PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN THIỆN KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯ¬ƠNG TẠI CÔNG TY KHAI THÁC CÔNG TRÌNH THUỶ LỢI MỸ ĐỨC - HÀ TÂY

PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN THIỆN KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ
CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI CÔNG TY KHAI
THÁC CÔNG TRÌNH THUỶ LỢI MỸ ĐỨC - HÀ TÂY
3.1/ SỰ CẦN THIẾT VÀ YÊU CẦU CỦA VIỆC HOÀN THIỆN KẾ TOÁN TIỀN
LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TRONG CÁC DOANH
NGHIỆP.
3.1.1) Sự cần thiết của việc hoàn thiện kế toán tiền lương và các khoản trích
theo lương trong các doanh nghiệp.
Trong sản xuất kinh doanh, tiền lương đóng một vai trò đặc biệt quan trọng
đối với sự phát triển của doanh nghiệp không chỉ trên phương diện đòn bẩy kinh tế
mà tiền lương còn liên quan trực tiếp tới giá thành sản phẩm, nó là một chỉ tiêu
tổng hợp phản ánh chất lượng sản xuất kinh doanh, nó còn là một bộ phận cấu
thành nên chi phí sản xuất.
Vì vậy, việc tính toán tiền lương cho người lao động sau mỗi kỳ sản xuất và
phân bổ khoản tiền lương này vào giá thành sản phẩm và chi phí lưu thông chính
xác, tránh hiện tượng lãi giả, lỗ thật là yêu cầu đặt ra đối với công tác quản lý lao
động tiền lương của doanh nghiệp.
Từ công tác hạch toán tiền lương, BHXH giúp các nhà quản lý biết được tình
hình sử dụng lao động, quỹ lương và cách phân phối quỹ lương. Là cơ sở để tính
toán chi phí lao động trong giá thành sản phẩm hoặc tính tổng chi phí đã bỏ ra
trong quá trình sản xuất. Thông qua các loại sổ sách, chứng từ kế toán về tiền
lương, BHXH và các thành phần kinh tế khác giúp cho các nhà quản lý có kế
hoạch sản xuất cụ thể cho thời kỳ sau và thông qua đó có biện pháp nhằm hạ giá
thành sản phẩm, giảm chi phí để tăng lợi nhuận. Mục đích của các nhà sản xuất là
lợi nhuận, còn mục đích của người cung ứng sức lao động là tiền lương. Với ý
nghĩa này tiền lương cung cấp sự sáng tạo sức giá trị mới hay đúng hơn là nguồn
cung ứng sự sáng tạo sức sản xuất, năng lực của người lao động trong quá trình sản
xuất. Hơn nữa, hạch toán tiền lương BHXH tạo điều kiện cho việc kiểm tra kiểm
soát của cấp trên trong việc phân phối của doanh nghiệp đảm bảo sự công khai
trong việc phân phối này, qua việc tính đúng, tính đủ thanh toán kịp thời tiền
lương, tạo cho người lao động tin tưởng chắc chắn vào thành quả lao động của họ,

khuyến khích họ làm việc hăng say hơn, phát huy cao nhất tính năng động sáng tạo
của mình.
Mỗi doanh nghiệp trong xã hội đều có một hình thức, quan niệm và cách
thức trả lương khác nhau. Tuy nhiên các doanh nghiệp đều mong muốn có được
một cách tính, cách thức chi trả và hạch toán tiền lương phù hợp với đặc điểm của
doanh nghiệp mình. Do có sự thay đổi về kinh tế - xã hội, đặc thù sản xuất kinh
doanh và nhu cầu của người lao động nên tiền lương ở mỗi doanh nghiệp đều có
những tồn tại. Các nhà quản lý doanh nghiệp cũng đang nỗ lực và mong muốn
khắc phục những tồn tại đó để hoàn thiện cơ chế tiền lương ở doanh nghiệp mình.
Một cơ chế trả lương thích hợp là đảm bảo được phần lớn đời sống cán bộ CNV và
xứng đáng với công việc mà người lao động bỏ ra.
Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương có ý nghĩa quan trọng trong
công tác hạch toán chi phí và tính giá thành sản phẩm, ảnh hưởng đến kết quả sản
xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó hoàn thiện công tác hạch toán tiền lương
và các khoản trích theo lương là rất cần thiết đối với công tác kế toán trong các
doanh nghiệp.
3.1.2) Yêu cầu của việc hoàn thiện kế toán tiền lương và các khoản trích theo
lương trong các doanh nghiệp.
Thực tế cho thấy mỗi doanh nghiệp có đặc thù sản xuất và lao động riêng
khác nhau, do vậy việc tổ chức hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương
không hoàn toàn giống nhau, mà sẽ có sự khác nhau tại các doanh nghiệp khác
nhau. Vấn đề đặt ra là doanh nghiệp cần vận dụng linh hoạt các quyết định, nghị
định các văn bản quy định về tiền lương của các cấp, các ban ngành liên quan vào
hạch toán tiền lương tại doanh nghiệp sao cho phù hợp với cơ cấu, chức năng, quy
mô hoạt động của doanh nghiệp. Vì vậy, việc hoàn thiện kế toán tiền lương và các
khoản trích theo lương phải phù hợp với chế độ quản lý tiền lương, các khoản trích
theo lương và chế độ kế toán hiện hành của Nhà nước.
Mặt khác, việc hoàn thiện phải phù hợp với đặc điểm tổ chức sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp để các nhà quản lý biết được tình hình sử dụng lao động,
quỹ lương và cách phân phối quỹ lương một cách chính xác, tạo điều kiện cho việc

kiểm tra, kiểm soát của cấp trên trong việc phân phối trong doanh nghiệp đảm bảo
sự công bằng, tạo cho người lao động tin tưởng chắc chắn vào thành quả lao động
của mình.
Hơn nữa, trong nền kinh tế thị trường hiện nay lợi nhuận vừa là mục tiêu,
vừa là động lực cho các doanh nghiệp khi tiến hành sản xuất kinh doanh nên việc
hoàn thiện kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương phải đảm bảo nguyên
tắc tiết kiệm, hiệu quả để doanh nghiệp có thể giảm chi phí để tăng lợi nhuận, từ đó
nâng cao đời sống cho người lao động.
3.2/ Đánh giá thực trạng kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
tại Công ty khai thác công trình thuỷ lợi Mỹ Đức.
3.2.1) Ưu điểm:
Qua quá trình tìm hiểu thực tế về công tác quản lý, công tác kế toán tại Công
ty khai thác công trình thuỷ lợi Mỹ Đức, em nhận thấy Công ty khai thác công
trình thuỷ lợi Mỹ Đức là một đơn vị hạch toán kinh doanh độc lập, với nhiệm vụ
xuyên suốt quá trình hình thành và phát triển là quản lý và khai thác công trình
thuỷ lợi phục vụ tưới tiêu nước cho sản xuất nông nghiệp của 22 xã và 1 thị trấn.
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao mặc dù gặp phải không ít khó khăn
kể cả khách quan lẫn chủ quan nhưng nhờ sự lãnh đạo sáng suốt của ban giám đốc
nên công ty đã tự khẳng định được mình, hoàn thành nhiệm vụ được giao, tạo việc
làm và chăm lo đời sống của người lao động.
Về công tác kế toán chung tại Công ty khai thác công trình thuỷ lợi Mỹ Đức
được thực hiện tương đối tốt. Tuy hệ thống tài khoản kế toán của Nhà nước luôn có
sửa đổi, bổ sung dẫn đến sự thay đổi về cách hạch toán nhưng kế toán Công ty đã
thực hiện đúng chế độ kế toán quy định, luôn có sự sửa đổi, bổ sung kịp thời.
Trong quá trình áp dụng chế độ kế toán mới tuy còn gặp nhiều khó khăn do phải
tiếp cận với những khái niệm mới, quan điểm mới với những hướng dẫn, quy định
chưa thật rõ ràng, cụ thể và ổn định... nhưng bộ máy kế toán của Công ty đã biết
vận dụng sáng tạo, có hiệu quả chế độ kế toán mới vào điều kiện cụ thể của Công
ty mình.
Về bộ máy kế toán của Công ty khai thác công trình thuỷ lợi Mỹ Đức: được tổ

chức và phân công nhiệm vụ rõ ràng, mỗi kế toán có trách nhiệm làm một phần
hành kế toán cụ thể việc này đã tạo điều kiện cho nhân viên kế toán phát huy tính
sáng tạo chủ động, thành thạo trong công việc. Các phần hành kế toán được phối
hợp rất khéo léo tạo động lực thúc đẩy quá trình triển khai, khai thác nghiệp vụ đạt
hiệu quả và chính xác đúng chế độ. Sổ chi tiết, sổ tổng hợp, sổ cái luôn được ghi
chép rõ ràng, hợp logic, đúng chế độ hiện hành.
Về công tác kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương được tiến hành
hàng tháng khá nề nếp bởi phòng tài vụ. Các phần việc kế toán được ghi chép đầy
đủ là cơ sở đảm bảo cho việc tính lương được chính xác.
- Hạch toán chi tiết: Cách tính lương cho người lao động của Công ty khai thác công
trình thuỷ lợi Mỹ Đức hợp lý và chính xác, bảng chấm công được ghi chép chính
xác, rõ ràng; lưu chuyển chứng từ sổ sách theo đúng trình tự quy định đảm bảo tính
chính xác số liệu nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Việc thanh toán lương được thực
hiện tương đối tốt, đúng kỳ hạn, chính xác hợp lý thoả đáng cho người lao động.
- Hạch toán tổng hợp: Sổ sách kế toán tổng hợp như chứng từ ghi sổ, sổ đăng ký
chứng từ ghi sổ, sổ cái, sổ kế toán chi tiết được Công ty khai thác công trình thuỷ
lợi Mỹ Đức thiết kế đúng với chế độ kế toán quy định.
Cùng với tiền lương là các khoản trích theo lương (BHXH, BHYT, KPCĐ)
được Công ty khai thác công trình thuỷ lợi Mỹ Đức trích nộp hàng tháng với tỷ lệ
trích nộp trên tổng quỹ lương cấp bậc đảm bảo đúng chế độ cho người lao động.
3.2.2) Nhược điểm:
Bên cạnh những ưu điểm nói trên, do chế độ kế toán chưa được hoàn chỉnh
luôn có sự sửa đổi, bổ sung mới nên công tác kế toán nói chung và công tác kế
toán tiền lương và các khoản trích theo lương nói riêng ở Công ty khai thác công
trình thuỷ lợi Mỹ Đức vẫn còn một số vấn đề cần phải hoàn thiện hơn.
 Về kế toán tiền lương:
Đối với người lao động lương là nguồn thu nhập chủ yếu, trả lương hợp lý,
thoả mãn lợi ích người lao động sẽ trở thành đòn bẩy kinh tế khuyến khích tăng
năng suất lao động. Chính vì vậy mà Nhà nước ta luôn cố gắng cải thiện mức
lương tối thiểu cho cán bộ CNV, người lao động để nó xứng đáng với sức lao động

mà họ đã bỏ ra và đáp ứng được nhu cầu cuộc sống của họ. Với sự cố gắng không
ngừng nên mức lương tối thiểu của Nhà nước ta trả cho người lao động hiện nay là:
290.000 đồng/ người/ tháng.
Nhưng đến tháng 1 năm 2003 Công ty khai thác công trình thuỷ lợi Mỹ Đức
vẫn chưa áp dụng mức lương tối thiểu là 290.000 đồng/ người/ tháng mà vẫn áp
dụng mức lương là 210.000 đồng/ người/ tháng điều đó làm cho thu nhập của cán
bộ CNV không được cải thiện. Mặt khác, chế độ mới về tiền lương theo quy định
của Nhà nước vẫn chưa được áp dụng.
Hơn nữa Công ty khai thác công trình thuỷ lợi Mỹ Đức áp dụng hình thức trả
lương cho cán bộ CNV theo thời gian giản đơn nên việc quản lý thời gian làm việc
của người lao động thông qua “Bảng chấm công”. Như vậy, kế toán tiền lương chỉ
theo dõi được ngày công làm việc mà không theo dõi được số giờ làm việc thực tế
của người lao động. Do đó việc tính, trả lương chưa thật chính xác so với thời gian
làm việc thực tế của người lao động.
 Về kế toán các khoản trích theo lương:
- Trong phần phản ánh thanh toán BHXH trả thay lương kế toán vận dụng
không đúng đắn hệ thống tài khoản. Nghĩa là khi nhận được thông báo của cơ quan
BHXH về khoản BHXH trả thay lương kế toán Công ty thanh toán thẳng cho cán
bộ CNV mà không phản ánh trên TK 334. Điều đó làm cho số liệu trên TK 334
không được rõ ràng, chính xác.
- Trên “Bảng phân bổ tiền lương và BHXH” của công ty không thể hiện đầy đủ số
liệu của TK 338, kế toán công ty chỉ phản ánh 19% BHXH, BHYT, KPCĐ tính
vào chi phí sản xuất kinh doanh mà không phản ánh 6% số BHXH, BHYT phải
đóng góp của cán bộ CNV.
- Theo quy định mới của Nhà nước thì việc trích nộp BHXH, BHYT được tính trên
tổng quỹ lương cấp bậc còn KPCĐ được tính trên tổng quỹ lương thực tế. Nhưng
đến tháng 1 năm 2003 Công ty khai thác công trình thuỷ lợi Mỹ Đức vẫn chưa thực
hiện theo quy định mới mà vẫn tính trích nộp BHXH, BHYT, KPCĐ trên tổng quỹ
lương cấp bậc.