PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN TIÊU THỤ HÀNG HOÁ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ TIÊU THỤ TẠI CÔNG TY CÔNG NGHỆ PHẨM HOÀ BÌNH

PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN TIÊU THỤ HÀNG
HOÁ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ TIÊU THỤ TẠI CÔNG TY CÔNG NGHỆ
PHẨM HOÀ BÌNH.
3.1. NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ VỀ TỔ CHỨC QUÁ TRÌNH TIÊU THỤ VÀ HẠCH TOÁN
TIÊU THỤ HÀNG HOÁ TẠI CÔNG TY CÔNG NGHỆ PHẨM HOÀ BÌNH.
Sự thay đổi cơ chế quản lý kinh tế chuyển sang nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp nhà nước chủ động
trong sản xuất kinh doanh. Nhiều doanh nghiệp bối rối, không tìm được hướng đi cho mình trước những thử thách
mới đã dẫn đến sụp đổ, phá sản. Bên cạnh đó nhiều doanh nghiệp nhà nước tìm được hướng đi đúng đắn, biết phát
huy quyền chủ động sáng tạo trong sản xuất kinh doanh, phát huy nội lực của mình đã có những thành công nhất
định. Công ty Công nghệ phẩm Hoà Bình là một trong những thí dụ đó; không những công ty đứng vững trong cơ
chế kinh tế mới mà còn không ngừng phát triển, tạo được uy tín trên thị trường nông thôn, góp một phần đáng kể
vào công cuộc đổi mới đất nước. Là một doanh nghiệp thương mại nên có được thành công đó một phần nhờ công
tác hạch toán kết quả tiêu thụ của công ty một cách chính xác, kịp thời nhận bắt, sử lý thông tin, tăng cường công tác
quản lý khai thác các mặt hàng phù hợp thị hiếu, đáp ứng theo cơ chế thị trường. Công tác kế toán ngày càng tỏ rõ là
một công cụ tài chính đắc lực giúp cho nhà quản trị ra quyết định đúng. Vì vậy ta xem xét những mặt tốt, những mặt
ưu điểm của công tác hạch toán.
3.1.1. Ưu điểm.
Bộ máy kế toán của công ty phù hợp với quy mô sản xuất kinh doanh của công ty. Việc phân công lao động kế
toán được đẩy mạnh và hoạt động dần đi vào hiệu quả. Kế toán các phần hành nghiệp vụ và kế toán tổng hợp phối
hợp nhịp nhàng với nhau và hỗ trợ lẫn nhau trong công tác kế toán. Kế toán luôn đảm bảo cung cấp thông tin một
cách kịp thời, chính xác cho ban Giám đốc. Đối với bộ phận kế toán tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ đã phản
ánh, ghi chép đầy đủ, chính xác tình hình tiêu thụ; chi tiết về giá trị hàng xuất kho; phản ánh kịp thời, chính xác về
doanh thu bán hàng, các khoản giảm trừ doanh thu, giá vốn hàng tiêu thụ, xác định kết quả tiêu thụ...
Tổ chức hệ thống sổ sách theo hình thức Nhật ký - Chứng từ hoàn toàn phù hợp với quy mô của công ty. Tổ
chức hình thức sổ này không bị trùng lặp nhiều, đảm bảo sự thuận lợi cho việc đối chiếu và kiểm tra số liệu. Quá
trình luân chuyển chứng từ, sổ sách hợp lý; công tác kế toán bảo đảm đúng nguyên tắc, chế độ kế toán hiện hành,
phù hợp với đặc điểm kinh doanh của công ty. Công ty có nhiều sáng tạo trong việc mở các sổ chi tiết, các sổ Cái
các tiểu khoản để tiện cho việc hạch toán quá trình tiêu thụ cũng như việc theo dõi, kiểm tra sát sao khả năng tiêu
thụ của từng mặt hàng. Để từ đó xác định kế hoạch tiêu thụ và cơ cấu mặt hàng tiêu thụ hợp lý. Công ty đã sáng tạo
trong việc áp dụng chế độ, mở riêng từng nhật ký chứng từ số 8 cho một nhóm các TK có tính chất tương tự nhau để
tiện theo dõi cũng như thuận tiện trong việc đối chiếu, kiểm tra số liệu, quản lý số liệu kế toán.

Công ty tích cực trong việc đưa máy vi tính vào công việc kế toán nhằm tăng tốc độ cung cấp thông tin, tăng
độ chính xác của thông tin cung cấp và tăng hiệu quả của công tác kế toán. Đặc biệt cần thiết đối với công tác kế
toán tiêu thụ và xác định kết quả, theo dõi tài sản, công nợ. Một công việc tối cần thiết đối với công ty, công ty đã
chủ động thành lập ban thu hồi công nợ để đôn đốc khách hàng trả nợ, nhanh chóng thu hồi vốn.
Nhìn chung, công tác kế toán tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ của công ty đã cung cấp những
thông tin kế toán cần thiết chính xác, kịp thời cho ban giám đốc; phản ánh đầy đủ nghĩa vụ của công ty đôí với ngân
sách nhà nước; luôn có sự đối chiếu trao đổi giữa kế toán tiêu thụ và kế toán các phần hành khác, bảo đảm sự thống
nhất. Hàng tháng, kế toán tổng hợp xuống các cửa hàng để kiểm tra, đối chiếu việc tiêu thụ hàng hoá cũng như công
tác ghi sổ theo dõi công nợ.
Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một số hạn chế cần khắc phục trong công tác hạch toán nói chung và công tác
hạch toán tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ nói riêng.
3.1.2. Một số hạn chế.
3.1.2.1. Về chứng từ và sự luân chuyển chứng từ.
Đối với hàng hoá xuất kho, khi thủ kho giao Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ, các cửa hàng giao Bảng
kê bán lẻ hàng hoá , Báo cáo kết quả tiêu thụ cho bộ phận kế toán thì kế toán không lập “ Phiếu giao nhận chứng từ
” để minh chứng cho việc đã nhận đầy đủ hoá đơn, chứng từ. Đây là một thiếu sót thường gặp ở các công ty. Nó rất
cần thiết cho việc theo dõi các nghiệp vụ kinh tế xảy ra đã phản ánh một cách đầy đủ chưa.
Với việc luân chuyển chứng từ cũng còn nhiều bất cập. Trường hợp bán lẻ hàng hoá, công ty quy định thời hạn
nộp bảng kê bán lẻ hàng hoá, báo cáo kết quả tiêu thụ sau 1 tháng, các cửa hàng thường gửi báo cáo chậm hơn có
khi từ 10 đến 15 ngày. Điều này gây sự chậm trễ trong việc cung cấp thông tin.
3.1.2.2. Về phương pháp hạch toán.
Về hạch toán nợ phải thu khó đòi:
Vào tháng 3 năm 2002, công ty lập dự phòng cho khoản nợ phải thu khó đòi theo định khoản:
Nợ TK 642 ( 6426 )
Có TK 139
Nhưng đến tháng 11 năm 2002, công ty hoàn nhập khoản dự phòng phải thu khó đòi làm giảm chi phí QLDN
theo định khoản:
Nợ TK 139
Có TK 711
Điều này không đúng với quy định của chế độ tài chính - kế toán hiện hành.

3.1.2.3. Hình thức thanh toán.
Hình thức thanh toán của công ty chủ yếu theo hình thức thanh toán chậm, nên công ty để các đơn vị khác
chiếm dụng vốn của mình. Tỷ lệ thanh toán chậm chiếm tỷ lệ khá cao, làm cho vòng luân chuyển vốn của công ty
chậm chạp và sử dụng vốn chưa có hiệu quả cao thậm chí có nguy cơ mất vốn. Công ty cần xem xét cụ thể đối với
từng khách hàng để thoả thuận hình thức thanh toán phù hợp.
3.1.2.4. Về phương pháp tính giá hàng xuất kho.
Công ty áp dụng phương pháp giá thực tế đích danh để tính giá hàng hoá xuất kho. Cách tính này đơn giản.
Tuy nhiên, trên thực tế công ty chỉ có điều kiện bảo quản riêng từng loại hàng hoá chứ khó có điều kiện bảo quản
riêng từng lô hàng nhập kho. Vì vậy, việc xác định giá vốn thực tế của hàng tiêu thụ đôi khi gặp khó khăn.
3.1.2.5. Về vận dụng hạch toán theo hình thức Nhật ký - Chứng từ.
Kết cấu sổ theo hình thức Nhật ký - Chứng từ cũng như việc mở các loại sổ chưa thực sự hoàn thiện theo đúng
chế độ kế toán quy định. Các cột thiết kế chưa hợp lý và còn thực hiện trùng lặp nhiều trong công tác ghi sổ.
3.1.3. Nguyên nhân.
Trong những năm trở lại đây, tình hình kinh tế- xã hội của nước ta có nhiều chuyển biến tích cực, tốc độ tăng
trưởng kinh tế đạt tỷ lệ khá, đời sống nhân dân được cải thiện, trên lĩnh vực hoạt động thương mại – dịch vụ có
nhiều chuyển biến tốt. Hàng hoá lưu thông trên thị trường đa dạng, phong phú, sức mua trên thị trường tăng. Đặc
biệt Nhà nước có nhiều chính sách hỗ trợ đồng bào dân tộc vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn. Tuy nhiên, hoạt động
kinh doanh của công ty vẫn gặp nhiều trở ngại dù kinh tế phát triển khá nhưng thu nhập của dân cư còn thấp nên sức
mua hạn chế. Hơn nữa, tình hình cạnh tranh trên thị trường ngày càng quyết liệt hơn, chính sách thuế của Nhà nước
chưa đồng bộ dẫn đến bất lợi cho hoạt động kinh doanh của Công ty, cơ chế giá cả còn nhiều bất cập, không linh
hoạt. Ngoài những nguyên nhân khách quan đó thì trong công ty vẫn tồn tại nhiều vấn đề cần có sự quản lý, tìm hiểu
biện pháp tháo gỡ.
- Việc nghiên cứu thị trường chưa thực sự sát sao, nắm bắt thông tin và xử lý thông tin còn hạn chế dẫn đến việc tổ
chức kinh doanh còn dè dặt thiếu chủ động, mất thời cơ.
- Ngành hàng tự khai thác còn thấp thiếu đa dạng, việc chỉ đạo điều hành khâu tổ chức nguồn hàng cũng như khâu
bán ra đôi lúc còn lúng túng, bị động, thiếu tính kịp thời.
- Một số cơ sở vất chất ở các vùng xa, vùng sâu bị xuông cấp, lạc hậu và không còn phù hợp với yêu cầu hiện nay trên
thị trường, việc trưng bầy quảng cáo thiếu hấp dẫn, không thu hút được khách vào mua hàng.
- Tình trạng nộp tiền bán hàng chậm so với quy định của đơn vị ở một số quầy thường xuyên xảy ra. Việc bán chịu
ghi sổ sách theo dõi chưa đúng quy định, thu hồi công nợ chậm dẫn đến tình trạng tiền để tồn vào cuối tháng, làm

ảnh hưởng đến việc luân chuyển qua ngân hàng gây tồn quỹ tiền mặt cao.
- Công tác thanh tra kiểm tra định kỳ cũng như đột xuất còn hạn chế, nên việc chấp hành quy chế nguyên tắc quản lý
trong hoạt động kinh doanh cần có biện pháp khắc phục trong thời gian tới.
3.2. MỘT SỐ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT NHẰM HOÀN THIỆN TỔ CHỨC QUÁ TRÌNH TIÊU
THỤ, HẠCH TOÁN TIÊU THỤ HÀNG HOÁ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ TIÊU THỤ TẠI
CÔNG TY CÔNG NGHỆ PHẨM HOÀ BÌNH.
3.2.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện.
Trong môi trường công nghệ thông tin hiện nay, quá trình cung cấp thông tin đóng vai trò rất quan trọng đến
quyết định của nhà quản trị, nhất là thông tin tài chính kế toán. Sự thành bại của doanh nghiệp phụ thuộc rất lớn vào
công tác kế toán. Thông qua việc kiểm tra, tính toán , ghi chép, phân loại, tổng hợp các nghiệp vụ phát sinh trong
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp bằng hệ thống phương pháp khoa học của kế toán: chứng từ, đối ứng tài
khoản, tính giá và tổng hợp cân đối có thể biết được thông tin một cách đầy đủ, chính xác, kịp thời và toàn diện về
tình hình tài sản và sự vận động của tài sản. Các báo cáo tài chính còn cung cấp những thông tin cho các đối tượng
quan tâm về tình hình tài chính, triển vọng phát triển kinh doanh của doanh nghiệp để có những quyết định đầu tư
đúng đắn trong từng thời kỳ. Vì vậy, việc hoàn thiện và đổi mới không ngừng công tác kế toán cho thích hợp với
yêu cầu quản lý trong nền kinh tế thị trường là việc làm hết sức cần thiết và cần được quan tâm.
Nhất là trong hoạt động kinh doanh thương mại, quá trình tiêu thụ hàng hoá là khâu cuối cùng và quan trọng
nhất trong quá trình luân chuyển vốn kinh doanh của doanh nghiệp. Hoàn thiện quá trình này là một vấn đề cần thiết
trong mỗi doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp thương mại. Bởi vì:
+ Khi quá trình kế toán hoàn thiện, việc tổ chức chứng từ ban đầu cũng như việc sử dụng hệ thống TK sẽ tạo
điều kiện thuận lợi cho việc kiểm tra, giám sát công tác kế toán. Góp phần nâng cao hiệu quả công tác kế toán toàn
công ty. Việc hoàn thiện công tác kế toán tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ sẽ cung cấp cho cơ quan quản lý cấp
trên những thông tin, số liệu chính xác, phản ánh đúng tình hình tiêu thụ cũng như kết quả kinh doanh của doanh nghiệp.
+ Hoàn thiện quá trình kế toán này còn là việc hoàn thiện hệ thống sổ sách. Việc ghi chép hệ thống sổ sách
chính xác hơn, dễ đối chiếu kiểm tra hơn giữa các sổ sách chi tiết với sổ sách tổng hợp, nhưng vẫn đảm bảo kết cấu
sổ gọn nhẹ. Giảm bớt được khối lượng ghi chép, tiết kiệm lao động kế toán mà vẫn đảm bảo cung cấp những thông
tin kinh tế tài chính cần thiết cho các đối tượng quan tâm một cách chính xác và nhanh nhạy.
3.2.2. Phương hướng hoàn thiện.
Do đặc thù kinh doanh của loại hình doanh nghiệp thương mại, tiêu thụ hàng
hoá là khâu quyết định cho sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Đẩy mạnh

quá trình tiêu thụ hàng hoá không những là công việc của các nhà quản trị phải
tìm cách tiếp cận thị trường, tìm hiểu thị hiếu người tiêu dùng mà công tác kế
toán cũng đóng vai trò quan trọng. Trong đó kế toán tiêu thụ hàng hoá là một bộ
phận công việc phức tạp và chiếm tỉ trọng lớn trong toàn bộ công tác kế toán,
việc hạch toán nghiệp vụ kế toán tiêu thụ hàng hoá phải được tổ chức khoa học
và ngày càng hoàn thiện phù hợp yêu cầu quản lý của doanh nghiệp, phát huy tốt
vai trò của mình trong quản lý, điều hành và kiểm soát các hoạt động kinh tế.
Để hoàn thiện công tác kế toán tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ, phương hướng hoàn thiện công
tác kế toán tiêu thụ hàng hoá nói riêng và công tác kế toán nói chung phải đáp ứng các yêu cầu sau:
- Hoàn thiện trên cơ sở tôn trọng các cơ chế tài chính, tôn trọng các chế độ kế toán. Kế toán không chỉ là công cụ
quản lý kinh tế của các đơn vị mà còn là công cụ quản lý kinh tế cuả Nhà nước. Việc tổ chức công tác kế toán tại
đơn vị kinh tế cụ thể được phép vận dụng và cải tiến, không nhất thiết là phải dập khuôn máy móc theo chế độ, nhưng
phải tôn trọng chế độ, tôn trọng cơ chế.
- Hoàn thiện kế toán tiêu thụ hàng hoá phải đảm bảo sự tập trung quản lý từ lãnh đạo công ty đến các cơ sở.
Công ty phải vận dụng chế độ kế toán một cách linh hoạt để vừa đảm bảo sự tuân thủ những chế độ chính sách, thể
lệ về tài chính- kế toán của Nhà nước, vừa phù hợp với yêu cầu quản lý và đặc điểm hoạt động kinh doanh của công
ty
- Hoàn thiện phải dựa trên cơ sở phù hợp với đặc điểm của doanh nghiệp, phù hợp với đặc điểm tổ chức kinh
doanh mang lại hiệu quả cao nhất.
- Hoàn thiện phải trên cơ sở tiết kiệm chi phí mang lại hiệu quả cao.
- Hoàn thiện phải đảm bảo đáp ứng được thông tin kịp thời, chính xác phù hợp với yêu cầu quản lý.
3.2.3. Một số biện pháp nhằm hoàn thiện hạch toán tiêu thụ và xác định kết
quả tiêu thụ tại Công ty Công nghệ phẩm Hoà Bình.
Qua thực tế nghiên cứu tìm hiểu cách quản lý theo dõi hạch toán tại công ty Công nghệ phẩm Hoà Bình. Kết
hợp giữa lý luận và thực tiễn, em xin đề xuất một số giải pháp sau nhằm hoàn thiện hơn nữa công tác hạch toán tiêu
thụ hàng hoá và xác định kết quả tiêu thụ tại công ty.
3.2.3.1. Về chứng từ và sự luân chuyển chứng từ.
Chứng từ kế toán trong doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng đối với việc cung cấp thông tin kinh tế tài chính
phát sinh. Các chứng từ sử dụng trong công ty ngoàI các chứng từ bắt buộc theo qui định thống nhất của Nhà nước,
các chứng từ do đơn vị qui định phải thống nhất về biểu mẫu, nội dung ghi chép từ nơi phát sinh chứng từ tại các

cửa hàng, đến văn phòng công ty, tạo điều kiện cho việc phân loại, tổng hợp kiểm tra, kiểm soát được thuận lợi.
Việc ghi chép trên chứng từ phải phục vụ tối đa cho yêu cầu tập hợp trực tiếp chi phí phục vụ cho đối tượng
kinh doanh nhất định. Đây là cơ sở quan trọng phục vụ cho việc xác định kết quả kinh doanh. Ngoài ra, các chứng từ
còn phải phản ánh các khoản chi phí chung phục vụ cho việc tiêu thụ mà kế toán phải tập hợp, lựa chọn tiêu thức
phân bổ thích hợp, đảm bảo chính xác khi xác định kết quả tiêu thụ.
Bộ phận kế toán khi nhận chứng từ từ thủ kho và các cửa hàng như “ Phiếu xuất kho ”, “ Phiếu xuất kho kiêm
vận chuyển nội bộ ”, “ Bảng kê bán lẻ hàng hoá”, thì cần phải lập phiếu giao nhận chứng từ và có sự chứng thực
giữa người giao và người nhận.
Phiếu giao nhận chứng từ có mẫu như sau:
PHIẾU GIAO NHẬN CHỨNG TỪ
Từ ngày.... đến ngày ....
Năm 2003
Nhóm hàng hoá Số lượng chứng từ Số hiệu chứng từ Số tiền
Ngày tháng năm
Người nhận Người giao
(Ký, họ tên) (Ký, họ tên)
Đối với trường hợp bán lẻ hàng hoá, hàng ngày khi phát sinh nghiệp vụ tiêu thụ hàng hoá tại các cửa hàng và
trung tâm, kế toán tiến hành ghi hoá đơn GTGT, phiếu xuất kho và thu tiền đối với các khách hàng đã thanh toán,
định kỳ 5 ngày các chứng từ này và số tiền thu được của khách hàng được chuyển lên phòng kế toán mà không qua
một thao tác tập hợp vào một chứng từ tổng hợp nào đó để tiến hành hạch toán và ghi sổ. Trong thời gian 5 ngày đó,
các cửa hàng và văn phòng phải bảo quản lưu trữ chứng từ.
Điều đó cho thấy thông tin về tiêu thụ hàng hoá tại văn phòng công ty không cập nhật thường xuyên, việc theo
dõi quá trình tiêu thụ hàng hoá phải chờ đến sau khi các nghiệp vụ bán hàng phát sinh sau 5 ngày thì kế toán mới có
thể tiến hành theo dõi và ghi sổ. Như vậy sẽ ảnh hưởng đến những quyết định đúng đắn và kịp thời của giám đốc
công ty và hoạt động kinh doanh.
Mặt khác, kế toán tại các cửa hàng và văn phòng không phát huy được hết khả năng chuyên môn của mình, vai
trò và nhiệm vụ của kế toán bị hạn chế, mọi công việc đều đổ dồn vào phòng kế toán công ty.
Do vậy, kế toán các cửa hàng và văn phòng nên sau mỗi ngày tập hợp các chứng từ gốc bằng một chứng từ
tổng hợp, đó là Bảng tổng hợp chứng từ. Sau 5 ngày khi chuyển lên phòng kế toán thì kế toán chỉ kiểm tra sự chính
xác giữa các chứng từ và bảng tổng hợp chứng từ đó để vào số liệu cho máy vi tính, nó giúp cho kế toán không phải

giở liên tục một tập chứng từ.
Bảng tổng hợp chứng từ có mẫu như sau:
DN:……. Mẫu số:……..
BẢNG TỔNG HỢP CHỨNG TỪ GỐC
Số:……….
Ng yà …. tháng…. năm……
Loại chứng từ gốc:…….
Đơn vị tính:…..
Chứng từ Nội dung
nghiệp vụ kinh
tế phát sinh
(chtừ gốc)
Tổng
số
tiền
Ghi có TK….
Số
hiệu
Ng y à
tháng
Ghi nợ các TK….
1 2 3 4 5 6 7 8
Cộng