Ủy viên không thường trực hội đồng bảo an liên hợp quốc địa vị pháp lý, thực tiễn hoạt động và vấn đề nâng cao vai trò

B

GIỄO D C VÀ ÀO T O

B

NGO I GIAO

H C VI N NGO I GIAO

------------------

Ph m Lan Dung

Y VIểN KHỌNG TH
NG TR C H I
NG B O
AN LIểN H P QU C: A V PHỄP Lụ, TH C TI N
HO T
NG VÀ V N
NỂNG CAO VAI TRọ

LU N ÁN TIÊN S CHUYÊN NGĨNH QUAN H QU C T
MÃ S : 62 31 02 06

Hà n i 2014


B

GIÁO D C VÀ ÀO T O

B

NGO I GIAO

H C VI N NGO I GIAO

------------------

Ph m Lan Dung

Y VIểN KHỌNG TH
NG TR C H I
NG B O
AN LIểN H P QU C: A V PHỄP Lụ, TH C TI N
HO T
NG VÀ V N
NỂNG CAO VAI TRọ

Chuyên ngành: Quan h Qu c t
Mã s : 62310206

LU N ÁN TI N S
NG

IH

NG D N KHOA H C

1. PGS.TS Nguy n H ng Thao

2. PGS.TS D ng V n Qu ng

Hà n i 2014


ii

L I CAM OAN

Tôi xin cam đoan lu n án là cơng trình nghiên c u c a riêng tơi. Các s
li u đư nêu trong lu n án có ngu n g c rõ ràng, k t qu c a lu n án là trung th c
và ch a đ

c ai cơng b trong b t k cơng trình nào khác.

Tác gi lu n án


iii

DANH M C CỄC T

VI T T T

Ti ng Vi t

T vi t t t
H

Nguyên v n ti ng Vi t

i h i đ ng

H BA

H i đ ng B o an

LHQ

Liên h p qu c

LLGGHB

L cl

TAQT

Tịa án Cơng lý Qu c t

ng gìn gi hịa bình

UVKTT

y viên khơng th

UVTT

y viên th

ng tr c

ng tr c


iv

Ti ng Anh

T vi t t t

Nguyên v n ti ng Anh

Nguyên v n ti ng Vi t

ASEAN

Association of Southeast

Hi p h i các qu c gia
ông Nam Á

Asian Nations
AU

African Union

Nhóm Liên minh Châu Phi

G4

Group 4

Nhóm 4 n

NAM

Non-Aligned Movement

Phong trào khơng liên k t

S5

Small Five

Nhóm 5 n

TCCs

Troop Contributing

Các n

Countries

l

Uniting for Consensus

Nhóm Liên minh vì

UFC

c

c nh

c đóng góp qn cho l c

ng gìn gi hịa bình
ng thu n


v

DANH M C B NG, BI U

Bi u đ 1.1

T l c c u các đ t b u y viên không th

ng tr c

27

H i đ ng B o an xét theo s vòng b u giai đo n 19462012
Bi u đ 2.1

S d ng quy n ph quy t t i H i đ ng B o an trong

59

Chi n tranh L nh
B ng 2.2

S

d ng quy n ph quy t t i H i đ ng B o an sau

60

Chi n tranh L nh
Bi u đ 2.3

Ngh quy t c a H i đ ng B o an giai đo n 1946-2012

62

B ng 3.1

Các qu c gia có nhi u n m đ m nhi m v trí y viên

112

khơng th
Bi u đ 3.2

ng tr c H i đ ng B o an

T l các qu c gia xét theo s nhi m k đ m nhi m vai
trị y viên khơng th

113

ng tr c H i đ ng B o an trên

t ng s qu c gia thành viên Liên h p qu c
B ng 3.3

Các qu c gia đóng góp quân nhi u nh t cho l c l

ng

114

Các qu c gia đóng góp tài chính nhi u nh t cho l c

115

gìn gi hịa bình
B ng 3.4

l

ng gìn gi hịa bình


vi

M CL C

L I CAM OAN ..................................................................................................... ii

DANH M C CỄC T

VI T T T ........................................................................ iii

DANH M C B NG, BI U
M

............................................................................... v

U .................................................................................................................... 1

CH

NG 1: C

KHỌNG TH
1.1.

S

TH C TI N VÀ C

NG TR C H I

S

PHỄP Lụ V

Y VIểN

NG B O AN LIểN H P QU C ............16

C s th c ti n ........................................................................................... 16

1.1.1.

S ra đ i c a Liên h p qu c ............................................................... 16

1.1.2.

Nh ng nguyên t c chính c a tr t t th gi i sau 1945 ....................... 19

1.2.

C s pháp lý .............................................................................................. 20

1.2.1.

Hi n ch

ng Liên h p qu c ............................................................... 20

1.2.2.

Các quy đ nh c a Hi n ch

ng v u viên không th

ng tr c và th c

ti n tri n khai ....................................................................................................... 22
1.2.3.

Các quy đ nh c a Hi n ch

u viên không th
1.3.

ng v H i đ ng B o an có nh h

ng đ n

ng tr c ................................................................................... 36

Các s a đ i Hi n ch

ng liên quan đ n v trí c a y viên khơng th

ng

tr c .............................................................................................................. 44
1.3.1.

Th c ti n s a đ i Hi n ch

1.3.2.

M t s ph

1.3.3.

Các đ xu t s a đ i Hi n ch

th

ng .......................................................... 44

ng án c i t H i đ ng B o an ......................................... 45
ng nh m nâng cao v trí y viên không

ng tr c ........................................................................................................... 48

Ti u k t .................................................................................................................... 52
CH
H I

NG 2: HO T

NG C A U

VIểN KHỌNG TH

NG TR C T I

NG B O AN LIểN H P QU C ............................................................54


vii

2.1.

C h i và thách th c.................................................................................. 54

2.1.1.

C h i và và thách th c trong vi c phát huy vai trò ........................... 54

2.1.2.

C h i và thách th c trong q trình thơng qua quy t đ nh ............... 68

2.2.

Th c ti n ho t đ ng c a m t s qu c gia

H i đ ng B o an ............... 74

2.2.1.

Th c ti n ho t đ ng c a Singapore t i H i đ ng B o an ................... 75

2.2.2.

Th c ti n ho t đ ng c a n

2.2.3.

S chu n b c a Úc cho nhi m k 2013-2014 .................................... 82

2.2.4.

Bài h c kinh nghi m cho Vi t Nam ................................................... 85

2.3.

Th c ti n ho t đ ng c a Vi t Nam

t i H i đ ng B o an ........................ 79

H i đ ng B o an ......................... 87

2.3.1.

Các công vi c đ m nhi m ................................................................... 87

2.3.2.

Kinh nghi m x lý các v n đ liên quan đ n các n

2.3.3.

Kinh nghi m x lý các v n đ có th t o ti n l ................................. 92

2.3.4.

Thành t u và nh n xét chung.............................................................. 94

c láng gi ng .... 89

Ti u k t .................................................................................................................... 97

CH

NG 3: M T S

KHỌNG TH

XU T NỂNG CAO VAI TRọ C A

Y VIểN

NG TR C ....................................................................................99

3.1.

S c n thi t nâng cao vai trị c a y viên khơng th

3.2.

Các cách ti p c n trong vi c nâng cao vai trò y viên không th

ng tr c .............. 99
ng

tr c ............................................................................................................ 106
3.2.1.

Các y u t ng n h n trong cách ti p c n .......................................... 106

3.2.2.

T m quan tr ng c a cách ti p c n r ng và dài h n .......................... 108

3.2.3.

M t s th c ti n v các cách ti p c n ............................................... 110

3.2.4.

Kh n ng v m t cách ti p c n đ c bi t ........................................... 118

3.3.

Các bài h c kinh nghi m nâng cao vai trị u viên khơng th

ng tr c

................................................................................................................... 122
3.4.

xu t xây d ng các th c ti n ho t đ ng nh m nâng cao vai trị y
viên khơng th

3.5.

ng tr c ........................................................................... 130

Bài h c kinh nghi m vƠ đ xu t đ i v i Vi t Nam ............................... 136


viii

3.5.1.

Xây d ng ch tr

3.5.2.

Các b

3.5.3.

ng, m c tiêu và ph

ng châm tham gia ............. 137

c chu n b cho vi c đ m nhi m vai trò ................................ 141

xu t các v n đ c n chú tr ng phát huy ...................................... 144

Ti u k t .................................................................................................................. 145
K T LU N ............................................................................................................148
DANH M C CỄC CỌNG TRỊNH NGHIểN C U C A TỄC GI
B

Cị LIểN QUAN

à CỌNG

N LU N ỄN ................................................................151

DANH M C TÀI LI U THAM KH O .............................................................152


1

M

U

1. Lý do ch n đ tài
Liên h p qu c (LHQ) là t ch c chính tr qu c t l n nh t th gi i. H i
đ ng B o an (H BA), v i trách nhi m hàng đ u trong vi c gi gìn hồ bình và
an ninh qu c t , là c quan duy nh t c a LHQ có th đ a ra nh ng quy t đ nh có
tính ràng bu c đ i v i t t c các qu c gia. B i đ c đi m này mà H BA đ
là c quan quy n l c nh t LHQ và các qu c gia coi vi c đ
không th

c b u làm y viên

ng tr c (UVKTT) H BA là c h i và vinh d , góp ph n nâng cao v

th c a mình trên tr
th

c coi

ng qu c t . Các cu c v n đ ng tranh c

vào H BA

ng c ng th ng và quy t li t. N u các qu c gia coi vi c tr thành thành viên

LHQ là m t trong nh ng m c đích quan tr ng nh t khi tham gia vào quan h
chính tr qu c t thì vi c đ

c đ m nhi m v trí UVKTT H BA đ

c cho là m t

trong nh ng m c tiêu khó kh n nh ng c ng vinh d nh t đ i v i m i thành viên
LHQ.
Sau khi tr thành thành viên LHQ n m 1977, th và l c c aVi t Nam đư
t ng lên qua hai m
đ

i n m ti n hành công cu c đ i m i. Tích c c th c hi n

ng l i đ i ngo i r ng m , đa d ng hố, đa ph

tinh th n Ngh quy t

ih i

cơng l n t i LHQ khi đ

ng hoá quan h qu c t trên

ng l n th VIII (1996), Vi t Nam đư đ t thành

c b u vào v trí UVKT H BA nhi m k 2008-2009.

S ki n này là d u n quan tr ng nh t trong h n 3 th p k quan h Vi t Nam ậ
LHQ, đ ng th i là đ nh cao c a quá trình h i nh p, tham gia đóng góp tích c c,
có trách nhi m t i các t ch c qu c t đa ph
nghi m ho t đ ng c a Vi t Nam
c ađ

ng l i đ i ngo i c a

ng và khu v c. K t qu và kinh

H BA không ch kh ng đ nh s đúng đ n

ng và Nhà n

c mà cịn đóng góp nh ng bài h c

th c ti n có giá tr đ b sung, phát tri n đ

ng l i đó nh m đáp ng yêu c u

phát tri n c a đ t n

c và tình hình th gi i trong nh ng giai đo n ti p theo.

N m 2013, Vi t Nam tuyên b s n sàng tham gia l c l

ng gìn gi hồ bình

(LLGGHB) c a LHQ. Hai n m sau khi hoàn thành nhi m k đ u tiên t i H BA,

2

Vi t Nam đư chính th c tuyên b ti p t c ng c vào v trí này nhi m k 20202021.

ây là lỦ do khi n tác gi quy t đ nh nghiên c u v v trí và vai trò c a

UVKTT H BA và liên h , đ xu t cho ho t đ ng c a Vi t Nam

c quan này

nh m nâng cao v th qu c t và b o v l i ích qu c gia c a Vi t Nam.
Trên th c t , nhi u qu c gia thành viên LHQ ch a đ

c b u làm UVKTT

l n nào, đa s các qu c gia m i ch có c h i đ m nhi m v trí UVKTT m t đ n
hai l n trong su t kho ng th i gian t n t i c a t ch c này. Trong khi đó, cơng
vi c t i H BA l i vô cùng thách th c b i m c đ nh y c m c a các v n đ , kh i
l

ng công vi c l n, c

ng đ làm vi c cao và th t c ho t đ ng r c r i. Vi c

đ m nhi m thành công và phát huy vai trị c a UVKTT do đó ln là thách th c
đ i v i m i qu c gia trong đó có Vi t Nam.
LHQ đ

c thành l p n m 1945 trong m t tr t t th gi i do các qu c gia

th ng tr n tho thu n thi t l p nên.
quy n h n v

i u này lý gi i vì sao UVTT có đ a v và

t tr i h n các UVKTT. Tuy nhiên, s đ i đ u c a hai h t t

d n đ u b i hai c

ng

ng qu c Liên xô và M đư d n đ n s tê li t c a H BA

trong Chi n tranh L nh cho th y nh ng b t c p gi a quy đ nh c a Hi n ch

ng

v H BA v i th c ti n. S thay đ i đ a chính tr t n m 1991, s l n m nh và
tham gia tích c c h n vào đ i s ng chính tr qu c t c a các qu c gia khơng ph i
UVTT địi h i có nh ng thay đ i

H BA LHQ. S phát tri n không ng ng

trong ho t đ ng c a H BA sau Chi n tranh L nh, m t m t th hi n tính hi u
qu c a H BA t ng lên, m t khác v n có nh ng tr
cãi v m c đ thi t h i đ i v i ng

ng h p can thi p gây tranh

i dân c ng nh h u qu tiêu c c cho c m t

qu c gia và đ ng sau đó là câu h i v quy n l i c a các UVTT khi n m i quan
tâm đ n vi c nâng cao vai trị c a các UVKTT l i càng có Ủ ngh a trên th c t .
Ngay t đ u, các nhà so n th o Hi n ch
s a đ i Hi n ch

ng. H n n a, t

ng quan l c l

ng đư kh ng đ nh s c n thi t
ng trên th gi i đư có nhi u

thay đ i. N u vào n m 1945 LHQ ch g m 51 thành viên ban đ u thì hi n nay s
l

ng thành viên LHQ đư t ng lên 193. Tr

c b i c nh đó, LHQ luôn xác đ nh


3

c n có nh ng s c i t phù h p. Các n l c c i t H BA đang đ
chính th c t i LHQ hi n nay t p trung vào hai h

ng chính là t ng s l

viên H BA, trong đó ch y u là UVKTT và c i t ph
c quan này theo h

c th o lu n
ng y

ng pháp ho t đ ng c a

ng minh b ch và thu n l i h n cho s tham gia c a các

qu c gia. Có th th y, m c dù khơng đ c p m t cách tr c ti p, nh ng hai c m
v n đ c i t H BA hi n nay đ u liên quan đ n vi c nâng cao v th và vai trò
c a UVKTT. Là m t thành viên LHQ, Vi t Nam khơng th đ ng ngồi và khơng
nên đ ng ngồi q trình c i t này. Các nhóm qu c gia v i các ph

ng án đ

xu t c i t luôn n l c ti p c n các thành viên LHQ, trong đó có Vi t Nam đ
tìm ki m s

ng h .

ây là c h i đ Vi t Nam có th đóng góp vào s đ nh

hình nên nh ng thay đ i m i
l i, Vi t Nam có th nh n đ

H BA. Bên c nh đó, đây c ng là c h i đ , đ i
cs

ng h c a các n

c đ i v i Vi t Nam t i các

di n đàn và các c quan c a LHQ nh vi c Vi t Nam ng c vào H i đ ng
Nhân quy n (2014-2016), vào H i đ ng Kinh t Xã h i (2016-2018), vào H i
đ ng B o an (2020-2021).
Xu t phát t nh ng nh n th c nh trên, nghiên c u sinh đư ch n v n đ
" y viên không th

ng tr c H i đ ng B o an Liên h p qu c: đ a v pháp lý1,

th c ti n ho t đ ng và v n đ nâng cao vai trò" làm đ tài lu n án ti n s . Vi c
nghiên c u nh m nâng cao vai trị c a UVKTT mang tính c p thi t và góp ph n
vào q trình c i t H BA hi n nay t i LHQ. Vi t Nam, v i t cách thành viên
LHQ ho c t cách UVKTT có th có nh ng đóng góp tích c c cho ti n trình này,
qua đó nâng cao v th c a qu c gia trên tr

ng qu c t .

2. L ch s nghiên c u v n đ
1.1.

n

c ngoài

- Các nghiên c u v

y viên không th

ng tr c

Khái ni m “đ a v pháp lý c a UVKTT” trong lu n án này đ c hi u là t ng h p các quy đ nh c a Hi n
ch ng LHQ v v trí, ch c n ng và quy n h n c a UVKTT t i H BA; m i liên h c a UVKTT v i các
UVTT và các c quan c a LHQ.
1


4

Các cơng trình nghiên c u có liên quan tr c ti p đ n UVKTT th

ng t p

trung ch y u vào m t s c m v n đ chính: (i) th c ti n b u UVKTT, (ii) các
l i ích v kinh t và tài chính mà các n

c UVKTT có th có đ

v trí này và (iii) s chu n b và kinh nghi m c a m t s n

c khi đ m nh n

c khi đ m nhi m v

trí UVKTT.
C mv nđ đ

c quan tâm nhi u nh t là các quy đ nh và th c ti n v b u

UVKTT. Sydney D. Bailey và Sam Daws khi vi t v UVKTT trong cu n The
Procedure of the UN Security Council (Oxford University Press Inc., New York,
1998) đư dành ph n chính t p trung phân tích th c ti n b u UVKTT, đ c bi t là
các tr

ng h p mà

H

đư ph i ti n hành b u nhi u vịng do có s c nh tranh

c a các qu c gia vào v trí này. M c dù nghiên c u v th c ti n b u UVKTT
nh ng các tác gi hồn tồn khơng đi vào phân tích các quy đ nh v tiêu chí b u
UVKTT. Vì v y k t qu nghiên c u c a nhóm tác gi ch d ng
ti n trong l nh v c này mà ch a tìm hi u đ

vi c mô t th c

c nguyên nhân c a nh ng khó kh n

trong q trình b u ch n t các góc đ khác nhau, c ng nh ch a nêu lên đ
nh ng đ xu t nh m hoàn thi n vi c b u ch n. T

c

ng t , n i dung liên quan đ n

UVKTT trong cu n The Charter of The United Nations: A Commentary do
Bruno Simma và nhóm tác gi biên t p (Oxford University Press, 2002) c ng đ

c p đ n th c ti n b u UVKTT. M c dù m c tiêu chính c a cu n sách t p trung
vào vi c phân tích, gi i thích và bình lu n v các quy đ nh pháp lý qu c t trong
Hi n ch

ng LHQ, tuy nhiên, Bruno Simma và nhóm tác gi ch a đ c p đ n

đ a v pháp lý c a UVKTT, và nh v y đư b sót m t v n đ quan tr ng trong
khuôn kh c a LHQ. Bài vi t “Eyes on the Prize: The Quest for Nonpermanent
Seats on the UN Security Council” c a David M. Malone (Global Governance, 6,
2000) c ng nghiên c u th c ti n ng c và tranh c vào v trí UVKTT. Malone
đư cung c p nh ng phân tích khá thi t th c và b ích t góc đ xác đ nh m c
tiêu và s chu n b c a các qu c gia ng c viên. Tuy nhiên, bài vi t ch d ng
nh ng bình lu n m c dù khá th ng th n nh ng còn r t s l

c v v n đ này và


5

ch a đ c p đ n UVKTT m t cách t ng th . Trang web nghiên c u v H BA ra
đ i

n m

2008

v i

tên

g i

Security

Council

Report

(www.securitycouncilreport.org), do nhà nghiên c u, nhà ngo i giao, c u đ i s
c a New Zealand, ông Colin Keating ph trách, hàng n m đư công b các Báo
cáo Nghiên c u v th c ti n b u UVKTT. Các Báo cáo Nghiên c u này, ngoài
vi c c p nh t thông tin v các ng c viên tranh c vào gh UVKTT hàng n m,
tình hình v n đ ng b u c , m c đ

ng h c a các n

c, m i n m c ng dành

m t ph n đáng k t p trung t ng h p và phân tích m t/ m t s khía c nh nh t
đ nh trong th c ti n b u UVKTT. So v i các công trình nêu trên, các Báo cáo
Nghiên c u trên trang web Security Council Report mang tính c p nh t h n do
bám sát tình hình b u UVKTT hàng n m, đ ng th i qua các n m, các nhà nghiên
c u c ng dành công s c t ng h p các s li u có th s d ng h u ích cho vi c
nghiên c u v UVKTT, đ c bi t có th k đ n Báo cáo Nghiên c u n m 2011,
2012 và 2013.
C mv nđ đ

c quan tâm th hai là m i liên h gi a chi c gh UVKTT

và các l i ích v kinh t và tài chính mà các n

c có th có đ

c khi đ m nh n

v trí này. Có th nh c đ n các bài vi t đi n hình trong l nh v c này nh : “Eyes
on the Prize: The Quest for Nonpermanent Seats on the UN Security Council”
c a David M. Malone (Global Governance, 6, 2000); “How Much Is a Seat on
the Security Council Worth? Foreign Aid and Bribery at the United Nations” c a
Ilyana Kuziemko và Eric Werker (Journal of Political Economy, 2006, vol. 114,
no. 5); “Global horse trading: IMF loans for votes in the United Nations Security
Council” c a Axel Dreher, Jan-Egbert Sturm và James Raymond Vreeland, (7,
2008); “Development Aid and International Politics: Does membership on the
UN Security Council influence World Bank decisions?” c a Axel Drehera, JanEgbert Sturmb và James Raymond Vreeland, (7, 2007). Lo t bài vi t này t p
trung nghiên c u m t v n đ khá nh y c m và không d ch ng minh, đó là li u
có vi c “mua phi u” đ i v i các UVKTT hay khơng, hay khái qt h n là có


6

m i liên h gi a các l i ích v kinh t và tài chính v i vi c b phi u c a UVKTT
không. Tuy nhiên, cách đ t v n đ nh v y khá thiên l ch khi t p trung nhi u
vào góc đ tiêu c c c a hi n t
có đ

ng này, trong khi các UVKTT hồn tồn có th

c các l i ích v kinh t và các l i ích khác do vi c th c hi n m t cách

chính đáng quy n h n c a mình

H BA. H n n a, các tác gi ch t p trung nêu

lên nh ng l i ích có th có v m t kinh t trong khi các thách th c đ i v i
UVKTT

H BA là không h nh .

C m v n đ cu i cùng - s chu n b và kinh nghi m c a các qu c gia v i
t cách UVKTT

H BA đ

c trình bày trong m t s bài vi t, tiêu bi u nh :

“In the United Nations Security Council”, c a Kishore Mahbubani trong cu n
The Little Red Dot: Reflections by Singapore’s Diplomats, (Institute of Policy
Studies and World Scientific Publishing Co.Pte.Ltd., 2005). Bài vi t cung c p
m t s kinh nghi m quý báu c a Singapore v i t cách UVKTT
nhiên, do kinh nghi m ho t đ ng
nh y c m và th

ng ít khi đ

H BA. Tuy

H BA luôn liên quan đ n các v n đ khá

c các qu c gia công b chi ti t, t

ng t n, vì v y

trong bài vi t c a mình, Mahbubani ch đ c p đ n các v n đ m t cách s l
t p trung ch y u vào vi c nêu lên nh ng thành t u mà qu c gia này đ t đ
H BA. Các v n đ n i b t
UVKTT đ u đ

c,
c

H BA vào giai đo n Singapore đ m nhi m v trí

c nh c đ n nh ng khơng đ

c phân tích bình lu n k . C ng vì

lý do trên, bài vi t c a Thom Woodroofe “Australia‟s Two Years on the UN
Security Council” (AIIA Policy Commentary, Australia Institute of International
Affairs 2012, ISSN 1838 ậ 5842), ch phân tích m t cách khái quát v s chu n
b và cách ti p c n c a Úc t i H BA cho nhi m k 2013-2014 c a qu c gia này.
Tuy nhiên, Woodroofe c ng cung c p nh ng thơng tin h u ích v s chu n b
c a m t qu c gia l n
trí UVKTT. T

khu v c và t m trung trên th gi i cho vi c đ m nhi m v

ng t , bài vi t c a Changavalli Siva Rama Murthy “India as a

Non-permanent Member of the UN Security Council in 2011-12”, (UN Security
Council in Focus, Friedrich-Ebert-Stiftung, Electronic ed.: Berlin ; Bonn : FES,

7

2011) c ng phân tích khái quát nh ng nét chính trong cách ti p c n c a
v i t cách m t UVKTT

H BA. Các bài vi t v v n đ này th

n

ng r i rác và

vì nh ng lý do nh y c m, không th đi sâu vào phân tích các qu c gia đư tính
tốn ra sao khi đ a ra các quy t đ nh trong các tr

ng h p c th . Ch a có cơng

trình nào so sánh, đ i chi u kinh nghi m và cách ti p c n c a các UVKTT này
v i Vi t Nam và rút ra bài h c kinh nghi m cho Vi t Nam.
Có l đ c p tr c ti p đ n UVKTT và m t vài khía c nh v đ a v pháp lý
c a UVKTT

m cđ s l

c có bài vi t “Permanent and elected members of

the Security Council” c a Kishore Mahbubani, trong cu n sách The UN Security
Council: From the Cold War to the 21st Century (Lynne Rienner Publishers,
2004) do David M. Malone biên so n. M c dù có phân tích vai trị và m i liên h

gi a các UVTT và UVKTT t i H BA, nh ng Mahbubani l i ch t p trung ch
y u vào các UVTT ch không ph i UVKTT và do đó c ng nhìn nh n, phân tích
v n đ t góc đ c a các UVTT ch khơng ph i t góc đ c a UVKTT hay ít
nh t thì c ng t góc đ k t h p gi a hai lo i y viên này. Cách ti p c n c a
Mahbubani trong bài vi t lo i tr kh n ng nghiên c u k v đ a v pháp lý c a
UVKTT c ng nh vi c nâng cao vai trò c a các y viên này.
Tóm l i, m c dù có nhi u cơng trình nghiên c u

n

c ngồi v H BA

và m t s cơng trình nghiên c u v UVKTT có th s d ng làm c s t t cho
nghiên c u c a tác gi lu n án này, nh ng ch a có nghiên c u chuyên sâu nào
n

c ngoài v đ a v pháp lý, th c ti n ho t đ ng và vi c nâng cao vai trò c a

UVKTT.
- Các nghiên c u v H i đ ng B o an có liên quan đ n y viên khơng
th

ng tr c
Trên th gi i có r t nhi u cơng trình nghiên c u v H BA LHQ, t t ng

th đ n chuyên sâu, liên quan đ n các khía c nh khác nhau nh ch c n ng,
quy n h n, c c u t ch c và th t c ho t đ ng c a H BA, th c ti n ho t đ ng
c a H BA, các thách th c đ i v i H BA và v n đ c i t H BA. Tiêu bi u có

8

th k đ n m t s cơng trình sau. Trong giai đo n k t thúc chi n tranh l nh có
cu n sách The United Nations in the Post-Cold War Era c a đ ng tác gi Mingst
và Karns (Westview Press, Oxford, 2nd ed., 2000) nghiên c u t ng th v H BA
đ ng th i g i m nh ng đ c đi m m i trong ho t đ ng c a H BA giai đo n sau
Chi n tranh L nh d

i góc đ đ i chi u v i giai đo n Chi n tranh L nh. Bài báo

c a Berdal "The UN Security Council: Ineffective but Indispensable" (Survival,
45; 2, 2003) không né tránh vi c phân tích nh ng nh

c đi m c a H BA nh ng

c ng kh ng đ nh vai trị khơng th thi u c a c quan này trong b i c nh quan h
qu c t và cán cân quy n l c gi a các n

c t khi LHQ ra đ i. N i b t g n đây

có cu n The UN Security Council: From the Cold War to the 21st Century
(Lynne Rienner Publishers, 2004) do David M. Malone biên so n. Malone đư t p
h p các bài vi t g n nh v m i khía c nh liên quan đ n H BA. Các bài vi t
c a các tác gi là các nhà nghiên c u đ ng th i là các nhà ngo i giao ho c các
nhà ho t đ ng th c t , đ n t nhi u qu c gia trên th gi i, mang tính th c ti n
cao; v i nh ng s li u, s ki n c p nh t và phong phú; ph n ánh sát và rõ nét xu
h

ng và nh ng bi n chuy n tích c c trong ho t đ ng c a H BA giai đo n sau

Chi n tranh L nh.
Trong các công trình nghiên c u v H BA có hai l nh v c có th
h

nh

ng tr c ti p đ n vi c nâng cao vai trò c a UVKTT đó là th t c ho t đ ng

c a H BA và v n đ c i t H BA. M i nghiên c u chung v H BA nêu trên
đ u có ph n đ c p đ n ch đ c i t H BA. Bên c nh đó, c ng có r t nhi u
cơng trình nghiên c u riêng bi t v c i t H BA. Trong s đó có th k đ n
cu n sách UN Security Council Reform and the Right of Veto: a cosntitutional
perspective c a Bardo Fassbender (Kluwer Law International, 1998); bài báo c a
Weiss T.G. “The ilussion of UN Security Council reform” (Washington
Quarterly, 2003); cu n sách History and Politics of UN Security Council Reform
(Routledge, 2005) c a Bourantonis Dmitris; bài vi t c a Bardo Fassbender
“Pressure for Security Council Reform” trong cu n The UN Security Council:


9

From the Cold War to the 21st Century (Lynne Rienner Publishers, 2004) do
David Malone biên so n; bài vi t c a Esther Pan “Backgrounder on UN Reform”
(Council on Foreign Relations, 2005); bài vi t c a Jonas von Freiesleben
“Member States Discuss Security Council Reform Again: A Never-Ending
Process?” (Center for UN Reform Education, 2008).
V th t c ho t đ ng c a H BA và c i t H BA có m t s bài vi t đáng
l u Ủ nh bài c a Colin Keating “Reforming the working methods of the UN
Security Council” (UN Security Council in Focus, Friedrich-Ebert-Stiftung,
Electronic ed.: Berlin ; New York: FES, 2011); bài c a Volker Lehmann

“Reforming the working methods of the UN Security Council : the next ACT”
(UN Security Council in Focus, Friedrich-Ebert-Stiftung, Electronic ed.: Berlin ;
New York : FES, 2013); bài c a Susan Hulton “Council Working Method and
Procedure”, trong cu n The UN Security Council: From the Cold War to the 21st
Century (Lynne Rienner Publishers, 2004) do David M. Malone biên so n.
Tuy nhiên, đ c đi m chung c a các cơng trình nêu trên là các tác gi đ u
vi t v H BA ho c m t khía c nh c th v H BA và không đ c p riêng v
UVKTT c ng nh không đ c p đ n m i liên h gi a nh ng v n đ h nghiên
c u đ i v i vi c nâng cao v th và vai trò c a UVKTT. M c dù v y, v i m c
đích tìm hi u kh n ng nâng cao vai trị UVKTT t

góc đ v th c a các

UVKTT và th c ti n ho t đ ng c a H BA, các cơng trình nghiên c u này có th
đ

c s d ng h u ích đ so sánh, đ i chi u và ch n l c phát tri n nh ng n i

dung phù h p v i m c tiêu c a lu n án.
1.2.

trong n

c

Các cơng trình nghiên c u trong n

c liên quan đ n đ tài c a lu n án t p

trung vào các v n đ sau: (i) s tham gia c a m t s qu c gia vào ho t đ ng c a

H BA, (ii) l c l

ng gìn gi hồ bình, (iii) H BA và ch c n ng duy trì hồ

bình và an ninh qu c t , (iv) v n đ c i t H BA.


10

M c dù ch a có cơng trình nào nghiên c u v UVKTT nh ng các sách,
bài báo v s tham gia c a m t s qu c gia vào ho t đ ng c a H BA có th
t ng h p làm c s nghiên c u v UVKTT. Cu n sách c a tác gi Nguy n H ng
Thao Vi t Nam và H i đ ng B o an Liên h p qu c (Nhà Xu t b n Chính tr
Qu c gia, Hà N i, 2008) là m t trong nh ng nghiên c u m i v H BA và Vi t
Nam, có Ủ ngh a th c ti n quan tr ng trong giai đo n Vi t Nam b t đ u đ m
nhi m vai trò UVKTT. Cu n sách cung c p cho ng

i đ c m t b c tranh toàn

c nh đ y đ và c p nh t v H BA. Sách không dành ph n riêng vi t v UVKTT
nh ng nh ng nghiên c u v m t s khía c nh trong vi c Vi t Nam đ m nhi m
vai trò này c ng nh s chu n b cho nhi m k c a mình, trong ch ng m c nh t
đ nh, có liên quan đ n ch đ này. T
V

ng “S tham gia c a các n

ng t , bài báo c a tác gi

inh Ng c

c châu Á vào ho t đ ng c a H i đ ng B o an

Liên h p qu c” (T p chí lu t h c, 2009, 104 (1), tr. 48-55) c ng cung c p nh ng
thông tin h u ích v s tham gia c a các n

c châu Á, đ c bi t là Nh t B n t i

H BA và các v n đ n i c m v m r ng H BA, trong đó có kh n ng t ng s
l

ng UVTT.
L cl

ng gìn gi hồ bình (LLGGHB) là m t trong nh ng l nh v c ho t

đ ng quan tr ng c a H BA và thu hút đ
trong n

c s quan tâm c a các nhà nghiên c u

c. N i b t có cu n sách c a các tác gi Nguy n H ng Quân và Nguy n

Qu c Hùng Liên h p qu c và l c l

ng gìn gi hịa bình Liên h p qu c (Hà n i,

NXB Chính tr Qu c gia, 2008); các bài báo c a tác gi Nguy n H ng Quân “S
ra đ i c a l c l

ng gi gìn hồ bình Liên h p qu c” (T p chí L ch s quân s ,

2006, 171, tr. 39-42) và “Các nhân t tác đ ng t i ho t đ ng gìn gi hịa bình
c a Liên h p qu c sau chi n tranh l nh” (Nghiên c u qu c t , 2006, 65 (2), tr.
79-92). Các cơng trình này m c dù ch nghiên c u v LLGGHB ch không ph i
v UVKTT hay m i liên h gi a LLGGHB và UVKTT nh ng có th đ

cs

d ng tham kh o cho các nghiên c u c a lu n án v s tham gia và đóng góp c a


11

UVKTT vào LLGGHB c ng nh ho t đ ng trong l nh v c LLGGHB có th
h

nh

ng th nào đ n v trí và vai trị c a UVKTT.
V vi c th c hi n ch c n ng th m quy n c a H BA có các bài báo c a

tác gi Nguy n Kim Ngân “H i đ ng B o an Liên h p qu c và v n đ duy trì
hồ bình, an ninh qu c t ” (T p chí lu t h c:

c san k ni m 60 n m thành l p

Liên h p qu c, 2005, tr. 56-61) và tác gi Nguy n Th Thu n “H i đ ng B o an
Liên h p qu c v i vai trò gi i quy t tranh ch p qu c t ” (Nhà n

c và Pháp

lu t, 2009, (250) 2, tr. 74-76, 82).
Nâng cao vai trò UVKTT, m c dù không đ

c nh c đ n tr c ti p, nh ng

v b n ch t chính là m t trong các n i dung quan tr ng c a q trình c i t
H BA. Có m t s cơng trình nghiên c u trong n

c v c i t H BA, tuy nhiên

ch a có cơng trình nào đ c p tr c ti p đ n v n đ nâng cao vai trò UVKTT. N i
b t có các bài báo c a tác gi

inh Ng c V

ng “C i t H i đ ng B o an Liên

h p qu c: Nh ng n l c b o đ m hồ bình và an ninh qu c t ” (Nhà n

c và

pháp lu t, 2005, 10, tr. 28-32); tác gi Tr n Phú Vinh “C ch ra quy t đ nh c a
H i đ ng B o an Liên h p qu c tr

c yêu c u c i t c p bách hi n nay” (T p chí

lu t h c, 2009, (106) 3, tr. 75-78); tác gi Lê Th Anh ào “M r ng thành viên
và dân ch hoá nh m nâng cao hi u qu ho t đ ng c a H i đ ng B o an Liên

h p qu c trong giai đo n hi n nay” (T p chí lu t h c, 2009, (104) 1, tr. 3-9, 25);
tác gi

oàn Thanh Nhân “Nâng cao hi u qu ho t đ ng c a H i đ ng B o an

Liên h p qu c - yêu c u c p bách trong giai đo n hi n nay”, (T p chí lu t h c:
c san k ni m 60 n m thành l p Liên h p qu c, 2005, tr. 62-69).
Ngồi ra, có m t s cu n sách v c c u t ch c c a h th ng LHQ nói
chung, m c dù khơng t p trung nghiên c u v H BA ho c UVKTT nh ng có
th tham kh o khi phân tích, đ i chi u v v trí c a H BA

LHQ. Liên h p

qu c. T ch c. Nh ng v n đ pháp lý c b n, y ban Khoa h c xã h i Vi t Nam,
Vi n Lu t h c, Nhà xu t b n Khoa h c Xã h i, 1985 là m t trong s ít nh ng tài
li u b ng ti ng Vi t vào nh ng n m 80 v LHQ. Cu n sách nghiên c u H BA


12

theo cách ti p c n t ng th , có chú tr ng vào các khía c nh th ch và pháp lý.
Tuy nhiên, do đ

c xu t b n vào nh ng n m 80 nên nhi u n i dung c a cu n

sách không c p nh t và có nhi u ph n t p trung gi i thích và kh ng đ nh vai trị
c a Liên Xơ t i LHQ và H BA. V i cách ti p c n khá t

ng t nh ng c p nh t

h n và đa chi u h n có các cu n sách c a tác gi Tr n Thanh H i C c u t
ch c c a Liên h p qu c (NXB Chính tr qu c gia, 2001) và tác gi Võ Anh Tu n
H th ng Liên h p qu c (NXB Chính tr Qu c gia, 2004).
Nh v y, m c dù ch a có cơng trình nghiên c u chun sâu nào
n

trong

c v UVKTT nh ng các cơng trình nêu trên đ u cung c p nh ng ki n th c

quý báu cho tác gi trong quá trình nghiên c u đ tài lu n án này.
3. M c tiêu và nhi m v nghiên c u
- M c tiêu nghiên c u
Lu n án nghiên c u v v trí, vai trị th c ch t c a UVKTT H i đ ng B o
an, làm rõ ho t đ ng c a Vi t Nam trong nhi m k 2008-2009. M c tiêu nghiên
c u c a lu n án nh m (i) đóng góp vào n l c c i t H BA và nâng cao vai trò
UVKTT, (ii) ph c v cho ho t đ ng c a Vi t Nam

LHQ, bao g m vi c chu n

b cho nhi m k UVKTT 2020-2021 và tham gia vào quá trình c i t H BA
nh m nâng cao vai trò và v th qu c t c a Vi t Nam.
- Nhi m v nghiên c u
Phân tích nh ng đi m thu n l i, nh ng b t c p trong các quy đ nh c a
Hi n ch

ng LHQ v v trí, ch c n ng, quy n h n c a UVKTT và nh ng v n đ

phát sinh trong th c ti n áp d ng có th

nh h

ng đ n vi c nâng cao vai trò c a

các u viên này.
Nghiên c u th t c ho t đ ng c a H BA và th c ti n ho t đ ng c a các
qu c gia, trong đó có Vi t Nam, t i H BA LHQ t hai góc đ . Th nh t, nh m
khai thác nh ng c h i và thách th c đ i v i các UVKTT t i H BA, qua đó tìm
hi u kh n ng phát huy vai trò c a h đ n đâu. Th hai, tìm hi u cách ti p c n
c a các qu c gia trong vi c nâng cao vai trò c a UVKTT và đ c bi t là kinh


13

nghi m th c ti n ho t đ ng t i H BA và các c quan LHQ có th

nh h

ng

đ n v th và vai trò c a các u viên này.
xu t các bi n pháp nâng cao vai trò c a UVKTT, ph c v cho ho t
đ ng c a Vi t Nam t i LHQ và đ m nhi m thành cơng vai trị UVKTT trong
nhi m k t i, bao g m (i) đ xu t th c hi n t t nhi m k hai n m t i H BA, (ii)
đ xu t nâng cao vai trò UVKTT, (iii) đ xu t tìm hi u kh n ng s a đ i Hi n
ch

ng.
it

4.

ng và ph m vi nghiên c u

it

-

ng nghiên c u c a lu n án là UVKTT H i đ ng B o an LHQ, t p

trung vào nh ng khía c nh chính là các quy đ nh c a Hi n ch

ng LHQ v

UVKTT H i đ ng B o an và th c ti n ho t đ ng c a UVKTT H i đ ng B o an
trong m i liên h v i v n đ nâng cao vai trò.
- Ph m vi nghiên c u:
Trên nguyên t c, có th có nhi u y u t
UVKTT trong t ng tr

nh h

ng đ n v th và vai trò c a

ng h p c th . Tuy nhiên, m c tiêu c a lu n án này

không m r ng ph m vi nghiên c u đ n t t c các y u t mà ti p c n v n đ
nâng cao vai trò c a UVKTT trên n n t ng nghiên c u v v trí, ch c n ng,
quy n h n c a UVKTT

H BA theo quy đ nh c a Hi n ch

ng và th c ti n

ho t đ ng t i H BA. Bên c nh đó, do UVKTT là m t b ph n c a H BA và
không th tách r i kh i H BA nên c n nghiêu c u v UVKTT trong m i liên h
v i các UVTT, v i ch c n ng, th m quy n và th t c ho t đ ng c a H BA và
các c quan khác c a LHQ. V m t th i gian, lu n án nghiên c u v UVKTT t
khi LHQ đ

c thành l p n m 1945 đ n nay, nh ng t p trung k h n vào giai

đo n sau Chi n tranh L nh.
5. Ph

ng pháp nghiên c u

Lu n án s d ng ph
ph

ng pháp nghiên c u quan h qu c t k t h p v i các

ng pháp nghiên c u liên ngành. Vi c s d ng ph

ng pháp l ch s mang l i

m t b i c nh toàn di n v th c ti n ho t đ ng c a H BA qua các giai đo n


14

Chi n tranh l nh và H u chi n tranh l nh. Ph
đ

ng pháp nghiên c u h th ng

c s d ng nh m đ a ra m t cái nhìn t ng th v UVKTT, đ a v , th c ti n

ho t đ ng, gi i pháp nâng cao vai trò. Các nghiên c u v UVKTT đ
m t m i quan h t ng th , liên h qua l i, s t

c đ t trong

ng tác và chi ph i v i các

UVTT, v i các thành viên LHQ trong ho t đ ng c a H BA, c a H và LHQ.
Ph

ng pháp nghiên c u th c ti n mang l i cho lu n án m t hình nh chân th c

v ho t đ ng c a UVKTT c ng nh nh ng cách ti p c n trong vi c nâng cao vai
trò c a h . Trong t ng ph n nghiên c u, lu n án k t h p s d ng linh ho t các
ph

ng pháp: k t h p lý lu n v i th c ti n, thu th p tài li u, phân tích và so sánh,

quy n p, di n gi i, suy lu n và d báo.
6. Nh ng đóng góp c a lu n án
Lu n án là cơng trình nghiên c u có h th ng đ u tiên t góc đ Vi t Nam
v UVKTT H BA. Lu n án góp ph n: (i) nghiên c u t ng th và toàn di n v

đ a v pháp lý c a UVKTT, đ xu t h

ng s a đ i Hi n ch

ng nh m nâng cao

v trí c a UVKTT; (ii) phân tích c th v c h i và thách th c đ i v i UVKTT
t i H BA; (iii) nghiên c u và đúc rút bài h c kinh nghi m v th c ti n ho t
đ ng t i H BA có th

nh h

ng đ n vai trị c a UVKTT; (iv) đ xu t duy trì và

phát huy nh ng kinh nghi m ho t đ ng nh m nâng cao vai trò UVKTT.
i v i Vi t Nam, lu n án s : (i) góp ph n tham m u và ho ch đ nh chính
sách c a Vi t Nam trong vi c tham gia vào H BA trong nhi m k t i; (ii) là tài
li u s d ng trong quá trình chu n b tham gia c ng nh đào t o nhân l c cho
ho t đ ng t i H BA; (iii) góp ph n tìm hi u v đ a v pháp lý và vi c nâng cao
vai trò c a UVKTT, c i t H BA và s a đ i Hi n ch

ng; (iv) là tài li u tham

kh o cho vi c nghiên c u, gi ng d y v LHQ nói riêng và các t ch c qu c t
nói chung.
7. K t c u c a lu n án
đ tđ

c nh ng m c tiêu nêu trên, lu n án bao g m ba ch

nh ng n i dung chính nh sau.

ng, v i


15

Ch

ng 1: ắC s th c ti n vƠ c s pháp lý v

tr c H i đ ng B o an Liên h p qu c". Ch

y viên không th

ng 1 cung c p m t b c tranh t ng

th v l ch s hình thành H BA LHQ và các quy đ nh c a Hi n ch
quan đ n UVKTT, phân tích nh ng đi m ch a rõ ràng trong Hi n ch
nh h

ng

ng liên
ng có th

ng đ n vi c nâng cao vai trị c a UVKTT c ng nh vi c gi i thích và

v n d ng nh ng quy đ nh này vào th c t . Trên c s đó, lu n án tìm hi u kh
n ng s a đ i Hi n ch

Ch

ng LHQ nh m nâng cao vai trò c a các UVKTT.

ng 2: ắHo t đ ng c a u viên không th

B o an”. Ch

ng tr c t i H i đ ng

ng 2 nghiên c u v nh ng c h i và thách th c c ng nh kh

n ng phát huy vai trò c a UVKTT, đ c bi t trong quá trình thơng qua quy t
đ nh,

H BA. Th c ti n ho t đ ng

h c kinh nghi m c a Singapore,

n

H BA, s chu n b , các thành t u và bài
, Úc và Vi t Nam đ

tích c th đ làm c s cho các đ xu t và ki n ngh
Ch

Ch

c tìm hi u, phân

ng 3.

ng 3: ắM t s đ xu t nâng cao vai trị c a u viên khơng th

tr c”. D a trên k t qu nghiên c u

Ch

ng 1 và 2, Ch

ng

ng 3 xem xét s c n

thi t nâng cao vai trò c a UVKTT, t ng k t và phân lo i các cách ti p c n chính
c a các UVKTT và đúc rút nh ng bài h c kinh nghi m trong th c ti n ho t đ ng
H BA có th góp ph n nâng cao vai trị c a UVKTT, trên c s đó đ xu t
vi c ti p t c duy trì các th c ti n đư có và xây d ng nh ng th c ti n ho t đ ng
m i. Bên c nh đó, Ch

ng 3 c ng đ a ra m t s đ xu t chính sách đ i v i Vi t

Nam trong nhi m k t i t i H BA.
Nghiên c u v UVKTT là m t ch đ r ng và có th có nhi u cách ti p
c n t các góc đ khác nhau. Vi c tác gi c a lu n án gi i h n v n đ nghiên c u
trong ph m vi c th , m t m t là c n thi t nh ng m t khác c ng khi n lu n án
không tránh kh i nh ng thi t sót nh t đ nh. Vì v y, tác gi r t mong nh n đ
nh ng Ủ ki n đóng góp quỦ báu đ lu n án đ

c hoàn thi n h n.

c


16

NG 1 :

CH
C

S

TH C TI N VÀ C

TH
Ch

NG TR C H I

PHÁP LÝ V

Y VIÊN KHÔNG

NG B O AN LIÊN H P QU C

ng 1 nghiên c u nh ng v n đ mang tính c s th c ti n và c s

pháp lý v UVKTT H BA.

Ch

S

có m t cách ti p c n t ng th v UVKTT,

ng này s nghiên c u khái quát v quá trình thành l p LHQ, trên c s đó

tìm hi u các y u t tác đ ng đ n vi c đ nh hình nên các c ch c a H BA và v
trí UVKTT trong Hi n ch
vào th c t s đ

ng LHQ. Các quy đ nh v UVKTT và vi c v n d ng

c phân tích chun sâu t góc đ góp ph n thúc đ y hay c n
Ch

tr vi c nâng cao vai trò c a UVKTT. N i dung nghiên c u

ng 1 là c s

cho nh ng nghiên c u ti p theo c a lu n án và vi c đ xu t nâng cao vai trò
UVKTT.
1.1.

C s th c ti n
Ra đ i sau Chi n tranh Th gi i l n th II, LHQ là m t t ch c qu c t do

các qu c gia th ng tr n thành l p nên, nh m thi t l p m t tr t t th gi i m i
trong quan h qu c t mà

đó quy n và l i ích c a các n

cl nđ

cđ mb o

h n. Các qu c gia khác, dù không có vai trị quy t đ nh, nh ng c ng có v trí
nh t đ nh trong tr t t này. B i c nh qu c t khi thành l p LHQ đóng m t vai trị
quan tr ng trong vi c thi t l p nên tr t t m i này và góp ph n lý gi i v v trí
c a UVTT và UVKTT

H BA.

1.1.1. S ra đ i c a Liên h p qu c
Vào n m 1945 khi LHQ đ

c thành l p, các n

c v a thoát kh i Chi n

tranh Th gi i th II, c th gi i đư ch ng ki n nh ng đau th

ng không k xi t

do chi n tranh reo r c cho nhân lo i. Theo L i nói đ u c a Hi n ch

ng LHQ,

đây chính là đ ng l c đ thi t l p m t th ch m i đ duy trì hịa bình và an ninh

th gi i.

i u không đ

c nh c đ n tr c ti p trong Hi n ch

gi i trong b i c nh quan h qu c t tr

ng nh ng đ

c lý

c khi thành l p LHQ chính là vi c các

qu c gia th ng tr n đư có nh ng toan tính ngay t khi Chi n tranh Th gi i l n