NV8 BTTL on tap tieng viet 99064

Ôi Tiếng Việt, như đất cày, như lụa - Óng tre ngà và mềm mại như tơ

Ôn tập phần Tiếng Việt

ÔN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT
Bài tập tự luyện

1. Phân lo i câu theo m c đích nói. Hành đ ng nói
* Lí thuy t:
H th ng các lo i câu phân theo m c đích nói: câu nghi v n, câu c u khi n, câu c m thán, câu tr n thu"t
Cách nh"n di n các lo i câu theo m c đích nói: hình th&c (t( ng), d u câu), ch&c năng
Hành đ-ng nói (h.i, trình bày, đi1u khi2n, b-c l- c m xúc, h&a h6n) và cách th7c hi n hành đ-ng nói.
* Luy n t p
! D ng 1. Xác ñ%nh các ki'u câu phân theo m c đích nói
Bài 1. Xác đ:nh ki2u câu phân theo m c đích nói c;a các câu văn dư=i đây.
– U nó khơng đưAc th ! (Ngơ T t T )
– Này, em khơng đ2 chúng nó n đưAc à? (T Duy Anh)
Các em đ(ng khóc. (Thanh T:nh)
Con trăn y là c;a vua ni đã lâu. Nay em gi t nó, t t khơng kh.i b: t-i ch . Thôi bây giJ nhân trJi
chưa sáng em hãy tr n ngay đi. Có chuy n gì đ2 anh L nhà lo li u.
ðã ăn th:t còn lo li u th nào ? Mày đ(ng có làm d i mà bay m t ñ u, con !
Nhà cháu ñã túng l i ph i đóng c su t sưu c;a chú nó n)a, nên m=i lơi thơi như th . Ch& cháu có dám
b. bP ti1n sưu c;a nhà nư=c đâu ? Hai ơng làm phúc nói v=i ơng lí cho cháu kh t…
Kh n n n ! Nhà cháu ñã khơng có, dSu ơng chTi mUng cũng đ n th thôi. Xin ông trông l i !
ðW ngu ! Ng c sao ng c th ! ðòi m-t cái nhà thơi à ? TrJi ! ði tìm ngay con cá và b o nó rXng tao
khơng mu n làm m-t m nông dân quèn, tao mu n làm m-t bà nh t ph[m phu nhân kia.
Xin b h hoàn gươm l i cho Long Quân.
_, ñưAc ! Mu n h.i con gái ta, hãy v1 sUm ñ; m-t chĩnh vàng c m, mưJi t m l a ñào, mưJi con lAn
béo, mưJi vị rưAu tăm đem sang đây.
ThXng kia ! Ơng tưLng mày ch t đêm qua, cịn s ng ñ y à ? N-p ti1n sưu ! Mau !
Bài 2. Câu nghi v n

1. Xác ñ:nh câu nghi v n
Chi c áo này giá bao nhiêu ti1n?
Chi c áo y giá bao nhiêu tơi cũng mua.
SA gì ? […] Mày b o tao còn bi t sA ai hơn tao n)a !


Ôi Tiếng Việt, như đất cày, như lụa - Óng tre ngà và mềm mại như tơ

Ôn tập phần Tiếng Việt

Nào tơi đâu bi t cơ s7 l i ra nông ngi này ! Tôi h i lUm! Tôi h i h"n lUm ! Anh mà ch t là chh t i cái t-i
ngông cuWng d i d-t c;a tôi. Tôi bi t làm th nào bây giJ ?
Bài t"p này làm th nào?
Tôi không bi t bài t"p này làm th nào.
2. Các ckp câu in ñ"m trong ño n văn dư=i đây có gì khác nhau v1 ý nghĩa?
a. M h i h p thì th m vào tai tơi :
Con có nh n ra con khơng ?
....
Con ñã nh n ra con chưa ? …M v n h i h p.
(B&c tranh c;a em gái tôi T Duy Anh)
b. ! Bao gi+ Lan ñi ði n Biên?
! Lan ñi ði n Biên bao gi+?
Bài 3. Câu c u khi n
Chh ra s7 khác nhau v1 hình th&c trong các câu c u khi n sau ñ2 th y s7 thay đmi thái đ- c;a ngưJi m6
(trích t( Cu-c chia tay c;a nh)ng con búp bê – Khánh Hồi).
(1) M tơi, gi ng kh$n đ&c, t( trong màn nói v ng ra :
+Thơi, hai đ-a li u mà ñem chia ñ chơi ra ñi.
(2) ðem chia ñ chơi ra đi ! – M tơi ra l nh.
(3) L8ng nh8ng mãi. Chia ra ! – M tôi quát và gi=n d? đi v@ phía c ng.
Bài 4. Xác đ:nh ki2u câu phân theo m c đích nói trong các ño n văn, ño n thơ sau

a. ðo n văn:
(1) Cái Tí chưa hiBu hCt ý câu nói c a m , nó xám m&t lGi và hHi b8ng gi ng luJng cuJng :
+ ( 2 ) V=y thì b?a sau con ăn O ñâu ?
( 3) ðiBm thêm m t giây n-c nO , chR D=u ngó con b8ng cách xót xa:
+ (4) Con sU ăn O nhà cV NghR thơn ðồi .
(5 ) Cái Tí nghe nói giãy n$y , giJng như sét đánh bên tai, nó li ng c khoai vào r và ồ lên khóc.
+ ( 6) U nh t ñRnh bán con ư ? ( 7) U không cho con O nhà n?a ư ? ( 8) KhJn nGn thân con thC này ! ( 9)
Tr i ơi !
b. ðo n thơ:
ð p vô cùng, T quJc ta ơi!
R(ng c ñ i chè, ñ ng xanh ngào ngGt
Ncng chói sơng Lơ, hị ơ tiCng hát
Hocmai.vn– Ngơi trư ng chung c a h c trị Vi t

T ng đài tư v n : 01686.350.737

- Trang | 2-


Ôi Tiếng Việt, như đất cày, như lụa - Óng tre ngà và mềm mại như tơ

Ôn tập phần Tiếng Việt

ChuyCn phà dào dGt bCn nưec Bình Ca...
c. Hình như t-c q khơng thB chiu đưhc, chR D=u li@u mGng ci lGi:
+ Ch ng tơi đau Jm, ơng khơng đưhc phép hành hG!
Cai l tát vào m&t chR m t cái ñánh ñJp r i hcn c- nh$y vào cGnh anh D=u.
ChR D=u nghiCn hai hàm răng:
+ Mày trói ngay ch ng bà ñi, bà cho mày xem!
! D ng 2. Xác đ%nh ki'u câu phân theo m c đích nói và hành đ ng nói

a. ðo n thơ
Nào đâu nh?ng ñêm vàng bên b suJi,
Ta say m i ñ-ng uJng ánh trăng tan?
ðâu nh?ng ngày mưa chuyBn bJn phương ngàn,
Ta l&ng ngcm giang san ta ñ i mei?
ðâu nh?ng bình minh cây xanh ncng g i,
TiCng chim ca gi c ng ta tưng b(ng?
ðâu nh?ng chi@u lênh láng máu sau r(ng,
Ta ñhi chCt m$nh m&t tr i gay gct,
ðB ta chiCm l y riêng ph n bí m=t?
+ Than ơi! Th i oanh li t nay cịn đâu?
b. ðo n văn:
“ Tinh th n yên nưec cũng như các th- c a q . Có khi đưhc trưng bày trong t kính , trong bình pha lê
rõ ràng dm th y . Nhưng cũng có khi đưhc c t gi u kín đáo trong rương trong hịm. B n ph=n c a chúng
ta là làm cho nh?ng c a q kín đáo y đưhc đưa ra trưng bày .Nghĩa là ph$i ra s-c gi$i thích , tuyên
truy@n , t ch-c , lãnh ñGo , làm cho tinh th n yêu nưec c a t t c$ m i ngư i đưhc thic hi n vào cơng
vi c u nưec , công vi c kháng chiCn”.
c. Thân g y gu c, lá mong manh
Mà sao nên lũy nên thành tre ơi ?
d. C$ đàn bị giao cho th8ng bé ngư i không ra ngư i nghm không ra nghm y, chăn dct làm sao?
e. Tqnh lGi em ơi, qua r i cơn ác m ng
Em ñã sJng lGi r i, em ñã sJng!
ði n gi=t, dùi ñâm, dao cct, lsa nung
Khơng giCt đưhc em, ngư i con gái anh hùng!

Hocmai.vn– Ngơi trư ng chung c a h c trị Vi t

T ng đài tư v n : 01686.350.737

- Trang | 3-

Ôi Tiếng Việt, như đất cày, như lụa - Óng tre ngà và mềm mại như tơ

Ôn tập phần Tiếng Việt

g. Lúc b y gi , ta cùng các ngươi sU bR bct, đau xót biCt chưng nào! Chtng nh?ng thái p c a ta khơng
cịn mà b ng l c các ngươi cũng m t; chtng nh?ng gia quyCn ta bR tan mà vh con các ngươi cũng
khJn;...Lúc b y gi , d u các ngươi muJn vui vv phHng có đưhc khơng?
2. Câu ph4 đ%nh
* Lí thuy t:
Khái ni m, cách nh"n bi t
Phân lo i (theo n-i dung ph; ñ:nh)
* Luy n t p: Xác ñ:nh câu ph; ñ:nh trong các ño n văn sau
a. ðo n văn:
“Thống th y m v@ đCn c ng , th8ng D n m(ng nh$y chân sáo :
+ U ñi ñâu t( lúc non trưa đCn gi ? Có mua đưhc gGo hay không ?Sao u lGi v@ không thC ?
Cái Tí O trong bCp sa s$ mcng ra :
+ ðã b$o u khơng có ti@n , lGi c- l8ng nh8ng nói mãi ! Mày tưOng ngư i ta dám bán chRu cho nhà mày
sao ? Thơi ! Khoai chín r i đây, đB tơi đ ra ơng xơi , ơng ñ(ng làm t i u n?a .
R i nó t t t$ b ng em chGy ra trưec th@m ñon đ$ chào m :
+

U đã v@ G ! ơng lí cOi trói cho th y con chưa , hO u ? Cái nón c a u làm sao bR rách tan thC

này ?Tay u làm sao ph$i bu c giv thC kia ?
ChR D=u không tr$ l i . Thxn thơ , chR đón l y con bé và ng i ghé vào bên mép chõng .”
b. ðo n văn:
Xưa nhà Thương ñCn vua Bàn Canh năm l n d i đơ; nhà Chu đCn vua Thành Vương cũng ba l n d i đơ.
Ph$i đâu các vua th i Tam đGi theo ý riêng mình mà ti ti n chuyBn d i? Chq vì muJn đóng đơ O nơi trung

tâm, mưu tốn nghi p len, tính kC mn đ i cho con cháu...
c. ðo n văn
– Không ! Cháu không muJn vào. CuJi năm thC nào mh cháu cũng v@.
Cô tôi hHi luôn, gi ng v n ng t :
+ Sao lGi không vào ? Mh mày phát tài lcm, có như dGo trưec đâu !
d. ðo n văn:
+ Nói đùa thC, ch- ơng giáo cho đB khi khác…
+ Vi c gì cịn ph$i ch khi khác ?...Khơng bao gi nên hoãn si sung sưeng lGi. CV c- ng i xuJng đây !
Tơi làm nhanh lcm…
3. H i tho i

Hocmai.vn– Ngơi trư ng chung c a h c trị Vi t

T ng đài tư v n : 01686.350.737

- Trang | 4-


Ôn tập phần Tiếng Việt

Ôi Tiếng Việt, như đất cày, như lụa - Óng tre ngà và mềm mại như tơ

* Lí thuy t: vai xã h-i (trên dư=i; thân sơ), lưAt lJi trong h-i tho i (tránh tranh lJi, cUt lJi, chêm vào
lJi ngưJi khác)
* Luy n t p
! D ng 1. Xác ñ%nh vai xã h i trong các ño n ñ9i tho i sau:
Bài 1. ðo n văn b n :
[…] – Sao chú mày sinh sJng cxu th$ quá như thC ! Nhà csa ñâu mà tu@nh tồng. Ngơ có kv nào đCn phá
thì th=t chú chCt ngay đi ! Này ths xem : khi chú chui vào t , lưng chú ph$i l m c m ñVng sát lên t=n
m&t ñ t, làm cho ai trên v cH nhìn sang cũng biCt chú đương đi ñ-ng ch} nào trong t . PhHng ths có

th8ng chim Cct nó nhịm th y, nó tưOng m i, nó m m t phát, nh t ñRnh trúng gi?a lưng chú, thì chú có
mà đi đ i ! Ơi thơi, chú mày ơi ! Chú mày có len mà chtng có khơn.
[…] – Thưa anh, em cũng muJn khơn nhưng khơn khơng đưhc. ðVng đCn vi c là em thO r i, khơng cịn
s-c đâu mà đào bei n?a. Lcm khi em cũng nghĩ n}i nhà csa như thC này là nguy hiBm, nhưng em nghèo
s-c quá, em ñã nghĩ rịng rã hàng m y tháng cũng khơng biCt làm như thC nào. Hay là bây gi em nghĩ
thC này…Song anh có cho phép nói em mei dám nói…
[…] – ðưhc, chú mình c- nói thtng th(ng ra nào.
a. Xác ñ:nh vai xã h-i gi)a D Mèn và D ChoUt qua đo n h-i tho i trên.
b. Em có nh"n xét gì v1 cách nói năng c;a D Mèn và D ChoUt khi D Mèn và D ChoUt tr c tumi nhau
(“Choct n có lU cũng trGc tu i tơi”) ?
c. Vai xã h-i gi)a D Mèn và D ChoUt thay ñmi th nào L ño n cu i văn b n ?
[…] – Nào tơi đâu biCt cơ si lGi ra nông n}i này ! Tôi hJi h=n lcm ! Anh mà chCt là chq tGi cái thói ngơng
cu ng dGi d t c a tôi. Tôi biCt làm thC nào bây gi ?
[…] – Thôi, tôi Jm yCu quá r i, chCt cũng ñưhc. Nhưng khi nhcm mct tơi khun anh : O đ i mà có thói
hung hăng b=y bG, có óc mà khơng biCt nghĩ sem mu n r i cũng mang vG vào mình đ y.
Bài 2. Nh"n xét v1 cách nói năng c;a ngưJi vA trong câu sau :
+ ð ngu ! ðòi m t cái máng th=t à ? M t cái máng thì th m vào đâu ! ði tìm lGi con cá và địi m t cái
nhà r ng.
(Ơng lão đánh cá và con cá vàng)
Bài 3. Chh ra s7 thay ñmi trong vai h-i tho i c;a các nhân v"t trong cu-c ñ i tho i gi)a ch: D"u và tên cai
l :
...ChR D=u run run:
+ Nhà cháu ñã túng lGi ph$i đóng c$ su t sưu c a chú nó n?a, nên mei lơi thơi như thC. Ch- cháu có dám
bH bê ti@n sưu c a nhà nưec đâu? Hai ơng làm phúc nói vei ơng lí cho cháu kh t...
Hocmai.vn– Ngôi trư ng chung c a h c trò Vi t

T ng đài tư v n : 01686.350.737

- Trang | 5-

Ôn tập phần Tiếng Việt

Ôi Tiếng Việt, như đất cày, như lụa - Óng tre ngà và mềm mại như tơ

... Hình như t-c q khơng thB chiu đưhc, chR D=u li@u mGng ci lGi:
+ Ch ng tơi đau Jm, ông không ñưhc phép hành hG!
Cai l tát vào m&t chR m t cái ñánh ñJp r i hcn c- nh$y vào cGnh anh D=u.
ChR D=u nghiCn hai hàm răng:
+ Mày trói ngay ch ng bà đi, bà cho mày xem!
! D ng 2. LưChh ra s7 vi ph m v1 lưAt lJi trong ño n h-i tho i sau. D u hi u nào trong văn b n cho th y s7 vi ph m
đó ?
a. – ðê v€ r i !...ðê v€ r i, th i ông cách c chúng mày, th i ông bH tù chúng mày ! Có biCt khơng
?...Lính đâu ? Sao bay dám đB cho nó chGy x ng x c vào đây như v=y ? Khơng cịn phép tcc gì n?a à ?
+ DG, bxm…
+ ðu i c nó ra !
(Ph m Duy T n)
b) – Anh ñã nghĩ thương em như thC thì hay là anh đào giúp cho em m t cái ngách sang bên nhà anh,
phòng khi tJi lsa tct đèn có đ-a nào đCn bct nGt thì em chGy sang…
(Chưa nghe hCt câu, tơi đã hCch răng lên, xì m t hơi rõ dài. R i, vei b đi u khinh khqnh, tơi mcng : )
+ H-c ! Thông ngách sang nhà ta ? Dm nghe nhq ! Chú mày hôi như cú mèo thC này, ta nào chRu đưhc.
Thơi, im cái đi u hát mưa d m sùi sVt y đi. ðào t nơng thì cho chCt !
(Tơ Hồi)
4. Tr t t= t? trong câu
* Lí thuy t: Vai trị c4a tr t t= t? (t o liên k t, m ch l c trong văn b n, trình t7 c;a s7 v"t, nh n m nh
đkc đi2m, khía c nh c;a s7 v"t, t o s7 hài hòa v1 âm thanh)
* Luy n t p
Nêu tác d ng c;a vi c sUp x p tr"t t7 t( c;a các t( in ñ"m trong nh)ng ño n văn, ño n thơ sau:
a) Lúc vào lC, bài văn t ñư

th y ñW ñ n trách […]
(Truy n dân gian Vi t Nam)
b) TrưGc Cách m ng, ông (Nguyên HWng) s ng ch; y u L thành ph c ng H i Phịng, trong m-t xóm
lao đ-ng nghèo. Ngay t( tác ph[m đ u tay, Ngun HWng đã hư=ng ngịi bút v1 nh)ng ngưJi cùng khm
g n gũi mà ông yêu thương thUm thi t. Sau Cách m ng, Nguyên HWng ti p túc b1n bh sáng tác, ông vi t
c ti2u thuy t, kí, thơ, nmi b"t hơn c là các b- ti2u thuy t sT thi nhi1u t"p.
(Ng) văn 8, t"p m-t)
Hocmai.vn– Ngôi trư ng chung c a h c trò Vi t

T ng đài tư v n : 01686.350.737

- Trang | 6-


Ôn tập phần Tiếng Việt

Ôi Tiếng Việt, như đất cày, như lụa - Óng tre ngà và mềm mại như tơ

c)

Nay xa cách lịng tơi ln tưLng nh=
Màu nưGc xanh, cá b c, chi c buJm vơi,
Thống con thuy1n rw sóng ch y ra khơi,
Tơi th y nh= cái mùi nWng mkn quá !
(T Hanh)

d)

Ta bưGc chân lên, dõng d c, đư+ng hồng,
LưAn t m thân như sóng cu-n nh:p nhàng.

e) Nh)ng cái vu t N chân, N khoeo c& cOng dPn và nhEn hoQt.
g) Có bumi nUng s=m mJ, bi2n b c hơi nư=c, khơng nom th y đ o xa, chh m-t màu trUng đ c. Khơng có
thuySn, khơng có sóng, khơng có mây, khơng có sQc bi c c4a da tr+i.
h) Lịng u nhà, u làng xóm, yêu miSn quê trL nên lòng yêu Tm qu c.
k) ThXng bé con anh Ch[n ho rũ rưl.

ðã tan tác nh)ng bóng thù hUc ám
ðã sáng l i trJi thu tháng Tám.
(T H)u)

m.

T( nh)ng năm ñau thương chi n ñ u
ðã ng+i lên nét mkt quê hương,
T( g c lúa bJ tre hi1n h"u,
ðã b t lên ti ng thét căm hJn.
(NguyPn ðình Thi)

p)

Lom khom dưGi núi tiSu vài chú
Lác đác bên sơng ch< mXy nhà

5. ChZa l[i diCn đ t
* Lí thuy t:
a) Lgi mâu thuSn lơ gic gi)a ch; ng) và v: ng) (Cái bàn trịn này vng)
b) Lgi li t kê khơng đWng lo i (Em r t thích ăn bún, phL và htc nhi1u mơn khác)
c) Quan h gi)a các v câu khơng lơ gic. (Vì trJi mưa nên em vSn ñi htc)

* Luy n t p
Phát hi n l[i lô!gic trong các câu sau. ChZa l i các l[i đó.
a) T H)u là m-t nhà thơ l=n c;a dân t-c v=i nh)ng truy n ngUn, ti2u thuy t mang ñ"m ch t nhân văn.
b) N u khơng tin b n thì sao em l i c tình khơng nói nh)ng bí m"t c;a em.
Hocmai.vn– Ngơi trư ng chung c a h c trò Vi t

T ng đài tư v n : 01686.350.737

- Trang | 7-


Ôi Tiếng Việt, như đất cày, như lụa - Óng tre ngà và mềm mại như tơ

Ôn tập phần Tiếng Việt

c) Tuy nhà r t xa trưJng nhưng hôm nào nó cũng đi htc mu-n.
d) TrJi đã bUt đ u t i nên em nhìn rõ b n Nam đang vSy em L ñ u ph .
e) Em h&a sw htc t t các mơn Tốn, Lí, Hóa và các mơn khoa htc xã h-i khác.
g) Em thích mua xe hay xe ñ p ?
h) Trong vi c htc t"p nói chung và lao đ-ng nói riêng, b n Nam ñ1u r t gương mSu.

Hocmai.vn– Ngôi trư ng chung c a h c trò Vi t

T ng đài tư v n : 01686.350.737

- Trang | 8-