Kiểm tra và xử lý văn bản quy phạm pháp luật do Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân các cấp trên địa bàn thành phố Hà Nội ban hành hiện nay

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (290.02 KB, 10 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Kiểm tra và xử lý văn bản quy phạm pháp luật

do Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân các

cấp trên địa bàn thành phố Hà Nội

ban hành hiện nay

Nghiêm Hà Hải

Khoa Luật

Luận văn ThS. Lý luận và Lịch sử Nhà nước và Pháp luật; Mã số: 60 38 01

Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Hoàng Anh

Năm bảo vệ: 2012

Abstract. Phân tích cơ sở lý luận của hoạt động kiểm tra và xử lý văn bản Quy phạm 
pháp luật (QPPL), nghiên cứu và nắm bắt được một số vấn đề lý luận về văn bản QPPL
nói chung và văn bản QPPL do chính HĐND và UBND ban hành nói riêng để làm cơ sở
cho việc nghiên cứu đối tượng của hoạt động kiểm tra và xử lý văn bản. Nghiên cứu quy
định pháp luật hiện hành về hoạt động kiểm tra và xử lý văn bản QPPL để có nhận thức
đúng đắn về cơng tác kiểm tra; nghiên cứu và nắm bắt được những cơ sở pháp lý và thực
trạng hoạt động kiểm tra, xử lý văn bản trên địa bàn thành phố Hà Nội để đưa ra đánh giá
chính xác những mặt đạt và chưa đạt trong công tác kiểm tra, xử lý văn bản QPPL. Kiến
nghị cơ quan có thẩm quyền xây dựng và hoàn thiện cơ chế kiểm tra văn bản QPPL, đề
xuất những phương hướng, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động kiểm tra, xử
lý văn bản QPPL tại địa phương.

Keywords. Văn bản pháp luật; Hội đồng nhân dân; Pháp luật Việt Nam; Luật Hiến pháp

Content.

MỤC LỤC

Trang

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Mục lục

Danh mục từ viết tắt

MỞ ĐẦU 1

Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT

VỀ KIỂM TRA, XỬ LÝ VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP 
LUẬT DO HĐND, UBND CÁC CẤP BAN HÀNH

1.1. Khái niệm văn bản quy phạm pháp luật do HĐND, UBND các
cấp ban hành

1.1.1. Các tiêu chí đánh giá chất lượng nội dung văn bản QPPL 13
1.1.2. Các tiêu chí đánh giá chất lượng hình thức văn bản QPPL 17

1.2. Kiểm tra bản quy phạm pháp luật 19

1.2.1. Khái niệm, ý nghĩa và đặc điểm kiểm tra văn bản QPPL 19

1.2.2. Vị trí, vai trò, ý nghĩa của hoạt động kiểm tra văn bản QPPL 25

1.2.3. Nguyên tắc kiểm tra và xử lý văn bản QPPL 27

1.2.4. Phương thức kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật 28
1.2.5. Nội dung kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật 29

1.2.6. Thẩm quyền kiểm tra văn bản QPPL 31

1.2.7. Quy trình kiểm tra văn bản QPPL 32

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

1.3.1. Khái niệm xử lý văn bản QPPL 33

1.3.2. Thẩm quyền xử lý văn bản QPPL có dấu hiệu bất hợp pháp, bất
hợp lý

1.3.3. Các hình thức xử lý trong hoạt động kiểm tra và xử lý văn bản
QPPL

1.3.4. Trình tự, thủ tục xử lý văn bản QPPL bất hợp pháp, bất hợp lý 38

1.4. Cơ sở pháp lý của hoạt động kiểm tra và xử lý văn bản QPPL do
chính quyền địa phương ban hành.

Chương 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA VÀ

XỬ LÝ VĂN BẢN QPPL DO HĐND, UBND CÁC CẤP 
TRÊN ĐỊA BÀN TP. HÀ NỘI BAN HÀNH

2.1. Thực tiễn soạn thảo, ban hành và quản lý văn bản QPPL của
HĐND, UBND các cấp trên địa bàn thành phố Hà Nội.

2.1.1. Những kết quả đạt được của công tác soạn thảo, ban hành và
quản lý văn bản QPPL của HĐND và UBND các cấp trên địa
bàn thành phố Hà Nội

2.1.2. Những tồn tại vướng mắc trong công tác soạn thảo, ban hành và
quản lý văn bản QPPL của HĐND, UBND trên địa bàn thành
phố Hà Nội.

2.2. Thực trạng hoạt động kiểm tra và xử lý văn bản QPPL do HĐND
và UBND các cấp trên địa bàn TP. Hà Nội ban hành

2.2.1. Về tổ chức bộ máy 61

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

2.2.3. Về chế độ chính sách và các điều kiện khác đảm bảo cho công

tác kiểm tra văn bản

2.2.4. Một số kết quả và hạn chế trong hoạt động Kiểm tra, xử lý văn
bản QPPL do HĐND, UBND Hà Nội ban hành

Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP NÂNG CAO

CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA VÀ XỬ LÝ VĂN 
BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT DO HĐND, UBND CÁC 
CẤP TRÊN ĐỊA BÀN TP. HÀ NỘI BAN HÀNH

3.1. Phương hướng nâng cao chất lượng hoạt động kiểm tra, xử lý
văn bản quy phạm pháp luật do HĐND và UBND các cấp trên
địa bàn thành phố Hà Nội ban hành

3.2. Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động kiểm tra, xử lý văn
bản quy phạm pháp luật do chính quyền địa phương ban hành

3.2.1. Hoàn thiện thể chế pháp luật về kiểm tra và xử lý văn bản QPPL 82

3.2.2. Xây dựng, kiện toàn tổ chức bộ máy của các cơ quan chức năng,
nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác
kiểm tra, xử lý văn bản QPPL bảo đảm có năng lực, trình độ và
phẩm chất đạo đức

3.2.3. Xây dựng cơ chế phối hợp giữa các cơ quan, cá nhân có thẩm
quyền trong q trình kiểm tra và xử lý văn bản QPPL

3.2.4. Bảo đảm các điều kiện cho hoạt động kiểm tra, xử lý văn bản
QPPL như xây dựng cơ chế tài chính, cơ sở vật chất và trang
thiết bị, cơ sở dữ liệu phục vụ cho công tác kiểm tra, xử lý văn
bản QPPL

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

kiểm tra và xử lý văn bản QPPL

3.2.6. Tăng cường mối liên hệ giữa kiểm tra, xử lý văn bản QPPL với
quá trình xây dựng, rà sốt, hệ thống hóa và theo dõi thi hành
văn bản QPPL

3.2.7 Các giải pháp liên quan đến công tác tiền kiểm, truyền thông,
khen thưởng.v.v.

KẾT LUẬN 101

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 104

References.

CÁC VĂN BẢN, NGHỊ QUYẾT CỦA ĐẢNG

1. Đảng Cộng sản Việt Nam (1987), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI,
Nxb Sự thật, Hà Nội.

2. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ VII,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

3. Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

4. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

5. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ X,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

6. Bộ Chính trị (2005), Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24/5/2005 về Chiến lược xây
dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến
năm 2020, Hà Nội.

7. Bộ Chính trị (2005), Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 về Chiến lược cải

cách tư pháp đến năm 2020, Hà Nội.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

8. Bộ Nội vụ - Văn phịng Chính phủ (2005), Thơng tư liên tịch số
55/2005/TTLT-BNV-VPCP ngày 06/5 hướng dẫn thể thức và kỹ thuật trình bày văn bản, Hà Nội.
9. Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp (2004), Thông tư liên tịch số

109/2004/TTLT-BTC-BTP ngày 17/11 hướng dẫn việc quản lý và sử dụng kinh phí bảo đảm cho cơng
tác kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật, Hà Nội.

10. Bộ Tư pháp (2004), Thông tư số 01/2004/TT-BTP ngày 16/6 về việc hướng dẫn
thi hành một số điều của Nghị định 135/2003/NĐ-CP về kiểm tra và xử lý văn bản
quy phạm pháp luật, Hà Nội.

11. Bộ Tư pháp và Bộ Nội vụ (2005), Thông tư liên tịch số 01/2005/TTLT-BTP-BNV
ngày 24/01 hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định số 122/2004/NĐ-CP
ngày 18/5/2004 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của tổ
chức pháp chế các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan
chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và
doanh nghiệp nhà nước, Hà Nội.

12. Bộ Tư pháp và Bộ Tài chính (2011), Thơng tư số 122/2011/TTLT-BTP-ngày 17/8
quy định việc lập dự toán, quản lý, sử dụng và quyết tốn kinh phí bảo đảm cho
cơng tác kiểm tra, xử lý, rà sốt và hệ thống hóa văn bản QPPL

13. Bộ Tư pháp (2010), Thông tư số 20/2010/TT-BTP ngày 30/11 về việc quy định
chi tiết thi hành một số điều của Nghị định 40/2010/NĐ-CP về kiểm tra và xử lý
văn bản quy phạm pháp luật, Hà Nội.

14. Chính phủ (1997), Nghị định số 94/CP ngày 06/9 về tổ chức pháp chế ở các Bộ, cơ
quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Hà Nội.

15. Chính phủ (1997), Nghị định số 101/NĐ-CP ngày 23/9 quy định chi tiết và hướng
dẫn thi hành một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Hà Nội.
16. Chính phủ (2003), Quyết định số 909/2003/QĐ-TTg ngày 14/8 của Thủ tướng

Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình đổi mới công tác xây dựng, ban hành
và nâng cao chất lượng văn bản quy phạm pháp luật, Hà Nội.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

18. Chính phủ (2004), Nghị định số 104/2004/NĐ-CP ngày 23/3 về Công báo nước
Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Hà Nội.

19. Chính phủ (2004), Nghị định số 110/2004/NĐ-CP ngày 08/4 về công tác văn thư,
Hà Nội.

20. Chính phủ (2004), Nghị định số 122/2004/NĐ-CP ngày 18/5 quy định chức năng,
nhiệm vụ, quyền hạn của tổ chức pháp chế các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan
thuộc Chính phủ, cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực
thuộc Trung ương và doanh nghiệp nhà nước, Hà Nội.

21. Chính phủ (2005), Chỉ thị số 32/2005/CT-TTg ngày 10/10 của Thủ tướng Chính
phủ về việc tăng cường công tác kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật, Hà
Nội.

22. Chính phủ (2005), Nghị định số 161/2005/NĐ-CP ngày 27/12 quy định chi tiết và
hướng dẫn thi hành một số điều của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật và
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật,
Hà Nội.

23. Chính phủ (2006), Nghị định số 91/2006/NĐ-CP ngày 06/9 quy định chi tiết thi
hành một số điều của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng

nhân dân, Ủy ban nhân dân, Hà Nội.

24. Chính phủ (2004), Nghị định số 122/2004/NĐ-CP ngày 18/5 quy định chức năng,
nhiệm vụ, quyền hạn của tổ chức pháp chế các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan
thuộc Chính phủ, cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, thành phố trực thuộc
Trung ương và doanh nghiệp Nhà nước, Hà Nội.

25. Chính phủ (2009), Nghị định số 24/2009/NĐ-CP ngày 05/3 quy định chi tiết và
biện pháp thi hành Luật ban hành văn bản QPPL, Hà Nội.

26. Chính phủ (2009), Nghị định số 40/2010/NĐ-CP ngày 12/4 về kiểm tra và xử lý
văn bản QPPL, Hà Nội.

27. Thủ tướng Chính phủ (2005), Chỉ thị số 32/2005/CT-TTg ngày 10/10 về việc tăng
cường công tác kiểm tra, xử lý văn bản QPPL, Hà Nội.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

30. Quốc hội (1996), Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Hà Nội.

31. Quốc hội (2001), Nghị quyết số 51/2001/QH10 ngày 25/12 về việc sửa đổi, bổ
sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm
1992, Hà Nội.

32. Quốc hội (2001), Luật Tổ chức Quốc hội, Hà Nội.

33. Quốc hội (2002), Luật số 02/2002/QH11 ngày 16/12 về sửa đổi, bổ sung một số
điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Hà Nội.

34. Quốc hội (2003), Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Hà Nội.

35. Quốc hội (2004), Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân

dân, Ủy ban nhân dân, Hà Nội.

36. Quốc hội (2008), Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Hà Nội.

37. Quốc hội (2005), Nghị quyết số 55/2005/QH11 ngày 29/11 về kết quả giám sát
việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ,
Bộ, cơ quan ngang Bộ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao,
Hà Nội.

38. Ủy ban Thường vụ Quốc hội (2005), Nghị quyết số 753/2005/NQ- UBTVQH11
ngày 02/4 ban hành Quy chế hoạt động của Hội đồng nhân dân, Hà Nội.

SÁCH, GIÁO TRÌNH CHUYÊN KHẢO, BÀI BÁO VÀ CÁC TÀI LIỆU 
THAM KHẢO KHÁC

39. Bùi Thị Đào (2002), "Giám sát, kiểm tra và xử lý văn bản quy phạm pháp luật",
Nghiên cứu lập pháp, (9), tr. 47-51.

40. Trương Thị Hồng Hà (2005), "Nâng cao chất lượng ban hành văn bản quy phạm
pháp luật của chính quyền địa phương", Nhà nước và pháp luật, (1), tr. 10-15. 
41. Đoàn Thị Tố Uyên, "Bàn về khái niệm văn bản QPPL", (2004), Tạp chí Luật học-

Trường Đại học Luật Hà Nội (2), tr 65-69.

42. Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ (1993), Nxb Thuận Hóa, Huế.

43. Lý luận chung về Nhà nước và pháp luật (2001), Nxb Đại học quốc gia 
Hà Nội.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

45. Quốc triều hình luật (1991), Nxb Pháp lý, Hà Nội.

46. Từ điển tiếng Việt (2005), Nguyễn Kim Thảm, Hồ Hải Thụy, Nguyễn Đức Dương 
, Nxb Văn hóa Sài Gịn, Thành phố Hồ Chí Minh.

47. Nguyễn Văn Thâm (2001), Soạn thảo và xử lý văn bản quản lý nhà nước, Nxb 
Chính trị quốc gia, Hà Nội.

48. Lưu Kiếm Thanh (2002), Kỹ thuật soạn thảo văn bản, Nxb Thống kê, Hà Nội.

49. Vũ Thư (2003), "Tính hợp pháp và hợp lý của văn bản pháp luật và các biện pháp
xử lý các khiếm khuyết của nó", Nhà nước và pháp luật, (1), tr. 8-15.

50. Từ điển Bách khoa Việt Nam (2002), Nxb Từ điển Bách khoa, Hà Nội.

51. Từ điển Tiếng Việt (2005), Tác giả : Nguyễn Kim Thảm, Hồ Hải Thuỵ, Nguyễn 
Đức Dương, NXB Văn hố Sài Gịn.

52. Từ điển Luật học (2006), Viện khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp Nxb Từ điển Bách 
khoa- Nxb Tư pháp.

53. Đào Trí Úc (1997) Nhà nước và pháp luật của chúng ta trong thời đại mới, Nxb 
Khoa học xã hội, Hà Nội.

54. Đào Trí Úc (Chủ biên) (2003), Hương ước trong quá trình thực hiện dân chủ ở 
Việt Nam hiện nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

55. Đào Trí Úc - Võ Khánh Vinh (Đồng chủ biên) (2003), Giám sát và cơ chế giám 
sát việc thực hiện quyền lực nhà nước ở nước ta hiện nay, Nxb Công an nhân dân, 
Hà Nội.

56. Nguyễn Anh Sơn, Lê Thị Thu Thủy (2006) "Văn bản quy phạm pháp luật: Hiểu 
như thế nào cho đúng", tạp chí Nghiên cứu lập pháp, số 5 (75.

57. Phạm Hồng Thái (2011), “Văn bản quy phạm pháp luật và pháp luật về văn bản 
quy phạm pháp luật”, Tạp chí Dân chủ và pháp luật, số 7(232).

58. TS. Đỗ Ngọc Hải, Đề tài cấp Bộ: Pháp chế XHCN trong hoạt động ban hành 
VBQPPL của HĐND, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ở nước ta 
hiện nay.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

60. Viện khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp, Đề tài khoa học cấp Bộ, “Cơ chế kiểm tra 
văn bản QPPL thực trạng và giải pháp hoàn thiện”.

61. Sở Tư pháp thành phố Hà Nội Đề tài nghiên cứu khoa học của về "Đổi mới và 
nâng cao công tác văn bản ở Hà Nội";

62. UBND thành phố Hà Nội, Báo cáo về công tác kiểm tra và xử lý văn bản các năm
2009, 2010, 2011.

63. UBND thành phố Hà Nội, báo cáo về công tác ban hành văn bản của các năm
2008, 2009, 2010, 2011.

</div>

Kiểm tra và xử lý văn bản quy phạm pháp luật do Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân các cấp trên địa bàn thành phố Hà Nội ban hành hiện nay