Ngữ văn 8. Tiết 13,14. Lão Hạc

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.03 MB, 56 trang )

<b>KiĨm tra bµi cị</b>

A – Trun ng¾n
B- TiĨu thut

C – Truyện vừa
D Bút kí

Câu 2: Trong đoạn trích Tức n ớc vỡ bờ, chị Dậu hiện lên là
ng ời nh thế nào?

A Giàu tình yêu th ơng với chồng con; căm
thù bọn tay sai của thực dân phong kiến

B Căm thù bọn tay sai cđa thùc d©n phong kiÕn

C - Có thái độ phản kháng mạnh mẽ đối với bọn tay sai
D – Cả A ,C đều đúng

<b>KiĨm tra bµi cị</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Câu 3: Qua hình t ợng chị Dậu, tác giả muốn biểu hiện t t
ëng g×?

A – Lên án xã hội đ ơng thời đã chà đạp lên cuộc đời những
ng ời nông dân cùng khổ, nhất là ng ời phụ nữ, đồng

thời ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng của
ng ời phụ nữ nông dân

B – Lên án bộ mặt tàn ác bất nhân của chế độ xã hội đ ơng thời
C – Miêu tả tình cảnh đau th ơng của ng ời dõn cựng kh

Câu 4: Sự phản kháng của chị Dậu diễn ra theo quá trình nào?

A T lý l đến lý lẽ
B – Từ lý lẽ đến hành
động

C – Từ hành động đến hành
động

D – Từ hành động đến lý lẽ

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>Văn bản: LÃO HẠC - </b>

<i><b>Nam Cao</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>1 </b>

- Tên thËt: TrÇn H u Triữ
- Sinh : 1915 - 1951

- Quê: Hòa Hậu Lí Nhân Hà
Nam

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

• Là nhà văn hiện thực xuất sắc với ngòi bút

chân thực viết về người nông dân trong xã

hội cũ

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7></div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Trăng
sáng

LÃo
Hạc

Truyện ngắn

1941 1942 1943 1944

Một đám
c ới

(1944)
-T¸c phÈm chÝnh

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

L·o

H¹c

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

-

<b>Phương thức </b>

<b>biểu đạt: Tự sự </b>

<b>kết hợp trữ tình.</b>

<b>Em hãy </b>

<b>xác định </b>

<b>phương </b>

<b>thức </b>

<b>biểu đạt </b>

<b>và ngôi </b>

<b>kể?</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b>2. Bố cục:</b>

<b>Bố cục</b>

<b>Hôm sau….cũng xongLuôn mấy hôm…<sub>đáng buồn</sub></b> <b>Khơng! Cuộc đời</b>
<b>…Một sào</b>

<b>Lão Hạc kể chuyện </b>
<b>bán</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

Tâm trạng, tình cảm của các nhân vật trong truyện

được biểu hiện qua ngôn ngữ đối thoại và độc thoại.
Lời của lão Hạc khi chua chát, xót xa,lúc chậm

chãi,nằn nì

Lời vợ ơng giáo khi nói về lão Hạc thì lạnh lùng, dứt
khoát.

Lời của Binh Tư lại đầy vẻ nghi ngờ, mỉa mai.

Lời của ơng giáo( người kể chuyện) khi thì từ tốn, lúc
lại cất lên xót xa, thương cảm với những đoạn độc
thoại nội tâm

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>Tãm t¾t</b>

Lão Hạc nhà nghèo, vợ đã mất. Lão sống cảnh gà trống ni

con. Lão Hạc rất khổ tâm vì khơng đủ tiền c ới vợ cho con. Ng ời
con trai phẫn chí bỏ đi làm đồn điền cao su biền biệt hơn một
năm chẳng có tin tức gì. Lão sống lủi thủi một mình với “cậu
Vàng”. Lão cố làm thuê làm m ớn kiếm ăn, còn tiền thu đ ợc từ
hoa lợi của mảnh v ờn lão dành dụm chờ con về để c ới vợ cho
con. Sau trận ốm dài hai tháng, tiền dành dụm cạn kiệt. Rồi bão
lại phá sạch hoa màu, lão Hạc lâm vào tình cảnh đói deo đói

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>a. Nhân vật Lão </b>

<b>Hạc</b>

<i><b>* Tình cảm của lão Hạc với </b></i>

<i><b>cậu Vàng.</b></i>

<b>- Trước khi bán cậu Vàng </b>

<b>+ Gọi con chó là “ cậu </b>

<b>Vàng” như một bà hiếm </b>

<b>hoi gọi đứa con cầu tự.</b>

<b>+ Bắt rận, tắm, cho ăn vào </b>

<b>cái bát nhà giàu ( ăn một </b>

<b>miếng, lại gắp cho nó một </b>

<b>miếng). + Chửi u trị </b>

<b>chuyện với nó.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15></div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16></div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17></div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

<b>Em có </b>

<b>nhận xét </b>

<b>như thế </b>

<b>nào về tình </b>

<b>cảm của </b>

<b>Lão Hạc </b>

<b>dành cho </b>

<b>cậu Vàng?</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

Câu hỏi thảo luận

• Phân tích diễn biến tâm trạng của lão

Hạc xung quanh việc bán chó.

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20></div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21></div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

Tâm trạng lão Hạc trước khi

bán chó

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

Bộ dạng, cử chỉ lão Hạc khi kể lại

với ơng giáo chuyện bán chó

• Lão cố làm ra vẻ vui vẻ. Nhưng trông lão cười
như mếu và đơi mắt lão ầng ậng nước.

• Mặt lão đột nhiên co rúm lại. Những nếp nhăn
xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra. Cái
đầu lão ngoẹo về một bên và cái miệng móm
mém của lão mếu như con nít. Lão hu hu

khóc…

<i><b>* Các chi tiết về ngoại hình này thể hiện một </b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

<b>a. Nhân vật Lão </b>

<b>Hạc</b>

+ Lão cố làm ra vui vẻ.

+ Cười như mếu, mắt ầng ậng
nước.

+ Mặt co rúm lại, nước mắt chảy ra.
+ Đầu ngoẹo về một bên.

+ Mếu, khóc huhu như một đứa con
nít.

<b>Tác giả </b>

<b>miêu tả vẻ </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

* Sau khi bán cậu Vàng

+ LÃo cố làm ra vui vẻ, c ời nh mếu

+ ôi mắt lÃo ầng ậng n ớc

+ Mặtco rúm, vết nh n xô lại, épn ớc mắt...
+ Cái ®Çu... ngo…miƯng mãm mÐm…mÕu…
+ L·o hu hu khãc

- Từ t ợng hình

Tâm trạng ®au khỉ tét cïng
- Tõ t ỵng thanh Nỗi niềm xót xa ân hận
Thỡ ra tôi già lừa một con chó

Thỏi chua chát, ngậm ngùi, mặc cảm là kẻ có tội

<b>- Ng êi sèng t×nh nghÜa thđy chung, yêu th ơng loài vật</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

a Tâm trạng của lÃo Hạc xung quanh việc bán cậu Vàng
b Việc làm của lÃo Hạc tr ớc khi chết

- Nhờ ông giáo

- Giữ hộ ba sµo v ên cho con trai

- Gửi 30 đồng để lo hộ đám tang cho mình
- Duy trì cuộc sống : Ăn khoai, củ chuối, sung luộc, rau má, củ
ráy, bữa trai bữa ốc…

- Từ chối mọi sự giúp đỡ gần nh là hách dịch .

<b>- PhÈm chÊt :Coi träng bỉn phËn lµm cha, coi träng </b>
<b>danh giá làm ng ời</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27></div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28>

c – C¸i chÕt cđa l·o H¹c

* Ngun nhân: đói khổ, túng quẫn đẩy lão đến cái chết nh
một hành động tự gii thoỏt

LÃo Hạcvật vÃ,đầu tóc rũ r ợi, quần áo xộc xệch, hai mắt

long sòng sọc. LÃo tru trÐo, bät mÐp sïi ra…giËt m¹nh …L·o

vật vã đến hai giờ đồng hồ rồi mới chết.”

- Tõ t ỵng hình, t ợng thanh: Cái chết dữ dội thê thảm bi ai

<b>-Số phận và nhân phẩm của ng ời nông dân nghèo tr ớc </b>
<b>cách mạng tháng Tám 1945: Nghèo khổ, bế tắc cùng đ </b>
<b>ờng, giàu tình th ơng và lòng tự trọng.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(29)</span><div class='page_container' data-page=29></div>
<span class='text_page_counter'>(30)</span><div class='page_container' data-page=30>

</div>
<span class='text_page_counter'>(31)</span><div class='page_container' data-page=31>

Tình cảm của nhân vật “tơi” được

thể hiện qua các chi tiết:

•Thái độ của nhân vật “tơi” khi nghe lão Hạc kể chuyện

Những hành động, cách cư xử chứng tỏ
đồng cảm, xót xa yêu thương

</div>
<span class='text_page_counter'>(32)</span><div class='page_container' data-page=32>

* Tnh cm i vi lóo Hc

<i>tôi muốn ôm choàng lấy lÃo mà khóc</i>

<i>Ông con mỡnh ăn khoai, uống n ớc chè, rồi hút thuốc </i>
<i>lào thế là s ớng</i>

<b>Sự an ủi, sẻ chia, tỡnh làng nghĩa xóm thân thiết gần gũi</b>

<i>Tôi giấu giếm vợ tôi, thỉnh thoảng giúp ngấm ngầm lÃo</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(33)</span><div class='page_container' data-page=33>

ã Khi nghe Binh Tư cho biết lão Hạc xin hắn

bả chó để bắt một con chó hàng xóm thì

nhân vật “tôi” cảm thấy

<i><b>cuộc đời quả </b></i>

<i><b>thật…đáng buồn</b></i>

<i>, nhưng khi chứng kiến </i>

cái chết đau đớn của lão Hạc, “tôi” lại

nghĩ:

<i><b>Không! Cuộc đời chưa hẳn đã </b></i>

<i><b>đáng buồn, hay vẫn đáng buồn nhưng </b></i>

<i><b>lại đáng buồn theo một nghĩa khác.</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(34)</span><div class='page_container' data-page=34>

<i>*Những suy nghĩ về cuộc đời</i>

<i>Khi nãi chun víi vợ : Chao ôi! Đối với những ng ời ở </i>

<i>quanh takhông bao giờ ta th ơng</i>

Khi núi chuyn với Binh T : <i>Cuộc đời quả thật cứ mỗi </i>

- Buồn vỡ: Đúi nghèo có thể đổi trắng thay đen biến ng ời l ơng
thiện nh lão Hạc thành kẻ trộm cắp nh Binh T . áng buồn v Đ à
đáng để ta thất vọng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(35)</span><div class='page_container' data-page=35>

Khi nãi chun víi vỵ :

<i> Chao «i! èi víi nh ng ng êi ở </i> <i></i>
<i>quanh takhông bao giờ ta th ơng</i>

Khi núi chuyện với Binh T : <i>Cuộc đời quả thật cứ mỗi </i>

<i>Chøng kiÕn l·o H¹c chÕt:</i>

- Vỡ khơng có gỡ hủy hoại đ ợc nhân phẩm ng ời l ơng thiện nh
lão Hạc, để ta có quyền hy vọng và tin t ởng ở con ng ời

<i>Hay vẫn đáng buồn theo một nghĩa khác</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(36)</span><div class='page_container' data-page=36></div>
<span class='text_page_counter'>(37)</span><div class='page_container' data-page=37>

• Trong truyện này, chi tiết lão Hạc xin bả chó
của Binh Tư có một vị trí nghệ thuật quan trọng.
• Nó chứng tỏ ơng lão giàu lịng tự trọng ấy đã đi

đến quyết định cuối cùng.

• Nó cịn có ý nghĩa <i>đánh lừa - chuyển ý nghĩ tốt </i>

đẹp của ông giáo và người đọc về lão Hạc sang
một hướng trái ngược. <i>Cuộc đời quả thật cứ mỗi </i>
<i>ngày một thêm đáng buồn - nó đẩy những con </i>

người đáng kính như lão Hạc đến con đường
cùng, bị tha hóa. Với câu nói của Binh Tư:

<i>thế, nhưng cũng ra phết chứ chả vừa đâu…</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(38)</span><div class='page_container' data-page=38>

• Cái chết đau đớn của lão Hạc lại khiến ơng giáo
giật mình mà ngẫm nghĩ về cuộc đời. <i>Cuộc đời </i>
<i>chưa hẳn đã đáng buồn bởi may mà ý nghĩa </i>

<i>trước đó của mình đã khơng đúng, bởi cịn đó </i>
<i>những người cao q như lão Hạc</i>.

<b>• Nhưng cuộc đời lại đáng buồn theo nghĩa:</b>

Con người có nhân cách cao đẹp như lão Hạc
mà khơng được sống. Sao ơng lão đáng

</div>
<span class='text_page_counter'>(39)</span><div class='page_container' data-page=39>

• Tại sao lão Hạc lại tự tử bằng cách ăn bả

chó?

</div>
<span class='text_page_counter'>(40)</span><div class='page_container' data-page=40>

Ơng lão nhân hậu, trung thực này chưa đánh lừa
một ai. Lần đầu tiên trong đời lão phải lừa lại là
lừa “cậu Vàng”- người bạn thân thiết của mình.
Lão đã lừa để “cậu Vàng” phải chết thì giờ đây
lão cũng phải chết theo kiểu một con chó bị lừa.

Dường nh cách l a ch n n y có m t ý mu nư ở ự ọ à ộ ố
t tr ng ph t ghê g m.ự ừ ạ ớ

Nó c ng ch ng t à ứ ỏ đức tính trung th c,ự
lòng t tr ng áng quý lão H c.ự ọ đ ở ạ

</div>
<span class='text_page_counter'>(41)</span><div class='page_container' data-page=41></div>
<span class='text_page_counter'>(42)</span><div class='page_container' data-page=42>

• Nghệ thuật kể chuyện: dẫn dắt,

tạo tình huống, gỡ nút…

• Bút pháp khắc họa nhân vật

• Ngơn ngữ sinh động, ấn tượng,

giàu tính tạo hình và sức gợi

</div>
<span class='text_page_counter'>(43)</span><div class='page_container' data-page=43>

<i>Truyện được kể bằng lời của </i>

<i>nhân vật “ tôi” đem lại hiệu quả </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(44)</span><div class='page_container' data-page=44>

<i>Diễn biến câu chuyện được kể bằng nhân vật “tôi” ( ông giáo). Thử thay nhân </i>
<i>vật kể chuyện này đi, dẫn chuyện từ một góc độ khác, chúng ta sẽ thấy hiệu </i>

<i>quả nghệ thuật giảm hẳn.</i>

• Nhờ cách kể này, câu chuyện trở nên gần gũi, chân thực. Tác giả
như kéo người đọc cùng nhập cuộc, cùng sống, chứng kiến với các
nhân vật. Vì thế, ở đây khơng hề gợn lên một chút nghi ngờ về sự
tưởng tượng, sắp xếp mà người đọc thấy đúng là câu chubyện thực
của đời đã diễn ra.

• Khi tác giả nhập vai thành nhân vật “tôi” để kể ở ngôi thứ nhất, câu
chuyện được dẫn dắt tự nhiên, linh hoạt. Cốt truyện có thể được
linh hoạt dịch chuyển khơng gian, thời gian, có thể kết hợp tự nhiên
giữa kể với tả, với hồi tưởng bộc lộ trữ tình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(45)</span><div class='page_container' data-page=45>

Khi nãi chun víi vợ :

<i> Chao ôi! ối với nh ng ng ời ở </i> <i></i>
<i>quanh takhông bao giờ ta th ơng</i>

Khi nói chuyện với Binh T : <i>Cuộc đời quả thật cứ mỗi </i>

<i>Chứng kiến lão Hạc chết: Cuộc đời ch a hẳn đã đáng buồn</i>

<i>Hay vẫn đáng buồn theo một nghĩa khác</i>
<i><b>Ng ời hiểu đời, hiểu ng ời, có lịng vị tha cao cả và chan </b></i>
<i><b>chứa một tỡnh th ơng, lòng nhân ái sâu sắc.</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(46)</span><div class='page_container' data-page=46>

<b>III </b>

–

<b> Tỉng kÕt</b>

<i>-Chọn ngôi kể thứ nhất làm </i>
<i>câu chuyện trử nên gần gũi, </i>
<i>quen thuộc , dẫn dắt tự nhiên </i>
<i>linh hoạt và có tính thuyết </i>

<i>- Nghệ thuật phân tích tâm lí </i>
<i>già dặn, kể chuyện chân thực, </i>
<i>màu sắc trữ tình đan xen lẫn </i>
<i>những triết lí sâu sắc.</i>

<i>- Nam Cao khắc họa thành </i>

<i>cụng nhõn vt lóo Hạc: Nghèo </i>
<i>đói nh ng nhân hậu, chất phác </i>
<i>rất mực yêu con. </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(47)</span><div class='page_container' data-page=47>

<b>Luyện tập</b>

A Truyện dài
B Truyện ngắn

C Truyện vừa
D Tiểu thuyết

<i><b>* Câu 2 : ý nào nói đúng nhất nội dung của truyện Lão Hạc? </b></i>

A – Tác động của cái đói , miếng ăn đến đời sống của con ng ời
B – Phẩm chất cao quý của ng ời nông dân.

C – Số phận đau th ơng của ng ời nông dân.
D – Cả ba ý kiến trên u ỳng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(48)</span><div class='page_container' data-page=48>

*Câu 3: Trong tác phẩm, lÃo Hạc hiện lên là một con ng ời
nh thÕ nµo?

A – Lµ mét ng ời có số phận đau th ơng nh ng có phÈm
chÊt cao quý.

B – Là ng ời nông dân sống ích kỉ đến mức gàn dở, ngu ngốc.
C – Là ng ời nơng dân có thái độ sống vơ cựng cao th ng.

D Là ng ời nông dân có sức sống tiềm tàng mạnh mẽ

* Cõu 4: iu gì lớn nhất ở ng ời nơng dân đã khiến Nam Cao
bày tỏ thái độ trân trọng sâu sắc, qua nhõn vt lóo Hc?

A Tình cảnh khốn cùng cña hä.

</div>
<span class='text_page_counter'>(49)</span><div class='page_container' data-page=49>

Em hiểu thế nào về ý nghĩa của nhân vật

“tôi” qua đoạn văn sau:

<i><b>Chao ôi! Đối với những người ở quanh </b></i>

<i><b>ta, nếu ta không cố tìm mà hiểu họ, thì </b></i>

<i><b>ta chỉ thấy họ gàn dở, ngu ngốc, bần </b></i>

<i><b>tiện, xấu xa, bỉ ổi…tịan những cớ để </b></i>

<i><b>cho ta tàn nhẫn; khơng bao giờ ta thấy </b></i>

<i><b>họ là những người đáng thương, </b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(50)</span><div class='page_container' data-page=50>

– Nhắc nhở,cảnh tỉnh chúng ta

trong cách ứng xử với mọi

người xung quanh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(51)</span><div class='page_container' data-page=51>

<i>Qua đoạn trích Tức nước vỡ bờ và truyện ngắn Lão Hạc</i>
<i> em hiểu thế nào về cuộc đời và tính cách người nơng dân</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(52)</span><div class='page_container' data-page=52>

• Qua các tác phẩm này người đọc hiểu

được tình cảnh nghèo khổ, bế tắc của

tầng lớp nông dân bần cùng trong xã hội

thực dân nửa phong kiến.

• Từ các tác phẩm này, chúng ta thấy được

vẻ đẹp tâm hồn cao q, lịng tận tụy hi

sinh vì người thân…của người nông dân.

<b>Gợi ý</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(53)</span><div class='page_container' data-page=53>

<b>- Học thuộc tóm tắt v n bản : LÃo Hạc</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(54)</span><div class='page_container' data-page=54></div>
<span class='text_page_counter'>(55)</span><div class='page_container' data-page=55></div>
<span class='text_page_counter'>(56)</span><div class='page_container' data-page=56></div>