Giáo án pp Vật lý 9 Tiet 43 thau kinh hoi tu

Kiểm tra
Nêu kết luận về mối quan hệ giữa góc tới và
góc khúc xạ khi tia sáng truyền từ khơng khí
sang các mơi trường trong suốt rắn lỏng khác?
Trả lời:
Khi tia sáng truyền từ khơng khí sang các mơi trường
trong suốt rắn, lỏng khác thì:
-Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới
- Góc tới tăng(giảm) thì góc khúc xạ cũng tăng (giảm).
- Khi góc tới bằng 0o thì góc khúc xạ bằng 0o , tia sáng
không bị gãy khúc khi truyền qua hai môi trường


Bạn Kiên: Cậu dùng loại kính gì hứng ánh sáng mặt trời mà lại
đốt cháy được tờ giấy trên sân như vậy?
Bạn Long: Anh tớ bảo đó là thấu kính hội tụ.
Bạn Kiên: Thấu kính hội tụ là gì nhỉ


Tiết 46 – Bài 42 THẤU KÍNH HỘI TỤ
I - ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ
1. Thí nghiệm


Tiết 46 – Bài 42 THẤU KÍNH HỘI TỤ
I - ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ
1. Thí nghiệm


Tiết 46 – Bài 42 THẤU KÍNH HỘI TỤ
I - ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ

1. Thí nghiệm
C1: Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính có đặc điểm gì mà người
ta gọi nó là thấu kính hội tụ?
Trả lời: Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính là chùm hội tụ
C2: Hãy chỉ ra tia tới, tia ló trong thí nghiệm ở hình 42.2.
Tia
tới

Tia
ló


Tiết 46 – Bài 42 THẤU KÍNH HỘI TỤ
I - ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ
1. Thí nghiệm
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ
C3: Tìm hiểu, so sánh độ dày phần rìa so với phần giữa của thấu
kính hội tụ dùng trong thí nghiệm.
Trả lời: Phần rìa của thấu kính hội tụ mỏng hơn phần giữa
-Thấu kính được làm bằng vật
liệu trong suốt( Thuỷ tinh hoặc
nhựa)
- Kí hiệu thấu kính hội tụ được
vẽ như hình 42.3d.


Tiết 46 – Bài 42 THẤU KÍNH HỘI TỤ
I - ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ
II - TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ

1. Trục chính
Trong các tia tới vng góc với
mặt thấu kínhhội tụ, có một tia
cho tia ló truyền thẳng khơng đổi
hướng. Tia này trùng với một
đường thẳng gọi là (Δ) của thấu
kính.


Tiết 46 – Bài 42 THẤU KÍNH HỘI TỤ
I - ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ
II - TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ

1. Trục chính
2. Quang tâm

Trục chính của thấu kính hội tụ đi qua một điểm O trong
thấu kính mà mọi tia sáng tới điểm này đều đi thẳng
không đổi hướng. Điểm O gọi là quang tâm của thấu
kính.

O


Tiết 46 – Bài 42 THẤU KÍNH HỘI TỤ
I - ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ
II - TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ

1. Trục chính
2. Quang tâm

3. Tiêu điểm

C5: Quan sát lại thí nghiệm ở hình 42.2 và cho biết điểm
hội tụ F của chùm tia ló nằm trên đường thẳng chứa tia tới
nào? Hãy biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trong thí
nghiệm này trên hình 42.4.

Trả lời: Điểm hội tụ F của chùm
tia tới song song với trục chính
của thấu kính, nằm trên trục
chính.
C6: Vẫn thí nghiệm trên, nếu
chiếu chùm tia tới vào mặt bên
kiacủa thấu kính thì chùm tia ló
có đặc điểm gì?



O

F

F

O

F’

Trả lời: Khi đó chùm tia ló vẫn hội

tụ tại một điểm trên trục
chính(điểm F’).


Tiết 46 – Bài 42 THẤU KÍNH HỘI TỤ
I - ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ
II - TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ

1. Trục chính
2. Quang tâm

3. Tiêu điểm
Một chùm tia tới song song với
trục chính của thấu kính hội tụ
cho chùm tia ló hội tụ tại điểm F
nằm trên trục chính. Điểm đó gọi
là tiêu điểmcủa thấu kính hội tụ
và nằm khác phía với chùm tia
tới.

F



O

F

O

F’

Mỗi thấu kính hội tụ có
hai tiêu điểm F và F’
nằm về hai phía của
thấu kính.


Tiết 46 – Bài 42 THẤU KÍNH HỘI TỤ
I - ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ
II - TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ

1. Trục chính
2. Quang tâm

3. Tiêu điểm

F



O

4. Tiêu cự
F

O

F’

Khoảng cách từ quang tâm đến mỗi tiêu điểm OF = OF’ = f
gọi là tiêu cự của thấu kính
Nếu cho tia tới đi qua tiêu điểm của thấu kính thì thấy tia
ló song song với trục chính.


Tiết 46 – Bài 42 THẤU KÍNH HỘI TỤ
I - ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ
II - TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ
III - VẬN DỤNG

C7: Trên hình 42.6 có vẽ thấu kính hội tụ, quang tâm O, trục chính
Δ, hai tiêu điểm F và F’, các tia tới 1, 2, 3. Hãy vẽ tia ló của các tia
này.
Ss

(1)
(2)

F (3)

F’
O

F’
S’


Tiết 46 – Bài 42 THẤU KÍNH HỘI TỤ
I - ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ

II - TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐIỂM, TIÊU CỰ
CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ
III - VẬN DỤNG
C8: Trả lời câu hỏi bạn Kiên nêu ra ở phần mở bài.
Trả lời: Thấu kính hội tụ là thấu kính có phần rìa
mỏng hơn phần giữa. Nếu chiếu một chùm sáng tới
song song với trục chính của thấu kính hội tụ thì
chùm tia ló sẽ hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính.


Ghi nhớ
 Thấu kính hội tụ thường dùng có phần rìa mỏng hơn
phần giữa.
 Một chùm tia tới song song với trục chính của thấu
kính hội tụ cho chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu
kính.
 Đường truyền của ba tia sáng đặc biệt qua thấu kính
hội tụ:
- Tia tới quang tâm thì tia ló tiếp tục truyền thẳng theo
phương của tia tới.
- Tia tới song song với trục chính thì tia ló qua tiêu
điểm.
- Tia tới qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục
chính.


Hướng dẫn về nhà
 Học thuộc phần ghi nhớ.
 Làm bài tập từ 42-43.1  42-43.3 SBT.
 Đọc phần có thể em chưa biết.