Hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty Cổ phần Xây dựng và Phát triển cơ sở hạ tầng số 9

Hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm xây lắp tại Công ty Cổ phần Xây dựng và Phát triển cơ sở hạ
tầng số 9
1. Đánh giá chung về thực trạng công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành
sản phẩm xây lắp tại Công ty Cổ phần Xây dựng và Phát triển cơ sở hạ tầng số 9
1.1. Những ưu điểm
 Về tổ chức bộ máy quản lý
Mặc dù là một doanh nghiệp mới ra đời nhưng trong suốt gần 10 năm xây dựng và
trưởng thành, Công ty Cổ phần Xây dựng và Phát triển cơ sở hạ tầng số 9 đã không ngừng
lớn mạnh và đạt được nhiều thành tích. Công ty cũng là một doanh nghiệp Nhà Nước mới
cổ phần hoá (tháng8/2005) nên không tránh khỏi gặp rất nhiều khó khăn, thử thách nhưng
bằng sự cố gắng của Ban lãnh đạo và tập thể cán bộ công nhân viên, Công ty luôn luôn
hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Phạm vi hoạt động của Công ty ngày càng mở rộng, uy
tín với khách hàng ngày càng được nâng cao. Hoà mình vào tiến trình Công nghiệp hoá,
hiện đại hoá đất nước, Công ty đã thi công hàng trăm công trình chất lượng, góp phần hoàn
thiện cở sở hạ tầng cho nền kinh tế quốc dân. Đạt được thành quả đó phải kể đến công tác
quản lý, điều hành của Ban lãnh đạo Công ty. Công ty đã tổ chức bộ máy quản lý khoa học,
hợp lý, công việc được phân công, phân nhiệm cụ thể, rõ ràng. Mô hình trực tuyến chức năng
rất phù hợp với ngành nghề xây lắp của Công ty. Các phòng ban được phân công các chức
năng, nhiệm vụ riêng, phục vụ có hiệu quả trong việc tham mưu, cung cấp đầy đủ, kịp thời các
thông tin quan trọng và cần thiết cho Ban lãnh đạo Công ty trong vấn đề sản xuất kinh doanh và
quản lý Công ty.
Trong quá trình hoạt động, Công ty luôn có sự điều chỉnh, đổi mới công tác quản lý
cho phù hợp với điều kiện, nhiệm vụ của mình trong từng giai đoạn. Do đó, cán bộ công
nhân viên trong Công ty đã nâng cao rõ rệt về nhận thức, đổi mới phong cách làm việc góp
phần phát huy sức mạnh cá nhân và tập thể để hoàn thành kế hoạch đề ra. Mạng lưới hoạt
động của Công ty trải rộng trên toàn quốc nhưng cơ chế quản lý phù hợp tạo thuận lợi cho
cán bộ quản lý các phòng ban có thể trực tiếp chỉ đạo, giám sát và kiểm tra các hoạt động
của cấp dưới đảm bảo hiệu quả công tác thi công xây dựng.
 Về bộ máy kế toán và công tác kế toán
- Bộ máy kế toán

Phòng Tài chính kế toán của Công ty được bố trí hợp lý với đội ngũ nhân viên có
trình độ, có năng lực sáng tạo, nhiệt tình và trung thực trong công việc. Tuy khối lượng
công việc khá lớn nhưng dưới sự chỉ đạo sâu sát và khoa học của kế toán trưởng, đội ngũ
kế toán viên được phân công công việc cụ thể, phù hợp với năng lực nên công tác kế toán
được thực hiện một cách khoa học, chính xác .
Bộ máy kế toán của Công ty tổ chức theo hình thức tập trung, dưới các đội thi công
có các kế toán đội nhưng không tổ chức bộ máy kế toán riêng. Do đó, kế toán đội chỉ làm
nhiệm vụ tập hợp, phân loại chứng từ ban đầu rồi chuyển lên kế toán Công ty ghi sổ. Hình
thức này đơn giản, không yêu cầu cao về trình độ chuyên môn của kế toán đội.
- Công tác kế toán
Tổ chức điều hành và quản lý công tác tài chính kế toán thống nhất từ Công ty đến
các tổ, đội xây dựng. Công tác kế toán được tiến hành thường xuyên, liên tục và theo
hướng dẫn của Quyết định số 15/2006/QĐ - BTC ngày 20/3/2006. Các nghiệp vụ kinh tế
phát sinh được ghi nhận đầy đủ, chính xác; Hệ thống sổ sách, chứng từ đầy đủ, khoa học,
phù hợp với thực tế và yêu cầu quản lý; Hệ thống tài khoản kế toán của Công ty đầy đủ,
phù hợp với đặc điểm kinh doanh xây lắp. Các tài khoản được mở chi tiết tới tận từng công
trình, hạng mục công trình. Công ty áp dụng hình thức sổ Chứng Từ Ghi Sổ rất phù hợp
với hoạt động xây lắp, hình thức này đơn giản, khoa học, thuận tiện nhất là đối với những
khối lượng nghiệp vụ phát sinh lớn. Đặc biệt, Giám đốc, các Phó Giám đốc thường xuyên
giám sát và chỉ đạo công tác kế toán đảm bảo tình hình tài chính lành mạnh và việc ra các
quyết định quản lý.
 Về công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp
Phương pháp tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp của Công
ty phù hợp với đặc điểm của đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
và phù hợp với yêu cầu của Công ty. Trong quá trình hạch toán, chi phí sản xuất phát sinh
được tập hợp chi tiết cho từng công trình, giai đoạn thi công công trình nên rất phù hợp cho
việc tính giá thành sản phẩm xây lắp. Việc xác định nội dung chi phí, tổ chức phân loại chi
phí theo đúng quy định đồng thời phù hợp với đặc điểm của Công ty.
- Kế toán Chi phí Nguyên vật liệu trực tiếp
Công ty thực hiện khá đầy đủ các quy định về tập hợp chi phí nguyên vật liệu trực

tiếp. Các chứng từ về vật tư đều được ghi chép kịp thời, đúng tiến độ. Hiện nay, Công ty
thực hiện hình thức giao khoán là chủ yếu, đây là hình thức phù hợp với đặc điểm kinh
doanh và quản lý của Công ty. Nhiều công trình ở xa trụ sở của Công ty nên Công ty
không thể trực tiếp tham gia quản lý và sản xuất xây lắp do đó Công ty thường khoán cho
các Ban điều hành (Đội) tại các chi nhánh thông qua Hợp đồng giao khoán. Điều này đã
nâng cao được ý thức, trách nhiệm của người lao động, gắn lợi ích của người lao động với
chất lượng công việc vì vậy tiết kiệm được vật tư xuất dùng cho thi công mà vẫn đảm bảo chất
lượng công trình cũng như tiến độ thi công công trình theo kế hoạch. áp dụng hình thức giao
khoán này, Công ty đã giảm được sự thất thoát, lãng phí vật tư góp phần hạ giá thành sản
phẩm.
Do vật liệu mua về được đem sử dụng hết ngay nên chi phí bảo quản được tiết kiệm mà
việc hạch toán như trên lại chính xác và phù hợp với quy định hiện hành.
- Kế toán Chi phí Nhân công trực tiếp
Công ty thực hiện hai hình thức trả lương: theo thời gian đối với công nhân trong
biên chế của Công ty và trả lương theo sản phẩm (khoán sản phẩm) đối với công nhân thuê
ngoài rất phù hợp với đặc điểm sản xuất xây lắp của Công ty. Các chứng từ, sổ sách kế toán
như: Bảng chấm công, Bảng thanh toán lương, Hợp đồng thuê lao động,… được lập đầy đủ,
chi tiết theo quy định. Hình thức giao khoán lương này cũng rất có hiệu quả giúp đảm bảo chất
lượng và tiến độ thi công công trình.
- Kế toán Chi phí Sử dụng máy thi công
Công ty tiến hành quản lý và theo dõi chặt chẽ đối với tất cả xe và máy thi công,
thường xuyên theo dõi về giá trị, mức khấu hao, trách nhiệm của người phụ trách máy…
Điều này góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng máy, kiểm soát tốt hoạt động của máy, góp
phần tiết kiệm chi phí cho máy thi công, hạ giá thành sản xuất. Công ty sử dụng nhiều máy
thi công thuê ngoài với mục đích hạn chế việc chuyên chở máy của Công ty tới nhiều địa
điểm, tiết kiệm một khoản đầu tư lớn cho Công ty cũng như công tác quản lý và hạch toán.
Việc sử dụng kết hợp cả máy của Công ty và máy thuê ngoài là phù hợp với đặc điểm kinh
doanh xây lắp và tình hình tài chính của Công ty. Tài khoản 623 được mở chi tiết đến các
tài khoản cấp 2 rất đầy đủ phục vụ tốt cho việc theo dõi chi phí sử dụng máy thi công. Các
chứng từ, sổ sách theo dõi máy thi công và các chi phí liên quan được lập đầy đủ, chi tiết

đảm bảo tăng cường hiệu quả công tác quản lý máy thi công.
- Kế toán Chi phí Sản xuất chung
Chi phí sản xuất chung của Công ty được phân loại và hạch toán chi tiết theo từng
yếu tố chi phí, khoản mục chi phí này phát sinh trong giai đoạn nào của công trình nào thì
được hạch toán vào giai đoạn thi công ấy của công trình ấy. Chi phí khấu hao TSCĐ phục
vụ công tác quản lý được hạch toán thường xuyên theo phương pháp khấu hao đều theo
đường thẳng. Ví dụ: xe phục vụ đưa đón cán bộ Đội được từng Đội quản lý và sử dụng cho
nhiều công trình, công trình Quản Lộ Phụng Hiệp được thực hiện trong 715 ngày thì trích
khấu hao 715 ngày của xe này vào chi phí sản xuất chung của công trình, các công trình
khác tương tự. Việc áp dụng phương pháp khấu hao như vậy đơn giản, dễ ghi sổ. Các chi
phí bảo dưỡng, sửa chữa nhỏ TSCĐ được phân bổ theo giá trị khối lượng xây lắp công
trình.
1.2. Những hạn chế cần khắc phục
 Về cơ cấu tổ chức và điều hành sản xuất
Bộ máy tổ chức và điều hành sản xuất từ cơ quan Công ty đến các Ban điều hành, tổ
đội xây dựng chưa phát huy được hiệu quả cao nhất với tình hình sản xuất kinh doanh hiện
nay của Công ty. Đó là do cơ cấu tổ chức lao động của các phòng ban chưa hợp lý; sự phối
hợp, chỉ đạo giữa lãnh đạo Công ty và các chi nhánh, các đội còn khó khăn, không thường
xuyên do khoảng cách về địa lý. Việc quản lý máy móc, thiết bị và vật tư hầu như chỉ theo
định mức dự toán chung chung nên khi xảy ra sự cố bất thường thì khó xử lý nhất là tình
hình thời tiết, tình hình giá cả biến động không ngừng như hiện nay. Công ty cần có những
biện pháp quản lý tài sản chặt chẽ hơn.
 Về bộ máy kế toán và công tác kế toán
- Công ty Cổ phần Xây dựng và Phát triển cơ sở hạ tầng số 9 không áp dụng phần mềm kế
toán trong công tác kế toán mà áp dụng kế toán thủ công trên Excel. Với tình hình phát
triển hiện nay của Công ty thì khối lượng công việc của kế toán quá nhiều, công tác kế toán
thủ công rất tốn thời gian và công sức cho đội ngũ nhân viên kế toán hiện nay tại Công ty.
Mặt khác, độ chính xác không cao do số lượng nghiệp vụ kinh tế phát sinh lớn dễ dẫn đến
nhầm lẫn, sai sót.
- Do đặc thù của ngành nghề xây lắp cũng như đặc điểm của Công ty có hệ thống các chi

nhánh nằm trên cả 3 miền đất nước nên việc luân chuyển chứng từ, các báo cáo của các
Đội, các chi nhánh về phòng Kế toán của Công ty gặp nhiều khó khăn, tốn kém mà có lúc
không đúng thời gian quy định. Do đó, công việc kế toán không được phản ánh chính xác,
kịp thời. Điều này làm cho công tác kiểm tra cũng như việc cập nhật thông tin để đưa ra
các quyết định không đạt hiệu quả cao. Quá trình luân chuyển chứng từ chậm trễ cũng làm
cho khối lượng công việc kế toán bị dồn lại cuối kỳ nhất là giai đoạn tổng hợp chi phí để
thanh quyết toán với chủ đầu tư tạo áp lực lớn cho nhân viên kế toán.
- Về cơ cấu tổ chức lao động của phòng Tài chính - Kế toán chưa hiệu quả. Công ty mới chỉ
có 4 kế toán viên và 1 kế toán trưởng nên khối lượng công việc kế toán với mỗi người là
khá nhiều. Một kế toán viên thường kiêm nhiều phần hành nên công việc kế toán đạt hiệu
quả không cao. Trình độ của kế toán các Đội, các chi nhánh còn nhiều hạn chế nhất là việc
lập chứng từ, báo cáo có nhiều sai sót, nhầm lẫn, không đạt yêu cầu,… Do vậy, kế toán tại
Công ty phải mất nhiều thời gian và công sức để kiểm tra chứng từ, tính toán lại số liệu,…
 Về thi công xây lắp các công trình XDCB
Công tác này chưa được Công ty tập trung chú trọng nhiều. Năng lực thi công mới chỉ
đáp ứng được yêu cầu của những công trình, hạng mục công trình đơn giản, không đòi hỏi
trình độ kỹ thuật cao như: san lấp, làm đường, xây dựng hệ thống kè thuỷ lợi và các công
trình dân dụng đơn giản khác… Trong khi đó, thị trường của lĩnh vực này đang rất phát
triển.
 Về công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp
- Kế toán Chi phí Nguyên vật liệu trực tiếp: Hình thức khoán trong xây lắp thể hiện rất
nhiều ưu điểm của nó. Nhưng bên cạnh đó, hình thức này cũng dẫn đến tình trạng chung là
các tổ Đội trực tiếp thi công sẽ tìm cách để tiết kiệm chi phí để hưởng phần chênh lệch.
Nếu chi phí nguyên vật liệu quá cao như hiện nay thì đội thi công phải chịu lỗ và cố gắng
tìm cách mua các loại nguyên vật liệu có chi phí rẻ hơn nên thường chất lượng kém hơn;
hoặc xấu hơn là các Đội không thể tiếp tục thi công. Điều này làm cho chất lượng và tiến
độ thi công không được đảm bảo.
- Kế toán Chi phí Nhân công trực tiếp: Tương tự vấn đề khoán nguyên vật liệu, việc khoán
công nhân cho chi nhánh, cho Đội cũng gặp nhiều khó khăn trong công tác quản lý. Các
công trình thường ở xa nên Công ty khó kiểm soát tính hiệu quả trong lao động. Mặt khác,

với tình hình giá cả hiện nay, giá nhân công cũng tăng rất cao khiến Công ty gặp rất nhiều
khó khăn trong quản lý và duy trì đội ngũ công nhân.
- Kế toán Chi phí Sử dụng máy thi công: Công ty không sử dụng đội máy thi công chuyên
trách, máy thi công do phòng kỹ thuật quản lý về thủ tục, máy thi công giao cho các tổ
trưởng giám sát đội máy thi công trực tiếp bảo quản, sử dụng khi có đủ thủ tục. Điều này
làm cho việc quản lý máy thi công không đạt hiệu quả cao. Một số máy thi công chưa đảm
bảo chế độ bảo dưỡng định kỳ.
- Kế toán chi phi phí sản xuất chung: KPCĐ của người lao động được kê toán tính 2% trên
lương cơ bản. Việc tính như vậy là đơn giản nhưng lại không theo đúng chế độ.
- Kế toán thiệt hại trong sản xuất xây lắp: Trong quá trình xây lắp, Công ty không thể tránh
khỏi những thiệt hại do phá đi làm lại, thiệt hại do ngừng sản xuất,…Đây là những rủi ro