Kỹ năng nghe nói

A - Phần mở đầu
I - Đặt vấn đề:
* Lý do chọn đề tài:
Mục tiêu của môn tiếng Anh là nhằm hình thành và phát triển ở học sinh những
kiến thức kỹ năng cơ bản về tiếng Anh và những phẩm chất trí tuệ cần thiết để tiếp tục
học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động. Vì vậy SGK tiếng Anh tiu hc mới từ lớp 3đến
lớp 5 đều đợc biên soạn theo cùng một quan điểm xây dựng chơng trình, đó là quan điểm
chủ điểm ( thematic approach ) và đề cao các phơng pháp học tập tích cực chủ động của
học sinh.
Cả bốn kỹ năng nghe, nói, đọc, viết đều đợc quan tâm và đợc phối hợp trong các
bài tập và các hoạt động trên lớp.
Một trong 4 kỹ năng mà ngời học tiếng Anh nói chung, học sinh tiu hc nói
chung nói riêng, thờng gặp những khó khăn nhất định trong quá trình học đó là kỹ năng
nghe.
Trên thực tế để có đợc kỹ năng nghe tiếng Anh thì ngời học ngoại ngữ phải có quá
trình luyện tập nghe thờng xuyên, lâu dài với những hình thức và nội dung nghe khác
nhau. Việc dạy và học nghe môn tiếng Anh tuy không còn mới mẽ nhng khó đối với tất
cả giáo viên và học sinh bậc tiu Theo chơng trình, SGK cũ thì tiết dạy nghe không có.
Việc dạy nghe môn tiếng Anh mới chỉ đợc đa vào trong chơng trình, SGK từ năm học
2005-2006
Với việc nghiên cứu đề tài này, tôi mong muốn sẽ phần nào giúp giáo viên dần
khắc phục những khó khăn trên để tiến hành dạy nghe môn tiếng Anh có hiệu quả tốt
hơn, học sinh tích cực, chủ động trong việc tiếp thu, lĩnh hội kiến thức của bài học. Đó
cũng là lý do mà tôi chọn đề tài này.
II - Nhiệm vụ nghiên cứu:
1
Để thực hiện tốt đề tài nghiên cứu, ngời thực hiện đề tài này cần phải thực hiện
các nhiệm vụ sau.
1- Nghiên cứu các tài liệu hớng dẫn tiếng Anh, các kỹ thuật dạy nghe.
2- Thao giảng, dạy thử nghiệm
3- Dự giờ đồng nghiệp , trao đổi, rút kinh nghiệm.

4- Kiểm tra, đánh giá kết quả việc nắm bài của học sinh để từ đó có sự điều chỉnh,
bổ sung hợp lý.
III- Phạm vi nghiên cứu:
Đề tài xoay quanh đề tài nghiên cứu giảng dạy và học tập môn nghe tiếng
Anh của giáo viên và học sinh bậc tiu hc ở các lớp 3,4,5 truờng Thanh M 1
IV- Mục đích nghiên cứu :
Với việc nghiên cứu thành công đề tài, sáng kiến kinh nghiệm sẽ giúp giáo
viên có đợc những kinh nghiệm sau:
1. Cách thức tổ chức một tiết dạy nghe có hiệu quả
2. Các bớc tiến hành một tiết dạy nghe có hiệu quả
3. Hớng dẫn học sinh tự luyện tập, rèn luyện để có kỹ năng và kỷ xảo nghe tiếng
Anh.
V- Ph ơng pháp nghiên cứu:
1. Phơng pháp quan sát: Ngời thực hiện đề tài tự tìm tòi nghiên cứu, tiến hành dự
giờ thăm lớp của đồng nghiệp.
2. Phơng pháp trao đổi, thảo luận: Sau khi dự giờ của đồng nghiệp, đồng nghiệp
dự giờ ngời thực hiện đề tài, đồng nghiệp và ngời thực hiện đề tài tiến hành trao đổi, thảo
luận để từ đó rút ra những kinh nghiệm cho tiết dạy.
3. Phơng pháp thực nghiệm: Giáo viên tiến hành dạy thể nghiệm theo từng mục
đích yêu cầu cụ thể một số tiết dạy nghe.
4. Phơng pháp điều tra: Giáo viên đặt câu hỏi để kiểm tra đánh giá việc nắm nội
dung bài học của học sinh.
2
B - Phần nội dung
I/ cơ sở lý luận:
1- Mục đích dạy học:
Mục đích của việc dạy ngoại ngữ không phải là cung cấp cho học sinh kiến thức
của ngôn ngữ đó, mà mục đích cuối cùng của việc dạy ngoại ngữ nói chung, tiếng Anh
nói riêng là dạy học sinh khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh. Khả năng giao tiếp của học
sinh thể hiện qua các kỹ năng: Nghe, Nói, Đọc, Viết. Kỹ năng nghe tiếng Anh của học

sinh đợc hình thành qua một quá trình học tập rèn luyện trong môi trờng Anh ngữ. Ngoài
việc học tập ở trờng lớp, học sinh phải tự học tập rèn luyện nghe thông qua các hình thức
và các phơng thức khác nhau.
Kỹ năng nghe là khả năng sử dụng kiến thức ngôn ngữ vào mục đích nghe hiểu
bằng tiếng Anh.
2-Các yếu tố cơ bản trực tiếp tác động đến hiệu quả của tiết dạy nghe.
a- Giáo viên:
- Với phơng pháp dạy học mới, tích cực thì giáo viên đóng vai trò chỉ đạo, điều
khiển học sinh hoạt động trong giờ học.
- Để tiến hành một tiết dạy nghe có hiệu quả thì giáo viên cần thực hiện tốt các
yếu tố cơ bản sau:
+ Chọn và sử dụng linh hoạt các kỷ thuật dạy nghe phù hợp với từng nội dung bài
dạy.
+ Tổ chức, điều khiển lớp học, phân bố thời gian hợp lý.
+ Sử dụng thành thạo các phơng tiện, các đồ dùng dạy học phục vụ dạy nghe.
+ Sáng tạo ra các đồ dùng dạy học phù hợp phục vụ cho tiết dạy.
+ Truyền cảm, lôi cuốn, hấp dẫn học sinh.
b- Phơng pháp - kỹ thuật dạy nghe (Listening Techniques)
3
Phơng pháp dạy nghe ( Listening techniques) đợc quy định bởi nội dung dạy nghe,
nói cách khác, nội dung bài dạy nghe chi phối việc lựa chọn, vận dụng phối hợp các ph-
ơng pháp, các kỹ thuật dạy nghe. Mỗi kỹ thuật dạy học phù hợp với một hình thức bài
dạy cụ thể ( dạy ngữ pháp, dạy nói,dạy viết ....)
c- Các phơng tiện thiết bị đồ dùng dạy học phục vụ cho việc dạy nghe:
- Việc sử dụng thiết bị tranh ảnh hỗ trợ cho dạy học đối với môn ngoại ngữ nói
chung và tiếng Anh nói riêng đợc coi là một phơng tiện thể hiện một phần nội dung
chính của SGK. Trong tất cả đơn vị bài học chơng trình SGK mới phần nội dung của bài
nghe đợc ghi trong băng cát sét còn SGK chỉ in các bài tập luyện nghe. Muốn thực hiện
tốt các bài luyện nghe này thì ngời học phải đợc nghe các nội dung bài học trong băng .
Hơn thế nữa, thiết bị dạy học còn là phơng tiện tích cực trong việc đổi mới phơng pháp

dạy học, thúc đẩy động cơ và gây hứng thú học tập.
* Các thiết bị cần cho môn học:
- Máy thu phát băng cassette.
- Máy ghi âm các bài đọc và nghe theo SGK.
- Tranh ảnh minh hoạ nội dung bài học trong SGK
- Các tranh ảnh đồ dùng giáo viên tự tạo....
d- Học sinh:
Trong mối tơng quan giữa cách dạy và cách học: Giáo viên là ngời tổ chức, điều
khiển học sinh tự chiếm lĩnh tri thức bằng chính những thao tác, những hành động trí tuệ
của riêng mình dới vai trò tổ chức điều khiển của giáo viên .
Để tiết dạy nghe đợc tốt thì học sinh cần phải có những kỹ năng cần thiết trong
việc nghe hiểu bằng tiếng Anh.
II- Thực trạng dạy nghe môn tiếng anh trờng Thanh M
1. Ưu điểm
Mặc dù có những điều kiện khách quan và chủ quan ảnh hởng trực tiếp trong quá
trình giảng dạy nhng chúng tôi đã biết khắc phục vợt lên những khó khăn trớc mắt, từng
4
bớc nâng cao chất lợng giờ dạy nghe môn tiếng Anh nhằm đáp ứng mục đích chơng
trình, SGK mới
a- Về phía giáo viên:
- Bớc đầu đã tiếp cận sử dụng tơng đối tốt các kỹ thuật dạy học đặc trng - kỹ thuật
dạy nghe.
- Đã quen và chủ động với cách thức tổ chức một tiết dạy nghe
- Phối hợp khá linh hoạt các kỹ thuật dạy học
- Sáng tạo ra nhiều đồ dùng dạy học phù hợp với nội dung các tiết dạy, vì vậy
nhiều tiết dạy nghe trở nên sinh động , có sức lôi cuốn và đạt hiệu quả cao.
b- Về phía học sinh:
- Phần lớn học sinh nghe đợc những bài nghe có nội dung đơn giản, vừa phải thực
hiện đợc các yêu cầu, bài tập của giáo viên sau khi nghe lần 3
- Một số học sinh đã hình thành kỹ năng, kỹ xảo trong học tập.

2- Tồn tại:
a- Giáo viên:
Vẫn còn một số giáo viên gặp một só khó khăn nhất định trong việc thực hiện các
thao tác, kỹ thuật dạy nghe, trong việc lựa chọn các kỹ thuật cho phù hợp với từng tiết
dạy, từng giai đoạn của tiết dạy.Còn ngại sử dụng hoặc sử dụng cha thành thạo đồ dùng
dạy học phục vụ cho tiết dạy nghe ( cassett, hình minh họa...)
b- Học sinh:
- Động cơ để nghe hiểu bằng tiếng Anh còn hạn chế.
- Nhiều em ít có cơ hội để nghe, ít tiếp cận với các thông tin đại chúng mà qua đó
có thể nghe tiếng Anh.
- Một số em còn ngại nghe và nói bằng tiếng Anh, còn sợ bị mắc lỗi.
- Học sinh cha quen với tốc độ đọc, nói trong băng của ngời Anh.
c- Phơng tiện đồ dùng dạy học:
5
- Đồ dùng dạy học phục vụ cho việc giảng dạy còn quá ít, một số còn thiếu: tranh,
ảnh, băng, đài casstte..
d- Điều tra cụ thể:
Trong quá trình giảng dạy, bản thân tôi đảm nhận khối 3,4,5. Với ý thức vừa
nghiên cứu đặc điểm tình hình học tập bộ môn của học sinh vừa tiến hành, rút kinh
nghiệm. Ngay từ đầu năm học tôi đã định hớng cho mình một kế hoạch và phơng pháp
cụ thể để chủ động điều tra tình hình học tập của học sinh do lớp mình phụ trách. Qua
điều tra, tôi đã nhận ra rằng hầu hết các em nắm từ vựng không chắc, kỹ năng nghe và
giao tiếp bằng tiếng Anh còn hạn chế. Kết quả điều tra cụ thể nh sau:
Lớp TATH
Giỏi Khá T.Bình Yếu Kém
SL % SL % SL % SL % SL %
4/2 33 2 4,7 6 14,0 30 69,8 11 25,6 2 4,7
9 5/3 29 2 2,7 7 18,9 25 67,6 9 24,3 3 8,1
T C MC TIấU Cể LIấN QUAN N K NNG NGHE NGI
GIO VIấN ểNG RT QUAN TRNG

1/ Trớc hết, giáo viên cần phải chuẩn bị tâm thế cho học sinh trớc khi cho các em
nghe. GV phải đảm bảo rằng:
Học sinh phải hiểu đợc yêu cầu (bằng tiếng Anh) để hoàn thành nhiệm vụ nghe đ-
ợc giao;
Các em phải biết chính xác yêu cầu mình phải làm gì;
HS cần phải xác định rằng các em không cần thiết phải nghe tất cả các từ có trong
bài nghe.
2/ Bớc quan trọng tiếp theo là GV cần khuyến khích HS đoán trớc những gì các em
chuẩn bị nghe:
6