(Luận văn thạc sĩ) - Hoàn thiện công tác quản lý nguồn nhân lực tại Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên quản lý và kinh doanh dịch vụ SDU

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u đ c l p c a b n thân, v i s giúp đ
c a giáo viên h
đ

ng d n. Nh ng thông tin, d li u, s li u đ a ra trong lu n v n

c trích d n rõ ràng, đ y đ v ngu n g c. Các s li u thu th p và t ng h p c a

các nhân đ m b o tính khách quan, trung th c.Vi c tham kh o các ngu n tài li u
đ

c th c hi n trích d n và ghi ngu n tài li u tham kh o đúng quy đ nh.
Tác gi lu n v n

Hoàng V n Tu n

i


L IC M

N

Lu n v n th c s chuyên ngành Qu n lý kinh t v i đ tài “Hồn thi n cơng tác
Qu n lý ngu n nhân l c t i Công ty TNHH MTV qu n lý và kinh doanh d ch v
SDU” là k t qu c a q trình c g ng khơng ng ng c a b n thân và đ
đ , đ ng viên khích l c a các th y cơ, b n bè đ ng nghi p và ng
trang vi t này, tôi xin g i l i c m n t i nh ng ng

c s giúp

i thân. Qua

i đã giúp đ tôi trong th i gian

h c t p nghiên c u v a qua.
V i lịng kính tr ng và bi t n, tơi xin đ
Chính, ng

c bày t l i c m n t i TS. Lê V n

i đã khuy n khích, ch d n t n tình cho tơi trong su t th i gian th c

hi n lu n v n này.
Xin chân thành c m n Ban lãnh đ o tr
Qu n lý; Phòng

ng

i h c Th y L i; Khoa Kinh t và

o đ o đ i h c và sau đ i h c đã t o đi u ki n cho tơi hồn thành

t t đ tài c a mình.
Cu i cùng tơi xin c m n Ban Lãnh đ o, các Phịng, Ban t i Cơng ty TNHH MTV
qu n lý và kinh doanh d ch v SDU đã nhi t tình giúp đ , t o đi u ki n giúp tơi
hồn thi n lu n v n.
Tác gi lu n v n

Hoàng V n Tu n

ii


M CL C
DANH M C HÌNH.........................................................................................................v
DANH M C B NG BI U ............................................................................................vi
M

U .........................................................................................................................1

CH

NG 1 C

S

LÝ LU N VÀ TH C TI N V QU N LÝ NGU N NHÂN

L C .................................................................................................................................4
1.1 M t s v n đ v Qu n lý ngu n nhân l c............................................................4
1.1.1 Khái ni m ....................................................................................................4
1.1.2 Vai trò c a Qu n lý ngu n nhân l c............................................................6
1.2 Nh ng n i dung chính c a công tác Qu n lý ngu n nhân l c ..............................7
1.2.1 Ho ch đ nh ngu n nhân l c và phân tích cơng vi c....................................7
1.2.2 Tuy n d ng ................................................................................................12
1.2.3 ào t o và phát tri n ngu n nhân l c ........................................................17
1.2.4 ánh giá n ng l c th c hi n công vi c và thù lao lao đ ng .....................18
1.3 Các nhân t

nh h

ng đ n Qu n lý ngu n nhân l c .........................................22

1.3.1 Nhân t thu c môi tr

ng bên trong .........................................................22

1.3.2 Nhân t thu c mơi tr

ng bên ngồi .........................................................24

1.4 M t s ch tiêu đánh giá hi u qu công tác qu n lý ngu n nhân l c ..................26
1.4.1 Hi u qu s d ng lao đ ng ........................................................................26
1.4.2 M c đ hài lòng c a nhân viên đ i v i doanh nghi p ..............................27
1.5 Kinh nghi m v qu n lý ngu n nhân l c

m t s doanh nghi p và bài h c

cho Công ty TNHH MTV qu n lý và kinh doanh d ch v SDU ...............................27
1.6 Nh ng cơng trình nghiên c u có liên quan đ n đ tài ........................................30
K t lu n ch
CH

ng 1 .........................................................................................................32

NG 2 TH C TR NG CÔNG TÁC QU N LÝ NGU N NHÂN L C T I

CÔNG TY TNHH MTV QU N LÝ VÀ KINH DOANH D CH V SDU .................33
2.1 Khái quát v Công ty TNHH MTV Qu n lý và kinh doanh d ch v SDU .........33
2.1.1 S l

c v quá trình hình thành và phát tri n t i Công ty TNHH MTV

Qu n lý và kinh doanh d ch v SDU ..................................................................33
2.1.2 L nh v c ho t đ ng chính ..........................................................................34

iii


2.1.3 S đ c c u t ch c c a Công ty ............................................................. 34
2.1.4 K t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh .................................................... 35
2.2 Th c tr ng công tác qu n lý ngu n nhân l c t i Công ty TNHH MTV Qu n
lý và kinh doanh d ch v SDU giai đo n 2016-2017................................................ 37
2.2.1 Vài nét s b v l c l

ng lao đ ng t i Công ty ...................................... 37

2.2.2 Công tác ho ch đ nh ngu n nhân l c ........................................................ 44
2.2.3 Công tác tuy n d ng ................................................................................. 44
2.2.4 Công tác đào t o và phát tri n ................................................................... 46
2.2.5 L

ng b ng và đãi ng ............................................................................. 47

2.3 ánh giá chung v công tác Qu n lý ngu n nhân l c t i Công ty TNHH MTV
Qu n lý và kinh doanh d ch v SDU ........................................................................ 52
2.3.1 Nh ng k t qu đ t đ

c ............................................................................ 52

2.3.2 Nh ng t n t i và nguyên nhân .................................................................. 54
K t lu n ch
CH

ng 2 ......................................................................................................... 59

NG 3

XU T GI I PHÁP HỒN THI N CƠNG TÁC QU N LÝ

NGU N NHÂN L C T I CÔNG TY TNHH MTV QU N LÝ VÀ KINH
DOANH D CH V SDU .............................................................................................. 60
3.1

nh h
3.1.1

ng và m c tiêu công tác Qu n lý ngu n nhân l c đ n n m 2020........ 60
nh h

ng ............................................................................................... 60

3.1.2 M c tiêu .................................................................................................... 60
3.2 M t s gi i pháp nh m hồn thi n cơng tác Qu n lý ngu n nhân l c t i Công
ty TNHH MTV Qu n lý và kinh doanh d ch v SDU .............................................. 61
3.2.1 V ho ch đ nh ngu n nhân l c và phân tích cơng vi c ............................ 62
3.2.2 V tuy n d ng ........................................................................................... 66
3.2.3 V đào t o và phát tri n ngu n nhân l c .................................................. 71
3.2.4 V đánh giá n ng l c th c hi n công vi c ................................................ 78
3.2.5 V l

ng b ng và đãi ng ......................................................................... 79

3.2.6 Các gi i pháp khác .................................................................................... 80
K t lu n ch

ng 3 ......................................................................................................... 84

K T LU N VÀ KI N NGH ....................................................................................... 86
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ...................................................................... 88

iv


DANH M C HÌNH
Hình 1.1 S đ quy trình tuy n d ng nhân s ...........................................................15
Hình 1.2 S đ quy trình đánh giá thành tích cơng tác .............................................19
Hình 2.1 C c u t ch c t i Công ty TNHH MTV Qu n lý và kinh doanh d ch v
SDU ...........................................................................................................................35
Hình 3.1 S đ qui trình phân tích cơng vi c ............................................................63

v


DANH M C B NG BI U

B ng 2.1 K t qu ho t đ ng tài chính 2 n m t 2016-2017 ..................................... 36
B ng 2.2 Bi n đ ng nhân s c a Công ty t n m 2016 đ n n m 2017 .................... 37
B ng 2.3 C c u lao đ ng theo nhi m v ................................................................ 38
Bi u đ 2.1 C c u nhân s theo ch c n ng nhi m v ............................................ 39

B ng 2.4 C c u lao đ ng theo hình th c h p đ ng ................................................. 40
Bi u 2.2 C c u lao đ ng theo hình th c h p đ ng ................................................. 41
B ng 2.5 C c u lao đ ng theo trình đ lao đ ng .................................................... 42
Bi u 2.3 C c u lao đ ng theo trình đ lao đ ng...................................................... 42
B ng 2.6 C c u lao đ ng theo đ tu i lao đ ng ...................................................... 43
Bi u đ 2.4 C c u lao đ ng theo đ tu i ................................................................. 43
B ng 2.7 K ho ch tuy n d ng c a Công ty t n m 2016 đ n n m 2017 ................ 45
B ng 2.8 Th c tr ng tuy n d ng c a Công ty t n m 2016 đ n n m 2017.............. 45
B ng 2.9 Th c tr ng công tác đào t o c a Công ty t n m 2016 đ n n m 2017 ..... 47
B ng 2.10 Thu nh p bình quân c a CBCNV giai đo n 2016 – 2017 ....................... 48
Bi u 2.5 Thu nh p bình quân c a CBNV qua các n m (đ n v tính: đ ng): ............ 48
B ng 2.11 M c th
Bi u 2.6 M c th

ng t n m 2016 đ n n m 2017................................................. 50
ng thành tích qua các n m 2016, 2017 ....................................... 51

B ng 3.2 Thông tin k ho ch đào t o ........................................................................ 74

vi


DANH M C CÁC T

VI T T T VÀ GI I THÍCH THU T NG

TNHH MTV

Trách nhi m h u h n m t thành viên

TS

Ti n s

ThS

Th c s

CBCNV

Cán b công nhân viên

KDDV

Kinh doanh d ch v

Công ty

Công ty TNHH MTV qu n lý và KDDV SDU

BQL

Ban qu n lý

TNDN

Thu nh p doanh nghi p

H

H p đ ng

H

ih c

C KT

Cao đ ng k thu t

L TV

Lao đ ng th vi c

TN

Trung c p ngh

NNL

Ngu n nhân l c

BHXH

B o hi m xã h i

BHYT

B o hi m y t

TS

Ti n s

vii



M
1. Tính c p thi t c a

U

tài

Nhân l c và nh t là nhân tài luôn là y u t quy t đ nh s thành công cho m i t ch c.
Phát tri n nhân l c trong các doanh nghi p đóng vai trị quan tr ng trong s phát tri n
toàn di n c a đ t n
tr qu c gia c a

c, ph c v đ c l c cho đ
ng và Nhà n

ng l i phát tri n kinh t , n đ nh chính

c, t o nên s cân đ i, h p lý v qu n lý gi a các

vùng mi n, góp ph n th c hi n cơng cu c xố đói gi m nghèo, xố b s cách bi t
gi a thành th và nông thôn. Thu hút, đào t o b i d

ng, gìn gi nhân tài góp ph n

nâng cao n ng su t lao đ ng và làm cho t ch c phát tri n m nh m và b n v ng.
Trong b i c nh th c ti n hi n nay là nhu c u phát tri n kinh t xã h i ngày càng t ng,
đòi h i nhân l c c a xã h i nói chung c ng nh c a các doanh nghi p ngày càng đ

c

chú tr ng phát tri n. Trong khi đó cơng tác phát tri n nhân l c c a các doanh nghi p
trên đ a bàn thành ph Hà N i nói chung, đ c bi t là doanh nghi p d ch v qu n lý v n
hành nhà chung c đang b c l nhi u b t c p. C th là: thi u nhân l c tr m tr ng c
v s l

ng và ch t l

ng; c c u nhân l c đang m t cân đ i theo ngành đào t o; công

tác đào t o và chính sách s d ng cán b trong các doanh nghi p ch a h p lý; ch a có
ch đ đãi ng x ng đáng cho cán b

các doanh nghi p.

Công ty TNHH MTV qu n lý và kinh doanh d ch v SDU là doanh nghi p tr c thu c
Công ty C ph n

u t xây d ng và Phát tri n ô th Sông à – T ng Công ty Sông

à. Nghành ngh s n xu t kinh doanh chính là qu n lý v n hành nhà chung c và khu
đô th m i, xây d ng các cơng trình dân d ng.
V i m c tiêu phát tri n b n v ng, trong nh ng n m qua, công ty TNHH MTV qu n lý

và kinh doanh d ch v SDU đã nh n th c đ

c t m quan tr ng c a nhân l c đ i v i s

phát tri n c a cơng ty nên ln tìm cách đ phát tri n ngu n nhân l c và đã đ t đ
nh ng thành công nh t đ nh.

i ng cán b không ng ng đ

chuyên môn c a ngu n nhân l c ngày càng đ
hút nhân l c b
v s l

c đ u đã đ

ng và ch t l

c t ng c

c

ng; trình đ

c nâng cao; các chính sách đãi ng , thu

c quan tâm,cơng ty đã u đãi đ u t ngu n nhân l c c

ng. Tuy nhiên, v i đ c thù công vi c ngày càng m r ng thì s

1

địi h i cơng tác qu n lý ngu n nhân l c ngày càng cao, ch t l
ch a đáp ng đ
đ

ng ngu n nhân l c

c yêu c u phát tri n c a Công ty.

c nh v y địi h i ph i có k ho ch và đ nh h

qu n lý ti n ti n.

ng, ph

ng pháp và t duy

ó c ng là m t trong nh ng yêu c u c p thi t, quan tr ng cho s

phát tri n b n v ng t i Công ty TNHH MTV Qu n lý và kinh doanh d ch v SDU.
Chính vì v y, đ hoàn thành t t m c tiêu và đáp ng t t yêu c u c a xã h i đ ra, đ
xu t “Hồn thi n cơng tác qu n lý ngu n nhân l c t i công ty TNHH MTV qu n lý và
kinh doanh d ch v SDU thu c Công ty C ph n
Sông

à – T ng Công ty Sông

u t xây d ng và Phát tri n ô th

à” là m t v n đ mang tính th i s và c p thi t.

ây

chính là lý do h c viên ch n v n đ này làm đ tài Lu n v n th c s .
2. M c tiêu nghiên c u
Thơng qua vi c h th ng hóa c s lý lu n, c s th c ti n v ngu n nhân l c và phân
tích đánh giá ngu n nhân l c, nh ng t ng k t ho t đ ng th c ti n trong nghiên c u
khoa h c, s n xu t kinh doanh t i Công ty TNHH MTV Qu n lý và kinh doanh d ch
v SDU thu c Công ty C ph n
Công ty Sông

u t xây d ng và Phát tri n ô th Sông à – T ng

à; Lu n v n nghiên c u đ xu t các gi i pháp nh m hoàn thi n h n

n a công tác Qu n lý ngu n nhân l c c a Cơng ty góp ph n xây d ng, đào t o và phát
tri n ngu n nhân l c có ch t l

ng cao, đáp ng yêu c u ho t đ ng s n xu t kinh

doanh.
3.

it

ng và ph m vi nghiên c u

a.

it

ng nghiên c u c a đ tài

it

ng nghiên c u c a đ tài là xây d ng đ i ng nhân s t i các công ty cùng l nh

v c ho t đ ng và các nhân t

nh h

ng đ n công tác này.

b. Ph m vi nghiên c u c a đ tài
- V n i dung và không gian:

tài t p trung nghiên c u, đánh giá công tác Qu n lý

ngu n nhân l c t i Công ty TNHH MTV Qu n lý và kinh doanh d ch v SDU thu c
Công ty C ph n

u t xây d ng và Phát tri n ô th Sông à – T ng Công ty Sông

à d ng trong th i gian t khi thành l p cho đ n nay và đ xu t các gi i pháp hồn
thi n cơng tác Qu n lý ngu n nhân l c t i Công ty TNHH MTV Qu n lý và kinh

2

doanh d ch v SDU đ n n m 2020, h

ng t i m c tiêu phát tri n ho t đ ng kinh

doanh.
- V th i gian: Nghiên c u th c tr ng qu n lý ngu n nhân l c trong n m 2016-2017
4. Cách ti p c n và ph

ng pháp nghiên c u

tài d a trên ti p c n c a ph

ng pháp lu n duy v t bi n ch ng

Lu n v n s d ng các ph ng pháp nghiên c u chính sau đây:
- Ph

ng pháp đi u tra

- Ph

ng pháp t ng h p phân tích

- Ph

ng pháp so sánh

- Ph

ng pháp chuyên gia

- Ph

ng pháp phân tích đ nh tính, đ nh l

ng

N I DUNG LU N V N
Ngoài ph n m đ u, k t lu n và ki n ngh , lu n v n g m 3 ch

ng nh sau:

Ch

ng 1: C s lý lu n và th c ti n v công tác Qu n lý ngu n nhân l c

Ch

ng 2: Th c tr ng Qu n lý ngu n nhân l c t i Công ty TNHH MTV qu n lý
và kinh doanh d ch v SDU thu c Công ty C ph n u t xây d ng
và Phát tri n ô th Sông à

Ch

ng 3:

xu t gi i pháp hoàn thi n công tác Qu n lý ngu n nhân l c t i
Công ty TNHH MTV qu n lý và kinh doanh d ch v SDU thu c
Công ty C ph n u t xây d ng và Phát tri n ô th Sông à

3


CH
NG 1 C
NHÂN L C

S

LÝ LU N VÀ TH C TI N V

QU N LÝ NGU N

1.1 M t s v n đ v Qu n lý ngu n nhân l c

1.1.1 Khái ni m
Nhân l c:
Nhân l c đ

c hi u là ngu n l c c a m i con ng

i, g m có th l c và trí l c.

Thu t ng nhân l c (hurman resourses) xu t hi n vào th p niên 80 c a th k XX khi
mà có s thay đ i c n b n v ph
lao đ ng. N u nh tr

c đây ph

ng th c qu n lý, s d ng con ng

i trong kinh t

ng th c qu n lý nhân viên (personnel management)

v i các đ c tr ng coi nhân viên là l c l

ng th a hành, ph thu c, c n khai thác t i đa

s c lao đ ng c a h v i chi phí t i thi u thì t nh ng n m 80 đ n nay v i ph

ng th c

m i, qu n lý nhân l c (hurman resourses management) v i tính ch t m m d o h n,
linh ho t h n, t o đi u ki n t t h n đ ng

i lao đ ng có th phát huy

m c cao nh t

các kh n ng ti m tàng, v n có c a h thơng qua tích l y t nhiên trong q trình lao
đ ng phát tri n. Có th nói s xu t hi n c a thu t ng "nhân l c" là m t trong nh ng
bi u hi n c th cho s th ng th c a ph

ng th c qu n lý m i đ i v i ph

qu n lý c trong vi c s d ng ngu n l c con ng

ng th c

i. Có khá nhi u nh ng đ nh ngh a

khác nhau v "nhân l c" nh :
Theo Nicholas Henry: “Nhân l c là ngu n l c con ng

i c a nh ng t ch c (v i quy

mô, lo i hình, ch c n ng khác nhau) có kh n ng và ti m n ng tham gia vào quá trình
phát tri n c a t ch c cùng v i s phát tri n kinh t - xã h i c a qu c gia, khu v c, th
gi i”. Cách hi u này v nhân l c xu t phát t quan ni m coi nhân l c là ngu n l c v i
các y u t v t ch t, tinh th n t o nên n ng l c, s c m nh ph c v cho s phát tri n nói
chung c a các t ch c;
Trong báo cáo c a Liên h p qu c đánh giá v nh ng tác đ ng c a tồn c u hố đ i v i
nhân l c đã đ a ra đ nh ngh a nhân l c là trình đ lành ngh , ki n th c và n ng l c
th c t cùng v i nh ng n ng l c t n t i d
ni m v nhân l c theo h

i d ng ti m n ng c a con ng

ng ti p c n này có ph n thiên v ch t l

Trong quan ni m này đi m đ

i; Quan

ng c a nhân l c.

c đánh giá cao là coi các ti m n ng c a con ng

i c ng

là n ng l c, kh n ng đ t đó có nh ng c ch thích h p trong qu n lý, s d ng. Quan

4


ni m v nhân l c nh v y c ng đã cho ta th y ph n nào s tán đ ng c a Liên h p qu c
đ i v i ph

ng th c qu n lý m i;

Theo George T.Milkovich & John W.Boudreau: “Nhân l c là t ng th các y u t bên
trong và bên ngoài c a m i cá nhân b o đ m ngu n sáng t o cùng các n i dung khác
cho s thành công, đ t đ

c m c tiêu c a t ch c.

Vi t Nam, khái ni m nhân l c đ

c s d ng r ng rãi t khi b t đ u công cu c đ i

m i, m t s nhà khoa h c tham gia ch

ng trình khoa h c - cơng ngh c p nhà n

c

mang mã s KX- 07 do GS.TSKH Ph m Minh H c làm ch nhi m, cho r ng: “Nhân
l cđ

c hi u là s dân & ch t l

ng con ng

i, bao g m c th ch t & tinh th n, s c

kh e & trí tu , n ng l c & ph m ch t”. V i cách ti p c n này, nhân l c đ
s t ng hòa s l

ng và ch t l

c hi u là

ng nhân l c.

M c dù nh ng đ nh ngh a trên có cách di n đ t khác nhau nh ng t u chung l i t t c
đ u th hi n nhân l c là m t s k t h p hài hịa gi a ba y u t trí l c, th l c và nhân
cách th m m .

ây là các y u t c b n nh t h

ng ng

i lao đ ng đ n s phát tri n

toàn di n. V y n u thu nh quy mô ch trong ph m vi m t doanh nghi p thì nhân l c là
gì? Th m th u t nh ng cách lý gi i trên, giúp ta liên h nhanh chóng r ng nhân l c
trong doanh nghi p là ti m n ng lao đ ng c a đ i ng cán b công nhân viên trong
doanh nghi p trên các m t s l
vi c) và ch t l

ng, c c u (theo gi i tính, đ tu i, tính ch t cơng

ng, bao g m ph m ch t và n ng l c (trí l c, tâm l c, th l c, k n ng

ngh nghi p) đáp ng nhu c u phát tri n, ph c v cho m c đích t i đa hóa l i nhu n
c a cơng ty.
Qu n lý ngu n nhân l c:
“Qu n lý ngu n nhân l c (còn g i là “Qu n tr nhân s ” hay “Qu n tr lao đ ng”) là
thi t k các chính sách và th c hi n các l nh v c ho t đ ng nh m làm cho con ng

i

đóng góp giá tr h u hi u nh t cho t ch c, bao g m các l nh v c nh ho ch đ nh
ngu n nhân l c, phân tích và thi t k công vi c, chiêu m và l a ch n, đánh giá thành
tích, đào t o và phát tri n, thù lao, s c kh e và an toàn nhân viên và t

ng quan lao

đ ng…”
Hi n nay c ng có r t nhi u quan đi m khác nhau v Qu n lý ngu n nhân l c đ
trình bày:

5

c


Theo giáo s ng

i M Dinock cho r ng: “Qu n lý ngu n nhân l c là bao g m toàn b

nh ng bi n pháp, th t c áp d ng cho nhân viên c a m t t ch c và gi i quy t t t c
nh ng tr

ng h p x y ra có liên quan đ n cơng vi c nào đó”.

Nh ng giáo s Felix Migro thì cho r ng: “Qu n lý ngu n nhân l c là ngh thu t ch n
l a nh ng nhân viên m i và s d ng nh ng nhân viên c sao cho n ng su t và ch t
l

ng công vi c c a m i ng

i đ t đ n m c t i đa có th đ

c”.

Tuy nhiên, khái ni m và th c ti n áp d ng Qu n lý ngu n nhân l c không gi ng nhau
các qu c gia khác nhau; Trong m t n n kinh t chuy n đ i nh c a Vi t Nam, n i
trình đ cơng ngh , k thu t còn
tr

m c đ th p, kinh t ch a n đ nh và nhà n

ng “quá trình phát tri n ph i th c hi n b ng con ng

i và vì con ng

c ch

i”, thì Qu n

lý ngu n nhân l c là h th ng các tri t lý, chính sách và ho t đ ng ch c n ng v thu
hút, đào t o-phát tri n và duy trì con ng

i c a m t t ch c nh m đ t đ

c k t qu t i

u cho c t ch c l n nhân viên.

1.1.2 Vai trò c a Qu n lý ngu n nhân l c
Không m t ho t đ ng nào c a t ch c mang l i hi u qu n u thi u “Qu n tr nhân
l c”. Qu n tr nhân l c th

ng là m t trong nh ng nguyên nhân tr ng y u c a thành

công hay th t b i trong các ho t đ ng s n xu t – kinh doanh.
Vai trò c a qu n lý ngu n nhân l c thay đ i qua nhi u th i k khác nhau, nh m đáp
ng v i môi tr

ng và hoàn c nh c th c a t ng th i k ; Trong th p niên 2000, vai

trò c a qu n lý nhân s ch gi i h n trong các l nh v c tuy n d ng, sa th i, ho ch đ nh
và tính l

ng cho nhân viên. Ngày nay, vai trò c a qu n lý nhân s đã chuy n sang

qu n lý ngu n nhân l c nh m ph n nh đúng th c ti n tri t lý qu n lý con ng
các công ty n ng đ ng và đ t con ng

i trong

i vào tr ng tâm tri t lý qu n lý s n xu t doanh

nghi p khai thác các kh n ng ti m tàng nâng cao n ng su t lao đ ng và l i th c nh
tranh c a doanh nghi p v m t nhân l c. V m t xã h i, qu n lý ngu n nhân l c th
hi n quan đi m r t nhân b n v quy n l i c a ng
c a ng

i lao đ ng, đ cao v th và giá tr

i lao đ ng, chú tr ng gi i quy t hài hồ m i quan h l i ích gi a t ch c,

doanh nghi p và ng

i lao đ ng góp ph n làm gi m b t mâu thu n t b n – lao đ ng

trong các doanh nghi p.

6


T m quan tr ng c a qu n lý ngu n nhân l c t ng m nh trên toàn th gi i trong m y
th p k g n đây khi c trình đ n ng l c c a nhân viên l n trang thi t b k thu t ngày
càng đ

c nâng cao; khi công vi c ngày càng ph c t p, đa d ng và yêu c u c a công

vi c ngày càng t ng; khi h u h t các doanh nghi p đ u đ i đ u v i s c nh tranh ngày

càng gay g t trên th tr

ng; ph i v t l n v i các cu c suy thoái kinh t và đáp ng

nhu c u ngày càng t ng c a nhân viên.

t bi t trong n n kinh t chuy n đ i, v n đ

áp d ng và phát tri n qu n lý ngu n nhân l c đ

c coi nh m t trong nh ng đi m m u

ch t c a c i cách qu n lý.
1.2 Nh ng n i dung chính c a cơng tác Qu n lý ngu n nhân l c

1.2.1 Ho ch đ nh ngu n nhân l c và phân tích cơng vi c
1.2.1.1 Ho ch đ nh ngu n nhân l c
a) Khái ni m
Tr

c h t ho ch đ nh đ

c hi u là s tiên li u, d đoán nh ng thay đ i, bi n thiên,

phòng ng a các r i ro trong t

ng lai. Ho ch đ nh là m t q trình mang tính khoa h c

đ ng th i mang tính ngh thu t cao.
t n t i và phát tri n m t doanh nghi p ph i gi i quy t hi u qu các v n đ liên

quan đ n b n l nh v c c b n đó là: Tài chính, qu n lý s n xu t, marketing và qu n lý
nhân l c. Vi c gi i quy t không ch t p trung vào nh ng v n đ đã và đang phát sinh
đòi h i s gi i quy t mà ph i h
v n đ s x y ra trong t

ng t i t

ng lai nh m d đốn và đ i phó v i nh ng

ng lai. Do v y, công tác ho ch đ nh ngu n nhân l c là c n

thi t mang l i tính ch đ ng, gi m thi u r i ro và t ng hi u qu c a s n xu t kinh
doanh.
Tuy nhiên, ho ch đ nh ngu n nhân l c không ch đ n thu n chú ý đ n vi c d báo và
tuy n đ s l

ng nhân viên c n thi t cho doanh nghi p. Ho ch đ nh ngu n nhân l c

là quá trình nghiên c u, xác đ nh nhu c u, đ a ra các chính sách và th c hi n các
ch

ng trình, ho t đ ng b o đ m cho doanh nghi p có đ ngu n nhân l c v i các

ph m ch t, k n ng phù h p đ th c hi n cơng vi c có n ng su t, ch t l
qu cao.
b) Vai trò

7

ng và hi u

Ho ch đ nh ngu n nhân l c có vai trị là t i đa hóa vi c s d ng ngu n nhân l c và
b o đ m s phát tri n liên t c c a nó; b o đ m đ và đúng ngu n nhân l c, đúng th i
gian đ th c hi n các m c tiêu c a t ch c; ph i h p các ho t đ ng v ngu n nhân l c
v i các m c tiêu c a t ch c; t ng n ng su t c a t ch c; d báo các nhu c u c a t
ch c trong t

ng lai v nhân l c và cung c p nhân l c đ đ m b o r ng t ch c s có

đ cán b c n thi t vào các th i đi m c n thi t đ t o thu n l i cho đ t m c tiêu c a t
ch c.
Rõ ràng, ho ch đ nh ngu n nhân l c giúp cho t ch c xác đ nh rõ kho ng cách gi a
hi n t i và đ nh h
đ

ng t

ng lai v nhu c u nhân l c c a t ch c; ch đ ng th y tr

c các khó kh n và tìm các bi n pháp nh m đáp ng nhu c u nhân l c.

c

ng th i,

ho ch đ nh ngu n nhân l c giúp cho t ch c th y rõ h n nh ng h n ch và c h i c a
ngu n tài s n nhân l c mà t ch c hi n có.
ho ch đ nh các chi n l

c kinh doanh. Nói khác đi, ho ch đ nh ngu n nhân l c không

th th c hi n m t cách tách bi t mà ph i đ
l

i u này có ý ngh a quan tr ng trong
c k t n i m t cách ch t ch v i chi n

c c a cơng ty.

1.2.1.2 Phân tích cơng vi c
a) Khái ni m
Phân tích cơng vi c là đ nh rõ tính ch t và đ c đi m cơng vi c đó qua quan sát – theo
dõi và nghiên c u.
Phân tích cơng vi c đ

c hi u là m t quá trình xác đ nh m t cách có h th ng các

nhi m v và k n ng c n thi t đ th c hi n các công vi c trong m t t ch c.
Phân tích cơng vi c đ

c coi là cơng c thi t y u c a m i ch

ng trình qu n lý ngu n

nhân l c. Nó là m t trong nh ng công c c b n nh t đ tri n khai chi n l

c ngu n

nhân l c c a t ch c. Vì v y, c s đ u tiên c a ho ch đ nh ngu n nhân l c là phân

tích cơng vi c.
Phân tích cơng vi c là q trình thu th p, phân tích và s p x p m t cách h th ng
thông tin v đ c đi m m t cơng vi c c th .
Phân tích cơng vi c có th hi u theo hai khía c nh sau:
- Là q trình t p h p, phân tích và c u trúc thông tin v các b ph n c u thành, đ c
đi m và các yêu c u c a công vi c.

8


- Là q trình xác đ nh có h th ng các k n ng, nhi m v và các ki n th c đ th c
hi n các công vi c trong t ch c.
Khi ti n hành phân tích cơng vi c nhà qu n lý c n ph i tr l i các câu h i sau:
- Nhân viên th c hi n nh ng công tác gì?
- Khi nào cơng vi c hồn thành?
- Cơng vi c đ

c th c hi n

đâu?

- Công nhân viên th c hi n cơng vi c đó nh th nào?
- T i sao ph i th c hi n công vi c đó?
th c hi n cơng vi c đó c n ph i h i t nh ng tiêu chu n nào?

-

K t qu c a phân tích cơng vi c th hi n trong b n mô t công vi c (job Description)
(ph n vi c, nhi m v và trách nhi m) và b n tiêu chu n th c hi n công vi c (job
Specification) bao g m các ki n th c và kh n ng c a nhân viên.

- B n mô t công vi c (job Description): ó là k t qu c n b n c a q trình phân tích
cơng vi c, nó mơ t m t cách tóm t t công vi c. B n mô t công vi c li t kê các ch c
n ng, nhi m v , các m i quan h trong công vi c, các đi u ki n làm vi c, yêu c u
ki m tra, giám sát và các tiêu chu n c n đ t đ
công vi c giúp cho chúng ta hi u đ

c khi th c hi n công vi c. B n mô t

c n i dung, yêu c u c a công vi c và hi u đ

c

quy n h n, trách nhi m khi th c hi n công vi c.
- B n tiêu chu n th c hi n công vi c (job Specification): Là v n b n li t kê nh ng yêu
c u v n ng l c cá nhân nh trình đ h c v n, kinh nghi m công tác, kh n ng gi i
quy t v n đ , các k n ng khác và các đ c đi m cá nhân thích h p cho cơng viêc. B n
tiêu chu n công vi c giúp chúng ta hi u đ

c doanh nghi p c n lo i nhân viên nh th

nào đ th c hi n công vi c đó m t cách t t nh t.
b) Các ph
 Ph
ph

ng pháp phân tích cơng vi c

ng pháp làm b ng câu h i
ng pháp này nhà qu n lý g i các câu h i đ n các đ i t

ng có liên quan đ n

vi c tìm hi u các thơng tin cho vi c phân tích công vi c. Các đ i t
qu n lý th
Ng

ng đ ngh h cung c p thông tin bao g m: Ng

ng mà các nhà

i đ m nh n công vi c;

i giám sát công vi c; Chuyên gia phân tích cơng vi c; M t nhóm nh ng ng

v i cùng m t ch c danh công vi c.

9

i


T t nhiên không nh t thi t là t t c các nhân viên đ u ph i đi n vào b n câu h i.
Ng

i ta có th ch n m t cách ng u nhiên cho t ng ch c danh công vi c.

giúp chúng ta gi m b t kh i l

i u đó

ng thơng tin c n x lý mà v n b o đ m đ chính xác

cho phép. T t nhiên ta có th ph i xác nh n s đúng đ n c a các câu tr l i trong giai
đo n quan sát c a nghiên c u này.
Trong b n câu h i ngoài nh ng chi ti t c b n nh tên tu i, phòng ban, ch c v , …
ng

i ch u trách nhi m mô t c n ph i mơ t tồn b nhi m v , m c đích cơng vi c,

kh i l

ng công vi c ho c s s n ph m,…

B n câu h i phân tích cơng vi c th

ng đ c p đ n các v n đ sau đây:

- Thơng tin chung v v trí cơng vi c
- Giám sát và ch u s giám sát
- Các l nh v c ki n th c và k n ng ngh nghi p
- S d ng ngôn ng
- S d ng th giác và các giác quan khác
- Các quy t đ nh qu n lý và kinh doanh
- Các giao ti p n i b và bên ngoài
- Các cu c h p mà b n tham d , làm ch t a ho c làm ng

i d n ch

ng trình

- Các ho t đ ng th ch t
- S d ng thi t b , máy móc và d ng c
- Các đi u ki n môi tr

ng

- Các đ c tính khác c a cơng vi c
Tuy nhiên ph

ng pháp này có nh ng tr ng i, h n ch : Cơng nhân khơng thích đi n

vào b n câu h i m t cách chi ti t và vì th s khơng tr l i đ y đ ; C công nhân l n
c p đi u hành khơng có nhi u th i gian đ x lý b n câu h i.
 Ph
Ph

ng pháp chuyên gia

ng pháp này s d ng m t s chuyên gia am hi u v công vi c c n phân tích đ

thu th p thơng tin xây d ng b n mô t công vi c và b n tiêu chu n công vi c. Các
chuyên gia này có th là nh ng ng
c ng có th h là ng

i đã ho c đang là ng

i th c hi n cơng vi c đó,

i giám sát, qu n lý công vi c này. S hi u bi t sâu s c v công

vi c c a các chuyên gia s b o đ m cho ch t l

10

ng phân tích cơng vi c đ

c nâng


cao. Tuy nhiên đi u này c ng ch ra r ng ph

ng pháp này ph thu c r t nhi u vào

kinh nghi m c a các chuyên gia. Vi c t p trung cùng lúc nhi u chuyên gia đ đánh
giá c ng là m t khó kh n.
 Ph

ng pháp quan sát

Ph

ng pháp này đ

Ng

i phân tích s quan sát tồn b q trình làm vi c c a công nhân. Trên c s các

tài li u ghi chép đ
H n ch c a ph

c áp d ng ch y u đ i v i các công vi c làm vi c b ng chân tay.
c t n i làm vi c t ng h p l i đ hình thành b n mơ t cơng vi c.

ng pháp này: R t t n th i gian, công s c và không s d ng đ

c cho

nh ng cơng vi c trí óc.
c) T m quan tr ng c a phân tích cơng vi c
Phân tích cơng vi c đ
x p - b trí và h

c dùng nh là m t s ch d n trong tuy n m , l a ch n, s p

ng d n cho ng

i lao đ ng.

Phân tích cơng vi c cung c p các thông tin v nh ng yêu c u, đ c đi m c a công vi c,
nh các hành đ ng nào c n đ

c ti n hành th c hi n, th c hi n nh th nào và t i sao;

các lo i máy máy móc trang b , d ng c nào c n thi t khi th c hi n công vi c, các m i
quan h v i c p trên và v i đ ng nghi p trong th c hi n cơng vi c. Khơng bi t phân
tích cơng vi c, nhà qu n lý s không th t o ra s ph i h p đ ng b gi a các b ph n
c c u trong doanh nghi p, khơng th đánh giá chính xác u c u c a các cơng vi c,
do đó khơng th tuy n d ng đúng nhân viên cho công vi c, không th đánh giá đúng
n ng l c th c hi n công vi c c a nhân viên và do đó, khơng th tr l

ng, kích thích

h k p th i, chính xác. Ð c bi t, phân tích cơng vi c là cơng c r t h u hi u giúp các
t ch c, doanh nghi p m i thành l p ho c đang c n có s c i t ho c thay đ i v c
c u t ch c, tinh gi n biên ch nh m nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh.
Tác d ng c a phân tích công vi c là b o đ m thành công h n trong vi c s p x p,
thuyên chuy n và th ng th
l

ng cho nhân viên, lo i b nh ng b t bình đ ng v m c

ng qua vi c xác đ nh rõ nhi m v và trách nhi m c a công vi c, t o kích thích lao

đ ng nhi u h n qua vi c s p x p các m c th ng th

ng, ti t ki m th i gian và s c l c

qua vi c tiêu chu n hóa cơng vi c và t đó giúp nhà qu n lý có c s đ làm k ho ch
và phân chia th i bi u công tác, gi m b t s ng

11

i c n ph i thay th do thi u hi u bi t


v cơng vi c ho c trình đ c a h , t o c s đ c p qu n lý và nhân viên hi u nhau
nhi u h n.

1.2.2 Tuy n d ng
1.2.2.1 Khái ni m

Tuy n d ng nhân s là m t quá trình tìm ki m và l a ch n nhân s đ tho mãn nhu
c u s d ng c a doanh nghi p và b sung l c l

ng lao đ ng c n thi t nh m th c hi n

các m c tiêu c a doanh nghi p.
1.2.2.2 Vai trò c a tuy n d ng
Tuy n d ng nhân s có tác đ ng tr c ti p đ n doanh nghi p, đ n ng
h n còn tác đ ng đ n s phát tri n kinh t - xã h i c a đ t n

i lao đ ng và xa

c.

i v i doanh nghi p:
- Th nh t: Vi c tuy n d ng có hi u qu s cung c p cho doanh nghi p m t đ i ng
lao đ ng lành ngh , n ng đ ng, sáng t o, b sung ngu n nhân l c phù h p v i yêu c u
ho t đ ng kinh doanh c a doanh nghi p. Tuy n d ng có t m quan tr ng r t l n đ i v i
doanh nghi p vì nó là khâu đ u tiên c a công tác qu n lý nhân s , ch khi làm t t khâu
tuy n d ng m i có th làm t t các khâu ti p theo.
- Th hai: Tuy n d ng t t giúp doanh nghi p th c hi n t t các m c tiêu kinh doanh
hi u qu nh t, b i vì tuy n d ng t t t c là tìm ra ng
l c, ph m ch t đ hồn thành công vi c đ

i th c hi n công vi c có n ng

c giao. T đó nâng cao hi u qu kinh

doanh, phát tri n đ i ng , đáp ng yêu c u ho t đ ng kinh doanh trong đi u ki n tồn
c u hóa.

- Th ba: Ch t l

ng c a đ i ng nhân s t o ra n ng l c c nh tranh b n v ng cho

doanh nghi p, tuy n d ng nhân s

t t góp ph n quan tr ng vào vi c t o ra”đ u

vào”c a ngu n nhân l c, nó quy t đ nh đ n ch t l

ng, n ng l c, trình đ cán b nhân

viên, đáp ng đòi h i nhân s c a doanh nghi p.
- Th t : Tuy n d ng nhân s t t giúp doanh nghi p gi m gánh n ng chi phí kinh
doanh và s d ng có hi u qu ngu n ngân sách c a doanh nghi p.
- Th n m: Tuy n d ng nhân s cho phép doanh nghi p hoàn thành t t k ho ch kinh
doanh đã đ nh.

12


Nh v y tuy n d ng nhân s có vai trò r t l n đ i v i doanh nghi p.

ây là quá

trình”đãi cát tìm vàng”, n u m t doanh nghi p tuy n d ng nhân viên không đ n ng
l c c n thi t, nh ng s n ph m cá nhân không theo đúng u c u cơng vi c thì ch c
ch n s

nh h

ng tr c ti p đ n hi u qu ho t đ ng qu n lý và ho t đ ng kinh doanh

c a doanh nghi p. T đó d n đ n tình tr ng khơng n đ nh v m t t ch c, th m chí
cịn là ngu n g c gây m t đoàn k t, chia r n i b , gây xáo tr n trong doanh nghi p,
lãng phí chi phí kinh doanh.
i v i ng

i lao đ ng:

- Th nh t: Tuy n d ng nhân s giúp cho ng

i lao đ ng trong doanh nghi p hi u rõ

thêm v tri t lí, quan đi m c a các nhà qu n lí, t đó s đ nh h

ng cho h theo nh ng

quan đi m đó.
- Th hai: Tuy n d ng nhân s t o ra không khí thi đua, tinh th n c nh tranh trong n i b
nh ng ng

i lao đ ng c a doanh nghi p, t đó nâng cao hi u qu kinh doanh.

i v i xã h i:
Vi c tuy n d ng nhân s c a doanh nghi p giúp hoàn thi n vi c th c hi n các m c
tiêu kinh t - xã h i nh : Ng

i lao đ ng có vi c làm, có thu nh p, gi m b t gánh n ng

xã h i nh th t nghi p va các t n n xã h i khác.

ng th i vi c tuy n d ng nhân s

c a doanh nghi p còn giúp cho vi c s d ng ngu n l c c a xã h i m t cách h u ích
nh t.
1.2.2.3 Các ngu n tuy n d ng
 Ngu n ng viên trong n i b
i v i v trí ch c v cao, các t ch c tuy n d ng th
chuy n công tác hay đ b t.
tuy n d ng nhân s đ

ng s d ng bi u đ thuyên

i v i v trí, ch c v th p thì th

ng s d ng thơng báo

c niêm y t cơng khai.

có th xác đ nh ng viên trong n i b , các t ch c nên có nh ng thơng tin v s
l

ng, ch t l

ng và đ c đi m cá nhân c a nhân viên thông qua vi c thu th p và xây

d ng h s nhân viên, bi u đ thuyên chuy n nhân viên và quy t đ nh th ng ch c.
u đi m:
- T n d ng đ

c ngu n nhân l c s n có

- Thu n l i h n trong công vi c.

13


- T o s thi đua gi a các nhân viên đang làm vi c.
Nh

c đi m:

- D gây ch quan.
- Nhân viên s r p khuôn l i theo cách làm vi c c a c p trên tr

c đó.

 Ngu n ng viên bên ngồi
Tuy n d ng ng viên bên ngoài t ch c c n ph i nghiên c u tình hình kinh t nói
chung, đi u ki n lao đ ng t i đ a ph

ng và th tr

ng ngh nghi p. Các ngu n tuy n

d ng chính bao g m:
- B n bè c a nhân viên đang làm trong doanh nghi p: H có th gi i thi u b n bè vào
làm chung trong doanh nghi p;
- Nhân viên c : Nh ng ng viên c thôi vi c doanh nghi p vì nhi u ngun nhân khác

nhau có th quay l i doanh nghi p làm vi c;
- Nhân viên doanh nghi p khác: Tuy n d ng nhân viên t các doanh nghi p khác giúp
doanh nghi p có th rút ng n th i gian đào t o, hu n luy n nhân viên;
- Các tr

ng đ i h c và cao đ ng: Các tr

ng đ i h c và cao đ ng trong n

c tr

thành ngu n cung c p nhân l c ch y u c a doanh nghi p;
- Công nhân lành ngh t do: Nh ng công nhân lành ngh t do là ngu n cung c p
nhân l c b sung cho doanh nghi p;
Ng

i th t nghi p: Ng

i th t nghi p do nhi u nguyên nhân khác nhau. Do v y, c n

ph i có s nh n đ nh rõ ràng khi nh n đ nh nhân viên này.
1.2.2.4 N i dung, trình t và quá trình tuy n d ng
Tuy n d ng nhân viên đ

c hi u nh m t quá trình bao g m các giai đo n: tuy n m ,

tuy n ch n và b trí. Các giai đo n q trình trên có s liên h ch t ch v i nhau. Xác
đ nh nhu c u và thu hút ngu n nhân s là th c hi n quá trình tuy n m nhân viên. Tuy n
ch n là giai đo n quy t đ nh đ n ch t l
V i ph

ng châm dùng ng

ng c a công tác tuy n d ng.

i “đúng ng

i, đúng vi c, đúng lúc” nên tuy n ch n nhân

viên gi vai trò đ c bi t quan tr ng trong ti n trình Qu n lý ngu n nhân l c. B i
nh ng ng
ch t l

i không đ n ng l c c n thi t đ th c hi n công vi c s

nh h

ng x u đ n

ng công vi c đ n hi u qu c a qu n tr , th m chí là ngu n g c c a s m t đoàn

k t gây chia r trong n i b .

14


Quá trình tuy n ch n là m t quy trình bao g m nhi u b

c, mà m i b

cđ

c coi

nh m t rào ch n nh m lo i b nh ng ng viên không đ t tiêu chu n đi vào các b
ti p theo. S l

ng các b

c

c trong q trình tuy n ch n khơng ph i c đ nh mà tùy

thu c vào m c đ ph c t p c a công vi c hay t m quan tr ng c a ch c danh công vi c
c n tuy n.

đ

c nh n vào làm thì các ng viên ph i v

t qua t t c các b

c trong

quá trình tuy n ch n cơng vi c đó đ ra.
M i t ch c ng

i ta có th áp d ng quy trình tuy n ch n khác nhau. Nh ng nhìn

chung tuy n ch n nhân viên th

ng tr i qua các b

c sau đây:

Chu n b tuy n d ng
Nghiên c u và phân lo i
Ph ng v n s b
Tr c nghi m
Ph ng v n sâu
Th m tra
Quy t đ nh và hịa nh p
Hình 1.1 S đ quy trình tuy n d ng nhân s
1.2.2.5 B trí và s d ng ngu n nhân l c
B trí và s d ng ngu n nhân l c là quá trình s p đ t nhân viên vào các v trí, khai
thác và phát huy t i đa n ng l c làm vi c c a nhân l c nh m đ t đ
trong cơng vi c.
 B trí và s d ng nhân l c g m 3 m c tiêu:
- B trí và s d ng nhân l c đ m b o đúng s l

15

ng và ch t l

ng;

c hi u qu cao


- B trí và s d ng nhân l c đ m b o đúng ng

i đúng vi c;

- B trí và s d ng nhân l c đ m b o đúng th i h n.
- Các nguyên t c b trí và s d ng nhân l c:
 B trí và s d ng nhân l c ph i theo qui ho ch
Trong b trí và s d ng ngu n nhân l c, t ch c c n có qui ho ch c th đ đ m b o
đúng ng

i đúng vi c. B trí và s d ng nhân l c ph i đ m b o đúng m c đích, m i t

ch c c n thi t l p cho m i nhân viên m t m c đích c n đ t đ

c trong m i th i kì. Khi

d trù ngu n nhân l c ngồi chun mơn, b trí và s d ng nhân l c ph i coi tr ng
ph m ch t đ o đ c, t ch c c n s d ng các tiêu chu n liên quan đ n b n đ c tính
quan tr ng c a con ng

i là: C n, ki m, liêm, chính

* B trí và s d ng nhân l c theo logic hi u su t
Vi c b trí và s d ng nhân l c ph i h
dùng đúng ng
+

ng vào nâng cao hi u su t công vi c, ph i

i đúng vi c và đ m b o các u c u:

m b o tính chun mơn hóa, th ng nh t qui trình nghi p v trên tồn h th ng t

ch c
+

m b o tính h p tác gi a các cá nhân và nhóm, m c tiêu, quy n h n và ngh a v

c a m i cá nhân, v trí, b ph n trong t ch c ph i đ

c xác đ nh rõ ràng.

* B trí s d ng nhân l c theo logic tâm lí xã h i
Khi các t ch c chú tr ng đ n y u t tâm lí xã h i trong q trình xây d ng các nhóm
thì s đ m b o nâng cao đ

c hi u su t lao đ ng chung cho c nhóm

* B trí và s d ng nhân l c ph i l y s tr

ng làm chính

Khi b trí và s d ng nhân l c theo chuyên môn c a t ng cá nhân nh m đ m b o m i
nhân viên h ng thú khi th c hi n đúng chuyên môn. M t nhân viên th

ng có n ng

l c trên nhi u l nh v c khác nhau, có th tham gia nhi u công vi c khác nhau. Tuy
nhiên, nhà qu n tr c n s d ng ph

ng pháp phân tích đánh giá n ng l c đ xem xét

l nh v c chuyên môn nào nhân viên n i tr i nh t và có ích cho t ch c.
* Dân ch t p trung trong b trí và s d ng nhân l c
B trí và s d ng nhân l c ph i đ

c th c hi n theo nguyên t c dân ch t p trung.

Th ng nh t t c p cao nh t nh ng ph i phân quy n r ng rãi cho các c p trong h
th ng t ch c.

16


1.2.3 ào t o và phát tri n ngu n nhân l c
1.2.3.1 Khái ni m
ào t o và phát tri n là các ho t đ ng đ duy trì và nâng cao ch t l

ng ngu n nhân

l c c a t ch c, là đi u ki n quy t đ nh đ các t ch c có th đ ng v ng và th ng l i
trong môi tr
c n ph i đ

ng c nh tranh. Do đó trong các t ch c, cơng tác đào t o và phát tri n
c th c hi n m t cách có t ch c và có k ho ch.

1.2.3.2 M c đích c a vi c đào t o và phát tri n ngu n nhân l c
M c tiêu chung c a đào t o và phát tri n ngu n nhân l c là nh m s d ng t i đa
ngu n nhân l c hi n có và nâng cao tính hi u qu c a t ch c thông qua vi c giúp cho
ng

i lao đ ng hi u rõ h n v công vi c, n m v ng h n v ngh nghi p c a mình và

th c hi n ch c n ng, nhi m v c a mình m t cách t giác h n, v i thái đ t t h n,
c ng nh nâng cao kh n ng thích ng c a h v i các cơng vi c t

ng lai.

Có nhi u lý do đ nói r ng cơng tác đào t o và phát tri n là quan tr ng và c n đ

c

quan tâm đúng m c trong các t ch c. Trong đó có ba lý do ch y u là:
-

đáp ng yêu c u công vi c c a t ch c hay nói cách khác là đ đáp ng nhu c u

t n t i và phát tri n t ch c;
-

đáp ng nhu c u h c t p, phát tri n c a ng

i lao đ ng;

ào t o và phát tri n là nh ng gi i pháp có tính chi n l

c t o ra l i th c nh tranh

c a doanh nghi p.
1.2.3.3 Các hình th c đào t o

ào t o t i n i làm vi c:

ây là hình th c đào t o h c viên cách th c th c hi n cơng

vi c ngay trong q trình làm vi c nh :
- Kèm c p, h

ng d n t i ch : H c viên s quan sát, ghi nh , h c t p và th c hi n

công vi c theo cách ng

ih

ng d n đã ch d n.

- Luân phiên thay đ i công tác: H c viên đ

c luân phiên thay đ i công tác nh m cung

c p cho h c viên kinh nghi m r ng h n và có kh n ng th c hi n nhi u công tác khác
nhau trong doanh nghi p.
ào t o ngoài n i làm vi c: Có các ph
- Nghiên c u tình hu ng: Ph

ng pháp ph bi n sau đây:

ng pháp này nh m đào t o và nâng cao n ng l c qu n

lý cho h c viên.
17