PHƯƠNG PHÁP LUẬN NGHIÊN CỨU HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÝ

Nguồn
Thu thập
Đích
Phân phátXử lý và lưu giữ
Kho dữ liệu
PHƯƠNG PHÁP LUẬN NGHIÊN CỨU HỆ THỐNG
THÔNG TIN QUẢN LÝ
1. Hệ thống thông tin.
1.1. Khái niệm hệ thống thông tin.
Hệ thống thông tin là một tập hợp những con người, các thiết bị phần cứng,
phần mềm, dữ liệu ... thực hiện những hoạt động thu thập, lưu trữ, xử lý và phân
phối thông tin trong một tập các ràng buộc được gọi là môi trường.
1.2. Các bộ phận cấu thành hệ thống thông tin.
Các bộ phận cấu thành hệ thống thông tin được thể hiện bởi những con
người, các thủ tục, dữ liệu và thiết bị tin học hoặc không tin học. Đầu vào (Inputs)
của hệ thống thông tin được lấy từ các nguồn (Sources) và được xử lý bởi hệ thống
sử dụng nó cùng với các dữ liệu đã được lưu trữ từ trước. Kết quả xử lý (Outputs)
được chuyển đến các đích (Destination) hoặc cập nhật vào kho lưu trữ dữ liệu
(Storage).
Mô hình hệ thống thông tin
1.3. Các công đoạn phát triển hệ thống thông tin.
Phương pháp phát triển hệ thống thông tin có 7 giai đoạn. Mỗi giai đoạn bao
gồm một dãy các công đoạn. Phát triển hệ thống là một dãy quá trình lặp. Tuỳ theo
kết quả của một giai đoạn có thể, và đôi khi là cần thiết, phải quay về giai đoạn
trước để tìm cách khắc phục những sai sót. Một số nhiệm vụ được thực hiện trong
suốt quá trình, đó là việc lập kế hoạch cho giai đoạn tới, kiểm soát những nhiệm vụ
đã hoàn thành, đánh giá dự án và lập tài liệu về hệ thống và về dự án.
Giai đoạn 1: Đánh giá yêu cầu
Giai đoạn 2: Phân tích chi tiết
Giai đoạn 3: Thiết kế kogic
Giai đoạn 4: Đề xuất các phương án của giải pháp

Giai đoạn 5: Thiết kế vật lý ngoài
Giai đoạn 6: Triển khai kỹ thuật hệ thống
Giai đoạn 7: Cài đặt và khai thác
2. Đánh giá yêu cầu phát triển hệ thống thông tin.
Đánh giá một yêu cầu gồm việc nêu vấn đề, ước đoán độ lớn của dự án và
những thay đổi có thể, đánh giá tác động của những thay đổi đó, đánh giá tính khả
thi của dự án và đưa ra những gợi ý cho những người chịu trách nhiệm ra quyết
định. Đánh giá yêu cầu có mục đích cung cấp cho lãnh đạo tổ chức hoặc hội đồng
giám đốc những dữ liệu đích thực để ra quyết định về thời cơ, tính khả thi và hiệu
quả của một dự án phát triển hệ thống. Giai đoạn này được tiến hành trong thời
gian tương đối ngắn để không kéo nhiều chi phí và thời gian. Như vậy, trong một
thời gian ngắn, phân tích viên phải thực hiện lướt qua toàn bộ công đoạn của một
quy trình phát triển hệ thống thông tin.
Các công đoạn của giai đoạn đánh giá yêu cầu:
• Lập kế hoạch đánh giá yêu cầu.
• Làm rõ yêu cầu.
• Đánh giá khả năng thực thi.
• Chuẩn bị và trình bày báo cáo đánh giá yêu cầu.
3. Phân tích chi tiết.
Mục đích chính của giai đoạn phân tích chi tiết là đưa ra được chẩn đoán về
hệ thống đang tồn tại – nghĩa là xác định được những vấn đề chính cũng như các
nguyên nhân chính của chúng, xác định được mục tiêu cần đạt được của hệt hống
mới và đề xuất ra được các yếu tố giải pháp cho phép đạt được mục tiêu.
Giai đoạn phân tích chi tiết bao gồm các công đoạn sau:
• Lập kế hoạch phân tích chi tiết.
• Nghiên cứu môi trường của hệ thống đang tồn tại.
• Nghiên cứu hệ thống thực tại.
• Đưa ra chẩn đoán và xác định các yếu tố giải pháp.
• Đánh giá lại tính khả thi.
• Thay đổi đề xuất của dự án.

• Chuẩn bị và trình bày báo cáo phân tích chi tiết.
Công cụ mô hình hóa hệ thống thông tin.
3.1 Sơ đồ chức năng nghiệp vụ (BFD)/
Sơ đồ BFD được biểu diễn dưới dạng hình cây, tại mỗi nút là một hình chữ
nhật thể hiện chức năng hoặc một nhóm chức năng cụ thể và không nên phân rã biểu
đồ quá sáu mức.
Mục đích của sơ đồ là nêu lên chính xác và cụ thể các chức năng chính của
hệ thống thông tin. Sơ đồ chức năng của hệ thống chỉ ra cho chúng ta biết hệ thống
cần phải làm gì chứ không phải chỉ ra là phải làm như thế nào. Việc phân cấp sơ đồ
chức năng cho phép phân tích viên hệ thống có thể đi từ tổng thể đến cụ thể, từ
tổng quát đến chi tiết theo cấu trúc hình cây.
3.2. Sơ đồ luồng thông tin (IFD).
Sơ đồ luồng thông tin được dùng để mô tả hệ thống thông tin theo cách thức
động, tức là mô tả sự di chuyển của dữ liệu, việc xử lý, việc lưu trữ trong thế giới
vật lý bằng các sơ đồ.
Các ký pháp của sơ đồ luồng thông tin như sau:
- Xử lý
- Kho lưu trữ dữ liệu
Tin học hoá
hoàn toàn
Giao tác
người - máy
Thủ công
Tin học hoá
Thủ công
Tài liệu
Tên dòng dữ liệu
- Dòng thông tin - Điều khiển
3.3. Sơ đồ luồng dữ liệu (DFD).
Sơ đồ luồng dữ liệu dùng để mô tả cũng chính hệ thống thông tin như sơ đồ

luồng thông tin nhưng trên góc độ trừu tượng. Trên sơ đồ chỉ bao gồm: các luồng
dữ liệu, các xử lý, các lưu trữ dữ liệu, nguồn và đích. Sơ đồ luồng dữ liệu không
quan tâm tới nơi, thời điểm và đối tượng chịu trách nhiệm xử lý mà chỉ mô tả đơn
thuần hệ thống thông tin làm gì và để làm gì.
Ký pháp dùng cho sơ đồ luồng dữ liệu (DFD)
Ngôn ngữ sơ đồ luồng dữ liệu DFD sử dụng 4 loại ký pháp cơ bản: thực thể,
tiến trình, kho dữ liệu và dòng dữ liệu.
Nguồn hoặc đích
Tên người/ bộ phận
phát / nhận tin
Dòng dữ liệu
Tiến trình xử lý
Tên tiến trình
xử lý