Tiet 107. Cac thanh phan chinh cua cau

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.11 MB, 19 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2></div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

I. PHÂN BIệT THàNH PHầN CHíNH Và THàNH PHầN PHụ CủA C¢U:

Chẳng bao

lâu,

TN

CN

VN

to
âi

đã trở thành một chàng dế thanh niên
cường tráng.

Thành phần chính:

Chủ ngữ, Vị ngữ:

=> Bắt buộc phải có mặt để câu có cấu tạo hồn chỉnh

và diễn đạt được một ý trọn vẹn.

Thaønh phần phụ:

Trạng ngư:õ

=> Không bắt buộc phải có mặt.

Xác định thành phần Chủ ngữ, Vị ngữ, Trạng ngữ trong câu vn

sau.

Theo em, thành phần nào có thể l ợc bỏ, thành phần nào bắt buộc

phải có mặt trong câu? Vì sao?

1. Tìm hiểu ví dụ:

Nhận xét

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

?

1. T×m hiĨu vÝ dơ:

a) Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang nh mi khi, xem hong

hôn xuống. (Tô Hoài)

c) Cây tre là ng ời bạn thân của nông dân VN (...). Tre, nứa, trúc, 
mai, vầu giúp ng ời trăm nghìn công việc khác nhau.

(Thép Mới)

Xác định các thành phần chính của mỗi câu trong ví dụ

trên?

b) Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập.

(Đoàn Giái)

TN CN VN1 VN2

CN VN1 VN2 VN3 VN4

CN VN CN

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

a) Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang nh mọi khi, xem hồng

h«n xng. (Tô Hoài)

c) Cây tre là ng ời bạn thân của nông dân VN (...). Tre, nứa, trúc,

mai, vầu giúp ng ời trăm nghìn công việc khác nhau.

(ThÐp Míi)

b) Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập.

(Đoàn Giái)

TN CN VN1 VN2

CN VN1 VN2 VN3 VN4

CN VN CN

VN

1) Em hÃy cho biết vị ngữ trong các ví dụ trên có ý nghĩa nh 
thế nào?

2) Nờu c điểm, cấu tạo của vị ngữ?

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

1. Tìm hiểu ví dụ:

a) ra đứng cửa hang nh mọi
 khi, xem hồng hơn xuống.

c) là ng ời bạn thân của 
 nơng dân Việt Nam.
… giúp ng ời trăm nghìn 
 công việc khác nhau.
b) nằm sát bên bờ sông,
 ồn ào, đông vui, tấp nập.

VN1
VN2
VN1

VN2 VN3 VN4

VN
VN

2. NhËn xÐt

a, ý nghĩa:

Vị ngữ nêu lên đặc điểm,

hoạt động, trạng thái của sự vật, hiện t

ợng.

b, Đặc điểm:

Đứng sau CN, Vị ngữ

kết hợp với các phó từ chỉ thời gian:

đã, sẽ, đang, sắp, vừa mới

…

Trong

một câu có thể có một hay nhiều vị

ngữ.

c, CÊu t¹o: Vị ngữ th ờng là Động từ -
cụm §éng tõ; TÝnh tõ - côm TÝnh tõ;

Danh tõ - cơm Danh tõ.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

1. T×m hiĨu vÝ dơ:

a) Một buổi chiều, tơi ra đứng cửa hang nh mọi khi, xem

hoµng hôn xuống. (Tô Hoài)

c) Cây tre là ng ời bạn thân của nông dân VN (...). Tre, nứa, mai, 
vầu giúp ng ời trăm nghìn công việc khác nhau.

(Thép Mới)
b) Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập.

(Đoàn Giỏi)

TN CN VN1 VN2

CN VN1 VN2 VN3 VN4

CN VN CN

Đọc và quan sát lại chủ ngữ trong các ví dụ trên để

thảo luận trả lời các câu hỏi.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

1) Em h y cho biÕt chñ ngữ trong các ví dụ trên có

Ã

ý nghĩa nh thÕ nµo?

2) Nêu đặc điểm, cấu tạo của chủ ngữ?

3) Để xác định chủ ngữ trong câu ta làm nh thế nào?

Yêu cầu:

- Th¶o luËn nhãm 4 ng êi

- Thêi gian: 3 phót

- Trình bày ra phiếu học tập

- Cử đại diện trả lời

1) Em h y cho biÕt chủ ngữ trong các ví dụ trên có

Ã

ý nghĩa nh thÕ nµo?

2) Nêu đặc điểm, cấu tạo của chủ ngữ?

3) Để xác định chủ ngữ trong câu ta làm nh th no?

Yêu cầu:

- Thảo luận nhóm 4 ng êi

- Thêi gian: 3 phót

- Trình bày ra phiếu học tập

- Cử đại diện trả lời

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

110

120

130

140

150

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

1. T×m hiĨu vÝ dơ:

a) Mét bi chiỊu

c) Cây tre

Tre, nứa, trúc, mai, vầu
b) Chợ Năm Căn

CN

2. Nhận xét:

a, ý ngha:

Chủ ngữ nêu tên sự vật,

hiện t ợng có hành động, trạng thái,

đặc điểm nêu ở Vị ngữ.

b, Đặc điểm:

Chủ ngữ th ờng đứng tr

ớc vị ngữ. Trong một câu có thể có

một hay nhiều ch ng.

c, Cấu tạo:

Chủ ngữ th ờng là Danh

từ - cụm Danh từ; Đại từ.

d, Cỏch xỏc định chủ ngữ:

Để xác

định chủ ngữ ng ời ta đặt và trả lời các

câu hỏi: Ai? Cỏi gỡ? Con gỡ?

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

CáC THàNH PHầN CHíNH CủA CÂU

Thành phần Chủ ngữ Thành phần Vị ngữ

- Nêu tên sự
vật, hiện t ợng
nêu ở VN

- Th ờng đứng
tr ớc vị ngữ.

- Lµ DT - cơm
DT; Đại từ.

- Trả lời câu
hỏi: Ai? Cái
gì? Con g×?...

- Nêu đặc điểm,
hoạt động, trạng

thái của sự vật,
hiện t ợng.

- §øng sau CN, 
VN kÕt hợp với
các phó từ chỉ
thời gian

- Th ờng là:
ĐT - cụm ĐT;
TT - cụm TT;
DT - cụm DT.
- Trả lời các
câu hỏi: Làm
gì? Làm sao?
Nh thế nào?

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Chỉ ra thành phần chủ ngữ, vị ngữ trong các câu

1, Việc học tập rất cần thiết với mỗi ng ời.

2. Nhân dân là bể, văn nghệ là thuyền.

3. A: - Bạn về khi nào?

B: - S¸ng nay.

4. D ới bóng tre của ngàn x a thấp thống mái

đình mái chùa cổ kính.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

1, ViƯc häc tËp rÊt cần thiết với mỗi ng ời.

2, Nhân dân là bể, văn nghệ là thuyền

3, A: - Bạn về khi nào?

B: Sáng nay.

CN VN Khi lm CN động từ biến thành 
Cụm danh từ

CN VN CN VN

(lµ(DT)=VN)

CN VN

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13></div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Bài tập 1: Xác định chủ ngữ vị ngữ trong những câu sau:

Cho biết chủ ngữ và vị ngữ đ ợc cấu tạo nh thế nào?

(1)Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên c
ờng tráng.(2)Đôi càng tơi mẫm bóng (3)Những cái vuốt ở
khoeo, ở chân cứ cứng dần và nhọn hoắt.(4)Thỉnh thoảng,
muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp
phanh phách vào các ngọn cỏ.(5) Những ngọn cỏ gẫy rạp, y
nh có nhát dao vừa lia qua. (Tơ Hồi)

CN VN

CN VN CN

CN VN

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

C©u

Chủ ngữ

(Cấu tạo CN)

Vị ngữ

(Cấu tạo VN)

Đáp án:

1

1 Tụi Tụi (i t)(i từ) đã trở thành đã trở thành…… c ờng tráng. c ờng tráng. (Cụm (Cụm 
động t)

ng t)

2

2 Đôi càng tôi Đôi càng tôi (Cụm (Côm

Danh tõ)

Danh tõ) mÉm bãng mẫm bóng (tính từ)(tính từ)

3

3 Những cái vuốt ở Những cái vuốt ở 
khoeo

khoeo (Cụm danh (Cụm danh

tõ)

cứ cứng dần và nhọn hoắt. cứ cứng dần và nhọn hoắt. 
(2 cụm tính từ)

(2 cụm tính tõ)

4

4 Tôi Tôi (Đại từ)(Đại từ) co cẳng lên, đạp phanh phách vào co cẳng lên, đạp phanh phách vào 
các ngọn cỏ

các ngọn cỏ (hai cụm động từ)(hai cụm động từ)
5

5 Nh÷ng ngän cá Nh÷ng ngän cá

(cơm danh tõ)

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Chän h×nh ë cét A ghÐp víi mét h×nh cét B sao cho phù hơp. Đặt câu 
với bức tranh em vừa ghép và chỉ rõ CN, VN trong câu.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17></div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Bµi cị



Häc thc phÇn ghi nhí SGK/92,93.



Làm các bài tập còn lại.

Hoàn thành bài tâp viết đoạn văn

Bµi míi

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19></div>

Tiet 107. Cac thanh phan chinh cua cau

<b><sub>TN</sub></b>

<b><sub>CN</sub></b>

<b>VN</b>

<b>Thành phần chính:</b>

<b>Chủ ngữ, Vị ngữ:</b>

<b>=> Bắt buộc phải có mặt để câu có cấu tạo hồn chỉnh </b>

<b>và diễn đạt được một ý trọn vẹn.</b>

<b> Thaønh phần phụ:</b>

<b>Trạng ngư:õ</b>

<b>=> Không bắt buộc phải có mặt.</b>

Xác định thành phần Chủ ngữ, Vị ngữ, Trạng ngữ trong câu vn

sau.

Theo em, thành phần nào có thể l ợc bỏ, thành phần nào bắt buộc

phải có mặt trong câu? Vì sao?

1. Tìm hiểu ví dụ:

Nhận xét

?

?

<i>1. T×m hiĨu vÝ dơ:</i>

<i>1. T×m hiĨu vÝ dơ:</i>

<i><b>Xác định các thành phần chính của mỗi câu trong ví dụ </b></i>

<i><b>trên? </b></i>

<b>1. Tìm hiểu ví dụ:</b>

<b>1. Tìm hiểu ví dụ:</b>

<b>2. NhËn xÐt</b>

<b>2. NhËn xÐt</b>

<i><b>a, ý nghĩa: </b></i>

Vị ngữ nêu lên đặc điểm,

hoạt động, trạng thái của sự vật, hiện t

ợng.

<i><b>b, Đặc điểm: </b></i>

<i><b>Đứng sau CN, Vị ngữ </b></i>

kết hợp với các phó từ chỉ thời gian:

đã, sẽ, đang, sắp, vừa mới

…

Trong

một câu có thể có một hay nhiều vị

ngữ.

<i>1. T×m hiĨu vÝ dơ:</i>

<i>1. T×m hiĨu vÝ dơ:</i>

<i><b>Đọc và quan sát lại chủ ngữ trong các ví dụ trên để </b></i>

<i><b>thảo luận trả lời các câu hỏi.</b></i>

<i>1) Em h y cho biÕt chñ ngữ trong các ví dụ trên có</i>

Ã

<i>ý nghĩa nh thÕ nµo?</i>

<i>2) Nêu đặc điểm, cấu tạo của chủ ngữ?</i>

<i>3) Để xác định chủ ngữ trong câu ta làm nh thế nào?</i>

Yêu cầu:

- Th¶o luËn nhãm 4 ng êi

- Thêi gian: 3 phót

- Trình bày ra phiếu học tập

- Cử đại diện trả lời

<i>1) Em h y cho biÕt chủ ngữ trong các ví dụ trên có</i>

Ã

<i>ý nghĩa nh thÕ nµo?</i>

<i>2) Nêu đặc điểm, cấu tạo của chủ ngữ?</i>

<i>3) Để xác định chủ ngữ trong câu ta làm nh th no?</i>

Yêu cầu:

- Thảo luận nhóm 4 ng êi

- Thêi gian: 3 phót

- Trình bày ra phiếu học tập

- Cử đại diện trả lời

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

20

30

40

50

60

70