skkn Một số kinh nghiệm bồi dưỡng thường xuyên Ban chỉ huy chi đội trong Trường THCS Lao Bảo

Sáng kiến kinh nghiệm
Đề tài:

“Một số kinh nghiệm bồi dưỡng thường xuyên
Ban chỉ huy chi đội trong Trường THCS Lao Bảo”

Người viết: Trần Ngọc Định
Tổng phụ trách Liên đội Trường THCS Lao Bảo

Trang 1


Mục lục

A. Phần mở đầu.
I.

Lý do chọn đề tài

II.

Mục đích nghiên cứu

III.

Đối tượng nghiên cứu

IV.

Nhiệm vụ của đề tài

V.

Phạm vi nghiên cứu

VI.

Phương pháp nghiên cứu

B. Nội dung nghiên cứu.
I.

Cơ sở lý luận

II.

Cơ sở thực tiễn

III.
Các hình thức, biện pháp bồi dưỡng nhằm nâng cao chất lượng
hoạt động Đội TNTP Hồ Chí Minh.
C. Kết luận - kiến nghị.
I.

Kết luận

II.

Kiến nghị

Trang 2

A. Phần mở đầu
I. Lý do chọn đề tài:
Đảng ta và Bác Hồ coi công tác thiếu niên nhi đồng là sự nghiệp đào tạo một
lớp người mới cho đất nước. Việc giáo dục các em là một khoa học, một nghệ thuật,
không nên tuỳ tiện chủ quan. Bác Hồ nói: "Ngày nay chúng là nhi đồng, ít năm sau
chúng sẽ là công dân, cán bộ...". Đảng ta đặc biệt quan tâm đến lứa tuổi thiếu niên,
nhi đồng luôn mong muốn trong tâm hồn các em trong sáng hồn nhiên có được
những ảnh hưởng tốt đẹp để tạo nên một lớp người mới phát triển toàn diện. Đảng ta
từng nhấn mạnh "Tiền đồ rạng rỡ của Tổ quốc Việt Nam XHCN nằm trong tay thanh
niên, thiếu niên và nhi đồng".
Trong bức thư gửi cho học sinh nhân dịp khai giảng năm học 1945 Bác nói:
"... Non sơng Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không. Dân tộc Việt Nam có được
vẻ vang sánh vai với các cường quốc năm châu được hay khơng. Chính là nhờ
một phần lớn ở công học tập của các cháu..."
Trong trường THCS Lao Bảo, các em được học tập những kiến thức cơ bản về
tự nhiên, xã hội, được học tập, vui chơi và đặc biệt là tham gia cơng tác Đội. Từ đó
các em hoàn thiện dần về nhân cách, biết tự chủ, tự tin và làm chủ cuộc sống. Trong
nhà trường, Đội là tổ chức nòng cốt các phong trào thiếu nhi, là lực lượng giáo dục
của nhà trường, là lực lượng dự bị của Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và
do Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh phụ trách. Bác Hồ viết: "Cán bộ là cái
gốc của mọi công việc, thành công hay thất bại là do cán bộ đó tốt hay chưa tốt".
Đội thiếu niên tiền phong là tổ chức của các em, do các em điều hành. Vì vậy
cần có một lực lượng có năng lực tổ chức, đó là BCH Đội.
BCH Đội đại diện cho số đông Đội viên, chỉ huy và trực tiếp điều hành các
hoạt động của Đội, thực hiện tốt mục tiêu giáo dục Đội viên trở thành con ngoan, trò
giỏi, cháu ngoan Bác Hồ.

Trang 3

Chi đội TNTP là nơi biến nghị quyết của liên đội thành chương trình kế hoạch
hoạt động cụ thể của mình từng tuần, tháng, học kỳ... Chi đội là nơi trực tiếp giao
việc và động viên từng Đội viên hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình để bình xét thi
đua, kết nạp Đội viên mới và giới thiệu cho Đoàn những Đội viên ưu tú, phân công
Đội viên phụ trách sao nhi đồng. Vì vậy một liên Đội được đánh giá là xuất sắc hay
yếu kém phụ thuộc nhiều vào việc chỉ huy điều hành của BCH liên Đội và đặc biệt
là sự điều hành của BCH chi Đội. Vì lẽ đó việc bồi dưỡng BCH chi Đội là yếu tố
quan trọng và vơ cùng cấp thiết. Đó chính là lý do tôi lựa chọn đề tài: "Một số kinh
nghiệm bồi dưỡng thường xuyên Ban chỉ huy chi Đội trong trường THCS Lao
Bảo".
II. Mục đích nghiên cứu:
Đội TNTP Hồ Chí Minh là tổ chức của thiếu nhi Việt Nam do Chủ tịch Hồ
Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam sáng lập, Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh phụ trách.
Đội là tổ chức nòng cốt trong các phong trào thiếu nhi, là lực lượng giáo dục
trong và ngoài nhà trường, là lực lượng dự bị của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
Đội TNTP Hồ Chí Minh thực hiện theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản, có sự
hướng dẫn của phụ trách Đội, Đội lấy 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi đồng làm
mục tiêu phấn đấu cho đội viên, giúp đỡ đội viên phát triển mọi khả năng trong học
tập, phấn đấu trở thành con ngoan, trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ... Có thể nói hoạt
động Đội là một trong những con đường giáo dục không thể thiếu trong quá trình
giáo dục nhân cách cho trẻ, giúp các em phát triển tồn diện. Vì vậy việc bồi dưỡng
BCH chi Đội là vô cùng quan trọng và cần thiết.
Đề tài "Một số kinh nghiệm bồi dưỡng thường xuyên Ban chỉ huy chi Đội
trong trường THCS Lao Bảo " giúp:
- Tìm ra nội dung, phương pháp bồi dưỡng BCH chi Đội đạt hiệu quả cao
nhất, đồng thời phù hợp với đặc điểm tình hình kinh tế xã hội ở địa phương.

Trang 4


- Vận dụng những bài học lý luận để xây dựng được đội ngũ BCH chi Đội có
đủ phẩm chất của người Đội viên, có hiểu biết về Đội, có khả năng điều hành hoạt
động Đội, nhanh nhẹn, chủ động, sáng tạo, có trách nhiệm trong cơng việc được
giao, giúp cho hoạt động của Đội ngày một phát triển cả về bề rộng và chiều sâu.
III. Đối tượng nghiên cứu:
Đây là đề tài "Một số kinh nghiệm bồi dưỡng thường xuyên Ban chỉ huy
chi Đội trong trường THCS Lao Bảo" nên tôi tập trung nghiên cứu các Ban chỉ
huy chi Đội thuộc Liên Đội trường THCS Lao Bảo.
IV. Nhiệm vụ của đề tài:
Đề tài này tập trung nghiên cứu về nội dung bồi dưỡng thường xuyên BCH
chi Đội và đưa ra một số phương pháp, hình thức phù hợp trong việc bồi dưỡng
BCH chi Đội.
V. Phạm vi đề tài:
Đề tài tập trung nghiên cứu việc bồi dưỡng BCH chi Đội, có nghĩa đối tượng
nghiên cứu là BCH chi Đội của liên Đội (từ lớp 6 đến lớp 9).
VI. Phương pháp nghiên cứu:
1. Phương pháp quan sát:

Là phương pháp thu thập thông tin về các em thuộc BCH chi Đội từ lớp 6 đến
lớp 9 bằng cách tri giác trực tiếp các nhân tố khác có liên quan.
2. Phương pháp điều tra:
Là phương pháp thu thập các sự kiện trên cơ sở sự trả lời bằng văn bản của
các em Đội viên về việc tham gia công tác Đội qua sự hướng dẫn của BCH chi Đội.
3. Phương pháp tổng hợp tài liệu:

Trang 5

Là phương pháp tìm hiểu những người đi trước đã liên quan đến đề tài như thế
nào? Đã giải quyết như thế nào? Liên quan đến đâu...
4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:
Là phương pháp kết hợp lý luận với thực tiễn tại trường, đem lý luận phân tích
kinh nghiệm của thực tiễn rồi từ những phân tích đó rút ra kết luận những bài học
thành công và thất bại, những phát hiện mới và phát triển hoàn thiện.
B. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
I. Cơ sở lý luận:
Đội TNTP Hồ Chí Minh là tổ chức của thiếu nhi Việt Nam do Chủ tịch Hồ
Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam sáng lập, Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh phụ trách.
Đội là tổ chức nòng cốt trong các phong trào thiếu nhi, là lực lượng giáo dục
trong và ngoài nhà trường, là lực lượng dự bị của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
Đội lấy 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên nhi đồng làm mục tiêu phấn đấu cho Đội
viên, giúp đỡ Đội viên phát triển mọi khả năng trong học tập và trong hoạt động Đội,
thực hiện quyền và bổn phận theo luật bảo vệ và chăm sóc trẻ em. Mục đích của hoạt
động Đội ln bám sát mục tiêu đào tạo con người mới xã hội chủ nghĩa, con người
phát triển tồn diện. Mục đích hoạt động của Đội cũng thống nhất với mục tiêu giáo
dục của nhà trường tiểu học. Chính vì thế, tổ chức Đội phải cùng với nhà trường và
các lực lượng giáo dục khác kết hợp một cách chặt chẽ để giáo dục các em ở cả
trường học, trên địa bàn dân cư, trong giờ học và ngồi giờ học.
Đội TNTP Hồ Chí Minh hoạt động có tính chất đặc trưng đáp ứng nhu cầu của
lứa tuổi và đảm bảo các nguyên tắc giáo dục trẻ em. Trong điều 5 chương II điều lệ
Đội ghi rõ "Đội tổ chức theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản có sự hướng dẫn của

Trang 6


phụ trách Đội". Cũng vì lẽ đó mà Đội TNTP Hồ Chí Minh có một lực lượng cán bộ

Đội rất quan trọng, đó là BCH chi Đội - BCH liên Đội và đặc biệt là BCH chi Đội.
BCH Đội là đại diện cho số đông Đội viên trực tiếp chỉ huy điều hành các
hoạt động của Đội thực hiện các mục tiêu giáo dục Đội viên trở thành con ngoan, trò
giỏi, cháu ngoan Bác Hồ và mục tiêu trước mắt là trở thành Đồn viên thanh niên
Cộng sản Hồ Chí Minh.
BCH luôn là cánh tay đắc lực của Tổng phụ trách và là đơn vị trực tiếp biến
nghị quyết của liên Đội trong mọi hoạt động của trường. Như vậy BCH chi Đội có
giỏi, có năng lực thì cơng việc của Tổng phụ trách sẽ đỡ vất vả hơn, các em cũng sẽ
phát huy được tính sáng tạo, tính năng động, tự chủ của mình.
Vì vậy việc bồi dưỡng BCH chi Đội là việc vô cùng quan trọng và cấp thiết.
Nói cách khác, bồi dưỡng BCH chi Đội là nâng cao những phẩm chất, những năng
lực cần có của BCH chi Đội, phát huy được sở trường, tư chất của BCH chi Đội. Bồi
dưỡng chi Đội tốt thì hoạt động Đội ở trường sẽ diễn ra sôi nổi hơn, lôi cuốn nhiều
em Đội viên tham gia. Đồng thời việc bồi dưỡng này phải diễn ra thường xuyên và
liên tục bởi các em còn rất nhỏ (từ 11 đến 15 tuổi) nên việc lĩnh hội có thể rất nhanh
nhưng cũng sẽ rất chóng qn nếu như khơng được thường xun nhắc đến.
Công tác bồi dưỡng BCH là một việc làm khoa học và sáng tạo, đòi hỏi người
phụ trách phải kiên nhẫn bền bỉ. Q trình bồi dưỡng BCH địi hỏi phụ trách vừa
làm vừa trau dồi, tích lũy kinh nghiệm đóng góp cho khoa học cơng tác Đội.
Vậy một liên Đội có phong trào Đội phát triển mạnh là do BCH chi Đội đã
luôn được bồi dưỡng thường xuyên và hoạt động có hiệu quả.
II. Cơ sở thực tiễn:
Trường THCS Lao Bảo nằm trên địa bàn của một vùng kinh tế mới, do vậy
phần đông các em là con công nhân, con gia đình kinh doanh. Các em phần lớn đều
dễ bảo, có phần mạnh dạn và nhiệt tình trong hoạt động Đội.
Trang 7


Trường luôn đạt trường tiên tiến cấp Tỉnh. BGH nhà trường, Hội cha mẹ học
sinh, Chi đoàn trong Nhà trường, các giáo viên chủ nhiệm luôn quan tâm giúp đỡ hoạt

động Đội đạt kết quả.
Qua 2 năm làm Tổng phụ trách tơi ln ln suy nghĩ, tìm tịi, học hỏi các
bạn đồng nghiệp cũng như tìm hiểu về tư liệu hoạt động Đội. Đặc biệt làm thế nào
cho đội ngũ BCH Đội hoạt động có hiệu quả và có kinh nghiệm để luôn giữ vững
danh hiệu: "liên Đội mạnh cấp Tỉnh".
Dưới sự chỉ đạo của Hội đồng Đội huyện, học hỏi kinh nghiệm của các anh,
chị đã từng nhiều năm làm Tổng phụ trách, tôi đã phần nào thực hiện tốt công tác
Tổng phụ trách và học hỏi được nhiều kinh nghiệm quý báu. Do vậy trong năm học
vừa qua, công việc bồi dưỡng BCH chi Đội đã đạt kết quả rõ rệt.
III. Các biện pháp bồi dưỡng BCH chi Đội nhằm nâng cao chất lượng
hoạt động đội tntp hồ chí minh:
Bồi dưỡng BCH là việc làm thường xuyên và quan trọng không thể thiếu
được của phụ trách. Bồi dưỡng BCH là yếu tố quyết định sự thành công của phong
trào Đội.
Bồi dưỡng BCH là nâng cao và phát huy những mặt mạnh sẵn có của các em,
đồng thời khơi dậy niềm tiềm năng còn tiềm ẩn trong các em, giúp các em vươn tới
những phẩm chất năng lực cần có của người chỉ huy.
1. Nội dung bồi dưỡng:
* Bồi dưỡng phương pháp công tác của BCH:
- Cách ghi chép biên bản, thực hiện các sổ sách của Đội, dự thảo nghị quyết,
báo cáo thi đua, báo cáo tổng kết, thành tích, đăng ký thi đua, biên bản nghị quyết
Đại hội Đội, lời điều khiển của chương trình hoạt động Đội, dựa vào kế hoạch của
Tổng phụ trách.
- Phương pháp tổ chức họp BCH Đội.
- Phương pháp xây dựng kế hoạch (theo chủ đề, kế hoạch tháng, kế hoạch thi
đua).

Trang 8

- Phương pháp tổ chức và điều khiển sinh hoạt Đội, các hoạt động tập thể
(sinh hoạt các cấp cán bộ Đội, đại hội Đội...).
- Phương pháp chỉ đạo và tổng kết kinh nghiệm.
* Bồi dưỡng kỹ năng tổ chức điều hành của BCH:
- Các thủ tục nghi lễ của Đội và phương pháp tổ chức: (lễ trưởng thành, lễ
phát động chủ đề, sinh hoạt Đội...).
- Sinh hoạt Đội: Bằng hình thức thi đua sơi nổi hấp dẫn giáo dục Đội viên
theo mục tiêu của Đội. Sinh hoạt Đội có nhiều hình thức như: sinh hoạt thường kỳ,
sinh hoạt truyền thống, sinh hoạt chuyên đề, sinh hoạt bất thường, sinh hoạt vui
chơi... có thể bồi dưỡng các kỹ năng như:
+ Cách tập hợp điều khiển buổi sinh hoạt Đội.
+ Cách điều khiển, tổ chức và hướng dẫn sao cho đơn vị thực hiện tốt nội
dung chương trình đề ra.
+ Cách hướng dẫn đơn vị hoạt động vui chơi, văn nghệ tập thể.
+ Cách nhận xét, đánh giá.
- Đại hội Đội: Là cuộc sinh hoạt Đội nhằm phát huy quyền dân chủ, tự quản
để lựa chọn BCH và xây dựng nghị quyết của Đội.
Đại hội Đội mỗi năm một lần đối với liên Đội cũng như chi Đội. Cần bồi
dưỡng về các nội dung:
+ Điều khiển nghi lễ thủ tục: tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu, chào cờ, giới
thiệu chủ tịch Đoàn điều khiển Đại hội.
+ Điều khiển Đại hội: (viết báo cáo tổng kết và phương hướng công tác Đội,
hướng dẫn Đội viên thảo luận, bầu BCH Đội, thông qua nghị quyết Đại hội).
+ Tổ chức các hoạt động chào mừng (văn nghệ, trò chơi, thi báo tường...).
- Hoạt động lớn của Đội: là những nội dung sinh hoạt mang màu sắc của Đội,
được diễn ra trong thời gian dài như: Phát động chủ đề, hoạt động thi đua...
Mục đích: Tập hợp Đội viên, tạo phong trào thi đua cho Đội viên rèn luyện
theo chủ đề: Có thể bồi dưỡng những nội dung sau:

Trang 9

+ Công tác chuẩn bị cho hoạt động: Họp BCH, định hướng nội dung và cơ sở
vật chất phục vụ hoạt động, phổ biến nội dung hoạt động, phân công nhiệm vụ tới
từng người trong BCH.
+ Tổ chức hoạt động: Theo nội dung đã bàn, biết lựa chọn các hình thức cho
phù hợp với nội dung, biết huy động và phối hợp các Đội viên nòng cốt để tổ chức
tốt hoạt động. Trong hoạt động, có kiểm tra đánh giá.
+ Sơ kết, tổng kết nội dung hoạt động: Đánh giá rút kinh nghiệm việc tổ chức
điều hành các hoạt động, kết quả hoạt động...
* Bồi dưỡng tác phong BCH:
- Bồi dưỡng theo nhiệm vụ chuyên môn được phân công: Giúp các em thạo
việc, hiểu người trong hoạt động chuyên môn và hoạt động chung, có bản lĩnh trong
giao tiếp và phối hợp với người khác.
- Bồi dưỡng khả năng tổ chức và quản lý một cách toàn diện, khoa học.
- Bồi dưỡng BCH trở thành những cán bộ Đội mẫu mực, có kỹ năng nghiệp
vụ, có uy tín trong tập thể.
* Bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ Đội:
- Nghi thức và phương pháp hướng dẫn nghi thức.
- Các phương pháp tổ chức trò chơi, dạy hát, dạy múa, tổ chức trại, hoạt động
xã hội, tham quan...
- Các bài hát, điệu múa, trò chơi (nút dây, dẫn đường, mật thư...).
Khi bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ Đội cần chú ý các loại hình cho phù hợp
như:
- Tập luyện cho Đội nịng cốt.
- Thực hiện tập luyện chung.
- Tổ chức kiểm tra nghiệp vụ bằng hội thi...
Tóm lại: Nội dung bồi dưỡng chỉ huy nhằm giúp các em thạo việc, biết tổ
chức hoạt động theo nhiệm vụ chuyên môn được phân công, có khả năng tổ chức
quản lý hoạt động Đội một cách tồn diện, khoa học và có bản lĩnh trong giao tiếp để

trở thành một cán bộ mẫu mực có năng lực, uy tín.
Trang 10


2. Hình thức bồi dưỡng BCH:
a) Bồi dưỡng định kỳ:
Tổng phụ trách cần có kế hoạch định kỳ để bồi dưỡng BCH vào đầu năm học,
giữa năm học và cuối năm học.
- Đầu năm học: Cần tổ chức bồi dưỡng phương pháp cach tổ chức điều khiển
Đại hội Đội các cấp, phương pháp xây dựng, kế hoạch hoạt động, dự thảo nghị
quyết, báo cáo, ghi chép sổ sách...
- Giữa năm: Bồi dưỡng cho BCH kỹ năng nghiệp vụ công tác Đội như nghi
thức, múa hát, trò chơi... và phương pháp hướng dẫn tổ chức điều khiển sinh hoạt tập
thể...
- Cuối năm: Hướng dẫn phương pháp tổng hợp đánh giá thi đua, kiểm tra công
nhận liên, chi Đội mạnh...
b) Bồi dưỡng thường xun:
Tổng phụ trách cần có chương trình bồi dưỡng BCH trong kế hoạch hoạt động
của liên Đội ngay từ đầu năm học, theo các nhiệm vụ liên quan tới chức năng
chuyên môn của từng uỷ viên và của từng cấp Đội. Xếp lịch bồi dưỡng thường
xuyên theo tuần, tháng, học kỳ.
- BCH liên Đội: 2 đợt một học kỳ: Nội dung hoạt động, biện pháp tiến hành...
- BCH chi Đội: 1 tháng một lần: Hướng dẫn nội dung yêu cầu cách tổ chức
sinh hoạt Đội theo chủ điểm, chuyên đề, định kỳ...
c) Bồi dưỡng theo chuyên đề:
Có thể tổ chức bồi dưỡng theo nhiệm vụ của từng cấp chỉ huy hoặc BCH ở
các khối lớp (lớp 8; lớp 9) nhằm trao đổi rút kinh nghiệm, tổ chức hoạt động giữa
các khối lớp, tổ chức cho BCH tham quan dự các giờ sinh hoạt hoặc hoạt động của
các chi đội.
d) Bồi dưỡng thông qua việc tổ chức các hoạt động lớn:

Bằng các hoạt động chung của liên Đội, cần thu hút và phân công BCH các
chi Đội tham gia như: "Hội thi chi Đội trưởng giỏi", "Hội thi vẻ đẹp Đội viên", "Hội
trại, hội thi nghi thức..." Qua các hoạt động, với công việc được phân công, được
tham gia quan sát, BCH tự rút ra nhiều bài học thực tiễn quý giá.
3. Phương pháp bồi dưỡng BCH:
Trang 11


Cơng tác bồi dưỡng BCH chính là q trình tổ chức học đi đơi với hành, do đó
phải kết hợp nhiều phương pháp bồi dưỡng khác nhau để đạt được mục tiêu, chất
lượng BCH tại mỗi đơn vị. Có 2 phương pháp chủ yếu sau:
a) Phương pháp mở lớp:
Lớp tập trung theo đợt ngắn ngày hay dài ngày (trong năm học hoặc trong dịp
hè) cần chú ý:
- Chương trình cụ thể cho từng loại lớp, từng loại đối tượng.
- Tài liệu hướng dẫn cho các em học tập, Tổng phụ trách phải có phương
pháp giảng dạy về cơng tác Đội, tức là vừa dạy kiến thức, vừa hướng dẫn cách tổ
chức thực hành để rèn kỹ năng công tác Đội cho chỉ huy như: phương pháp trực
quan, luyện tập, ghi nhớ.
- Các loại hình phù hợp với khả năng tổ chức của đơn vị: Lớp tập huấn sinh
hoạt chủ đề, lớp bồi dưỡng chuyên đề, lớp bồi dưỡng định kỳ...
- Tổ chức lớp: Lên kế hoạch, xây dựng nội dung, chuẩn bị giáo viên phiên
chế các lớp, tổ chức kiểm tra đánh giá, tổng kết khen thưởng, rút kinh nghiệm...
b) Phương pháp bồi dưỡng qua thực tế:
Phương pháp này rất quan trọng, phong phú về nội dung và biện pháp thực
hiện.
c) Bồi dưỡng qua các cuộc họp BCH:
- Họp định kỳ: Duy trì họp theo lịch quy định. Nội dung họp phải đảm bảo
việc kiểm tra thực hiện nghị quyết, đánh giá tình hình thi đua, bàn bạc nhiệm vụ thời
gian tới và phân công nhiệm vụ tới từng uỷ viên. Mỗi lần họp cần phải có ý kiến của

phụ trách, hoặc Tổng phụ trách, các thành viên đều phải có ý kiến tham gia.
- Họp giao ban cấp liên Đội: Nội dung để nắm bắt tình hình chỉ đạo thi đua
chung của liên Đội, chi Đội có ý kiến chỉ đạo và giải quyết của BCH liên Đội đối với
những hoạt động lớn phải có ý kiến của Tổng phụ trách và Ban giám hiệu.

Trang 12


Tổ chức các cuộc họp BCH, hội nghị nhằm giúp chỉ huy Đội rèn luyện năng
lực tự quản và người phụ trách có thể hiểu rõ trình độ nhận thức của các em để có
điều kiện bồi dưỡng cụ thể hơn
d) Bồi dưỡng qua công tác thực tế:
- Giao nhiệm vụ đến từng uỷ viên trong BCH liên Đội, chi Đội, có hướng
dẫn cụ thể để các em hồn thành tốt nhiệm vụ được giao song vẫn phải đảm bảo vừa
sức, phù hợp với đối tượng.
- Tổng phụ trách có thể làm mẫu để các em rút kinh nghiệm từ việc sắp xếp
lên kế hoạch đến việc tổ chức thực hiện ở liên Đội mình hoặc liên Đội khác. Khi có
hoạt động mới, có thể mời BCH cùng tham gia.
- Kiểm tra kỹ năng, thao tác của BCH về cách điều hành, hướng dẫn tổ chức
hoạt động bằng cách giao nội dung hoạt động cho các BCH.
Bồi dưỡng qua công tác thực tế đòi hỏi Tổng phụ trách phải giúp các em biết
vận dụng kiến thức đã được hướng dẫn vào thực tiễn của Liên đội. Do vậy có sự
phối hợp chặt chẽ giữa Tổng phụ trách với phụ trách các chi Đội, cần có sự kết hợp
giữa cơng tác bồi dưỡng của phụ trách với tự bồi dưỡng của BCH.
Bồi dưỡng cán bộ Đội có nhiều hình thức khác nhau như đã nói ở trên.
Nhưng tơi xin đi sâu vào việc nghiên cứu bồi dưỡng thường xuyên đội ngũ BCH
chi Đội.
Việc bồi dưỡng thường xuyên giúp nắm được quy trình cơng tác của cả năm
học, đồng thời nâng cao chất lượng chỉ huy.
Ngay từ đầu năm học, sau khi nhận được kế hoạch hoạt động Đội năm học

2006 - 2007 của Hội đồng Đội hun Hướng Hố, tơi bắt đầu xây dựng kế hoạch
hoạt động Đội của liên Đội, đồng thời lập kế hoạch bồi dưỡng theo 5 đợt thi đua.
* Đợt 1: Từ 5/9 - 15/10:
- Bồi dưỡng cách ghi chép văn bản, sổ sách Đội (báo cáo, sơ kết, biên bản,
nghị quyết, chương trình đại hội, sinh hoạt Đội...)
Trang 13


- Bồi dưỡng cách xây dựng kế hoạch công tác Đội dựa vào kế hoạch của
Tổng phụ trách.
- Bồi dưỡng cách tổ chức Đại hội chi Đội.
- Bồi dưỡng cách phát động, triển khai chương trình tự rèn luyện Đội viên.
* Đợt 2: Từ 16/10 - 20/11:
- Bồi dưỡng phương pháp hoạt động Đội theo tháng.
- Bồi dưỡng phát động thi đua theo chủ điểm: "Ngàn hoa dâng tặng thầy cô
".
- Bồi dưỡng cách tham gia công tác từ thiện: mua tăm ủng hộ người mù, ủng
hộ đồng bào lũ lụt, ủng hộ trẻ em khuyết tật, ủng hộ Điện Biên..v..v.
* Đợt 3: Từ 21/11 - 22/12:
- Bồi dưỡng sinh hoạt theo tháng.
- Bồi dưỡng sinh hoạt theo chủ điểm: "Tiếp bước cha anh - Xây dựng đất
nước".
* Đợt 4: Từ 12/01 - 26/3:
- Bồi dưỡng sinh hoạt theo chủ điểm: "Mừng Đảng, mừng Xuân - Cùng tiến
bước lên Đoàn ".
- Bồi dưỡng về kỹ năng nghi thức Đội.
- Tham gia cơng tác từ thiện nhân đạo: Qun góp sách, truyện, qun góp
"quỹ tình thương"...
* Đợt 5: Từ 27/3 - 19/5:
- Bồi dưỡng sinh hoạt Đội theo chủ điểm: "Mừng đất nước thống nhất Mừng đội em trưởng thành".

- Tổ chức sinh hoạt theo tháng.
- Tổ chức biểu diễn văn nghệ chào mừng ngày 26/3, 7/5, 19/5.
- Tổ chức viết bài tìm hiểu” Âm vang Điện Biên”.
- Bồi dưỡng sơ kết, tổng kết đánh giá rút kinh nghiệm trong năm học.
IV. Kết quả:
Sau khi đề ra kế hoạch tập trung bồi dưỡng BCH. Tơi xin phép trình bày một
số trọng tâm của từng đợt và kết quả hoạt động đạt được qua việc bồi dưỡng:
1. Đợt 1:
Chú trọng vào việc bồi dưỡng cách tổ chức Đại hội chi Đội.
Sau khi bước vào năm học mới, ngày 28/9/2003 tôi tiến hành cho 1 chi Đội
làm Đại hội mẫu - Chi đội Kim Đồng - Lớp 9B.
- Thành phần tham dự gồm: BCH chi Đội trong toàn Liên Đội, Tổng phụ
trách, giáo viên chủ nhiệm cùng toàn thể Đội viên lớp 9B.
- Cơng tác chuẩn bị:
+ Địa điểm: Tại phịng học lớp 9B.
+ Trang trí: Quốc kỳ, cờ Đội, ảnh Bác, khẩu hiệu, khăn trải bàn, lọ hoa bàn
Chủ tịch, bàn thư ký, hòm phiếu...
Trang 14


+ Đội viên ăn mặc đúng nghi thức.
+ Chuẩn bị báo cáo kết quả nhiệm kỳ 2005 – 2006; phương hướng hoạt
động của năm 2006 - 2007.
- Diễn biến Đại hội:
+ BCH tập hợp Đội viên, kiểm tra sĩ số, tư thế, trang phục của Đội viên.
+ Khai mạc Đại hội: Lễ chào cờ, tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu và công
bố số lượng Đội viên dự Đại hội.
+ Bầu Chủ tịch đoàn gồm 3 em và 1 thư ký Đại hội (đã dự kiến và đưa ra
Đại hội biểu quyết).
+ Mời Chủ tịch Đoàn, thư ký lên bàn làm việc.

+ Chủ tịch Đồn cơng bố chương trình và thời gian Đại hội. Đồng thời đọc
báo cáo tổng kết công tác trong nhiệm kỳ 2005 - 2006 và dự thảo chương trình cơng
tác Đội nhiệm kỳ 2006 – 2007.
+ Các thành viên trong chi Đội tham gia góp ý kiến vào bản báo cáo và
phương hướng cho nhiệm kỳ tới.
+ Đại hội biểu quyết cho báo cáo và phương hướng nhiệm kỳ tới.
+ Bầu BCH chi Đội mới: Đề cử 7 em, bầu 5 em.
+ Bầu Ban kiểm phiếu: 3 em.
+ Trưởng ban kiểm phiếu đọc thể l và danh sách ứng cử (đã thông qua tại
Đại hội trù bị) kiểm tra hòm phiếu, phát phiếu bầu.
Các Đội viên chi Đội Kim Đồng cân nhắc lựa chọn BCH chi Đội mới rồi cho
phiếu vào hòm. Trong lúc chờ Ban kiểm phiếu làm việc Đại hội giải lao và tổ chức
văn nghệ, chơi trị chơi.
+ Ban kiểm phiếu cơng bố kết quả, chọn 5 em có số phiếu cao nhất vào BCH
chi Đội mới.
+ Tổng phụ trách phát biểu ý kiến và trao cấp hiệu.
Trang 15


+ BCH chi Đội mới ra mắt và nhận nhiệm vụ.
+ Chủ tịch Đoàn đánh giá kết quả Đại hội và tuyên bố bế mạc, chào cờ bế
mạc.
* Kết quả đạt được:
- Đại hội chi Đội mẫu đã tạo được khơng khí trang nghiêm, giúp các Đội
viên ý thức được sự long trọng của một buổi Đại hội chi Đội, các em có thái độ
nghiêm túc và tự hào khi đứng trong hàng ngũ Đội.
- Đại hội chi Đội mẫu đã giúp cho các BCH chi Đội khác có kinh nghiệm tổ
chức Đại hội chi Đội của mình, các em đã tự thiết kế thành cơng Đại hội chi Đội
mình và 100% chi Đội đã hoàn thành tốt Đại hội chi Đội (28/9/2006), sau khi tiến
hành Đại hội Chi Đội đại trà, các em đã bầu ra cho chi Đội mình một BCH có năng

lực, phẩm chất tạo điều kiện cho Đại hội liên Đội thành công tốt đẹp (vào ngày
15/10/2006).
- Đối với chương trình tự rèn luyện Đội viên: Sau khi toạ đàm và tìm hiểu thế
nào là chương trình rèn luyện Đội viên và cách triển khai chương trình rèn luyện Đội
viên giữa Tổng phụ trách, BCH liên Đội, chi Đội: Tổng phụ trách sẽ triển khai
chương trình tự rèn luyện Đội viên tới các em thuộc BCH liên Đội, chi Đội và Đội
viên bằng văn bản. BCH liên Đội, chi Đội triển khai, nêu cách thực hiện ( theo
nhóm).
- Đối với việc lập kế hoạch cơng tác Đội, cách ghi chép sổ sách, ghi báo
cáo... Tổng phụ trách đưa ra kế hoạch công tác của liên Đội, sau đó hướng dẫn các
em lập kế hoạch của chi Đội từng đợt, sau mỗi đợt đều có tổng kết - ghi báo cáo...
2. Đợt 2:
Tập trung bồi dưỡng kỹ năng tổ chức điều hành của BCH chi Đội về cách
phát động thi đua theo chủ điểm "ngàn hoa dâng tặng thầy cô".
Kết thúc đợt 1 vào đầu tháng, tôi hướng dẫn các BCH chi Đội lên kế hoạch
cụ thể phát động thi đua, BCH sẽ phối hợp với Đội sao đó kiểm tra đánh giá các mặt
hoạt động. Lễ phát động của liên Đội diễn ra vào buổi chào cờ đầu tuần của đầu
tháng 11.
Trang 16


Đối với từng chi Đội: Lễ phát động cũng sẽ diễn ra trong lớp ngay sau lễ phát
động của Tổng phụ trách. BCH chi Đội sẽ lên kế hoạch thi đua giữa các phân Đội
(các phân Đội trưởng sẽ chấm chéo). Cuối mỗi tuần tổng kết một lần. Cuối đợt thi
đua sẽ tổng kết và khen thưởng.
Với hình thức phát động thi đua theo chủ đề điểm như thế này đã tạo ra sự thi
đua sôi nổi giữa các phân, các chi Đội. Các em biết được ý nghĩa của việc mình làm
và cùng nhau phấn đấu vươn lên trong học tập tốt hơn, rèn luyện ý thức tốt hơn.
Mặt khác BCH chi Đội cũng học tập được cách phát động thi đua theo những
chủ điểm khác nhau, biết cách đánh giá, cho điểm sao cho công bằng, tạo không khí

thi đua sơi nổi chứ khơng ganh đua, ganh tị lẫn nhau.
Đối với các chi Đội, hàng tháng việc sinh hoạt chi Đội là điều không thể
thiếu bởi đâu là buổi các em tổng kết công tác từng tháng, đưa ra phương hướng
tháng tới, các em được chơi các trò chơi, biểu diễn văn nghệ... Tôi đã tổ chức một
buổi sinh hoạt chi Đội mẫu tại chi Đội Hà Huy Tập - Lớp 7E. Thành phần tham dự là
toàn bộ BCH liên Đội - chi Đội.
Qua buổi sinh hoạt này các em sẽ hình dung được thế nào là một buổi sinh
hoạt chi Đội. Các em sẽ về chi Đội mình lập kế hoạch, viết chương trình và tổ chức
buổi sinh hoạt chi Đội mình được tốt hơn.
Đối với cơng tác từ thiện: Sau khi cô Tổng phụ trách phát động trên toàn liên
Đội, BCH chi Đội về chi Đội mình phát động, triển khai kế hoạch thực hiện. Trong
năm học 2006 - 2007 toàn liên Đội THCS Lao Bảo đã thực hiện tốt công tác từ thiện
với những kết quả sau:
- Quyên góp quỹ khuyến học tặng quà cho học sinh trong Liên đội có hồn
cảnh khó khăn: 1.980.000 đ
- Mua tăm ủng hộ người mù

: 1.870.000 đ

- Tặng quà và sách cho 20 Đội viên khó khăn:

: 600.000 đ

3. Đợt 3:
Tập trung bồi dưỡng sinh hoạt Đội theo chủ điểm "Tiếp bước cha anh - Xây
dựng đất nước".
Mục đích: Thu hút Đội viên trong chi Đội tham gia, giáo dục Đội viên theo
điều lệ nghi thức Đội, các em vừa học tập vừa được vui chơi giải trí. Buổi sinh hoạt
diễn ra trong một tiết học.
Trang 17

- Chuẩn bị: ảnh Bác Hồ, cờ Tổ quốc, cờ Đội, lọ hoa.
- Diễn biến:
+ Tập trung, kiểm tra quân số
+ Chào cờ, tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu.
+ Sơ kết thi đua khen thưởng.
+ Phổ biến công tác mới, thảo luận góp ý.
+ Phụ trách dặn dị.
+ Trị chơi hái hoa dân chủ (tìm hiểu về lịch sử Quân đội nhân dân Việt Nam).
+ Văn nghệ.
+ Bế mạc.
- Kết quả việc bồi dưỡng cho BCH về tổ chức sinh hoạt Đội theo chủ điểm,
BCH chi Đội đã áp dụng tốt vào chi Đội mình, các em đều hứng thú tham gia những
buổi sinh hoạt chi Đội, vì nó phát huy quyền dân chủ của Đội viên, các em vui chơi
giải lao sau những giờ học căng thẳng.
4. Đợt 4:
Bồi dưỡng phát động thi đua "Mừng Đảng mừng xuân - Cùng tiến bước lên
Đoàn".
Vào đầu đợt thi đua thứ 4, tôi họp BCH liên Đội, đề ra kế hoạch của đợt 4.
Sau khi Tổng phụ trách phát động tại liên Đội vào lễ chào cờ đầu tuần tháng 2. Các
chi Đội về triển khai thi đua giữa các phân Đội (phân Đội trưởng chấm chéo). Cuối
mỗi tuần sơ kết một lần. Cuối đợt báo cáo tổng kết, khen thưởng.
Điều này tạo khơng khí thi đua sơi nổi giữa các phân Đội, các chi Đội. Qua
đây các em phấn đấu rèn luyện tốt hơn về mọi mặt.
Đối với các buổi sinh hoạt chi Đội, Tổng phụ trách họp BCH chi Đội, liên Đội
triển khai kế hoạch tháng tới. Các em thuộc BCH chi Đội về triển khai kế hoạch, xây
dựng chương trình, tổ chức tốt buổi sinh hoạt chi Đội. Các em sẽ hào hứng và thích
thích với mỗi buổi sinh hoạt chi Đội.
Bồi dưỡng về kỹ năng nghi thức Đội cho BCH, hướng dẫn cách tập trung Đội

viên nhanh gọn, thực hiện tốt các thao tác chỉ huy, thành thạo nghi thức Đội, các yêu
Trang 18


cầu về chào cờ, hát Quốc ca, Đội ca, hô đáp khẩu hiệu... để điều chỉnh các Đội viên
trong chi Đội.
Qua đợt bồi dưỡng này BCH chi Đội đã củng cố được kỹ năng chỉ huy nghi
thức của Đội phục vụ các buổi lễ diễu hành, kỷ niệm, sinh hoạt truyền thống... thật
trang nghiêm đúng nghi lễ và mang tính đặc thù riêng của Đội.
5. Đợt 5:
Bồi dưỡng phát động chủ điểm tháng "Mừng đất nước thống nhất - Mừng Đội
em trưởng thành".
Mục đích: Thu hút Đội viên trong chi Đội tham gia, giáo dục Đội viên về
truyền thống đấu tranh anh dũng của cha ông ta thông qua chiến thắng lịch sử Điện
Biên Phủ, truyền thống của Đội, tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của Bác Hồ kính
yêu, các em vừa học tập vừa được vui chơi giải trí. Buổi sinh hoạt diễn ra trong một
tiết học.( VD: Sinh hoạt theo chủ điểm: “Hướng về Điện Biên thân yêu”).
- Chuẩn bị: ảnh Bác Hồ, cờ Tổ quốc, cờ Đội, lọ hoa.
- Diễn biến:
+ Tập trung, kiểm tra quân số
+ Chào cờ, tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu.
+ Sơ kết thi đua khen thưởng.
+ Phổ biến cơng tác mới, thảo luận góp ý.
+ Phụ trách dặn dị.
+ Trị chơi hái hoa dân chủ (tìm hiểu về chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ).
+ Văn nghệ.
+ Bế mạc.
Cuối mỗi năm học, BCH chi Đội phải nghe đánh giá, sơ kết kết quả đạt được
của chi Đội mình trong năm học... do vậy việc bồi dưỡng cách sơ tổng kết, đánh giá
đúng với thực tế cho BCH chi Đội là điều vô cùng quan trọng.

Việc tổng kết đánh giá kết quả đã giúp các em thấy được thành quả của chi
Đội mình, đồng thời thấy được những thiếu sót để có những kinh nghiệm hoạt động
tích cực hơn giúp phong trào của chi Đội phát triển mạnh hơn ở nhiệm kỳ sau.
Trang 19


* Đánh giá chung:
Sau khi BCH chi Đội được bồi dưỡng về kỹ năng công tác Đội, qua những
hoạt động cụ thể, qua sự đánh giá kết quả của từng đợt được rút kinh nghiệm các em
đã từng bước nâng cao khả năng điều hành hoạt động Đội, nhanh nhẹn hơn, chủ
động hơn, có nhiều sáng tạo hơn, đặc biệt là có trách nhiệm, hồn thành tốt cơng
việc được giao giúp cho hoạt động của liên Đội ngày một phát triển.
Tôi đã điều tra hơn 800 Đội viên của liên Đội và thấy rằng 100% các em đã có
ý thức thực hiện tốt và tham gia đầy đủ các hoạt động Đội qua sự hướng dẫn, điều
hành của BCH chi Đội.
Trong năm học 2005 - 2006 vừa qua liên Đội Trường THCS Lao Bảo tục được
xét là liên Đội mạnh cấp Tỉnh và đơn vị dẫn đầu cấp huyện, được TƯ Đồn TNCS
Hồ Chí Minh tặng bằng khen.
C. Kết luận - kiến nghị
I. Kết luận:
1. Hoạt động Đội là hoạt động chính trị xã hội đặc biệt dành cho thiếu niên,
nhi đồng. Công tác bồi dưỡng BCH, đặc biệt là BCH chi Đội là một việc làm khoa
học và sáng tạo, đòi hỏi người phụ trách phải kiên nhẫn, bền bỉ, phải có trình độ
nghiệp vụ vững vàng, có điều kiện lao động hợp lý, thuận lợi. Đồng thời trong q
trình làm việc nên vừa trau dồi vừa tích luỹ kinh nghiệm để đóng góp khoa học trong
cơng tác Đội. Hoạt động Đội là hoạt động của chính các em, vì vậy các em phải là
những người tổ chức, điều hành hoạt động. Do vậy cần xây dựng một đội ngũ cán bộ
Đội thật vững vàng.
Việc bồi dưỡng BCH chi Đội giúp các em thạo việc, biết tổ chức, quản lý
hoạt động là yêu cầu cần thiết. Đặc biệt nó sẽ thúc đẩy phong trào thiếu nhi của các

trường lên cao, từng bước khẳng định vị trí, vai trị của Đội trong nhà trường là vô
cùng quan trọng và không thể thiếu được. Bản thân các em trong BCH các chi Đội
khi được bồi dưỡng các em ngày càng có thêm hiểu biết về Đội, thấm nhuần tư
tưởng của Đảng đối với hoạt động Đội trong trường học, phát huy được tiềm năng
sẵn có sự năng động, sáng tạo của các em. Qua đó các em thấy được vị trí của mình
mà phấn đấu hết sức mình để góp phần thúc đẩy hoạt động Đội được lên cao. Đồng
thời các em cũng tích luỹ được nhiều kinh nghiệm về phương pháp chỉ huy, quản lý
điều hành công việc của một cán bộ Đội, giúp các em sau này sẽ có một vị trí ở
những tầm cao hơn phục vụ cho lợi ích của Tổ quốc.
Mặt khác qua q trình bồi dưỡng, người Tổng phụ trách cũng rút ra được
nhiều kinh nghiệm trong việc quản lý và bồi dưỡng BCH chi Đội. Đồng thời cũng
tìm ra được một cách khoa học nhất phương pháp bồi dưỡng cán bộ Đội, tiếp thu
Trang 20


được những phương pháp mới, cách quản lý mới trong công tác bồi dưỡng BCH chi
Đội.
2. Qua thực tế của việc bồi dưỡng BCH chi Đội và kết quả của hoạt động Đội
ở cơ sở, tôi đã rút ra được bài học kinh nghiệm là:
- Muốn có một BCH chi Đội có năng lực trước tiên phải lựa chọn thật tốt đội
ngũ BCH chi Đội. Có như vậy mới tìm ra được người tài giỏi, có năng lực làm cánh
tay đắc lực cho Tổng phụ trách, điều hành tốt các hoạt động của Đội.
- Phải luôn luôn bồi dưỡng thường xuyên kỹ năng công tác cho cán bộ Đội,
phải theo dõi thường xuyên để đánh giá kết quả và rút kinh nghiệm phần làm được
và chưa làm được để không ngừng cải tiến đổi mới, làm cho phong trào Đội ngày
càng phát triển hơn.
- Đây là một việc vô cùng cần thiết và quan trọng, giúp cho phong trào Đội
được nâng cao về mọi mặt.
- Người Tổng phụ trách ngay từ đầu năm học phải có một chương trình thật
cụ thể, chi tiết trong việc điều hành các hoạt động Đội. Với mỗi hoạt động lớn phải

có kế hoạch phân công cụ thể nhiệm vụ cho các BCH chi Đội. Nhiệm vụ này phải
phù hợp với khả năng để phát huy được các tố chất, tài năng tiềm ẩn của các em.
Qua việc nhìn nhận đánh giá kết quả của các hoạt động trong nhà trường, tôi
nhận thấy rằng nhờ hoạt động Đội mà phong trào học tập ngày càng lên cao, góp
phần cùng nhà trường hồn thành tốt các nhiệm vụ và mục tiêu giáo dục.
II. kiến nghị:
Qua thực tế hoạt động của liên Đội. Tơi xin có một số kiến nghị sau:
1. Đối với trường Đội - nơi bồi dưỡng cán bộ Đội: Nên có tài liệu hướng
dẫn cho công tác bồi dưỡng thường xuyên, phù hợp với điều kiện thời gian và thực
tế tại các cơ sở.
2. Đối với Hội đồng Đội các cấp cần phải phối hợp chặt chẽ với ngành giáo
dục, mở lớp đào tạo và hướng dẫn BCH chi Đội có tính chất quy mô, tạo điều kiện
giúp đỡ, nâng cao nghiệp vụ cho Tổng phụ trách. Đồng thời nên tổ chức các cuộc
giao lưu, trao đổi kinh nghiệm giữa các Tổng phụ trách của các Huyện để Tổng phụ
trách có điều kiện học hỏi và rút ra những kinh nghiệm cho bản thân.
Trên đây là một số kết quả đạt được cũng như chưa đạt được của tơi trong
q trình bồi dưỡng xây dựng BCH chi Đội trong trường học. Tôi sẽ cố gắng hơn
nữa trong việc bồi dưỡng để đạt được kết quả cao hơn.
Và tơi cũng mong sự đóng góp ý kiến quý báu của các thầy, các cô, các bạn
đồng nghiệp để có thể làm tốt hơn nữa trong việc thúc đẩy phong trào Đội ngày càng
phát triển.
Trang 21


Xác nhận của Ban giám hiệu

Lao Bảo, ngày 10 tháng 3 năm 2007
Người thực hiện

Trần Ngọc Định

Trang 22


Tài liệu tham khảo

A
1. Người phụ trách thiếu nhi cần biết.
(NXB Thanh niên Hà Nội - 2001).
2. Hành trang người phụ trách thiếu nhi.
(Trường Cán bộ Đội Thành phố - NXB Hà Nội 1997).
3. Hành trang chi Đội trưởng.
(Trường Cán bộ Đội Thành phố - NXB Hà Nội 1993).
4. Công tác Đội TNTP và Nhi đồng Hồ Chí Minh.
(Trường Đại học Sư phạm Hà Nội I - 1995).

Trang 23