skkn một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa ngoan” ở lớp 5

SKKN

Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa ngoan” ở lớp 5

Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh
“chưa ngoan” ở lớp 5

1
Người viết: Nguyễn thanh Hùng


SKKN

Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa ngoan” ở lớp 5

Phần mở đầu
I. Bối cảnh của đề tài:
Trong suốt khoảng hơn 20 năm giảng dạy và giáo dục học sinh lớp 5. Bên cạnh
rất nhiều học sinh ngoan ngỗn, biết vâng lời thì hầu như năm nào tôi cũng gặp
một hoặc hai em học sinh thuộc diện “chưa ngoan”. Đa số là những em có hồn
cảnh đặc biệt như cha mẹ ly hơn, cha mất hoặc mẹ mất, cha mẹ đi làm ăn xa, các
em ở với ông bà; một số em cha mẹ không có điều kiện để quan tâm nhiều tới con
cái, mọi việc đều phó thác cho nhà trường .Các em thường có những cách ứng xử
và lời nói chưa hay, chưa tốt, thậm chí cịn quậy phá và đánh nhau. Về kết quả học
tập thì thường các em học rất kém.
Quan tâm đến giáo dục học sinh “chưa ngoan” là việc làm hết sức cần thiết, đó
chính là giải pháp tích cực nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh.
II. Lý do chọn đề tài:
Trong xã hội hiện nay, đạo đức của một bộ phận thanh thiếu niên, đặc biệt là lứa
tuổi học sinh tiểu học và học sinh phổ thơng đang có chiều hướng lệch lạc, đó là
điều khiến các nhà giáo dục phải quan tâm tìm giải pháp.

Giáo dục đạo đức cho học sinh nói chung, giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa
ngoan” trong nhà trường là một việc làm hết sức bức thiết và quan trọng.
Xuất phát từ lý do bức xúc trên, tôi quyết định chọn để tài này để nghiên cứu.
III. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu:
* Phạm vi: Đề tài này có thể áp dụng cho tất cả giáo viên tiểu học làm nhiệm vụ
chủ nhiệm lớp 5, kể cả giáo viên bậc trung học cơ sở, nhằm nghiên cứu về thói
quen, hành vi đạo đức của học sinh, đặc biệt là những học sinh “chưa ngoan” trong
lớp chủ nhiệm để có biện pháp giúp đỡ, uốn nắn kịp thời.
* Đối tượng nghiên cứu: Học sinh lớp 51 các năm học 2009-2010, 2010-2011 và
học kì I năm học 2011-2012 mà tơi chủ nhiệm.
IV. Mục đích nghiên cứu:

2
Người viết: Nguyễn thanh Hùng


SKKN

Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa ngoan” ở lớp 5

Nhằm áp dụng các biện pháp giáo dục, rút kinh nghiệm để điều chỉnh, tìm ra
phương pháp tối ưu; chia sẻ và trao đổi với đồng nghiệp những kinh nghiệm cùng
thực hiện tốt trọng trách của người giáo viên chủ nhiệm lớp.
V. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu:
Sáng kiến này được nghiên cứu và áp dụng có hiệu quả ở nhiều đối tượng học
sinh trong nhiều năm, nó mang tính thực tiễn cao và dễ áp dụng, nó tạo ra được
một bộ mặt mới trong việc giáo dục đạo đức học sinh, góp phần tăng cường hiệu
quả công tác chủ nhiệm lớp.

3

Người viết: Nguyễn thanh Hùng


SKKN

Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa ngoan” ở lớp 5

Phần nội dung
I. Cơ sở lí luận:
Đạo đức là một trong những hình thái ý thức xã hội, là một hệ thống nguyên tắc,
những chuẩn mực đạo đức của xã hội, nhờ đó mà con người tự giác điều chỉnh
những hành vi vì lợi ích chung của xã hội, vì hạnh phúc của con người trong mối
quan hệ giữa người và người, giữa cá nhân và tập thể trong xã hội.
Đạo đức con người mới xã hội chủ nghĩa không chỉ là thành phần quan trọng về
cơ bản của giáo dục mà còn là mục đích của tồn bộ cơng tác giáo dục thế hệ trẻ.
Trong giáo dục khơng những có kiến thức mà cịn có đạo đức. Vì vậy cơng tác giáo
dục trước tiên phải chăm lo bồi dưỡng đạo đức cho trẻ, coi đó là cái căn bản, cái
gốc của sự phát triển nhân cách. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh hết mực thương
yêu, quan tâm đến việc rèn luyện, giáo dục thế hệ trẻ, Người đã dạy: “Bây giờ phải
học, học để yêu Tổ quốc, yêu nhân dân, yêu lao động, u khoa học, u đạo đức”
(Hồ Chí Minh tồn tập – tập 7 – trang 82, 83).
Giáo dục đạo đức là quá trình tác động từ nhiều con đường khác nhau làm cho
nhân cách học sinh trở nên phát triển đúng về mặt đạo đức, tạo cơ sở để các em có
hành vi ứng xử phù hợp với chuẩn mực đạo đức trong mối quan hệ của cá nhân với
bản thân, với người khác và xã hội. Kết quả của q trình giáo dục đạo đức là học
sinh có được phẩm chất đạo đức tốt đẹp, bền vững, có hiểu biết để ứng xử đúng
trong các mối quan hệ cụ thể.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Dạy cũng như học, phải chú ý cả tài lẫn đức. Đức
là đạo đức của cách mạng. Đó là cái gốc rất quan trọng”. Giáo dục đạo đức cho học
sinh có vai trị rất quan trọng. Nó góp phần hình thành, phát triển nhân cách toàn

diện cho các em, giúp trẻ em rèn luyện ý thức, trách nhiệm, hành vi công dân ngay
từ tuổi nhỏ, biết sống hợp đạo lí và tuân thủ pháp luật. Nếu không được thực hiện
nghiêm túc nghĩa vụ xã hội này sẽ làm cho nhân cách của học sinh trở nên méo
mó. Nhất là hiện nay, nhiều tác động từ mặt trái của cơ chế thị trường đã ảnh

4
Người viết: Nguyễn thanh Hùng


SKKN

Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa ngoan” ở lớp 5

hưởng không nhỏ đến ý thức, thái độ, trách nhiệm, hành vi sống của trẻ em. Thực
hiện tốt nhiệm vụ giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học nói chung và học sinh
lớp 5 nói riêng sẽ đặt cơ sở, nền móng cho việc học tốt môn Giáo dục công dân ở
trường trung học cơ sở. Vì thế, giáo dục đạo đức là một mặt giáo dục cần phải đặc
biệt coi trọng, nhất là trong sự nghiệp đổi mới của đất nước hiện nay.
Đạo đức được hình thành bởi nhiều yếu tố. Đối với lứa tuổi học sinh, đặc biệt là
học sinh tiểu học, do đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi, phần nhiều cịn lệ thuộc vào gia
đình. Hầu hết thời gian trong ngày các em tiếp xúc với gia đình và xã hội. Vì vậy
gia đình và xã hội có ảnh hường rất lớn đến hành vi đạo đức của trẻ. Thực tế cho
thấy, bên cạnh những chuẩn mực đạo đức được nhiều người thực hiện, xã hội ta
vẫn còn tồn tại những thói quen, hành vi xấu ảnh hưởng rất lớn đến ý thức cá nhân
của các em.
Giáo dục đạo đức cho học sinh là một mặt quan trọng của hoạt động giáo dục
trong nhà trường tiểu học, đặc biệt là đối với những học sinh hay quậy phá, không
lo học mà tơi gọi đó là những học sinh “chưa ngoan” thì hoạt động này càng quan
trọng hơn, nhằm xây dựng cho học sinh những tính cách nhất định và bồi dưỡng
cho các em những quy tắc hành vi thể hiện trong thái độ đối với bạn bè, với gia

đình, xã hội, với Tổ quốc và đối với bản thân...
Trong thời kì cơng nghiệp hóa hiện đại hóa hiện nay, với xu thế hội nhập toàn
cầu song song với nguy cơ xâm nhập của tiêu cực và tệ nạn xã hội. Vấn đề giữ
vững bản sắc văn hóa dân tộc, vấn đề giáo dục nói chung, giáo dục đạo đức nói
riêng đang là mối quan tâm lớn của toàn quốc gia, trong đó có các nhà giáo dục,
đặc biệt là đội ngũ cán bộ giáo viên đang trực tiếp giảng dạy và làm công tác chủ
nhiệm lớp.
II. Thực trạng của vấn đề:
Quá trình nghiên cứu, ghi nhận, tìm biện pháp để thực hiện đề tài có nhiều thuận
lợi và cũng gặp khơng ít những khó khăn:
*Thuận lợi:
-Trường tiểu học đang cơng tác có nhiều thành tích thi đua trong huyện.
-Bản thân được giảng dạy và thực hiện nghiên cứu ở tại khung chính của trường.

5
Người viết: Nguyễn thanh Hùng


SKKN

Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa ngoan” ở lớp 5

-Được sự quan tâm của BGH nhà trường và chính quyền địa phương.
*Khó khăn:
-Phần lớn học sinh đang ở lứa tuổi thay đổi về mặt tâm lí, rất hiếu động.
-Những em “chưa ngoan” đa phần là con em gia đình nghèo, hồn cảnh khó
khăn, khơng sống chung với cha mẹ mà ở với ông bà, thiếu sự quan tâm dạy dỗ của
gia đình, có trường hợp người thân của các em không chịu hợp tác với nhà trường
trong việc giáo dục con em mình.
-Trong mỗi năm học, lớp tơi chủ nhiệm đều có 1 đến 2 em học sinh “chưa

ngoan”.
- Địa bàn trường nằm ở vùng cịn khó khăn, trình độ dân trí cịn thấp.
III. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề:
Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, bản thân tôi đã đúc kết được một
số kinh nghiệm trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học nói chung và học
sinh lớp 5 nói riêng, trong đó đặc biệt là giáo dục học sinh “chưa ngoan”, tôi xin
giới thiệu để cùng tham khảo và mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp quý báu
của các cấp lãnh đạo và đồng nghiệp gần xa.
Trước hết chúng ta cần xác định học sinh đến trường là để học cách sống, học
cách học. Học cách sống là học cách cư xử ở mọi lúc mọi nơi đúng với những
chuẩn mực đạo đức, phù hợp với đạo đức của người công dân nước Cộng hịa xã
hội chủ nghĩa Việt Nam. Vì vậy, giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học là trách
nhiệm to lớn của người giáo viên. Muốn thực hiện tốt công tác giáo dục đạo đức
mới cho học sinh, người giáo viên chủ nhiệm lớp phải thực hiện các yêu cầu sau:
- Làm cho học sinh hiểu và nhận thấy rằng cần làm cho các hành vi ứng xử của
mình phù hợp với lợi ích của xã hội; giúp cho học sinh lĩnh hội được các tư tưởng
đạo đức, các nguyên tắc đạo đức, các chuẩn mực đạo đức để đảm bảo sự phù hợp
đó.
- Biến kiến thức đạo đức thành niềm tin đạo đức của cá nhân để đảm bảo hành
vi của các em được thực hiện có đạo đức.
- Bồi dưỡng cho học sinh tình cảm đạo đức tích cực và bền vững (lương tâm,
vinh dự, trách nhiệm,...) và các phẩm chất ý chí (thật thà, dũng cảm, kỷ luật, kiên

6
Người viết: Nguyễn thanh Hùng


SKKN

Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa ngoan” ở lớp 5

trì, ...) để đảm bảo cho hành vi của các em luôn luôn nhất quán với yêu cầu đạo
đức.
- Rèn luyện cho trẻ thói quen hành vi đạo đức, làm cho các hành vi đó trở thành
bản tính tự nhiên của cá nhân và duy trì lâu bền các thói quen đó để ứng xử đúng
đắn trong mọi hoàn cảnh.
- Giáo dục các em hành vi văn minh, thể hiện sự tôn trọng và quý trọng lẫn nhau
của con người và bảo đảm được tính nhân đạo, trình độ thẩm mĩ cao của các quan
hệ cá nhân trong cuộc sống.
Để đạt được những yêu cầu trên, nhà giáo dục cần xác định và thực hiện tốt hai
con đường cơ bản của giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học, đó là:
*Bằng con đường dạy học trên lớp:
Thông qua con đường dạy học các môn: Đạo đức, Tiếng Việt, Khoa học, Lịch
sử, Địa lí, Kĩ thuật,...mỗi mơn học có vai trị khác nhau trong việc thực hiện nội
dung giáo dục đạo đức cho học sinh. Trong đó, đặc biệt là mơn Đạo đức, nó được
tích hợp dọc các nội dung giáo dục đạo đức. Nó có vai trị quan trọng nhất vì:
- Cung cấp kiến thức đạo đức (chuẩn mực đạo đức) một cách khoa học, cập
nhật.
- Nó giúp học sinh hiểu được ý nghĩa, tác dụng của việc thực hiện các chuẩn
mực đạo đức, từ đó học sinh có thái độ tiếp nhận, lựa chọn cách ứng xử phù hợp,
rèn luyện hành vi đúng chuẩn mực.
- Nó giúp học sinh luyện tập kĩ năng, thói quen hành vi đúng chuẩn mực.
Vì vậy, khi dạy môn đạo đức, giáo viên cần chú trọng rèn luyện các kĩ năng đạo
đức, kể cả các kĩ năng sống thông qua các bài luyện tập thực hành, qua việc học
sinh thực hiện các bài tập bày tỏ thái độ, nêu ý kiến, nhất là đối với những em
“chưa ngoan”; đặc biệt cần chú trọng các tiết thực hành giữa học kì, cuối học kì và
cuối năm học.
Các mơn học khác cũng góp phần đáng kể trong việc giáo dục, rèn luyện các kĩ
năng đạo đức cho học sinh. Chúng có tác dụng tích hợp ngang nội dung giáo dục
đạo đức phù hợp và có vai trị quan trọng bởi:

- Chúng cùng với môn Đạo đức thực hiện nội dung giáo dục đạo đức.

7
Người viết: Nguyễn thanh Hùng


SKKN

Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa ngoan” ở lớp 5

- Bổ sung kiến thức cho môn Đạo đức.
- Chúng giúp các em vận dụng, củng cố kiến thức của môn Đạo đức.
Cụ thể:
Trong môn Tiếng Việt, các bài học, ngữ liệu của các bài tập gắn liền với từng
chủ điểm là những cơ hội tốt giúp tơi thực hiện “tích hợp ngang” các nội dung có
liên quan đến bài học đạo đức để giáo dục học sinh những tư tưởng tình cảm và
tăng cường trao dồi nhân cách cho các em.
Khi dạy các môn học khác như Lịch sử, Địa lí, Khoa học,... kiến thức trong từng
bài kết hợp với lồng ghép giáo dục vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường và giáo dục
kĩ năng sống cũng là những cơ hội để thực hiện bồi dưỡng tình cảm đạo đức, từ đó
dần dần giúp học sinh có thái độ, hành vi đúng với chuẩn mực đạo đức đã học.
Chẳng hạn, việc giáo dục học sinh bảo vệ môi trường là yêu quê hương, mà yêu
quê hương tức là yêu Tổ quốc, yêu đồng bào của mình. Việc giáo dục các kĩ năng
ứng xử, giao tiếp với người thân, thầy cô giáo, bạn bè,...kĩ năng tự khẳng định
cũng là góp phần tăng cường củng cố kĩ năng, thói quen, hành vi đạo đức.
Do đó, khi dạy học, tôi luôn luôn chú trọng việc lồng ghép giáo dục môi trường,
giáo dục các kĩ năng sống và chú ý đến yêu cầu đảm bảo kiến thức liên môn để
nhằm giáo dục đạo đức cho học sinh, đặc biệt là đối với các em “chưa ngoan”.
*Bằng con đường thơng qua hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp:
Đó là các hoạt động tập thể theo chủ đề, chủ điểm, các hoạt động chính trị xã hội

của học sinh (hoạt động từ thiện, nhân đạo, đền ơn đáp nghĩa, tham quan về
nguồn,...), hoạt động Đội, tiết chào cờ đầu tuần, tiết sinh hoạt lớp và một số hình
thức hoạt động ngoại khóa khác...
Các hoạt động này có tác dụng thiết thực, trực tiếp đến giáo dục đạo đức vì: Đó
là các hoạt động đa dạng, sinh động dễ cuốn hút học sinh; chúng có tác dụng giáo
dục các em tinh thần tập thể, ý thức cộng đồng, tinh thần đoàn kết tương trợ, giúp
đỡ lẫn nhau; giúp học sinh củng cố, mở rộng kiến thức đạo đức; tạo cơ hội để các
em giao lưu, hợp tác, tự khẳng định và tích lũy kinh nghiệm, làm phong phú thêm
vốn sống của mình...

8
Người viết: Nguyễn thanh Hùng


SKKN

Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa ngoan” ở lớp 5

Thông qua việc trực tiếp tham gia các hạt động giáo dục ngoài giờ, học sinh bộc
lộ ý thức đạo đức của mình, từ đó giúp giáo viên chủ nhiệm dễ dàng phát hiện
nhằm giúp các em phát huy những đức tính tốt, đồng thời kịp thời uốn nắn, sửa
chữa tính xấu, lệch lạc.
Song song với việc thực hiện được các con đường giáo dục nêu trên, đối với
những học sinh “chưa ngoan”, người giáo viên chủ nhiệm cần áp dụng một cách
linh hoạt, hợp lí các quy tắc giáo dục sau:
1. Quy tắc 1: Hiểu rõ – Hợp tác
1.1. Hiểu rõ:
- Tìm hiểu tình hình của lớp thơng qua giáo viên chủ nhiệm cũ. Đây là dịp để
kiện toàn lại đội ngũ cán bộ lớp, bổ sung những cái chưa làm được và phát huy
những mặt mạnh mà lớp đã có. Từ đó giáo viên chủ nhiệm có thể dễ dàng vạch ra

kế hoạch giáo dục học sinh “chưa ngoan” dựa trên những bao quát khởi đầu mà
giáo viên chủ nhiệm cũ cung cấp.
- Tìm hiểu một cách hết sức tế nhị học sinh “chưa ngoan” từ cán bộ lớp đến cả
những em thuộc “nhóm” của học sinh “chưa ngoan” để từ đó có kế hoạch hợp lý
và phối hợp với gia đình để giáo dục các em.
1.2. Hợp tác:
Khi đã tiếp xúc được với phụ huynh của học sinh “chưa ngoan”, điều cần tránh
là khơng nên gay gắt, dồn dập phê bình con em họ, vì hơn ai hết họ đã từng nghe
nhiều lời ca thán và đã biết rõ con em mình. Điều đó sẽ khơng có tác dụng gì mà
ngược lại làm mất đi ý nghĩa của sự hợp tác, phối hợp giáo dục. Vì vậy, cần phải
giao tiếp ở một góc độ cởi mở một cách hết sức tâm lý và tế nhị nhưng chân tình,
tạo cho phụ huynh học sinh một sự tin tưởng, một tình cảm gần gũi, thân mật, một
thái độ tận tâm hợp tác để giáo dục con em họ trở thành người tốt.
Quy tắc này sẽ giúp giáo viên chủ nhiệm hiểu và chia sẻ với gia đình những khó
khăn trong việc dạy dỗ các em, đồng thời gia đình sẵn sàng hợp tác với giáo viên
chủ nhiệm để giáo dục con em mình suốt năm học.
2. Quy tắc 2: Quan tâm – Quan sát
2.1. Quan tâm:

9
Người viết: Nguyễn thanh Hùng


SKKN

Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa ngoan” ở lớp 5

- Quan tâm bằng cách trực tiếp hỏi thăm học sinh “chưa ngoan” về hoàn cảnh gia
đình để giúp các em dần dần ý thức về việc quan tâm đến gia đình mình. Đồng thời
thơng qua việc phối hợp chặt chẽ với gia đình, giáo viên bộ môn để hiểu thêm về

năng lực học tập cũng như thái độ lễ phép của học sinh “chưa ngoan” và gián tiếp
giúp đỡ, quan tâm, ân cần hơn đối với các em.
- Phối hợp với các đoàn thể trong nhà trường để gắn các em vào những hoạt động
mà các em ưa thích, hoặc chia sẻ, giúp đỡ các em những khó khăn. Kêu gọi và yêu
cầu các em khác trong lớp biết quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ bạn mình (là những học
sinh “chưa ngoan”), khơng nên xem thường và cô lập bạn, hoặc phê phán một cách
thái quá hay gay gắt dẫn đến mâu thuẫn chỉ vì thi đua của lớp quá thấp.
2.2 Quan sát:
Quan sát, theo dõi học sinh “chưa ngoan” hằng ngày về việc thực hiện nội quy,
quy chế trường lớp, về thái độ học tập bằng nhiều hình thức khác nhau sẽ giúp cho
giáo viên chủ nhiệm nắm vững và sẽ không vội vàng kết luận một vi phạm nào đó
khi chưa có đầy đủ các chứng cứ nhằm tránh làm tổn thương đến tâm lý và tình
cảm của các em.
3. Quy tắc 3: Nghiêm khắc – Ngọt dịu
3.1. Nghiêm khắc:
Giáo viên chủ nhiệm cần xử lí những vi phạm của tất cả học sinh trong lớp với
một thái độ nghiêm khắc, công bằng và tơn trọng học sinh, cho dù đó là cán bộ lớp
hay học sinh “chưa ngoan”. Có như vậy những em “chưa ngoan” sẽ cảm thấy giáo
viên chủ nhiệm đã tôn trọng tất cả thành viên trong lớp, không thiên vị, khơng hề
“ghét bỏ” mình (theo suy nghĩ của các em). Nhưng cần lưu ý: nếu nghiêm khắc
quá mức sẽ dẫn đến “phản sư phạm” và phản tác dụng.
3.2. Ngọt dịu:
Giáo viên chủ nhiệm phải là người tận tụy với cơng việc, có tình u thương,
tấm lịng độ lượng và bao dung đối với học sinh. Tuy nhiên lòng yêu thương ấy
không thể pha trộn với những nét ủy mị, mềm yếu và thiếu sự đề ra yêu cầu
nghiêm khắc đối với các em, mà ngược lại. Quy tắc này sẽ xóa bỏ khoảng cách,
làm cho học sinh “chưa ngoan” cảm thấy mình khơng bị “ghét bỏ” hay bị “bỏ rơi.”

10
Người viết: Nguyễn thanh Hùng

SKKN

Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa ngoan” ở lớp 5

Tình cảm thầy trị dần được hình thành, tạo điều kiện thuận lợi cho những tâm sự,
những chia sẻ... Khi đó những lời động viên, những định hướng của giáo viên chủ
nhiệm sẽ đạt hiệu quả cao.
4. Quy tắc 4: Động viên – Định hướng
4.1. Động viên:
- Trong việc giáo dục học sinh “chưa ngoan” thì sự động viên và khuyến khích
có vai trị rất quan trọng. Học sinh “chưa ngoan” đa số là những em có học lực yếu
kém, dẫn đến bất mãn, khơng thiết tha gì đến học tập, hay nói cách khác, khơng có
động cơ, ý thức học tập. Chính vì vậy giáo viên chủ nhiệm phải là người trực tiếp
quan tâm, động viên, khen tặng các em dù chỉ một thành tích nhỏ trên tinh thần
“kiến tha lâu cũng đầy tổ”, “có cơng mài sắt, có ngày nên kim”.
- Cần huy động và vận hành cả guồng máy: Gia đình - giáo viên - đoàn thể -các
tổ chức xã hội - bạn bè học sinh – và cả cá nhân học sinh “chưa ngoan” để động
viên, hỗ trợ, giúp đỡ các em có được tinh thần, động cơ, và ý thức trong rèn luyện
đạo đức và học tập.
4.2. Định hướng:
Học sinh “chưa ngoan” thường là những em không định hướng được mình cần
phải rèn luyện những gì để giúp ích cho bản thân mình để hồn thành nhiệm vụ của
mình là học tốt và rèn luyện tốt. Chính vì vậy giáo viên chủ nhiệm sẽ là người giúp
các em biết quan tâm đến bản thân, gia đình ... cũng như suy nghĩ đến việc học tập
để các em có hồi bão, ước mơ và trở thành người hữu ích.
5. Quy tắc 5: Tâm huyết – Trách nhiệm
Chính tâm huyết và trách nhiệm sẽ giúp cho giáo viên chủ nhiệm có được năng
lực “cảm hóa” học sinh nói chung, học sinh “chưa ngoan” nói riêng. Đó là năng

lực gây ảnh hưởng trực tiếp của mình đến với học sinh về mặt tình cảm và ý chí.
Tâm huyết và trách nhiệm nằm trong nhân cách của người thầy giáo. Giáo viên chủ
nhiệm phải dùng nhân cách của mình để tác động vào học sinh, giáo dục các em
nên người. Đây chính là dùng nhân cách để giáo dục nhân cách.
Nhân cách của người giáo viên có vai trị quan trọng trong q trình đạo đức
cho học sinh. Trong đối xử với học sinh phải thực sự trung thực, thẳng thắn, thể

11
Người viết: Nguyễn thanh Hùng


SKKN

Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa ngoan” ở lớp 5

hiện tinh thần trách nhiệm và phải thật cẩn thận. Bởi vì: “Tấm gương đạo đức bao
giờ cũng có giá trị hơn lời giáo huấn”
Có thể nói rằng chỉ có người giáo viên nào ln ý thức sẽ cống hiến cả cuộc đời
mình cho sự nghiệp đào tạo và giáo dục thế hệ trẻ, lấy việc hy sinh phấn đấu hoàn
thành nhiệm vụ đào tạo con người làm hạnh phúc cao cả của đời mình thì mới có
thể thực hiện được chức năng “người kỹ sư tâm hồn” một cách xứng đáng.
IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
Khá nhiều lần tôi thành công trong việc “cảm hóa” những học sinh “chưa ngoan”
cũng nhờ vào các phương pháp và quy tắc trên. Sau đây là một vài trường hợp điển
hình và kết quả đạt được:
Đầu năm học 2009-2010, tơi nhận lớp chỉ có 18 học sinh nhưng có tới 2 em
thuộc dạng “chưa ngoan”. Trong đó có một em sống chung với ơng bà ngoại do
cha mẹ ly dị và mẹ đi làm ăn xa. Em học sinh này có cá tính là khơng bao giờ sợ ai
dù ở nhà thường xuyên bị đòn roi của ơng ngoại, vào lớp thì hay chọc phá bạn bè,
thậm chí cịn thường xun đánh nhau trong giờ ra chơi. Mấy tháng đầu, em

thường xuyên không thuộc bài và quên đem dụng cụ học tập, còn kết quả học tập
thì khỏi phải nói, chỉ tồn điểm dưới trung bình. Sau nhiều lần mời gia đình và tìm
hiểu rõ hồn cảnh, tôi đã quyết định thử nghiệm bằng nhiều biện pháp giáo dục mà
tơi có thể làm. Cuối năm em đã trở thành một học sinh ngoan kết quả học tập đạt
loại khá môn Tiếng Việt, Khoa học, Lịch sử và Địa lí cịn điểm thi mơn Tốn đạt 6.
Em học sinh thứ hai thì có hồn cảnh khác hơn, có đủ cha mẹ nhưng chẳng ai
quan tâm đến việc học hành của con cái vì lo bận làm ăn buôn bán. Em thường
xuyên vi phạm nội quy nhà trường và tỏ ra rất bướng bĩnh. Tôi đã gần gũi, chăm
sóc, tận tình giúp đỡ và kết quả cuối năm rất đáng khâm phục khi em nhận giấy
khen với danh hiệu Học sinh tiên tiến. Cuối năm học cả 2 em học sinh này có hạnh
kiểm được xếp loại Thực hiện đầy đủ.
Năm học 2010-2011, tơi “cảm hóa” được 3 em học sinh trên tổng số 27 em.
Cuối năm học lớp tơi có 100% số học sinh dược xếp loại hạnh kiểm Thực hiện đầy
đủ. Đặc biệt những học sinh thuộc dạng cá biệt sau khi lên học ở Trung học cơ sở
đều là những học sinh ngoan (theo lời của gia đình các em).

12
Người viết: Nguyễn thanh Hùng


SKKN

Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa ngoan” ở lớp 5

Từ đầu năm học 2011-2012 đến nay tơi đã “cảm hóa” được 2/2 học sinh diện
“chưa ngoan”, hiện nay đang có chiều hướng tiến bộ tốt. Tơi tin rằng cuối năm học
các em này có thể sẽ trở thành những con ngoan, trò giỏi.

Phần kết luận
I. Những bài học kinh nghiệm:

Giáo dục đạo đức không chỉ dừng lại ở việc hình thành thói quen, mà chủ yếu
là phải từ việc rèn luyện hành vi đạo đức để xây dựng cho được ở các em niềm tin,
làm cơ sở cho ứng xử thường xuyên, tạo kĩ năng đạo đức một cách bền vững.
Việc giáo dục nhân cách cho học sinh không thể thành công trong một sớm một
chiều, mà là cả một q trình và khơng thể chỉ thực hiện bởi giáo viên chủ nhiệm
lớp, mà cần phải có sự phối hợp với ban giám hiệu và các tổ chức đồn thể trong
trường, có sự gắn kết của các bậc phụ huynh, các tổ chức xã hội thì cơng tác giáo
dục học sinh “chưa ngoan” mới đạt được kết quả tích cực và bền vững.
Điều kiện mấu chốt để đi đến thành công trong việc giáo dục đạo đức cho học
sinh đó là phải xuất phát từ tình thương u học sinh và lịng say mê nghề nghiệp;
phải có tâm huyết và lương tâm đạo đức của một nhà giáo.
II. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm:
Với những phương pháp và quy tắc nêu trên, tôi hy vọng công tác giáo dục học
sinh “chưa ngoan” sẽ có những bước chuyển biến mới. Sáng kiến này có thể sẽ góp
phần đem lại hiệu quả cao trong cơng tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học nói chung và ở
lớp 5 nói riêng. Thực hiện sáng kiến này sẽ tránh được các biện pháp giáo dục máy
móc cũ kỹ bằng răn đe, dọa nạt,,…
III. Khả năng ứng dụng, triển khai:
Sáng kiến kinh nghiệm này có thể áp dụng trong việc giáo dục đạo đức cho học
sinh toàn cấp tiểu học, đặc biệt học sinh lớp 4, 5 đồng thời có thể áp dụng đối với
những học sinh “chưa ngoan” ở bậc trung học cơ sở
IV. Những kiến nghị, đề xuất:
Qua thời gian nghiên cứu áp dụng, bản thân tôi nhận thấy để đề tài đạt được kết
quả tốt, tôi có một số đề xuất như sau:

13
Người viết: Nguyễn thanh Hùng


SKKN

Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa ngoan” ở lớp 5

- Đối với Ban giám hiệu và các đồn thể trong nhà trường, cần có sự quan tâm
chỉ đạo và giúp đỡ giáo viên chủ nhiệm lớp trong việc giáo dục đạo đức của học
sinh nói chung, học sinh “chưa ngoan” nói riêng.
-Tổng phụ trách Đội cần có sự phối hợp chặt chẽ với giáo viên chủ nhiệm lớp để
hỗ trợ kịp thời khi cần thiết góp phần làm cơng tác giáo dục đạo đức cho học sinh
“chưa ngoan” ngày càng có nhiều kết quả hơn

14
Người viết: Nguyễn thanh Hùng


SKKN

Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa ngoan” ở lớp 5

Tài liệu đã tham khảo
1. Một số vấn đề chung của Bậc Tiểu học và luật phổ cập giáo dục tiểu học, Nhà
xuất bản giáo dục.
2. Đạo đức và phương pháp dạy học đạo đức ở trường tiểu học, Nhà xuất bản
giáo dục.
3.GSTS Hà Nhật Thăng, Đạo đức và phương pháp giáo dục đạo đức, Nhà xuất
bản giáo dục.

15
Người viết: Nguyễn thanh Hùng

SKKN

Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa ngoan” ở lớp 5

Mục lục
Trang
Phần mở đầu .............................................................................................................1
Phần nội dung............................................................................................................3
Phần kết luận...........................................................................................................12
Tài liệu đã tham khảo…………………...…………………..……………...……..14

16
Người viết: Nguyễn thanh Hùng


SKKN

Một số giải pháp giáo dục đạo đức cho học sinh “chưa ngoan” ở lớp 5

17
Người viết: Nguyễn thanh Hùng