Tự do so sánh ngày khai trường ở nước ta...
->Mẹ là người 1 lòng yêu
GV: dù ở đâu, nước nào, cả xã hội, cộng đồng đều quan tâm thương con và giàu đức hy
đến giáo dục, đều đầu tư cho giáo dục, coi giáo dục là quốc sinh thầm lặng.
sách hàng đầu...
b - Suy nghĩ của người mẹ:
?Câu văn nào trong bài nói về tầm quan trọng của nhà trường - Mẹ liên tưởng đến ngày
đối với thế hệ trẻ?
khai trường ở Nhật và nghĩ
- Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm trong giáo duc sẽ ảnh hưởng về vai trò của giáo dục đối
đến cả một thế hệ mai sau và sai lầm một li có thể đưa thế hệ với trẻ.
ấy đi chệch cả hàng dặm sau này.
+“Ngày khai trường…ngày
?Em cũng hiểu thêm gì về vai trò của nhà trường đối với cuộc lễ của tồn xã hội
đời mỗi người?
-> Trong giáo dục khơng
HS tả lời theo dòng suy nghĩ GV định hướng
được phép sai lầm vì giáo
GV bình: Câu văn khẳng định vai trò quan trọng, to lớn hàng dục quyết định tương lai của
đầu của giáo dục, giáo dục không được phép sai lầm vì giáo 1 đất nước.
dục đào tạo con người - những người quy định tương lai của + “Bước qua...1 TG kì diệu

đất nước. Thành ngữ "Sai 1 li, đi 1 dặm" được vận dụng khéo sẽ mở ra”.
léo để thấy rõ sự tai hại, hậu quả nghiêm trọng của sai lầm - Nhà trường là môi trường
trong gd: 1 li - 1 dặm.
giáo dục con người toàn diện,
? Từ những trăn trở suy nghĩ đến những mong muốn của mẹ phù hợp với yêu cầu của xã
trong đêm trước ngày con vào lớp 1, em có cảm nhận ntn về hội.
người mẹ trong bài?
Gv bình :có lẽ chính bởi đc viết lên bằng tình u thương và -> Thể hiện TY con và lòng
khát khao đc mẹ cầm tay đến trg mà “CTMR” chất chứa biết tin sắt đá của mẹ vào sự giáo
bao cảm xúc. Người mẹ nói chung và người mẹ VN nói riêng dục của nhà trường.
ln là thế – 1 lịng vì con. Đức hi sinh thầm lặng ấy tự bao * Mẹ là người chu đáo, hết
đời nay đã trở nên gần gũi với chúng ta qua những nhịp ca mực yêu thương, lo lắng, làm
tất thảy vì con. Bà coi trọng
dao:
vai trò của nhà trường đối với
“ Con là mầm đất tươi xanh
xã hội nói chung và con mình
Nở trong tay mẹ, mẹ ươm mẹ trồng
nói riêng.
Hai tay mẹ bế mẹ bồng
Như con sơng chảy nặng dịng phù sa.”
Thảo luận nhóm bàn - 2 phút
?Kết thúc văn bản, người mẹ nói: "Bước qua cổng trường...", em hiểu "điều kỳ diệu" được nói
đến ở đây là gì?
- Điều hay lẽ phải, đạo lý làm người
- Tri thức, hiểu biết về mọi lĩnh vực trong cuộc sống đầy lý thú, hẫp dẫn, kỳ diệu mà con chưa
từng biết.
- Thời gian kỳ diệu của tình thầy trị, tình bạn,
- Thời gian của ước mơ hi vọng, niềm tin, ý chí, nghị lực và có thể cả những thất bại, đắng cay...
giúp ta thành người ...

GV bình:


- Từ mái ấm gia đình, tuổi thơ được chắp cánh đến mái trường thân yêu, các em có thầy cơ, lớp
học, bạn bè... được chăm sóc, dạy dỗ. Từng ngày chúng ta lớn lên, ngày càng vững vàng trong
cuộc sống, trưởng thành về nhân cách, trí tuệ rồi lại đươc chắp cánh bay cao, bay xa trong
cuộc đời... Tất cả những điều đó đều được vun trồng từ thời gian kì diệu, nhà trường.Điều đó lí
giải tại sao ngay từ xa xưa ông cha ta đã đề cao vai trị của giáo dục, của thầy cơ: " Khơng
thầy...
4. Tổng kết
?Khái quát những nét nghệ thuật đặc a. Nghệ thuật
sắc được sử dụng trong văn bản?
- Hình thức tự bạch
- Hình thức tự bạch
- Ngơn ngữ biểu cảm
- Ngơn ngữ biểu cảm
?Nội dung chủ yếu của văn bản?
b. Nội dung- Ý nghĩa:
Thể hiện tấm lòng của mẹ đối với con đồng thời nêu
lên vai trò to lớn của nhà trường đối với mỗi con
người.
HS đọc ghi nhớ SGK/9
* Ghi nhớ: SGK/ 9
?Nêu những từ ngữ quan trọng trong
ghi nhớ?
Hoạt động luyện tập
- Mục tiêu: hoàn thiện kiến thức vừa chiếm lĩnh được; rèn luyện kĩ năng áp dụng kiến thức mới
để giải quyết các tình huống/vấn đề trong học tập.
- Phương pháp: Vấn đáp, thảo luận nhóm
- Kĩ thuật:Kĩ thuật hỏi và trả lời, trình bày một phút

- Phương tiện: Máy chiếu
- Thời gian:
III. Luyện tập
GV y/c HS bài tập 1 (SGK/ 9)
Bài tập1 (SGK/9)
- G tổ chức cho H phát biểu suy nghĩ của mình.
- GV chốt: mỗi người có 1 dấu ấn sâu đậm riêng nhưng ngày
khai trường đầu tiên thường để lại dấu ấn sâu đậm nhất.
- Báo cáo kết quả chuẩn bị ở nhà
Bài tập 2 (SGK/9)
- Bài HS đã gửi qua trường học kết nối
GV hướng dẫn HS viết từ ở
- Chọn khoảng 3 bài tiêu biểu chiếu lên màn hình
nhà viết đoạn văn.
- HS khác nhận xét về hình thức và nội dung viết đoạn văn
- GV chốt động viên
Hoạt động 4: Vận dụng
- Mục tiêu: phát hiện các tình huống thực tiễn và vận dụng được các kiến thức, kĩ năng
trong cuộc sống tương tự tình huống/vấn đề đã học.
- Phương pháp: Vấn đáp, thảo luận nhóm
- Kĩ thuật: hỏi và trả lời, trình bày một phút, động não
- Thời gian:


Nhóm 1, 2, 3 đóng tiểu phẩm 5 phút về cảnh ngày đầu tiên đi học
Nhóm 4, 5, 6 sưu tầm 3 bài hát về thầy cô, mái trường, biểu diễn tập thể thi giữa các nhóm
- HS nhận xét
- GV chốt động viên khuyến khích bằng lời khen
Cả lớp cùng hát bài : Ngày đầu tiên đi học
Chiếu clip 2 phút về buổi tựu trường

Hoạt động 5: Tìm tịi, mở rộng, sáng tạo
- Mục tiêu: tìm tịi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập
suốt đời.
- Phương pháp: thảo luận nhóm
- Kĩ thuật: hỏi và trả lời, trình bày một phút, chia nhóm, giao nhiệm vụ
- Phương tiện: Phiếu học tập
- Thời gian:
- HS quan sát một số hình ảnh và đốn tên văn bản.
- Nhìn vào các bức tranh em hãy nhận xét về việc cộng đồng và xã hội ngày nay quan tâm
đến đến việc học của trẻ em như thế nào?
?Tại sao Văn bản có tên "Cổng trường mở ra"?
- Lấy câu nói cuối cùng của người mẹ trong phần kết thúc văn bản - Nhan đề văn bản ->
khẳng định niềm tin tưởng vào vai trò của giáo dục.
4. Hướng dẫn học bài cũ, chuẩn bị bài mới (2 phút)
*Hướng dẫn học bài cũ:
- Viết 1 đoạn văn ghi lại cảm xúc của bản thân về ngày khai trường đầu tiên.
- Sưu tầm và đọc một số văn bản về ngày khai trường.
*Hướng dẫn chuẩn bị bài mới:
- Chuẩn bị: Mẹ tơi
+ Tìm hiểu kĩ về tác giả, tác phẩm
+ Đọc kĩ văn bản, đọc diễn cảm, đọc sáng tạo
+ Chia bố cục, trả lời câu hỏi SGK.
+ Viết đoạn văn biểu cảm về mẹ.
+ Câu chuyện cảm động về mẹ sưu tầm.
*********************************************

Tiết 2
Văn bản

MẸ TƠI

(Ét-mơn-đơ đơ A-mi-xi)

A. Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức
- Hiểu sơ giản về tác giả Ét- môn-đô đơ A-xi- mi.
- Hiểu cách giáo dục vừa nghiêm khắc, vừa có lí vừa có tình của người cha khi con mắc lỗi.
- Hiểu nghệ thuật biểu cảm trực tiếp qua hình thức một bức thư.


2. Kĩ năng
- Đọc- hiểu một văn bản biểu cảm được viết dưới hình thức một bức thư..
- Phân tích một số chi tiết liên quan đến hình ảnh người cha (tác giả của bức thư) và người mẹ
được nhắc đến trong thư.
3. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực trình bày suy nghĩ, nêu và giải quyết vấn đề
- Năng lực hợp tác, trao đổi, thảo luận về nội dung bài học
- Phát triển năng lực giao tiếp, năng lực giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình học bài
- Năng lực biết làm và làm thành thạo công việc, năng lực sáng tạo và khẳng định bản thân
- Năng lực phân tích ngơn ngữ ,giao tiếp ...
- Năng lực làm bài tâp,lắng nghe ,ghi tích cực ...
- Năng lực làm việc độc lập , trình bày ý kiến cá nhân.
- Năng lực giải quyết tình huống, năng lực phát hiện, thể hiện chính kiến, giao tiếp, năng lực
biết làm thành thạo công việc được giao, năng lực thích ứng với hồn cảnh
4. Thái độ
- Hiểu và trân trọng những tình cảm thiêng liêng của cha mẹ dành cho con cái.
- Có ý thức học tập tốt hơn để cha mẹ vui lòng.
B. Chuẩn bị đối với giáo viên và học sinh
1. Đối với giáo viên:tư liệu về tác giả, tác phẩm.
2. Đối với học sinh: soạn bài theo câu hỏi sách giáo khoa và thực hiện theo hướng dẫn của GV.
C. Phương pháp

- Đọc sáng tạo, vấn đáp, đàm thoại, giảng bình.
- Động não, trình bày 1 phút, đặt câu hỏi, thảo luận nhóm, cặp đơi.
D. Tiến trình bài dạy
1. Ổn định tổ chức (1 phút)
2. Kiểm tra bài cũ (3 phút)
?Học xong văn bản Cổng trường mở ra, em hiểu thêm được điều gì?
*Yêu cầu
- Hiểu tấm lòng của mẹ đối với con đồng thời nêu lên vai trò to lớn của nhà trường đối với mỗi
con người.
3. Bài mới(36 phút)
Hoạt động 1: Khởi động
- Thời gian: phút
- Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý của HS
- Phương pháp: Thuyết trình, nêu vấn đề...
- Kĩ thuật: Động não, tia chớp, hỏi và trình bày
Cách 1:Kể câu chuyện “Chiếc bình vỡ”
Em có suy nghĩ gì về câu chuyện này? (Tấm lịng bao dung của mẹ)
Thế mà có những đứa con đã khơng trân trong tấm lịng ấy, có những lời lẽ hỗn láo với mẹ. Bài
văn mà các em tìm hơm nay đã thể hiện hết nội dung ấy với bài “Mẹ tôi” của A- mi -xi
Cách 2: Các em hãy kể tên những bài thơ, hát, ca dao...viết về hình ảnh người mẹ?
Chia lớp thành ơ nhóm, nhóm nào tìm được nhiều đáp án sẽ chiến thắng
- Đại diện các nhóm treo lên bảng sản phẩm
- GV nhận xét, động viên, dẫn dắt: Mời các em quan sát sản phẩm mà các nhóm đã làm


- Có thể khẳng định rằng mẹ chính là một kì quan đặc biệt của tạo hóa nên có vơ số nhà văn nhà
thơ đã lấy làm nguồn cảm hứng sáng tạo. Hơm nay cơ trị chúng ta sẽ tìm hiểu thêm một tác
phẩm viết về mẹ
Đó chính là văn bản: “Mẹ tơi”.
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới

- Mục tiêu: trang bị cho học sinh những kiến thức mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập
nêu ra ở hoạt động khởi động.
- Phương pháp: thuyết trình, pháp vấn, gợi mở, phân tích, nêu vấn đề, giảng bình, thảo luận
nhóm…
- Kĩ thuật:Kĩ thuật hỏi và trả lời, trình bày một phút, chia nhóm, giao nhiệm vụ
- Phương tiện: Máy chiếu, phiếu học tập
- Thời gian :
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

MỤC TIÊU CẦN ĐẠT

I. Giới thiệu chung
Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
?Giới thiệu những nét cơ bản về tác giả và văn bản Mẹ
tôi?
- HS trả lời theo chú thích sgk.
GV bổ sung: A-mi-xi sinh 31/10/1846 trên bờ biển tây bắc
nước Ý, mất :12/3/1902.
- Vào quân đội, là sĩ quan chưa đầy 20 tuổi.
- Hai năm sau, chiến tranh kết thúc ông dời quân ngũ đi du
lịch nhiều nước.
- 1891: tham gia Đảng XH Ý, chiến đấu cho cơng bằng xã
hội, vì hạnh phúc của nhân dân lao động.
- Cuốn "Những tấm ..." là tp nổi tiếng nhất trong sự nghiệp
sáng tác của ông. Cuốn sách gồm nhiều mẩu chuyện có ý
nghĩa giáo dục sâu sắc.
? Nêu xuất xứ của văn bản “Mẹ tôi”?
? văn bản viết dưới hình thức nào?
? Theo em văn bản này viết về vấn đề gì?Đây có đc coi là 1
vb nhật dụng ko? Vì sao?

? Vậy PTBĐ chính của vb là gì?
? Văn bản là 1 bức thư người bố gửi cho con, nhưng tại
sao tác giả lại lấy nhan đề là “Mẹ tôi ” ?
II. Đọc - hiểu văn bản

1.Tác giả
- A-mi-xi ( 1846-1908).
- Nhà văn Ý
2.Tác phẩm
- Xuất xứ: Trích trong “Những
tấm lịng cao cả” (truyện thiếu
nhi, 1886 ) – tp nổi tiếng nhất
trong sự nghiệp sáng tác của tg
- Hình thức: Thư (nhật kí) - Là
VB nhật dụng.
- PTBĐ chính: biểu cảm (xen kẽ
tự sự, nghị luận)
- Nhan đề: Do chính nhà văn đặt
- Người mẹ khơng xuất hiện trực
tiếp trong câu chuyện nhưng là
tiêu điểm mà các nhân vật khác
hướng tới.


Đọc - hiểu văn bản
?Văn bản đọc như thế nào cho phù hợp?
HS trả lời GV định hướng
GV hd đọc: cần thể hiện được những tâm tư và tình
cảm buồn, khổ của người cha trứớc lỗi lầm của con
và sự trân trọng của người cha với người vợ.

-> GV đọc mẫu, HS đọc nối tiếp
-> nhận xét và uốn nắn phần đọc của HS
?Giải nghĩa từ: Khổ hình, vong ân bội nghĩa, bội
bạc. (chú thích SGK)
?Bố cục văn bản?
?Văn bản "Mẹ tơi" giới thiệu ngun nhân và mục
đích người bố viết thư cho con trai, đó là gì.?
- Ngun nhân: En-ri-cô đã hỗn láo với mẹ khi cô
giáo đến thăm.
- Mục đích: để cảnh cáo, phê phán, nghiêm khắc thái
độ sai trái ấy, bày tỏ thái độ của người bố.
?Sáng tạo ra hồn cảnh xảy ra câu chuyện như vậy
có tác dụng ntn?
- Câu chuyện tự nhiên hơn, xúc động hơn.
GV chuyển:Đọc xong thư của bố En-ri-cô rất xúc
động. Chúng ta tìm hiểu tiếp xem trong thư bố viết
những gì khiến E lại có tâm trạng như vậy.
Thảo luận nhóm 2 bàn - 3 phút
Nhóm 1,2: Tâm trạng của người bố với E được thể
hiện qua những chi tiết nào? Nhận xét về nghệ thuật?
Em hiểu gì về tâm trạng của người bố lúc đó?
- "Sự hỗn láo của con như 1 nhát dao đâm vào tim
bố"
- "Bố không thể nén được cơn tức giận đối với con"
- " Con mà lại .... mẹ con ư"
- " Thật đáng xấu hổ ... đó"
->Sử dụng phép so sánh diễn tả sự đau đớn, buồn
giận và thất vọng đến tột độ trước sự hỗn láo của đứa
con.
GV bình:Đối với người cha, việc En-ri-cô thiếu lễ độ

với mẹ là 1 việc không thể chấp nhận và tha thứ. Đó
là biểu hiện của sự vong ân, bội nghĩa, sự xúc phạm
đến tình cảm thiêng liêng của người mẹ dành cho
con.
Nhóm 3, 4: Thơng qua lời nói của bố,hình ảnh người
mẹ được hiện lên qua những chi tiết nào? Em cảm
nhận ntn về người mẹ của En ?
- Mẹ đã phải thức suốt đêm... mất con...

1. Đọc - chú thích
2. Bố cục
- Phần 1 (Từ đầu đến...vơ cùng):Lí do
bố viết thư cho Enricơ
- Phần 2 (Cịn lại) : Nội dung bức thư
của bố gửi Enricơ.

3. Phân tích
a. Hồn cảnh người bố viết thư
- Ngun nhân: En-ri-cô đã hỗn láo
với mẹ khi cô giáo đến thăm.
- Mục đích: để cảnh cáo, phê phán,
nghiêm khắc thái độ sai trái ấy, bày tỏ
thái độ của người bố.

b. Bức thư của bố En-ri-cô:
* Thái độ của bố:
+ Sự hỗn láo của con như một nhát
dao đâm vào tim bố vậy!
+ bố ko thể nén đc cơn tức giận...
+ Con mà xúc phạm đến mẹ ư?

- NT: biểu cảm bằng nhiều kiểu câu:
cảm thán, nghi vấn, khẳng định; sử
dụng so sánh giàu hình ảnh -> làm cho
lời văn trở nên linh hoạt, sinh động,
giàu hình ảnh.
-> Bố đau đớn, tức giận, thất vọng
trước nỗi lầm của con.

* Hồi tưởng về mẹ:
- Mẹ thức suốt đêm, quằn quại khóc
nức nở vì sợ mất con...
- Người mẹ sẵn sàng bỏ 1 năm hp để


- Mẹ sẵn sàng bỏ 1 năm Hp... cứu sống con
GV bình: người mẹ có vai trị hết sức lớn lao trong
cuộc đời mỗi con người: Công lao của mẹ thật to lớn:
Sinh thành, dưỡng dục, chăm sóc, quan tâm từng
miếng ăn, giấc ngủ; là chỗ dựa nâng đỡ con suốt cả
cuộc đời vì " Con là hạt máu cắt đơi của mẹ"Cịn mẹ
ăn cơm cá, mất mẹ liếm lá ngoài đường. Thêm một
người trái đất ... nước mắt. Nếu cịn mẹ xin đừng làm
mẹ khóc/ Để đừng buồn trên mắt mẹ nghe không?.
" Con dù lớn ... vẫn theo con"
( Chế Lan Viên)
Nhóm 5,6: Người bố muốn nhắn nhủ tới E những gì
về mẹ? Em cảm nhận ntn về người mẹ của En ?
- Ngày buồn thảm nhất... Con mất mẹ.
- Con sẽ mong ước thiết tha được... của mẹ
- Con sẽ cay đắng...

- Con sẽ không thanh thản...
- Lương tâm không phút nào được yên tĩnh...
- Tâm hồn con ln bị khổ hình...
?NX gì về cách sử dụng hình ảnh, lời lẽ giọng điệu
qua đoạn văn vừa phân tích? Tác dụng của những
BPNT ấy?
- Lời văn biểu cảm vừa mạnh mẽ, dứt khoát vừa tha
thiết nhẹ nhàng đầy thuyết phục, hình ảnh so sánh, có
ý nghĩa tượng trưng.

tránh cho con 1 giờ đau đớn…
- Mẹ đi ăn xin để ni con, sẵn sàng
hi sinh tính mạng để cứu sống con!
+ Giọng văn tha thiết, trân trọng
- Hình ảnh mẹ hiện lên qua lời của bố
nên rất khách quan, chân thực
-> Mẹ giàu đức hi sinh với tấm lòng
yêu thương con lớn lao, cao cả
* Lời nhắn nhủ:
- Hãy nghĩ kĩ điều này En-ri-cô ạ: …
ngày buồn thảm nhất là ngày con mất
mẹ.
- Khi đã khôn lớn,…con sẽ mong ước
tha thiết…tội nghiệp…cay đắng nhớ
lại ~ lúc đã làm mẹ buồn phiền…
- Lương tâm con sẽ không một phút
nào yên tĩnh, tâm hồn con như bị khổ
hình...
+ NT:
- Lời văn giả định,1 loạt câu khẳng

định điệp ngữ “con sẽ”.
- Người bố phân tích, giảng giải để
En-ri-cơ hiểu ra lỗi lầm của mình.
Mẹ có ý nghĩa vơ cùng to lớn trong
cuộc đời.
-> Tình u thương, kính trọng cha
mẹ là tình cảm thiêng liêng nhất,
chà đạp lên tình cảm đó thật là xấu
hổ và nhục nhã.
?Nêu cảm nhận của em về 2 câu văn : "Tình yêu -> Lời nhắn nhủ rất thấm thía, sâu sắc,
thương kính trọng cha mẹ... chà đạp lên tình u chân thành.
thương đó"?
- HS tự bộc lộ
GV bình: đó là câu nói hay nhất, cảm động nhất và
có ý nghĩa sâu sắc nhất. Đó là tiếng nói tâm huyết cao
đẹp của 1 người cha. Nó vừa khẳng định tình cảm * u cầu của bố En-ri-cơ:
thiêng liêng, cao cả của cha mẹ đ.với con cái lại vừa - Không bao giờ con được thốt ra lời
cho En bài học về lòng hiếu thảo và đạo làm con. Lời nói nặng với mẹ.
khun thật thấm thía, sâu xa bởi lẽ lòng hiếu thảo là - Con phải xin lỗi mẹ.
cái gốc của đạo làm con, làm người. Đó cũng là thông - Hãy cầu xin mẹ hôn con.
điệp mà tác giả muốn gửi tới người đọc.
+ NT: Giọng điệu linh hoạt (dứt khoát
?Từ thái độ hết sức nghiêm khắc đó, người bố đã nói mà mềm mại, ra lệnh mà như khuyên
gì với con?? Sử dụng kiểu câu gì ? Tác dụng?
nhủ); sd câu cầu khiến -> đầy sức
?Theo em tại sao trong thư, người bố rất tức giận, thuyết phục


nghiêm khắc phê phán cũng nhưng trong bức thư
người bố luôn lặp lại những lời lẽ: En-ri- cô của bố

ạ; En-ri- cô à! En - ri - cô này; Bố rất yêu con, con
là niềm hi vọng tha thiết nhất trong đời bố...?
Dùng những lời lẽ như vậy, có tác dụng gì?
- Làm cho lời lẽ trong bức thư (trở nên) nghiêm khắc
dứt khốt nhưng vẫn trìu mến, tha thiết, tràn đầy tình
yêu thương; Giọng người bố trỏ nên thiết tha tâm
tình, thủ thỉ, lời giáo huấn cứ thấm sâu vào tâm hồn
con.
?Em hiểu ntn về lời khuyên của bố Enricô?
? Đây là yêu cầu ntn?

- Bố muốn con xin lỗi mẹ chân thành từ
đáy lòng, thành tâm muốn vậy chứ
khơng vì khiếp sợ ai.
u cầu kiên quyết, rõ ràng,dứt khoát
như ra lệnh.
+ Con là niềm hi vọng...của đời bố.
+ Thà rằng bố khơng có con cịn hơn
là thấy con bội bạc với mẹ...
Bố Enricơ có tình cảm u, ghét rõ
ràng và rất nghiêm khắc.

? Cuối cùng người bố đã bộc lộ tình cảm của mình
với con như thế nào?
?Qua đó em thấy bố của En-ri-cơ là người như thế
nào ?
GV bình:qua bức thư, ta thấy lời lẽ có người bố nhẹ
nhàng mà thiết tha, không quát tháo, mắng mỏ mà
đọc lên nghe đau nhói cả cõi lịng. Đọc những lời này
chắc cậu bé E hối hận vơ cùng, cịn chúng ta trong

đời ai chẳng 1 lần phạm lỗi khiến mẹ phiền lịng,
cha tức giận, thì khi đọc những lời văn này cũng cảm
thấy nôn nao, ân hận
?Khi đọc thư, En đã xúc động vơ cùng vì sao?
A. Vì bố gợi lại những kỷ niệm giữa mẹ và En
B. Vì En sợ bố
C. Vì thái độ kiên quyết nghiêm khắc của bố
D. vì những lời nói chân tình, sâu sắc của bố.
E. Vì En thấy xấu hổ
- Đáp án đúng: A,C,D
?Ngồi những lí do trên, cịn lí do nào khác khơng?
- Thấy được sự lớn lao, tình cảm cao đẹp của mẹ.
- Thấy được tình yêu thương của bố dành cho mình.
- Hối hận vì đã xúc phạm người mẹ đã hết lòng yêu thương em ...
?Nếu ở vào vị trí của En-ri- cơ em sẽ xử sự ntn?
?Theo em vì sao người bố khơng trực tiếp nói với En-ri- cơ mà lại viết thư?
GV bình: - Tình cảm sâu sắc thường tế nhị và kín đáo, nhiều khi khơng thể nói trực tiếp được.
Nói qua 1 bức thư thì ý tứ sẽ chi tiết hơn; có thể bộc bạch mọi nỗi niềm.
- Viết thư chỉ nói riêng cho người mắc lỗi biết vừa kín đáo, tế nhị, vừa khơng làm người mắc lỗi
mất đi lòng tự trọng, người con sẽ phải suy nghĩ 1 cách nghiêm túc và sâu sắc về thái độ của
mình.
- Đây cũng là bài học về cách ứng xử trong cuộc sống gia đình cũng như trong nhà trường và xã
hội, 1 cách ứng xử có văn hố.


4.Tổng kết
?Em hãy khái quát giá trị nghệ thuật của văn a. Nghệ thuật
bản?
- Sáng tạo tình huống
- Sáng tạo tình huống

- Thể loại viết thư với phương thức biểu cảm
- Thể loại viết thư với phương thức biểu cảm
- Sử dụng chi tiết hình ảnh đặc sắc về người mẹ
- Sử dụng chi tiết hình ảnh đặc sắc về người mẹ b. Nội dung- Ý Nghĩa
?Em hãy nêu nội dung, ý nghĩa của văn bản?
-Vai trò của người mẹ vơ cùng quan trọng trong
-Vai trị của người mẹ vơ cùng quan trọng trong gia đình.
gia đình.
- Tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình
- Tình u thương, kính trọng cha mẹ là tình
cảm thiêng liêng nhất đối với mỗi con người.
cảm thiêng liêng nhất đối với mỗi con người.
Ghi nhớ ( SGK/12)
HS đọc ghi nhớ /12
?Nêu những từ quan trọng trong phần ghi nhớ?
Hoạt động 3:Lluyện tập
- Mục tiêu: hoàn thiện kiến thức vừa chiếm lĩnh được; rèn luyện kĩ năng áp dụng kiến thức mới
để giải quyết các tình huống/vấn đề trong học tập.
- Phương pháp: Vấn đáp, thảo luận nhóm
- Kĩ thuật:Kĩ thuật hỏi và trả lời, trình bày một phút
- Phương tiện:
- Thời gian:
? Em có đồng ý với ý kiến cho rằng:” Ngày * HS: Thảo luận bài tập 1 trong SGK.
khai trường vào học lớp 1 là ngày có dấu ấn * HS: Nêu ý kiến; GV dẫn đoạn văn trong “Tôi đi
sâu đậm nhất trong tâm hồn mỗi con người’’ học’’ (Ngữ văn 8)
khơng? vì sao? (Câu hỏi phát triển năng lực * HS: Viết đoạn văn (3- 4 câu) ghi lại cảm xúc sâu
giải quyết vấn đề).
sắc nhất trong ngày khai trường đầu tiên của mình.
Hoạt động4: Vận dụng
- Mục tiêu: phát hiện các tình huống thực tiễn và vận dụng được các kiến thức, kĩ năng trong

cuộc sống tương tự tình huống/vấn đề đã học.
- Phương pháp: Vấn đáp, thảo luận nhóm
- Kĩ thuật: hỏi và trả lời, trình bày một phút, động não
- Thời gian:
- Qua lỗi lầm của Enricô, theo em làm con phải cư xử ntn với cha mẹ ?
- Đọc diễn cảm đoạn thư thể hiện vai trò lớn lao của người mẹ.
- Kể lại sự ân hận của em trong một lần lỡ gây lầm lỗi để bố mẹ buồn.
Hoạt động: Tìm tịi, mở rộng, sáng tạo
- Mục tiêu: tìm tịi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt
đời.
- Phương pháp: thảo luận nhóm
- Kĩ thuật: hỏi và trả lời, trình bày một phút, chia nhóm, giao nhiệm vụ
- Phương tiện: Phiếu học tập
?VB là 1 bức thư của bố gửi cho con nhưng tại sao tác giả lại lấy nhan đề "Mẹ Tơi"? Có phải
nhan đề đó khơng phù hợp với nội dung văn bản khơng?
GV định hướng
- Nhan đề ấy do chính tác giả đặt cho đoạn trích. Mỗi truyện nhỏ trong "Những tấm lịng cao


cả" đều có 1 nhan đề do tác giả đặt.
- Tuy người mẹ khơng xuất hiện trực tiếp nhưng đó lại là tiêu điểm mà các nhân vật khác hướng
tới để làm sáng tỏ. Qua bức thư, hình tượng người mẹ hiện lên thật cao cả và lớn lao. Không để
người mẹ xuất hiện trực tiếp, tác giả sẻ dễ dàng mơ tả cũng như bộc lộ những tình cảm và thái
độ quý trọng ... -> cách đặt nhan đề là phù hợp.
- Đọc thêm: “Thư gửi mẹ”, “Vì sao hoa cúc…” ; Tìm đọc tập “Những tấm lịng cao cả” của Ami-xi
Bước 4. Giao bài và hướng dẫn học bài, chuẩn bị bài ở nhà (2 phút)
* Đối với bài cũ
- Sưu tầm những bài ca dao, thơ nói về tình cảm của cha mẹ dành cho con và tình cảm của con
dành cho cha mẹ.
- Tóm tắt văn bản, nhớ nội dung, nghệ thuật văn bản

- Đọc phần đọc thêm /12/13
*Đối với bài mới
- Chuẩn bị: Cuộc chia tay của những con búp bê
+ Đọc kĩ văn bản
+Trả lời các câu hỏi ở phần đọc hiểu
**************************************

Tiết 3,4
Văn bản

CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
( Khánh Hoài)


A. Mục tiêu
1. Kiến thức
- Tình cảm sâu nặng của cha mẹ, gia đình với con cái, ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với
cuộc đời mỗi con người, nhất là với tuổi thiếu niên, nhi đồng.
- Lời văn biểu hện tâm trạng người mẹ đối với con trong văn bản.
- Đặc sắc nghệ thuật của văn bản.
2. Kỹ năng
- Đọc- hiểu nhân vật truyện, Đọc diễn cảm lời đối thoại phù hợp với tâm trạng các nhân vật,
cảm nhận được cái hay của văn bản nhật dụng.
- Kể và tóm tắt truyện.
- Liên hệ vận dụng khi viết mt bi vn biu cm.
* Kĩ năng sống
- Xác định giá trị bản thân: biết ơn những ngời đà sinh thành và dỡng dục
mình.
- Suy nghĩ, sáng tạo: phân tích, bình luận về những cảm xúc và tâm
trạng của ngời mẹ trong ngày khai trờng đầu tiên của con.

3. Thái ®é
- Biết thông cảm và chia sẻ với những người bạn có hồn cảnh khơng may.
- Trân trọng tình cảm anh em.
4. Định hướng phát triển năng lực học sinh
- Năng lực trình bày suy nghĩ, nêu và giải quyết vấn đề
- Năng lực hợp tác, trao đổi, thảo luận về nội dung bài học
- Phát triển năng lực giao tiếp, năng lực giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình học bài
- Năng lực biết làm và làm thành thạo công việc, năng lực sáng tạo và khẳng định bản thân

- Năng lực phân tích ngơn ngữ ,giao tiếp ...
- Năng lực làm bài tâp. ,lắng nghe,ghi tích cực ...
- Năng lực làm việc độc lập , trình bày ý kiến cá nhân.
- Năng lực giải quyết tình huống, năng lực phát hiện, thể hiện chính kiến, giao tiếp, năng
lực biết làm thành thạo công việc được giao, năng lực thích ứng với hồn cảnh
B. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
1. Đối với giáo viên:Tư liệu về tác giả, tác phẩm, tham khảo tài liệu Quyền trẻ em.
2. Đối với học sinh:
- Đọc, tóm tắt truyện, xác định nội dung, tìm bố cục của văn bản.
- Trả lời các câu hỏi Đọc - hiểu văn bản.
C. Phương pháp
- Đọc sáng tạo, vấn đáp, đàm thoại, giảng bình.
- Động não, trình bày 1 phút, đặt câu hỏi, thảo luận nhóm, cặp đơi.
D. Tiến trình bài dạy
1. Ổn định tổ chức (1 phút)
2. Kiểm tra bài cũ (3 phút)
?Nêu ý nghĩa của văn bản Mẹ tôi? Em rút ra được bài học gì cho bản thân qua văn bản
ấy?
*u cầu
- Người mẹ có vai trị vơ cùng quan trọng trong gia đình.

- Tình thương u kính trong cha mẹ là tình cảm thiêng liêng nhất đối với mỗi con người.
3. Bài mới(35 phút)
Hoạt động 1`: Hoạt động khởi động
- Thời gian: phút
- Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý của HS
- Phương pháp: Thuyết trình, nêu vấn đề...
- Kĩ thuật: Động não, tia chớp, hỏi và trình bày
Gv trình chiếu hoặc in tranh cho hs quan sát

? Những bức ảnh trên gợi cho em suy nghĩ gì về hạnh phúc gia đình?
Hs tự bộc lộ (quây quần bên nhau, làm việc nhà cùng, ăn uống cùng,....)
Cách 2: Cho học sinh nghe bài 3 ngọn nến lung linh
Giai điệu, ca từ của bài hát gợi lên điều gì?
Hs tự bộc lộ (tình cảm gia đình, sự hịa thuận, u thương, gắn bó, thấu hiểu...)
Cách 3: Ở Việt Nam, ngày nào được nhắc đến là ngày Gia đình Việ Nam (28/6)
Nêu ý nghĩa của ngày này (nhắc nhở mọi người biết yêu thương, trân trọng người thân, gia
đình, xây dựng gia đình hịa thn, ấm áp....)
Tổ ấm gia đình vơ cùng quý giá và quan trọng. Song không phải ai cũng được lớn lên
trong những mái ấm tình thương như vậy. Có những đứa trẻ ngay từ bé đã phải chịu đựng nỗi
mất mát và đau đớn về mặt tinh thần do khơng được hưởng tình thương trọn vẹn của cha, của
mẹ. “Cuộc chia tay của những con búp bê” là văn bản đề cập đến chủ đề tế nhị đó.
Cách 4 Giáo viên đọc bài thơ: “Hai chị em” - Vương Trọng.
- Nín đi em, Bố Mẹ bận ra toà!
Mẹ bế em âu yếm, vuốt ve
Chị lên bảy dỗ em trai ba tuổi
Bố xách nước khi mẹ vừa nhóm bếp
Thằng bé khóc bụng chưa quen chịu đói
Nó sung sướng vào ra tíu tít
Hai bàn tay xé áo chị địi cơm.

Rồi quây quần, nồi cơm mở vung ra!
Bố mẹ đi từ sáng, khác mọi hơm
Nó biết đâu bố mẹ nó ra tồ
Khơng nấu nướng và khơng hề trị chuyện
Đối mặt nhau, đối mặt cùng pháp lý
Hai bóng nhỏ hai đầu ngõ hẻm
Chẳng phải chỗ năm xưa đi đăng ký
Cùng một đường sao chẳng thể chờ nhau?
Chẳng phải lời dịu ngọt tháng ngày xa.
Biết lấy gì dỗ cho em nín đâu
Nó biết đâu Bố Mẹ nó ra tồ
Ngồi hai tiếng ra tồ vừa nghe nói
Là cầm cưa xẻ ngang tình đồn tụ
Chắc nó nghĩ như ra đồng, ra bãi
Đứa cịn Mẹ thì thơi, khơng cịn Bố
Sớm muộn chi rồi bố mẹ cũng về.
Hai chị em rồi sẽ mất nhau…
- Nín đi em! Em khản giọng khóc gào
Chị mếu máo, đầm đìa nước mắt
Những bố mẹ bên bờ chia cắt


Phút giây thơi, hãy nghe tiếng con mình!
- Dẫn vào bài: Đó chỉ là một câu chuyện buồn trong vơ vàn những câu chuyện về các gia đình
hiện đại bên bờ vực tan vỡ hạnh phúc mà hậu quả là những đứa trẻ ngơ ngác nhìn cha mẹ chia
tay trước rồi chị em, anh em chia lìa sau... Hơm nay chúng ta sẽ tìm hiểu thêm một câu chuyện
buồn nữa để cùng cảm thông chia sẻ với những bạn nhỏ có hồn cảnh bất hạnh như vậy nhé...
Hoạt động 2: Hoạt động hình thành kiến thức mới
* Mục tiêu :
- Hs nắm được thông tin cơ bản về tác giả, tác phẩm.

- Hs nắm được các giá trị của văn bản.
- Rèn kỹ năng làm việc độc lập và hợp tác...
* Phương pháp: Đọc diễn cảm, vấn đáp, thuyết trình, phân tích, giảng bình, thảo luận
nhóm.
* Kỹ thuật: Động não, giao việc, .
* Thời gian: 27- 30’.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

NỘI DUNG CẦN ĐẠT

I. Giới thiệu chung
?Dựa vào chú thích SGK hãy nêu những nét chính về tác 1. Tác giả : Khánh Hoài
giả, tác phẩm?
- Khánh Hoài (Bút danh khác: Bảo Châu)
Tên Khai sinh: Đỗ Văn Xuyền, sinh ngày 10 tháng 7
năm 1937. Quê gốc: xã Đông Kinh, Đơng Hưng, Thái
Bình. Nơi ở hiện nay: thành phố Việt Trì. Tốt nghiệp Đại
học sư phạm (khoa sinh ngữ). Hội viên Hội Nhà văn Việt
Nam (1981).
2. Tác phẩm: đạt giải nhì trong cuộc
- Tác phẩm: đạt giải nhì trong cuộc thi thơ văn viết về thi thơ văn viết về quyền trẻ em –
quyền trẻ em – 1992 .
1992 .
- HS dựa chú thích (1) SGK để trình bày
II. Đọc – hiểu văn bản
Đọc- hiểu văn bản
1.Đọc - chú thích
GV hướng dẫn đọc: giọng trầm buồn, xúc động thể hiện rõ tâm trạng
- Đọc.
mỗi nhân vật. Lưu ý phân biệt giọng kể chuyện và giọng đối thoại.

- Chú thích
GV đọc mẫu-> 2 HS đọc tiếp, lớp nhận xét, GV bổ sung.
(sgk).Chú ý chú thích :
?Văn bản có những sự việc chính nào? Hãy tóm tắt ngắn gọn các sự 3,5,6.
việc ấy.
2. Tóm tắt -Bố cục- Tâm trạng của 2 anh em Thành Thuỷ đêm hôm trước và sáng hôm sau PTBĐ
khi mẹ giục con chia đồ chơi.
* HS:Tóm tắt văn bản
- Hai anh em chia đồ chơi.
*. Bố cục: chia 3 đoạn
- Thành đưa Thuỷ đến trường chia tay cô giáo và các bạn.
- Đoạn 1: Từ đầu đến
- Hai anh em trong cảnh chia tay
hiếu thảo như vậy.?Giải thích từ võ trang, ơ ăn quan.
Chia búp bê
- Chú thích 5,6 ( SGK/26)
- Đoạn 2: Tiếp theo
?Truyện được viết theo kiểu văn bản nhật dụng, có đúng khơng? Vì đến trùm lên cảnh vậtsao?
Chia tay lớp học.
- Đúng vì văn bản đề cập đến vấn đề về quyền trẻ em: trẻ em phải được - Đoạn 3: Còn lại.-


hưởng hạnh phúc, được chăm sóc, được sống trong mái ấm gia đình, đó Chia tay anh em.
là vấn đề gần gũi, bức thiết trong cuộc sống ngày nay khi trong xã hội
- Nội dung chính:
có rất nhiều gia đình li hôn để trẻ em bơ vơ ...
Cuộc chia tay của hai
?Em hãy xác định bố cục văn bản?
anh em khi gia đình
- 3 phần:

tan vỡ.
+ Từ đầu ->hiếu thảo như vậy: tâm trạng của Thành và Thủy lúc chia đồ - Nhân vật chính: Hai
chơi;
anh em Thành và Thủy
+ Tiếp -> tùm lên cảnh vật: chia tay ở trường
* PTBĐ : Tự sự, miêu
+ Còn lại: anh em chia tay
tả, biểu cảm
?Văn bản được kết hợp với những PTBĐ nào? PTBĐ nào là chính? Vì
sao?
- PTBĐ: tự sự + MT, BC. Tự sự là chính vì đây là 1 truyện ngắn kể lại
cuộc chia tay...
?Truyện viết về ai? Về việc gì? Ai là nhân vật chính trong truyện? Vì
sao?
- Truyện viết về cuộc chia tay của anh em Thành Thuỷ khi bố mẹ chúng
bỏ nhau.
* HS : ngôi thứ nhất
- Nhân vật chính: Thành - Thuỷ. Vì xuất hiện từ đầu đến cuối văn bản; giúp tác giả thể hiện
mọi sự việc đều xoay quanh 2 nhân vật, chúng đóng vai trị chủ yếu sâu sắc suy nghĩ, tình
trong việc thể hiện chủ đề tưtưởng tác phẩm.
cảm, tâm trạng nhân
?Truyện kể theo ngôi thứ mấy? Việc lựa chọn ngôi kể này có tác dụng vật; tăng thêm tính
gì?
chân thực của câu
- Truyện kể theo ngôi 1- xưng tôi là bé Thành (người trong cuộc, trực chuyện .
tiếp chứng kiến, tham gia)->Giúp tác giả thể hiện một cách sâu sắc
những suy nghĩ tình cảm và tâm trạng nhân vật, làm tăng tính chân thực,
xúc động, tạo sức thuyết phục, hấp dẫn đối với người đọc.
3. Phân tích
? Tìm các chi tiết cho thấy quan hệ giữa búp bê với anh em 3.1. Chia búp bê

Thành - Thuỷ ?
- Búp bê:
+ Là đồ chơi thân thiết của 2
anh em.
+ Búp bê Vệ Sĩ -> Thành; Em
? Vậy với anh em Thành- Thuỷ búp bê có ý nghĩa ntn?
Nhỏ -> Thủy ln bên nhau.
-> Búp bê là đồ chơi thân thiết
của tuổi thơ, khơng thể tách rời,
như biểu tượng cho chính tc gắn
? Vậy vì sao anh em họ phải chia búp bê ra?
bó y thương của 2 anh em.
GV: nỗi đau chia cắt này ko chỉ của riêng người lớn, nó - Vì: Bố mẹ li hơn
ahưởng đến cả những đứa trẻ hồn nhiên vơ tội, thậm chí đến
cả những con búp bê đồ chơi vô tri vô giác.
? Câu chuyện mở đầu bằng chi tiết nào?
? Cách tạo tình tiết mở đầu câu chuyện như vậy có tác dụng gì * Mẹ ra lệnh chia đồ chơi lần
?
thứ nhất:
GV giảng bình: Mở đầu bằng tình tiết gây bất ngờ “Mẹ giục


chia đồ chơi...” ;người đọc ngạc nhiên và muốn dõi theo diễn
biến của câu chuyện để tìm hiểu nguyên nhân.
? Lệnh chia đồ chơi của mẹ khiến Thuỷ và Thành có tâm trạng - Thủy: run lên bần bật, kinh
ntn ? Nêu những chi tiết biểu hiện tâm trạng đó ?
hoàng, ...buồn thăm thẳm, ánh
mắt tuyệt vọng...
- Thành: cắn chặt mơi... nước
mắt cứ tn ra... ướt đầm...

? Em có nhận xét gì về cách miêu tả của tác gỉa trong đoạn + NT miêu tả tâm lí nv tinh tế
văn này?
qua cử chỉ, nét mặt,...
? Qua cách miêu tả ấy, em nhận ra đc tâm trạng gì của 2 anh + Tâm trạng buồn khổ, sợ hãi,
em Thành và Thủy ?
đau đớn và bất lực.
- GV giảng.
? Tìm đoạn văn tả cảnh buổi sáng khi 2 anh em chuẩn bị chia - “Đằng đơng trời hửng dần ...
đồ chơi ?
ríu ran” .
? Việc tác gỉa xen vào giữa cảnh chia đồ chơi của 2 anh em 1 + Đối lập cảnh tn tươi đẹp, bình
khung cảnh sinh hoạt và cảnh thiên nhiên buổi sáng vui nhộn thản với nỗi đau đớn, bất hạnh
có tác dụng gì ?
của 2 anh em
-> làm tăng thêm nỗi đau trong
lòng Thành.
? Ngồi bên em trong vườn nhà, Thành hồi tưởng về quá khứ - Thành nhớ về kỉ niệm:
với những kỉ niệm đẹp đẽ ntn?
+ Thủy ra sân vận động vá áo
cho anh;
+ Thành chiều nào cũng đón
em; trị chuyện
? Các chi tiết ấy nói lên tình cảm gì của 2 anh e Thành Thủy? + Thủy để con Vệ Sĩ gác cho
Gv bình: Việc Thành nhớ lại những tình cảm yêu thương giữa anh ngủ
2 anh em càng tô đậm thêm sự đau xót, bất lực của 2 anh em -> Hai anh em luôn gần gũi,
khi phải chia tay nhau.
quan tâm chia sẻ và yêu thương
- GV đọc đoạn: “Vậy mà giờ đây...mơ thôi”.
lẫn nhau.
? Trong đoạn này, điệp ngữ “xa nhau”, và “giấc mơ” thể hiện

điều gì?
(Mâu thuẫn giữa hiện thực và mơ ước -> tăng thêm nỗi xót xa
trong lịng Thành)
- Cho hs thảo luận nhóm
* Mẹ ra lệnh chia đồ chơi lần 2:
?Tìm các chi tiết miêu tả việc chia búp bê của 2 anh em Thành Thành
và Thủy?
- Lấy 2 con búp bê từ trong tủ đặt
sang 2 phía
- Đặt con Vệ Sĩ vào cạnh con Em N
+ Cách kể chân thành, cảm xúc
chân thật
=> Hình ảnh 2 con búp bê tượng
? Em có nhận xét gì về cách kể của tác giả?
trưng cho tình anh em khơng
?Cảm nhận về tình cảm của hai anh em Thuỷ qua hình ảnh hai tách rời, bền chặt, khơng thể


con búp bê?
chia rẽ của Thành và Thuỷ.
- G bình giảng: Búp bê, kỉ vật êm đềm trong tuổi thơ của anh
em T-T, nó gắn bó với sự sum họp đầm ấm của gia đình, là
hình ảnh hiện hữu của anh em T-T nên khơng thể chia rẽ được
vì bất kì lí do gì
GV chuyển:Mượn câu truyện chia tay của những con búp bê để nói lên 1 cách thấm thía sự
đau đớn xót xa của những đứa trẻ trong cuộc chia tay vơ lý, khơng nên có. Tên truyện gợi 1 tình
huống, gợi người đọc phải suy nghĩ, theo dõi và nó góp phần thể hiện ý đồ tư tưởng người viết
muốn thể hiện. Và càng cảm động hơn khi Thành dẫn em đến chia tay lớp học, sau đó là cuộc
chia tay thực sự của hai anh em -> nội dung tiết 2.
Tiết 4

? Tìm những chi tiết miêu tả Thủy khi 2 anh em đến 3.2. Chia tay với lớp học
trường học?
- Trên đường đến trường: Thủy
quan sát kĩ cảnh vật quen thuộc 2
bên đường,…Em cắn chặt mơi im
lặng ... bật lên khóc thút thít"
? Vì sao Thủy lại bật khóc thút thít?
-> Vì: Trường học là nơi ghi dấu
Gv bình:Nỗi bất hạnh ko gì đo đếm được của Thủy, đọc những niềm vui của Thủy và em
đoạn này, ta như nghe thấy tiếng khóc thút thít của Thủy, hiểu sắp phải xa mãi mãi với nơi
như nhìn thấy nước mắt lăn dài trên má em, như chạm này, em sẽ khơng cịn được đi học
đượcc tới nỗi đau se sắt trong lòng em, và cũng nhòa lệ nữa…
như chính mình đang bị đau đớn như thế. Cịn gì đau đớn
hơn khi cịn cha mẹ anh em mà ko đc sống cùng nhau nữa. * Cô giáo:
- Cho hs thảo luận nhóm
- Ơm chặt lấy em ... cơ thương em
? Khi thấy Thủy, cơ giáo có lời nói và hành động gì?
lắm
- Tặng cây bút, quyển sổ…sửng sốt,
tái mặt, nước mắt giàn giụa.
? Bạn bè của Thủy đã có hành động ntn?
* Bạn bè:
- Sững sờ, thút thút…bỏ chỗ ngồi, đi
lên nắm chặt tay …khóc mỗi lúc
một to hơn
? Những chi tiết này thể hiện rõ điều gì?
=> Sự đồng cảm xót thương của
? Từ đây, em cảm nhận ntn về tình thầy trị dưới mái thầy của bạn dành cho Thủy
trường?
- Diễn tả tình thầy trị, bạn bè ấm áp,

- Gọi đại diện trình bày, nhận xét
trong sáng
- Gv nhận xét chung
Gv giảng
- Hs hoạt động cá nhân
? Chi tiết nào trong cuộc chia tay của Thủy với lớp học,
với cô giáo làm em cảm động nhất? Vì sao? (HS bộc lộ)
* Thành: "Kinh ngạc thấy mọi
(chi tiết nói em ko đc học nữa, chi tiết cơ tặng vở, bạn nắm người vẫn đi lại bình thường và
tay, khóc…)
nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh
? Khi dắt em ra khỏi trường Thành có tâm trạng gì?
vật"
Vì: trong khi mọi việc đều diễn ra