CƠ SỞ LÝ VỀ VẤN ĐỀ HOÀN THIỆN QUÁ TRÌNH HẠCH TOÁN

Chuyên để tốt nghiệp Gvhd: Trần Thị Mẽ
C S Lí V VN HON THIN QU TRèNH HCH
TON
I. NGHIP V TIấU TH HNG HO TRONG NN KINH T TH
TRNG
I.1. Kinh doanh thng mi trong kinh t th trng
Hot ng thng mi hay kinh doanh hng hoỏ l quỏ trỡnh trao i hng
hoỏ thụng qua mua bỏn trờn th trng. Xột thc cht ú l quỏ trỡnh trao i hng
hoỏ ca nn kinh t xó hi.
S hỡnh thnh hot ng kinh doanh hng hoỏ l tt yu do quỏ trỡnh phõn
cụng lao ng xó hi v li th so sỏnh gia cỏc vựng, cỏc doanh nghip, cỏc quc
gia vi nhau. Phõn cụng lao ng l s nh ra s cn thit nhm va lm tho
món nhu cu ln nhau, va khai thỏc li th so sỏnh ln tỏi u t, tỏi sn sut
(sc lao ng v cỏc sn phm khỏc).
Thng mi cú v trớ quan trng trong nn kinh t quc dõn th hin ch:
- Trc ht nú l mt b phn hp thnh ca tỏi sn xut. Thng mi ni lin
gia sn xut v tiờu dựng. Dũng vn ng ca sn phm hng hoỏ qua khõu
thng mi hoc tip tc cho sn xut hoc i vo tiờu dựng cỏ nhõn.
v trớ cu thnh ca tỏi sn xut xó hi thng mi c coi nh h thng
dn lu bo m tớnh liờn tc ca quỏ trỡnh tỏi sn xut. Khõu ny b ỏch tc
s dn n s khng hong ca sn xut v tiờu dựng.
- Thng mi l mt phn ca sn xut hng hoỏ, sn phm hng hoỏ cú mc
ớch l tho món nhu cu ca ngi khỏc trao i, mua bỏn hot ng
thng mi gn lin vi hot ng sn xut hng hoỏ.
Thng mi l lnh vc kinh doanh cng thu hỳt trớ lc v tin ca nh u
t a li li nhun. Kinh doanh thng mi cú nhng c thự ca nú: ú l quy
1
Svth: Nguyễn Văn Thành Khoa kế toán - kiểm toán
1
Chuyên để tốt nghiệp Gvhd: Trần Thị Mẽ
lut hng hoỏ vn ng t n cú giỏ tr thp n ni cú giỏ tr cao, quy lut mua r

bỏn t, quy lut ca ngi cú hng hoỏ bỏn cho ngi cn (quy lut cung-cu).
B tin mua hng hoỏ, sau ú bỏn li cng cú thu c li nhun thm chớ siờu li
nhun. Vỡ vy kinh doanh thng mi cng tr thnh ngnh sn xut vt cht th
hai.
tm v mụ thng mi l iu kin tin thỳc y sn xut hng hoỏ
cựng cỏc mi quan h hng hoỏ tin t. Qua hot ng mua bỏn to ra ng lc
kớch thớch nhng ngi sn xut, thỳc y phõn cụng lao ng, t chc li sn
xut, hỡnh thnh cỏc vựng chuyờn mụn hoỏ sn xut cỏc hng hoỏ ln.
Thng mi kớch thớch s phỏt trin ca lc lng sn xut, ngi sn xut
s tỡm mi cỏch ci tin cụng tỏc, ỏp dng khoa hc v cụng ngh mi,
gim thiu chi phớ thu c li nhun. ng thi cnh tranh trong thng mi
bt buc ngi sn xut phi nng ng, khụng ngng nõng cao tay ngh, chuyờn
mụn hoỏ v tớnh toỏn, thc cht hot ng kinh doanh tit kim cỏc ngun lc v
nõng cao nng sut em li li nhun cao nht. ú l nhng nhõn t tỏc ng lm
cho lc lng sn xut phỏt trin.
Thng mi luụn kớch thớch nhu cu v to ta nhu cu mi. Thng mi mt
mt lm cho nhu cu trờn th trng sỏt thc vi nhu cu thc t hn, mt khỏc nú
cũn lm b l tớnh a dng phong phỳ ca nhu cu trong kinh doanh thng mi.
T ú ó buc cỏc nh sn xut phi sn xut a dng v loi hỡnh sn phm, kiu
dỏng mu mó, cht lng sn phm. iu ny ó tỏc ng ngc li ngi tiờu
dựng lm ni bt nhng nhu cu tim tng trong thng mi. Túm li thng mi
lm tng trng nhu cu v ú l gc r ca s phỏt trin sn xut kinh doanh.
Thụng qua phỏt trin ca hot ng thng mi lm cho nn kinh t trong
nc gn lin vi kinh t th gii thc hin chớnh sỏch kinh t m, gúp phn m
rng v phỏt trin quan h quc t.
2
Svth: Nguyễn Văn Thành Khoa kế toán - kiểm toán
2
Chuyên để tốt nghiệp Gvhd: Trần Thị Mẽ
Nn kinh t k hoch húa tp trung vi nột c trng ni bt l t sn xut

ti tiờu th sn phm hon ton do nh nc quyt nh, cỏc doanh nghip khụng
cn quan tõm ti sn phm ca mớnh cú c th trng chp nhn tiờu dựng hay
khụng m ch quan tõm ti vic sn xut cỏi sn cú. Theo ch tiờu k hoch nh
nc giao cho, doanh nghip khụng quan tõm ti hiu qu sn xut kinh doanh
c hay mt l hay lói ó cú nh nc chu.
Chớnh vỡ c ch qun lý nh vy nờn cỏc doanh nghip thng li trụng
ch vo nh nc lm mt i tớnh t ch nhy bộn trong vic sn xut cung cp
sn phm-hng húa ra th trng. i vi cỏc doanh nghip thng mi thỡ h
thc hin nhim v mua bỏn lu thụng hng hoỏ theo yờu cu ca nh nc. Nh
nc c quyn trong vic phõn phi hng hoỏ thụng qua cỏc doanh nghip
thng mi do nh nc lm ch, iu ny ó gõy nờn s hn ch, mt cõn i
gia cung v cu trờn th trng dn n nn kinh t b trỡ tr, kỡm hóm lỳn sõu
vo s khng hong. i hi ng ton quc ln VI nm 1996 ó khai thụng th
b tc ú, thụng qua mt chớnh sỏch kinh t mi ú l c ch th trng theo nh
hng xó hi ch ngha cú s qun lý iu tit ca nh nc. Chớnh sỏch kinh t
mi ca nh nc ó to ra mụi trng kinh doanh thun li song cng cha y
nhng khú khn th thỏch ũi hi nhng doanh nghip thng mi phi cú cỏi
nhỡn ton din trong hot ng sn xut kinh doanh ca mỡnh. Cỏc doanh nghip
phi hot ng vi phng chõm hch toỏn kinh doanh c n l chu v t chu
trỏch nhim trc nh nc v phỏp lut v hot ng ca mỡnh. Vỡ vy mi
doanh nghip u phi nng ng nhy bộn thớch nghi vi mụi trng kinh doanh
mi vi mc tiờu hng ti l th trng, th trng l sn xut v phỏt trin, l
ớch cỏc doanh nghip chinh phc v khai thỏc. t c iu ú cỏc doanh
nghip phi lm tt cụng tỏc bỏn hng, tip cn th trng tiờu th sn phm.
i vi cỏc doanh nghip thng mi thỡ hot ng bỏn hng cc k quan trng.
Trong doanh nghip thng mi bỏn hng l hot ng ch yu cui cựng v quan
3
Svth: Nguyễn Văn Thành Khoa kế toán - kiểm toán
3
Chuyên để tốt nghiệp Gvhd: Trần Thị Mẽ

trng nht, nú giỳp cho vn kinh doanh ca doanh nghip nhanh chúng chuyn t
hỡnh thỏi hng hoỏ sang hỡnh thỏi tin t v l c s xỏc nh kt qu kinh
doanh sau ny.
i vi bn thõn cỏc doanh nghip: thc hin tt cụng tỏc bỏn hng giỳp
doanh nghip thu hi vn nhanh lm cho tc chu chuyn vn lu ng nhanh
lm cho doanh nghip bt s vn huy ng t bờn ngoi t ú gim c chi phớ
v vn. Doanh nghip cú tiờu th c hng hoỏ thỡ mi cú doanh thu bự p
cỏc chi phớ, thc hin c ngha vi nh nc v cỏc i tng cỏc cú liờn quan,
cao hn na l thc hin ngha v thng d, t ú giỳp cỏc nh qun tr lónh o
bit c tinh hỡnh hot ng ca doanh nghip mỡnh v a ra cỏc quyt nh
phự hp. Trờn gúc ton b nn kinh t quc dõn, doanh nghip úng vai trũ l
mt n v kinh t c s, s ln mnh ca doanh nghip gúp phn n nh v phỏt
trin ca ton b nn kinh t, to iu kin thun li thc hin mc tiờu chung
ca quc gia. Hng hoỏ ca doanh nghip thng mi c lu thụng trờn th
trng ng ngha vi vic xó hi tha nhn kt qu lao ng ca doanh nghip
v hn th na doanh nghip ó khng nh ch ng ca mỡnh trờn th trng.
Mt khỏc thc hin c tt quỏ trỡnh bỏn hng ó gúp phn iu ho quỏ trỡnh
sn xut tiờu dựng, gia tin hng, gia cung v cu, l iu kin m bo s phỏt
trin cõn i trong ngnh cng nh ton b nn kinh t quc dõn.
I.2. c trng ca nn kinh t nc ta, nh hng ca nú n hot ng ca nn
kinh t núi chung v hot ng hng hoỏ núi riờng
Nn kinh t nc ta ang trong thi k chuyn bin t nn kinh t kộm phỏt
trin mang tớnh t cung t cp sang nn kinh t hng hoỏ nhiu thnh phn.
i lờn ch ngha xó hi khụng qua giai on phỏt trin t bn ch ngha, nn
kinh t nc ta thiu mt cỏi ct vt cht ca mi nn kinh t phỏt trin, thc
trng ca nn kinh t cũn c th hin cỏc mt sau:
- C cu h tng vt cht cũn thp kộm.
4
Svth: Nguyễn Văn Thành Khoa kế toán - kiểm toán
4

Chuyên để tốt nghiệp Gvhd: Trần Thị Mẽ
- Trỡnh c s vt cht v cụng ngh trong cỏc doanh nghip c ci tin
song vn lc hu nhiu so vi th gii.
- Sn xut phõn tỏn nh l, k thut th cụng mang nng tớnh bao th trỡ tr.
- Phõn cụng lao ng xó hi cha sõu sc, cỏc mi quan h kinh t kộm phỏt
trin, th trng c m rng song cha t hiu qu.
- Thu nhp ca dõn c qu thp, sc mua thp, thu nhp tiờu dựng tng chm
lm trỡ tr sn xut kinh doanh ú l iu khú cú th trỏnh khi.
- Thiu i ng ngi qun lý sn xut, kinh doanh cú kh nng tham gia cnh
tranh trong v ngoi nc.
Trong cụng cuc i mi nh nc ta ó xỏc nh ch trng xõy dng mt
nn kinh t th trng da trờn c s nn kinh t nhiu thnh phn, cỏc thnh phn
kinh t cũn tn ti di cỏc hỡnh thc s hu khỏc nhau v t liu sn xut trong
ú cỏc thnh phn kinh t cựng tham gia di s iu tit v mụ ca nh nc.
Nh nc khuyn khớch cỏc thnh phn kinh t hot ng trờn c s tụn trng
phỏp lut. Vic a thnh phn kinh t khụng ch trong sn xut m trong c kinh
doanh thng mi, mi hot ng kinhdoanh ca mi doanh nghip mi thnh
phn kinh t quc dõn u c phộp hot ng.
C s khỏch quan ca s tn ti nhiu thnh phn ú l do cũn cú nhiu hỡnh
thc s hu khỏc nhau v t liu sn xut. Cỏc thnh phn kinh t hin nay l:
quc doanh, tp th, cỏ nhõn, t bn nh nc..
- Nn kinh t nhiu thnh phn trong s vn ng ca c ch th trng ca
nc ta l ngun lc tng hp to ln a nn kinh t lờn khi tỡnh trng
thp kộm, a nn kinh t hng hoỏ phỏt trin, k c trong iu kin ngõn sỏch
nh nc hn hp.
- Nn kinh t nhiu thnh phn phn ỏnh tớnh a dng, phong phỳ trong vic ỏp
ng cỏc nhu cu ca xó hi, va phn ỏnh tớnh cht phc tp trong vic qun lý
5
Svth: Nguyễn Văn Thành Khoa kế toán - kiểm toán
5

Chuyên để tốt nghiệp Gvhd: Trần Thị Mẽ
nh hng xó hi ch ngha. Nh nc phi thc hin tt vai trũ qun lý kinh
t xó hi bng hnh lang phỏp lut k hoch chớnh xỏc c th.
Hin nay xu th hoỏ trong kinh doanh thng mi gia cỏc quc gia trờn th
gii ngy cng phỏt trin mnh m, trong cụng cuc ci t nn kinh t ca mỡnh
vic m rng quan h kinh t Vit Nam vi quan h quc t l mt iu tt yu.
Nh nc ta luụn khuyn khớch v to mi iu kin cho doanh nghip trong v
ngoi nc sn xut v hp tỏc kinh doanh di nhiu hỡnh thc: hp tỏc liờn
doanh liờn kt, cho phộp cỏc ch u t m doanh nghip 100% vn nc ngoi
thu hỳt vn u t nc ngoi vo trong nc lm tng kh nng cnh tranh
nhng mt hng mi nhn, cú tng lai gn vi cụng ngh mi trờn th trng th
gii, a nn kinh t nc ta ho nhp vi nhp iu ca nn kinh t th gii.
Trong cuc ci t nn kinh t, nh nc ta luụn luụn xỏc nh rừ vai trũ v
ng li phỏt trin ca mt nc xó hi ch ngha. Nn kinh t hng hoỏ phỏt
trin theo nh hng xó hi ch ngha thụng qua tớnh cht vai trũ qun lý ca nh
nc. Nh nc gii quyt vn do chớnh c ch trng phỏt sinh nh: tht
nghip, lm phỏt, khng hong kinh t... cn tr n s phỏt trin bỡnh thng ca
nn kinh t.
Nh nc s dng phỏp lut v cỏc cụng c v mụ iu chnh kinh t lm
cho kinh t lnh mnh hn gim bt nhng tiờu cc, nhng thng trm t bin
xu trờn con ng phỏt trin.
Mi hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip no cng u nhm
n mc ớch cuụi cựng l li nhun. Li nhun phn ỏnh kt qu v trỡnh kinh
doanh ca doanh nghip ng thi l phng tin duy trỡ v tỏi sn xut m
rng. L phng tin ng dng trong cụng ngh v k thut hin i. lm th
no doanh nghip tn ti v phỏt trin l ph thuc vo trỡnh qun lý v s
lý thụng tin kinh t ca ch doanh nghip v nhng ngi lm k toỏn núi chung
v k toỏn tiờu th núi riờng. Hot ng tiờu th trong nn kinh t th trng l
6
Svth: Nguyễn Văn Thành Khoa kế toán - kiểm toán

6
Chuyên để tốt nghiệp Gvhd: Trần Thị Mẽ
tm gng phn chiu tỡnh sn xut kinh doanh ca doanh nghip trờn c s ú
vch ra nhng hng i ỳng n cú c s khoa hc m bo cho s phỏt trin
chung ca doanh nghip
II. NHNG VN CHUNG CA K TON TIấU TH HNG HểA
II.1. Khỏi nim tiờu th hng hoỏ
Hng hoỏ l gỡ?
Trc ht hiu c khỏi nim th no l hng hoỏ? Trc ht ta cn tỡm
hiu th no l hng húa? Theo quan nim ca Mỏc, hng hoỏ l nhng vt do con
ngi to ra tho món 3 iu kin:
- Tho món nhu cu no ú ca con ngi.
- Sn xut ra hng hoỏ bỏn hng trao i. Hng hoỏ cú hai thuc
tớnh: giỏ tr trao i v giỏ tr s dng.
- Giỏ tr s dng: L cụng dng ca mt vt th tho món nhu cu no
ú ca con ngi. Cụng dng ca nú do thuc tớnh t nhiờn ca vt
ú quyt nh.
- Giỏ tr trao i: L mi quan h t l gia mt giỏ tr s dng ny vi
mt giỏ tr s dng khỏc. Giỏ tr trao i chớnh l hỡnh thc biu hin
ca giỏ tr. Bt k mt loi hng hoỏ no cng c biu hin hai
mt s lng v cht lng. S lng ca hng hoỏ c thụng qua
n v cht lng hng hoỏ c xỏc nh bng t l phn trm tt
xu hoc phm cht ca hng hoỏ.
Tiờu th hng hoỏ
Tiờu th hng hoỏ l quỏ trỡnh thc hin giỏ tr s dng v giỏ tr hng hoỏ
thụng qua quỏ trỡnh trao i. Doanh nghip thc hin vic chuyn hng hoỏ, vn
sn xut kinh doanh ca mỡnh t hỡnh thỏi hng hoỏ sang hỡnh thỏi tin t v hỡnh
7
Svth: Nguyễn Văn Thành Khoa kế toán - kiểm toán
7

Chuyên để tốt nghiệp Gvhd: Trần Thị Mẽ
thỏi kt qu tiờu th l kt qu kinh doanh ca doanh nghip. Thụng qua quỏ trỡnh
tiờu th nhu cu ca ngi tiờu dựng v giỏ tr s dng nht nh c tho món
v giỏ tr hng hoỏ c thc hin. Xột v gúc kinh t, tiờu th hng hoỏ l
vic chuyn quyn s hu v hng hoỏ nhn li mt lng giỏ tr tng ng,
theo ú quỏ trỡnh tiờu th hng húa cú th c chia lm 2 giai on:
- Giai on 1: n v bỏn cn c vo hp ng kinh t ó ký kt giao
sn hm hng hoỏ cho n v bờn mua. Giai on ny phn ỏnh mt mt
v quỏ trỡnh, vn ng ca hng hoỏ. Tuy nhiờn nú cha phn ỏnh c
kt qu ca vic tiờu th c hon tt bi hng hoỏ gi i ú cha
c khng nh l s c thu tin
- Giai on 2: khỏch hng tr tin hoc xỏc nhn l s tr tin. Khi ú quỏ
trỡnh tiờu th hng hoỏ c hon tt v n v cú thu nhp bự p
chi phớ v hỡnh thnh kt qu tiờu th.
Túm li, quỏ trỡnh tiờu th hng hoỏ cỏc doanh nghip cú c im
sau:
- ú l s mua bỏn cú tho thun, doanh nghip ng ý bỏn, khỏch hng
ng ý mua v tr tin hoc chp nhp n tin.
- Cú s thay i quyn s hu hng hoỏ t doanh nghip sang cho khỏch
hng.
- Doanh nghip giao cho khỏch hng mt khi lng hng hoỏ nht nh
v nhn li t khỏch hng mt khon tin hoc l mt khon n gi l
doanh thu bỏn hng. S doanh thu ny l c s doanh nghip xỏc
nh kt qu tiờu th ca n v.
II.2. Vai trũ ca tiờu th hng hoỏ
Th nht: c trng ln nht ca n v sn xut hng hoỏ l sn phm c
sn xut ra bỏn nhm thc hin nhng mc tiờu ó xỏc nh trong chng trỡnh
8
Svth: Nguyễn Văn Thành Khoa kế toán - kiểm toán
8