Nghiên cứu các yếu tố của môi trường đào tạo nghề ảnh hưởng đến hành vi ứng xử của học viên trường cao đẳng nghề thủ đức

B CÔNG TH
TR

NG

NG Đ I H C CÔNG NGHI P THÀNH PH

H

CHÍ MINH

TR N QU C S

NGHIÊN C U CÁC Y U T
TR

NG ĐÀO T O NGH

Đ N HÀNH VI
TR

NG X

C A MÔI
NH H

NG

C A H C VIÊN

NG CAO Đ NG NGH TH Đ C

Chuyên ngành: QU N TR KINH DOANH
Mã chuyên ngành: 60340102

LU N VĂN TH C SĨ


B CÔNG TH
TR

NG

NG Đ I H C CÔNG NGHI P THÀNH PH

H

CHÍ MINH

TR N QU C S

NGHIÊN C U CÁC Y U T
TR

NG ĐÀO T O NGH

Đ N HÀNH VI
TR

NG X

C A MÔI
NH H

NG

C A H C VIÊN

NG CAO Đ NG NGH TH Đ C

Chuyên ngành: QU N TR KINH DOANH
Mã chuyên ngành: 60340102
LU N VĂN TH C SĨ

THÀNH PH H CHÍ MINH, NĂM 2018


Cơng trình đ

c hồn thành t i Tr

ng Đ i h c Cơng nghi p TP. H Chí Minh.

Ng

ih

ng d n khoa h c: TS. Bùi Văn Quang

Ng

i ph n bi n 1: TS. Ngô Quang Huân

Ng

i ph n bi n 2: PGS.TS. Nguy n Quy t Th ng

u n văn th c s đ c b o v t i H i đ ng ch m b o v u n văn th c s Tr ng
Đ i h c Cơng nghi p Thành ph H Chí Minh ngày 20 tháng 09 năm 2018
Thành ph n h i đ ng đánh giá lu n văn th c s g m:
1. TS. Bùi Văn Danh - Ch t ch h i đ ng
2. TS. Ngô Quang Huân - Ph n bi n 1
3. PGS.TS. Nguy n Quy t Th ng - Ph n bi n 2
4. TS. ê Văn Tý - y viên
5. TS. ê Th Kim Hoa - Th ký
CH T CH H I Đ NG

TR

NG KHOA QU N TR
KINH DOANH

TS. Bùi Văn Danh

TS. Nguy n Thanh Long


B CÔNG TH NG
TR
NG Đ I H C CÔNG NGHI P
THÀNH PH H CHÍ MINH

C NG HỊA XÃ H I CH NGHĨA VI T NAM

Đ c l p - T do - H nh phúc

NHI M V LU N VĂN TH C SĨ
H tên h c viên: TR N QU C S

MSHV: 15002521

Ngày, tháng, năm sinh: 23/11/1974

N i sinh: Th a Thiên Hu

Chuyên ngành: Qu n tr Kinh doanh

Mã chuyên ngành:60340102

I. TÊN Đ TÀI:
Nghiên c u các y u t c a môi tr
c a h c viên Tr

ng đào t o ngh

nh h

ng đ n hành vi ng x

ng Cao Đ ng Ngh Th Đ c

NHI M V VÀ N I DUNG:
- Xác đ nh các y u t

nh h

ng đ n hành vi ng x c a h c viên Tr

ng Cao

Đ ng Ngh Th Đ c, và xem xét m c đ tác đ ng c a t ng y u t đó nh th nào.
- Đ ra các hàm ý qu n tr nh m tác đ ng tích c c đ n hành vi ng x c a h c viên
tr

ng Cao Đ ng Ngh Th Đ c trong giai đo n hi n nay.

II. NGÀY GIAO NHI M V : Theo Quy t đ nh S

ng Đ i h c Công Nghi p Thành ph H Chí Minh v vi c giao

30/01/2018 c a Tr
đ tài và c ng

553/QĐ–ĐHCN, ngày

ih

ng d n lu n văn th c s .

III. NGÀY HOÀN THÀNH NHI M V : 30/07/2018
IV. NG

IH

NG D N KHOA H C: TS. Bùi Văn Quang
Tp. H Chí Minh, ngày 30 tháng 07 năm 2018

NG

IH

NG D N

TR

CH NHI M B

NG KHOA QTKD

MÔN ĐÀO T O


L IC M
Tr
h

N

c tiên, tôi xin trân tr ng c m n th y Ti n s Bùi Văn Quang, ng
ng d n khoa h c đã r t t n tâm h

i tr c ti p

ng d n và giúp đ tơi trong su t q trình

nghiên c u đ hồn thành lu n văn này.
Tơi cũng xin trân tr ng c m n Ban Giám hi u tr

ng, Q th y cơ phịng Qu n lý

Sau Đ i h c, Th y PGS. TS. Nguy n Minh Tu n tr
doanh, Th y Ts. Nguy n Văn Thanh Tr

ng Khoa Qu n tr Kinh

ng ch nhi m l p cao h c Qu n tr 5A,

cùng toàn th Quý th y cô khoa Qu n tr Kinh doanh tr

ng Đ i h c Cơng nghi p

TP. H Chí Minh đã t ch c, truy n đ t nh ng ki n th c b ích, t o đi u ki n t t
nh t cho tơi trong q trình h c t p và nghiên c u đ tài t i tr
Xin c m n các em h c viên tr

ng.

ng Cao đ ng Ngh Th Đ c đã giúp tơi hồn

thành vi c thu th p d li u nghiên c u cho lu n văn.
Cu i cùng, xin chân thành c m n quý b n bè, đ ng nghi p, nh ng ng

i thân yêu

đã luôn đ ng viên, chia s , h t lòng h tr tơi trong su t q trình h c t p và th c
hi n lu n văn này.

i


TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ
M c tiêu nghiên c u c a lu n văn này nh m xác đ nh các y u t c a môi tr
đào t o ngh

nh h

ng đ n hành vi ng x c a h c viên tr

ng

ng Cao Đ ng Ngh

Th Đ c. Qua đó, xác đ nh xem y u t nào tác đ ng m nh đ n hành vi ng x c a
h c viên, t đó đ a ra các hàm ý qu n tr phù h p. D li u c a nghiên c u đ
thu th p t 350 h c viên t i tr
ki m đ nh Cronbach’s Alpha, ph
h i quy tuy n tính đa bi n đ
ch ra r ng, có 5 nhân t

ng Cao Đ ng Ngh Th Đ c. Các ph

c

ng pháp

ng pháp phân tích nhân t khám phá (EFA) và

c s d ng trong nghiên c u này. K t qu nghiên c u

nh h

ng đ n hành vi ng x c a h c viên có tác đ ng

t m nh nh t đ n y u nh t theo th t sau, bao g m: (1) Gia đình, (2) Gi ng viên,
(3) Ho t đ ng ngo i khóa, (4) Cơng ngh Thơng tin, (5) Quy đ nh nhà tr

ng.

Trong đó, y u t Ho t đ ng ngo i khóa có tác đ ng m nh nh t đ n hành vi ng x
c a h c viên tr

ng Cao Đ ng Ngh Th Đ c.

ii


ABSTRACT
Factors of the vocational training environment affecting the behaviors of studier in
vocational colleges Thu Duc.
The study aims to determine the factors that influence the intention behaviors of
studier in vocational colleges Thu Duc. Research data was collected from 350 of

studier in vocational colleges Thu Duc.
The cronbach alpha test, exploratory factor analysis (EFA) and linear regression
analysis were used in the study. Research results indicated that there are five factors
affecting intention to behaviors of studier from strongest to weakest including (1)
family, (2) lecturers, (3) extracurricular activities, (4) technology School (5)
regulations,.

iii


L I CAM ĐOAN
Tôi cam đoan r ng lu n văn “Nghiên c u các y u t c a môi tr
nh h

ng đ n hành vi ng x c a h c viên tr

ng đào t o ngh

ng Cao đ ng Ngh Th Đ c” là bài

nghiên c u c a chính tơi. Các s li u, k t qu nêu trong lu n văn Th c s này là
trung th c và ch a t ng đ

c ai cơng b trong b t kỳ cơng trình nào khác.

Tơi xin ch u trách nhi m v l i cam đoan c a mình.
H c viên

Tr n Qu c S

iv


M CL C
M C L C...................................................................................................................v
DANH M C B NG BI U ..................................................................................... vii
DANH M C HÌNH NH ...................................................................................... viii
DANH M C T VI T T T.....................................................................................ix
CH
NG 1 T NG QUAN V Đ TÀI NGHIÊN C U ........................................1
1.1 S c n thi t c a nghiên c u .................................................................................1
1.2 M c tiêu nghiên c u.............................................................................................2
1.3 M c tiêu c th .....................................................................................................2
1.4 Đ i t ng và ph m vi nghiên c u........................................................................3
1.4.1 Đ i t ng nghiên c u .......................................................................................3
1.4.2 Ph m vi nghiên c u...........................................................................................3
1.5 Ph ng pháp nghiên c u......................................................................................3
1.6 Ý ngh a th c ti n c a lu n văn.............................................................................4
1.7 C u trúc đ tài ......................................................................................................5
CH
NG 2 C S LÝ LU N CHUNG V HÀNH VI NG X C A H C
VIÊN ...........................................................................................................................6
2.1 Các khái ni m liên quan đ n Hành vi ng x ......................................................6
2.1.1 Khái ni m v hành vi ........................................................................................6
2.1.2 Các lý thuy t v hành vi....................................................................................7
2.2 Hành vi ng x và hành vi ng x văn hóa ........................................................9
2.2.1 Hành vi ng x ..................................................................................................9
2.2.2 Hành vi ng x văn hóa ....................................................................................9
2.3 Văn hóa ng x ....................................................................................................9
2.3.1 Quan ni m v văn hóa ng x ..........................................................................9

2.3.2 Vai trị c a văn hóa ng x .............................................................................10
2.3.3 Hành vi ng x h c đ ng gi a h c viên v i gi ng viên...............................11
2.4 Nh ng mơ hình nghiên c u tr c đây liên quan đ n đ tài...............................12
2.4.1 Các nghiên c u n c ngoài.............................................................................12
2.4.2 Các nghiên c u trong n c .............................................................................14
CH
NG 3 PH
NG PHÁP NGHIÊN C U ......................................................19
3.1 Ti n trình nghiên c u .........................................................................................19
3.1.1 Nghiên c u đ nh tính.......................................................................................20
3.2 Mơ hình nghiên c u đ xu t...............................................................................21
3.2.1 Mơ hình nghiên c u đ xu t............................................................................21
3.2.2 Gi thuy t nghiên c u .....................................................................................22
3.3 Ph ng pháp nghiên c u....................................................................................25
3.3.1 Gi i thi u b ng câu h i kh o sát.....................................................................25
3.3.2 Ch n m u nghiên c u .....................................................................................28
3.3.3 Ph ng pháp thu th p d li u .........................................................................29
3.4 Ph ng pháp phân tích d li u...........................................................................29
3.4.1 Th ng kê mô t m u........................................................................................29
v


3.4.2 Ki m đ nh đ tin c y c a thang đo..................................................................29
3.4.3 Phân tích nhân t khám phá EFA....................................................................30
3.4.4 Phân tích t ng quan Pearson.........................................................................31
3.4.5 Phân tích h i quy đa bi n ................................................................................31
3.4.6 Ki m đ nh các vi ph m gi thuy t h i qui ......................................................32
3.4.7 Ki m đ nh các gi thuy t nghiên c u..............................................................34
3.4.8 Ki m đ nh s khác bi t trung bình ..................................................................34
CH

NG 4 K T QU NGHIÊN C U................................................................37
4.1 T ng quan v Tr ng Cao đ ng Ngh Th Đ c ...............................................37
4.1.1 Gi i thi u đôi nét v tr ng Cao đ ng Ngh Th Đ c...................................37
4.1.2 Th c tr ng hành vi ng x h c viên tr ng Cao đ ng Ngh Th Đ c ..........41
4.2 K t qu kh o sát s c p......................................................................................45
4.2.1 Th ng kê mô t m u........................................................................................45
4.2.2 Ki m đ nh Cronbach alpha .............................................................................48
4.2.3 Phân tích nhân t EFA ....................................................................................50
4.2.4 Phân tích t ng quan Pearson.........................................................................54
4.2.5 Phân tích h i qui đa bi n và ki m đ nh gi thuy t ..........................................55
4.2.6 Ki m đ nh s khác bi t trung bình..................................................................62
4.2.7 Th ng kê mơ t bi n........................................................................................65
CH
NG 5 K T LU N VÀ HÀM Ý QU N TR ...............................................71
5.1 K t lu n chung v nghiên c u............................................................................71
5.2 Hàm ý qu n tr ....................................................................................................71
5.2.1 Hàm ý qu n tr đ i v i Gia đình .....................................................................72
5.2.2 Hàm ý qu n tr đ i v i Gi ng viên..................................................................72
5.2.3 Hàm ý qu n tr đ i v i Ho t đ ng ngo i khóa................................................73
5.2.4 Hàm ý qu n tr đ i v i Công ngh Thông tin .................................................74
5.2.5 Hàm ý qu n tr đ i v i Quy đ nh nhà tr ng..................................................75
5.2.6 Hàm ý qu n tr khác ........................................................................................76
5.3 Đóng góp c a lu n văn........................................................................................76
5.3.1 K t qu chính c a lu n văn .............................................................................76
5.3.2 Đóng góp v m t th c ti n ..............................................................................79
5.4 H n ch c a nghiên c u và đ nh h ng nghiên c u ti p theo ...........................79
5.4.1 H n ch ............................................................................................................79
5.4.2 Đ nh h ng nghiên c u ti p theo....................................................................79
TÀI LI U THAM KH O.........................................................................................81
PH L C..................................................................................................................83

LÝ L CH TRÍCH NGANG C A H C VIÊN .......................................................115

vi


DANH M C B NG BI U

B ng 2.1 B ng t ng h p các nghiên c u liên quan đ n Hành vi ng x c a sinh
viên ............................................................................................................................16
B ng 3.1 Thang đo công ngh thông tin ..................................................................26
B ng 3.2 Thang đo gi ng viên .................................................................................26
B ng 3.3 Thang đo ho t đ ng ngo i khóa ...............................................................26
B ng 3.4 Thang đo gia đình .....................................................................................27
B ng 3.5 Thang đo quy đ nh nhà tr ng .................................................................27
B ng 3.6 Thang đo sinh viên v i gi ng viên ...........................................................27
B ng 3.7 Ý ngh a h s t ng quan .........................................................................31
B ng 3.8 Các gi thuy t nghiên c u ........................................................................34
B ng 4.1 H s c a Cronbach’s alpha các bi n trong mơ hình ...............................49
B ng 4.2 K t qu ki m đ nh H sô KMO and Ki m đ nh Bartlett’s và B ng K t qu
rút trích nhân t .........................................................................................................51
B ng 4.3 K t qu ki m đ nh Cronbach alpha các bi n đ c l p sau phân tích EFA.52
B ng 4.4 K t qu phân tích EFA bi n ph thu c HVGV ........................................53
B ng 4.5 K t qu ki m đ nh t ng quan Pearson....................................................54
B ng 4.6 B ng tóm t t mơ hình ...............................................................................56
B ng 4.7 Ph ng sai ANOVA ..................................................................................56
B ng 4.8 K t qu phân tích các tr ng s ph ng trình h i qui ...............................56
B ng 4.9 K t qu phân tích Spearman .....................................................................60
B ng 4.10 K t qu ki m đ nh gi thuy t nghiên c u...............................................61
B ng 4.11 Th t m c đ nh h ng c a các nhân t mơ hình ..............................62
B ng 4.12 Th ng kê mô t v Thang đo ho t đ ng ngo i khóa ..............................65

B ng 4.13 Th ng kê mô t v Thang đo gia đình ....................................................66
B ng 4.14 Th ng kê mơ t v Thang đo gi ng viên ................................................66
B ng 4.15 Th ng kê mô t v Thang đo quy đ nh nhà tr ng ................................67
B ng 4.16 Th ng kê mô t v Thang đo công ngh thông tin .................................68
B ng 4.17 Th ng kê mô t v Thang đo hành vi ng x gi a h c viên v i Gi ng
viên ............................................................................................................................68

vii


DANH M C HÌNH NH
Hình 2.1 Mơ hình thuy t hành vi d đ nh (Theory of Planned Behavior – TPB,
1991) ...........................................................................................................................8
Hình 2.2 Mơ hình nghiên c u c a Carol Harris và c ng s 2013 ...........................12
Hình 2.3 Mơ hình nghiên c u c a Akubugwo, Ijeomal and Maria Burke, 2013 ....13
Hình 2.4 Mơ hình nghiên c u Nguy n Th Lan 2014 ng x c a sinh viên ...........14
Hình 2.5 Mơ hình nghiên c u Nhóm ngành khoa h c XH1 tr ng Đ i h c Kinh t
Qu c dân v
ng x c a sinh viên, 2015 ................................................................16
Hình 3.1 Ti n trình nghiên c u ................................................................................19
Hình 3.2 Mơ hình nghiên c u lý thuy t c a đ tài...................................................21
Hình 3.3 Qui t c ki m đ nh c a Durbin – Watson...................................................33
Hình 4.1 S đ b máy t ch c ho t đ ng c a tr ng Cao đ ng Ngh Th Đ c ...39
Hình 4.2 Bi u đ Th ng kê Gi i tính .....................................................................46
Hình 4.3 Bi u đ Th ng kê s h c viên theo các năm h c......................................46
Hình 4.4 Bi u đ Th ng kê v ngành h c c a h c viên ..........................................47
Hình 4.5 Bi u đ Th ng kê v đi u ki n gia đình c a h c viên ..............................47
Hình 4.6 Bi u đ Th ng kê v tơn giáo c a h c viên..............................................48
Hình 4.7 Mơ hình nghiên c u hi u ch nh ................................................................54
Hình 4.8 Bi u đ t n s Histogram..........................................................................57

Hình 4.9 bi u đ t n s P-P Plot ..............................................................................58
Hình 4.10 Đ th phân tán Scatterplop.....................................................................59
Hình 4.11 K t qu ki m đ nh mơ hình lý thuy t......................................................62

viii


DANH M C T
CNTT
EFA
GĐ
GV
HĐNK
HVCV
HVGV
HVHV
HVUX
KMO
OLS
QĐ
SPSS
THPT
TP. HCM
TPB
TRA
TVE
VIF

VI T T T

Công ngh thông tin
Phân tích nhân t khám phá
Gia đình
Gi ng viên
Ho t đ ng ngo i khóa
H c viên v i chuyên viên
H c viên v i gi ng viên
H c viên v i h c viên
Hành vi ng x h c viên
Ch s xem xét s thích h p c a EFA
Bình ph ng nh nh t
Quy đ nh nhà tr ng
Ph n m m SPSS phân tích d li u
Trung h c Ph Thơng
Thành Ph H Chí Minh
Thuy t hành vi d đ nh
Thuy t hành đ ng h p lý
T ng ph ng sai trích
H s phóng đ i ph ng sai

ix


CH

NG 1 T NG QUAN V Đ TÀI NGHIÊN C U

1.1 S c n thi t c a nghiên c u
Tr

c tình tr ng báo đ ng v s suy thoái hành vi ng x gi a ng

v i giáo viên. S đi xu ng c a n n giáo d c đ o đ c h c đ

i h c nói chung

ng đã và đang di n ra.

Hành vi ng x là m t trong nh ng khía c nh quan tr ng c a hành vi h c đ
(c s v t ch t, văn hóa ng x , môi tr
tr

ng giáo d c t t…)

ng

Vi t Nam. Trong môi

ng đ i h c, cao đ ng, h c sinh - sinh viên (g i t t là h c viên) b t đ u có ý th c

v hành đ ng c a mình, hồn tồn ch u trách nhi m v hành vi c a b n thân. H n
n a, t i môi tr

ng đ i h c và cao đ ng h c viên đ

c xem là nh ng con ng

i có

h c th c, có trình đ văn hóa cao, đ i t

ng giao ti p th

ng

ng. Vì v y, HVUX c a h c viên c n ph i

đ

i có trí th c nh gi ng viên trong tr

ng xuyên cũng là nh ng

c coi tr ng trong v n đ giáo d c hi n nay.

Tuy nhiên, trong nh ng năm g n đây, khoa h c k thu t ngày càng phát tri n, làm
cho đ i s ng con ng

i ngày m t nâng cao. Nh t là gi i tr hi n nay ngày m t phát

tri n tồn di n v b n thân, trình đ , tri th c, thông minh sáng t o...song, v n đ
hành vi c a gi i tr hi n nay đang có s xu ng c p tr m tr ng
đ c bi t là h c viên, th m chí ngay c giáo viên trong các tr
đang trên đ

đ c, tác phong, l i s ng c a h c viên. Mơi tr
xâm nh p b i văn hóa c a các n

c ta làm nh h

c ta

c khác t s h p thu

t c a nh ng ng

i tr làm

ng nghiêm tr ng.

ng Cao đ ng Ngh Th Đ c là m t trong nh ng tr

lâu đ i, đào t o đa ngành nh k thu t, kinh t ,… s l
tuy n sinh là 2000 ng

ng khơng ít đ n đ o

ng giáo d c chu n m c đang d n b

cho HVUX c a h c viên cũng ngày càng b nh h

môi tr

ng h c. Đ t n

ng phát tri n, h i nh p xã h i có nhi u ph c t p, khơng ít nh ng

lu ng văn hóa ph m đ c h i du nh p vào n

Tr

m t s b ph n,

ng Cao đ ng ngh t n t i
ng h c viên hàng năm

i, đ n t nhi u vùng mi n khác nhau, t o nên b c tranh v

ng giao ti p ng x đa d ng.

1


D a trên các cơng trình nghiên c u có liên quan c a các nhà khoa h c tr
nh n th y các y u t c a môi tr
viên trong tr
trong tr

ng v n ch a đ

ng đào t o ngh

nh h

c, tác gi

ng đ n HVUX c a h c

c nghiên c u c th . H n th n a, là Gi ng viên

ng, qua th c ti n làm vi c t i tr

ng, tác gi nh n ra t m quan tr ng c a

HVUX c a h c viên v i gi ng viên trong môi tr

ng ngh là v n đ c p thi t.

Nghiên c u này không ch c n thi t đ i v i h c viên các tr

ng cao đ ng ngh mà

còn c n thi t đ i v i toàn xã h i hi n nay. Chính vì v y, nghiên c u này là c s đ
các tr
đ

ng đào t o ngh nói chung có th nhìn vào đ xây d ng văn hóa HVUX h c

ng m t cách chu n m c, t o đi u ki n cho h c viên bày t quan đi m c a ng

tr , đ xây d ng m t môi tr

ng h c đ

i

ng chu n m c và hi n đ i, tân ti n trong

th i kì h i nh p cũng nh đ gi m thi u nh ng đi m không phù h p đ i v i môi
tr

ng h c đ

ng Vi t Nam.

Chính vì v y, nghiên c u v các y u t c a môi tr

ng đào t o ngh

nh h

ng đ n

hành vi ng x c a h c viên v i gi ng viên nói chung và h c viên v i gi ng viên
các tr

ng ngh nói riêng là v n đ c p thi t và mang tính th i s khi mà hàng ngày

nh ng thông tin v b o l c h c đ
đ

ng, v đ o đ c l i s ng l ch l c c a gi i tr đ u

c đ a tin trên các trang báo l n nh .

1.2 M c tiêu nghiên c u
Đ tài “nghiên c u các y u t c a môi tr
Hành vi ng x c a h c viên tr
m cđ

nh h

ng đào t o ngh

nh h

ng đ n

ng Cao đ ng Ngh Th Đ c” nh m đánh giá

ng c a các y u t thu c môi tr

quan tác đ ng đ n HVUX c a h c viên tr

ng đào t o ngh ch quan và khách

ng, trên c s đó đ xu t các hàm ý

qu n tr nh m c i thi n HVUX c a h c viên trong môi tr

ng đào t o ngh .

1.3 M c tiêu c th
T ng h p lý thuy t v hành vi ng x c a h c viên.
Xác đ nh các y u t ch quan và khách quan c a môi tr
đ ng đ n hành vi ng x c a h c viên.

2

ng đào t o ngh tác

Đ xu t các hàm ý qu n tr nh m xây d ng hành vi ng x trong h c đ

ng c a

h c viên.
Xem xét s khác nhau v gi i tính, tơn giáo, đi u ki n gia đình, h c viên h c
qua các năm có nh h
1.4 Đ i t

ng và ph m vi nghiên c u

1.4.1 Đ i t
Đ it

ng gì đ n hành vi ng x c a h c viên hay không.

ng nghiên c u

ng nghiên c u: các y u t c a môi tr

vi ng x h c đ

ng c a h c viên tr

ng đào t o ngh

nh h

ng đ n hành

ng Cao đ ng Ngh Th Đ c.

1.4.2 Ph m vi nghiên c u
Khách th nghiên c u: t t c các h c viên đang h c t i tr

ng t năm 1 đ n năm 3

h chính quy.
Ph m vi khơng Gian: kh o sát t i tr

ng Cao đ ng Ngh Th Đ c.

Ph m vi th i Gian: thu th p s li u th c p t tháng 10 đ n tháng 12/2017. S li u
s c pđ

c thu th p t tháng 1/2018 đ n tháng 3/2018.

nh v c: Đ tài th c hi n thu c l nh v c nghiên c u v hành vi.
N i dung đ tài: T p trung nghiên c u các y u t c a môi tr
h

ng đ n hành vi ng x h c đ

viên đang h c trên gi ng đ
t o ngh

nh h

đ

ng và chi u nh h

nh h

1.5 Ph

ng đào t o ngh

nh

ng c a h c viên t góc đ c a chính nh ng h c

ng. C th là phân tích các y u t c a mơi tr

ng đào

ng đ n hành vi ng x c a h c viên, t đó có th nh n th c m c
ng c a t ng y u t .

ng pháp nghiên c u

Lu n văn s d ng ph

ng pháp phân tích so sánh và t ng h p thông tin th c p t

các tài li u s n có trên h th ng c s d li u đ hình thành khung lý thuy t, mơ
hình nghiên c u và các gi thuy t nghiên c u.

3


Ph

ng pháp nghiên c u đ nh tính: Nghiên c u đ nh tính đ chu n hóa thang đo và

b ng câu h i, thơng qua hình th c th o lu n nhóm thu c các khóa h c c a tr
Sau đó, tác gi tham kh o ý ki n c a gi ng viên h

ng.

ng d n.

Nghiên c u này nh m xác đ nh các bi n và m i quan h gi a các bi n trong mơ
hình lý thuy t, chu n hóa thu t ng , đi u ch nh và b sung thang đo cho phù h p
b i c nh và đi u ki n t i tr

ng cao đ ng ngh

TP. HCM nói riêng và Vi t Nam

nói chung.
Ph

ng pháp nghiên c u đ nh l

Nghiên c u đ nh l

ng: Đ

c th c hi n qua đi u tra kh o sát.

ng s b th c hi n b ng ph ng v n tr c ti p thông qua b ng

h i chi ti t v i m t m u nghiên c u nh thu n ti n (50 h c viên). D li u này nh m
đánh giá s b , cũng nh chu n hóa thu t ng và b sung thang đo cho phù h p b i
c nh và đi u ki n t i tr
th c đ

ng Cao đ ng Ngh Th Đ c. Đi u tra đ nh l

ng chính

c th c hi n b ng b ng h i chi ti t trên m u 300-350 h c viên các khóa h c,

thu th p thơng tin c n thi t cho nghiên c u, các d li u thu th p đ

c dùng đ đánh

giá thang đo, ki m đ nh mơ hình và các gi thuy t nghiên c u.
Tác gi x lý s li u qua s d ng ph n m m SPSS 20 đ đánh giá giá tr , đ tin c y
c a thang đo và s d ng h i quy đa bi n tuy n tính đ ki m đ nh mơ hình nghiên
c u và các gi thuy t.
1.6 Ý nghĩa th c ti n c a lu n văn
K t h p v i lý thuy t và th c ti n đ tài, nghiên c u đã xây d ng và ki m đ nh th c
ti n mơ hình t i Tr
mơi tr
tr

ng Cao đ ng Ngh Th Đ c. K t qu phân tích các y u t c a

ng đào t o ngh tác đ ng đ n hành vi ng x h c đ

ng Cao đ ng Ngh Th Đ c giúp nh n bi t đ

hành vi ng x h c đ

ng và m c đ

nh h

ng c a h c viên

c các y u t có nh h

ng đ n

ng c a các nhân t này, t đó t p

trung c i thi n các y u t nh m gia tăng tính văn minh trong giao ti p h c đ

ng.

K t qu c a nghiên c u này cũng có th là tài li u tham kh o b ích cho:
Các tr

ng đ i h c, cao đ ng và trung c p chuyên nghi p các trung tâm giáo d c
4

nh m xây d ng n p s ng văn minh phù h p cho h c viên trong môi tr

ng giáo d c.

1.7 C u trúc đ tài
Ch

ng 1 T ng quan v đ tài nghiên c u

Ch

ng 2 C s lý thuy t và mơ hình nghiên c u

Ch

ng 3 Ph

Ch

ng 4 K t qu nghiên c u

Ch

ng 5 Hàm ý qu n tr .

TÓM T T CH
Nh n th y đ
ngh

nh h

ng pháp nghiên c u

NG 1

c t m quan tr ng c a vi c xác đ nh các y u t c a môi tr
ng đ n hành vi ng x c a h c viên tr

ng đào t o

ng Cao đ ng Ngh Th Đ c.

Đ gi i quy t v n đ này, tác gi đã đ ra các m c tiêu nh : kh o sát, đo l
y ut

nh h

ng các

ng đ n hành vi ng x c a h c viên.

Hành vi ng x c a h c viên là m t khía c nh tr u t

ng ch u nh h

ng b i nhi u

m t tác đ ng chi ph i. Chính vì th , vi c kh o sát c n ph i chi ti t t ng m t đ i
t

ng h c sinh, sinh viên. T đó đ a ra các k t qu và đ xu t các hàm ý qu n tr .

Đ th c hi n m c tiêu trên, c n s d ng nghiên c u s b b ng ph
tính đ đi u ch nh thang đo cho mơ hình. Dùng nghiên c u đ nh l
thang đo, gi thuy t và mơ hình nghiên c u. Đ ng th i, ch
ý ngh a c a đ tài. K t c u n i dung c a đ tài đ

5

ng đ ki m đ nh

ng này cũng trình bày

c chia làm 5 ch

ti p t c trình bày các khái ni m liên quan đ n c s lý thuy t.

ng pháp đ nh

ng. Ch

ng sau


CH
NG 2 C
H C VIÊN
Ch

S

LÝ LU N CHUNG V HÀNH VI

NG X

C A

ng 2 gi i thi u c s lý thuy t c a nghiên c u. Trên c s này, mơ hình

nghiên c u đ

c xây d ng cùng v i các gi thuy t v m i quan h gi a các khái

ni m trong mơ hình. Ch

ng 2 g m hai ph n chính, đ u tiên trình bày c s lý

thuy t v hành vi ng x c a h c viên, sau đó đ c p đ n gi thuy t có liên quan.
2.1 Các khái ni m liên quan đ n Hành vi ng x
2.1.1 Khái ni m v hành vi
Hành vi (ti ng Anh: haviour ho c behaviour) là m t chu i các ho t đ ng l p đi l p
l i, th
ni m đ

ng s d ng trong s tác đ ng đ n môi tr

c đ a ra nh m xác đ nh rõ ý ngh a c a hành vi. Tr

Oxford, hành vi là cách th c mà m t đ i t

đ it

ng, xã h i. Có r t nhi u khái

ng khác. Cách khác, hành vi đ

th có th đ

c quan sát, đo l

c h t, theo t đi n

ng hành đ ng ho c th hi n, h

ng t i

c đ nh ngh a là m t th gì đó mà m t ch

ng và l p đi l p l i nhi u l n.

đây, hành vi không

ph i là c m xúc, đ ng l c cá nhân hay các quy trình n i b . Khái ni m này đ

c th

hi n đa d ng trong nhi u l nh v c nh sinh h c, tâm lý h c, pháp lu t… Hành vi
đ

c phân lo i bao g m hành vi trong suy ngh , hành vi th c t và hành vi nh n

th c. Theo thuy t này thì hành vi con ng
tr

i là do chúng ta t h c mà có và mơi

ng là y u t quy t đ nh hành vi.

Nói tóm l i, hành vi là m t chu i các hành đ ng l p đi l p l i hay hành vi là cách
ng x c a con ng

i đ i v i m t s ki n, s v t, hi n t

tình hu ng c th , nó đ
này đ

ng trong m t hoàn c nh,

c th hi n b ng l i nói, c ch , hành đ ng nh t đ nh. Đi u

c hình thành và thúc đ y d a trên h th ng các nhu c u c a con ng

i.

Hành vi con ng

i hàm ch a các y u t ki n th c, thái đ , ni m tin, giá tr xã h i c

th c a con ng

i, các y u t này th

Hành vi c a con ng

iđ

các c m th đ n t môi tr

ng đan xen nhau, liên k t ch t ch v i nhau.

c quy đ nh b i năm lo i y u t nh sau: c u trúc v t ch t;
ng; các s t

ng t

bao g m ý th c, ti m th c và vô th c.
6

ng; các hành vi đã qua; và tâm th c,


2.1.2 Các lý thuy t v hành vi
2.1.2.1 Thuy t hành vi J. Waston
J. Waston (1913) đã đ a ra mơ hình hành vi g m m t chu i kích thích và ph n ng
v sau trong q trình phát tri n thuy t hành vi, khái ni m hành vi d n đ

cm

r ng và ch a đ ng thêm nhi u y u t m i (Watson, 1994). Các nhà hành vi m i
(hay còn g i là các nhà hành vi xã h i) cho r ng gi a hai y u t tác nhân và ph n

ng cịn có các y u t trung gian đ

c chia làm 2 lo i là các nhu c u sinh lý và các

y u t nh n th c. Nhà xã h i h c M G. Mead đ a ra lu n đi m v b n ch t xã h i
c a hành vi con ng

i: “Hành vi xã h i không th hi u đ

các tác nhân và ph n ng. Nó c n đ

c n u xây d ng nó t

c phân tích nh m t ch nh th linh ho t,

không m t b ph n nào c a ch nh th đ

c phân tích ho c có th đ

c phân tích

đ c l p”. Đi u này có ngh a, hành vi xã h i là m t th th ng nh t g m các y u t
bên trong và bên ngồi có m i quan h ch t ch v i nhau.
Nh v y, hành vi c a con ng

i là m t t p h p nhi u hành đ ng (hay vi c làm c

th ) liên k t v i nhau m t cách h t s c ph c t p và ch u nh h

ng c a nhi u y u t

bên trong (nh tính cách, di truy n…) và các y u t bên ngồi (nh kinh t , văn hố,
xã h i, chính tr , mơi tr

ng…) d

i nhi u góc đ và m c đ khác nhau. Có 4

thành ph n t o nên m i hành vi c a con ng

i, đó là: ki n th c, ni m tin, thái đ và

th c hành. M i hành vi là s th hi n c a t t c 4 thành ph n bên trong m t lo t các
hành đ ng có th quan sát đ

c nh m đáp ng m t kích thích bên ngồi nào đó tác

đ ng lên c th ..
Thuy t hành vi c đi n nh n m nh đ n vi c t o ra nh ng hành vi mong mu n thông
qua tăng c

ng các c ng c tích c c đ i v i nh ng hành vì này và ng

Hành vi c a cá nhân ch u nh h

ng c a môi tr

ng xung quanh nh môi tr

sinh s ng, nh ng kinh nghi m s ng mà cá nhân đó tr i qua.

7

c l i.
ng


Hành vi m t ng

i liên quan đ n các y u t nh c m xúc, suy ngh l i nói ra và các

hành đ ng. Trong đó c m xúc và suy ngh th
cịn l i nói và hành đ ng th

ng khơng đ

c nhìn th y rõ ràng,

ng d nh n bi t.

2.1.2.2 Thuy t hành vi d đ nh c a Ajzen (Theory of Planned Behavior – TPB)
Thuy t hành vi d đ nh (TPB) (Ajzen, 1991), đ
h p lý, gi đ nh r ng m t hành vi có th đ
h

c phát tri n t lý thuy t hành đ ng
c d báo ho c gi i thích b i các xu

ng hành vi đ th c hi n hành vi đó. Các xu h

các nhân t đ ng c mà nh h
n l c mà m i ng
Xu h

ng hành vi đ

ng đ n hành vi, và đ

c gi s bao g m

c đ nh ngh a nh là m c đ

i c g ng đ th c hi n hành vi đó (Ajzen, 1991).

ng hành vi ch u tác đ ng b i ba nhân t . Th nh t, các thái đ đ

c khái

ni m nh là đánh giá tích c c hay tiêu c c v hành vi th c hi n. Nhân t th hai là
nh h

ng xã h i mà đ c p đ n s c ép xã h i đ

c c m nh n đ th c hi n hay

khơng th c hi n hành vi đó. Cu i cùng, thuy t hành vi d đ nh TPB (Theory of
Planned Behaviour) đ

c Ajzen xây d ng b ng cách b sung thêm y u t ki m sốt

hành vi c m nh n vào mơ hình TRA. Thành ph n ki m soát hành vi c m nh n ph n
ánh vi c d dàng hay khó khăn khi th c hi n hành vi; đi u này ph thu c vào s s n
có c a các ngu n l c và các c h i đ th c hi n hành vi. Ajzen đ ngh r ng nhân t
ki m soát hành vi tác đ ng tr c ti p đ n xu h

ng th c hi n hành vi.

Hình 2.1 Mơ hình thuy t hành vi d đ nh (Theory of Planned Behavior – TPB,
1991)

8


2.2 Hành vi

ng x và hành vi ng x văn hóa

2.2.1 Hành vi ng x
ng x là m t bi u hi n c a giao ti p, là s ph n ng c a con ng
đ ng c a ng

i khác v i mình trong m t tình hu ng nh t đ nh đ

thái đ , hành vi, c ch , cách nói năng c a con ng
quan h gi a con ng

i tr

c s tác

c th hi n qua

i nh m đ t k t qu t t trong m i

i v i nhau. Xét trên bình di n nhân cách thì b n ch t c a ng

x chính là nh ng đ c đi m tính cách c a cá nhân đ

c th hi n qua thái đ , hành

vi, c ch và cách nói năng c a cá nhân v i nh ng ng

i chung quanh.

HVUX là nh ng bi u hi n ho t đ ng bên ngoài c a con ng
s ng, n p s ng, suy ngh và cách ng x c a con ng
ng

i xung quanh, trong công vi c và môi tr

i, đ

c th hi n

l i

i đ i v i b n thân v i nh ng

ng ho t đ ng h ng ngày.

2.2.2 Hành vi ng x văn hóa
HVUX văn hóa đ

c hình thành qua q trình h c t p, rèn luy n và tr

c a m i cá nhân trong xã h i. HVUX văn hóa c a tu i tr đ
hóa, đ o đ c, th m m c a m i cá nhân đ

ng thành

c coi là các giá tr văn

c th hi n thông qua thái đ , hành vi,

c ch , l i nói, trong m i quan h v i nh ng ng

i xung quanh, trong h c t p, công

tác, v i b n bè cùng trang l a và th m chí ngay c v i chính b n thân h .
2.3 Văn hóa ng x
2.3.1 Quan ni m v văn hóa ng x
Theo Nguy n Vi t Ch c quan ni m “Văn hóa ng x ” xác đ nh “g m cách th c
quan h , thái đ và hành đ ng c a con ng
v i xã h i và đ i v i ng

i đ i v i môi tr

ng thiên nhiên, đ i

i khác” (Nguy n Vi t Ch c, 2002). Theo đó, văn hóa ng

x g m 3 chi u quan h : v i thiên nhiên, xã h i và b n thân. Văn hóa ng x g n
li n v i các th

c đo mà xã h i dùng đ

ng x . Đó là các chu n m c xã h i. Tuy

nhiên đây là m t nghiên c u t p trung vào văn hóa ng x v i môi tr

ng thiên

nhiên, nên ch a th hi n rõ m i quan h gi a văn hóa ng x v i con ng

i là đ i

t

ng nghiên c u.

9


Theo nghiên c u “Văn hóa ng x c a ng
nay”, tác gi xác đ nh “Văn hóa ng x đ

i Hà N i trong th i kỳ đ i m i hi n
c hình thành t khn m u ng x ,có

tính l ch s - có th g n v i đi u ki n, môi tr

ng c th ”, và sau cùng, “Văn hóa

ng x là văn hóa hành đ ng ( ng phó và x lý) c a con ng

i trong mơi tr

ng

văn hóa l ch s - cơ th , cho nên nó đ

c th hi n và th c hi n thông các nh ng

khn m u (chu n m c, tiêu chí, quy

c, quy ch …) và c nh ng k năng ng

x ” (Tr

ng Đ i h c ao đ ng - Xã h i, 2012).

2.3.2 Vai trị c a văn hóa ng x
Văn hóa ng x đóng vai trị r t quan tr ng trong m i m i quan h c a con ng

i.

Nó th hi n hành vi, c ch , thái đ , ngôn ng , nhân cách, đ o đ c c a cá nhân
trong xã h i. V i m i m t m i quan h hay m t mơi tr

ng, văn hóa ng x l i

đóng vai trị khác nhau nh ng ln tn theo nh ng quan ni m, nh ng giá tr chung
phù h p v i hành vi, l i s ng chu n m c c a ng

i vi t.

Có th nói, văn hóa ng x góp ph n khơng nh trong s thành đ t c a m i ng
Đ tr thành ng

i.

i lao đ ng có trình đ chun mơn nh t đ nh, có kh năng ng x

trong cơng vi c nói riêng và trong cu c s ng nói chung, m i h c viên khơng ch b i
d

ng cho mình v ki n th c chuyên môn mà c v kh năng giao ti p, ng x . Dù

nh th nào thì h c viên v n ph i th c hi n t t b n ph n c a mình trong giao ti p,
ng x v i th y, cô giáo và m i ng

i. Trong m t bu i t a đàm, giáo s Khê và các

gi ng viên đã đ ng lo t đ a ra quan đi m chung là văn hóa ng x c a con tr ph i
đ

c b t ngu n t giáo d c là nh th nào! M t nhà tr

ng v i m t ng

tr

ng luôn ng x m t cách nhân văn, văn hóa thì t t y u nhà tr

đ

c m t đ i ngũ th y cô giáo và h c trị bi t ng x có văn hóa, có phép t c và n

i th y hi u
ng đó s có

n p (Tr n Văn Khê, 2014).
Tóm l i, văn hóa ng x đóng vai trị quan tr ng trong vi c hình thành nên hành vi,
thái đ c a h c viên trong tr
đ

ng. Văn hóa ng x khơng ph i đi u gì d th y ngay

c nh ng đó chính là s c m nh c a m i ch

10

ng trình giáo d c, m i h th ng


giáo d c. Nó bao hàm lên m i ho t đ ng c a h c viên, là kim ch nam cho m i v n
đ trong tr

ng liên quan đ n hành vi, thái đ , cách ng x c a h c viên.

Nh ng nghiên c u trên đ u ch ra r ng văn hóa ng x d a trên m i quan h gi a
con ng

i v i môi tr

ng xung quanh, g m môi tr

xã h i. Nh ng v i không gian nghiên c u là tr
khách th nghiên c u là các h c viên c a tr

ng thiên nhiên và môi tr

ng

ng Cao đ ng Ngh Th Đ c và

ng nên tác gi s t p trung nghiên c u

vào văn hóa ng x trong các m i quan h xung quanh khách th . Đây là m t c s
lý thuy t khá v ng vàng đ tác gi có th d a vào đi sâu tìm hi u v m i quan h
gi a văn hóa ng x c a h c viên v i môi tr
sát các y u t th t s

nh h

ng xung quanh, c th h n là kh o

ng t i văn hóa ng x c a h c viên tr

ng Cao đ ng

Ngh Th Đ c.
2.3.3 Hành vi ng x h c đ
T x a đ n nay, ng
l n. Có đ

i h c trò Vi t Nam đ i v i th y ln có m t s kính tr ng to

c đi u này là do truy n th ng tôn s tr ng đ o đã g n li n v i s phát

tri n c a đ t n
tr

ng gi a h c viên v i gi ng viên

c qua r t nhi u th i kỳ. Kh ng T , b c th y v đ i, h n 2500 năm

c sáng l p ra h c thuy t nho giáo ch a đ ng t t

ng giáo d c sâu s c. Ơng nói:

“tam nhân đ ng hành, t t h u ngã s yên” - t c “trong ba ng
ng
th đ
ng

i là th y c a ta

i cùng đi, t có

đó”. Su t nghìn năm phong ki n, giáo d c Vi t Nam trên đ i

c coi là n n giáo d c nho giáo. Th hành vi ng x dân ch linh ho t c a
i Vi t Nam r t đ cao vai trò c a th y trong s nghi p d y và h c. V y m i có

câu: “trị h n th y đ c n

c càng dày”, “h c th y không t y h c b n” - ý nói b n

cũng có th là th y.
Hành vi ng x gi a h c viên v i gi ng viên là s ph n ng c a h c viên tr
gi ng viên trong m t tình hu ng nh t đ nh đ

c th hi n qua thái đ , hành vi, c ch ,

cách nói năng c a h c viên đ n gi ng viên. Trong môi tr

ng đ i h c, cao đ ng đa

s h c viên ln có s l phép, tơn tr ng và kính m n đ i v i ng
Đi u đó đ

c

i gi ng viên.

c th hi n qua t ng thái đ , c ch cũng nh l i ăn ti ng nói. Tuy nhiên,

trong xu th h i nh p, s thay đ i là đi u không th tránh kh i. Bên c nh r t nhi u

11


nh ng lý do khác chi ph i, th i nay trị khơng cịn nh t nh t tơn kính th y d y nh
x a. M c dù v n th a k m t truy n th ng tôn s tr ng đ o lâu đ i và q báu
nh ng hi n nay cũng khơng ít nh ng tr

ng h p h c viên thi u l phép v i gi ng

viên khi n cho m t nét đ p văn hóa đang có nguy c b mai m t.
2.4 Nh ng mơ hình nghiên c u tr

c đây liên quan đ n đ tài

2.4.1 Các nghiên c u n

c ngồi

Trong nghiên c u v ch

ng trình ho t đ ng ngo i khóa c a h c viên t i tr

ng

ATC c a Carol Harris và c ng s (2013), các tác gi ch ra r ng hai y u t ch đ o
mà h c sinh đ t đ

c qua ho t đ ng tình nguy n là h c đ

làm vi c và phát tri n đ

c s c m thông đ i v i m i ng

c k năng s ng, k năng
i (Harris, 2013). Ngồi

ra cịn m t s l i ích khác mà vi c tình nguy n đem l i cho h c sinh nh c m nh n
t t h n v giá tr b n thân, đóng góp cho c ng đ ng, và ch n l c ra đ
tr c t lõi. Ph n l n h c sinh đ

c nh ng giá

c kh o sát hay ph ng v n đ u c m th y r ng h tr

nên hòa nh p và năng n h n nh tham gia vào vi c tình nguy n. Nh ng h c sinh
nói r ng s k t n i tr nên rõ ràng h n khi h c m th y mình có giá tr và n m trong
m t t p th , k t b n, ti p thu đ
đích. S

nh h

c nh ng bài h c, và có nh n th c rõ h n v m c

ng c a ho t đ ng tình nguy n t i h c viên có có liên h m t thi t

v i s tác đ ng t o nên văn hóa ng x trong nhà tr

ng.
K năng s ng

K năng làm vi c
Ho t đ ng tình nguy n

Phát tri n đ

c s c m thông v i m i ng

i

C m nh n t t h n v giá tr b n thân
Đóng góp cho c ng đ ng và ch n l c nh ng
giá tr c t lõi

Hình 2.2 Mơ hình nghiên c u c a Carol Harris và c ng s 2013

12