tiết 66. ôn tập tác phẩm trữ tình

TT
Tên
văn bản
Thể
loại
Tác giả
Nội dung Nghệ thuật
1
2
3

TT
Chùm văn bản Thể loại Nội dung N ghệ thuật
1
2
3
4
Những câu
hát về tình
cảm gia
đình.
Những câu hát
về tình yêu quê
hương, đất
nước, con
người.
Những câu
hát than

thân
Những câu
hát châm
biếm.
Ca
dao
Ca
dao
Ca
dao
Ca
dao
Bộc lộ các tình cảm trong
gia đình, đó là những tình
cảm thiêng liêng nhất
trong cuộc đời mỗi con
người.
Tình yêu, niềm tự hào đối
với con người, lịch sử ,
truyền thống văn hóa của
quê hương đất nước.
Nỗi niềm cơ cực, buồn
tủi của người lao động
dưới chế độ cũ và nỗi
cảm thông đối với họ .
Thái độ mỉa mai, châm
biếm đối vớinhững thói
hư, tật xấu, những hủ
tục lạc hậu.
Sử dụng kết cấu chào

hỏi, lời mời…;cấu tứ
đa dạng, độc đáo; thể
thơ lục bát và lục bát
biến thể.
So sánh, ẩn dụ, đối
xứng, tăng cấp…; diễn
tả tình cảm qua những
mô típ; thể thơ lục bát
và lục bát biến thể.
Sử dụng cách nói
tượng trưng, thành
ngữ và các biện pháp
so sánh, phóng đại…
Sử dụng các hình
thức giễu nhại , cách
nói có hàm ý tạo nên
tiếng cười hài hước,
châm biếm.
Văn
học
dân
gian

•
Hồ Chí
TT
Tên
văn bản
Thể

loại
Tác
giả
Nội dung
Nghệ thuật
1
2
3
4
Sông núi
nước Nam
Phò giá về
kinh
Buổi chiều
đứng ở phủ
Thiên
Trường
trông ra
Bài ca
Côn Sơn
Thất
ngôn
tứ
tuyệt
Thất
ngôn
tứ
tuyệt
Thất

ngôn
tứ
tuyệt
Lục
bát
(bản
dịch)
Lời khẳng định về chủ
quyền lãnh thổ của đất
nước; ý chí kiên quyết
bảo vệ đất nước, bảo vệ
độc lập dân tộc.
Hào khí chiến thắng và
khát vọng về một đất
nước thái bình thịnh trị
của dân tộc ta ở thời nhà
Trần.
Bức tranh làng quê
thanh bình ở đồng bằng
Bắc bộ qua cái nhìn của
một vị vua đời Trần.
Cảnh trí Côn Sơn nên
thơ; nhân cách thanh
cao, sự giao hòa trọn
vẹn giữa con người với
thiên nhiên.
Hình thức diễn đạt cô
đọng, hàm xúc;giọng
điệu sảng khoái, hân
hoan, tự hào.

Ngôn ngữngắn gọn,
xúc tích, thiên về nghị
luận; giọng thơ dõng
dạc, hùng hồn, đanh
thép.
Ngôn ngữ miêu tả
đậm chất hội họa, kết
hợp giữa điệp ngữ với
tiểu đối, tạo nhịp thơ
êm ái, hài hòa.
Sử dụng từ xưng hô
“ta”, đan xen giữa tả
cảnh và tả người,
giọng thơ nhẹ nhàng
êm ái.
Lí
Thường
Kiệt
Trần
Quang
Khải
Trần
Nhân
Tông
Nguyễn
Trãi
Văn
học
trung
đại

•
Hồ Chí
TT
Tên
văn bản
Thể
loại
Tác
giả
Nội dung
Nghệ thuật
5
6
7
8
Sau phút
chia li
Bánh trôi
nước
Qua Đèo
Ngang
Bạn đến
chơi nhà
Song
thất
lục
bát
Thất
ngôn

tứ
tuyệt
Thất
ngôn
bát
cú
Thất
ngôn
bát
cú
Nỗi buồn chia phôi
của người chinh phụ
lúc tiễn đưa chồng ra
trận.
Ngợi ca vẻ đẹp, phẩm
chất của người phụ nữ;
lòng cảm thương sâu
sắc đối với thân phận
nổi chìm của họ.
Bài thơ thể hiện tâm
trạng cô đơn thầm
lặng và nỗi niềm hoài
cổ của nhà thơ trước
cảnh vật Đèo Ngang.
Bài thơ thể hiện một
quan niệm về tình bạn :
tình bạn chân thành quí
hơn mọi thứ trên đời.
Ngôn ngữ thơ bình dị,
sử dụng môtíp dân

gian, hình ảnh nhiều
tầng ý nghĩa.
Cực tả tâm trạng qua
hình ảnh,địa danh có
tính ước lệ,cách điệu;
dùng điệp ngữ, phép
đối, câu hỏi tu từ.
Sử dụng thể thơ điêu
luyện, bút pháp tả
cảnh ngụ tình,sử dụng
từ láy, từ đồng âm
khác nghĩa, đối.
Sáng tạo nên tình
huống khó xử khi bạn
đến chơi nhà , lập ý
bất ngờ, thể thơ điêu
luyện.
Đặng
Trần Côn
và Đoàn
Thị Điểm.
Hồ
Xuân
Hương
Bà
Huyện
Thanh
Quan
Nguyễn
Khuyến

Văn
học
trung
đại

TT
Tên
văn bản
Thể
loại
Tác giả Nội dung Nghệ thuật
1
2
3
4
Xa ngắm
thác núi
Lư
Cảm nghĩ
trong đêm
thanh tĩnh.
Ngẫu nhiên
viết nhân
buổi mới
về quê.
Bài ca nhà
tranh bị gió
thu phá
Lí
Bạch.

Lí
Bạch
Hạ Tri
Chương
Đỗ
Phủ
Thất
ngôn
tứ
tuyệt
Ngũ
ngôn
tứ
tuyệt
Thất
ngôn
tứ
tuyệt
Cổ thể
(trường
thiên)
Vẻ đẹp kì vĩ, mạnh mẽ
của thiên nhiên và tâm
hồn phóng khoáng, bay
bổng của nhà thơ Lí
Bạch
Nỗi lòng đối với quê
hương da diết, sâu
nặng trong tâm hồn,
tình cảm người xa quê.

Tình quê hương chân
thành và nỗi xót xa
khi mới trở về.
Tinh thần nhân đạo, lòng
vị tha cao cả vẫn tồn tại
ngay cả khi con người
phải sống trong hoàn
cảnh nghèo khổ, cùng
cực.
Xây dựng hình
ảnh gần gũi, ngôn
ngữ tự nhiên, bình
dị.
Kết hợp tài tình giữa cái
thực và cái ảo; liên
tưởng, tưởng tượng
sáng tạo, ngôn ngữ giàu
hình ảnh.
Sử dụng các yếu
tố tự sự, cấu tứ
độc đáo, giọng
điệu bi hài.
Bút pháp hiện thưc,
kết hợp tự sự, miêu
tả và biểu cảm.
Thơ
Đường

TT
Tên

văn bản
Thể loại Tác giả Nội dung Nghệ thuật
1
2
3
Cảnh
khuya
Thất
ngôn
bát cú
Hồ
Chí
Minh
Cảnh đêm trăng ở
núi rừng Việt Bắc ;
sự gắn bó , hòa hợp
giữa thiên nhiên và
con người.
Nhiều hình ảnh thơ
lung linh, kì ảo; phép tu
từ , so sánh, điệp ngữ
sáng tạo và nhịp điệu
độc đáo .
Rằm
tháng
Giêng
Lục
bát
(bản
dịch)

Thơ
năm
chữ
Xuân
Quỳnh
Hồ
Chí
Minh
Tiếng gà
trưa
Vẻ đẹp tâm hồn
của nhà thơ – chiến
sĩ Hồ Chí Minh
trước vẻ đẹp của
thiên nhiên Việt Bắc.
Những kỉ niệm về
người bà, về tuổi
thơ tràn ngập yêu
thương làm cho
người chiến sĩ
thêm vững bước
trên đường ra trận.
Sử dụng điệp từ hiệu
quả, lựa chọn từ ngữ
gợi hình, biểu cảm.
Sử dụng điệp ngữ có
tác dụng gợi nhắc kỉ
niệm , nối mạch cảm
xúc; vừa kể chuyện
vừa bộc lộ tâm tình.

Thơ
hiện
đại