Cách tính nhanh tần số alen

Khi gen có nhiều alen thì tính tần số alen lặn, sau đó suy ra tần số alen trội.
- Tần số alen A3 = kiêuhìnhA3  kiêuhìnhA4 -

kiêuhìnhA4 .

- Tần số alen A2 = kiêuhìnhA2  kiêuhìnhA3  kiêuhìnhA4 -

kiêuhìnhA3  kiêuhìnhA4 .

Một quần thể có 4 alen là A1, A2, A3, A4. Trong đó các alen trội hồn tồn so với nhau và thứ tự trội lặn là A1 >
A2 > A3 > A4. Một quần thể đang ở trạng thái cân bằng di truyền có kiểu hình A1 chiếm tỉ lệ x; kiểu hình A2
chiếm tỉ lệ y; kiểu hình A3 chiếm tỉ lệ z; kiểu hình A4 chiếm tỉ lệ t.
Xác định tần số của các alen.
Cách tính:
- Kiểu hình A4 chỉ có kiểu gen A4A4  Tần số A4 =

t.

- Kiểu hình A3 gồm có kiểu gen A3A3 và kiểu gen A3A4.
 Kiểu hình A3 + kiểu hình A4 gồm có 3 kiểu gen là A3A3 ; A3A4 và A4A4.
+) Vì quần thể câng bằng di truyền nên tỉ lệ của 3 kiểu gen này lần lượt là: (A3)2; 2.A3.A4 ; (A4)2.
+) Tổng tỉ lệ của 3 kiểu gen này là = (A3)2 + 2.A3.A4 + (A4)2 = (A3 + A4)2.
 Tần số A3 + A4 =
 Tần số A4 =

kiêu hình A 3  kiêu hình A 4 =

zt -

zt .

t.

- Kiểu hình A2 gồm có kiểu gen A2A2, A2A3 và A2A4.
 Kiểu hình A2 + kiểu hình A3 + kiểu hình A4 gồm có 6 kiểu gen là A2A2; A2A3; A2A5; A3A3; A3A4 và A4A4.
+ Vì quần thể câng bằng di truyền nên tỉ lệ của 6 kiểu gen này lần lượt là:
(A2)2; 2.A2.A3 ; 2.A2.A4 ; (A3)2; 2.A3.A4 ; (A4)2.
+ Tổng tỉ lệ của 6 kiểu gen này là = (A2)2 + 2.A2.A3 + 2.A2.A4 + (A3)2 + 2.A3.A4 + (A4)2 = (A2 + A3 + A4)2.
 Tần số A3+A4+A5 =
 Tần số A3 =

kiêu hình A 3  kiêu hình A 4  kiêu hình A 5 =

yz t -

- Tần số alen A1 = 1 -

yz t .

zt .

yz t .

Ví dụ vận dụng:
Ví dụ 1: Một lồi thực vật, gen A quy định màu hoa có 5 alen là A1, A2, A3, A4, A5. Trong đó alen A1 quy định
hoa tím trội hồn tồn so với các alen cịn lại; Alen A2 quy định hoa đỏ trội hoàn toàn so với alen A3, A4, A5;
Alen A3 quy định hoa hồng trội hoàn toàn so với alen A4, A5; Alen A4 quy định hoa vàng trội hoàn toàn so với
alen A5 quy định hoa trắng. Một quần thể đang ở trạng thái cân bằng di truyền có 75% cây hoa tím, 16% cây
hoa đỏ, 5% cây hoa hồng, 3% cây hoa vàng, 1% cây hoa trắng. Hãy xác định tần số của các alen A1, A2, A3, A4,
A5.
Cách tính:

- Tần số A5 =

0,01 = 0,1.

- Tần số A4 =

0,01  0,03  0,01 = 0,1.

- Tần số A3 =

0,01  0,03  0,05  0,01  0,3  0,09  0,04 = 0,3-0,2 = 0,1.

- Tần số A2 =

0,01  0,03  0,05  0,16  0,01  0,3  0,05  0,25  0,09 =

= 0,5 - 0,3 = 0,2.
 Tần số A1 = 1 – (0,2+0,1+0,1+0,1) = 1 - 0,5 = 0,5.