LỜI MỞ ĐẦU
Lao động là hoạt động quan trọng nhất của con người để tạo ra của cải
vật chất và các giá trị tinh thần xã hội, lao động có năng suất, chất lượng và
hiệu quả cao là nhân tố quyết định đến sự phát triển của đất nước. Lao động là
một trong ba yếu tố cơ bản của quá trình sản xuất và là yếu tố quyết định
nhất. Chi phí về lao động là một trong các yếu tố cơ bản cấu thành nên giá trị
sản phẩm doanh nghiệp sản xuất ra. Sử dụng hợp lý lao động trong quá trình
sản xuất kinh doanh là tiết kiệm chi phí về lao động sống góp phần hạ thấp
giá thành sản phẩm, tăng doanh lợi cho doanh nghiệp và là điều kiện để nâng
cao đời sống vật chất tinh thần cho công nhân viên (CNV), người lao động
trong doanh nghiệp.
Tiền lương (hay tiền công) là sản phẩm xã hội được phân phối cho
người lao động, căn cứ vào kết quả lao động mà mỗi người cống hiến cho xã
hội biểu hiện bằng tiền đó là phần thù lao lao dộng để tái sản xuất sức lao
động bù đắp sức lao động cho CNV bỏ ra trong quá trình SXKD. Tiền lương
gắn với thời gian và kết quả lao động mà công nhân đã thực hiện, là thu nhập
chính của CNV. Trong các doanh nghiệp hiện nay, việc trả lương cho công
nhân viên có nhiều hình thức khác nhau, nhưng chế độ tiền lương tính theo
sản phẩm đang được thực hiện ở một số doanh nghiệp là được quan tâm hơn
cả. Thực hiện tốt chế độ tiền lương sản phẩm sẽ kết hợp nghĩa vụ và quyền
lợi, nêu cao ý thức trách nhiệm cơ sở sản xuất. Khắc phục khó khăn trong sản
xuất và đời sống để hoàn thành kế hoạch.
Ngoài tiền lương (tiền công), để đảm bảo tái tạo sức lao động và cuộc
sống lâu dài của người lao động, theo chế độ hiện hành doanh nghiệp còn
phải vào chi phí SXKD một bộ phân chi phí gồm các khoản trích BHXH,
BHYT và KPCĐ.
1
Từ thực tế tại Công ty CP SX&TM Nguyễn . Với kiến thức hạn hẹp của
mình, Em mạnh dạn nghiên cứu và trình bày Chuyên đề: “Hoàn thiện kế toán
tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty CP SX&TM Nguyễn”.
Trong thời gian đi thực tế để viết Chuyên đề tại Công ty CP SX&TM
Nguyễn. Em đươc sự giúp đỡ nhiệt tình của các cô, các chú, các anh chị trong
Công ty, các cô chú trong Phòng Tổ chức Lao động cùng với Phòng Kế toán.
Đặc biệt là sự là sự hướng dẫn, tận tình giúp đỡ của Cô Th.sĩ Bùi Thị Minh Hải
và sự cố gắng của bản thân để hoàn thành Chuyên đề này. Tuy nhiên bản
Chuyên đề sẽ không tránh khỏi thiếu sót, Em rất mong nhận được sự đóng góp
của Thầy giáo để Chuyên đề thực tập của Em khắc phục được những thiếu sót
trên.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng 6 năm 2010
Sinh viên:
Văn Phương Thu Trang
Kết cấu Chuyên đề gồm ba chương:
Chương 1: Đặc điểm lao động tiền lương và quản lý lao động tiền lương của
Công ty CP SX &TM Nguyễn
Chương 2: Thực trạng toán kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương
tại Công ty CP SX &TM Nguyễn
Chương 3: Đánh giá thực trạng và kiến nghị Hoàn thiện kế toán tiền lương
và các khoản trích theo lương tại Công ty CP SX &TM Nguyễn
2
CHƯƠNG 1
ĐẶC ĐIỂM LAO ĐỘNG, TIỀN LƯƠNG VÀ QUẢN LÝ LAO
ĐỘNG, TIỀN LƯƠNG TẠI CÔNG TY CP SX&TM NGUYỄN
1.1.Đặc điểm lao động của công ty
Công ty CP SX&TM Nguyễn là một doanh nghiệp thành lập theo Luật
Doanh nghiệp ngày 02 tháng 06 năm 2008 của Quốc hội Nước Cộng hoà Xã
hội Chủ nghĩa Việt Nam và được Sở Kế Hoạch và Đầu Tư Thành phố Hà Nội
cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh số 0103010170 ngày 05 tháng 12
năm 2005. Công ty có trụ sở chính đóng tại địa chỉ: Số 9 Khu A, ngõ 109
đường Trường Chinh, phường Thanh Xuân, thành phố Hà Nội.
*Kinh doanh trên địa bàn TP. Hà Nội những năm qua luôn có sự
cạnh tranh quyết liệt, nhưng Công ty CP SX&TM Nguyễn đã thành công
trong việc giữ vững và phát triển thị phần. Ðể giữ vững thị phần trong
những năm qua, Công ty CP SX&TM Nguyễn đã xây dựng, rèn luyện, đào
tạo có bài bản đội ngũ cán bộ, công nhân thích ứng với môi trường. Từng
bước xây dựng mạng lưới đại lý, chi nhánh đưa hàng đến khắp nơi trong
thành phố và ngoại thành.
Phòng Kế hoạch Vật tư và Phòng Kỹ thuật căn cứ theo yêu cầu của
khách hàng tiến hành tổ chức thực hiện triển khai bóc tách công việc chi tiết
xuống từng Tổ Kỹ thuật. Các Tổ Kỹ thuật căn cứ vào định mức vật tư của
từng công trình, sản phẩm và yêu cầu kĩ thuật để đảm bảo cho chất lượng thực
tế của sản phẩm do Phòng Kỹ thuật lập để tiến hành sản xuất.
Lao động là nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất
kinh doanh và khả năng cạnh tranh của Công ty. Kỹ năng và trình độ lành
nghề của người lao động là điều kiện quan trọng để Công ty nâng cao chất
lượng sản phẩm, nâng cao năng suất lao động và tạo lợi thế cạnh tranh trong
3
kinh doanh. Nhận thức được vấn đề này, Công ty không ngừng nâng cao trình
độ cho người lao động, một mặt luôn đổi mới cơ chế và hình thức tuyển
dụng, mặt khác chú trọng đào tạo bồi dưỡng thêm kiến thức để người lao
động đáp ứng được những đòi hỏi của trình độ thiết bị hiện đại và phương
pháp quản lí mới. Chính vì vậy, trình độ của người lao động của Công ty ngày
càng được nâng cao qua các năm 2006, năm 2007 và 6 tháng đầu năm 2008.
Để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, Công ty không những phải đảm
bảo chất lượng lao động của chính mình mà còn phải đảm bảo lao động hợp
lí. Thời gian đầu thành lập Công ty chỉ có khoảng 30 lao động, tới năm 2006
đã có khoảng 41 lao động cán bộ công nhân viên (nữ chiếm khoảng 30%)
trong đó 09 tốt nghiệp đại học, trên đại học; 02 tốt nghiệp trung học chuyên
nghiệp; số còn lại chủ yếu là công nhân lành nghề đã có kinh nghiệm làm việc
lâu năm và được đào tạo trực tiếp tại Công ty.
Đến nay lực lượng lao động đã tăng đáng kể cả về chất lượng lẫn số
lượng. Công ty hiện có 86 cán bộ, CNV Sự gia tăng cả về số lượng và chất
lượng của lực lượng lao động cho thấy Công ty đã ngày càng hoàn thiện hơn
trong việc sử dụng lao động có hiệu quả.
Toàn bộ lực lượng của Công ty phân làm 2 loại chủ yếu:
+ Bộ phận lao động trực tiếp: là bộ phận lao động sản xuất trực tiếp tại
các tổ, trung tâm với chức năng phục vụ các nhu cầu về kinh doanh và dịch
vụ của Công ty
+ Bộ phận lao động gián tiếp: là bộ phận lao động thuộc khối quản lí và
khối hành chính văn phòng.
Công ty CP SX&TM Nguyễn chuyên hoạt động về lĩnh vực:
- Đầu tư phát triển và kinh doanh nhà;
- Kinh doanh nhập khẩu máy móc thiết bị xây dựng, ô tô và xe máy;
4
- Lập dự án đầu tư xây dựng và thẩm định dự án đầu tư ( chỉ được
thiết kế trong phạm vi các thiết kế đã đăng ký kinh doanh );
- Tư vấn thiết kế tổng mặt hàng, kiến trúc, nội ngoại thất: đối với
công trình xây dựng dân dụng, công nghiệp;
- Tư vấn giám sát thi công xây lắp;
- Lập dự toán, tổng dự toán các công trình;
- Tư vấn đầu tư;
- Tư vấn, tổ chức đấu thầu và lập hồ sơ mời thầu;
- Quản lý các dự án xây dựng;
- Thi công xây dựng các công trình dân dụng, công nghiệp và công
trình kỹ thuật hạ tầng;
- Thi công trang trí nội ngoại thất;
- Kinh doanh vật liệu xây dựng;
- Sản xuất mua bán bao bì các loại;
- Xuất nhập khẩu các sản phẩm hàng hóa Công ty kinh doanh.
Công ty CP SX&TM Nguyễn là một đơn vị kinh tế vừa mang tính
thương mại dịch vụ vừa mang tính sản xuất.
1.2.Các hình thức trả lương của công ty
Hiện nay Công ty áp dụng 02 hình thức trả lương:
Công ty CP SX&TM Nguyễn là loại hình doanh nghiệp hoạt động hạch
toán kinh tế độc lập. Hiện tại, Công ty đang áp dụng hình thức là trả lương
theo thời gian mà cụ thể là hình thức trả lương theo tháng. Theo hình thức trả
lương này thì nếu Công ty hoạt động kinh doanh có hiệu quả thì thu nhập của
cán bộ công nhân viên trong Công ty sẽ được nâng cao. Như vậy đảm bảo
mức thu nhập của họ có được ổn định không nếu hoạt động sản xuất kinh
doanh của Công ty không đạt hiệu quả hay không đạt được mức doanh thu
như kế hoạch đề ra. Do đó, Công ty cần phải có chính sách khen thưởng hợp
5
lý để khuyến khích người lao động trong công việc và cũng phần nào cải thiện
được cuộc sống của người lao động.
Trả lương theo thời gian và trả lương theo sản phẩm. Là một doanh
nghiệp sản xuất song hình thức trả lương tại Công ty khác với các doanh
nghiệp sản xuất khác. Hình thức trả lương theo thời gian áp dụng cho cả 02
đối tượng là lao động trực tiếp (gồm các tổ sản xuất: tổ kho,…) và lao động
gián tiếp (gồm các phòng ban: phòng tổ chức, phòng kế toán…).
1.3.Chế độ trích lập, nộp và sử dụng các các khoản trích theo lương của
công ty
Các khoản trich theo lương bao gồm : bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo
hiểm y tế( BHYT), kinh phí công đoàn ( KPCĐ) .
* Quỹ bảo hiểm xã hội : được hình thành bằng cách trích lập theo tỷ lệ
quy định trên tổng số quỹ tiền lương cơ bản và các khoản phụ cấp ( phụ cấp
trách nhiệm, phụ cấp khu vực ) của CNV thực tế phát sinh trong tháng. Theo
chế độ hiện hành tỷ lệ trích bảo hiểm xã hội là :
BHXH = 20% x ( LCB + PCTN )
Trong đó, người lao động nộp 5%
Người sử dụng lao động nộp 15%
* Quỹ bảo hiểm y tế : quỹ bảo hiểm y tế tài trợ cho việc phòng, chữa
chăm sóc sức khỏe cho người lao động. Theo quy định của chế độ tài chính
hiện hành quỹ bảo hiểm y tế được hình thành từ hai nguồn : một phần do
doanh nghiệp gánh chịu được tính vào chi phí sản xuất kinh doanh hàng tháng
theo tỷ lệ quy định ( 2% ) tính trên tổng số tiền lương thực tế phải trả cho
người lao động, một phần do người lao động gánh chịu được trừ vào lương
công nhân ( 1% ). BHXH được nộp lên cơ quan chuyên môn để phục vụ chăm
sóc sức khỏe cho CNV.
BHYT = 3% x ( LCB + PCTN )
6
* Kinh phí công đoàn : kinh phí công đoàn được hình thành do việc trích
lập theo một tỷ lệ quy định trên tổng số tiền lương cơ bản và các khoản phụ
cấp của công nhân viên thực tế phát sinh trong tháng tính vào chi phí sản xuất
kinh doanh. Tỷ lệ trích kinh phí công đoàn theo chế độ hiênh hành là 2%. Số
KPCĐ doanh nghiệp trích được phân cấp quản lý và chi tiêu theo chế độ quy
định. Một phần nộp cho cơ quan quản lý công đoàn cấp trên và một phần để
lại doanh nghiêp chi tiêu cho hoạt động công đoàn tại công ty.
KPCĐ = 2% X (LCB + PCTN)
Như vậy, người lao động phải nộp BHXH là 5%, BHYT là 1% tiền lương
và công ty phải nộp 19% trên lương.
- Từ Bảng thanh toán tiền lương, bảng tổng hợp tiền lương kế toán tập hợp
phân loại chứng từ theo từng đối tượng sử dụng, tính toán số tiền để ghi vào
bảng phân bổ tiền lương và các khoản trích theo lương.
- Hiện nay công ty CP SX&TM Nguyễn tính lương nghỉ BHXH như sau :
+ Nghỉ do ốm đau : hưởng 75% tổng LCB
+ Nghỉ thai sản : hưởng 100% tổng LCB
- Phiếu nghỉ BHXH xác định số ngày được nghỉ do ốm đau, thai sản làm căn
cứ tính trợ cấp BHXH trả lương theo chế độ quy đinh. Căn cứ bảng chấm
công để lập phiếu nghỉ hưởng BHXH.
1.4.Tổ chức quản lý lao động tiền lương tại công ty
Bộ máy quản lý của Công ty được tổ chức theo kiểu mô hình Công ty
CP gồm: Giám đốc, giúp việc cho Giám đốc gồm có 2 phó Giám đốc.
- Giám đốc: Chỉ đạo chung cho toàn Công ty và trực tiếp phụ trách:
+ Phòng Kế hoạch Vật tư
+ Phòng Tổ chức Hành chính
+ Phòng Tài chính Kế toán
7
- Phó Giám đốc Kinh doanh: Giúp Giám đốc trong việc chỉ đạo điều
hành kinh doanh và trực tiếp phụ trách:
+ Phòng Kinh doanh
+ Các tổ Bán hàng
- Phó Giám đốc kỹ thuật: Giúp Giám đốc Công ty về lĩnh vực kỹ thuật
và trực tiếp phụ trách:
+ Phòng Kỹ thuật
+ Các tổ Kỹ thuật
Sơ đồ 1.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý
8
Phó Giám đốc KD
Tổ
Bán
hàng
Phó Giám đốc KT
Phòng
TC -
KT
Phòng
Kinh
doanh
Phòng
KH -
VT
Phòng
TC -
HC
Phòng
Kỹ
thuật
Tổ
Kỹ
thuật
Giám đốc
* Chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận trong bộ máy quản lý
- Giám đốc: Người nắm toàn bộ quyền hành chỉ đạo chung cho toàn
Công ty.
- Phòng Tổ chức - Hành chính: là đơn vị tham mưu giúp Giám đốc
chỉ đạo quản lý về tổ chức cán bộ, lao động tiền lương, đào tạo và bồi dưỡng
cán bộ, công tác thanh tra, pháp chế và ban hành các quy chế nội bộ. Đồng
thời tổng hợp hành chính quản trị giúp Giám đốc chỉ đạo quản lý công tác
pháp chế, thi đua, tuyên truyền.
- Phòng Kế hoạch - Vật tư: giúp Giám đốc Công ty chỉ đạo trong
công tác kế hoạch, thống kê và các hoạt động sản xuất kinh doanh, công tác
cung ứng vật thiết kế quản lý và sử dụng có hiệu quả vật tư thiết bị trong toàn
Công ty.
- Phòng Tài chính - Kế toán: là đơn vị tham mưu giúp Giám đốc về
quản lý tài chính và tổ chức công tác hạch toán kế toán toàn Công ty.
- Phó Giám đốc Kinh doanh: giúp Giám đốc trong việc chỉ đạo điều
hành lĩnh vực kinh doanh của Công ty.
- Phòng Kinh doanh: là đơn vị giúp Giám đốc thực hiện triển khai các
kế hoạch kinh doanh của Công ty, gồm các Tổ bán hàng thực hiện việc bán
sản phẩm của Công ty.
- Phó Giám đốc Kỹ thuật: giúp Giám đốc Công ty về lĩnh vực kỹ
thuật lập phương án xây dựng các công trình và công tác thanh tra an toàn.
- Phòng Kỹ thuật: được chia ra làm các tổ kỹ thuật với nhiệm vụ sửa
chữa là lắp đặt máy móc thiết bị cho các đơn dặt hàng của Công ty.
*Trả lương theo thời gian:
Lương cơ bản:
Công thức tính:
9