Tải Giáo án môn Ngữ văn lớp 6 bài 87 - Lượm

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>LƯỢM</b>

<i><b> </b>(TỐ HỮU) </i>

<b>I. Mục tiêu: </b>

<i><b> 1. Kiến thức</b></i>: - Vẻ đẹp hồn nhiên, vui tươi, trong sáng và ý nghĩa cao cả
trong sự hi sinh của nhân vật Lượm.

- Tình cảm yêu mến, trân trọng của tác giả dành cho nhân vật Lượm.
- Các chi tiết miêu tả trong bài thơ và tác dụng của các chi tiết miêu tả
đó.

- Nét đặc sắc nghệ thuật tả nhân vật kết hợp với tự sự và bộc lộ cảm xúc.
<i><b>2. Kĩ năng</b></i>: - Đọc diễn cảm bài thơ.

- Tìm hiểu sự kết hợp giữa các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm
trong bài thơ.

- Phát hiện và phân tích ý nghĩa của các từ láy, hình ảnh hốn dụ và
những lời đối thoại trong bài thơ.

<i><b> 3. Thái độ: </b></i>- GD HS tình cảm yêu mến, cảm phục, biết ơn những người
đã chiến đấu, hi sinh vì tổ quốc.

<b>II. Chuẩn bị: </b>

<i><b>1. GV:</b></i> - Đọc và nghiên cứu văn bản.

<i><b> 2. HS</b></i>: - Đọc và soạn bài theo câu hỏi SGK.
<b>III. Tiến trình tổ chức dạy - học: </b>

<b> </b><i><b>1. Kiểm tra bài cũ</b></i>: - Đọc thuộc lòng bài thơ Đêm nay Bác khơng ngủ.
Hình ảnh Bác hiện lên trong bài thơ ntn?

<i> <b>2. Các hoạt động dạy - học</b>:</i>

<i><b>Hoạt động của thầy và trò</b></i> <i><b>Nội dung kiến thức</b></i>
<b>HĐ1: Hướng dẫn tìm hiểu chung</b>

- HS: Đọc chú thích SGK

? Em hiểu gì về tác giả Tố Hữu?
- HS trình bày

- GV nhận xét, bố sung.

- GV giới thiệu thêm về sự nghiệp sáng
tác văn chương của ông.

? Em hãy nêu hiểu biết của em về tác
phẩm?

- HS: Trả lời

- GV: Hướng dẫn đọc -> Đọc mẫu một
đoạn -> HS đọc tiếp -> GV nhận xét.
- GV: Giải thích một số từ khó.
? Bài thơ được làm theo thể thơ nào?
? Bài thơ được chia làm mấy phần? Nội
dung từng phần?

- HS: + P1: Từ đầu “đi xa dần”: Hình

I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả, tác phẩm : SGK

2. Đọc và tìm hiểu chú thích
3. Thể thơ: Bốn chữ

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ của hai
chú cháu.

+ P2: Tiếp -> “giữa đồng”: chuyến đi
liên lạc cuối cùng và sự hi sinh dũng
cảm của chú bé Lượm.

+ P3: Cịn lại: Hình ảnh Lượm cịn sống
mãi.

<b>HĐ 2: Hướng dẫn tìm hiểu văn bản</b>
- GV: gọi Hs đọc 5 khổ đầu

? Ngay từ đầu tác giả giới thiệu cuộc
gặp gỡ tình cờ để rồi giới thiệu hình ảnh
Lượm hồn nhiên có ý nghĩa gì?

- HS: Gặp gỡ trong hoàn cảnh khốc liệt
và thời gian ngắn ngủi, tác giả vẫn kịp
nhận ra chú bé Lượm đáng u, hồn
nhiên. Điều đó cho thấy hình ảnh Lượm
đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng tác

giả.

? Hình ảnh Lượm được miêu tả như
thế nào qua cái nhìn của người kể
(trang phục, hình dáng, cử chỉ, lời
nói)?

? Hình ảnh Lượm được miêu tả tập
trung ở những câu thơ nào? Qua những
sự kiện gì? Tại sao khi miêu tả trang
phục chỉ miêu tả xắc và calơ?

- HS: Đó là những trang phục riêng, đặc
sắc của các chiến sĩ vệ quốc thời kháng
chiến làm công tác liên lạc.

? Dáng điệu của Lượm được đặc tả
bằng những từ ngữ nào? Nhận xét?
- HS: Đọc những câu thơ miêu tả cử chỉ
của Lượm. Nhận xét về Lượm.

? Nhận xét chung về hình ảnh Lượm?
Cảm nghĩ của em?

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN

<i><b>1. Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ</b></i>
<i><b>tình cờ giữa hai chú cháu:</b></i>

- Trang phục: cái xắc xinh xinh, ca lô đội

lệch.

-> đơn giản, gọn gàng.

- Dáng điệu: loắt choắt, đầu nghênh
nghênh



nhỏ bé, nhanh nhẹn, tinh nghịch.

- Cử chỉ: chân thoăn thoắt, huýt sáo, cười
híp mí.



nhanh nhẹn, tươi vui, hồn nhiên, yêu đời.
- Lời nói: “Cháu đi liên lạc

…

Thích hơn ở nhà”



Tự nhiên, chân thật.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

HS đọc đoạn2

? So sánh nhịp điệu với những khổ thơ

đầu tiên? Tác dụng của sự thay đổi?

- HS: Trả lời

? Những lời thơ nào miêu tả Lượm
đang làm nhiệm vụ?

- HS: Trả lời

? Trên đường làm nhiệm vụ đó có
nguy hiểm khơng?

? Qua đó cho ta thấy Lượm thể hiện
là một em bé như thế nào?

? Lượm đã hi sinh như thế nào. Hình
ảnh đó gợi cho em cảm xúc gì?

? Những câu thơ nào thể hiện tình
cảm và tâm trạng của tác giả khi kể
về sự hi sinh của Lượm. Tình cảm
đó như thế nào (qua cách xưng hô)

- HS: Khi nghe tin Lượm hi sinh, tác giả
đau đớn thốt lên: Ra thế, Lượm ơi!
Câu thơ bị ngắt làm đôi diễn tả sự đau
đớn tột độ như tiếng nấc nghẹn ngào
của nhà thơ.

<i><b>- GV Bình</b></i>: Lời thơ như tiếng nấc nghẹn

ngào. Hình dung lại mà tác giả tưởng
như phải chứng kiến cái giây phút đau
đớn ấy. Lượm đã hi sinh thật anh dũng
giữa tuổi thiếu niên hồn nhiên: Sự hi
sinh của Lượm thật cao đẹp. Không
dừng lại lâu ở niềm xót thương, nhà thơ
đã cảm nhận sự hi sinh của Lượm thật
thiêng liêng, cao cả như một thiên thần
nhỏ bé yên nghỉ giữa cánh đồng quê
hương với hương thơm lúa non thanh
khiết bao trùm quanh em và linh hồn bé
nhỏ đó đã hố thân vào với cỏ cây, thiên
nhiên, đất nước.

? ý nghĩa của khổ thơ cuối cùng là gì
so sánh với khổ thơ đầu tứ thơ có gì
đặc biệt ?

<i><b>2. Hình ảnh Lượm trong chuyến cơng</b></i>
<i><b>tác cuối cùng</b></i><b>:</b>

- Hồn cảnh : - Thư đề thượng khẩn.
<i> Đạn bay vèo vèo.</i>

-> khẩn cấp, khó khăn, nguy hiểm.
- Hành động: - Bỏ thư vào bao
<i> Vụt qua mặt trận.</i>

-> dũng cảm, nhanh nhẹn, hăng hái quyết
hoàn thành nhiệm vụ không nề nguy

hiểm.

- Cháu nằm trên lúa...chặt bông.

-> Hi sinh: dũng cảm, thiêng liêng, cao cả
hố thân vào thiên nhiên.

<b> 3. </b><i><b>Hình ảnh Lượm trong lòng mọi</b></i>
<i><b>người :</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

- HS: Trả lời

<b>HĐ 3: Hướng dẫn tổng kết</b>

? Nội dung của bài thơ?
- HS: Trả lời

? Nhận xét về thể thơ, từ ngữ?
- HS: Trả lời

? Sự linh hoạt về kiểu câu có tác dụng
gì?

? Nhận xét về các cách gọi tên nhân vật
Lượm?

- HS: Trả lời

III. TỔNG KẾT :
<i><b>1.</b><b>Nội dung</b><b> </b></i>:

- Bài thơ gây ấn tượng sâu sắc về Lượm –
một chú bé hồn nhiên, nhanh nhẹn, dũng
cảm… Lượm đã hi sinh nhưng hình ảnh
Lượm vẫn cịn sống mãi trong lòng mọi
thế hệ Việt Nam.

<i><b>2. Nghệ thuật</b></i> :

- Thể thơ bốn chữ, nhiều từ láy có giá trị
gợi hình và giàu âm điệu góp phần tạo
nên thành cơng trong nghệ thuật xây dựng
hình tượng nhân vật.

- Một số câu thơ có cấu tạo đặc biệt thể
hiện cảm xúc của nhà thơ một cách đậm
nét.

- Sự thay đổi cách gọi đã thể hiện những
sắc thái quan hệ và tình cảm trong từng
trường hợp khác nhau giữa người kể và
nhân vật Lượm.

<i><b>3. Củng cố: </b></i>

<b> - Đọc diễn cảm lại bài thơ</b>

- Từ bài thơ Lượm em hãy kể một câu chuyện về Lượm.
<i><b>4. Hướng dẫn học ở nhà</b></i>:

- Đọc thuộc lòng bài thơ.

- Sưu tầm một số bài thơ nói về những tấm gương nhỏ tuổi mà anh
dũng.

</div>

<!--links-->
Giáo án môn Ngữ Văn Lớp 7 (từ tiết 59)

• 165
• 7
• 16