CHẤN THƯƠNG BỤNG (BỆNH học NGOẠI)

CHẤN THƯƠNG
BỤNG


Đại cương
 Chấn

thương (Trauma): nguồn năng
lượng bên ngoài tác động vào

 Chấn

thương bụng :
Blunt abdominal trauma
Chấn thương bụng kín (79%)
Penetrating abdominal trauma
Vết thương bụng


Chấn thương bụng kín


Nguyên nhân: TNGT, té, ẩu đả



Sinh lý bệnh:
2 cơ chế:
- Lực ép:

tạng đặc  rách, tụ máu

tạng rỗng  vỡ

- Lực kéo căng  rách dây chằng tròn, tổn
thương lớp nội mạc động mạch thận
 2 bệnh cảnh chính:

Viêm phúc mạc
Chảy máu ổ bụng
(hemoperitoneum)


Chấn thương bụng kín
Phân độ:
Mất máu
Thương tổn tạng


Chấn thương bụng kín


Chấn thương bụng kín
 Chẩn

đốn ban đầu:
Đa thương
Thương tổn đe dọa tính mạng

 Đồng thời:
Hồi sinh cấp cứu
Chẩn đốn, đánh giá thương

tổn


Chấn thương bụng kín
 Chẩn

đốn ban đầu:

Bệnh sử:
AMPLE
A llergies: dị ứng
M edications: thuốc đã sử dụng
P ast medical history: tiền sử bệnh nội khoa
L ast meal or other intake: ăn uống lần cuối
E vents leading to presentation: tình huống xảy
ra tai nạn


Chấn thương bụng kín
 Lâm

sàng: Khám bụng
Dấu vết ở thành bụng
Viêm phúc mạc
Chảy máu ổ bụng

Theo dõi lâm sàng là quan trọng


Chấn thương bụng kín





Viêm phúc mạc:
- Đau
- Co cứng thành bụng
- Phản ứng thành bụng
- Cảm ứng phúc mạc
Chảy máu ổ bụng:
- Thiếu máu
- Bụng chướng ± đau
- SA + chọc dò
Theo dõi lâm sàng là quan trọng


Chấn thương bụng kín


Cận lâm sàng:

Mất máu
Tạng thương tổn



Hình ảnh học:
SA, XQ, CT
- Xác định tạng
- Mức độ thương tổn



Thủ thuật: Chọc dò, chọc rửa bụng
- Chảy máu ổ bụng
- Tạng thương tổn


Chấn thương bụng kín


Chọc rửa bụng (Diagnostic Peritoneal
Lavage)
1000ml hoặc 20ml/kg
- Hồng cầu > 100.000/mm3
- Bạch cầu >
500/mm3
- Thức ăn
- Amylase >
20 đv/l
- ALP
>
3 đv/l
- Bilirubin > huyết thanh


Chấn thương bụng kín


Chấn thương bụng kín

 Điều

trị cấp cứu ban đầu:
CDE
A irway:
B reathing:
C irculation:
D isability:
E xposure:

Đường thở
Thơng khí
Tuần hồn
Thần kinh
Tồn thân

AB


Vết thương bụng
 Nguyên

nhân và Sinh lý bệnh:

- Bạch khí (dao)
- Hỏa khí (đạn)
- Do thầy thuốc gây ra


Vết thương bụng

 Giải

phẫu:
Vùng bụng trước
Vùng ngực bụng
Vùng hông
Vùng lưng

 Sinh

lý bệnh:
Viêm phúc mạc
Chảy máu ổ bụng


Vết thương bụng
 Phân

độ: tương tự CTBK
Mất máu
Thương tổn tạng


Vết thương bụng


Chẩn đoán ban đầu: tương tự CTBK
Ưu tiên thương tổn nguy hiểm tính mạng



Hai vấn đề:
- Thủng phúc mạc
- Tạng thương tổn


Vết thương bụng
 Lâm

sàng: tương tự CTBK

Chú ý:
- Vị trí vết thương
- Tạng, dịch ở vết thương
- Dịch, máu ở các lỗ tự nhiên
Theo dõi lâm sàng là quan trọng


Vết thương bụng


Vết thương bụng


Cận lâm sàng: Tương tự CTBK



Hình ảnh học: SA, XQ, CT



Thủ thuật:
DPL
Thám sát vết thương
Dịch tiêu hóa, phân ở các ống dẫn lưu


Vết thương bụng



Cấp cứu ban đầu: A B C D E
Nguyên tắc điều trị:
Phẫu thuật ngay khi:
Huyết động không ổn định
Viêm phúc mạc
VTB thủng phúc mạc: cân nhắc chỉ định
Chỉ định phẫu thuật sau đó:
Huyết động học khơng ổn định
Viêm phúc mạc
Thương tổn tạng rỡng, cơ hồnh


Vết thương bụng
 Vai

trị PTNS trong chấn thương bụng
Chẩn đốn:
- Quan sát trực tiếp và rộng

- Đánh giá chảy máu
- Khảo sát cơ hoành
Điều trị:
- Xử lý một số thương tổn
- Tránh mở bụng khơng có ích
- Hướng dẫn đường mổ


Kết luận
 Chấn
 Cấp

thương bụng: CTBK + VTB

cứu ngoại khoa khẩn cấp

 Chẩn

đốn: nhanh, chính xác

 Theo

dõi: quan trọng

 Xử

trí: kịp thời