skkn một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3 4 tuổi trong trường mầm non

PHỤ LỤC
Nội dung đề mục
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận
2. Cơ sở thực tiễn
2.1. Thuận lợi
2.2. Khó khăn
3. Biện pháp thực hiện
3.1: Xây dựng kế hoạch giáo dục lễ giáo cho trẻ

Trang
3
7
7
8
8
10
10
11

3.2: Giáo viên ln tự rèn luyện mình, có hành vi ứng xử, thái độ
đúng trước trẻ

14

3.3: Xây dựng góc tuyên truyền đẹp mắt

15

3.4: Xây dựng môi trường lớp học phong phú

16

3.5: Phối hợp với phụ huynh

18

3.6: Giáo dục kỹ năng sống trong các hoạt động chung

19

3.7: Giáo dục kỹ năng sống trong giờ ăn

28

3.8: Giáo dục kỹ năng sống trong giờ ngủ

28

3.9: Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua tổ chức các trò chơi

29

3.10: Giáo dục kỹ năng sống ở mọi lúc, mọi nơi

29

3.11: Giáo dục kỹ năng sống thông qua ngày hội ngày lễ

30

3.12:Sưu tầm, sáng tác các bài thơ, bài hát, câu chuyện có nội dung

31

giáo dục kỹ năng sống cho trẻ

1/42


4. Kết quả

35

4.1. Đối với giáo viên

35

4.2. Đối với trẻ

36

4.3. Đối với phụ huynh

37

III. KẾT THÚC VẤN ĐỀ

38

1. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm
2. Việc áp dụng và khả năng phát triển sang kiến kinh nghiệm
3. Bài học kinh nghiệm

38
39
39

4. Đề xuất, kiến nghị

41

IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO

42

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

2/42


“ Chẳng thơm cũng thể hoa nhài
Dẫu không thanh lịch cũng người Tràng An ”
Câu ca dao cổ khẳng định cái nét đẹp của người Hà Nội xưa và ngày nay
vẫn con được giữ gìn trân trọng. Tính cách thanh lịch của người Hà Nội thể hiện ở
cách ứng xử văn hố mà cụ thể ở trong cách nói năng, ăn mặc, giao tiếp….
Tiếng nói của người Hà Nội trước hết là ở chỗ phát âm đúng, từ ngữ chuẩn
xác, có thể làm mẫu mực cho cả nước. Người Hà Nội cũng biết sử dụng tiếng nói
lưu lốt, nhã nhẵn, lịch sự, ấy là vì ngồi tiếng nói của địa phương mình, người Hà
Nội cũng biết tiếp thu có sàng lọc tiếng nói của mọi miền đất nước, giữ lại những gì

tinh t nhất. Lời nói của người Hà Nội thường ý nhị, tôn trọng người đối thoại. Họ
không ưa cách nói cộc lốc.
Lời nói thanh lịch được người dân Hà Nội tự rèn luyện mình, ơng bà dạy dỗ cha
mẹ, cha mẹ nhắc nhở con cái mà có. Nhưng hiện nay do sự hội nhập của kinh tế thế
giới, sự du nhập của văn hoá phương tây, nền kinh tế theo cơ chế thị trường mở của
đó làm ảnh hưởng khơng nhỏ tới đời sống kinh tế, chính trị của người dân Việt
Nam, đặc biệt là cách sống của người Hà Nội. Hiện nay những tác động của xã hội
hiện đại ảnh hưởng không nhỏ đến trẻ em. Từ đời sống, nếp nghĩ, hành vi…làm sao
để học sinh tiếp cận với cuộc sống hiện đại mà vẫn giữ được nột văn húa truyền
thống của cha ông để lại chúng ta phải dạy cho các thế hệ học trò biết yêu quý, trân
trọng, giữ gìn từ những điều nhỏ nhất, như các cụ ngày xưa có nói “ Học ăn, học
nói, học gói, học mở”. Đã có nhiều gia đình mải mê làm kinh tế mà bỏ quên những
3/42


đứa con, những tế bào xã hội non nớt. Chúng luôn được nuông chiều, được tự ý
làm việc, thiếu sự quan tâm giáo dục nên dần bị tha hoá, làm mất đi nét đẹp truyền
thống văn hoá của người Tràng An.
Đất nước ta đang trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, nền kinh tế
phát triển mạnh. Tất cả vì dân giàu nước mạnh, xã hội cơng bằng dân chủ, văn
minh. Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của mỗi dân tộc, của
cộng đồng. Trẻ em hôm nay – thế giới ngày mai. Vậy việc bảo vệ chăm sóc trẻ em
là trách nhiệm của nhà nước, của toàn xã hội và của mỗi gia đình.
Thế giới trẻ thơ – một thế giới đã từng là đề tài của biết bao cuốn sách, nguồn
cảm xúc của bao nhiêu tác giả. Lứa tuổi mầm non là thời kỳ vàng ngọc để phát
triển những năng khiếu về văn hóa nghệ thuật của mỗi con người. Từ thực tế cũng
như nhiều cơng trình nghiên cứu của các nhà tâm lý học, giáo dục học đã cho
chúng ta thấy rằng trong những năm đầu của cuộc đời đứa trẻ, hệ thần kinh mềm
mại hơn, non yếu hơn. Trong qng thời gian đó rất dễ hình thành những nét cơ bản
của cá tính và những thói quen nhất định. Sau đó những phẩm chất tâm lý, nhân

cách của con người dần dần được định hình.
Như chúng ta đã biết giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là một phạm trù quan trọng
trong nội dung giaó dục trẻ, đó là khâu đầu tiên hình thành cho trẻ những cơ sở ban
đầu của nhân cách con người mới của chủ nghĩa xã hội . Trẻ khoẻ mạnh nhanh
nhẹn phát triển hài hồ cân đối, giàu lịng u thương, quan tâm nhường nhịn giúp
đỡ mọi người, biết u thích và giữ gìn cái đẹp, ham hiểu biết thích tìm tịi khám
phá thế giới xung quanh hình thành một số kỹ năng cơ bản như nhẹ nhàng, khéo
léo. Vấn đề giáo dục kỹ năng sống không phải là vấn đề mới như trước đây và
hiện nay chúng ta vẫn làm nhưng làm thế nào để giáo dục mầm non có hiệu quả,
đây chính là vấn đề mà cô giáo và phụ huynh luôn quan tâm. Đặc biệt hơn đối với
trẻ mầm non đặc điểm của trẻ là dễ nhớ mau quên, hay bắt chước cho nên việc giáo
dục trẻ đòi hỏi chúng ta phải uốn nắn từ đầu, thực hiện thường xuyên như các cụ ta
có câu:
Uốn cây từ thuở cịn non
Dạy con từ thuở hãy còn thơ ngây
4/42


Việc phát triển toàn diện của trẻ được chứa đựng trong tất cả các hoạt động như:
học tập, lao động, vui chơi… đều mang ý nghĩa và vai trò giáo dục kỹ năng sống
cho trẻ. Giáo dục kỹ năng sống có tác động rất lớn đến sự phát triển đời sống tình
cảm của trẻ đối với mọi người, đặc biệt là giao tiếp với cô giáo và bạn bè trong lớp.
Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là một phần quan trọng trong nội dung giáo dục trẻ,
đó là khâu đầu tiên hình thành nhân cách cho trẻ đặc biệt là lứa tuổi mầm non.
Vì vậy, trong mục tiêu giáo dục đào tạo ghi rõ hình thành cho trẻ những cơ sở
ban đầu của nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa: khỏe mạnh, nhanh nhẹn,
phát triển hài hòa, cân đối, giàu lòng yêu thương biết quan tâm, nhường nhịn giúp
mọi người, biết u thích và giữ gìn cái đẹp, thơng minh, ham hiểu biết, thích khám
phá và tìm tòi một số kỹ năng cơ bản như: nhẹ nhàng, khéo léo, biết xin lỗi và nhận
lỗi khi mình có lỗi.

Trong khi đó nội dung giáo dục chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm
non cịn hạn chế, nặng về lý thuyết, thiếu bài tập thực hành kỹ năng ứng sử giao
tiếp…Trước vấn đề này sở GD - ĐT Hà Nội đã triển khai kế hoạch đưa nội dung
giáo dục kỹ năng sống vào trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ ngay ở lứa
tuổi mầm non để giúp trẻ có hành vi ứng xử, thái độ đúng mực đối với các mối liên
quan trực tiếp đến cuộc sống hàng ngày ở mức độ đơn giản, hình thành kỹ năng tự
phục vụ bản thân, biết ứng xử trong gia đình, ở trường, ở lớp và môi trường tự
nhiên, xã hội xung quanh. Với chương trình đổi mới phương pháp chăm sóc giáo
dục trẻ hiện nay tơi nghĩ đây là một việc làm hết sức cần thiết, bới song song với
việc cung cấp kiến thức cho trẻ là việc hình thành ở trẻ tình cảm xã hội biết chia sẻ
yêu thương, có thái độ đúng mực, phù hợp, có hành vi thân thiện với mơi trường
xung quanh trong hồn cảnh khác nhau, giúp trẻ hiểu và thấm nhuần hơn lễ giáo
5/42


đạo đức than ban đầu. Đặc biệt trong năm học này toàn ngành đang hưởng ứng
cuộc vận động “ Trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong đó giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ cũng là một nội dung quan trọng.
Nhưng nhận thức của một số phụ huynh còn hạn chế, có phụ huynh thì
chiều con q mức, cũng có phụ huynh do cơng việc bộn bề kiếm sống, có điều
kiện về kinh tế nên giao hẳn việc chăm sóc giáo dục con cái cho người giúp việc.
Một số phụ huynh chưa hiểu về tầm quan trọng trong giáo dục kỹ năng sống cho
con em mình ở tuổi mầm non nên thường phó mặc cho giáo viên ở trường. Là giáo
viên mầm non tôi thấy việc giáo dục kỹ năng sống được đặt lên hàng đầu. Tuy
nhiên kết quả vẫn chưa cao đâu đó vẫn cịn những câu nói cụt , những hành vi thiếu
văn minh. Vậy làm thế nào và bằng cách nào để giáo dục kỹ năng sống mang lại
hiệu quả . Đây là vấn đề cấp bách của tồn xã hội khơng phải của riêng ai. Trăn trở
với mục tiêu chung của ngành giáo dục mầm non , vấn đề cấp bách của toàn xã
hội, là giáo viên mầm non tôi suy nghĩ và nhận thấy rằng giáo dục kỹ năng sống
cho trẻ hiện nay đang là việc làm cần thiết có vai trị to lớn trong giáo dục trẻ

không riêng bậc học mầm non mà cịn cả nhiều cấp học khác.
Chính vì vậy, năm học 2017-2018 tơi đã chọn cho mình đề tài nghiên cứu. Đó là “
Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi trong trường mầm non”

6/42


II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cở sở lý luận
Từ ngàn xưa kinh nghiệm của cha ông ta đã đúc kết nhiệm vụ học đầu tiên của mỗi
con người phải là “Tiên học lễ ,hậu học văn “Lễ phép là nét đẹp văn hố được đặt
nên hàng đầu khi nhìn nhận và đánh giá về một ai đó mà chúng ta thường bàn luận.
Trong thời đại hiện nay tiếp thu nhiều nền văn hố khác nhau, nhưng đâu đó vẫn
cịn nhiều câu chuyện thương tâm về đạo đức lễ giáo của con người. Việc giáo dục
đạo đức, lễ giáo, kỹ năng sống cho thế hệ trẻ còn rất hạn chế.
Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non là một phần rất quan trọng trong nội
dung giáo dục trẻ, là khâu đầu tiên hình thành nhân cách cho trẻ khác biệt là tuổi
mầm non. Vì vậy, trong mục tiêu giáo dục trẻ mầm non ghi rõ. Hình thành cho trẻ
những cơ sở ban đầu của nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa: khoẻ mạnh
nhanh nhẹn, phát triển hài hoà, giàu lòng yêu thương biết quan tâm, nhường nhịn
giúp mọi người, biết u thương và giữ gìn cái đẹp, thơng minh ham hiểu biết,
thích khám phá và tìm tịi một số khả năng: Nhẹ nhàng, khéo léo, biết xin lỗi và
nhận lỗi.

7/42


Bên cạnh đó, nhận thức của một số phụ huynh cịn hạn chế, có phụ huynh
thương chiều con q mức thích gì chiều đấy, cũng có phụ huynh do cơng việc bộn
bề kiếm sống, có điều kiện về kinh tế nên giao hết việc chăm sóc cho người giúp

việc. Việc dạy trẻ trong trường mầm non khơng cịn được chú trọng con em trẻ
nhà chỉ tự do, tiếp xúc với mơi trường chưa lành mạnh, trẻ cịn đang nói ngọng,
chưa biết kính trọng, lễ phép vì người lớn tuổi và bạn bè.Trẻ 3-4 tuổi ở thời kỳ này
phát triển về ngôn ngữ rất mạnh, nhanh nhớ và nhanh quên. Nếu trẻ được giáo dục
trong một môi trường lành mạnh tức là gia đình, xã hội, nhà trường giáo dục trẻ về
kỹ năng sống thì trẻ phát triển sẽ tốt hơn và ngược lại nếu gia đình mà khơng chú
trọng vào việc giáo dục kỹ năng sống để trẻ tiếp thu hoặc nghe thấy mọi người nói
những ngơn từ khơng đẹp thì trẻ sẽ bắt trước ngay. Là một cơ giáo mầm non, người
trực tiếp chăm sóc, giáo dục trẻ, tơi suy nghĩ và nhận thấy rằng việc giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ 3-4 tuổi hiện nay đang là vấn đề cấp thiết, là việc làm cần thiết
có vai trị to lớn trong việc giáo dục trẻ, không chỉ riêng bậc học mầm non mà cịn
nhiều bậc học khác đó là vấn đề lơi cuốn tồn xã hội , việc giáo dục kỹ năng sống
nhằm tăng cường hiểu biết mối quan hệ giao tiếp vì cộng đồng nhằm vào trẻ vào
môi trường sư phạm thật lành mạnh và trong sáng
Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo là sự hình thành, phát triển nhân cách cho
trẻ, sự nhận thức qua cách giao tiếp và thông qua các bài thơ, câu chuyện, nhằm
giáo dục đạo đức lối sống cho trẻ. Vì vậy, giao tiếp chiếm một vị trí quan trong
trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của trẻ là nền văn hóa lâu đời và đặc biệt đối
với trẻ. Giáo dục kỹ năng sống ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển ngôn ngữ của
trẻ. Nếu được giáo dục tốt, khi giao tiếp trẻ sẽ nói năng nhẹ nhàng, mạch lạc, có
văn hóa trong các câu nói, cử chỉ, hành động của trẻ đối với mọi người.
Các tác phẩm văn học, các hình ảnh có nội dung giáo dục kỹ năng sống và quá
trình giao tiếp của trẻ với bạn bè với cô giáo là những phương tiện giáo dục lễ giáo
tốt nhất cho trẻ. Điều đó nhằm hình thành ở trẻ những tình cảm yêu thương, gần gũi
với mọi người xung quanh, kính trọng lễ phép người lớn tuổi
2. Cơ sở thực tiễn

8/42

- Trường mầm non nơi tôi công tác được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo
xây mới và được bàn giao vào tháng 7 năm 2016. Với diện tích 3.514m2 với 14
phòng học , các phòng chức năng. Phòng bếp rộng rãi, sạch sẽ
Tổng số cán bộ giáo viên và nhân viên : 44 đồng chí.
- Biên chế

: 32 đồng chí

- Hợp đồng quận : 12 đồng chí
- Trình độ

: + Chuẩn

: 100%

+ Trên chuẩn: 50%
2.1. Thuận lợi:
- Được sự quan tâm đặc biệt của ủy ban nhân dân quận Long Biên, Phòng
giáo dục đào tạo quận Long Biên, nhà trường đầu tư đầy đủ đồ dung để phục vụ
trong các tiết học như: Máy chiếu Projerter , đàn, đầu đĩa, máy vi tính….Các bộ
tranh chuyện….Các tạp chí mầm non…
- Được sự quan tâm của phòng giáo dục đào tạo quận Long Biên luôn tổ
chức các lớp tập huấn để giáo viên năng cao trình đé sư phạm. Đặc biệt là lớp tập
huấn, kiến tập các hoạt động có lồng ghép giáo dục kỹ năng sống cho trẻ
- Được ban giám hiệu tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất cũng như
chun mơn.
- Giáo viên có trình độ chun mơn, được tham gia các lớp kiến tập do
phòng giáo dục và nhà trường tổ chức, sáng tạo khi tổ chức các hoạt động cho trẻ.

9/42

- Giáo viên thường xuyên tìm hiểu qua sách báo, học hỏi đồng nghiệp về
việc chăm sóc giáo dục trẻ theo hướng đổi mới.
- Giáo viên tâm huyết với nghề. Ln tìm tịi, sưu tầm tài liệu về giáo dục k
ỹ năng cho trẻ.
- Giáo viên đã lồng ghép quá trình rèn vào các hoạt động phù hợp với chủ
đề và đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, đảm bảo nguyên tắc về mặt nghệ thuật và giáo
dục
- Giáo viên đã chú ý đến tâm thế của trẻ, chú ý đến giao lưu với trẻ bằng cử
chỉ lời nói đúng mực của mình
- Các giáo viên trong trường đều có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, có hành
vi ứng xử văn minh.
- Trẻ lớp tôi rất ham học hỏi, các con rất chăm ngoan thông minh, nhanh
nhẹn.
- Phụ huynh quan tâm đến việc chăm sóc, giáo dục trẻ, nhiệt tình khi phát
động ủng hộ các tranh ảnh, báo, thơ truyện cũ.
2. 2. Khó khăn:
– Chưa có nhiều tài liệu sách báo về giáo dục kỹ năng sống cho trẻ để giáo
viên nghiên cứu , tham khảo.

10/42


- Thời gian đầu trẻ đến lớp với thói quen tự do, hay nói leo, trả lời câu cụt,
câu què, ra vào lớp tự do…
– Trẻ vẫn còn nhút nhát, chưa mạnh dạn trong các hoạt động
- Giáo dục kỹ năn sơng là nội dung khơ khan, khó gây hứng thú cho trẻ và nó
khơng phải như các mơn học khác mà chỉ là nội dung tích hợp vào các hoạt động
khác.

- Điều kiện cơ sở vật chất để dạy trẻ thực hành hành vi lễ giáo, liên hệ thực
tế cũng còn nhiều khiếm khuyết nên việc giáo dục chỉ dừng ở cung cấp kiến thức.
- Nội dung giáo dục kỹ năng sống trong chương trình chăm sóc, giáo dục trẻ
mầm non cũng nặng về lý thuyết, thiếu thực hành kỹ năng ứng xử, giải quyết tình
huống. Việc đánh giá trẻ về hành vi lễ giáo cũng thường dựa vào kiến thức của trẻ,
chưa chú ý đến hành vi của trẻ trong các tình huống.
- Các gia đình có ít con nên nuông chiều, chưa quan tâm đến giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ. Dân trí của phụ huynh khơng đồng đều. Còn một số phụ huynh
chưa gương mẫu trong thực hiện hành vi lễ giáo trước trẻ.

3. Biện pháp thực hiện:

11/42


Dựa trên các kiểm chứng thực tế, sở GD - ĐT Hà Nội kỳ vọng kế hoạch đẩy
mạnh giáo dục lễ giáo cho trẻ mầm non lần này sẽ tạo ra được bước đột phá. Hành
trình giáo dục lễ giáo sẽ bắt đầu từ “động tác” cung cấp kiến thức và hình thành
những xúc cảm, những rung động tình cảm để trên cơ sở đó hình thành những hành
vi lễ giáo của trẻ. Ví như bản thân, trẻ biết tên mình, vị trí của mình ở trường, ở
nhà, biết cách đi, đứng, ngồi lịch sự, yêu thương, quý mến người thân. Rồi biết
thưa gửi, vâng dạ, khơng nói trống khơng, khơng nói leo, xưng hơ thân mật… Giáo
viên sẽ dùng lời giải thích, trị chuyện với trẻ, dùng câu chuyện kể, cho trẻ xem
tranh và nhận xét nội dung tranh, giáo dục lễ giáo cho trẻ thơng qua trị chơi …ở đó
trẻ là chủ thể tích cực hoạt động, trị chuyện, giao tiếp, thể hiện tự lực, tự tin, tự
nguyện, thể hiện cảm xúc, tình cảm, nhận thức và các mối quan hệ và như vậy
thông qua hoạt động chơi, trẻ được rèn tính cách, hành vi ứng xử…Trong trường
mầm non khơng có giờ dạy đạo đức riêng, mà thơng qua sử dụng hình thức tích
hợp với nội dung bài dạy của các lĩnh vực để hướng trẻ tới cảm xúc, tình cảm, hành
vi lễ giáo.

Các nhà tâm lý học và giáo dục học cho rằng giáo dục nhân cách cho trẻ trước hết
là giáo dục hành vi văn hoá, hành vi lễ giáo. Hành vi văn hoá hay gọi hành vi lễ
giáo ở trẻ tuổi mầm non là những phản ứng, cách cư xử của trẻ (biểu hiện qua lời
nói, cử chỉ, hành động…). Trong những tình huống cụ thể, phù hợp với chuẩn mực
văn hoá xã hội và với lứa tuổi, thể hiện trong giao tiếp, ứng xử với mọi người,
trong sinh hoạt cá nhân, trong hoạt động vui chơi, học tập, lao động, với môi
12/42


trường tự nhiên…Đó là những hành vi đúng, có giá trị đối với trẻ và xã hội. Để
giáo dục đức tính này cho trẻ tơi có một và kinh nghiệm nhỏ sau:

3.1: Xây dựng kế hoạch giáo dục lễ giáo cho trẻ
STT
1

Tháng
Tháng 9

2

Tháng 10

3

Tháng 11

4

Tháng 12

5

Tháng 1

Nội dung
- Trẻ tập làm quen với việc thực hiện theo đúng giờ
giấc quy định.
- Biết chào cô, chào ba mẹ, chào khách.
- Biết đi đại, tiểu tiện đúng nơi quy định.
- Biết sử dụng đồ dùng đúng ký hiệu và để đúng nơi
quy định
- Trẻ biết rửa tay trước khi ăn, lau mặt mũi sạch sẽ,
không để quần áo dây bẩn.
- Biết thực hiện các nhiệm vụ được giao theo chỉ dẫn
của cô.
- Bước dầu tự phục vụ giờ ngủ.
- Ăn uống gọn gàng, sạch sẽ, khơng đùa nghịch, nói
chuyện.
- Biết giữ vệ sinh trước, sau khi ăn và sau khi đi vệ
sinh.
- Biết phụ giúp cơ chuẩn bị giờ ăn: chia thìa, bê cơm.
- Biết chơi cùng nhau trong nhóm nhỏ, khơng tranh
giành đồ chơi.
- Biết cầm hai tay, biết cám ơn, xin lỗi.
- Biết giữ chân tay, quần áo, đầu tóc…gọn gàng, sạch
sẽ với sự giúp đỡ của cô.
- Biết cách xưng hô với mọi người xung quanh, biết
nghe lời người lớn.
- Biết sắp xếp đồ dùng cá nhân đúng nơi quy định,

không quăng ném đồ chơi.
- Mạnh dạn tham gia các hoạt động.
- Biết giữ vệ sinh trong và ngoài lớp sạch sẽ, ngăn
nắp.
- Đi đứng nhẹ nhàng, không lê giầy dép, nói vừa đủ
nghe.
13/42


6

Tháng 2

7

Tháng 3

8

Tháng 4

9

Tháng 5

10

Tháng 6+7+8

- Không xả rác, biết nhặt rác bỏ vào thùng.

- Biết lắng nghe và trả lời lịch sự, lễ phép với mọi
người.
- Mạnh dạn phát biểu.
- Có thói quen nề nếp ăn uống sạch sẽ, văn minh, lịch
sự.
- Tham gia tích cực, sáng tạo trong các hoạt động.
- Biết nhường bạn, chơi cùng bạn.
- Biết giúp đỡ mọi người xung quanh.
- Thể hiện các hành vi văn minh, đạo đức qua ứng xử
lễ phép, chào hỏi người lớn.
- Có hành vi, thái độ, tình cảm thể hiện sự quan tâm
đến những người gần gũi.
- Biết giữ gìn đồ dùng, đồ chơi, sắp xếp gọn gàng,
ngăn nắp.
- Có thói quen, kỹ năng tốt về giữ gìn sức khoẻ, vệ
sinh cá nhân, vệ sinh môi trường.
- Không lại gần những nơi nguy hiểm.
- Biết hợp tác với bạn bè trong mọi hoạt động.
- Biết cách ứng xử với bạn bè và người lớn phù hợp
với giới tính.
- Thực hiện thời gian biểu của lớp một cách tự giác
- Bước đầu biết trực nhật theo sự phân công
- Biết giữ yên lặng những nơi công cộng: bệnh viện…
-Biết chào hỏi khách khi khách đến
- Làm quen với nề nếp lớp nhỡ và GV
- Thực hiện các thao tác đi đứng, tự phục vụ bản thân
- Biết tránh xa những nơi nguy hiểm

3.2: Giáo viên luôn tự rèn luyện mình, có hành vi ứng xử, thái độ đúng
mực trước trẻ.

Theo các tiêu chí về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, giáo viên mầm non
ngoài việc tham gia hoạt động xây dung bảo vệ quê hương, đất nước, góp phần phát
triển đời sống kinh tế, văn hóa, cộng đồng thì yêu cầu cơ bản là phải giáo dục trẻ
yêu thương, lễ phép với ông bà, cha mẹ, người lớn tuổi, thân thiện với bạn bè và
biết yêu thương..Ngoài ra, giáo viên mầm non cũng phải đáp ứng tiêu chí sống
14/42


trung thực, lành mạnh, giảm dị, gương mẫu, được đồng nghiệp, người dân tín
nhiệm và trẻ yêu quí; tự học, phấn đấu nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ chính
trị, chun mơn, nghiệp vụ và thường xun rèn luyện sử khỏe. Điều quan trọng,
giáo viên mầm non phải chăm sóc giáo dục trẻ bằng tình thương u, sự cơng bằng
và trách nhiệm của một nhà giáo. Bên cạnh đó, về kiến thức, giáo viên mầm non
cũng cần có hiểu biết cơ bản về đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, về an tồn, phịng
tránh và sử lý ban đầu các tai nạn thường gặp ở trẻ. Kỹ năng giao tiếp, ứng xử với
trẻ, kỹ năng quản lý lớp học cũng là yêu cầu đối với nghề nghiệp này
Để giáo dục hành vi lễ giáo cho trẻ việc đầu tiên phải làm đó là người giáo viên
phải có hành vi lễ giáo đúng mực đặc biệt là trước mặt trẻ. Bởi với trẻ cô luôn
đúng, cô giáo là một chuẩn mực cho trẻ noi theo và khơng có phương pháp giáo
dục nào hiệu quả hơn là hành động đúng trước trẻ để trẻ cảm nhận được và học
theo. Cô giáo là tấm gương sáng trước trẻ. Bởi giỏo viờn không thể dạy trẻ nói nhỏ
nhẹ, đủ nghe trong khi cơ cười nói ồn ào trước trẻ, khơng thể dạy trẻ sự ngăn nắp,
gọn gàng, giữ vệ sinh trong lớp trong khi cô là người lôi thôi, luộm thuộm, làm đâu
bỏ đấy, không thể dạy trẻ lễ phép với người trên khi cô gặp ông bà, bố mẹ của các
con mà khơng chào hỏi hay có cử chỉ niềm nở đáp lại hay nói trống khơng, lại càng
khơng thể dạy trẻ thói quen ăn uống lịch sự khi cơ vừa ăn vừa nói, vơ tư cầm tay
đưa thức ăn vào miệng ngồi ăn trước mặt trẻ…Giáo viên không thể giáo dục hành
vi lễ giáo cho trẻ khi bản thân người giáo viên khơng có những hành vi vơ ý thức.
Nhận thức được điều đó nên tơi ln chú ý đến cách đi đứng, ăn mặc, nói năng sao
cho phù hợp với từng hoàn cảnh, phù hợp với đạo đức nhà giáo. Tự tạo cho mình

phong thái nhẹ nhàng, từ tốn, tự tin, ăn mặc kín đáo, lịch sự trước trẻ. Trong giao
tiếp với mọi người xung quanh lễ phép với người trên, tơn trọng đồng nghiệp, nói
đủ nghe, hồ nhã với phụ huynh, không ngồi ăn trước mặt trẻ. Đặc biệt khi giao
tiếp với trẻ ln bình tĩnh, lắng nghe, giải thích các thắc mắc của trẻ rõ ràng, nhẹ
nhàng. Khơng được quát mắng, doạ nạt trẻ, phê bình trẻ trước mặt trẻ khác. Những
việc này tưởng như đơn giản nhưng nếu khơng tự ý thức rèn luyện mình thì khó có
thể thực hiện được. Bởi giáo viên cũng là con người, cũng có những cảm xúc vui
buồn của cá nhân nhưng trước trẻ ta phải biết kiềm chế để khi bên trẻ đúng với
nghĩa là người mẹ thứ hai của trẻ đó là sự u thương, trìu mến, gần gũi, ân cần, sự
dịu dàng dành cho trẻ, để trẻ mãi ngân lên câu hát: “Lúc ở nhà mẹ cũng là cô giáo,
khi đến trường cô giao như mẹ hiền”.
15/42


3.3: Xây dựng góc tuyên truyền đẹp mắt
Ở góc này tơi trang trí hấp dẫn sưu tầm những tranh ảnh có nội dung giáo dục
lễ giáo dán vào cho trẻ xem, kèm theo một bài thơ hay nội dung phù hợp với hình
ảnh, thời gian rảnh tơi cho trẻ đến xem và trũ chuyện giỏo dục hành vi của trẻ đối
với mọi người, mọi vật xung quanh đàm thoại với trẻ những hành vi văn minh
trong giao tiếp
Ví dụ: Tơi đưa bài thơ kèm hình ảnh của một em bé đang mời ông uống nước
hoặc một em bé tặng quà cho bà bằng hai tay trẻ nhìn tranh và biết được hành động
của em bé này ngoan , lễ phép với người lớn. Hằng tuần tôi thay tranh ảnh bài thơ
có nội dung phù hợp với chủ điểm.
Ngồi ra, tơi cịn sưu tầm tranh truyện, sách báo nhi đồng có hình ảnh và nội dung
về lễ giáo làm một album có nội dung và hình ảnh phù hợp với trẻ, để đến giờ hoạt
động góc trẻ vào góc học tập có thể mở ra xem.Đối với góc tun truyền khơng
những dành cho trẻ mà tơi cũng dành một góc để tuyên truyền giáo dục kỹ năng
sống cho phụ huynh nắm bắt, từ đó phụ huynh sẽ chú trọng đến việc giáo dục lễ
giáo cho trẻ lúc ở nhà.

Ảnh góc tuyên truyền
16/42


3.4: Xây dựng môi trường lớp học phong phú
Cùng với toàn ngành thực hiện chủ đề năm học xây dựng trường học thân thiện học
sinh tích cực. Thì việc tạo cảnh quan sư phạm trong phịng học, mơi trường xung
quanh cũng là một chuyên đề mà tôi chú trọng trong năm học này. Tôi luôn chú ý
tạo cảnh quan sự phạm trong phòng học, đồ dùng đồ chơi được sắp xếp, gọn gàng,
ngăn nắp, từng góc riêng biệt mỗi kệ góc tơi đều làm mới, để hấp dẫn trẻ, tạo cảm
giác thích thú ln mong muốn được sắp xếp ngăn nắp. Đặc biệt là góc thiên nhiên
được trang trí và trồng nhiều cây cảnh để tạo cho trẻ một không gian xanh, để mỗi
ngày trẻ có thể tự mỡnh chăm sóc cây xanh, giáo dục trẻ biết yêu cái đẹp. Qua hoạt
động này kích thích trẻ yêu lao động, tạo tình cảm của trẻ với thế giới tự nhiên, gần
gũi và thân mật, đó trở thành thói quen ở trẻ.
Mơi trường học tập là yếu tố không thể thiếu trong quá trình hình thành và giáo
dục kỹ năng sống cho trẻ. Vì vậy giải pháp khơng thể thiếu là tạo môi trường phù
hợp để giáo dục. Môi trường trong nhà trường phải theo phương châm lấy trẻ làm
trung tâm, tạo cho trẻ biết cách giải quyết vấn đề. Môi trường hoạt động để giáo
dục trẻ ở đó người lớn phải luôn mẫu mực và làm gương cho trẻ noi theo. Tạo môi
trường thân thiện với trẻ ,gần gũi thương yêu và luôn giúp đỡ trẻ thấy tự tin , thoải
mái.Trường, lớp học an tồn, sạch sẽ, thống mát, đủ ánh sáng, đủ đồ dùng, đồ chơi
phù hợp với lứa tuổi …là những điều kiện thuận lợi giúp trẻ hoạt động. Chính vì
vậy tơi đã đẩy mạnh việc xây dựng mơi trường lớp học như sau: Thiết kế, bố trí tạo
khơng gian hợp lý ở các góc chơi, xây dựng nội dung chơi cụ thể ở các góc theo
từng chủ điểm, đặt tên góc sao cho dễ hiểu nhưng lại hấp dẫn như “Họa sĩ tí hon”,
“Bé làm thợ xây”, “ Đầu bếp tí hon”…Sau mỗi chủ điểm tơi thay đổi cách trang trí
và hoạt động ở các góc để tạo cảm giác mới lạ hấp dẫn trẻ

17/42


Ảnh môi trường lớp học
3.5: Phối hợp với phụ huynh
Cùng với mục tiêu xã hội hóa giáo dục thì vai trị của phụ huynh có vai trị khơng
nhỏ trong việc giáo dục trẻ. Trong buổi họp đầu năm tôi mạnh dạn trao đổ với phụ
huynh về tầm quan trọng của giáo dục lễ giáo đối với trẻ mẫu giáo, nhất là trong
thời kỳ hội nhập của nước ta tiếp nhận nhiều nền văn hóa và trị chơi giải trí đã ảnh
hưởng một phần không nhỏ về hành vi văn minh của trẻ. Trẻ có thể đối xử thơ bạo
với sau một đoạn phim hành động, hay trẻ có những lời không nên đối với bố mẹ,
khi không đồng ý cho trẻ chơi điện tử. Để phụ huynh nhận thức ý nghĩa của vấn đề
để cùng nhà trường giáo dục trẻ.
Phụ huynh lớp tôi phần đông làm công nhân nên họ ít quan tâm đến con cái
mình, qua các cuộc họp phụ huynh hoặc những buổi truyền thông tôi luôn phổ biến
và tuyên truyền cách nuôi dạy con theo khoa học và cách giáo dục đối với trẻ lúc ở
nhà. Phụ huynh giành thời gian chăm sóc con cái như vệ sinh thân thể, chải răng
đúng cách, phụ huynh phải luôn mẫu mực trong giao tiếp ở nhà để trẻ noi theo.
Đồng thời chú ý sửa sai trẻ kịp thời những thiếu sót trong giao tiếp đối với bạn bè,
đối với người lớn

18/42


Tôi luôn trao đổi với phụ huynh hàng tháng thông qua sổ liên lạc về sự tiến bộ
của mỗi trẻ để phụ huynh kịp thời nắm bắt. Qua thời gian trẻ lớp tôi tiến bộ rõ rệt
như xưng hô lễ phép, lịch sự trong giao tiếp nhờ sự giáo dục bằng phương châm “
Trường học là nhà, nhà là trường học”

Ảnh giáo viên trao đổi với phụ huynh

3.6: Giáo dục lễ giáo trong các hoạt động chung
Khuyến kích trẻ bộc lộ cảm xúc, ý nghĩ và tự tin diễn đạt chúng bằng lời. Dạy trẻ
thoải mái, tự tin trước đám đơng ( trình diễn sân khấu, trước người lạ, trước mặt
bạn…)Tôn trọng sự phát triển tự nhiên, tâm sinh lý lứa tuổi, đặc điểm cá nhân
( năng lực, khó khăn, trong giao tiếp, ngôn ngữ…) chấp nhận trẻ học bằng cách thử
– sai. Cho phép trẻ làm sai trước khi trẻ làm đúng. Động viên sự lạc quan, tự tin
vào bản thân “ Không sai đâu”, “ Làm lại đi nào”, “ Từ từ thôi”, “ Con sắp làm
được rồi”…khi trẻ gặp thất bại. Kiên nhẫn với trẻ, tránh thúc ép, căng thẳng khi
luyện tập kỹ năng cho trẻ. Biết chờ đợi. Tôn trọng ý kiến cá nhân ( Dạy trẻ phát
biểu ý kiến ). Tránh áp đặt, từ đó hình thành thói quen suy nghĩ một cách độc lập.
19/42


Giờ học hay còn gọi giờ hoạt động chung của trẻ là hoạt động đòi hỏi trẻ phảI
nghiêm túc tuân thủ các quy định của giờ học, không được tự do hoạt động theo ý
riêng của mình mà phải dưới sự hướng dẫn của cô giáo, phải hoạt động cùng tập
thể với các bạn xung quanh. Như trong giờ học tơi giáo dục trẻ biết giữ gìn đồ
dựng, đồ chơi, muốn phát biểu phải giơ tay, khơng nói tự do, khơng nói leo, khi cúi
xuống, khơng nhìn sang nơi khác. Làm theo sự hướng dẫn của cơ, hoạt động tích
cực cùng bạn. Không tranh giành đồ dùng, đồ chơi với bạn, biết lấy và cất đồ dùng
đúng nơi quy định… Chính vì vây tơi ln suy nghĩ để đưa nội dung giáo dục lễ
giáo sao cho nhẹ nhàng, phù hợp mà không bị gượng ép làm ảnh hưởng đến nội
dung tiết học.
3.6.1. Trong hoạt động chung phát triển ngôn ngữ
* Ví dụ:
- Trong chủ đề “ Bản thân bé và gia đình” tơi chọn bài thơ “ Sáo học nói” của Mai
Ngọc Uyển với nội dung giáo dục bạn nhỏ mời cơ uống nước rất lễ phép khi có
khách đến nhà chơi.
+ Tôi đàm thoại và đưa ra các câu hỏi để khuyến khích trẻ trả lời
Một hơm ai đã đến nhà Bé chơi?

Khi nhìn thấy cơ giáo bé đã làm gì?
Bé đã mời cơ làm gì?
Bạn Sáo nhỏ thấy bé mời đã bắt chước điều gì?
Hay truyện “ Đơi tai tôi dài quá” sưu tầm trên báo Họa Mi với nội dung giáo dục
các bạn không nên chế giễu thâm hình khác người của bạn Thỏ. Chính vì có đôi tai
dài nên bạn Thỏ đã giúp đỡ các bạn tìm về nhà khi bị lạc đường
- Trong chủ đề “ Phương tiện và luật an tồn giao thơng”. Trong câu truyện “ Thế
là ngoan” theo cuốn sách “ Bác Hồ yêu chúng em” giáo dục trẻ biết nhận lỗi và sửa
lỗi thế là ngoan

20/42


- Trong chủ đề “ Tết và mùa xuân” Truyện “ Nụ Hồng và hạt sương” giáo dục trẻ
biết yêu thương bảo vệ bạn khỏi sự nguy hiểm

Ảnh cô và trẻ trong giờ làm quen với văn học
3.6.2. Đưa giáo dục kỹ năng sống vào hoạt động tạo hình
+ Đối với giờ học tạo hình: " Tơ màu bức tranh gia đình bé".
- Cơ có thể đàm thoại với trẻ.
+ Gia đình con gồm có những ai?
+ Gia đình con thuộc gia đình nhỏ hay gia đình lớn?
+ Mọi người sống trong gia đình phải như thế nào với nhau?
+ Con tơ màu bức tranh gia đình như thế nào?

21/42


Qua giờ tạo hình đó cơ giáo dục trẻ biết u thương, kính trọng đối với ơng bà, cha
mẹ, anh chị, biết nhường nhịn em bé.

- Giờ học tạo hình tơi giáo dục cho trẻ thói quen lấy cất đồ dùng đúng nơi quy đinh,
giữ vệ sinh lớp học đặc biệt trong giờ dán, giờ tô màu, di màu không vẽ lên quần
áo, lên tường không vẽ ra bàn, không cho vào miệng ngậm...

Ảnh trẻ tô màu bức tranh gia đình
3.6.3. Đưa giáo dục kỹ năng sống vào hoạt động âm nhạc
Có rất nhiều bài hát nói về gia đình và cảnh gia đình đồn tụ bên mâm cơm ngày tết
đó là bài hát: “ Tết đồn viên” Sáng tác Hồi An. Với thơng điệu vơ cùng ý nghĩa
tơi đã giáo dục trẻ biết về ngày Tết cổ truyền của dân tộc Việt Nam. Tình cảm u
thương gắn bó các thành viên trong ngày Tết và các phong tục của ngày Tết

22/42


Ảnh trẻ hoạt động âm nhạc
3.6.4. Giáo dục kỹ năng sống vào hoạt động phát triển nhận thức
Khi cho trẻ đi lấy rổ đồ dùng về chỗ ngồi tôi cùng giáo dục trẻ không tranh giành rổ
đồ dùng của bạn. Đi lại nhẹ nhàng, không xô đẩy bạn ....Trẻ vừa đi vừa hát hoặc
đọc thơ có lồng ghép giáo dục lễ giáo

Ảnh trẻ làm quen với toán
23/42


3.6.5. Đưa giáo dục kỹ năng sống vào giờ phát triển thể chất
Trong giờ thể dục trẻ được hoạt động nhiều về thể lực và hay có yếu tố thi đua
trong nội dung bài tập hay trong trò chơi giữa các trẻ nên tơi rèn trẻ có ý thức hoạt
động đến cùng yêu cầu bài tập, không ganh tị với bạn khác, nhóm khác, biết giúp
đỡ bạn, khơng chê trách bạn khi bạn làm sai.
Ví dụ: Trong giờ vận động “ Đi trên cầu đầu đội bao cát” Tôi luôn động viên trẻ

tập đúng động tác bằng hình thứccổ vũ, khuyến khích trẻ, nhưng khơng cố ép trẻ
khi trẻ đã mệt, những trẻ làm chưa đúng cô cùng các trẻ khác cổ vũ động viên như:
“Bạn A sắp làm được rồi” hay ” Bạn A giỏi quỏ, cả lớp hãy thưởng cho bạn một
tràng pháo tay nào”…Trong trò chơi các chú chim sẻ Tôi cho thi đua đội 1, đội 2
cùng thi đua. Tôi động viên trẻ thực hiện đúng luật chơi. Và tơi ln khuyến khích
đội về thứ 2 lần sau cố gắng và nếu thấy trẻ nào chê bạn, chê tổ khác thì tơi uốn
nắn ngay cho trẻ.

Ảnh trẻ hoạt động thể dục tại phòng thể chất

24/42


3.6.6. Giáo dục kỹ năng sống qua giờ hoạt động ngồi trời
“ Cây xanh và mơi trường sống”
Cơ giáo đàm thoại: Đây là cây gì? Cây có hoa màu gì? Để làm gì? Muốn có nhiều
cây xanh chúng ta phải làm gì?
Qua lợi ích của cây xanh, cơ giáo dục cháu không ngắt ngọn bẻ cành, mà phải biết
bảo vệ chăm sóc cây xanh để cây cho ta nhiều ích lợi

Ảnh trẻ quan sát cây cảnh trong giờ khám phá, hoạt động ngoài trời
3.6.7. Giáo dục kỹ năng sống trong giờ hoạt động góc
Hoạt động chủ đạo của trẻ mầm non đó là hoạt động vui chơi, “Học mà chơi, chơi
mà học”. Trong quá trình vui chơi trẻ được thể hiện mình. Đồng thời vui chơi cũng
giúp trẻ được ơn luyện, củng cố những kiến thức đã được học của trẻ giúp trẻ ghi
nhớ lâu nhất những gì trẻ tiếp thu được. Khi nội dung chơi lành mạnh hình thành
cho trẻ có thái độ tích cực đối với hiện thực, có tinh thần trách nhiệm với người
khác, có lịng thương người…Thơng qua chơi hình thành những hành vi xã hội,
25/42