Bài soạn sinh học 9 tuần 2

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (162.28 KB, 9 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn: 21/8/2019

Tiết 3
Bài 3: LAI MỘT CẶP TÍNH TRẠNG (TIẾP)

I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức

- Học sinh hiểu và trình bày được nội dung, mục đích và ứng dụng của các phép
lai phân tích.

- Hiểu và giải thích được vì sao quy luật phân li chỉ nghiệm đúng trong những
điều kiện nhất định.

- Nêu được ý nghĩa của quy luật phân li đối với lĩnh vực sản xuất.

- Hiểu và phân biệt được sự di truyền trội khơng hồn tồn (di truyền trung
gian) với di truyền trội hồn tồn.

2. Kỹ năng

- Rèn kĩ năng phân tích, so sánh, luyện viết sơ đồ lai.

CÁC KỸ NĂNG SỐNG CƠ BẢN ĐƯỢC GIÁO DỤC TRONG BÀI:
- Kỹ năng tự tin khi trình bày ý kiến trước tổ, nhóm, lớp.

- Kỹ năng lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ, ý tưởng, hợp tác trong
hoạt động nhóm.

- Kỹ năng tìm kiếm và xử lí thơng tin khi đọc sgk, quan sát sơ đồ lai để
tìm hiểu về phép lai phân tích, tương quan trội, lặn.

- Kỹ năng phản hồi, l ng nghe,tích c c th o lu n.ắ ự ả ậ 
3. Thái độ

- Thái độ yêu thích phân mơn di tuyền học.
Tích hợp giáo dục đạo đức:

- Sự tổ hợp lại vật chất di truyền của bố mẹ ở đời con. Tôn trọng ông bà, cha mẹ
yêu thương anh em ruột thịt, họ hàng, trân trọng giữ gìn, tình cảm gia đình hạnh
phúc.

- Sống có trách nhiệm trong gia đình, cộng đồng và xã hội.

- Hiểu biết sinh giới phong phú và đa dạng, say mê nghiên cứu khoa học và
khám phá thế giới.

4. Định hướng phát triển năng lực

- Phát triển được năng lực thu thập và xử lí thơng tin, nghiên cứu khoa học, vận
dụng kiến thức vào thực tế đời sống.

II.Phương pháp

PP Đàm tho i, th o lu n nhóm.ạ ả ậ
III. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
- BGĐT.

- Bảng phụ .

IV. TIẾN TRÌNH DẠY- HỌC

1.Ổn định (1’)

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

9A 29/8/2019

9B 26/8/2019

9C 26/8/2019

2. Kiểm tra bài cũ (5’)

- Nêu khái niệm kiểu hình, kiểu gen?

- Lấy ví dụ về thể đồng hợp, thể dị hợp?

3. Bài mới ( 33’)

- Mở bài : Bài trước chúng ta đã tìm hiểu thí nghiệm của MenĐen. Bài này ta
sẽ nghiên cứu kỹ hơn về phép lai phân tích

Hoạt động 1: Lai phân tích(21’)

Mục tiêu: Học sinh trình bày được nội dung, mục đích và ứng dụng của phép
lai phân tích.

Hình thức tổ chức: Dạy học cá nhân, dạy học nhóm.

Phương pháp dạy học: pp nghiên cứu trường hợp điển hình, trực quan, pp phát
hiện và giải quyết vấn đề.

Kĩ thuật dạy học: kt chia nhóm, kt đặt câu hỏi, kt trình bày 1 phút.

Hoạt động của GV Hoạt động của HS

- Nêu tỉ lệ các loại hợp tử ở F2 trong

thí nghiệm của Menđen?

- Từ kết quả trên GV phân tích các
khái niệm: kiểu gen, thể đồng hợp, thể
dị hợp.

- Hãy xác định kết quả của những
phép lai sau:

P: Hoa đỏ x Hoa trắng
 AA aa

P: Hoa đỏ x Hoa trắng
 Aa aa

- Kết quả lai như thế nào thì ta có thể
kết luận đậu hoa đỏ P thuần chủng hay
khơng thuần chủng?

- Điền từ thích hợp vào ơ trống (SGK –
trang 11)

GV chiếu đáp án.

- Khái niệm lai phân tích?

- GV nêu mục đích của phép lai phân
tích nhằm xác định kiểu gen của cá thể
mang tính trạng trội.

- 1 HS nêu: hợp tử F2 có tỉ lệ:

1AA: 2Aa: 1aa
- HS ghi nhớ khái niệm.

- Các nhóm thảo luận , viết sơ đồ lai,
nêu kết quả của từng trường hợp.
- Đại diện 2 nhóm lên bảng viết sơ đồ
lai.

- Các nhóm khác hồn thiện đáp án.
- HS dựa vào sơ đồ lai để trả lời.

1- Trội; 2- Kiểu gen; 3- Lặn;
4-Đồng hợp trội; 5- Dị hợp

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Kết luận:

1. Một số khái niệm:

- Kiểu gen là tổ hợp toàn bộ các gen trong tế bào cơ thể.

- Thể đồng hợp có kiểu gen chứa cặp gen tương ứng giống nhau (AA, aa).
- Thể dị hợp có kiểu gen chứa cặp gen gồm 2 gen tương ứng khác nhau (Aa).
2. Lai phân tích:

- là phép lai giữa cá thể mang tính trạng trội cần xác định kiểu gen với cá thể
mang tính trạng lặn.

+ Nếu kết quả phép lai đồng tính thì cá thể mang tính trạng trội có kiểu
gen đồng hợp.

+ Nếu kết quả phép lai phân tính theo tỉ lệ 1:1 thì cá thể mang tính trạng
trội có kiểu gen dị hợp.

...
...

Hoạt động 2: Ý nghĩa của tương quan trội lặn(12’)
Mục tiêu: HS nêu được vai trò của quy luật phân ly đối với sản xuất.
Hình thức tổ chức: Dạy học cá nhân, dạy học nhóm.

Phương pháp dạy học: pp nghiên cứu trường hợp điển hình, trực quan, pp phát
hiện và giải quyết vấn đề.

Kĩ thuật dạy học: kt chia nhóm, kt đặt câu hỏi, kt trình bày 1 phút.

Hoạt động của GV Hoạt động của HS

- GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin
SGK, thảo luận nhóm và trả lời câu
hỏi:

- Nêu tương quan trội lặn trong tự
nhiên?

- Xác định tính trạng trội, tính trạng
lặn nhằm mục đích gì? Dựa vào đâu?
- Việc xác định độ thuần chủng của
giống có ý nghĩa gì trong sản xuất?
- Muốn xác định độ thuần chủng của
giống cần thực hiện phép lai nào?

- HS thu nhận và xử lý thơng tin.
- Thảo luận nhóm, thống nhất đáp án.
- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm
khác nhận xét, bổ sung.

- HS xác định được cần sử dụng phép
lai phân tích và nêu nội dung phương
pháp hoặc ở cây trồng thì cho tự thụ
phấn.

Kết luận:

- Tương quan trội, lặn là hiện tượng phổ biến ở giới sinh vật.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

- Trong chọn giống, để tránh sự phân li tính trạng, xuất hiện tính trạng xấu phải
kiểm tra độ thuần chủng của giống.

...
...
...

Trội khơng hồn tồn (giảm tải)

4. Củng cố (5')

Chọn đáp án đúng:

1. Khi cho cây cà chua quả đỏ thuần chủng lai phân tích. Kết quả sẽ là:
a. Tồn quả vàng c. 1 quả đỏ: 1 quả vàng

b. Toàn quả đỏ d. 3 quả đỏ: 1 quả vàng

2. ở đậu Hà Lan, gen A quy định thân cao, gen a quy định thân thấp. Cho lai cây
thân cao với cây thân thấp F1 thu được 51% cây thân cao, 49% cây thân thấp.

Kiểu gen của phép lai trên là:

a. P: AA x aa c. P: Aa x Aa
b. P: Aa x AA d. P: aa x aa

3. Trường hợp trội khơng hồn tồn, phép lai nào cho tỉ lệ 1:1
a. Aa x Aa c. Aa x aa

b. Aa x AA d. aa x aa

...
...
...

5. Hướng dẫn học bài ở nhà (1')

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Ngày soạn: 22/8/2019

Tiết 4
Bài 4: LAI HAI CẶP TÍNH TRẠNG

I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức

- Học sinh mơ tả được thí nghiệm lai hai cặp tính trạng của Menđen.
- Biết phân tích kết quả thí nghiệm lai 2 cặp tính trạng của Menđen.
- Hiểu và phát biểu được nội dung quy luật phân li độc lập của Menđen.
- Giải thích được khái niệm biến dị tổ hợp.

2. Kỹ năng

- Rèn kĩ năng phân tích kết quả thí nghiệm.

CÁC KỸ NĂNG SỐNG CƠ BẢN ĐƯỢC GIÁO DỤC TRONG BÀI:
- Kỹ năng tự tin khi trình bày ý kiến trước tổ, nhóm, lớp.

- Kỹ năng lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ, ý tưởng, hợp tác trong
hoạt động nhóm.

- Kỹ năng phản hồi, lắng nghe, tích cực giao tiếp. 
3. Thái độ

- Thái độ yêu thích khoa học nghiên cứu.
 Tích hợp giáo dục đạo đức:

- Sống có trách nhiệm trong gia đình, cộng đồng và xã hội.

- Hiểu biết sinh giới phong phú và đa dạng, say mê nghiên cứu khoa học và
khám phá thế giới.

4. Định hướng phát triển năng lực

- Giúp HS phát triển được năng lực tri thức sinh học.
II.Phương pháp

Ppđàm thoại, trực quan,thảo luận nhóm
III. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC

- BGĐT

IV. TIẾN TRÌNH DẠY- HỌC
1. Ổn định (1’)

Lớp Ngày giảng Vắng Ghi chú

9A 31/8/2019

9B 31/8/2019

9C 30/8/2019

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

- Muốn xác định kiểu gen của cá thể mang tính trạng trội cần phải làm gì?
- Làm bài tập 4 SGK trang 13.

3. Bài mới (33’) Nhắc lại phép lai 1 cặp tính trạng

Hoạt động 1: Thí nghiệm của Menđen(23’)
Mục tiêu: Học sinh:

- Trình bày được thí nghiệm lai hai cặp tính trạng của Menđen.

- Biết phân tích kết quả thí nghiệm từ đó phát triển thành quy luật phân li
độc lập.

Hình thức tổ chức: Dạy học cá nhân, dạy học nhóm.

Phương pháp dạy học: pp thuyết trình, trực quan, pp phát hiện và giải quyết vấn
đề.

Kĩ thuật dạy học: kt chia nhóm, kt đặt câu hỏi, kt trình bày 1 phút.

Hoạt động của GV Hoạt động của HS

- Chiều H 4SGK.

Yêu cầu HS quan sát hình, nghiên
cứu thơng tin và trình bày thí nghiệm
của Menđen.

- Từ kết quả, GV yêu cầu HS hoàn
thành bảng 4 Trang 15.

(Khi làm cột 3 GV có thể gợi ý cho
HS rút gọn cho 32 ).

- GV cho học sinh báo cáo, GV
chiếu bảng chuẩn chốt lại kiến thức.

- HS quan sát hình nêu được thí
nghệm.

- Hoạt động nhóm để hồn thành
bảng.

- Đại diện nhóm báo cáo.
Kiểu hình

Số hạt Tỉ lệ kiểu hình
F2

Tỉ lệ từng cặp tính trạng ở F2

Vàng, trơn
Vàng, nhăn
Xanh, trơn
Xanh, nhăn
315
101
108
32
9
3

3
1

Vàng 315+101 416 3
Xanh 108+32 140 1
Trơn 315+108 423 3
Nhăn 101+32 133 1
- GV phân tích cho HS thấy rõ tỉ lệ

của từng cặp tính trạng có mối tương
quan với tỉ lệ kiểu hình ở F2 cụ thể

như SGK.

- GV cho HS làm bài tập điền từ vào
chỗ trống Trang 15 SGK.

- Yêu cầu HS đọc kết quả bài tập, rút
ra kết luận.

- Căn cứ vào đâu Menđen cho rằng

- HS ghi nhớ kiến thức

9 vàng, trơn: 3 vàng, nhăn: 3 xanh, trơn:
1 xanh, nhăn

= (3 vàng: 1 xanh)(3 trơn: 1 nhăn)

- HS vận dụng kiến thức ở mục 1 điền

đựoc cụm từ “tích tỉ lệ”.

- 1 HS đọc lại nội dung SGK.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

các tính trạng màu sắc và hình dạng
hạt đậu di truyền độc lập?

hình ở F2 bằng tích tỉ lệ của các tính

trạng hợp thành nó.
Kết luận:

1. Thí nghiệm:

- Lai bố mẹ khác nhau về hai cặp tính trạng thuần chủng tương phản.
P: Vàng, trơn x Xanh, nhăn

F1: Vàng, trơn

Cho F1 tự thụ phấn

F2: cho 4 loại kiểu hình.

Tỉ lệ phân li kiểu hình ở F2:

9 vàng, trơn
3 vàng, nhăn
3 xanh, trơn
1 xanh, nhăn.

=. Tỉ lệ kiểu hình ở F2 bằng tích tỉ lệ của các tính trạng hợp thành nó => các cặp

tính trạng di truyền độc lập với nhau.
1. Kết luận SGK.

...
...

Hoạt động 2: Biến dị tổ hợp(10’)

Mục tiêu: HS nắm được khái niệm và ý nghĩa của biến dị tổ hợp.
Hình thức tổ chức: Dạy học cá nhân, dạy học nhóm.

Phương pháp dạy học: pp thuyết trình, trực quan, pp phát hiện và giải quyết vấn
đề.

Kĩ thuật dạy học: kt chia nhóm, kt đặt câu hỏi, kt trình bày 1 phút.

Hoạt động của GV Hoạt động của HS

GV: yêu cầu hs nghiên cứu kết quả thí
nghiệm ở F2  trả lời câu hỏi:

? Kiểu hình nào ở F2 khác bố mẹ ?

HS: dựa vào kết quả thí nghiệm ở F2

trả lời câu hỏi, u cầu nêu được: có
hai kiểu hình mới xuất hiện đó là vàng,
nhăn và xanh, trơn chiếm tỉ lệ

- GV: nhấn mạnh khái niệm biến dị tổ
hợp được xác định dựa vào kiểu hình
của P.

? Thế nào là biến dị tổ hợp ?

- HS: Biến dị tổ hợp là tổ hợp lại các
cặp tính trạng làm xuất hiện các kiểu

- HS nêu được: 2 kiểu hình khác bố mẹ
là vàng, nhăn và xanh, trơn. (chiếm
6/16).

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

hình khác P.

GV: cho hs tự tổng hợp kiến thức.
HS: tự rút ra kết luận chung.

Có thế cho hs liên hệ tìm ra những đặc
điểm có ở F2 mà khơng có ở P và F1.
Tích hợp giáo dục đạo đức:

- Sự tổ hợp lại vật chất di truyền của
bố mẹ ở đời con. Tôn trọng ông bà,
cha mẹ yêu thương anh em ruột thịt,
họ hàng, trân trọng giữ gìn, tình cảm
gia đình hạnh phúc.

- Sống có trách nhiệm trong gia đình,

cộng đồng và xã hội.

- Hiểu biết sinh giới phong phú và đa
dạng, say mê nghiên cứu khoa học và
khám phá thế giới.p.

Kết luận:

- Biến dị tổ hợp là sự tổ hợp lại các tính trạng của bố mẹ.

- Chính sự phân li độc lập của các cặp tính trạng đã đưa đến sự tổ hợp lại các
tính trạng của P làm xuất hiện kiểu hình khác P.

...
...
4. Củng cố (5')

- Phát biểu nội dung quy luật phân li?

- Biến dị tổ hợp là gì? Nó xuất hiện ở hình thức sinh sản nào?
5. Hướng dẫn học bài ở nhà (1')

- Học bài và trả lời câu hỏi SGK

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9></div>